THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΑΝΤΡΕΑ ΞΑΝΘΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΥΓΕΙΑΣ, ΕΛΛΑΔΑ TO THE 20 th ROUNDTABLE WITH THE GOVERNMENT OF GREECE EUROPE: SHAKEN AND STIRRED? GREECE: A SKILFUL ACORBAT? ΤΕΤΑΡΤΗ 22 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016
THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΑΝΔΡΕΑ ΞΑΝΘΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΥΓΕΙΑΣ, ΕΛΛΑΔΑ TO THE 20 th ROUNDTABLE WITH THE GOVERNMENT OF GREECE EUROPE: SHAKEN AND STIRRED? GREECE: A SKILFUL ACORBAT? ΤΕΤΑΡΤΗ 22 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 Θέλω να πω κάποια πράγματα πάνω σε μία δημόσια συζήτηση πάνω στα προβλήματα και τις προοπτικές του συστήματος υγείας, θεωρώ ότι είναι κοινή πεποίθηση κοινή αίσθηση ότι στη χώρα μας έκλεισε ένας παρατεταμένος είναι αλήθεια κύκλος αστάθειας και αβεβαιότητας και προσδοκούμε όλοι να υπάρξει μια νέα περίοδος με μεγαλύτερη κανονικότητα, με πιο ασφαλές χρηματοοικονομικό και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον και με μια δυνατότητα αναδιοργάνωσης σε όλα τα επίπεδα της λειτουργίας της οικονομίας του κράτους και της χώρας. Θεωρώ ότι αυτή είναι η απαίτηση σήμερα, για να μπορέσουμε και κυρίως να μπορέσει η κοινωνία η οποία έχει επιβαρυνθεί, η οποία δυσφορεί, η οποία αγωνιά για το μέλλον, να υπάρξει μια μεγαλύτερη ορατότητα μιας βιώσιμης και αξιοπρεπούς διεξόδου. Θεωρώ ότι αυτό είναι το αίτημα της συγκυρίας και ειδικά για το κομμάτι της δημόσιας περίθαλψης και της λειτουργίας του συστήματος υγείας νομίζω ότι το αίτημα είναι ακριβώς επειδή οι επιβαρύνσεις παραμένουν, επειδή η συμφωνία με τους δανειστές έχει δημιουργήσει συγκεκριμένες υποχρεώσεις
και δεσμεύσεις, ακριβώς γι αυτό το λόγο χρειάζεται στο κοινωνικό επίπεδο, στους τομείς του κοινωνικού κράτους, να υπάρξουν αισθητές ανακουφιστικές παρεμβάσεις για την πλειονότητα των αδύναμων πολιτών, γι αυτούς που απετέλεσαν τα θύματα αυτής της παρατεταμένης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Εκεί λοιπόν έρχεται η συζήτηση πως με δεδομένους τους περιορισμούς ποια είναι τα δημοσιονομικά περιθώρια, ποιοι είναι οι βαθμοί ελευθερίας, ποια είναι η ευελιξία που μπορούμε να έχουμε, έτσι ώστε να υπάρξει μια σταδιακή άρση επιβαρύνσεων και μία μετρήσιμη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών. Θεωρώ ότι έχουμε κάνει ένα πολύ σημαντικό βήμα σε αυτό το κομμάτι, στο κομμάτι δηλαδή της άρσης των επιβαρύνσεων και ιδιαίτερα της άρσης των υγειονομικών ανισοτήτων οι οποίες δημιουργήθηκαν στη διάρκεια της κρίσης, με την πρόσφατη ρύθμιση για την καθολική πρόσβαση των ανασφάλιστων πολιτών στο δημόσιο σύστημα υγείας. Θεωρώ ότι ήταν μια κρίσιμη παρέμβαση, υπήρχε μια εκκρεμότητα πολλών χρόνων η οποία παρήγαγε ανισότητα και αποκλεισμό. Αυτό ξεπερνιέται, είναι χαρακτηριστικό ότι στο μεσοδιάστημα αυτών των δύο-τριών μηνών που έχει αρχίσει σιγά-σιγά να υλοποιείται αυτή η ρύθμιση η εικόνα που έχουμε είναι ότι έχει μειωθεί πάρα πολύ η ζήτηση στα κοινωνικά ιατρεία. Αυτό σημαίνει ότι ο κόσμος σιγά-σιγά πείθεται ότι μπορεί να εξυπηρετηθεί χωρίς οικονομική επιβάρυνση στο δημόσιο σύστημα υγείας. Προφανώς όμως αυτό για να γίνει με αξιόπιστο τρόπο χρειάζεται μία λειτουργική αναβάθμιση των δημόσιων δομών και αυτό είναι το ζητούμενο σε αυτή τη φάση για την Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου. Αυτό που θέλουμε είναι μια σταθεροποιημένη λειτουργία, η οποία δεν είχε διασφαλιστεί την προηγούμενη περίοδο, όλο το προηγούμενο διάστημα, ακριβώς διότι είχαν συσσωρευτεί πολλαπλές αρνητικές παρεμβάσεις. Θεωρώ ότι μέσα στο 2016 πετύχαμε μία σημαντική χρηματοδοτική ενίσχυση του συστήματος, με πολιτική απόφαση ήδη από τον Οκτώβριο του 2015, ενισχύθηκε το όριο αγορών των νοσοκομείων, αυξήθηκε ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2016 και αυτό επέτρεψε μια καλύτερη λειτουργία και έναν πιο εύρυθμο εφοδιασμό των δημόσιων νοσοκομείων. 3
Ταυτόχρονα οι παρεμβάσεις που κάνουμε έχουν σκοπό να ενισχύσουν το ελλιπέστατο ανθρώπινο δυναμικό του συστήματος, το οποίο είχε μειωθεί πάρα πολύ δραματικά τα τελευταία χρόνια, διότι είχαν παγώσει οι προσλήψεις όπως πολύ καλά ξέρετε και είμαστε λοιπόν στην εξέλιξη ενός σχεδίου σταδιακής προφανώς κάλυψης των τεράστιων κενών που υπάρχει στο δημόσιο σύστημα υγείας. Υπάρχει μια συνδυαστική δέσμη προσλήψεων, που αφορούν και μόνιμο και επικουρικό προσωπικό και προσωπικό με άλλου τύπου εργασιακές σχέσεις. Κάνουμε λοιπόν μια προσπάθεια να κατανείμουμε αυτό το ανθρώπινο δυναμικό το οποίο προφανώς είναι λίγο σε σχέση με τις τεράστιες ανάγκες, αλλά θεωρώ ότι το σήμα το οποίο δίνουμε και απέναντι κυρίως στους εργαζόμενους στο σύστημα υγείας αλλά και απέναντι στην κοινωνία είναι ότι αυτή η συνεχής τάση εγκατάλειψης, απαξίωσης, υποβάθμισης και αποδιοργάνωσης των δημόσιων δομών έχει τελειώσει. Προχωρούμε σε μια πιο σταθεροποιημένη λειτουργία και ταυτόχρονα και σε παρεμβάσεις ηθικοποίησης του συστήματος υγείας και αναδιοργάνωσης σε θεσμικό επίπεδο, το οποίο είναι πάρα πολύ κρίσιμο και πολύ σημαντικό έτσι ώστε να διασφαλίσουμε και την αποτελεσματικότητά του και την ισότητα και καθολικότητα στην πρόσβαση και κυρίως στην ποιότητα των υπηρεσιών και την οικονομική βιωσιμότητα του συστήματος. Θεωρούμε ότι δεν υπάρχει δίλημμα ναι ή όχι στις μεταρρυθμίσεις στο σύστημα υγείας, όπως και συνολικά στην κοινωνία και στη χώρα. Το πραγματικό ερώτημα είναι με ποιο στόχο, με ποιες πολιτικές προτεραιότητες, με ποια επιτρέψτε μου τον όρο κοινωνική μεροληψία; Νομίζω ότι η απάντηση που δίνουμε εμείς είναι ότι χρειάζονται μεταρρυθμίσεις που αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις και τις ανάγκες της ανθρωπιστικής και της υγειονομικής και της κοινωνικής κρίσης στην οποία βρίσκεται η χώρα. Μεταρρυθμίσεις που διέπονται από τις αρχές της ισότητας, της καθολικότητας και της αποτελεσματικότητας στη φροντίδα, μεταρρυθμίσεις που αναιρούν την παθητική ιδιωτικοποίηση του συστήματος η οποία επήλθε τα τελευταία χρόνια ακριβώς λόγω των τεράστιων ελλειμμάτων του δημόσιου συστήματος και μεταρρυθμίσεις οι οποίες αναδιανέμουν πόρους υπέρ της δημόσιας περίθαλψης.
Ενισχύουν την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και με επιστημονικό τρόπο τον έλεγχο της προκλητικής ζήτησης που είναι ένα διαρθρωτικό πρόβλημα στο σύστημα υγείας και που φυσικά δημιουργούν ασφαλιστικές δικλείδες που περιορίζουν τα γνωστά φαινόμενα και τις παθογένειες του παρελθόντος, ιδιαίτερα τα φαινόμενα της διαφθοράς και της εκμετάλλευσης του αρρώστου. Νομίζω λοιπόν ότι αυτό είναι το πλαίσιο στο οποίο πρέπει να κινηθούν οι μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις στο επόμενο διάστημα, έχουμε σχεδιάσει αρκετές από αυτές, αφορούν την πρωτοβάθμια φροντίδα, το σύστημα προμηθειών, την ψυχική υγεία, τη δημόσια υγεία, το ζήτημα των εξαρτήσεων και φυσικά τη διοικητική αναδιοργάνωση του συστήματος υγείας. Και επιτρέψτε μου δυο λόγια τελειώνοντας για το κομμάτι ειδικά της φαρμακευτικής δαπάνης, όπου όντως έχουμε μία πολιτική η οποία έχει παράξει αδιέξοδα τα τελευταία χρόνια, έχει οδηγήσει από την ασυδοσία της προηγούμενης δεκαετίας σε οριακά επίπεδα τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνες, σε βαθμό που να τίθεται σε διακινδύνευση η κάλυψη των φαρμακευτικών αναγκών του πληθυσμού. Έχει οδηγήσει σε μία εστίαση και επικέντρωση αποκλειστικά και μόνο στη μείωση των τιμών, χωρίς να υπάρξει αντίστοιχη παρέμβαση ελέγχου της ζήτησης και του όγκου συνταγογράφησης και ιδιαίτερα με τα νέα ακριβά και καινοτόμα φάρμακα όλη η συζήτηση αυτή την περίοδο και στην Ευρώπη εστιάζεται στο πως θα υπάρξει ένας αποτελεσματικός μηχανισμός, που από τη μια θα επιτρέπει την αξιοποίηση αυτής της νέας φαρμακευτικής καινοτομίας για το συμφέρον των ασθενών, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που τα φάρμακα αυτά έχουν αποδεδειγμένα κλινικό όφελος από τη μια κι από την άλλη πως ταυτόχρονα θα ισορροπήσει η παρέμβαση αυτή με τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας. Υπάρχουν αρκετές παρεμβάσεις που δρομολογούμε αυτή την περίοδο σε αυτή την κατεύθυνση, μπορώ αν θέλετε μετά στη διάρκεια των ερωτήσεων να αναφερθώ σε κάποιες από αυτές και πιστεύουμε ότι με αυτόν τον τρόπο μπορούμε πραγματικά να έχουμε ένα έλεγχο και μια καλύτερη λειτουργία όλου του συστήματος της φαρμακευτικής αγοράς, πάντα σε συνεργασία και με τη βιομηχανία και με τους ενδιάμεσους κρίκους μέχρι την 5
τελική κατάληξη που είναι ο ασθενής, νομίζω ότι χρειάζεται μια πολυεπίπεδη παρέμβαση, που θα δημιουργήσει ένα πλαίσιο ασφάλειας εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας. Νομίζω ότι η αξιοπιστία είναι η λέξη κλειδί, αυτό είναι το κρίσιμο πολιτικό «μέγεθος» αυτή την περίοδο και σε τελευταία ανάλυση από αυτό κρινόμαστε όλοι. Ευχαριστώ πολύ.