Αναφορά εργασιών για το τετράμηνο Δεκέμβριος 2013 Μάρτιος 2014

Στο πλαίσιο της πράξης «Αναβάθμιση και Εμπλουτισμός των Ψηφιακών Υπηρεσιών της Βιβλιοθήκης του Παντείου Πανεπιστημίου». Η Πράξη συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Αναφορά εργασιών για το τετράμηνο Δεκέμβριος 2013 Μάρτιος 2014 Όνομα : Αφροδίτη Σωτηροπούλου

Το παρόν κείμενο αποτελεί μια συνοπτική αναφορά των τεχνικών εργασιών που ολοκληρώθηκαν για το όγδοο τετράμηνο (Δεκέμβριος 2013 Μάρτιος 2014), στο πλαίσιο της πράξης «Αναβάθμιση και Εμπλουτισμός των Ψηφιακών Υπηρεσιών της Βιβλιοθήκης του Παντείου Πανεπιστημίου» (Υπουργείο Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας - ειδική Γραμματεία Σχεδιασμού Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ψηφιακή Σύγκληση»). Το συγκεκριμένο παραδοτέο αφορά στη «Δοκιμαστική λειτουργία και εκσφαλμάτωση frontend ψηφιακής Βιβλιοθήκης» του Παντείου Πανεπιστημίου. 1. Εισαγωγή Τι είναι front-end Τα front-end και back-end είναι όροι που χρησιμοποιούνται για να χαρακτηρίσουν διεπαφές προγράμματος και υπηρεσιών σχετικές με τον αρχικό χρήστη (Ο «χρήστης» μπορεί να είναι ένα ανθρώπινο ον ή ένα πρόγραμμα). Το "front-end" είναι μία εφαρμογή που οι χρήστες αλληλεπιδρούν με την εφαρμογή άμεσα. Η back-end εφαρμογή μπορεί να αλληλεπιδρά άμεσα με το front-end ή, ίσως πιο τυπικά, είναι ένα πρόγραμμα που καλείται από ένα ενδιάμεσο πρόγραμμα που μεσολαβεί των front-end και back-end δραστηριοτήτων. Έλεγχος και εκσφαλμάτωση προγράμματος Υπάρχουν τρεις βασικές κατηγορίες σφαλμάτων-λαθών : 1. Λάθη κατά την υλοποίηση (συντακτικά ή ορθογραφικά) 2. Λάθη κατά την εκτέλεση (αντικανονικός τερματισμός, crash συστήματος) 3. Λογικά Λάθη (δεν παράγονται τα επιθυμητά αποτελέσματα) Η διαδικασία ελέγχου, εντοπισμού και διόρθωσης των σφαλμάτων ενός προγράμματος καλείται εκσφαλμάτωση (debugging). Στόχος της διαδικασίας εκσφαλμάτωσης είναι ο εντοπισμός των σημείων του προγράμματος που προκαλούν προβλήματα στη λειτουργία του.

Η εργασία της εκσφαλμάτωσης δεν είναι εύκολη, απαιτεί βαθιά γνώση της γλώσσας προγραμματισμού και φυσικά αντίστοιχες ικανότητες από τον προγραμματιστή. Η εκσφαλμάτωση είναι ένα πρόβλημα λογικής και όσο πιο καλά αντιλαμβάνεται ο προγραμματιστής τον τρόπο που εργάζεται το πρόγραμμα, τόσο πιο εύκολα και σύντομα θα εντοπίσει λάθη που προκαλούν δυσλειτουργίες. Τα λάθη που κυρίως μας απασχολούν στη φάση της εκσφαλμάτωσης είναι τα λογικά λάθη και τα λάθη που παρουσιάζονται κατά το χρόνο εκτέλεσης του προγράμματος. Η εκσφαλμάτωση τέτοιων λαθών μπορεί να γίνει μέσα από εργαλεία εκσφαλμάτωσης ή από ειδικές εντολές ή συναρτήσεις που προσφέρει το περιβάλλον προγραμματισμού. Τα λάθη που μας απασχολούν γενικά, αλλά επικεντρωθήκαμε και ειδικά κατά τη δοκιμαστική λειτουργία του ψηφιακού μας αποθετηρίου «Πάνδημος» είναι τα λογικά λάθη αλλά και τα λάθη κατά την εκτέλεση. Το ζητούμενο κάθε χρήστη είναι ένα φιλικό και σταθερό πρόγραμμα που θα εργάζεται κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες και θα προλαβαίνει όλες τις εσφαλμένες του επιλογές. Η σωστή εκσφαλμάτωση ενός προγράμματος έχει ως αποτέλεσμα την κατασκευή τέτοιων προγραμμάτων που θα παρουσιάσουν όσο το δυνατό λιγότερα προβλήματα στο χρήστη. Τέλος ο προγραμματιστής για να δημιουργήσει ασφαλή και ποιοτικά προγράμματα, πρέπει να προβλέψει όλες τις καταστάσεις λάθους που μπορεί να συμβούν στο περιβάλλον εκτέλεσης από κακό χειρισμό ή προβληματικό εξοπλισμό και να δώσει στο πρόγραμμά του δυνατότητες αντιμετώπισης και τρόπους διαφυγής. 2. Δοκιμαστική λειτουργία και εκσφαλμάτωση frontend ψηφιακής Βιβλιοθήκης Αναφορικά με τη Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Πάνδημος η διεπαφή χρήστη έχει διατηρήσει τα χαρακτηριστικά από το λογισμικό ανοικτού κώδικα DSpace, το οποίο χρησιμοποιήθηκε αρχικά για την ανάπτυξη και τον σχεδιασμό της ψηφιακής βιβλιοθήκης. Ο έλεγχος και η εκσφαλμάτωση πραγματοποιήθηκε καθ όλη τη διάρκεια του προγράμματος, λαμβάνοντας υπόψη συνεχώς παρατηρήσεις από συνεργάτες, το προσωπικό της βιβλιοθήκης αλλά και feedback από τους ίδιους τους φοιτητές χρήστες για κάθε νέα υπηρεσία ή προσθήκη/αλλαγή στη δομή της ψηφιακής βιβλιοθήκης Πάνδημος. Βαρύνουσας σημασίας σε αυτό το κομμάτι, ήταν η συνεργασία με δυο βιβλιοθηκονόμους του προγράμματος, υπεύθυνες για την καταλογογράφηση, την αυτοκατάθεση εργασιών από τους χρήστες και το φωτογραφικό αρχείο στον Πάνδημο, που συνιστούν ένα τεράστιο κομμάτι της ψηφιακής

βιβλιοθήκης, αφού η συχνή επαφή τους με τους χρήστες αλλά και η συνεχής χρήση των νέων υπηρεσιών που αναπτύχθηκαν, αποτέλεσαν ένα πολύ καλό testing και εντοπισμό σφαλμάτων που αναφέρονταν και διορθώνονταν έγκαιρα. α) Έλεγχος Διεπαφής Χρηστών Για τον έλεγχο της διεπαφής χρηστών απαραίτητο είναι να εξετάσουμε τις βασικές αρχές εργονομίας λογισμικού που ελήφθησαν υπόψη κατά τον σχεδιασμό. Οι αρχές αυτές είναι οι ακόλουθες: 1. Συνέπεια : αν η ίδια διαδικασία, η ίδια ενέργεια, συντελείται σε δύο ή περισσότερα διαφορετικά μέρη της εφαρμογής, θα πρέπει να παρουσιάζεται και να λειτουργεί ακριβώς με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα μέρη. 2. Απλότητα : αν υπάρχουν περισσότεροι από ένας τρόποι για να παρουσιαστεί μία διεργασία, θα πρέπει να επιλεγεί η απλούστερη. 3. Χρήση μεταφορών : πρέπει να χρησιμοποιούμαι προσεγγίσεις που είναι ήδη οικείες και γνωστές στο χρήστη. 4. Ελαχιστοποίηση ενεργειών χρήστη : ο χρήστης πρέπει να φτάνει στο επιθυμητό για αυτόν αποτέλεσμα με τις λιγότερες δυνατές ενέργειες. 5. Παροχή άμεσης αντίδρασης : ακόμα και στην περίπτωση που τα αποτελέσματα της επιλογής του χρήστη δεν έχουν ολοκληρωθεί, το σύστημα πρέπει να παρέχει κάποια μηνύματα στο χρήστη. 6. Παροχή βοήθειας : σημαντικό στοιχείο στην προσπάθεια χρήσης ενός προγράμματος είναι η επίγνωση από τη μεριά του χρήστη του τι μπορεί να κάνει κάθε στιγμή με το πρόγραμμα. 7. Ελαχιστοποίηση απομνημόνευσης : ο χρήστης για να μπορέσει να αλληλεπιδράσει με το λογισμικό, δεν θα πρέπει να θυμάται παρά μόνο τα απολύτως απαραίτητα 8. Εναρμόνιση : θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η προηγούμενη εμπειρία και οι αναπαραστάσεις του χρήστη από άλλα προγράμματα λογισμικού. 9. Ευκαμψία : το πρόγραμμα θα πρέπει να παρουσιάζει ευκαμψία στις ενέργειες και στις πληκτρολογήσεις του χρήστη.

Στόχος του ελέγχου είναι να εξεταστεί η αρτιότητα της πλοήγησης στη συλλογή και η προσβασιμότητα σε αυτή. Ο έλεγχος για τη διεπαφή χρήστη πραγματοποιήθηκε σε δείγμα φοιτητών προπτυχιακών, μεταπτυχιακών και υποψήφιων διδακτόρων του Παντείου Πανεπιστημίου, καθώς επίσης και στο προσωπικό της βιβλιοθήκης του ιδρύματος. Για τον έλεγχο της διεπαφής σε φοιτητές προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς και υποψήφιους διδάκτορες επιλέχθηκε να γίνει επιτόπια έρευνα με μορφή συνέντευξης στο χώρο χρήσης των υπολογιστών της Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης του Παντείου Πανεπιστημίου. Αντίστοιχα, για το προσωπικό της βιβλιοθήκης, επιλέχθηκε η επικοινωνία να γίνει μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, λόγω εξοικείωσης με την ψηφιακή βιβλιοθήκη αλλά και για λόγους εργονομίας. Το γενικό πλαίσιο των συνεντεύξεων που πραγματοποιήθηκαν στους προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς φοιτητές και στους υποψήφιους διδάκτορες περιελάμβαναν ερωτήσεις όπως : 1) Κάνεις έρευνα για την ιστορία του πανεπιστημίου και παράλληλα αναζητάς μεταπτυχιακή εργασία. Ποια θα ήταν τα σημεία πρόσβασης στο υλικό αυτό; (ελέγχουμε ποια είναι τα σημεία πρόσβασης που επιλέγουν), 2) Ενώ έχω εντοπίσει την πρόσκληση από την Αναγόρευση του Jacques Derrida, πως μπορώ πλοηγηθώ στις υπόλοιπες φωτογραφίες της συγκεκριμένης υποσυλλογής; (ελέγχω αν είναι κατανοητή η πλοήγηση στις συλλογές και υποσυλλογές). Από τις παρατηρήσεις των χρηστών, αλλά και από τις δυσκολίες που εντοπίσαμε κατά την πλοήγησή τους, προσδιορίσαμε και διορθώσαμε αρκετά σημεία, όπως το μέγεθος των γραμμάτων και τα χρώματα που σχετίζονται με την ευκρίνεια στην οθόνη, την ταξινόμηση συλλογών - υποσυλλογών κατά αλφαβητική σειρά, την προσθήκη pop-up παραθύρων για την προβολή μιας φωτογραφίας και όχι τη μεταφορά μας σε άλλη σελίδα, το Unicode στην πλήρη μορφή μιας εγγραφής κ.α. β) Έλεγχος της φόρμας υποβολής και των editors των μεταπτυχιακών εργασιών και διδακτορικών διατριβών Με τη έναρξη των καταθέσεων των εργασιών μέσω της φόρμας υποβολής, άρχισε και ο έλεγχος των αιτήσεων, εντοπίστηκαν κάποια προβλήματα με τη βοήθεια του αρμόδιου προσωπικού για τις καταλογογραφήσεις και το χειρισμό των αιτήσεων, και διορθώθηκαν τα λάθη προκειμένου να επιτευχθεί η ομαλή λειτουργία του προγράμματος. Επίσης, έγινε αντιστοίχηση των πεδίων της φόρμας με τους editors και ενεργοποιήθηκε η απευθείας επεξεργασία από τη φόρμα υποβολής στον κατάλληλο editor για την κάθε μορφή υλικού.

Από τον έλεγχο που έγινε στη φόρμα υποβολής εντοπίστηκαν ενδεικτικά τα παρακάτω προβλήματα: Λ Τα στοιχεία,, όταν χρησιμοποιούνταν σε μια εγγραφή από τον φοιτητή έβγαινε μήνυμα ERROR και δεν μπορούσε να προχωρήσει στην κατάθεση. (Το πρόβλημα εντοπίστηκε και διορθώθηκε άμεσα) Όταν γινόταν η υποβολή της εργασίας, τα στοιχεία της υποβολής (χωρίς να έχει γίνει έλεγχος και επεξεργασία από το αρμόδιο προσωπικό) ήταν άμεσα διαθέσιμα και αναζητήσιμα στον Πάνδημο, κάτω από τον συγγραφέα και την χρονολογία. (Το πρόβλημα εντοπίστηκε και διορθώθηκε άμεσα) κ.α. γ) Έλεγχος ποιότητας διεπαφής σε χρήστες της φόρμας υποβολής των μεταπτυχιακών εργασιών και διδακτορικών διατριβών Η φόρμα υποβολής που δημιουργήθηκε, τέθηκε σε λειτουργία την 1 η Απριλίου του 2013, και μέχρι 30 Μαρτίου έχουν κατατεθεί 260 μεταπτυχιακές εργασίες και 68 διδακτορικές διατριβές. Η διεπαφή των χρηστών με την φόρμα υποβολής παρουσίασε τα εξής προβλήματα: Δεν είναι δυνατή η υποβολή της φόρμας εφόσον γίνεται από browser Internet Explorer 8 ή παλαιότερο. Ορισμένοι χρήστες δεν ονομάζουν τα αρχεία που ανεβάζουν με λατινικούς χαρακτήρες όπως αναφέρεται και στις οδηγίες αλλά και στη φόρμα υποβολής. Επίσης στα πλαίσια καλύτερης συνεργασίας της ψηφιακής βιβλιοθήκη Πάνδημος με τους φοιτητές που καταθέτουν την εργασία τους μέσω της φόρμας υποβολής ψηφιακού υλικού, δημιουργήθηκε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο θα δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να αξιολογήσουν την υπηρεσία ηλεκτρονικής κατάθεσης. Σκοπός του ερωτηματολογίου είναι να καλύψει όλες τις φάσεις της κατάθεσης προκειμένου ο χρήστης να κρίνει την εμπειρία της κατάθεσης στο σύνολό της. Για να δημιουργηθούν οι ερωτήσεις χρησιμοποιήθηκαν τα εξής κριτήρια : κατανόησης, ευχρηστίας, χρηστικότητας, προβολής και αποτελεσματικότητας. Για το κάθε κριτήριο που αποφασίσαμε ότι χρειάζεται για να αντλήσουμε σωστά αποτελέσματα, δημιουργήσαμε μία ερώτηση για την οποία ο χρήστης μπορεί να απαντήσει με τη χρήση διαμορφωμένων απαντήσεων σε κλίμακα: Καθόλου, Λίγο, Αρκετά, Πολύ και Πάρα πολύ.

Δημιουργήθηκε λοιπόν το ερωτηματολόγιο σε ηλεκτρονική μορφή μέσα από τις εφαρμογές του google docs και στάλθηκε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στους μεταπτυχιακούς φοιτητές και διδάκτορες που είχαν ήδη ολοκληρώσει την κατάθεση της εργασίας τους :

Η αναδρομική αυτή έρευνα γίνεται με σκοπό την καλύτερη παροχή υπηρεσιών της ψηφιακής βιβλιοθήκης Πάνδημος και τη βελτίωση της διεπαφής με τους χρήστες. Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι σκόπιμο να αξιολογούνται ανά τρίμηνο και σε συνεργασία με το προσωπικό της βιβλιοθήκης να γίνονται οι απαραίτητες αλλαγές. Παράδειγμα προβολής αποτελεσμάτων:

δ) Έλεγχος διεπαφής χρηστών ΑΜΕΑ Για τον έλεγχο διεπαφής σε χρήστες ΑΜΕΑ, ελήφθησαν υπόψη οι οδηγίες προσβασιμότητας περιεχομένου ιστού (Web Content Accessibility Guidelines WCAG 2.01). Το WCAG 2.0. ορίζει το πώς να κάνουμε το περιεχόμενο του Ιστού πιο προσβάσιμο σε άτομα με ειδικές ανάγκες. Η προσβασιμότητα περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα αναπηριών, συμπεριλαμβανομένων οπτικές, ακουστικές, φυσικές, νευρολογικές, καθώς επίσης προβλήματα ομιλίας, γλώσσας και μάθησης. Παρά το γεγονός ότι αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, δεν είναι σε θέση να καλύψουν τις ανάγκες των ατόμων με όλους τους τύπους και όλους τους συνδυασμούς της αναπηρίας. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές κάνουν επίσης το περιεχόμενο του Ιστού πιο εύχρηστο για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με μεταβαλλόμενες ικανότητες, λόγω της γήρανσης και συχνά βελτιώνουν τη χρηστικότητα για τους χρήστες γενικά. Το WCAG 2.0 έχει αναπτυχθεί μέσα από τη διαδικασία του W3C και έχει σχεδιαστεί για να εφαρμοστεί ευρέως σε διάφορες τεχνολογίες Web και να μπορεί να ελεγχθεί από ένα συνδυασμό αυτοματοποιημένων δοκιμών και ανθρώπινης αξιολόγησης. Προκειμένου να ανταποκριθεί στις διαφορετικές ανάγκες του κοινού, παρέχονται πολλά επίπεδα καθοδήγησης, συμπεριλαμβανομένων των αρχών (Principles), των γενικών κατευθυντήριων γραμμών (Guidelines), των ελέγξιμων κριτηρίων επιτυχίας (success criteria) και μια πλούσια

συλλογή επαρκών τεχνικών, συμβουλευτικών τεχνικών και τεκμηριωμένων κοινών λαθών με παραδείγματα κ.α. Πέρα από τις αρχές, για κάθε κατευθυντήρια γραμμή παρέχονται ελέγξιμα κριτήρια επιτυχίας για να επιτρέψουν στο WCAG 2.0 να χρησιμοποιηθεί όπου είναι αναγκαίες οι απαιτήσεις των δοκιμών συμμόρφωσης. Προκειμένου να ανταποκριθεί στις ανάγκες των διαφόρων ομάδων και τις διαφορετικές καταστάσεις, τα τρία επίπεδα συμμόρφωσης ορίζονται: A (χαμηλότερη), ΑΑ, και ΑΑΑ (υψηλότερη). Με στόχο ο Πάνδημος να βρεθεί στο υψηλότερο επίπεδο συμμόρφωσης (AAA), ακολούθησε ο έλεγχος σελίδων μέσω του http://achecker.ca/checker/index.php., όπου περάσαμε εδώ ένα στιγμιότυπο από κάθε σελίδα (π.χ. αρχική, thumbs, στιγμιότυπο υλικού) και διορθώσαμε τα σφάλματα που εμφανίστηκαν. Ενδεικτικά φαίνονται παρακάτω : Σφάλματα κατά το Testing που διορθώθηκαν 1.3 Adaptable: Create content that can be presented in different ways (for example simpler layout) without losing information or structure. Success Criteria 1.3.1 Info and Relationships (A) Check 213: input element, type of "text", has no text in label. Repair: Add text to the input element's associated label that describes the purpose or function of the control. Line 74, Column 1258: <input name='q' id='q' size='12' type='text'> 1.4 Distinguishable: Make it easier for users to see and hear content including separating foreground from background. Success Criteria 1.4.4 Resize text (AA) Check 116: b (bold) element used. Repair: Replace your b (bold) elements with em or strong. Line 92, Column 26: <b>αρχείο</b> Line 72, Column 247: Content missing address of page author.

<html xmlns='http://www.w3.org/1999/xhtml' xml:lang='en' lang='en'></head></head> <body ><center><t... Repair: Add an address element that describes the author's contact information. Line 72, Column 247: Strict doctype is not declared. <html xmlns='http://www.w3.org/1999/xhtml' xml:lang='en' lang='en'></head></head> <body ><center><t... Repair: Insert a 'strict' doctype declaration at the start of the document. Line 74, Column 333: Anchor element missing a title attribute. <a href='?lang=el&op=record&type=&page=0&match=&pid=&q=&scope=&sort=title&asc='><i mg src='./images/f... Repair: Add a title attribute to your a (anchor) element. Line 74, Column 1150: input element, type of "text", missing a tab index. <input name='q' id='q' size='12' type='text'> Repair: Add a tabindex attribute to your input element. Line 74, Column 1280: Anchor element missing a title attribute. <a href='index.php?op=advsearch&lang=el'>σύνθετη Αναζήτηση</a> Repair: Add a title attribute to your a (anchor) element. Line 71, Column 2: Abbreviations may not be marked with abbr element. <body ><center><table class='pagebanner' border='0' cellpadding='0' cellspacing='0' width='100%'> Στη συνέχεια ακολουθεί δείγμα του ελέγχου, έπειτα από το πρώτο στάδιο επιδιόρθωσης : WCAG 2.0 (Level AAA) http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&pid=iid:6481&lang=el&page=0 «25 Μαρτίου 2005_στιγμιότυπο 1»

W3C CSS Validator - WCAG 2.0

WCAG 2.0 (Level AAA) http://pandemos.panteion.gr:8080/fedora/objects/iid:6481/datastreams/img1/content «PPC.Papastamou_f77_1» 3. Συμπεράσματα Τέλος, κατά τη δική μας κρίση, έγιναν κάποιες προσθήκες στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Πάνδημος, οι οποίες και θεωρήσαμε ότι βοηθούν την πλοήγηση των χρηστών, την αναζήτηση τεκμηρίων κ.α. Πλοήγηση ανά χρονολογία Πλοήγηση ανά τύπο υλικού Photo gallery στο φωτογραφικό αρχείο Αναζήτηση και Σύνθετη αναζήτηση με εξειδικευμένα elements και qualifiers Σύνδεση όμοιων εγγραφών διαφορετικού format στη συλλογή για υλικό για ΑμεΠΟ Στατιστικά επισκεψιμότητας Φωτογραφικό αρχείο Πλοήγηση όχι με βάσει την πρυτανεία αλλά το γεγονός - Ομαδοποίηση των υποσυλλογών ανά εκδήλωση- γεγονός κ.α.

Η πλοήγηση των χρηστών στις συλλογές και υποσυλλογές, μπορεί να πραγματοποιηθεί από πολλά σημεία, οι σύνδεσμοι και οι συσχετίσεις των συλλογών και υποσυλλογών διαθέτουν άρτιο σχεδιασμό και οδηγούν τον χρήστη στην αναζήτηση της πληροφορίας μέσω πολλών οδών. Η αναζήτηση μπορεί να γίνει με την επιλογή πολλών και εξειδικευμένων elements, ενώ το browsing υλοποιείται με αρκετούς τρόπους (ανά τίτλο/συγγραφέα/θέμα/χρονολογία/τύπο υλικού κτλ). Επίσης, η φόρμα υποβολής μεταπτυχιακών και διδακτορικών εργασιών είναι ιδιαίτερα αναλυτική και εύχρηστη, είναι άμεση η σύνδεσή της με τους editors, ενώ οι αιτήσεις είναι ταξινομημένες κατά χρονολογική σειρά, αλλά ταυτόχρονα κ με τη σειρά που έχουν εγκριθεί και δημοσιοποιηθεί στον Πάνδημο, διευκολύνοντας σε μεγάλο βαθμό και τη δουλειά των βιβλιοθηκονόμων και των διαχειριστών. Τέλος, στον Πάνδημο διατίθενται οδηγίες τόσο σχετικά με το λογισμικό όσο και με τις υπηρεσίες που προσφέρει, καθώς και υποστήριξη χρηστών.