Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εισαγωγή στην Οικονομική Ανάλυση Διάλεξη 11 Νίκος Θεοχαράκης Φεβρουάριος 2014
ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Διαφορά μεταξύ Μικροοικονομικής και Μακροοικονομικής Θεωρίας Μικροοικονομική Θεωρία (microeconomics): Είναι η μελέτη των ατομικών οικονομικών μονάδων και της αλληλεπίδρασής τους. Περιλαμβάνει τη θεωρία του καταναλωτή, του παραγωγού και των αγορών στις οποίες δρουν. (Varian στο Palgrave 1987) Μακροοικονομική Θεωρία (macroeconomics) Είναι η μελέτη της οικονομίας ως σύνολο
Οι όροι είναι σχετικά πρόσφατοι ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Η μικροοικονομική θεωρία παλαιότερα ήταν η θεωρία των τιμών (price theory) To 1933 o Νορβηγός Ragnar Frisch (1895-1973) κάνει για πρώτη φορά τη διάκριση μεταξύ micro-dynamic και macro-dynamic analysis Η μικρο-δυναμική ανάλυση είναι μια ανάλυση με την οποία επιχειρούμε να εξηγήσουμε σχετικά λεπτομερειακά τη συμπεριφορά ενός συγκεκριμένου τμήματος του τεράστιου οικονομικού μηχανισμού, λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι κάποιες γενικές παράμετροι είναι δοσμένες Η μακρο-δυναμική ανάλυση, από την άλλη, επιχειρεί να εξηγήσει ολόκληρο το οικονομικό σύστημα στο σύνολό του. Propagation Problems and Impulse Problems in Dynamic Economics. R. Frisch (επιμ.) Economic Essays in Honor of Gustav Cassel, London: Allen & Unwin.
ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Ο John Maynard Keynes (1883-1946) στην Γενική Θεωρία γράφει: The division of Economics between the Theory of Value and Distribution on the one hand and the Theory of Money on the other hand is, I think, a false division. The right dichotomy is, I suggest, between the Theory of the Individual Industry or Firm and of the rewards and the distribution between different uses of a given quantity of resources on the one hand, and the Theory of Output and Employment as a whole on the other hand. So long as we limit ourselves to the study of the individual industry or firm on the assumption that the aggregate quantity of employed resources is constant, and, provisionally, that the conditions of other industries or firms are unchanged, it is true that we are not concerned with the significant characteristics of money. But as soon as we pass to the problem of what determines output and employment as a whole, we require the complete theory of a Monetary Economy. The General Theory of Employment, Interest and Money, London: Macmillan.
ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) [Gross Domestic Product (GDP)] μετρά το συνολικό εισόδημα μιας χώρας Το ΑΕΠ μετρά δύο πράγματα 1. Το συνολικό εισόδημα που κερδίζουν όλα τα άτομα της οικονομίας και 2. Την συνολική δαπάνη Για μια οικονομία το συνολικό εισόδημα πρέπει να είναι ίσο με τη συνολική δαπάνη
ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) είναι η αξία αγοράς όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μία χώρα στη διάρκεια μιας ορισμένης περιόδου
ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) είναι η αξία αγοράς όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μία χώρα στη διάρκεια μιας ορισμένης περιόδου Η αξία αγοράς N i 1 PQ i i P i είναι η αγοραία τιμή (purchase price) του τελικού αγαθού ή υπηρεσίας i Q i είναι η ποσότητα του τελικού αγαθού ή υπηρεσίας i
ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) είναι η αξία αγοράς όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μία χώρα στη διάρκεια μιας ορισμένης περιόδου «όλων» Το ΑΕΠ είναι περιεκτικό. Συμπεριλαμβάνει όλα τα είδη που παράγονται στην οικονομία και πωλούνται νόμιμα στις αγορές Στην περίπτωση του ενοικίου υπολογίζεται τεκμαρτά η ιδιοκατοίκηση Τα παράνομα προϊόντα, π.χ., ναρκωτικά, δεν περιλαμβάνονται Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που παράγονται εκτός αγοράς δεν περιλαμβάνονται Yet again, the services rendered by women enter into the dividend when they are rendered in exchange for wages, whether in the factory or in the home, but do not enter into it when they are rendered by mothers and wives gratuitously to their own families. Thus, if a man marries his housekeeper or his cook, the national dividend is diminished. These things are paradoxes. Arthur C. Pigou (1877-1959), The Economics of Welfare. London: Macmillan and Co., 1932 (4η έκδοση).
ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) είναι η αξία αγοράς όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μία χώρα στη διάρκεια μιας ορισμένης περιόδου «των τελικών» Τα ενδιάμεσα αγαθά δεν υπολογίζονται στο ΑΕΠ διότι διαφορετικά θα τα μετράγαμε δυο φορές Έτσι η ξυλεία που χρησιμοποιείται για να φτιαχτεί ένα έπιπλο δεν υπολογίζεται στο ΑΕΠ. Μόνο το τελικό έπιπλο υπολογίζεται Σημαντική εξαίρεση: Τα ενδιάμεσα αγαθά που βρίσκονται στα αποθέματα μιας επιχείρησης υπολογίζονται στο ΑΕΠ Όταν χρησιμοποιηθούν αφαιρούνται από το ΑΕΠ (μειώνονται τα αποθέματα)
ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) είναι η αξία αγοράς όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μία χώρα στη διάρκεια μιας ορισμένης περιόδου «αγαθών και υπηρεσιών» Περιλαμβάνονται και αγαθά και υπηρεσίες
ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) είναι η αξία αγοράς όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μία χώρα στη διάρκεια μιας ορισμένης περιόδου «που παράγονται» Συναλλαγές που αφορούν ήδη παραχθέντα αγαθά δεν συμπεριλαμβάνονται Π.χ., η πώληση ενός μεταχειρισμένου αυτοκινήτου δεν συμπεριλαμβάνεται στο ΑΕΠ
ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) είναι η αξία αγοράς όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μία χώρα στη διάρκεια μιας ορισμένης περιόδου «σε μία χώρα» Το ΑΕΠ αναφέρεται σε ό,τι παράγεται μέσα στα γεωγραφικά όρια της επικράτειας ανεξάρτητα από ποιον παράγεται Έτσι ή τελική υπηρεσία που παρέχεται από έναν Πακιστανό μέσα στην Ελλάδα αποτελεί μέρος του Ελληνικού και όχι του Πακιστανικού ΑΕΠ ενώ η παραγωγή ενός Ελληνικού εργοστασίου στη Βουλγαρία δεν είναι μέρος του ΑΕΠ της Ελλάδος αλλά της Βουλγαρίας
Παρένθεση Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν Αν θέλουμε να μετρήσουμε το τι παράγεται από τους μόνιμους κατοίκους (υπηκόους) μιας χώρας χρησιμοποιούμε την έννοια του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (Gross National Product, GNP) που ορίζεται ως εξής: Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν είναι η αξία αγοράς όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγουν οι υπήκοοι μιας χώρας στη διάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου Άρα ο μισθός που κερδίζει ένας Έλληνας στη Γερμανία αποτελεί μέρος του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της Ελλάδας, ενώ ο μισθός ενός Πακιστανού στην Ελλάδα δεν περιλαμβάνεται στο GNP της Ελλάδος Σημ.: Συχνά χρησιμοποιείται η συντομογραφία ΑΕΠ για το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν και η συντομογραφία ΑΕγχΠ για το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (π.χ., στην ΕΕ). Αυτό αντικατοπτρίζει παλαιότερες απόψεις στα οικονομικά όπου το ενδιαφέρον ήταν επικεντρωμένο στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν και όχι στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Έτσι υπάρχει κάποια σύγχυση που όμως ξεκαθαρίζεται από τα συμφραζόμενα.
ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) είναι η αξία αγοράς όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μία χώρα στη διάρκεια μιας ορισμένης περιόδου «στη διάρκεια μιας ορισμένης περιόδου» Το ΑΕΠ είναι μία ροή (flow) Μετράται για τη διάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου που συνήθως είναι ένα έτος ή ένα τρίμηνο (quarter). Όταν ανακοινώνεται όμως το ΑΕΠ ενός τριμήνου συνήθως ανακοινώνεται σε ετήσια βάση (δηλ., επί 4) Επίσης τα στοιχεία του τριμήνου παρουσιάζονται μετά από εποχική προσαρμογή ή διόρθωση (seasonal adjustment) Αυτό γίνεται ώστε να μπορούμε να παρακολουθήσουμε την βασική τάση της οικονομίας και όχι αυτή που οφείλεται σε εποχικούς παράγοντες.
Άλλα μέτρα εισοδήματος της οικονομίας Καθαρό Εθνικό Προϊόν (Net National Product, NNP) Το συνολικό εισόδημα των κατοίκων μίας χώρας μετά την αφαίρεση των ζημιών από την απόσβεση. Απόσβεση (depreciation) είναι η φθορά από το χρόνο και τη χρήση του αποθέματος της οικονομίας σε εξοπλισμό και κτήρια, όπως το κάψιμο ενός λαμπτήρα ή το σκούριασμα ενός φορτηγού
Άλλα μέτρα εισοδήματος της οικονομίας Προσωπικό Εισόδημα (Personal Income, PI) Το εισόδημα που κερδίζουν τα νοικοκυριά και οι μη μετοχικές επιχειρήσεις. Σε αντίθεση με το GNP & NNP Δεν περιλαμβάνονται τα αδιανέμητα κέρδη (retained earnings) Περιλαμβάνονται οι τόκοι των κρατικών ομολόγων και Οι μεταβιβαστικές πληρωμές
Άλλα μέτρα εισοδήματος της οικονομίας Διαθέσιμο Προσωπικό Εισόδημα (Disposable Personal Income, DPI) Το εισόδημα που κερδίζουν τα νοικοκυριά και οι μη μετοχικές επιχειρήσεις αφού αφαιρεθούν οι υποχρεώσεις τους προς το κράτος. Ισούται δηλαδή με το Προσωπικό Εισόδημα αφού αφαιρεθούν οι Φόροι και κάποιες μη φορολογικές πληρωμές
Τα συστατικά μέρη του ΑΕΠ Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (Y) διαιρείται στα εξής συστατικά: Κατανάλωση (Consumption, C) Επένδυση (Investment, I) Δημόσιες Δαπάνες (Government Purchases, G) Καθαρές Εξαγωγές (Net Exports, NX) Y C I G NX
Τα συστατικά μέρη του ΑΕΠ Η εξίσωση Y C I G NX Είναι μία ταυτότητα (identity) για αυτό και γράφουμε κανονικά και όχι = Κάθε ευρώ του ΑΕΠ αναγκαστικά θα πάει σε μία από αυτές τις κατηγορίες
Τα συστατικά μέρη του ΑΕΠ Y C I G NX Κατανάλωση είναι η δαπάνη που πραγματοποιούν τα νοικοκυριά για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών Επένδυση είναι η αγορά κεφαλαιουχικού εξοπλισμού αποθεμάτων και κτηρίων. Περιλαμβάνει επίσης και τη δαπάνη σε νέες κατοικίες (δαπάνες νοικοκυριών που ταξινομούνται ως επένδυση) Δημόσιες δαπάνες αφορούν την αγορά αγαθών και υπηρεσιών από την κυβέρνηση και την τοπική αυτοδιοίκηση Καθαρές εξαγωγές είναι η αξία των αγαθών και υπηρεσιών που αγοράζονται από αλλοδαπούς (εξαγωγές, exports) μείον την αξία ξένων αγαθών και υπηρεσιών που πωλούνται στην εγχώρια οικονομία (εισαγωγές, imports)
Τα συστατικά μέρη του ΑΕΠ Y C I G NX Καθαρές εξαγωγές (net exports) είναι η αξία των αγαθών και υπηρεσιών που αγοράζονται από αλλοδαπούς (εξαγωγές, exports) μείον την αξία ξένων αγαθών και υπηρεσιών που πωλούνται στην εγχώρια οικονομία (εισαγωγές, imports) Καθαρές εξαγωγές με την έννοια ότι έχουν αφαιρεθεί από τις εξαγωγές οι εισαγωγές Όταν ένα νοικοκυριό αγοράζει ένα καινούργιο εισαγόμενο αυτοκίνητο η συναλλαγή αυξάνει τη κατανάλωση, αφού η αγορά είναι μέρος της κατανάλωσης. Το ποσό όμως αυτό μειώνει τις καθαρές εξαγωγές. Έτσι όταν ένα νοικοκυριό, επιχείρηση, η το δημόσιο αγοράζει ένα εισαγόμενο είδος προστίθεται μεν σε ένα από τα τρία συστατικά (C, I, G) αλλά αφαιρείται από το τέταρτο (NX) και δεν επηρεάζει συνολικά το ΑΕΠ.
Πραγματικό ή ονομαστικό ΑΕΠ; Ο ορισμός του ΑΕΠ που δώσαμε αφορά το ονομαστικό (nominal) ΑΕΠ Το πραγματικό ΑΕΠ (real GDP) απαντά στο υποθετικό ερώτημα: Ποια θα ήταν η αξία των αγαθών και των υπηρεσιών που παράχθηκαν το τελευταίο έτος αν αποτιμούσαμε τα αγαθά και τις υπηρεσίες στις τιμές που επικρατούσαν σε κάποιο συγκεκριμένο προηγούμενο έτος;
Πραγματικό ή ονομαστικό ΑΕΠ; Όταν το ΑΕΠ υπολογίζεται σε τρέχουσες τιμές (current prices) ονομάζεται ονομαστικό (nominal) ΑΕΠ Το πραγματικό ΑΕΠ (real GDP) απαντά στο υποθετικό ερώτημα: Ποια θα ήταν η αξία των αγαθών και των υπηρεσιών που παράχθηκαν το τελευταίο έτος αν αποτιμούσαμε τα αγαθά και τις υπηρεσίες στις τιμές που επικρατούσαν σε κάποιο συγκεκριμένο προηγούμενο έτος; Άρα το πραγματικό ΑΕΠ είναι η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών αποτιμημένο σε σταθερές τιμές (constant prices) ενός έτους βάσης (base year)
Πραγματικό ή ονομαστικό ΑΕΠ; Παράδειγμα Έστω μια οικονομία με μήλα και αχλάδια Στον παρακάτω πίνακα δίνονται για τα έτη 2009, 2010 και 2011 οι αντίστοιχες τιμές και ποσότητες Έτος Τιμή Μήλων ( /κιλό) Ποσότητα Μήλων (κιλά) Τιμή Αχλαδιών ( /κιλό) Ποσότητα Αχλαδιών (κιλά) 2009 1 100 2 50 2010 2 150 3 100 2011 3 200 4 150
Πραγματικό ή ονομαστικό ΑΕΠ; Παράδειγμα Έστω μια οικονομία με μήλα και αχλάδια Ονομαστικό ΑΕΠ (αποτιμημένο σε τρέχουσες τιμές) Έτος Τιμή Μήλων ( /κιλό) Ποσότητα Μήλων (κιλά) Τιμή Αχλαδιών ( /κιλό) Ποσότητα Αχλαδιών (κιλά) Ονομαστικό ΑΕΠ 2009 1 x 100 + 2 x 50 = 200 2010 2 x 150 + 3 x 100 = 600 2011 3 x 200 + 4 x 150 = 1200
Πραγματικό ή ονομαστικό ΑΕΠ; Παράδειγμα Έστω μια οικονομία με μήλα και αχλάδια Πραγματικό ΑΕΠ (αποτιμημένο σε σταθερές τιμές με έτος βάσης το 2009) Έτος Τιμή Μήλων ( /κιλό) Ποσότητα Μήλων (κιλά) Τιμή Αχλαδιών ( /κιλό) Ποσότητα Αχλαδιών (κιλά) Πραγματικό ΑΕΠ 2009 1 x 100 + 2 x 50 = 200 2010 1 x 150 + 2 x 100 = 350 2011 1 x 200 + 2 x 150 = 500
Πραγματικό ή ονομαστικό ΑΕΠ; Το ονομαστικό ΑΕΠ (nominal GDP) χρησιμοποιεί τις τρέχουσες τιμές (current prices) για να αποτιμήσει τη παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών της οικονομίας Το πραγματικό ΑΕΠ (real GDP) χρησιμοποιεί τις σταθερές τιμές (constant prices) του έτους βάσης (base year) για να αποτιμήσει τη παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών της οικονομίας Το πραγματικό ΑΕΠ δεν επηρεάζεται από τις μεταβολές των τιμών και οι μεταβολές του αντανακλούν μόνο τις μεταβολές στις παραγόμενες ποσότητες
Έστω Πραγματικό ή ονομαστικό ΑΕΠ; t η τιμή του αγαθού ή της υπηρεσίας i το έτος t P i t η ποσότητα του αγαθού ή της υπηρεσίας i το έτος t Q i Έστω 0 το έτος βάσης Το ονομαστικό ΑΕΠ (nominal GDP) είναι ίσο με N i 1 PQ Το πραγματικό ΑΕΠ (real GDP) είναι ίσο με N i 1 t i PQ 0 i t i t i
Αποπληθωριστής ΑΕΠ GDP deflator O Αποπληθωριστής ΑΕΠ (GDP deflator) μετρά το τρέχον επίπεδο των τιμών σε σύγκριση με το επίπεδο των τιμών κατά το έτος βάσης Υπολογίζεται ως εξής: Αποπληθωριστής ΑΕΠ = [(Ονομαστικό ΑΕΠ) / (Πραγματικό ΑΕΠ)]x100 N t t Nominal GDP PQ i i i 1 GDP Deflator 100 100 N Real GDP 0 t PQ i i i 1
Αποπληθωριστής ΑΕΠ GDP deflator Θυμηθείτε το παράδειγμά μας Έτος Τιμή Μήλων ( /κιλό) Ποσότητα Μήλων (κιλά) Τιμή Αχλαδιών ( /κιλό) Ποσότητα Αχλαδιών (κιλά) Ονομαστικό ΑΕΠ 2009 1 x 100 + 2 x 50 = 200 2010 2 x 150 + 3 x 100 = 600 2011 3 x 200 + 4 x 150 = 1200 Έτος Τιμή Μήλων ( /κιλό) Ποσότητα Μήλων (κιλά) Τιμή Αχλαδιών ( /κιλό) Ποσότητα Αχλαδιών (κιλά) Πραγματικό ΑΕΠ 2009 1 x 100 + 2 x 50 = 200 2010 1 x 150 + 2 x 100 = 350 2011 1 x 200 + 2 x 150 = 500
Αποπληθωριστής ΑΕΠ GDP deflator Υπολογίστε τώρα τον αποπληθωριστή του ΑΕΠ Έτος Ονομαστικό ΑΕΠ Πραγματικό ΑΕΠ (έτος βάσης 2007) Αποπληθωριστής ΑΕΠ (Έτος βάσης 2007) 2009 200 200 (200/200)x100=100 2010 600 350 (600/350)x100=171 2011 1200 500 (1200/500)x100=240
ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) είναι η αξία αγοράς όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μία χώρα στη διάρκεια μιας ορισμένης περιόδου «στη διάρκεια μιας ορισμένης περιόδου» Το ΑΕΠ είναι μία ροή (flow) Μετράται για τη διάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου που συνήθως είναι ένα έτος ή ένα τρίμηνο (quarter). Όταν ανακοινώνεται όμως το ΑΕΠ ενός τριμήνου συνήθως ανακοινώνεται σε ετήσια βάση (δηλ., επί 4) Επίσης τα στοιχεία του τριμήνου παρουσιάζονται συνήθως μετά από εποχική προσαρμογή (seasonal adjustment) Αυτό γίνεται ώστε να μπορούμε να παρακολουθήσουμε την βασική τάση της οικονομίας και όχι αυτή που οφείλεται σε εποχικούς παράγοντες.
Ανισοκατανομή πλούτου ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Μη-αγοραίες συναλλαγές: Οικιακή παραγωγή, εθελοντική εργασία Παραοικονομία. Μη εκχρηματισμένη οικονομία Ποιοτικές μεταβολές στα αγαθά Τι παράγεται. Π.χ., χτίζοντας μετά από μια καταστροφή αυξάνει το ΑΕΠ. Νοσήλια. Εξωτερικότητες Εναλλακτικά μέτρα Human Development Index (Προσδόκιμο, εκπαίδευση, εισόδημα)
ΑΕΠ κατά κεφαλή ανά χώρα. Εκτιμήσεις ΔΝΤ για το 2008 σε δολάρια ΗΠΑ προσαρμοσμένα για ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (Purchasing Power Parity)
Quino Mafalda: Το χρήμα δεν είναι το παν. Υπάρχουν και οι επιταγές!
Προσδιορισμός του ΑΕΠ Κατανάλωση και αποταμίευση C=α+βΥ C, κατανάλωση Υ, εισόδημα α, β παράμετροι
Προσδιορισμός του ΑΕΠ Ροπή προς κατανάλωση APC = average propensity to consume=μέση ροπή προς κατανάλωση = C/Y MPC = marginal propensity to consume=οριακή ροπή προς κατανάλωση = ΔC/ΔY APC= C/Y=(α+βΥ)/Y= α/y+β MPC=ΔC/ΔY=β
Προσδιορισμός του ΑΕΠ Ροπή προς αποταμίευση Y=C+S Εισόδημα = Κατανάλωση + Αποταμίευση APS = average propensity to save=μέση ροπή προς αποταμίευση= S/Y MPS = marginal propensity to save= οριακή ροπή προς αποταμίευση = ΔS/ΔY APS= S/Y=[Y-(α+βΥ)]/Y=- α/y+(1-β) MPS=(ΔY-ΔC)/ΔY=1-β Προφανώς: APC+APS=C/Y+S/Y=1 MPC+MPS=ΔC/ΔY+ΔS/ΔY=1
Προσδιορισμός του ΑΕΠ Επενδύσεις Ι=Investment=Επενδύσεις Υπόθεση ότι οι επενδύσεις είναι σταθερές Ι=Ι 0
Προσδιορισμός του ΑΕΠ Ισορροπία του εισοδήματος Ι=S Επενδύσεις ίσες με αποταμιεύσεις Υ=C+Ι
Παράδειγμα C=100+0,8Y I=500 Προσδιορισμός του ΑΕΠ Ισορροπία του εισοδήματος Y=C+I=100+0,8Y+500=>0,2Y=600 => Y=3000 C=100+0,8x3000=2500
Παράδειγμα C=100+0,8Y I=500 Προσδιορισμός του ΑΕΠ Πολλαπλασιαστής (Multiplier) Y=C+I=100+0,8Y+500=>0,2Y=600 => Y=3000 Έστω ότι η επένδυση αυξάνεται κατά 100 ΔΙ=100 Η νέα ισορροπία είναι Y=C+I+ΔΙ=100+0,8Y+500+100=>0,2Y=700 => Y=3500 Άρα ΔΙ=100=>ΔΥ=500 =>ΔΥ=5ΔΙ =>ΔΥ/ΔΙ=5=πολλαπλασιαστής
Προσδιορισμός του ΑΕΠ Πολλαπλασιαστής (Multiplier) Y=C+I=α+βY+Ι=>(1-β)Y=α+Ι=>Y=α/(1-β)+Ι/(1-β) Έστω ότι η επένδυση αυξάνεται κατά ΔΙ Η νέα ισορροπία είναι Y=C+I+ΔΙ= α+βy+ι +ΔΙ=>Υ+ΔΥ=α/(1-β)+Ι/(1-β)+ΔΙ/(1-β) = = Υ+ΔΥ=Υ+ΔΙ/(1-β) => Κ=ΔΥ/ΔΙ=1/(1-β)
Προσδιορισμός του ΑΕΠ Έστω το εισόδημα ισορροπίας Υ από το προηγούμενο παράδειγμα. Ζητείται: Πόσο πρέπει να αυξηθεί η επένδυση για να επιτευχθεί το εισόδημα πλήρους απασχόλησης Υ FE που είναι ίσο με 4000; Υ FE =C+I FE =α+βυ FE +I FE => (1-β)Υ FE =α+i FE => I FE =(1-β)Υ FE - α => ΔΙ=I FE -Ι Υ FE =4000 4000=C+I FE =100+0,8x4000 +I FE => 0,2x4000=100+I FE => I FE =800-100=700=> ΔΙ=I FE -Ι =700-500=200 Άρα πρέπει να αυξηθεί κατά 200 μονάδες.