ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µικρές τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Ο καιρός» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ 1. Τίτλος Γράψτε ένα τίτλο για το σενάριο Ο ΚΑΙΡΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ 2. Εµπλεκόµενες γνωστικές περιοχές Σε περίπτωση που προτείνετε διαθεµατικό σενάριο, αναφέρετε ποια γνωστικά αντικείµενα ή γνωστικές περιοχές εµπλέκονται στο σενάριο. Το σενάριο µάθησης απευθύνεται σε µαθητές της Β τάξης του ηµοτικού Σχολείου.Συνδέεται µε διαθεµατικές έννοιες όπως :σχέσεις, αλλαγή, οµοιότητα /διαφορά και έχει επεκτάσεις στα µαθήµατα της Γλώσσας και της Μελέτης Περιβάλλοντος. Το σενάριο είναι συµβατό µε το ΕΠΠΣ και τα Αναλυτικά Προγράµµατα Σπουδών, αφού ο κεντρικός άξονας του σεναρίου αφορά σε ενότητες που διδάσκονται στη Β τάξη του ηµοτικού (Μελέτη Περιβάλλοντος, ενότητα 10 ) 3. Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή αντιλήψεις των µαθητών Αναφέρετε προηγούµενες γνώσεις που πρέπει να διαθέτουν οι µαθητές καθώς και πιθανές ιδέες ή αντιλήψεις για τις υπό µελέτη έννοιες, διαδικασίες και φαινόµενα. Οι µαθητές γνωρίζουν τη χρήση προγραµµάτων περιήγησης στο διαδίκτυο ( ανίχνευση πληροφοριών ) και αναγνωρίζουν τη σηµασία των συµβόλων οθόνης Επιπλέον οι µαθητές έχουν εµπειρία στις αλλαγές του καιρού και αντιλαµβάνονται την επιρροή του στο περιβάλλον. 4. Σκοπός και στόχοι ιατυπώστε τον σκοπό και τους στόχους του σεναρίου. Οι στόχοι µπορεί να είναι γνωστικοί, όπως η κατανόηση εννοιών ή η οικοδόµηση γνώσεων, µπορεί να αναφέρονται σε δεξιότητες ή να αφορούν σε στάσεις και αξίες.

Οι µαθητές επιδιώκεται : Να γνωρίσουν παράγοντες ( θερµοκρασία, άνεµος, ήλιος, υγρασία) από τους οποίους εξαρτώνται οι καιρικές συνθήκες. Να αναζητούν χάρτες πρόγνωσης του καιρού της περιοχής τους χρησιµοποιώντας το διαδίκτυο. Να εξοικειωθούν µε την ανάγνωση ενός δελτίου καιρού και να κατανοήσουν την επίδραση του καιρού στην καθηµερινή ζωή. Να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη αξιολογώντας τις πληροφορίες και παίρνοντας αποφάσεις που βασίζονται σε πραγµατικά και λογικά στοιχεία. Να καταλήγουν σε συµπεράσµατα αξιοποιώντας όχι µόνο τις πληροφορίες που έχουν λάβει αλλά και τα βιώµατα και τις εµπειρίες των µελών της οµάδας τους. Να αποκτήσουν δεξιότητες συνεργατικής, διερευνητικής µάθησης Να προσεγγίσουν τις ΤΠΕ ως εργαλεία και πηγές µάθησης 5. Κατηγορία λογισµικού συνδυασµός κατηγοριών λογισµικού Αναφέρετε ποια ή ποιες κατηγορίες λογισµικού θα χρησιµοποιήσετε κατά τη διεξαγωγή του σεναρίου σας. Αιτιολογήστε σύντοµα την επιλογή σας. Μπορείτε επίσης να αναφερθείτε σε συγκεκριµένα λογισµικά αλλά είναι απαραίτητο να προσδιορίσετε την ή τις κατηγορίες στις οποίες ανήκουν (π.χ. λογισµικά γενικής χρήσης όπως επεξεργασία κειµένου ή λογιστικά φύλλα, υπολογιστικά περιβάλλοντα όπως οπτικοποιήσεις, προσοµοιώσεις ή µοντελοποιήσεις, εφαρµογές διαδικτύου, λογισµικά κλειστού τύπου, κλπ.). 1) Για την υλοποίηση του σεναρίου, θα χρησιµοποιηθεί λογισµικό εννοιολογικής χαρτογράφησης (inspiration ), προκειµένου να ανιχνευθούν οι προϋπάρχουσες απόψεις των µαθητών για τον καιρό, τις ιδιότητες και τις µεταβολές του. Η εννοιολογική χαρτογράφηση είναι µία τεχνική οπτικοποίησης των σχέσεων ανάµεσα σε διάφορες έννοιες. Ανήκει στα λογισµικά ανοικτού χαρακτήρα που επιτρέπει τη διερεύνηση των σχέσεων των εννοιών µεταξύ τους και µπορεί να χρησιµοποιηθεί από µικρές ηλικίες.

2) Επίσης θα χρησιµοποιηθεί εφαρµογή οπτικοποίησης και προσοµοίωσης (Google Earth, Google Maps ). Το λογισµικό αυτό παρέχει δορυφορικές εικόνες µεγάλης ευκρίνειας. Ανήκει στα λογισµικά ανοιχτού τύπου και είναι σύστηµα µάθησης µέσω ανακάλυψης διερεύνησης και οικοδόµησης της γνώσης. 3) Ακόµη θα χρησιµοποιηθεί ένα πρόγραµµα ζωγραφικής (Tux Paint ), το οποίο αποτελεί κατηγορία λογισµικού ανοικτού τύπου µε τοποθέτηση στα συστήµατα έκφρασης, αναζήτησης και επικοινωνίας της πληροφορίας µε θεωρητική έκφραση τον κοινωνικοπολιτισµικό εποικοδοµισµό 6. ιάρκεια Σηµειώστε πόσες περίπου διδακτικές ώρες απαιτούνται για την υλοποίηση του σεναρίου. Η εκτιµώµενη διάρκεια του σεναρίου υπολογίζεται σε τρεις (3) διδακτικές ώρες 7. Οργάνωση τάξης & απαιτούµενη υλικοτεχνική υποδοµή Εξηγήστε πως θα οργανώσετε την τάξη σας (π.χ. οργάνωση σε οµάδες, κάθε παιδί σε ένα υπολογιστή, χρήση ενός µόνου υπολογιστή στην τάξη κλπ.) και αιτιολογείστε σύντοµα την επιλογή σας. Αναφέρετε την υλικοτεχνική υποδοµή που κρίνετε απαραίτητη για την υλοποίηση του σεναρίου. Το µάθηµα θα γίνει στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου. Η οργάνωση της τάξης µπορεί να πάρει δύο βασικές µορφές : Εργασία µε το σύνολο της τάξης. Εργασία σε οµάδες 2-3 µαθητών.

Χρησιµοποιώ το µοντέλο της οµαδοσυνεργατικής µάθησης που σύµφωνα µε τις κοινωνικοπολιτισµικές θεωρίες καλλιεργούν την ανάπτυξη έκφρασης και τη δηµιουργικότητα. Το µάθηµα θα γίνει στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου που θα έχει τη δυνατότητα σύνδεσης : Με λογισµικό εννοιολογικής χαρτογράφησης ( inspiration ). Με το διαδίκτυο Με εφαρµογή προσοµοίωσης Με λογισµικό ζωγραφικής ( Tux Paint ) 8. Περιγραφή και αιτιολόγηση του σεναρίου Αναφέρετε την ακολουθούµενη διδακτική µέθοδο και τις προτεινόµενες δραστηριότητες για τους µαθητές στο πλαίσιο του σεναρίου αναδεικνύοντας την προστιθέµενη αξία από την ενσωµάτωση του/των λογισµικών στο σενάριο. Περιγράψτε τις δυνατές ενέργειες του εκπαιδευτικού, τη συναρµογή τους µε τις ενέργειες των µαθητών και τους διδακτικούς στόχους. 1 η διδακτική ώρα Το θέµα εισάγεται µε τη συζήτηση µέσα στη τάξη στην οποία οι µαθητές καταθέτουν την εµπειρία τους πάνω σε θέµατα καιρού. Με τον καταιγισµό ιδεών η οµάδα αναζητά κατάλληλες εικόνες και συνθέτει τον εννοιολογικό τους χάρτη. 2 η διδακτική ώρα Ο εκπαιδευτικός έχει βρει στο διαδίκτυο µία εφαρµογή προσοµοίωσης ( Google Earth ). Στη συνέχεια θα παρουσιάσει την εφαρµογή αυτή για να δουν οι µαθητές πως µεταβάλλεται ο καιρός από τόπο σε τόπο. 3 η διδακτική ώρα Οι µαθητές καλούνται στις οµάδες τους να ζωγραφίσουν στον υπολογιστή τους θέµατα µε διάφορες καιρικές συνθήκες και διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες

.Μέσα από δραστηριότητες ελεύθερης έκφρασης οι µαθητές αναπτύσσουν τη φαντασία τους και τη δηµιουργικότητά τους και παράλληλα καλλιεργούν την αισθητική τους αντίληψη. 9. Φύλλα εργασίας Περιγράψτε συνοπτικά τα βασικά σηµεία ενδεικτικού φύλλου εργασίας για τους µαθητές, το οποίο καλύπτει µέρος του σεναρίου και περιέχει δύο ή τρεις το πολύ δραστηριότητες. 1 ο Φύλλο Εργασίας Οι µαθητές σε οµάδες συζητούν,αναζητούν τις κατάλληλες εικόνες και δοµούν τους δικούς τους εννοιολογικούς χάρτες µε το λογισµικό inspiration. 2 ο Φύλλο Εργασίας Οι µαθητές κάνουν πλοήγηση επισκέπτονται διάφορους τόπους ( λογισµικό Google Earth ) παρατηρούν τις διαφορετικές καιρικές συνθήκες που επικρατούν και τέλος εκτυπώνουν ότι τους ενδιαφέρει. 3 ο Φύλλο Εργασίας Στη συνέχεια οι µαθητές σε οµάδες χρησιµοποιούν λογισµικό µε πρόγραµµα ζωγραφικής ( Τux Paint ) και δηµιουργούν εικόνες που έχουν σχέση µε διάφορα καιρικά φαινόµενα. Στο τέλος κάθε διδακτικής ώρας οι οµάδες των µαθητών παρουσιάζουν στην τάξη τις εργασίες τους και ανταλλάσσουν τις απόψεις τους. 10. Πρόσθετες πληροφορίες Σηµειώστε πρόσθετες πληροφορίες που θεωρείτε αναγκαίες για την αξιολόγηση του σεναρίου. Για παράδειγµα, προσαρµογές, επεκτάσεις ή άλλες αλλαγές στο περιεχόµενο ή στις διαδικασίες που θεωρήσατε αναγκαίες µε σύντοµη αιτιολόγηση. Το παρόν σενάριο µπορεί να βελτιωθεί και να επεκταθεί όταν εφαρµοστεί στην τάξη, όταν εφαρµοστεί από τους ίδιους τους µαθητές, όταν ο δάσκαλος µέσα από την εφαρµογή του

εντοπίσει τις ενδεχόµενες ατέλειες και το προσαρµόσει στις ανάγκες της τάξης και των µαθητών του. Παρατήρηση: το σενάριο µπορεί να σχεδιαστεί µε τη χρήση κάποιου ή κάποιων από τα παρακάτω, που εσείς θεωρείτε κατάλληλο/α για την περίσταση: Α) ιαδίκτυο (ανίχνευση πληροφοριών / online δραστηριότητες) Β) λογισµικό ανάπτυξης δηµιουργικότητας και ζωγραφικής (αποτύπωση ιδεών / έκθεση υλικού) Γ) Λογισµικό εννοιολογικής χαρτογράφησης (ανίχνευση ιδεών / ανάπτυξη θέµατοςεξακτίνωση / οµαδοποιήση / ταξινόµηση) ) Ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες (ανίχνευση / παρουσίαση υλικού) και λογισµικά οπτικοποίησης Ε) Λογισµικά γενικής χρήσης, όπως επεξεργασία κειµένου, λογιστικό φύλλο, λογισµικό παρουσίασης, κλπ. (π.χ. παραγωγή γραπτού λόγους, πίνακες διπλής εισόδου, κατασκευή παρουσίασης) ΣΤ) λογισµικά κλειστού τύπου