Επίδραση νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής στη συναθροιστική ζήτηση

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Επίδραση νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής στη συναθροιστική ζήτηση"

Κητώ Χριστόπουλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Επίδραση νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής στη συναθροιστική ζήτηση Κεφάλαιο 32 Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Συναθροιστική ζήτηση Μεταβολές σε πολλούς παράγοντες, όπως η επιθυμητή δαπάνη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, μπορούν να προκαλέσουν μετατόπιση της καμπύλης συναθροιστικής ζήτησης, προκαλώνταςβραχυχρόνιεςδιακυμάνσειςστην παραγωγή και απασχόληση. Η νομισματική και δημοσιονομική πολιτική μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αντισταθμίσει τις μεταβολές αυτές και να σταθεροποιήσει την οικονομία. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 2 1

Συναθροιστική ζήτηση Μεταβολές σε πολλούς παράγοντες, όπως η επιθυμητή δαπάνη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, μπορούν να προκαλέσουν μετατόπιση της καμπύλης

2 Επιρροή της νομισματικής πολιτικής στην συναθροιστική ζήτηση Όπως είδαμε στο προηγούμενο Κεφάλαιο η καμπύλη συναθροιστικής ζήτησης έχει αρνητική κλίση για τρείς κυρίως λόγους: Το αποτέλεσμα Pigou για τον πλούτο. Το αποτέλεσμα Keynes για το επιτόκιο. Το αποτέλεσμα Mundell-Fleming για τη συναλλαγματική ισοτιμία Πιο σημαντική Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 3 Θεωρία προτίμησης ρευστότητας Ο Keynes ανέπτυξε την θεωρία προτίμησης ρευστότητας (theory of liquidity preference) γιαναεξηγήσειτιςπαραμέτρουςπου επηρεάζουν την διαμόρφωση του επίπεδου του επιτοκίου. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή, το επιτόκιο προσαρμόζεται έτσι ώστε να ισορροπήσουν η προσφορά και η ζήτηση. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 4 2

Ευτύχιος Σαρτζετάκης 3 Θεωρία προτίμησης ρευστότητας Ο Keynes ανέπτυξε την θεωρία προτίμησης ρευστότητας (theory of liquidity preference) γιαναεξηγήσειτιςπαραμέτρουςπου επηρεάζουν την διαμόρφωση του

3 Προσφορά Η Κεντρική Τράπεζα ελέγχει την προσφορά μέσο: Συναλλαγών ανοικτής αγοράς (αγορά πώληση κρατικών ομολόγων) Μεταβολών της ποσότητας αποθεμάτων στο τραπεζικό σύστημα (reserve requirements) Μεταβολών στο προεξοφλητικό επιτόκιο Καθώς προσδιορίζεται από την Κεντρική Τράπεζα, η προσφορά είναι ανεξάρτητη από το επιτόκιο Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 5 Ζήτηση Ένας από τους πλέον σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν την ζήτηση, σύμφωνα με τον Κέϋνς, είναι το επιτόκιο. Τα άτομα επιλέγουν να κρατούν χρήματα ενώ προφανώςμιατέτοιακίνησηέχειένακόστος ευκαιρίας (των διαφυγόντων τόκων) για τους εξής λόγους: Διευκόλυνση των συναλλαγών (αγορά αγαθών και υπηρεσιών) Αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 6 3

Ευτύχιος Σαρτζετάκης 5 Ζήτηση Ένας από τους πλέον σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν την ζήτηση, σύμφωνα με τον Κέϋνς, είναι το επιτόκιο.

4 Ζήτηση Το κόστος ευκαιρίας της ζήτησης είναι το επιτόκιο το οποίο θα μπορούσαν να κερδίσουν επενδύοντας για παράδειγμα σε έντοκα ομόλογα. Μια αύξηση του επιτοκίου αυξάνει το κόστος ευκαιρίας του και επομένως μειώνει τη ζήτηση. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 7 Ισορροπία στην αγορά Ας υποθέσουμε ότι σε μια οικονομία το επίπεδο τιμών είναι σταθερό: Στο επίπεδο αυτό των τιμών, το επιτόκιο προσαρμόζεται ώστε η αγορά να βρίσκεται σε ισορροπία. Η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών προσαρμόζεται στην συνολική ζήτηση. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 8 4

Ευτύχιος Σαρτζετάκης 7 Ισορροπία στην αγορά Ας υποθέσουμε ότι σε μια οικονομία το επίπεδο τιμών είναι σταθερό: Στο επίπεδο αυτό των τιμών, το επιτόκιο προσαρμόζεται

5 Επιτόκιο Harcourt, Inc. items and derived items copyright 21 by Harcourt, Inc. Ισορροπία στην αγορά... Προσφορά r 1 Επιτόκιο ισορροπίας r 2 Ζήτηση Χρήματος M d 1 Ποσότητα που M 2 d προσδιορίζεται από την Κ.Τ. Ποσότητα Η αρνητική κλίση της καμπύλης συναθροιστικής ζήτησης Το επίπεδο τιμών είναι μία παράμετρος που διαμορφώνει την ζήτηση. Σε υψηλότερες τιμές η ζήτηση είναι μεγαλύτερη για κάθε επίπεδο επιτοκίου. Η αυξημένη ζήτηση οδηγεί σε αύξηση του επιτοκίου. Η ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών μειώνεται. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 1 5

Ποσότητα Η αρνητική κλίση της καμπύλης συναθροιστικής ζήτησης Το επίπεδο τιμών είναι μία παράμετρος που διαμορφώνει την ζήτηση.

6 Η αγορά και η αρνητική κλίση της συναθροιστικής ζήτησης... Επιτόκιο (a) Αγορά Προσφορά Τιμή (b) Η συναθροιστική ζήτηση r 2 r 1 2. αυξάνει τη ζήτηση P 2 Ζήτηση σε τιμές P 2, MD 2 P 1 Ζήτηση σε τιμές P 1, MD 1 1. Μια αύξηση του επιπέδου τιμών Συναθροιστική ζήτηση Ποσότητα που προσδιορίζει η Κ.Τ. 3. η οποία οδηγεί σε αύξηση του επιτοκίου Ποσότητα Y 2 Y 1 Παραγωγή 4. και επομένως μειώνει την ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 11 Μεταβολές στην προσφορά ΗΚ.Τ. μπορεί με εφαρμογή νομισματικής πολιτικής να μετακινήσει την συναθροιστική ζήτηση. Μια αύξηση της προσφοράς μετατοπίζει την προσφορά στα δεξιά. Με σταθερή ζήτηση το επιτόκιο ισορροπίας μειώνεται. Και αυξάνει η ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 12 6

η οποία οδηγεί σε αύξηση του επιτοκίου Ποσότητα Y 2 Y 1 Παραγωγή 4. και επομένως μειώνει την ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής.

7 Harcourt, Inc. items and derived items copyright 21 by Harcourt, Inc. Μια νομισματική τόνωση... (a) Αγορά (b) Συναθροιστική ζήτηση Επιτόκιο r 1 Προσφορά, MS 1 MS 2 1. Όταν η ΚΤ αυξάνει την προσφορά Τιμή P 3. και αυξάνει η ζήτηση για δεδομένο επίπεδο τιμών. r 2 AD 2 Συναθροιστική ζήτηση, AD 1 2. το επιτόκιο μειώνεται Ποσότητα Y 1 Y 2 Παραγωγή Το επιτόκιο και η νομισματική πολιτική Η νομισματική πολιτική μπορεί να περιγραφεί είτε από τη μεριά της προσφοράς είτε από τη μεριά των επιτοκίων. Οι μεταβολές στην νομισματική πολιτική μπορεί να αφορούν τον στόχο του επιτοκίου που χρεώνουν οι τράπεζες μεταξύ τους για δανεισμό κεφαλαίων, είτε τον στόχο της προσφοράς. Πολύ συχνά τον τελευταίο καιρό η ΚΤς αντί να παρεμβαίνουν μέσο της προσφοράς παρεμβαίνουν μέσο των επιτοκίων, τα οποία επηρεάζουν άμεσα την συναθροιστική ζήτηση. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 14 7

το επιτόκιο μειώνεται Ποσότητα Y 1 Y 2 Παραγωγή Το επιτόκιο και η νομισματική πολιτική Η νομισματική πολιτική μπορεί να περιγραφεί είτε από τη μεριά της προσφοράς είτε από τη μεριά των επιτοκίων.

8 Δημοσιονομική πολιτική και συναθροιστική ζήτηση Δημοσιονομική πολιτική (Fiscal policy) ασκείται μέσο των αλλαγών στο συνολικό επίπεδο των κυβερνητικών δαπανών και των φόρων. Η δημοσιονομική πολιτική επηρεάζει τις αποταμιεύσεις, τις επενδύσεις και την μακροχρόνια μεγέθυνση. Βραχυχρόνια, η δημοσιονομική πολιτική επηρεάζει την συναθροιστική ζήτηση κυρίως. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 15 Αλλαγή δαπανών Δύο κύρια αποτελέσματα: Η επίδραση πολλαπλασιαστή (multiplier effect) To αποτέλεσμα του παραγκωνισμού (crowding-out effect) Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 16 8

Βραχυχρόνια, η δημοσιονομική πολιτική επηρεάζει την συναθροιστική ζήτηση κυρίως. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής.

9 Η επίδραση του πολλαπλασιαστή... Τιμή 2. αλλά η επίδραση πολλαπλασιαστή μπορεί να διευρύνει τη μετατόπιση της συναθροιστικής ζήτησης. $2 δισ 1. Μια αύξηση στις δημόσιες δαπάνες κατά $2 δισ αυξάνει αρχικά την συναθροιστική ζήτηση κατά $2 δισ AD 2 Συναθροιστική ζήτηση, AD 1 Παραγωγή AD 3 Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 17 Ο τύπος του πολλαπλασιαστή δημόσιων δαπανών Ο τύποςείναι: πολλαπλασιαστής = 1/(1 - MPC) Όπου MPC είναι η οριακή ροπή προς κατανάλωση (marginal propensity to consume). Είναι το μέρος του πρόσθετου εισοδήματος το οποίο καταναλώνει ένα νοικοκυριό (το υπόλοιπο MPS=1-MPC, το αποταμιεύει). Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 18 9

10 Οτύποςτου πολλαπλασιαστή δημόσιων δαπανών Αν MPC = 3/4, τότε: Πολλαπλασιαστής = 1/(1-3/4) = 4 Στην περίπτωση αυτή η αρχική αύξηση των δημοσίων δαπανών κατά $2 δισ θα επιφέρει μια συνολική αύξηση της ζήτησης κατά $8 δισ. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 19 Το αποτέλεσμα του παραγκωνισμού Αλλά καθώς η αύξηση των δημοσίων δαπανών αυξάνει το επιτόκιο, οδηγεί στην μείωση των επενδύσεων και ως εκ τούτου η συνολική αύξηση δεν θα είναι τετραπλάσια όπως στο προηγούμενο παράδειγμα. Η μείωση αυτή που προκύπτει ονομάζεται αποτέλεσμα του παραγκωνισμού (crowdingout effect). Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 2 1

Ευτύχιος Σαρτζετάκης 19 Το αποτέλεσμα του παραγκωνισμού Αλλά καθώς η αύξηση των δημοσίων δαπανών αυξάνει το επιτόκιο, οδηγεί στην μείωση των επενδύσεων και ως εκ τούτου η συνολική

11 Το αποτέλεσμα του παραγκωνισμού Επιτόκιο r 2 (a) Αγορά Προσφορά 2. η αυξανόμενη δαπάνη αυξάνει τη ζήτηση (b) Συναθροιστική ζήτηση Τιμή $2 δισ 4. και επομένως μειώνει την αρχική αύξηση της Σ.Ζ. r 1 MD 2 AD 3 AD 2 Σταθερή από την Κ.Τ. Ζήτηση, MD 1 3. η οποία αυξάνει το επιτόκιο Ποσότητα Συναθροιστική ζήτηση, AD 1 Παραγωγή 1. Μια αύξηση των δημοσίων δαπανών μετακινεί την Σ.Ζ. Μεταβολές στη φορολογία Μιαμείωσηστηφορολογίαεισοδήματοςtaxes, αυξάνει το εισόδημα Τα νοικοκυριά αποταμιεύουν μέρος του επιπλέον εισοδήματος και το υπόλοιπο το δαπανούν. Επομένως, η συναθροιστική ζήτηση μετατοπίζεται προς τα δεξιά. Το μέγεθος της αύξησης της Σ.Ζ. εξαρτάται από την επίδραση του πολλαπλασιαστή και από το αποτέλεσμα του παραγκωνισμού. Επίσης εξαρτάται από το κατά πόσο τα νοικοκυριά πιστεύουν ότι η αλλαγή αυτή είναι μόνιμη. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 22 11

τηση, MD 1 3. η οποία αυξάνει το επιτόκιο Ποσότητα Συναθροιστική ζήτηση, AD 1 Παραγωγή 1. Μια αύξηση των δημοσίων δαπανών μετακινεί την Σ.Ζ.

12 Εφαρμογές σταθεροποιητικών πολιτικών Η οικονομική σταθερότητα είναι ένας πολύ σημαντικός στόχος της πολιτικής όλων των κυβερνήσεων σε όλες τις χώρες κυρίως μετά τον WW II. Στις ΗΠΑ η πολιτική αυτή ξεκίνησε με τον Νόμο για την Απασχόληση Employment Act of Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 23 Υπέρ των σταθεροποιητικών πολιτικών Η κυβέρνηση πρέπει: να προσπαθεί να αποφεύγονται οι λόγοι που δημιουργούν ανεργία (πρόληψη). να αντιδρά όταν δημιουργούνται αρνητικές τάσεις στην οικονομία (διόρθωση). Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 24 12

Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής.

13 Κατά των σταθεροποιητικών πολιτικών Κάποιοι οικονομολόγοι διατείνονται ότι η νομισματική και δημοσιονομική πολιτική αποσταθεροποιεί την οικονομία. Γιατί επηρεάζουν τα οικονομικά μεγέθη όχι άμεσααλλάμεχρονικήκαθυστέρηση. Και υποστηρίζουν ότι η οικονομία θα πρέπει να αφεθεί ελεύθερη να αντιμετωπίσει και να εξομαλύνει τις βραχυχρόνιες διακυμάνσεις. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 25 Αυτόματοι σταθεροποιητές Αυτόματοι σταθεροποιητές (Automatic stabilizers) είναι αλλαγές στη δημοσιονομική πολιτική που ενθαρύνουν τη συναθροιστική ζήτηση όταν η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση χωρίς να χρειαστεί οι σχεδιαστές της οικονομικής πολιτικής να κάνουν κάποια εσκεμμένη ενέργεια. Αυτόματοι σταθεροποιητές είναι το φορολογικό σύστημα και κάποιες μορφές κρατικών δαπανών. Εισαγωγή στην Μακροοικονομική, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Ευτύχιος Σαρτζετάκης 26 13

Σχετικά έγγραφα

Συναθροιστική ζήτηση και προσφορά

Συναθροιστική ζήτηση και προσφορά Συναθροιστική ζήτηση και Κεφάλαιο 31 Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Βραχυχρόνιες οικονομικές διακυμάνσεις Η οικονομική δραστηριότητα παρουσιάζει