ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΑΤΡΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ TECHNOLOGICAL EDUCATIONAL INSTITUTE OF PATRAS SCHOOL OF TECHNOLOGICAL APPLICATIONS ELECTRICAL ENGINEERING DEPARTMENT Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης Τ.Ε.Ι. ΠΑΤΡΑΣ Σχολή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ Τμήμα ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ Ακαδημαϊκό έτος 2010-2011 Πάτρα Ιανουάριος 2012 Έκδοση 3.0 Μ. Αλεξάνδρου 1, Κουκούλι, 26334 Πάτρα Τηλ. 2610 369236, Fax: 2610 369293 Ηλ. ταχυδρομείο: ilektrologia@teipat.gr M. Alexandrou 1 str., Koukouli, 26334 Patras Tel. +30 2610 369236, Fax: 2610 369293 E-mail: ilektrologia@teipat.gr
Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης... 3 2. Παρουσίαση του τμήματος Ηλεκτρολογίας... 7 3. Προγράμματα σπουδών... 16 4. Διδακτικό έργο... 27 5. Ερευνητικό έργο... 39 6. Σχέσεις με κοινωνικούς/πολιτιστικούς/παραγωγικούς (ΚΠΠ) φορείς... 49 7. Στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης... 52 8. Διοικητικές υπηρεσίες και υποδομές... 54 9. Συμπεράσματα... 60 10. Σχέδια βελτίωσης... 63 11. Πίνακες...66 12. Παραρτήματα... 91 Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 2
Εισαγωγή 1. Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης 1.1. Περιγραφή και ανάλυση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης στο τμήμα. Για την υλοποίηση της εσωτερικής αξιολόγησης του τμήματος Ηλεκτρολογίας του Τ.Ε.Ι. Πάτρας συνεργάστηκαν όλοι οι εμπλεκόμενοι στο τμήμα, ήτοι εκπαιδευτικό προσωπικό, διοικητικό προσωπικό, Ε.Τ.Π. και οι σπουδαστές του τμήματος. Ακολουθήθηκαν οι οδηγίες της Α.ΔΙ.Π. και όπου κρίθηκε σκόπιμο τροποποιήθηκαν ανάλογα. Η διαδικασία κρίνεται ως θετική και τα αποτελέσματά της χρήσιμα για το τμήμα διότι καταγράφονται και ποσοτικοποιούνται στοιχεία με χρήσιμο ρόλο στο παρεχόμενο από το τμήμα έργο. Σε γενικές γραμμές: η ποιότητα του διδακτικού έργου του τμήματος κρίνεται ικανοποιητική με περιθώρια βελτίωσης, το ερευνητικό έργο του τμήματος αξιολογείται ως ικανοποιητικό με έμφαση στη συμμετοχή και υλοποίηση κυρίως εθνικών ερευνητικών προγραμμάτων στις επιστημονικές περιοχές της ενέργειας, των ηλεκτρονικών και της πληροφορικής. Επίσης ικανοποιητικός κρίνεται και ο αριθμός των δημοσιευμένων εργασιών σε διεθνή περιοδικά με κριτές όπως και η συμμετοχή των μελών Ε.Π. σε διεθνή και εθνικά συνέδρια, η αξιοποίηση αποτελεσμάτων έρευνας και η ενσωμάτωση νέας επιστημονικής γνώσης στο πρόγραμμα σπουδών του τμήματος αποτελεί μια συνεχή προσπάθεια των μελών Ε.Π. και φαίνεται να συνεισφέρει σημαντικά στην αναβάθμιση του επιπέδου σπουδών, η κτιριακή υποδομή και ο εργαστηριακός εξοπλισμός του τμήματος κρίνεται ως ανεπαρκής και υπάρχουν ανάγκες για συμπληρωματικές κτιριακές και εργαστηριακές υποδομές, το ποσοστό των πτυχιούχων σε σχέση με τον αριθμό των εισαγομένων είναι σημαντικά κατώτερο του αναμενόμενου και χρειάζεται να βελτιωθεί, η σχέση του μόνιμου διδακτικού προσωπικού προς το έκτακτο προσωπικό είναι αρνητική (μεγάλος αριθμός έκτακτου προσωπικού και μικρός αριθμός μόνιμου προσωπικού) και θα πρέπει αυτή η σχέση να αντιστραφεί μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, γιατί παρατηρείται μείωση του προσωπικού (Ε.Π., τεχνικού προσωπικού, κλπ.) λόγω συνταξιοδότησης με ρυθμό μεγαλύτερο από την κάλυψη των αντιστοίχων θέσεων με νέο προσωπικό. Το τμήμα κρίνει ότι η αποτελεσματικότητα του συστήματος αξιολόγησης θα ήταν υψηλότερη εάν υπήρχε η κατάλληλη διοικητική υποστήριξη της διαδικασίας (π.χ. διαχείριση ερωτηματολογίων φοιτητών, επεξεργασία στοιχείων κλπ.) της αξιολόγησης σε επίπεδο ιδρύματος. Η Ο.ΜΕ.Α. αποτελείται από τα παρακάτω μέλη Ε.Π. του τμήματος Βλαχόπουλο Πέτρο, Καθηγητή Υφαντή Απόστολο, Καθηγητή Χαδέλλη Λουκά, Καθηγητή Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 3
Σταθάτο Ηλία, Αναπληρωτή Καθηγητή Μπισδούνη Λάμπρο, Αναπληρωτή Καθηγητή Η σύνθεση της ΟΜ.Ε.Α. καθορίστηκε με την υπ αριθμ. 5/23 05 2008 απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του τμήματος. Στην ΟΜ.Ε.Α. που καθορίστηκε με την προαναφερόμενη απόφαση, συμμετείχε και ο Δρ. Μάριος Χατζηπροκοπίου, ο οποίος συνταξιοδοτήθηκε κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους 2010 11. Η ΟΜ.Ε.Α. συνεργάστηκε με το εκπαιδευτικό προσωπικό (τακτικό και έκτακτο), το διοικητικό προσωπικό, τους ειδικό τεχνικό προσωπικό και τους σπουδαστές του τμήματος. Κάθε μέλος εκπαιδευτικού προσωπικού συμπλήρωσε τα απογραφικά δελτία μαθημάτων καθώς και το ατομικό απογραφικό δελτίο. Οι υπεύθυνοι των εργαστηρίων συμπλήρωσαν τα αντίστοιχα απογραφικά δελτία των εργαστηρίων του τμήματος. Επίσης, οι σπουδαστές απάντησαν σε ερωτηματολόγια που αφορούσαν την εκπαιδευτική διαδικασία. Η ΟΜ.Ε.Α. ανέλαβε την ανάλυση και την ηλεκτρονική επεξεργασία των εν λόγω απογραφικών δελτίων και ερωτηματολογίων. Η εσωτερική έκθεση αξιολόγησης συζητήθηκε λεπτομερώς στις Γενικές Συνελεύσεις, υπ αριθμ. 01/26 01 2012 του τμήματος. Η παρούσα έκθεση προέκυψε μετά την ενσωμάτωση, στο βασικό κείμενο που συνέταξε η ΟΜ.Ε.Α. των παρατηρήσεων και των σχολίων γενικής αποδοχής που έγιναν από τα μέλη της Γενική Συνέλευσης του τμήματος. Σημειώνεται, ότι στο τμήμα έχει διεξαχθεί δύο φορές στο παρελθόν (1995, 2003) διαδικασία αξιολόγησης, η οποία περιελάμβανε εσωτερική αξιολόγηση αλλά και συμμετοχή εξωτερικών αξιολογητών. Επίσης, το τμήμα συντάσσει και υποβάλει τακτικά στη ΜΟ.ΔΙ.Π. του ιδρύματος τις ετήσιες εκθέσεις εσωτερικής αξιολόγησης με βάση τις οδηγίες και τα πρότυπα της Α.ΔΙ.Π. Το τρέχον κείμενο αποτελεί την ολοκληρωμένη προσπάθεια εσωτερικής αξιολόγησης του τμήματος Ηλεκτρολογίας του Τ.Ε.Ι. Πάτρας για την περασμένη τετραετία στην οποία δίνεται μεταξύ άλλων έμφαση στην αξιολόγηση του προγράμματος σπουδών του τμήματος στην ερευνητική δραστηριότητα των μελών του τμήματος αλλά και στη διασφάλιση της ποιότητας των σπουδών που παρέχονται. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 4
1.2. Ανάλυση των θετικών στοιχείων και των δυσκολιών που παρουσιάσθηκαν κατά τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης. Το θετικότερο στοιχείο στην παρούσα έκθεση κρίνεται ότι είναι η συνειδητοποίηση όλων της σπουδαιότητας των διαδοχικών αξιολογήσεων ως εργαλείου αποτύπωσης της εικόνας του τμήματος στη συνεχή προσπάθεια ανάπτυξης και βελτίωσής του. Σαν αποτέλεσμα, η συμμετοχή όλων ήταν γενικά πρόθυμη και ουσιαστική για την συγκέντρωση όλων των απαραίτητων στατιστικών στοιχείων. Και αυτή τη φορά, η αξιοποίηση των συμπερασμάτων της έκθεσης εσωτερικής αξιολόγησης αναμένεται να βοηθήσει ουσιαστικά στην περαιτέρω αναβάθμιση των εκπαιδευτικών διαδικασιών, στη βελτίωση του προσφερόμενου έργου, και στη γενικότερη ενίσχυση των ακαδημαϊκών δυνατοτήτων του τμήματος. Παράλληλα, στα θετικά στοιχεία της αξιολόγησης μπορεί κάποιος επίσης να αναφέρει την ολοκληρωμένη καταγραφή των δεδομένων του τμήματος, ενώ συγχρόνως βοηθά στον εντοπισμό προβλημάτων και ελλείψεων, τη συλλογή στατιστικών στοιχείων σε σχέση με τις κάθε μορφής δραστηριότητες στο τμήμα καθώς και την αποτύπωση των απόψεων αναφορικά με την μελλοντική εξέλιξη και τον προσανατολισμό του τμήματος. Στην αξιολόγηση έχουν ληφθεί υπόψη νεώτερα δεδομένα, όπως η αυξημένη αποχώρηση μελών Ε.Π., η μείωση πόρων, η εισαγωγή όλων των φοιτητών στο χειμερινό εξάμηνο σε αντίθεση με το παρελθόν που γινόταν με διπλή εισαγωγή, καθώς και οι συζητήσεις για την ακαδημαϊκή ολοκλήρωση του τμήματος στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σε σχέση με τις δυσκολίες που παρουσιάστηκαν κατά την διαδικασία αξιολόγησης, θα πρέπει να αναφερθούν η όχι πάντοτε εύκολη συνεργασία με τους σπουδαστές αλλά και η σχετικά μικρή συμμετοχή τους, η δυσκολία σε μερικές περιπτώσεις καταγραφής στατιστικών στοιχείων και εύρεσης πληροφοριών αλλά και η απαίτηση μεγάλης προσπάθειας για την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Μάλιστα, θα πρέπει εδώ να επισημανθεί, εκ νέου, ο υπερβολικός φόρτος εργασίας που απαιτήθηκε σε συνδυασμό με το υπερβολικά βεβαρημένο ωράριο διδασκαλίας των μελών της ΟΜ.Ε.Α. Έτσι βέβαια αναδεικνύεται η μειονεκτική θέση των Α.Ε.Ι. του τεχνολογικού τομέα σε σύγκριση με τα Α.Ε.Ι. του πανεπιστημιακού τομέα, όπου τα ωράρια των αντιστοίχων βαθμίδων του ακαδημαϊκού προσωπικού είναι σαφώς μικρότερα και τα τμήματα είναι πολυπληθή. 1.3. Προτάσεις του τμήματος για τη βελτίωση της διαδικασίας. Η αναγνώριση των σημαντικών και πρακτικών ωφελειών από την ολοκλήρωση της πρώτης εσωτερικής αξιολόγησης είχε σαν αποτέλεσμα μια σειρά από συγκεκριμένες υπάρχουσες ή αναμενόμενες βελτιώσεις της διαδικασίας. Το τμήμα θεωρεί ότι η διαδικασία της αξιολόγησης πρέπει να γίνεται από μία ειδική υπηρεσία του ιδρύματος, έτσι ώστε η υπηρεσία αυτή και όχι το ίδιο το τμήμα να εμπλέκεται στην επεξεργασία των ερωτηματολογίων και των απογραφικών δελτίων. Έτσι οι σπουδαστές θα αισθάνονται πιο άνετα να συμπληρώνουν τα ερωτηματολόγια για τον διδάσκοντα ή το μάθημα γνωρίζοντας ότι αυτά θα τα διαχειρίζεται μια κεντρική υπηρεσία υπεύθυνη τόσο για την εξαγωγή των αποτελεσμάτων όσο και για την προώθησή τους στους ενδιαφερόμενους. Σε γενικές γραμμές το τμήμα πιστεύει ότι η όλη διαδικασία της αξιολόγησης θα πρέπει να τυποποιηθεί όσον αφορά τα δελτία που πρέπει να συμπληρώνονται αλλά και ως προς την επεξεργασία τους, καθώς επίσης να συντονίζεται και να πραγματοποιείται από μία υπηρεσία εκτός τμήματος κατάλληλα διαμορφωμένη έτσι ώστε να είναι σε θέση να εκτελέσει το έργο της χωρίς να παρεμποδίζονται ή να κωλυσιεργούν οι εκπαιδευτικές και διοικητικές διαδικασίες ενός τμήματος. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 5
Σε αυτή την κατεύθυνση έχει ξεκινήσει από το ίδρυμα η διαδικασία για το σχεδιασμό κεντρικού πληροφοριακού συστήματος, το οποίο θα υποστηρίξει τις μελλοντικές αξιολογήσεις των τμημάτων. Το σύστημα προβλέπεται να δίνει την δυνατότητα on line συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων, αλλά και πρόσβασης στα στοιχεία που αφορούν τα μαθήματα και τους διδάσκοντες. Προς το παρόν, το Τ.Ε.Ι. έχει προμηθευτεί σαρωτή για την ανάγνωση των ερωτηματολογίων και αναμένεται να αρχίσει η χρήση του από όλα τα τμήματα. Στην παρούσα προσπάθεια ο σχετικός εξοπλισμός δεν ήταν διαθέσιμος και η καταγραφή έγινε από το προσωπικό του τμήματος. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 6
2. Παρουσίαση του Τμήματος 2.1. Γεωγραφική θέση του τμήματος (π.χ. στην πρωτεύουσα, σε μεγάλη πόλη, σε μικρή πόλη, συγκεντρωμένο, κατανεμημένο σε μια πόλη κλπ). Το τμήμα Ηλεκτρολογίας στεγάζεται εντός των κεντρικών εγκαταστάσεων του Τ.Ε.Ι. Πάτρας στην περιοχή Κουκούλι στη δυτική πλευρά της Πάτρας. Οι κτιριακές υποδομές του κρίνονται ανεπαρκείς, δεδομένου και του μεγάλου αριθμού εισακτέων ανά έτος (περισσότεροι από 200), συνεπώς υπάρχει αυξημένη ανάγκη για μετεγκατάσταση του τμήματος σε νέο αυτόνομο κτήριο. Για το λόγο αυτό, με απόφαση του Συμβουλίου Τ.Ε.Ι. διατέθηκε νέο κτήριο για μεταστέγαση του τμήματος. Το τμήμα από την πλευρά του έχει διενεργήσει τις σχετικές προμελέτες για την προσαρμογή του εν λόγω κτηρίου στις εκπαιδευτικές και ερευνητικές του ανάγκες, ώστε να προκηρυχθούν από το ίδρυμα οι σχετικοί διαγωνισμοί και να υλοποιηθούν οι απαιτούμενες παρεμβάσεις, αλλά υπάρχει στασιμότητα όσον αφορά τις προκηρύξεις των διαγωνισμών. 2.2. Ιστορικό της εξέλιξης του Τμήματος. 2.2.1. Στελέχωση του τμήματος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό προσωπικό, κατά την τελευταία πενταετία (ποσοτικά στοιχεία). Στο τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2009 10 στο τμήμα υπηρετούσαν 17 μέλη Ε.Π.: τέσσερις (4) καθηγητές, δύο (2) αναπληρωτές καθηγητές, πέντε (5) επίκουροι καθηγητές (δύο από αυτούς σε προσωποπαγή θέση και ο ένας εξ αυτών με μερική απασχόληση), έξι (6) καθηγητές εφαρμογών (πέντε από αυτούς σε προσωποπαγή θέση). Στο τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2010 11 στο τμήμα υπηρετούσαν 13 μέλη Ε.Π.: τρεις (3) καθηγητές, δύο (2) αναπληρωτές καθηγητές, πέντε (5) επίκουροι καθηγητές (δύο από αυτούς σε προσωποπαγή θέση και ο ένας εξ αυτών με μερική απασχόληση), τρεις (3) καθηγητές εφαρμογών σε προσωποπαγή θέση. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2007 υπηρετούσαν στο τμήμα 22 μέλη Ε.Π., ενώ από το 2006 έως σήμερα εντάχθηκαν στο εκπαιδευτικό προσωπικό του τμήματος μόνο 3 νέα μέλη Ε.Π, γεγονός που υποδεικνύει ότι ο ρυθμός συνταξιοδότησης μελών Ε.Π. είναι πολύ υψηλότερος από το ρυθμό ένταξης νέων μελών Ε.Π. Έχουν προκηρυχθεί και βρίσκονται στη διαδικασία επιλογής δύο θέσεις επίκουρου καθηγητή και μία θέση καθηγητή εφαρμογών. Ωστόσο, λόγω κυρίως της εφαρμογής περιοριστικών μέτρων όσον αφορά τους διορισμούς στο δημόσιο τομέα και κατά συνέπεια στα Ν.Π.Δ.Δ., σημειώνεται καθυστέρηση όσον αφορά την ένταξη των νέων μελών στο Ε.Π. του τμήματος. Για την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών του τμήματος προσλαμβάνεται ανά ακαδημαϊκό εξάμηνο έκτακτο εκπαιδευτικό προσωπικό. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι κατά τα δύο εξάμηνα του ακαδημαϊκού έτους 2010 11 προσελήφθησαν συνολικά 41 έκτακτοι εκπαιδευτικοί, ενώ κατά τα δύο εξάμηνα του ακαδημαϊκού έτους 2009 10 προσελήφθησαν 40 έκτακτοι εκπαιδευτικοί. Ο αριθμός των εκτάκτων εκπαιδευτικών αφορά τον μέσο όρο ισοδύναμου πλήρους απασχόλησης για τα δύο ακαδημαϊκά εξάμηνα κάθε έτους. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 7
Δυστυχώς, κατά το εξάμηνο στο οποίο ολοκληρώθηκε η συγγραφή της παρούσας έκθεσης, η δυνατότητα του τμήματος για πρόσληψη εκτάκτου εκπαιδευτικού προσωπικού μειώθηκε κατά 50% μετά από απόφαση για μείωση προσλήψεων που κοινοποιήθηκε στο ίδρυμα από το Υ.Π.Δ.Β.Μ.Θ. Ο μεγάλος αλλά αναγκαίος αριθμός μελών εκτάκτου εκπαιδευτικού προσωπικού οφείλεται κυρίως στην ύπαρξη πολλών εργαστηριακών τμημάτων και θα έπρεπε να περιοριστεί με την αύξηση των οργανικών θέσεων στη βαθμίδα του καθηγητή εφαρμογών. Δυστυχώς, με βάση το νέο νόμο που διέπει τη λειτουργία των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η εν λόγω βαθμίδα καταργείται. Ο στόχος της μείωσης του εκτάκτου προσωπικού με παράλληλη αύξηση του τακτικού, θα πραγματοποιηθεί αν η πολιτεία αντιληφθεί το πρόβλημα, το οποίο βέβαια μπορεί να καλύπτει κατά ένα μικρό ποσοστό το πρόβλημα της απασχόλησης, αλλά ο μεγάλος αριθμός εκτάκτων διδασκόντων δημιουργεί προβλήματα διαχείρισης προσωπικού, αλλά κυρίως προβλήματα εκπαίδευσης αφού δεν είναι πάντα εφικτό να έχουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα τον ίδιο διδάσκοντα για το ίδιο θεωρητικό ή εργαστηριακό μάθημα. Το τμήμα καταβάλει διαρκή προσπάθεια πρόσληψης και αξιοποίησης έκτακτου προσωπικού υψηλών ακαδημαϊκών προσόντων. Το διδακτικό έργο του τμήματος υποστηρίζεται από ένα μέλος Ε.Τ.Π. και από έναν Τεχνικό Εργαστηρίων. Στο τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2009 10 συνταξιοδοτήθηκε ένα μέλος Ε.Τ.Π. Λαμβάνοντας υπόψιν το πλήθος των εργαστηριακών χώρων που λειτουργούν στο τμήμα, το τεχνικό προσωπικό είναι ανεπαρκές. Με απόφαση του Συμβουλίου του τμήματος, έχει ζητηθεί από το Συμβούλιο Τ.Ε.Ι. η έγκριση έξι (6) νέων θέσεων Ε.Τ.Π. Υπό διορισμό τελούν δύο μέλη Ε.Τ.Π., αλλά υπάρχει χαρακτηριστική καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της διαδικασίας. Στο τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2009 10, υπήρξε συνταξιοδότηση ενός μέλους διοικητικού προσωπικού του τμήματος (προϊσταμένη γραμματείας), με αποτέλεσμα το διδακτικό και λοιπό έργο του τμήματος να υποστηρίζεται πλέον από μόνο δύο μέλη διοικητικού προσωπικού. 2.2.2. Αριθμός και κατανομή των φοιτητών ανά επίπεδο σπουδών (προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, διδακτορικοί) κατά την τελευταία πενταετία. Ενώ κατά τα τελευταία έτη παρατηρείται διαρκής μείωση του εκπαιδευτικού προσωπικού του τμήματος λόγω συνταξιοδότησης (κανονικής ή εσπευσμένης) χωρίς να υπάρχει κάλυψη των αντιστοίχων θέσεων, η εισροή φοιτητών στο τμήμα είναι αρκετά μεγάλη παρά τις εισηγήσεις του τμήματος για λιγότερους εισακτέους. Αυτό όπως είναι φυσικό δημιουργεί προβλήματα εύρυθμης λειτουργίας και μη επίτευξης ακαδημαϊκών στόχων όπως επίσης και μείωσης της βάσης εισαγωγής στο τμήμα μέσω του συστήματος των εισαγωγικών εξετάσεων. Ο αριθμός των εγγεγραμμένων σπουδαστών του τμήματος ήταν 1462, 1504, 1499 και 1548 για τα ακαδημαϊκά έτη 2007 08, 2008 09, 2009 10 και 2010 11, αντίστοιχα. Ο αριθμός των εισακτέων για τα ίδια ακαδημαϊκά έτη ήταν 227, 209, 219 και 265, αντίστοιχα. Στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των σπουδαστών του τμήματος παρουσιάζονται στους συνοδευτικούς πίνακες της ενότητας 11 της παρούσας έκθεσης. Το τμήμα έχει εισηγηθεί επανειλημμένως τον περιορισμό του αριθμού των εισακτέων, αφού ο αριθμός τους είναι αισθητά μεγαλύτερος από αυτόν που μπορεί το τμήμα να εκπαιδεύσει, σύμφωνα με τις δυνατότητές του (εκπαιδευτικό προσωπικό και υποδομές). Για παράδειγμα, για το ακαδημαϊκό έτος 2011 12, ενώ το τμήμα εισηγήθηκε έγκαιρα την εισαγωγή 120 σπουδαστών, ο Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 8
αριθμός των σπουδαστών που τελικά εισήχθη υπερβαίνει το διπλάσιο του αριθμού αυτού. Σημειώνεται, ότι το τμήμα δεν προσφέρει μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών και ότι δεν προβλέπεται για τα τμήματα των Τ.Ε.Ι. απονομή διδακτορικού διπλώματος. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 9
2.3. Σκοπός και στόχοι του τμήματος. 2.3.1. Ποιοι είναι οι στόχοι και οι σκοποί του τμήματος σύμφωνα με το ΦΕΚ ίδρυσής του; Η λειτουργία του τμήματος (ως τμήμα Τ.Ε.Ι.) ξεκίνησε με τον ιδρυτικό νόμο των Τ.Ε.Ι. (Ν. 1404/1983) και αποτελεί συνέχεια του τμήματος Ηλεκτρολογίας που ιδρύθηκε στα πλαίσια του Κ.Α.Τ.Ε. Πατρών με το Νομοθετικό Διάταγμα 652 (ΦΕΚ 180/29 08 1970). Με την υπουργική απόφαση 40512/Ε5/19 04 2006 (ΦΕΚ 537/Β/28 04 2006) εγκρίθηκε το εφαρμοζόμενο περιεχόμενο σπουδών του τμήματος, στο οποίο εκτός άλλων περιγράφεται η αποστολή του τμήματος και τα γνωστικά αντικείμενα. Το τμήμα Ηλεκτρολογίας έχει σημαντικό ρόλο στην ανώτατη τεχνολογική εκπαίδευση. Η δραστηριοποίηση στις νέες τεχνολογίες αποτελεί βασική προϋπόθεση, αλλά και ουσιαστικό μοχλό στην κατεύθυνση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Η διάδοση της αυτοματοποίησης, των ηλεκτρονικών, των τηλεπικοινωνιών και της τεχνολογίας πληροφοριών, αλλά και ο εκσυγχρονισμός των ενεργειακών συστημάτων που χρησιμοποιούν μη ανανεώσιμες πρώτες ύλες και η ανάπτυξη συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αποτελούν τομείς δράσης προτεραιότητας. Ο ιστότοπος του τμήματος (www.ele.teipat.gr) περιλαμβάνει σημαντικές πληροφορίες για τη δομή και την οργάνωση, την παρεχόμενη εκπαίδευση, το πρόγραμμα σπουδών, το προσωπικό και τις λοιπές δραστηριότητες του τμήματος. Το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος στοχεύει στην παροχή γενικότερων γνώσεων υποδομής, που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις αυτού του κύκλου δραστηριοτήτων και αποτελούν αφενός ένα σταθερό υπόβαθρο της επαγγελματικής υπόστασης των εκπαιδευομένων, αφετέρου προσφέρουν συμπληρωματικές προχωρημένες γνώσεις και ικανότητες, μετατρέψιμες και προσαρμόσιμες στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας. Για το σκοπό αυτό η εκπαίδευση στο τμήμα έχει τα εξής χαρακτηριστικά: Παροχή υψηλών και επαρκών γνώσεων υποδομής ώστε να μπορούν οι απόφοιτοι να προσεγγίσουν τη σύγχρονη και υψηλή τεχνολογία, αλλά και να μπορούν να παρακολουθούν την εξέλιξη των μορφών της τεχνολογίας και των επαγγελμάτων. Δίνεται για το λόγο αυτό έμφαση στη μετατρεψιμότητα των γνώσεων. Παροχή σύγχρονων και ειδικευμένων γνώσεων στο ειδικό αντικείμενο σπουδών, ώστε να έχουν ευχέρεια και απόδοση στην επαγγελματική απασχόληση. Παράλληλα δίνεται έμφαση στον εφαρμοσμένο χαρακτήρα της εκπαίδευσης, ώστε οι παρεχόμενες γνώσεις να είναι άμεσα εφαρμόσιμες και οι απόφοιτοι να διαθέτουν γνώση και εμπειρία των προβλημάτων της πράξης. Oι πτυχιούχοι του τμήματος έχουν τις απαραίτητες επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις και ικανότητες, ώστε να δραστηριοποιούνται επαγγελματικά ως Ηλεκτρολόγοι Μηχανικοί Τεχνολογικής Εκπαίδευσης σε: Εκπόνηση τεχνικών, οικονομικών μελετών και μελετών εφαρμογής για ηλεκτρικά, ηλεκτρονικά, πληροφοριακά συστήματα και συστήματα αυτοματισμού και επικοινωνιών. Τεχνική υποστήριξη εγκαταστάσεων ηλεκτρικής ενέργειας, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών εγκαταστάσεων και εγκαταστάσεων αυτοματισμού, πληροφοριακών συστημάτων και Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 10
επικοινωνιών. Σχεδίαση, ανάπτυξη και παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών ηλεκτρικών, ηλεκτρονικών, πληροφοριακών συστημάτων και συστημάτων αυτοματισμού και επικοινωνιών. Εφαρμογή προτύπων και κανονισμών στη μελέτη και σχεδίαση εγκαταστάσεων συστημάτων και προϊόντων, σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων εφαρμοσμένης έρευνας και ανάπτυξης που αφορούν σε τεχνικές, παραγωγή, ολοκλήρωση και εφαρμογή στους προαναφερόμενους τομείς. Ειδικότερα, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους οι πτυχιούχοι του τμήματος αποκτούν τις απαραίτητες επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες, ώστε να δραστηριοποιούνται στους ακόλουθους τομείς εφαρμογής: Σε βιομηχανικούς και βιοτεχνικούς χώρους ασχολούμενοι με τη μελέτη, εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση των βιομηχανικών μονάδων και εγκαταστάσεων στα ηλεκτρολογικά, ηλεκτρικά, ηλεκτρονικά συστήματα και στα συστήματα αυτοματισμού. Στη μελέτη, επίβλεψη μελέτης καθώς και εγκατάσταση συστημάτων ελέγχου και αυτοματοποίησης καθώς και περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την εγκατάσταση και λειτουργία έργων και εργασιών των δραστηριοτήτων τους. Στη σύνταξη οικονομοτεχνικών μελετών, σχετικών με το σχεδιασμό έργων και εργασιών των δραστηριοτήτων που καλύπτονται από το γνωστικό πεδίο του τμήματος. Στον τομέα των κτιριακών και οικιακών εγκαταστάσεων ασχολούμενοι με τη μελέτη, την εγκατάσταση, την επίβλεψη και υποστήριξη ηλεκτρολογικών, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συστημάτων, καθώς και συστημάτων κτιριακών αυτοματισμών και επικοινωνιακών δικτύων. Στον τομέα επικοινωνιακών και πληροφοριακών συστημάτων ασχολούμενοι με συστήματα ασύρματης και ενσύρματης επικοινωνίας, μετάδοσης και διαχείρισης πληροφορίας. Σε τομείς παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (Utilities) ασχολούμενοι στη μελέτη, επίβλεψη και εγκατάσταση ψηφιακών ηλεκτρονικών και τηλεπικοινωνιακών συστημάτων καθώς και συλλογής, μετάδοσης, επεξεργασίας και ελέγχου δεδομένων και σημάτων. Στον τομέα ενέργειας ασχολούμενοι με τη μελέτη και τη λειτουργία συστημάτων παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, συμβατικών και εναλλακτικών μορφών και συστημάτων θερμικής ενέργειας. Στη μελέτη ενεργειακής συμπεριφοράς κτηρίων, καθώς και στην ενεργειακή βαθμονόμηση και πιστοποίηση κτηρίων σύμφωνα και με τις οδηγίες της Ε.Ε. Στον τομέα ηλεκτρολογικών, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συστημάτων μέσων μεταφοράς. Σε χώρους υπηρεσιών ασχολούμενοι σε μονάδες που χρησιμοποιούν ηλεκτρολογικά, ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά συστήματα (π.χ. νοσοκομεία, τηλεοπτικοί σταθμοί, εμπορικές επιχειρήσεις κλπ.). Στην εκπαίδευση (μέση, μεταλυκειακή και ανώτατη). Η διάρκεια των σπουδών στο τμήμα είναι οκτώ (8) εξάμηνα. Κατά τη διάρκεια των επτά (7) πρώτων εξαμήνων οι σπουδές περιλαμβάνουν θεωρητική διδασκαλία που συνοδεύεται από κατάλληλες ασκήσεις, εργαστηριακές ασκήσεις και εκπόνηση μελετών καθώς και εκπαιδευτικές επισκέψεις σε χώρους παραγωγής και εφαρμογής. Έμφαση δίνεται στις μελέτες περιπτώσεων, στη συμμετοχική Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 11
εργασία και στην ανάπτυξη των προσωπικών ικανοτήτων του σπουδαστή, περιλαμβανομένης της ανάπτυξης πρωτοβουλιών και της ικανότητας αντιμετώπισης προβλημάτων εφαρμογής, ολοκλήρωσης υπαρχουσών τεχνολογιών και σχεδίασης και ανάπτυξης προϊόντων, συστημάτων και υπηρεσιών, την εφαρμογή προτύπων και κανονισμών, τη σύνταξη οικονομοτεχνικών μελετών, τη συμμετοχή στην εφαρμοσμένη έρευνα και τη διαχείριση τεχνικών έργων. Οι σπουδές στο τμήμα περιλαμβάνουν επίσης την εκπόνηση πτυχιακής εργασίας και την πρακτική άσκηση στο επάγγελμα κατά το τελευταίο εξάμηνο, που διασφαλίζουν εμβάθυνση σε θέματα τεχνολογικής εφαρμογής, εφαρμοσμένης έρευνας και ανάπτυξης, ολοκλήρωσης τεχνολογιών και γενικότερα σε αντικείμενα που έχουν άμεση σχέση με την ειδικότητα των σπουδών και την επαγγελματική προοπτική των αποφοίτων. Τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών περιλαμβάνουν: Μαθήματα Γενικής Υποδομής Μαθήματα Ειδικής Υποδομής Μαθήματα Ειδικότητας Μαθήματα Διοίκησης, Οικονομίας, Νομικών και Ανθρωπιστικών σπουδών (ΔΟΝΑ) Το τμήμα για να προωθήσει την ευρωπαϊκή προοπτική του, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την προώθηση της κινητικότητας των σπουδαστών του, έχει δημιουργήσει και χρησιμοποιεί το σύστημα Πιστωτικών Μονάδων (ECTS) με προσαρμογή στο σύστημα εύκολα αναγνώσιμων τίτλων σπουδών μέσου του παραρτήματος Διπλώματος (Diploma Supplement) και κάνει προσπάθειες να παρέχει εκπαιδευτικές υπηρεσίες ψηλής ποιότητας στους σπουδαστές του. Σε σχέση με την αποστολή και τους στόχους του ιδρύματος το τμήμα έχει σαφή τεχνολογικό προσανατολισμό, παράγει στελέχη ικανά να συνεισφέρουν στην οικονομική και πολιτική ανάπτυξη της περιφέρειας και της χώρας, διατηρεί στενούς δεσμούς με παραγωγικές μονάδες και οργανωμένους κλάδους της οικονομίας, έχει αναπτύξει συνεργασίες με άλλα τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα, δραστηριοποιείται στον τομέα της εφαρμοσμένης έρευνας και ανάπτυξης και παρέχει τη δυνατότητα στους απόφοιτους να παρακολουθήσουν μεταπτυχιακά προγράμματα εξειδίκευσης. 2.3.2. Πώς αντιλαμβάνεται σήμερα η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος τους στόχους και τους σκοπούς του Τμήματος; Οι στόχοι του τμήματος εξακολουθούν να είναι στο γενικό πλαίσιο που τέθηκαν κατά την ίδρυσή του και το προσωπικό του τμήματος αλλά και οι σπουδαστές υιοθετούν πλήρως τους παραπάνω στόχους και εργάζονται με ενθουσιασμό για την επίτευξή τους. Ωστόσο, οι νέες τεχνολογίες και η διακριτότητα του τμήματος στην ανώτατη εκπαίδευση για τον τεχνολογικό του χαρακτήρα επιβάλλουν την ανάπτυξη και επιμέρους στόχων όπως η εκπαίδευση στελεχών στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια αλλά και σε νέες τεχνολογίες σχετιζόμενες με τα ηλεκτρονικά (π.χ. οργανικά ηλεκτρονικά) και τους αυτοματισμούς. Οι στόχοι αυτοί είναι όσον αφορά την υλοποίησή τους σε εξέλιξη. Οι σκοποί λοιπόν του τμήματος μπορούν να διευρυνθούν ώστε να καλύψουν νέες τεχνολογίες, απαραίτητες στις σύγχρονες ανάγκες της έρευνας και της αγοράς εργασίας. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 12
2.3.3. Υπάρχει απόκλιση των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του τμήματος από εκείνους που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει; Δεν υπάρχουν αποκλίσεις στους στόχους του τμήματος όπως αυτοί είχαν διατυπωθεί κατά την ίδρυσή του. Παρόλα αυτά οι στόχοι αυτοί μπορούν να υποστούν μικρές τροποποιήσεις ώστε να συμβαδίζουν με τις τάσεις της εποχής ενσωματώνοντας νέες τεχνολογίες για την επαγγελματική εξέλιξη των πτυχιούχων του τμήματος, αλλά και την ισχυροποίησή του τμήματος στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης. 1.3.4. Επιτυγχάνονται οι στόχοι που σήμερα το τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει; Αν όχι, ποιοι παράγοντες δρουν αποτρεπτικά ή ανασταλτικά στην προσπάθεια αυτή; Οι στόχοι του τμήματος σε γενικές γραμμές εκπληρώνονται. Ωστόσο, η τήρηση των ακόλουθων παραγόντων θα βοηθήσει πολύ στην ποιοτική αναβάθμιση και σε μία πιο ουσιαστική επίτευξη των στόχων του τμήματος: Μείωση των εισακτέων, αφού ο αυξημένος αριθμός τους οδηγεί σε αδυναμία ορθής και ποιοτικής εκπαίδευσης. Οικονομική υποστήριξη του τμήματος για την βελτίωση των κτηριακών, εργαστηριακών και ερευνητικών υποδομών, ώστε να είναι δυνατή η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και εφαρμογή σύγχρονων εκπαιδευτικών μεθόδων. Αύξηση του αριθμού των μελών εκπαιδευτικού προσωπικού και ειδικού τεχνικού προσωπικού. Θέσπιση και καθιέρωση επαγγελματικών δικαιωμάτων για τους πτυχιούχους του τμήματος. Το τμήμα παρακολουθεί συνεχώς τις εξελίξεις στον τομέα του και προσπαθεί να ενημερώνετε από για αλλαγές, προσαρμογές και καινοτομίες. 2.3.4. Θεωρείτε ότι συντρέχει λόγος αναθεώρησης των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του τμήματος; Σημαντικός λόγος για την αναθεώρηση των στόχων του τμήματος δε συντρέχει. Ωστόσο, εμπλουτισμός των στόχων του τμήματος με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών θα οδηγούσε σε αύξηση της ανταγωνιστικότητας των πτυχιούχων του και στην ενίσχυση του τεχνολογικού χαρακτήρα του τμήματος. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 13
2.4. Διοίκηση του Τμήματος. 2.4.1. Ποιες επιτροπές είναι θεσμοθετημένες και λειτουργούν στο Τμήμα; Τα όργανα διοίκησης του τμήματος διακρίνονται σε συλλογικά (Γενική Συνέλευση Τμήματος, Συμβούλιο Τμήματος και Γενική Συνέλευση Τομέα) και ατομικά (Προϊστάμενος Τμήματος, Υπεύθυνος Τομέα). Η σειρά δικαιοδοσίας τους από το ανώτερο προς το κατώτερο είναι η εξής: Η Γενική Συνέλευση η οποία αποτελεί και το ανώτατο διοικητικό όργανο του τμήματος. Μέλη της Γ.Σ. είναι όλα τα μόνιμα μέλη Ε.Π. του τμήματος και εκπρόσωποι των σπουδαστών και ένας εκπρόσωπος του Ειδικού Τεχνικού προσωπικού. Πρόεδρος της Γ.Σ. είναι ο προϊστάμενος του τμήματος ο οποίος ορίζει κατά κανόνα την ημερήσια διάταξη και καλεί την Γ.Σ. σε σύγκλιση. Το Συμβούλιο απαρτίζεται από τον Προϊστάμενο, τους Υπεύθυνους Τομέων του τμήματος και έναν εκπρόσωπο των σπουδαστών. Ο Προϊστάμενος, που εκλέγεται με διετή θητεία. Η Γενική Συνέλευση Τομέα, η οποία αποτελείται από τα μέλη Ε.Π. του οικείου τομέα και εκπροσώπους των σπουδαστών. Ο Υπεύθυνος Τομέα, ο οποίος εκλέγεται με διετή θητεία. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2010 11 τα ατομικά όργανα διοίκησης ήταν: Προϊστάμενος: Μπισδούνης Λάμπρος, Αναπληρωτής καθηγητής Υπεύθυνος τομέα Μαθημάτων Υποδομής: Σταθάτος Ηλίας, Αναπληρωτής καθηγητής Υπεύθυνος τομέα Αυτοματισμού και Ηλεκτρονικών Συστημάτων: Χαδέλλης Λουκάς, Καθηγητής Υπεύθυνος τομέα Ηλεκτρικής Ενέργειας και Ηλεκτροτεχνικών Εφαρμογών: Δροσόπουλος Αναστάσιος, Επίκουρος καθηγητής Η διοίκηση του τμήματος υποστηρίζεται από τη γραμματεία του τμήματος, η οποία είναι στελεχωμένη με δύο άτομα, το ένα εκ των οποίων έχει αναλάβει τη διαχείριση του σπουδαστικού τμήματος της γραμματείας. Η χρήση του διαδικτύου και των υπηρεσιών ηλεκτρονικής γραμματείας, έχει βελτιώσει την εξυπηρέτηση των σπουδαστών καθώς λειτουργεί ηλεκτρονική καταχώρηση βαθμολογιών και η εγγραφή των σπουδαστών επίσης γίνεται με ηλεκτρονικό τρόπο. Κατά την περασμένη τετραετία, πραγματοποιήθηκαν κατά μέσο όρο 30 συνεδριάσεις του Συμβουλίου του τμήματος και 15 Γενικές Συνελεύσεις του τμήματος. Για τις πάγιες ανάγκες του τμήματος έχουν θεσμοθετηθεί επιτροπές όπως: Eπιτροπή πρακτικής άσκησης, Eπιτροπή αξιολόγησης επιστημονικών και εργαστηριακών συνεργατών, Eπιτροπή κατατακτήριων εξετάσεων, Ομάδα εσωτερικής αξιολόγησης (ΟΜ.Ε.Α.). Ανάλογα με τις τρέχουσες ανάγκες του τμήματος ορίζονται επιτροπές οι οποίες εισηγούνται είτε στην Γ.Σ. του τμήματος είτε προς το Συμβούλιο του τμήματος όπως για παράδειγμα επιτροπή μετεγγραφών, επιτροπή παραλαβής υλικών κλπ. Μέλη Ε.Π. του τμήματος έχουν προσφερθεί διαχρονικά για την ανάπτυξη υπηρεσιών και υποδομών Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 14
του ιδρύματος. Το ίδρυμα έως σήμερα ωφελείτε από τη χρήση αυτών των υποδομών και υπηρεσιών και για το λόγο αυτό αναφέρονται στην παρούσα εσωτερική έκθεση αξιολόγησης. Συγκεκριμένα, μέλη Ε.Π. του τμήματος πραγματοποίησαν το σχεδιασμό και την επίβλεψη των υποδομών δικτύωσης του ιδρύματος, συνέταξαν και υπέβαλαν για το ίδρυμα πρόταση Ε.Τ.Π.Α. για τα εργαστήρια πληροφορικής του ιδρύματος και στη συνέχεια επιμελήθηκαν την οργάνωση των σχετικών χώρων και του σχετικού εξοπλισμού, συνέταξαν και υπέβαλαν για το ίδρυμα πρόταση Ε.Τ.Π.Α. για την αίθουσα τηλεκπαίδευσης του ιδρύματος και στη συνέχεια επιμελήθηκαν την οργάνωση της λειτουργίας της. Επίσης, μέλη Ε.Π. του τμήματος έχουν διατελέσει ιδρυματικοί υπεύθυνοι σε έργα που αφορούσαν τα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών, το γραφείο διασύνδεσης του ιδρύματος, την πρακτική άσκηση των σπουδαστών, καθώς την ανάπτυξη καινοτομιών και επιχειρηματικότητας. Μέλη του προσωπικού του τμήματος, έχουν συμμετάσχει σε πολλές επιτροπές αξιολόγησης και παραλαβής για διάφορα τεχνικά έργα του ιδρύματος. 2.4.2. Ποιοι εσωτερικοί κανονισμοί (π.χ. εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών) υπάρχουν στο τμήμα; Το τμήμα δεν έχει ξεχωριστό κανονισμό σπουδών αλλά έχει υιοθετήσει τον κανονισμό σπουδών του ιδρύματος (ΦΕΚ 1474/04 12 2000). Για ειδικές περιπτώσεις, τις οποίες δεν προβλέπει ο κανονισμός σπουδών του ιδρύματος αποφασίζει η Γενική Συνέλευση του τμήματος, χρησιμοποιώντας ως βασικό εργαλείο τον πρότυπο γενικό εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας των Α.Ε.Ι. (Π.Δ. 160/2008, ΦΕΚ 220/03 11 2008). 2.4.3. Είναι διαρθρωμένο το τμήμα σε τομείς; Σε ποιους; Ανταποκρίνεται η διάρθρωση αυτή στη σημερινή αντίληψη του τμήματος για την αποστολή του; Το τμήμα είναι διαρθρωμένο σε τρεις τομείς: Τομέας μαθημάτων Υποδομής, Τομέας Αυτοματισμού και Ηλεκτρονικών Συστημάτων, Τομέας Ηλεκτρικής Ενέργειας και Ηλεκτροτεχνικών Εφαρμογών. Η σημερινή οργάνωση του τμήματος σε γενικές γραμμές ανταποκρίνεται στις ανάγκες του τμήματος. Μελλοντικά και με την προϋπόθεση ότι ο αριθμός των μόνιμων μελών Ε.Π. θα αυξηθεί, θα συζητηθεί στα αρμόδια όργανα του τμήματος η δυνατότητα περαιτέρω εξειδίκευσης των ήδη διαμορφωμένων τομέων προκειμένου να καλύψουν πληρέστερα τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες του τμήματος. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 15
3. Προγράμματα Σπουδών 3.1. Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών 3.1.1. Πώς κρίνετε το βαθμό ανταπόκρισης του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του τμήματος και στις απαιτήσεις της κοινωνίας; Υπάρχουν διαδικασίες ελέγχου της ανταπόκρισης αυτής; Πόσο αποτελεσματικά εφαρμόζονται; Υπάρχουν διαδικασίες αξιολόγησης και αναθεώρησης του Προγράμματος Σπουδών; Πόσο αποτελεσματικά εφαρμόζονται; Πώς δημοσιοποιείται το Πρόγραμμα Σπουδών; Υπάρχει αποτελεσματική διαδικασία παρακολούθησης της επαγγελματικής εξέλιξης των αποφοίτων; Πώς χρησιμοποιούνται τα αποτελέσματά της; Η διάρκεια των σπουδών στο τμήμα είναι οκτώ (8) εξάμηνα. Κατά τη διάρκεια των επτά (7) πρώτων εξαμήνων οι σπουδές περιλαμβάνουν θεωρητική διδασκαλία που συνοδεύεται από κατάλληλες ασκήσεις, εργαστηριακές ασκήσεις και εκπόνηση μελετών καθώς και εκπαιδευτικές επισκέψεις σε χώρους παραγωγής και εφαρμογής. Έμφαση δίνεται στις μελέτες περιπτώσεων, στη συμμετοχική εργασία και στην ανάπτυξη των προσωπικών ικανοτήτων του σπουδαστή, περιλαμβανομένης της ανάπτυξης πρωτοβουλιών και της ικανότητας αντιμετώπισης προβλημάτων εφαρμογής, ολοκλήρωσης υπαρχουσών τεχνολογιών και σχεδίασης και ανάπτυξης προϊόντων, συστημάτων και υπηρεσιών, την εφαρμογή προτύπων και κανονισμών, τη σύνταξη οικονομοτεχνικών μελετών, τη συμμετοχή στην εφαρμοσμένη έρευνα και τη διαχείριση τεχνικών έργων. Οι σπουδές στο τμήμα περιλαμβάνουν επίσης την εκπόνηση πτυχιακής εργασίας και την πρακτική άσκηση στο επάγγελμα κατά το τελευταίο εξάμηνο, που διασφαλίζουν εμβάθυνση σε θέματα τεχνολογικής εφαρμογής, εφαρμοσμένης έρευνας και ανάπτυξης, ολοκλήρωσης τεχνολογιών και γενικότερα σε αντικείμενα που έχουν άμεση σχέση με την ειδικότητα των σπουδών και την επαγγελματική προοπτική των αποφοίτων. Η τελευταία αναμόρφωση του προγράμματος προπτυχιακών σπουδών διεξήχθη κατά το ακαδημαϊκό έτος 2001 02, κατά το οποίο και εφαρμόστηκε. Το περιεχόμενο σπουδών του τμήματος έχει εγκριθεί με την υπουργική απόφαση 40512/Ε5/19.4.2006 (ΦΕΚ 537/ Β/28.4.2006), στην οποία περιγράφονται η αποστολή του τμήματος, τα γνωστικά αντικείμενα που καλύπτει, καθώς και ενδεικτικοί τίτλοι μαθημάτων. Με το εφαρμοζόμενο πρόγραμμα σπουδών εκτιμάται ότι οι πτυχιούχοι του τμήματος αποκτούν τις εξειδικευμένες γνώσεις καθώς και τις δεξιότητες εκείνες που είναι απαραίτητες για να σταδιοδρομήσουν στον ευρύτερο τομέα της ηλεκτρολογίας. Η πεποίθηση αυτή στηρίζεται στα παρακάτω δύο δεδομένα: Η ύπαρξη μαθημάτων που καλύπτουν νέους τομείς της επιστήμης του ηλεκτρολόγου μηχανικού τεχνολογικής εκπαίδευσης εφοδιάζει τους αποφοίτους του τμήματος με την τεχνογνωσία εκείνη που είναι απαραίτητη αυτή τη στιγμή στην παραγωγική διαδικασία. Τονίζεται, ότι το πρόγραμμα σπουδών θα πρέπει να αναμορφώνεται τακτικά προκειμένου να παρακολουθεί, όσο αυτό είναι δυνατό, τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα της ηλεκτρολογίας. Γι αυτό, στο προσεχές ακαδημαϊκό έτος προβλέπεται διεξαγωγή διαδικασίας αναμόρφωσης του προγράμματος σπουδών. Η εφαρμογή εκπαιδευτικών διαδικασιών δίνοντας βάρος τόσο στη θεωρία όσο στην εργαστηριακή πράξη, συνδράμει επικουρικά την προσπάθεια απόκτησης των γνώσεων και δεξιοτήτων με αποδοτικότερο τρόπο. Η ύπαρξη κατά μέσο όρο 25 ωρών εβδομαδιαίας διδασκαλίας του τυπικού εξαμήνου, εκτιμάται ότι συμβάλλει αποφασιστικά στην ενεργό συμμετοχή των φοιτητών στην Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 16
εκπαιδευτική διαδικασία. Το πρόγραμμα ορίζει τη εκπαιδευτική διαδικασία (διαλέξεις, φροντιστήρια και εργαστηριακές ασκήσεις που προσφέρουν την απαιτούμενη γνώση), τη διαδικασία εξέτασης (εκτίμηση της επιτυχίας των φοιτητών να έχουν την απαιτούμενη απόδοση) και τη διαδικασία εξάσκησης (εξάσκηση δεξιοτήτων και ανάπτυξη ικανοτήτων). Η ποιότητα αυτών των διαδικασιών έγκειται στην συνεργασία ανάμεσα στους ίδιους τους φοιτητές, στο μόνιμο Ε.Π. και στο υπόλοιπο εκπαιδευτικό, τεχνικό, αλλά και διοικητικό προσωπικό. Ο οδηγός σπουδών του τμήματος είναι διαθέσιμος για τους σπουδαστές σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή. Επιπροσθέτως, το πλήρες πρόγραμμα σπουδών περιέχεται στον κεντρικό ιστότοπο του τμήματος (www.ele.teipat.gr) στον οποίο υπάρχει και αναλυτική περιγραφή του κάθε προσφερόμενου μαθήματος, καθώς και άλλες χρήσιμες πληροφορίες για το τμήμα και το ίδρυμα. Ο τομέας μαθημάτων υποδομής έχει την ευθύνη για τα μαθήματα: Μαθηματικά Ι, ΙΙ και ΙΙΙ, Φυσική, Ηλεκτρολογικό Σχέδιο, Τεχνολογία Ηλεκτρικών και Ηλεκτρονικών Υλικών, Εισαγωγή στη χρήση Η/Υ, Προγραμματισμός Η/Υ, Εξομοίωση Κυκλωμάτων με Η/Υ, Μαθήματα Διοίκησης, Οικονομίας, Νομικών και Ανθρωπιστικών σπουδών Δ.Ο.Ν.Α. (Έλεγχος Ρύπανσης και Προστασία Περιβάλλοντος, Τεχνική Νομοθεσία, Ασφάλεια και Υγιεινή Εργαζομένων Εργονομία, Διαχείριση και Διοίκηση Έργων). Ο τομέας Αυτοματισμού και Ηλεκτρονικών Συστημάτων έχει την ευθύνη για τα μαθήματα: Ηλεκτρονικά Ι και ΙΙ, Ψηφιακά Συστήματα, Ψηφιακή Σχεδίαση, Μικροϋπολογιστές Ι και ΙΙ, Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου (ΣΑΕ) Ι και ΙΙ, Ανάλυση Σημάτων, Γενικές Αρχές Επικοινωνιών, Ψηφιακή Επεξεργασία Σημάτων, Τεχνολογία Μετρήσεων, Δίκτυα Ελέγχου, Αρχιτεκτονική και Λειτουργία Η/Υ, Δίκτυα Η/Υ και Ολοκληρωμένων Υπηρεσιών, Ειδικά Θέματα Τεχνολογίας Τηλεπικοινωνιών, Συστήματα Συλλογής και Επεξεργασίας Μετρήσεων. Ο τομέας Ηλεκτρικής Ενέργειας και Ηλεκτροτεχνικών Εφαρμογών έχει την ευθύνη για τα μαθήματα: Ηλεκτροτεχνία Ι και ΙΙ, Ηλεκτρικές Μετρήσεις, Ηλεκτρικές Μηχανές Ι και ΙΙ, Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας, Μεταφορά και Διανομή Ηλεκτρικής Ενέργειας, Εσωτερικές Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις (ΕΗΕ) και Αυτοματισμοί, Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ισχύος, Ηλεκτρονικά Ισχύος και Βιομηχανικά Ηλεκτρονικά, Ηλεκτρικά Κινητήρια Συστήματα, Αισθητήρια και Τεχνολογία, Ηλεκτροτεχνικές Εφαρμογές, Τεχνολογία Υψηλών Τάσεων, Φωτοτεχνία, Σχεδίαση και Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων και Εγκαταστάσεων με Η/Υ, Επικοινωνίες μέσω Γραμμών Υψηλής Τάσης, Φωτοβολταϊκά Συστήματα και Εφαρμογές, Προγραμματιζόμενος Έλεγχος και PLCs. Τα μαθήματα που προσφέρονται από το εφαρμοζόμενο πρόγραμμα σπουδών του τμήματος είναι 49, στα οποία περιλαμβάνονται υποχρεωτικά κατ επιλογήν μαθήματα, από δύο ομάδες επιλογής μαθημάτων, η πρώτη εκ των οποίων αντιστοιχεί στον τομέα ηλεκτρικής ενέργειας και ηλεκτροτεχνικών εφαρμογών και η δεύτερη στον τομέα αυτοματισμού και ηλεκτρονικών συστημάτων του τμήματος. Στατιστικά στοιχεία που αφορούν προσφερόμενα μαθήματα και τους σπουδαστές του τμήματος παρατίθενται στους συνοδευτικούς πίνακες της ενότητας 11 του παρόντος κειμένου. Ενδεχομένως είναι χρήσιμη η υιοθέτηση ενός τρόπου παρακολούθησης της επαγγελματικής δραστηριότητας των αποφοίτων του τμήματος ώστε να δημιουργηθεί ένα μονοπάτι ανάδρασης για την περαιτέρω βελτίωση του προγράμματος σπουδών, έχοντας μια πιο αντικειμενική άποψη για τις Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 17
απαιτήσεις της κοινωνίας. Έως σήμερα, το τμήμα παρότι δε αρκετές περιπτώσει λαμβάνει γνώση για την επαγγελματική δραστηριότητα των αποφοίτων του, δεν έχει αναπτύξει οργανωμένο μηχανισμό για την παρακολούθηση της δραστηριότητας αυτής. Η οργάνωση ενός τέτοιου μηχανισμού που θα περιλαμβάνει ειδική βάση δεδομένων όπου θα καταχωρούνται τα πρώτα επαγγελματικά στοιχεία των νέων αποφοίτων μας αποτελεί στόχο του τμήματος για το άμεσο μέλλον. 3.1.2. Πώς κρίνετε τη δομή, τη συνεκτικότητα και τη λειτουργικότητα του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών; Ποιο είναι το ποσοστό των μαθημάτων κορμού / ειδίκευσης / κατευθύνσεων στο σύνολο των μαθημάτων; Πόσα μαθήματα ελεύθερης επιλογής προσφέρονται ; Ποιο είναι το ποσοστό των υποχρεωτικών μαθημάτων / μαθημάτων υποχρεωτικής επιλογής / μαθημάτων ελεύθερης επιλογής στο σύνολο των μαθημάτων; Ποια είναι η ποσοστιαία σχέση μεταξύ μαθημάτων υποβάθρου, μαθημάτων επιστημονικής περιοχής, μαθημάτων γενικών γνώσεων και μαθημάτων ανάπτυξης δεξιοτήτων στο σύνολο των μαθημάτων; Πώς κατανέμεται ο χρόνος μεταξύ θεωρητικής διδασκαλίας, ασκήσεων, εργαστηρίων, άλλων δραστηριοτήτων; Πώς οργανώνεται και συντονίζεται η ύλη μεταξύ των μαθημάτων; Παρατηρείται επικάλυψη ύλης μεταξύ των μαθημάτων; Υπάρχουν κενά ύλης; Είναι ορθολογική η έκταση της ύλης των μαθημάτων; Υπάρχει διαδικασία επανεκτίμησης, αναπροσαρμογής και επικαιροποίησης της ύλης των μαθημάτων; Εφαρμόζεται σύστημα προαπαιτούμενων μαθημάτων; Πόσο λειτουργικό είναι; Ποιό είναι το ποσοστό των μαθημάτων που εντάσσονται στο σύστημα; Πόσα μαθήματα προσφέρονται από άλλα και πόσα σε άλλα προγράμματα σπουδών; Ποιά είναι αυτά; Ποιες ξένες γλώσσες διδάσκονται στο Τμήμα; Είναι υποχρεωτικά τα σχετικά μαθήματα; Το πρόγραμμα προπτυχιακών σπουδών που εφαρμόζεται σήμερα έχει δημιουργηθεί μετά από εκτενή μελέτη αντιστοίχων προγραμμάτων σπουδών τμημάτων της χώρας μας και του εξωτερικού και ευρεία ανταλλαγή απόψεων ολόκληρου του Ε.Π. Για την οργάνωσή του εφαρμόστηκαν οι οδηγίες του Ι.Τ.Ε. Επίσης αξιοποιήθηκε η εμπειρογνωμοσύνη τόσο διακεκριμένων εκπαιδευτικών άλλων ιδρυμάτων όσο και αρμοδίων φορέων από την αγορά εργασίας. Το ισχύον πρόγραμμα σπουδών δεν είναι σχετικά πρόσφατο (εφαρμόζεται από το 2001), αλλά έχουν δρομολογηθεί διαδικασίες αξιολόγησής του με στόχο την αναμόρφωσή του. Θεωρούμε ότι στο εφαρμοζόμενο πρόγραμμα σπουδών υπάρχει ορθή δομή και ότι το πρόγραμμα είναι λειτουργικό και διακρίνεται για τη συνεκτικότητά του. Το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει τη διδασκαλία μαθημάτων τα οποία ανάλογα με το περιεχόμενό τους σε σχέση με το επιστημονικό πεδίο του τμήματος διακρίνονται σε: Γενικής Υποδομής (Μ.Γ.Υ.), όπως Μαθηματικά Ι, ΙΙ και ΙΙΙ, Φυσική, Ηλεκτρολογικό Σχέδιο, Τεχνολογία Ηλεκτροτεχνικών και Ηλεκτρονικών Υλικών, Εισαγωγή στη Χρήση Η/Υ και Προγραμματισμός Η/Υ. Ειδικής Υποδομής (Μ.Ε.Υ.), όπως Ηλεκτροτεχνία Ι και ΙΙ, Ηλεκτρικές Μετρήσεις, Ηλεκτρονικά Ι και ΙΙ, Ηλεκτρικές Μηχανές Ι και ΙΙ, Ψηφιακά Συστήματα, Ανάλυση Σημάτων, Εξομοίωση Κυκλωμάτων με Η/Υ, Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας, Μικροϋπολογιστές Ι, Συστήματα αυτομάτου ελέγχου (Σ.Α.Ε.) Ι και Γενικές Αρχές Επικοινωνιών. Ειδικότητας (Μ.Ε.), όπως Εσωτερικές Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις (Ε.Η.Ε.) & Αυτοματισμοί, Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις Ισχύος, Ηλεκτρονικά Ισχύος και Βιομηχανικά Ηλεκτρονικά, Ηλεκτρικά Κινητήρια Συστήματα, Αισθητήρια και Τεχνολογία, Ηλεκτροτεχνικές Εφαρμογές, Τεχνολογία Υψηλών Τάσεων, Φωτοτεχνία, Σχεδίαση και Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων και Εγκαταστάσεων με Η/Υ, Επικοινωνίες μέσω Γραμμών Υψηλής Τάσης, Φωτοβολταϊκά Συστήματα και Εφαρμογές, Προγραμματιζόμενος Έλεγχος και PLCs, Μεταφορά και Διανομή Ηλεκτρικής Ενέργειας, Ψηφιακή Σχεδίαση, Μικροϋπολογιστές ΙΙ, Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου (ΣΑΕ) ΙΙ, Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 18
Ψηφιακή Επεξεργασία Σημάτων, Τεχνολογία Μετρήσεων, Δίκτυα Ελέγχου, Αρχιτεκτονική και Λειτουργία Η/Υ, Δίκτυα Η/Υ και Ολοκληρωμένων Υπηρεσιών, Ειδικά Θέματα Τεχνολογίας Τηλεπικοινωνιών, Συστήματα Συλλογής και Επεξεργασίας Μετρήσεων. Διοίκησης Οικονομίας, Νομικών και Ανθρωπιστικών σπουδών (Δ.Ο.Ν.Α), όπως Έλεγχος Ρύπανσης και Προστασία Περιβάλλοντος, Τεχνική Νομοθεσία, Ασφάλεια και Υγιεινή Εργαζομένων Εργονομία και Διαχείριση και Διοίκηση Έργων. Τα μαθήματα διακρίνονται επίσης σε: Υποχρεωτικά (Υ). Υποχρεωτικά κατ επιλογή (Ε.Υ.), τα οποία διακρίνονται σε δύο ομάδες μαθημάτων. Οι ομάδες μαθημάτων αντιστοιχούν στους δύο τομείς του τμήματος: Ηλεκτρικής Ενέργειας και Ηλεκτροτεχνικών Εφαρμογών (Ομάδα Επιλογής Μαθημάτων Ο.Ε.Μ.1) και Αυτοματισμού και Ηλεκτρονικών Συστημάτων (Ομάδα Επιλογής Μαθημάτων Ο.Ε.Μ.2). Κάθε σπουδαστής επιλέγει την ομάδα μαθημάτων που τον ενδιαφέρει και διαμορφώνει έτσι το επιστημονικό του προφίλ. Στο εφαρμοζόμενο πρόγραμμα σπουδών προσφέρονται 49 μαθήματα σε 7 διδακτικά εξάμηνα. Από αυτά, για τη λήψη πτυχίου απαιτούνται 39 μαθήματα και η επιτυχής ολοκλήρωση της πτυχιακής εργασίας. Εκτός από την πτυχιακή εργασία, το 8 ο εξάμηνο περιλαμβάνει την πρακτική άσκηση των σπουδαστών. Από το σύνολο των προσφερομένων μαθημάτων, 8 μαθήματα είναι Γενικής Υποδομής (Μ.Γ.Υ.), 14 είναι μαθήματα Ειδικής Υποδομής (Μ.Ε.Υ.), 23 είναι μαθήματα Ειδικότητας (Μ.Ε.) και 4 είναι μαθήματα Διοίκησης Οικονομίας, Νομικών και Ανθρωπιστικών σπουδών (Δ.Ο.Ν.Α). Τα μαθήματα Μ.Γ.Υ., Μ.Ε.Υ. και Δ.Ο.Ν.Α. (26 μαθήματα) είναι υποχρεωτικά για τους σπουδαστές. Από τα 23 μαθήματα Ειδικότητας, υποχρεωτικά είναι τα 6. Τα υπόλοιπα 7 μαθήματα που απαιτούνται για τη λήψη πτυχίου θα πρέπει να επιλεγούν από μία εκ των δύο ομάδων υποχρεωτικών κατ επιλογή μαθημάτων. Μαθήματα Μαθήματα Μ.Γ.Υ. Μ.Ε.Υ. Μ.Ε. Δ.Ο.Ν.Α. 16.3% 28.6% 46.9% 8.2% Υποχρεωτικά Υποχρεωτικά κατ επιλογή 65.3% 34.7% Στο εφαρμοζόμενο πρόγραμμα σπουδών, η κατανομή του χρόνου διδασκαλίας μεταξύ θεωρητικής διδασκαλίας (που περιλαμβάνει ασκήσεις) και εργαστηρίων είναι 65% και 35%, Στα πλαίσια της θεωρητικής και εργαστηριακής εκπαίδευσης διενεργείται και εκπόνηση μελετών καθώς και εκπαιδευτικές επισκέψεις σε χώρους παραγωγής και εφαρμογής. Αναλυτικά στοιχεία για τα μαθήματα που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα σπουδών του τμήματος παρουσιάζονται στους συνοδευτικούς πίνακες της ενότητας 11 της παρούσας έκθεσης. Σε όλα τα μαθήματα προσφέρονται διδακτικά βοηθήματα, κυρίως βιβλία και σημειώσεις. Η διδασκαλία για τα περισσότερα από τα προσφερόμενα μαθήματα, υποστηρίζεται την πλατφόρμα ασύγχρονης τηλε εκπαίδευσης (e class), η οποία περιλαμβάνει περισσότερες από 50 εγγραφές από Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 19
διδάσκοντες του τμήματος και αφορούν τόσο θεωρητικά όσο και εργαστηριακά μαθήματα. Στην πλατφόρμα αναρτάται η περιγραφή κάθε μαθήματος, εκπαιδευτικό υλικό (θεωρία, ασκήσεις), βιβλιογραφία, χρήσιμοι σύνδεσμοι, θέματα εξετάσεων, ανακοινώσεις, καθώς και άλλο χρήσιμο υλικό που αφορά κάθε μάθημα του προγράμματος σπουδών. Η επικαιροποίηση της ύλης στη μεγάλη πλειοψηφία των μαθημάτων διενεργείται πολύ συχνά από τους διδάσκοντες. Όσον αφορά την επικάλυψη ύλης μεταξύ μαθημάτων, σε ορισμένα μόνο μαθήματα έχει προβλεφθεί μία μικρή επικάλυψη της τάξης του 5% ώστε να είναι συνεχής και να βοηθηθεί η μαθησιακή διαδικασία. Ο θεσμός των προαπαιτούμενων μαθημάτων εφαρμοζόταν στο τμήμα μέχρι και το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2010 11, στη λήξη του οποίου έπαψε να εφαρμόζεται με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του τμήματος, αλλά και μετά από σχετική προτροπή της διοίκησης του ιδρύματος. Τα εξαρτώμενα και προαπαιτούμενα μαθήματα που περιελάμβανε το εφαρμοζόμενο πρόγραμμα σπουδών από το ακαδημαϊκό έτος 2001 02, αναλύονται στον ακόλουθο πίνακα. Εξαρτώμενα Μαθήματα Εξάμηνο σπουδών Προαπαιτούμενα Μαθήματα Ηλεκτροτεχνία ΙΙ Εξάμηνο σπουδών Ηλεκτρικές Μηχανές Ι 3 ο Ηλεκτροτεχνία Ι 1 ο Ηλεκτρονικά ΙΙ 3 ο Ηλεκτρονικά Ι 2 ο Ηλεκτροτεχνία ΙΙ 2 ο Ηλεκτροτεχνία Ι 1 ο Μαθηματικά ΙΙ 2 ο Μαθηματικά Ι 1 ο Μικροϋπολογιστές Ι 4 ο Ψηφιακά Συστήματα 3 ο Προγραμματισμός Η/Υ 2 ο Εισαγωγή στη Χρήση Η/Υ 1 ο Συστ. Αυτομάτου Ελέγχου ΙΙ 5 ο Συστ. Αυτομάτου Ελέγχου Ι 4 ο Η ύπαρξη προαπαιτούμενων και εξαρτώμενων μαθημάτων στο πρόγραμμα σπουδών είχε ως κύριο στόχο την «πειθάρχηση» των σπουδαστών, ώστε να ακολουθούν μια ομαλή ροή στις σπουδές τους. Για το λόγο αυτό, αν υπάρχουν τέτοια μαθήματα, αυτά θα έπρεπε να περιορίζονται μόνο στα πρώτα εξάμηνα σπουδών και μέχρι οι σπουδαστές να ενταχθούν ουσιαστικά στο ακαδημαϊκό περιβάλλον και να αποκτήσουν την απαραίτητη ωριμότητα και ακαδημαϊκή νοοτροπία. Το εφαρμοζόμενο πρόγραμμα σπουδών είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο ώστε σταδιακά ο σπουδαστής να εισάγεται σε νέα θέματα τα οποία προϋποθέτουν γνώσεις όχι μόνο από ένα, αλλά από περισσότερα προηγούμενα μαθήματα. Με ορθή οργάνωση, καλή συνεργασία και κατάλληλη ενημέρωση, οι σπουδαστές δείχνουν την απαιτούμενη ωριμότητα, ώστε να μην επιλέγουν μαθήματα, όταν δεν έχουν παρακολουθήσει προηγούμενων εξαμήνων μαθήματα, η γνώση του περιεχομένου των οποίων είναι απαραίτητη. Για την κατάργηση του θεσμού των προαπαιτούμενων μαθημάτων ελήφθη υπόψη από το τμήμα η νέα πραγματικότητα που προέκυψε με την εισαγωγή του συνόλου των σπουδαστών κατά την έναρξη του χειμερινού εξαμήνου, που προκάλεσε τη μη προσφορά όλων των μαθημάτων και στα δύο εξάμηνα κάθε ακαδημαϊκού έτους. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την ύπαρξη των προαναφερόμενων εξαρτώμενων και προαπαιτούμενων μαθημάτων θα προκαλούσε αρνητική επίδραση στην εύρυθμη εφαρμογή του προγράμματος 2 ο Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 20
σπουδών. Το τμήμα φροντίζει, με σωστή ενημέρωση και καλή συνεργασία με τους σπουδαστές, για την ελαχιστοποίηση των προβλημάτων της μεταβατικής περιόδου. Το εφαρμοζόμενο πρόγραμμα σπουδών διαθέτει αυτονομία και δεν υπάρχει ανάγκη προσφοράς στους σπουδαστές του τμήματος μαθημάτων από άλλα προγράμματα σπουδών. Επίσης, το τμήμα δεν προσφέρει μαθήματα του προγράμματος σπουδών του σε άλλα προγράμματα. 3.1.3 Πώς κρίνετε το εξεταστικό σύστημα; Εφαρμόζονται, και σε ποιά έκταση, πολλαπλοί (σε είδος και χρόνο) τρόποι αξιολόγησης των φοιτητών; Ποιοι συγκεκριμένα; Πώς διασφαλίζεται η διαφάνεια της διαδικασίας αξιολόγησης των φοιτητών; Υπάρχει διαδικασία αξιολόγησης της εξεταστικής διαδικασίας και ποιά είναι αυτή; Πόσο διαφανής είναι η διαδικασία ανάθεσης και εξέτασης της πτυχιακής/ διπλωματικής εργασίας; Υπάρχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές ποιότητας για την πτυχιακή/ διπλωματική εργασία; Ποιες; Στο τμήμα εφαρμόζονται διάφοροι τρόποι αξιολόγησης των σπουδαστών ανάλογα με τις απαιτήσεις και τη φύση του κάθε μαθήματος. Πιο συγκεκριμένα, τα θεωρητικά μαθήματα κατά κανόνα εξετάζονται γραπτώς και οι σπουδαστές καλούνται να αναπτύξουν θεωρητικά θέματα ή να λύσουν ασκήσεις. Για τα εργαστηριακά μαθήματα η εξέταση σε ορισμένες περιπτώσεις γίνεται προφορικώς στους εργαστηριακούς πάγκους, σε άλλες γραπτώς ή και με συνδυασμό αυτών των δύο και στις περισσότερες περιπτώσεις αρκετές φορές κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου. Στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού των εργαστηριακών μαθημάτων συνυπολογίζεται και η αξιολόγηση των φύλλων των εργαστηριακών ασκήσεων, όπου οι σπουδαστές επεξεργάζονται και μελετούν τις μετρήσεις των εργαστηριακών ασκήσεων που πραγματοποίησαν. Σε ορισμένα εξειδικευμένα μαθήματα η εξέταση μπορεί να συμπεριλαμβάνει την εκπόνηση εργασιών. Επίσης, σε ειδικές περιπτώσεις σπουδαστών (π.χ. σπουδαστές με δυσλεξία) διενεργείται μόνο προφορική εξέταση. Η διαφάνεια και η αξιοκρατία των διαδικασιών εξέτασης και αξιολόγησης των σπουδαστών διασφαλίζεται με την επιτήρηση των σπουδαστών κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, με τη δημόσια ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, την πρόσβαση των σπουδαστών στο γραπτό τους και την συζήτηση με τον διδάσκοντα των πιθανών αντιρρήσεων επί της αξιολόγησης. Σε ειδικές περιπτώσεις, με βάση το άρθρο 14 του Ν.3549/2007, προβλέπεται η εξέταση σπουδαστή από τριμελή επιτροπή διδασκόντων. Η πτυχιακή εργασία των σπουδαστών εξετάζεται από τριμελή επιτροπή που ορίζεται από τη συνέλευση του τομέα και εγκρίνεται από το συμβούλιο του τμήματος κατόπιν αιτήματος του επιβλέποντα καθηγητή. Ένα από τα μέλη της τριμελούς επιτροπής είναι ο επιβλέπων καθηγητής, ο οποίος καθορίζει και τις προδιαγραφές ποιότητας της πτυχιακής εργασίας. Σε γενικές γραμμές, οι διαδικασίες εξετάσεων και αξιολόγησης κρίνονται ως αξιόπιστες και δίκαιες. Σ αυτό συνηγορεί και το γεγονός ότι δεν υπήρξαν έως σήμερα ουσιαστικές αντιρρήσεις ή διαμαρτυρίες γι αυτές. Το τμήμα θεωρεί ότι θα μπορούσαν να υιοθετηθούν εναλλακτικοί τρόποι αξιολόγησης των σπουδαστών, όταν όμως βελτιωθεί η σχέση του αριθμού σπουδαστών ανά διδάσκοντα. Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης 21