André Derain Εικόνα 1. Portrait of Henri Matisse, 1906 Η τεχνική του André Derain, στην ζωγραφική, συμβαδίζει με εκείνη του Henri Matisse και γενικότερα με το κίνημα του φοβισμού. Καθαρές χρωματικές φόρμες, έντονα περιγράμματα και χρώματα και ταυτόχρονα, χρήση μικρών πινελιών για να δοθεί η φορά της φόρμας. Ο André Derain όπως και ο Henri Matisse ανάγει μια πιο έντονη ψυχολογική προσέγγιση του χρώματος σε μια προσπάθεια ο φοβισμό να είναι το εξπρεσιονιστικό κίνημα του Νότου. Emil Norde 9
Εικόνα 2. Spectators at the Cabaret, 1911 Ο Emil Norde είναι ένας από τους κυριότερους γερμανούς Εξπρεσιονιστές στην δεκαετία του 1910 και 1920. Σε πολλά σημεία, η δουλειά του Emil Norde θυμίζει έντονα την δουλειά των Γάλλων Φοβιστών. Όμως, ο Emil Norde, όπως και οι περισσότεροι γερμανοί Εξπρεσιονιστές, χρησιμοποιεί το χρώμα με μεγαλύτερη ένταση και εκφραστικότητα. Οι χρωματικές εντάσεις μέσα από πολύ σκούρα ή ανοιχτά χρώματα δημιουργεί στο έργο μια ιδιότυπη αγριάδα η οποία σε συνδυασμό με την θεματολογία προκαλεί την έντονη συναισθηματική φόρτιση η οποία περνάει από τον καλλιτέχνη στον θεατή. Ο Emil Norde προκαλεί ταυτόχρονα μια άναρχη συμπεριφορά της φόρμας σαν να μην υπόκεινται σε κανέναν αισθητικό κανόνα. Wassily Kandinsky
Εικόνα 3. ragment 2 for Composition VII, 1913 Wassily Kandinsky ο μεγάλος πειραματιστής του 20 ου αιώνα. Ο καλλιτέχνης που έθεσε τους κανόνες για την συνολική αφαίρεση στη ζωγραφική, την μη εικονική τέχνη, την αφηρημένη τέχνη. Ο Wassily Kandinsky περνώντας σχεδόν από όλα τα προηγούμενα στάδια (κινήματα) προσπαθεί να δημιουργήσει μια τέχνη της αφαίρεσης με μια όμως καθολική απόδοση έκφρασης προς τον θεατή. Σπουδάζει το χρώμα με επιστημονικό τρόπο, ως προς την εκφραστικότητα του, κάτι που θα το περάσει σταδιακά και στο σχήμα αλλά και στην γραμμή. Όλη του η σύνθεση σε κάθε έργο είναι δημιούργημα μιας λογικής προσέγγισης. Οι χρωματικές του αρμονίες και αντιθέσεις είναι βαλμένες με έναν τρόπο ορθολογικό και σίγουρο ως προς τις αντιδράσεις του θεατή. Για αυτό το λόγο θα χρησιμοποιήσει όλη τη χρωματική γκάμα και όλες τις δυνατές αποχρώσεις. Τέλος, ο Wassily Kandinsky θα προσπαθήσει να συνδυάσει το χρώμα με την μουσική κυρίως, βάση την εκφραστικότητας των δύο μέσων. Pablo Picasso
Εικόνα 4. Le poète, 1910 Ο Pablo Picasso μπόρεσε να γίνει ένας από τους πιο γνωστούς καλλιτέχνες του 20 ου αιώνα λόγο του κυβισμού. Από τις αρχές του αιώνα και επηρεασμένος από τον Paul Sézanne, επινόησε την γεωμετρική απόδοση της φόρμας, μια εντύπωση κατακερματισμού που δημιουργείται από τις αιχμηρές παραμορφώσεις της επιφάνειας. Ο Κυβισμός θα περάσει από πολλά στάδια είτε από τον ίδιο τον Pablo Picasso είτε από άλλους κυβιστές ζωγράφους. Ο πίνακας Le poète (1910) ανήκει στα πρώιμα έργα του Κυβισμού όπου επικρατεί η μονοχρωματική επιφάνεια και η πολυδιάσπαση του θέματος. Η έλλειψη χρωμάτων και η έντονη απόδοση του φωτός και της σκιάς έδωσε στα έργα μια γλυπτική απόδοση θέτοντας ζητήματα μιας πολυδιάστατης απεικόνισης των θεμάτων. Στην εξέλιξη του Κυβισμού θα εισαχθεί το χρώμα, σταδιακά η φόρμα θα απελευθερωθεί από την αιχμηρή γεωμετρία και θα γίνει η εισαγωγή και άλλων ετερόκλιτων υλικών πέρα από τα παραδοσιακά χρώματα πάνω στον καμβά (assemblage). Max Ernst
Εικόνα 5. The Eye of Silence 1943 Το Σουρεαλιστικό κίνημα στην ζωγραφική ήταν οι πλαστικοί μετασχηματισμοί της ποίησης και του ονείρου, η απελευθέρωση της οπτικής φαντασίας από τα δεσμά της λογικής και της συμβατικότητας. Η οπτική απόδοση του ονείρου ήταν η βασική κατεύθυνση για τον Max Ernst. Ο καλλιτέχνης για αυτή του την επίτευξη χρησιμοποιεί στα έργα του την ιδιαίτερη τεχνική του Frottage. Με την τεχνική του Frottage ο Max Ernst καταφέρνει να έχει μια επιφάνεια η οποία παραπέμπει σε τοπία πέρα από τα όρια της λογικής χρησιμοποιώντας, το αποτύπωμα πάνω σε χαρτί διαφόρων υλικών, φύλλων, άγριων ξύλων κ.α και στην συνέχεια επιζωγραφίζει την επιφάνεια με διάφορα υλικά ζωγραφικής.. Jackson Pollock
Εικόνα 6. Number 8, 1949. Μεταπολεμικά οι καλλιτέχνες θα ακολουθήσουν τα ρεύματα του παρελθόντος με μια καινούργια προσέγγιση σε παλαιότερα ζητήματα που αφορούν τις πλαστικές τέχνες. Ο Αμερικανός καλλιτέχνης Jackson Pollock θα ενισχύσει την εκφραστικότητα των έργων του μέσω της αφαίρεσης και της κινησιολογίας του ίδιου του σώματος του. Ο Jackson Pollock εμπνευσμένος από τον Εξπρεσιονισμό θα ακολουθήσει την ατομικοποίηση της ζωγραφικής. Η στιγμή της δημιουργίας γίνετε στοιχείο της ίδιας της τέχνης. Ο Jackson Pollock δεν κατασκευάζει μόνο εικόνες αλλά ζει την ένταση της στιγμής. Σε μεγάλης κλίμακας μουσαμάδες ο καλλιτέχνης με ιδιαίτερες κινήσεις, άλλοτε γαλήνιες και άλλοτε νευρικές και βίαιες, θα αποδώσει την αφηρημένη εικόνα όχι με την κλασική χρήση του πινέλου άλλα με την απότομη και σε απόσταση ρήξη του χρώματος πάνω στον καμβά.
14
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/από-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων διαθέσιμο με άδεια CC-BY CC-BY-SA CC-BY-ND CC-BY-NC CC-BY-NC-SA CC-BY-NC-ND CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.