Γεώπγιορ Κοςποςπέηπογλος Οδηγίερ για ηην ανάπηςξη πποζβάζιμος εκπαιδεςηικού ςλικού για πολύγλωζζα κείμενα με σπήζη MS-Office 2010 Έθδνζε: 1.0 Αζήλα 2014 Έπγο «Κενηπικό Μηηπώο Ελληνικών Ανοικηών Μαθημάηων» http://ocw-project.gunet.gr
Σηελ πινπνίεζε ηνπ παξαδνηένπ απηνχ ζπλέβαιαλ νη: Γεψξγηνο Κνπξνππέηξνγινπ Γέζπνηλα Γειεγηψξγε Νηθφιανο Παπαζενδψξνπ Αζεκίλα Σπαλίδνπ Σημείωμα Αναθοπάρ Copyright Αθαδεκατθφ Γηαδίθηπν GUnet, Γεψξγηνο Κνπξνππέηξνγινπ 2014. Γεψξγηνο Κνπξνππέηξνγινπ. «Οδεγίεο γηα ηελ αλάπηπμε πξνζβάζηκνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ γηα πνιχγισζζα θείκελα κε ρξήζε MS- Office 2010». Έθδνζε: 1.0. Αζήλα 2014. Γηαζέζηκν απφ ηε δηθηπαθή δηεχζπλζε http://eclass.gunet.gr/courses/ocgu103/ 4/11/2014. Σημείωμα Αδειοδόηηζηρ Τν παξφλ πιηθφ δηαηίζεηαη κε ηνπο φξνπο ηεο άδεηαο ρξήζεο Creative Commons Αλαθνξά Παξφκνηα Γηαλνκή 4.0 [1] ή κεηαγελέζηεξε, Γηεζλήο Έθδνζε. Η άδεηα απηή αλήθεη ζηηο άδεηεο πνπ αθνινπζνχλ ηηο πξνδηαγξαθέο ηνπ Oξηζκνχ Αλνηθηήο Γλψζεο [2], είλαη αλνηθηφ πνιηηηζηηθφ έξγν [3] θαη γηα ην ιφγν απηφ απνηειεί αλνηθηφ πεξηερφκελν [4]. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.el [2] http://opendefinition.org/od/ellinika/ [3] http://freedomdefined.org/definition/el [4] http://opendefinition.org/buttons/ Διαηήπηζη Σημειωμάηων Οπνηαδήπνηε αλαπαξαγσγή ή δηαζθεπή ηνπ πιηθνχ ζα πξέπεη λα ζπκπεξηιακβάλεη: - Τν Σεκείσκα Αλαθνξάο - Τν Σεκείσκα Αδεηνδφηεζεο - Τε δήισζε δηαηήξεζεο Σεκεησκάησλ - Τν ζεκείσκα ρξήζεο έξγσλ ηξίησλ (εθφζνλ ππάξρεη) καδί κε ηνπο ζπλνδεπφκελνπο ππεξζπλδέζκνπο. Τν έξγν Κενηπικό Μηηπώο Ελληνικών Ανοικηών Μαθημάηων πινπνηείηαη ζην πιαίζην ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο «Δθπαίδεπζε θαη Γηα Βίνπ Μάζεζε» θαη ζπγρξεκαηνδνηείηαη απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε (Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Τακείν) θαη απφ εζληθνχο πφξνπο. Έργο: Κεληξηθφ Μεηξψν Διιεληθψλ Αλνηθηψλ Μαζεκάησλ Σειίδα 2
Πεξηερφκελα 1. MS-Word 2010... 4 2. MS-PowerPoint 2010... 6 Παξάξηεκα Ι... 8 A. Αιιαγή πξνθαζνξηζκέλεο γιψζζαο... 8 B. Δλεξγνπνίεζε απηφκαηεο αλίρλεπζεο γιψζζαο... 8 C. Δθαξκνγή γιψζζαο απεπζείαο ζε επηιεγκέλν θείκελν.... 9 Παξάξηεκα ΙΙ... 10 A. Αιιαγή πξνθαζνξηζκέλεο γιψζζαο... 10 B. Δθαξκνγή γιψζζαο απεπζείαο ζε επηιεγκέλν θείκελν.... 10 Δηθφλα 1: Παξάζπξν πιεξνθνξίεο εγγξάθνπ.... 5 Δηθφλα 2: Παξάζπξν επηινγέο ηνπ Word. Δπηινγή εξγαιεία ειέγρνπ.... 5 Δηθφλα 3: Παξάζπξν πιεξνθνξίεο εγγξάθνπ.... 7 Δηθφλα 4: Παξάζπξν επηινγέο ηνπ PowerPoint. Δπηινγή εξγαιεία ειέγρνπ.... 7 Δηθφλα 5: Παξάζπξν Δπηινγέο ηνπ Word. Δπηινγή Γιψζζα.... 8 Δηθφλα 6: Παξάζπξν νκάδαο Γιψζζα.... 9 Δηθφλα 7: Παξάζπξν Γιψζζα... 9 Δηθφλα 8: Παξάζπξν Δπηινγέο ηνπ PowerPoint. Δπηινγή Γιψζζα.... 10 Δηθφλα 9: Παξάζπξν Οκάδαο Γιψζζα.... 11 Δηθφλα 10: Παξάζπξν Γιψζζα.... 11 Έργο: Κεληξηθφ Μεηξψν Διιεληθψλ Αλνηθηψλ Μαζεκάησλ Σειίδα 3
1. MS-Word 2010 Πξνθεηκέλνπ νη Υπνζηεξηθηηθέο Τερλνινγίεο (π.ρ. ηα πξνγξάκκαηα αλαγλψζηε νζφλεο) λα είλαη ζε ζέζε λα παξνπζηάζνπλ ην έγγξαθφ ζαο κε αθξίβεηα, είλαη ζεκαληηθφ λα έρεηε νξίζεη πνηα είλαη ε θπζηθή γιψζζα ηνπ εγγξάθνπ. Αλ ζε κηα παξάγξαθν ή ζε έλα επηιεγκέλν θείκελν έρεηε ρξεζηκνπνηήζεη δηαθνξεηηθή θπζηθή γιψζζα, απηφ ζα πξέπεη λα αλαθέξεηαη ζαθψο. Αξρηθά πξέπεη λα θαζνξηζηεί ε θπζηθή γιψζζα ηνπ εγγξάθνπ. Η δηαδηθαζία απηή πεξηγξάθεηαη αλαιπηηθά ζην Παξάξηεκα Ι. Δάλ ππάξρεη θάπνηα ιέμε ή θξάζε ή παξάγξαθνο ζην έγγξαθν πνπ λα είλαη γξακκέλε ζε δηαθνξεηηθή γιψζζα απφ ηελ θαζνξηζκέλε σο θπζηθή γιψζζα ηνπ εγγξάθνπ, ηφηε ζα πξέπεη λα ηθαλνπνηνχληαη θάπνηεο πξνυπνζέζεηο πξνθεηκέλνπ λα κπνξεί λα αλαγλσξηζηεί θαη θαη επέθηαζε λα δηαβαζηεί ζσζηά απφ πξνγξάκκαηα αλαγλψζηε νζφλεο. Οη πξνυπνζέζεηο είλαη νη εμήο: Όινη νη ραξαθηήξεο ηεο ιέμεο ή θξάζεο πξέπεη λα είλαη γξακκέλνη ζηε γιψζζα ζηελ νπνία ζέινπκε λα δηαβαζηεί ην θείκελν. Απηφ γίλεηαη έρνληαο ηε «δηάηαμε πιεθηξνινγίνπ» (keyboard layout) ζηε γιψζζα πνπ ζέινπκε λα γξάςνπκε. Γηα παξάδεηγκα, εάλ ε αγγιηθή ιέμε Europe γξαθεί κε ην αξρηθφ γξάκκα ζηα ειιεληθά θαη φρη ζηα αγγιηθά, ηφηε δε ζα αλαγλσξηζηεί θαη δε ζα δηαβαζηεί ζσζηά, παξφιν πνπ ζα θαίλεηαη λα είλαη γξακκέλε ζσζηά. Όηαλ γξαθεί ε ιέμε ή θξάζε ηελ καξθάξνπκε θαη εθαξκφδνπκε ηελ επηζπκεηή γιψζζα απεπζείαο ζην επηιεγκέλν θείκελν. Η δηαδηθαζία απηή πεξηγξάθεηαη αλαιπηηθά ζην Παξάξηεκα Ι. Σεκείσζε: Πξέπεη ζε θάζε πεξίπησζε λα είλαη ελεξγνπνηεκέλνο ν νξζνγξαθηθφο έιεγρνο. Γηα λα ελεξγνπνηήζεηε ηνλ νξζνγξαθηθφ έιεγρν ζε πξέπεη λα αθνινπζήζεηε ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. Σηελ θαξηέια Απσείο, θάληε θιηθ ζηελ επηινγή Επιλογέρ (Δηθφλα 1). 2. Σην παξάζπξν Επιλογέρ ηος Word, θάληε θιηθ ζηελ επηινγή Επγαλεία ελέγσος (Δηθφλα 2). 3. Πξέπεη λα είλαη ελεξγνπνηεκέλε ε επηινγή «Οπθογπαθικόρ έλεγσορ καηά ηην πληκηπολόγηζη». 4. Δάλ ζέιεηε λα γξάςεηε ζηα Γεξκαληθά ελεξγνπνηήζηε ηελ επηινγή «Γεπμανικά: Χπήζη νέων κανόνων οπθογπαθίαρ». 5. Δάλ ζέιεηε λα γξάςεηε ζηα Γαιιηθά ελεξγνπνηήζηε ηελ επηινγή «Ενεπγοποίηζη ηονιζμένων κεθαλαίων σαπακηήπων ζηα γαλλικά». Δπίζεο, ε επηινγή «Καηαζηάζειρ λειηοςπγίαρ για ηα Γαλλικά» ζαο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα επηιέμεηε αλάκεζα ζηελ παξαδνζηαθή ή ηε λέα νξζνγξαθία γηα ηε γαιιηθή γιψζζα. 6. Παηήζηε ΟΚ. Έργο: Κεληξηθφ Μεηξψν Διιεληθψλ Αλνηθηψλ Μαζεκάησλ Σειίδα 4
Εικόνα 1: Παπάθςπο πληποθοπίερ εγγπάθος. Εικόνα 2: Παπάθςπο επιλογέρ ηος Word. Επιλογή επγαλεία ελέγσος. Έργο: Κεληξηθφ Μεηξψν Διιεληθψλ Αλνηθηψλ Μαζεκάησλ Σειίδα 5
2. MS-PowerPoint 2010 Πξνθεηκέλνπ νη Υπνζηεξηθηηθέο Τερλνινγίεο (π.ρ. ηα πξνγξάκκαηα αλαγλψζηε νζφλεο) λα είλαη ζε ζέζε λα παξνπζηάζνπλ ηελ παξνπζίαζή ζαο κε αθξίβεηα, είλαη ζεκαληηθφ λα έρεηε νξίζεη πνηα είλαη ε θπζηθή γιψζζα ηεο παξνπζίαζεο. Αλ ζε κηα παξάγξαθν ή ζε έλα επηιεγκέλν θείκελν έρεηε ρξεζηκνπνηήζεη δηαθνξεηηθή θπζηθή γιψζζα, απηφ ζα πξέπεη λα αλαθέξεηαη ζαθψο. Αξρηθά πξέπεη λα θαζνξηζηεί ε θπζηθή γιψζζα ηεο παξνπζίαζεο. Η δηαδηθαζία απηή πεξηγξάθεηαη αλαιπηηθά ζην Παξάξηεκα ΙΙ. Δάλ ππάξρεη θάπνηα ιέμε ή θξάζε ή παξάγξαθνο ζηελ παξνπζίαζή ζαο πνπ λα είλαη γξακκέλε ζε δηαθνξεηηθή γιψζζα απφ ηελ θαζνξηζκέλε σο θπζηθή γιψζζα ηεο παξνπζίαζεο, ηφηε ζα πξέπεη λα ηθαλνπνηνχληαη θάπνηεο πξνυπνζέζεηο πξνθεηκέλνπ λα κπνξεί λα αλαγλσξηζηεί θαη θαη επέθηαζε λα δηαβαζηεί ζσζηά απφ πξνγξάκκαηα αλαγλψζηε νζφλεο. Οη πξνυπνζέζεηο είλαη νη εμήο: Όινη νη ραξαθηήξεο ηεο ιέμεο ή θξάζεο πξέπεη λα είλαη γξακκέλνη ζηε γιψζζα ζηελ νπνία ζέινπκε λα δηαβαζηεί ην θείκελν. Απηφ γίλεηαη έρνληαο ηε «δηάηαμε πιεθηξνινγίνπ» (keyboard layout) ζηε γιψζζα πνπ ζέινπκε λα γξάςνπκε. Γηα παξάδεηγκα, εάλ ε αγγιηθή ιέμε Europe γξαθεί κε ην αξρηθφ γξάκκα ζηα ειιεληθά θαη φρη ζηα αγγιηθά, ηφηε δε ζα αλαγλσξηζηεί θαη δε ζα δηαβαζηεί ζσζηά, παξφιν πνπ ζα θαίλεηαη λα είλαη γξακκέλε ζσζηά. Όηαλ γξαθεί ε ιέμε ή θξάζε ηελ καξθάξνπκε θαη εθαξκφδνπκε ηελ επηζπκεηή γιψζζα απεπζείαο ζην επηιεγκέλν θείκελν. Η δηαδηθαζία απηή πεξηγξάθεηαη αλαιπηηθά ζην Παξάξηεκα ΙΙ. Σεκείσζε: Πξέπεη ζε θάζε πεξίπησζε λα είλαη ελεξγνπνηεκέλνο ν νξζνγξαθηθφο έιεγρνο. Γηα λα ελεξγνπνηήζεηε ηνλ νξζνγξαθηθφ έιεγρν ζε πξέπεη λα αθνινπζήζεηε ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. Σηελ θαξηέια Απσείο, θάληε θιηθ ζηελ επηινγή Επιλογέρ (Δηθφλα 3). 2. Σην παξάζπξν Επιλογέρ ηος PowerPoint, θάληε θιηθ ζηελ επηινγή Επγαλεία ελέγσος (Δηθφλα 4). 3. Πξέπεη λα είλαη ελεξγνπνηεκέλε ε επηινγή «Οπθογπαθικόρ έλεγσορ καηά ηην πληκηπολόγηζη». 4. Δάλ ζέιεηε λα γξάςεηε ζηα Γεξκαληθά ελεξγνπνηήζηε ηελ επηινγή «Γεπμανικά: Χπήζη νέων κανόνων οπθογπαθίαρ». 5. Δάλ ζέιεηε λα γξάςεηε ζηα Γαιιηθά ελεξγνπνηήζηε ηελ επηινγή «Ενεπγοποίηζη ηονιζμένων κεθαλαίων σαπακηήπων ζηα γαλλικά». Δπίζεο, ε επηινγή «Καηαζηάζειρ λειηοςπγίαρ για ηα Γαλλικά» ζαο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα επηιέμεηε αλάκεζα ζηελ παξαδνζηαθή ή ηε λέα νξζνγξαθία γηα ηε γαιιηθή γιψζζα. 6. Παηήζηε ΟΚ. Έργο: Κεληξηθφ Μεηξψν Διιεληθψλ Αλνηθηψλ Μαζεκάησλ Σειίδα 6
Εικόνα 3: Παπάθςπο πληποθοπίερ εγγπάθος. Εικόνα 4: Παπάθςπο επιλογέρ ηος PowerPoint. Επιλογή επγαλεία ελέγσος. Έργο: Κεληξηθφ Μεηξψν Διιεληθψλ Αλνηθηψλ Μαζεκάησλ Σειίδα 7
Παπάπηημα Ι A. Αλλαγή πποκαθοπιζμένηρ γλώζζαρ Γηα λα αιιάμεηε ηελ πξνθαζνξηζκέλε γιψζζα ζε έλα έγγξαθν αθνινπζείζηε ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. Σηελ θαξηέια Απσείο, θάληε θιηθ ζηελ επηινγή Επιλογέρ (Δηθφλα 1). 2. Σην παξάζπξν Επιλογέρ ηος Word, θάληε θιηθ ζηελ επηινγή Γλώζζα (Δηθφλα 5). 3. Κάησ απφ ηελ Επιλογή γλωζζών επεξεπγαζίαρ, δηαιέμηε ηε γιψζζα επεμεξγαζίαο πνπ επηζπκείηε. 4. Δάλ ζέιεηε λα πξνζζέζεηε γιψζζα επεμεξγαζίαο, επηιέμηε ηε γιψζζα πνπ επηζπκείηε απφ ηε ιίζηα πνπ ζα εκθαληζηεί θάλνληαο θιηθ ζηελ επηινγή Πποζθήκη επιπλέον γλωζζών επεξεπγαζίαρ. 5. Κάληε θιηθ ζηελ επηινγή Πποζθήκη θαη ζηε ζπλέρεηα ζηελ επηινγή Οπιζμόρ ωρ πποεπιλογήρ. 6. Παηήζηε ΟΚ. 7. Κιείζηε φια ηα πξνγξάκκαηα MS-Office 2010 θαη ζηε ζπλέρεηα αλνίμηε ηα, πξνθεηκέλνπ λα ηεζνχλ ζε ηζρχ νη αιιαγέο πνπ πξαγκαηνπνηήζαηε. Εικόνα 5: Παπάθςπο Επιλογέρ ηος Word. Επιλογή Γλώζζα. B. Ενεπγοποίηζη αςηόμαηηρ ανίσνεςζηρ γλώζζαρ Τν πξφγξακκα MS-Word 2010 δηαζέηεη κεραληζκφ απηφκαηεο αλίρλεπζεο γιψζζαο, ν νπνίνο κπνξεί λα αληρλεχζεη απηφκαηα ηε γιψζζα ηνπ θεηκέλνπ ζαο. Δάλ πιεθηξνινγήζεηε έλα ηκήκα ηνπ εγγξάθνπ ζαο ζε δηαθνξεηηθή γιψζζα απφ ην ππφινηπν έγγξαθν, ην MS-Word 2010 ζα ζεκαηνδνηήζεη θαηάιιεια ηε γιψζζα ηνπ ελ ιφγσ ηκήκαηνο ηνπ εγγξάθνπ. Έργο: Κεληξηθφ Μεηξψν Διιεληθψλ Αλνηθηψλ Μαζεκάησλ Σειίδα 8
Γηα λα ελεξγνπνηήζεηε ηελ απηφκαηε αλίρλεπζε γιψζζαο αθνινπζείζηε ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. Σηελ θαξηέια Αναθεώπηζη, ζηελ νκάδα Γλώζζα, θάληε θιηθ ζηελ επηινγή Γλώζζα (Δηθφλα 6). 2. Κάληε θιηθ ζηελ επηινγή Οπιζμόρ γλώζζαρ ελέγσος. 3. Σην παξάζπξν Γλώζζα πνπ ζα εκθαληζηεί, θάληε θιηθ ζην πεδίν Αςηόμαηορ ενηοπιζμόρ γλώζζαρ (Δηθφλα 7). 4. Παηήζηε ΟΚ. Εικόνα 6: Παπάθςπο ομάδαρ Γλώζζα. Εικόνα 7: Παπάθςπο Γλώζζα. C. Εθαπμογή γλώζζαρ απεςθείαρ ζε επιλεγμένο κείμενο. Γηα λα εθαξκφζεηε ηελ επηζπκεηή γιψζζα απεπζείαο ζε έλα επηιεγκέλν θείκελν αθνινπζείζηε ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. Δπηιέμηε ην θείκελν. 2. Σηελ θαξηέια Αναθεώπηζη, ζηελ νκάδα Γλώζζα, θάληε θιηθ ζηελ επηινγή Γλώζζα (Δηθφλα 6). 3. Κάληε θιηθ ζηελ επηινγή Οπιζμόρ γλώζζαρ ελέγσος. 4. Σην παξάζπξν Γλώζζα πνπ ζα εκθαληζηεί, ζην πεδίν Σήμανζη γλώζζαρ, επηιέμηε ηελ επηζπκεηή γιψζζα απφ ηε ιίζηα (Δηθφλα 7). 5. Παηήζηε ΟΚ. Έργο: Κεληξηθφ Μεηξψν Διιεληθψλ Αλνηθηψλ Μαζεκάησλ Σειίδα 9
Παπάπηημα ΙΙ A. Αλλαγή πποκαθοπιζμένηρ γλώζζαρ Γηα λα αιιάμεηε ηελ πξνθαζνξηζκέλε γιψζζα ζε κηα παξνπζίαζε αθνινπζείζηε ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. Σηελ θαξηέια Απσείο, θάληε θιηθ ζηελ επηινγή Επιλογέρ (Δηθφλα 3). 2. Σην παξάζπξν Επιλογέρ ηος PowerPoint, θάληε θιηθ ζηελ επηινγή Γλώζζα (Δηθφλα 8). 3. Κάησ απφ ηελ Επιλογή γλωζζών επεξεπγαζίαρ, δηαιέμηε ηε γιψζζα επεμεξγαζίαο πνπ επηζπκείηε. 4. Δάλ ζέιεηε λα πξνζζέζεηε γιψζζα επεμεξγαζίαο, επηιέμηε ηε γιψζζα πνπ επηζπκείηε απφ ηε ιίζηα πνπ ζα εκθαληζηεί θάλνληαο θιηθ ζηελ επηινγή Πποζθήκη επιπλέον γλωζζών επεξεπγαζίαρ. 5. Κάληε θιηθ ζηελ επηινγή Πποζθήκη θαη ζηε ζπλέρεηα ζηελ επηινγή Οπιζμόρ ωρ πποεπιλογήρ. 6. Παηήζηε ΟΚ. 7. Κιείζηε φια ηα πξνγξάκκαηα MS-Office 2010 θαη ζηε ζπλέρεηα αλνίμηε ηα, πξνθεηκέλνπ λα ηεζνχλ ζε ηζρχ νη αιιαγέο πνπ πξαγκαηνπνηήζαηε. Εικόνα 8: Παπάθςπο Επιλογέρ ηος PowerPoint. Επιλογή Γλώζζα. B. Εθαπμογή γλώζζαρ απεςθείαρ ζε επιλεγμένο κείμενο. Γηα λα εθαξκφζεηε ηελ επηζπκεηή γιψζζα απεπζείαο ζε έλα επηιεγκέλν θείκελν αθνινπζείζηε ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. Δπηιέμηε ην θείκελν. 2. Σηελ θαξηέια Αναθεώπηζη, ζηελ νκάδα Γλώζζα, θάληε θιηθ ζηελ επηινγή Γλώζζα (Δηθφλα 9). 3. Κάληε θιηθ ζηελ επηινγή Οπιζμόρ γλώζζαρ ελέγσος. Έργο: Κεληξηθφ Μεηξψν Διιεληθψλ Αλνηθηψλ Μαζεκάησλ Σειίδα 10
4. Σην παξάζπξν Γλώζζα πνπ ζα εκθαληζηεί, ζην πεδίν Σήμανζη επιλεγμένος κειμένος ωρ, επηιέμηε ηελ επηζπκεηή γιψζζα απφ ηε ιίζηα (Δηθφλα 10). 5. Παηήζηε ΟΚ. Εικόνα 9: Παπάθςπο Ομάδαρ Γλώζζα. Εικόνα 10: Παπάθςπο Γλώζζα. Έργο: Κεληξηθφ Μεηξψν Διιεληθψλ Αλνηθηψλ Μαζεκάησλ Σειίδα 11