Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΤΙΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ & ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ Αιμίλιος Στασινάκης, Ειδικός Γραμματέας Δημοσίων Επιχειρήσεων & Οργανισμών (ΔΕΚΟ) aistasinakis@mnec.gr
ΙΣΤΟΡΙΚΟ Οι Δημόσιες Επιχειρήσεις & Οργανισμοί αντιμετωπίζουν χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα, πολλά από τα οποία οφείλονται σε εσωτερικές δυσλειτουργίες, τις οποίες καλείται να «εξομαλύνει» ο εσωτερικός έλεγχος. Για το λόγο αυτό, έχουν δρομολογηθεί ήδη από το 2005 οι παρακάτω ενέργειες: 1. Νόμος 3429/2005 «Δημόσιες Επιχειρήσεις & Οργανισμοί (Δ.Ε.Κ.Ο.)»: Μεταξύ άλλων, υποχρέωση εφαρμογής εσωτερικού ελέγχου κατά τα πρότυπα του Ν.3016/2002 «περί Εταιρικής Διακυβέρνησης». 2. Μελέτη των βέλτιστων διεθνών πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης και προσπάθεια εφαρμογής τους στις ΔΕΚΟ.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ 3. Kαθορισμός της διαδικασίας (Επιτροπή Αξιολόγησης) και των αντικειμενικών κριτηρίων (πίνακες αξιολόγησης) βάσει των οποίων θα επιλέγονταν οι εσωτερικοί ελεγκτές που θα εισάγονταν στο Μητρώο. 4. Μάρτιος 2008.«Άνοιγμα» του ήδη υπάρχοντος Μητρώου Εσωτερικών Ελεγκτών και πρώτη πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. 5. Μάιος 2008: Ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου αξιολόγησης για την εισαγωγή στο Μητρώο, μεταξύ των προσώπων που εκδήλωσαν ενδιαφέρον. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής, το Μητρώο αποτελείται από συνολικά 51 άτομα.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ (συνέχεια) 6. Επιλογή 6 ατόμων που εκδήλωσαν ενδιαφέρον συνεργασίας. Τα πρόσωπα αυτά έχουν ήδη στελεχώσει τις υπηρεσίες Εσωτερικού Ελέγχου 5 μεγάλων ΔΕΚΟ. Διορίστηκαν από τις Γ.Σ. κάθε επιχείρησης. 7. Νοέμβριος 2008: Δεύτερη πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Το Μητρώο παραμένει στην παρούσα φάση ανοικτό και «εμπλουτίζεται» συνεχώς με νέα στελέχη. Διενεργείται περίπου κάθε 3μηνο αξιολόγηση από την Ειδική Επιτροπή, πάντα βάσει των αντικειμενικών κριτηρίων που είχαν καθοριστεί με τη δεύτερη πρόσκληση.
Ενέργειες από τις ΔΕΚΟ για την εφαρμογή του Εσωτερικού Ελέγχου Οι ΔΕΚΟ πριν τη δημιουργία της ανεξάρτητης υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου και της στελέχωσής της, προχώρησαν στις παρακάτω ενέργειες με στόχο τη συμμόρφωσή τους με τις επιταγές της Εταιρικής Διακυβέρνησης: Τροποποίηση του Οργανογράμματος, του Κανονισμού Λειτουργίας του Δ.Σ. και του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας τους i. To οργανόγραμμα περιλαμβάνει αυτόνομη Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου, σε σχέση εποπτείας με το Διοικητικό Συμβούλιο. Η Υπηρεσία αυτή έχει τις αρμοδιότητες που ορίζονται από το Ν.3429/2005 και λειτουργεί κατά τα πρότυπα του Ν.3016/2002 που ισχύει για τις εισηγμένες Ανώνυμες Εταιρείες (Άρθρα 7, 8) και βάσει του Καταστατικού Εσωτερικού Ελέγχου. ii. iii. Ο Κανονισμός Λειτουργίας του Δ.Σ. προσαρμόστηκε ούτως ώστε, εκτός από τον προσδιορισμό αρμοδιοτήτων και ευθυνών του Προέδρου, Διευθύνοντος Συμβούλου και εκτελεστικών, μη εκτελεστικών και ανεξάρτητων μη εκτελεστικών μελών του (κατά το Άρθρο 3 του Ν.3429/2005 και Άρθρο 37 Ν.3693/2008), να περιγράφει και τη «γραμμή αναφοράς» της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου. Ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας, επίσης προσαρμόστηκε ώστε, στη διάρθρωση των Υπηρεσιών τη Επιχείρησης, να περιγράφει με σαφήνεια και το αντικείμενο της αυτόνομης Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου, καθώς και τη σχέση της με το Διοικητικό Συμβούλιο (σχέση εποπτείας).
ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΕΚΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΛΕΓΚΤΩΝ Ήδη 5 Δημόσιες Επιχειρήσεις έχουν συστήσει ανεξάρτητη υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου, η οποία έχει στελεχωθεί από πρόσωπα που επελέγησαν βάσει της προαναφερθείσας διαδικασίας μέσα από το Μητρώο. 1. ΟΣΕ 2. ΟΑΣΑ 3. ΗΣΑΠ 4. ΚΕΔ 5. ΕΤΑ
ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΕΚΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΛΕΓΚΤΩΝ Οι επόμενες επιχειρήσεις οι οποίες θα στελεχωθούν είναι: 1. ΟΣΕ 2. ΤΡΑΙΝΟΣΕ 3. ΟΑΣΑ 4. ΗΣΑΠ 5. ΚΕΔ 6. ΕΤΑ 7. ΕΑΒ 8. ΕΑΣ 9. ΟΣΚ 10. ΔΕΠΑΝΟΜ 11. ΗΔΙΚΑ 12. ΕΟΜΜΕΧ Θυγατρικές 13. Επαγγελματική Κατάρτιση 14. ΟΚΑΑ 15. ΑΕΜΥ 16. Οργανισμοί Λιμένων Λαυρίου Ραφήνας - Ελευσίνας
ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΕΚΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΛΕΓΚΤΩΝ Η ανεξάρτητη υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου λειτουργεί βάσει του Καταστατικού Εσωτερικού Ελέγχου που συντάχθηκε και απεστάλη στις ΔΕΚΟ πριν τη σύστασή των εν λόγω υπηρεσιών. Το Καταστατικό περιλαμβάνει το σκοπό και τις αρμοδιότητες της λειτουργίας του Εσωτερικού Ελέγχου, καθώς και τα χαρακτηριστικά των ελεγκτών και αποτελεί ουσιαστικά το «βασικό εγχειρίδιο» διενέργειας του ελέγχου, ώστε οι ελεγκτές να διενεργούν το έργο τους αποτελεσματικά και βάσει της βέλτιστης διεθνούς πρακτικής αλλά και της κείμενης νομοθεσίας.