ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΥΝΩΝΥΜΑ ΚΑΙ ΑΝΤΩΝΥΜΑ 1. Να συμπληρώσετε συνώνυμα και αντώνυμα των λέξεων που δίνονται: Συνώνυμο Αντώνυμο i. Εγκρίνω ii. Ανεξάρτητος iii. Εγκωμιάζω iv. Γνήσιος v. Υποχωρητικός vi. Δυσοίωνος vii. Ένδεια viii. Ετοιμότητα ix. Εφικτός x. Καλυτερεύω xi. Καταστρεπτικός xii. Σταθερός xiii. Φυγόπονος xiv. Χρήσιμος xv. Προγενέστερος xvi. Πρόσκαιρος xvii. Φανερός xviii. Διεξοδικός xix. Ενδιαφέρομαι xx. Ανάλγητος 2. Να συμπληρώσετε τα συνώνυμα των λέξεων. i. Αποσαθρώνω ii. Εποφθαλμιώ iii. Προσπελάζω iv. Καταστέλλω v. Κυκεώνας vi. Εξαχρείωση vii. Επικουρία viii. Αμείλικτος ix. Ατελέσφορος x. Ενδοιασμός xi. Επαῒων xii. Έρεισμα 1
xiii. xiv. xv. xvi. xvii. xviii. xix. xx. Κατατρύχω Κατατρέχω Προσιδιάζω Ρηξικέλευθος Υποθάλπω Φαύλος Χρησιμοθηρία Ψέγω 3. Γνωρίζεις τι σημαίνουν οι λέξεις; Άθυρμα Αμάλγαμα Αλώβητος Ψευδεπίγραφος Κακέκτυπος Αβελτηρία Αριβισμός Κυκεώνας Πανάκεια Έωλος Ενεός Χιμαιρικός Ενωτίζομαι Μετουσιώνω Βαυκαλίζω Σελαγίζω Επιδαψιλεύω Ψιμυθιώνω 2
Βρίθω Πανδαισία 4. Γνωρίζεις τι σημαίνουν οι λέξεις; Φενάκη Αδήριτος Διακονώ Απίσχνανση Λοιδορώ ολκής περιωπής Κόλαφος Ακριτόμυθος Αυθύπαρκτος Ενδιαίτηση Ραστώνη Σφυρηλατώ Σκευωρία Φειδώ Κυνισμός Ποδηγετώ Μετριοπαθής Αψίκορος Παρείσακτος 5. Για κάθε λέξη που δίνεται να συμπληρώσετε μία ομόρριζη αντώνυμή της. 3
Ευοίωνος Ενδοτικός Εύρυθμος Εύθυμος Εύληπτος Ασφαλής Φιλόπονος Οκνηρός Άσημος Αβλαβής Αφανής Ενημερωμένος Αξία Ανασυνθέτω Εύχομαι Ακίνδυνος Πολυφωνία Αυτόφωτος Γνωρίζω Άστοχος Συνάδει 6. Για κάθε λέξη που δίνεται να συμπληρώσετε μία ομόρριζη αντώνυμή της. Δεκτικός Δυσάρεστος 4
Βραχυχρόνιος Λιγόλογος Ομόνοια Γνώριμος Άγονος Αδιάβλητος Δραστήριος Ευαίσθητος Άκαμπτος Ομοεθνής Αμελώ Υποβαθμίζω Αισθητός Αντίρροπος Ανυπόληπτος Ανώδυνος Εξοπλίζω Διαφημίζω Ευπιστία Διαγράφω Εγκρατής Άκυρος Εκπρόθεσμος Τακτικά Αδέξιος 5
Ουσιώδης Απρεπής Καλοπροαίρετος Καχεξία Άφρων Κληρονομώ Κουρασμένος Ομαλός Μονοδιάστατος Στοργή Συνδέω Ταλαντούχος Λυσιτελής 7. Να συμπληρώσετε μία συνώνυμη για καθεμιά από τις λέξεις που δίνονται. Εμπάθεια Αμείλικτος Απαράμιλλος Αποτρόπαιος Διένεξη Ενδοιασμός Ένδεια Διατείνομαι Αναιρώ Εικάζω 6
Φενάκη Υπολείπομαι Έρεισμα Διεισδύω Πλησιάζω Ντόπιος Πολυτέλεια Λιτός Αστείος Προσπάθεια Επίπονος Αμφιβολία 8. Να συμπληρώσετε μία αντώνυμη για καθεμιά από τις λέξεις που δίνονται. Τυχαία (επίρρ.) Διακριτικά Ψευδής Θάρρος Χειραγώγηση Προτέρημα Επικροτώ Υποχρεωτικός Εναργής Ευχαρίστηση 7
Περιορίζομαι Διαψεύδω Ισχύς Καταδικάζω Ενδεδειγμένος Φανταστικός Αυστηρότητα Έναρξη Αναχώρηση Μόνιμος 9. Για κάθε ρήμα που δίνεται να συμπληρώσετε ένα συνώνυμο ή ταυτόσημο σε επίσημο ύφος. Οικειότητα Επισημότητα Χρησιμοποιώ Διώχνω Μεταφέρω Αδιαφορώ Προτείνω Αποτελείται Διαμαρτύρομαι Βρίσκεται Ξεπερνώ Ξεκαθαρίζω Ξεσκεπάζω 8
Ξετυλίγεται Ξεπουλώ Ξοδεύω Συνηθίζω Χειροτερεύει Ξαναπαίρνω Σταματώ / διακόπτω Σβήνω (μεταβ.) λαχανιάζω 10. Για κάθε επίθετο που δίνεται να συμπληρώσετε ένα συνώνυμο ή ταυτόσημο σε ύφος επίσημο. Οικειότητα Επισημότητα Αδιάσπαστος Αρκετός Αποτελεσματικός Ατράνταχτος Ανόθευτος Αθεράπευτος Ανεμπόδιστος Φτωχός Ασυγκράτητος Άσχετος Κακός Υπάκουος / πειθαρχικός 9
Καταστροφικός Αφελής Επιρρεπής Φλύαρος Δύσκολος Ολοφάνερος Βαρετός Ξεχωριστός 11. Για κάθε ουσιαστικό που δίνεται να συμπληρώσετε ένα συνώνυμο ή ταυτόσημο σε ύφος επίσημο. Οικειότητα επισημότητα Αφορμή Ξεσηκωμός Χάσιμο Λύπη Δύναμη Σύγκρουση Συναγωνισμός Αρρώστια Δουλειά Πείνα Κατόρθωμα Κρεβάτι 10
Πρόλογος Εμπόδιο Κίνητρο Δισταγμός Συνήθεια Διαταγές Συμβουλή 12. Για κάθε επίρρημα που δίνεται να συμπληρώσετε ένα συνώνυμο ή ταυτόσημο σε ύφος επίσημο. Οικειότητα Επισημότητα Ριζικά Πράγματι Αδίστακτα Αδιάντροπα Φανερά / απροκάλυπτα Κατηγορηματικά / απερίφραστα Γενικά / αδιακρίτως Αμέσως / παρευθύς Ολότελα / ολοκληρωτικά Γρήγορα / βιαστικά 13. Για κάθε λέξη που δίνεται να συμπληρώσετε μία συνώνυμη και μία αντώνυμη. Συνώνυμη Αντώνυμη Οξύς 11
Άβουλος Ρυπαρός Αδαής Αχρείος Ακατάβλητος Ηθελημένος Αλόγιστος Ανέχομαι Πληκτικός Αξιόμεμπτος Απαρέσκεια Απροφάσιστος Ανόσιος Βουλιμία Παράκληση Δημόσιος Ενίσταμαι Καθήκον απογοήτευση 14. Για κάθε λέξη που δίνεται να συμπληρώσετε μία συνώνυμη και μία αντώνυμη. Συνώνυμη Αντώνυμη Έκδηλος Έκλυτος Σέβομαι 12
Γοητευτικός Ελπίδα Εδραιώνω Έμφυτος Υιοθετώ Ευημερία Παράφορος Έξαρση Αποδυναμώνομαι Επαχθής Συναίσθηση Ευέξαπτος Εύλογος Προσηνής Ζοφερός Θεωρία Αλγεινός 15. Για κάθε λέξη που δίνεται να γράψετε μία συνώνυμη και μία αντώνυμη. Συνώνυμη Αντώνυμη Ιδιοτελής Υπερόπτης Κατάπληκτος Καταπόνηση Καταστέλλω 13
Κεφαλαιώδης Λάθος Πενιχρός Λυμαίνομαι Λύτρωση Μάταιος Μεγαλείο Μέριμνα Μοντέρνος Παραβλέπω Κοινότοπος Πειθαρχία Πλεονεξία Απλός Συγκατάθεση 16. Για κάθε λέξη που δίνεται να συμπληρώσετε μία συνώνυμη. Καταφατικός Πρόφαση Θηριωδία Αμετροέπεια Επανάσταση Αντίκτυπος Αντιπαρέρχομαι Αντισταθμίζω 14
Υπεροχή Δασμός Κατακερματισμός Διευκρίνιση Εκεχειρία Έφεση Κατηγορηματικός Συγκεντρώνω Ενοικιάζω Νωθρότητα Παρουσίαση Απόδειξη 17. Για κάθε λέξη που δίνεται να συμπληρώσετε μία αντώνυμη. Καίριος Αποστολή Μεγέθυνση Αποδημία Μνήμη Ιδεατός Πληρώνω Οικείος Συμμετοχή Προσγείωση Πολιτισμός 15
Συντηρητικός Υποδεέστερος Υστερόβουλος Ευγνωμοσύνη Ενιαίος Αποτροπή Απτόητος Αριστούργημα Ευώδης 18. Να συμπληρώσετε μία σύνθετη λέξη η οποία θα έχει ως πρώτο συνθετικό της το δεύτερο συνθετικό της λέξης που δίνεται. Δημιουργός Κάτοικος Έντεχνος Διαφωτίζω Λεωφόρος Εγκρατής Έγγειος Λιποτάκτης Παράβαση Εγγραφή Άναρχος Επιφάνεια Εργοδότης Πρόγονος 16
Παράνομος Ευζωία Φιλοχρήματος Φιλόξενος Φιλόλογος 19. Να μετατρέψετε σε παθητική σύνταξη τις προτάσεις. Άγνωστο αυτοκίνητο χτύπησε τον πεζό. Ο δάσκαλος έχει διδάξει δυο φορές αυτό το μάθημα, αλλά αρκετοί μαθητές δεν το κατανόησαν. Οι γονείς προσφέρουν πολλά δώρα στα παιδιά τους. Ελληνική ομάδα νίκησε σε αγώνα ποδοσφαίρου γερμανική ομάδα. Ο γιατρός έκανε καλά τον ασθενή. Ο πρωθυπουργός έχει δώσει την υπόσχεση ότι αυτός ο ίδιος θα λύσει το πρόβλημα. Ο υπουργός δέχτηκε τον πρόεδρο του συλλόγου μας. Αρκετοί εργοδότες εκμεταλλεύονται παιδιά. Οι παρευρισκόμενοι δεν αντιλήφθηκαν το γεγονός. Δε σε ανέχομαι. 20. Να μετατρέψετε σε ενεργητική σύνταξη τις προτάσεις. Η είδηση μεταδόθηκε στο κοινό από το ραδιόφωνο. Η ειρήνη απειλείται από τους ανταγωνισμούς των κρατών. Το κεφάλαιο αυτό της Ιστορίας σάς έχει διδαχθεί από μένα. Βασανιζόταν από την ιδέα ότι κάποια μέρα θα μείνει μόνος. Το νέο βιβλίο των Μαθηματικών θα γραφτεί από τους ίδιους συγγραφείς από τους οποίους έχει γραφτεί και το προηγούμενο. Διορίστηκε διευθυντής μεγάλου δημόσιου οργανισμού από τον υπουργό Οικονομικών. Πηγή: Σπ. Κούτρας, Πειστικός Λόγος, τεύχος Γ 17