ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Πειραιάς, 09/11/2012 ΤΜΗΜΑ Μελετών, Δημ. Σχέσεων & Τύπου Αρ.Πρωτ.: 5226 Πληροφορίες: κα Μαρίνα Πόθου Τηλέφωνο: 2104170529 Προς: κ. Κ. Χατζηδάκη Φαξ: 2104174601 Υπουργό Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, E-mail: studies@pcci.gr Μεταφορών και Δικτύων Θέμα: Προτάσεις Ε.Β.Ε.Π. στο πλαίσιο της Δημόσιας Διαβούλευσης για το σχέδιο νόμου «Διαμόρφωση Φιλικού Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος για τις Στρατηγικές και Ιδιωτικές Επενδύσεις» Κύριε Υπουργέ, Σε συνέχεια της υπ αριθ. Πρωτ. Ε.Β.Ε.Π. 4105/29.10.2012 επιστολής μας, που αφορούσε σε εισηγήσεις του Επιμελητηρίου μας στο πλαίσιο της Δημόσιας Διαβούλευσης για το σχέδιο νόμου «Διαμόρφωση Φιλικού Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος για τις Στρατηγικές και Ιδιωτικές Επενδύσεις», σας αποστέλλουμε συμπληρωματικές μας προτάσεις: Σύμφωνα με το Υπουργείο Ανάπτυξης, µε το σχέδιο νόµου περί «ιαµόρφωσης Φιλικού-Επιχειρηµατικού Περιβάλλοντος για τις Στρατηγικές και Ιδιωτικές Επενδύσεις» επιχειρείται αναµόρφωση του νοµοθετικού πλαισίου που διέπει τα στρατηγικά και ιδιωτικά επενδυτικά έργα στην Ελλάδα, µε στόχο να βελτιωθεί η υπάρχουσα κατάσταση. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται μεταξύ άλλων η ίδρυση µιας Κεντρικής Αρχής στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, για την επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης. Παρέχεται η δυνατότητα προκαταβολής ποσοστού έως και 100% της προβλεπόμενης στη σχετική απόφαση υπαγωγής της επένδυσης επιχορήγησης, αντί του 50% του ποσού που ισχύει βάσει των κείµενων διατάξεων: Στη Γενική Γραµµατεία Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων συστήνεται: α. Γενική ιεύθυνση Αδειοδοτήσεων, β. Γενική ιεύθυνση ηµόσιων Στρατηγικών Επενδύσεων και γ. Αυτοτελές Τµήµα Επιθεώρησης Ιδιωτικών Επενδύσεων. Ωστόσο, µε την ίδρυση µιας επιπλέον Αδειοδοτούσας Αρχής δεν αντιµετωπίζεται η γραφειοκρατία, η οποία ως γνωστόν αποθαρρύνει και ταλαιπωρεί τους επενδυτές στη χώρα µας, µε αποτέλεσµα πολλές φορές να απαξιώνονται οι ίδιες οι επενδύσεις τους. Απλώς προτείνεται µία οργανωτική βελτίωση από πλευράς της Πολιτείας, αλλά παραµένουν τα σηµαντικά προβλήµατα που αποµακρύνουν τους επενδυτές. Η δυναµική των επενδύσεων και της οικονοµίας, προκειµένου η χώρα να εξέλθει από την οικονοµική κρίση, απαιτεί µία συστηµατική προσέγγιση και όχι την έκδοση αλλεπάλληλων επενδυτικών νόµων που ενισχύουν τις γραφειοκρατικές διαδικασίες. Χρειάζεται η χρησιµοποίηση ευέλικτων και σύγχρονων µεθοδεύσεων για την προσέλκυση των επενδύσεων µέσω της άµεσης διεκπεραίωσης των αιτήσεων επενδυτών µε ενδιαφέρον και αποτελεσματικότητα.
Είναι αναγκαίο µέσω του παρόντος επενδυτικού νόµου να επιδιωχθεί, κυρίως, η αύξηση των επενδύσεων, η ενθάρρυνση της επιχειρηµατικότητας, καθώς και η ανάπτυξη και η αναδιάρθρωση της οικονοµίας της χώρας µας. Θα ήταν σκόπιµο, για την απλούστευση των αδειοδοτικών διαδικασιών, τα κυβερνητικά όργανα να ασχολούνται µε το σχεδιασµό των επενδύσεων σε στρατηγικό επίπεδο, για δε τη χορήγηση του συνόλου των σχετικών εγκρίσεων/αδειοδοτήσεων συμπεριλαμβανομένων των Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων των έργων και δραστηριοτήτων να ορισθούν, εναλλακτικά των αρµοδίων Υπηρεσιών ή Επιμελητηρίων, οι Αναγνωρισμένοι Νηογνώµονες, οι οποίοι αποτελούν Πιστοποιηµένους Οργανισμούς που διαθέτουν εξειδικευμένο προσωπικό προς το σκοπό αυτό. Συνεπώς, ο επενδυτής θα έχει τη δυνατότητα να συναλλάσσεται µε έναν Οργανισµό (Υπηρεσία Μιας Στάσης) και όχι να απευθύνεται σε πλήθος υπηρεσιών µε ατελείωτη ταλαιπωρία δίχως αποτέλεσµα. Επισηµαίνεται ότι ανεξαρτήτως αν έχουν γνωμοδοτήσει οι συναρµόδιες Υπηρεσίες, θα πρέπει να εκδίδονται οι σχετικές άδειες τηρώντας αποκλειστικά τις οριζόµενες προθεσµίες. Επιπροσθέτως για τη διενέργεια τεχνικού ελέγχου για τη ρύθµιση κάθε θέµατος, καθώς και επιθεώρησης αυτεπάγγελτα ή µετά από καταγγελία, να δίνεται η δυνατότητα και στους Αναγνωρισµένους Νηογνώµονες εναλλακτικά των Υπηρεσιών ή Επιµελητηρίων. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο νόµος 3982/2011 για την απλοποίηση της αδειοδότησης των ιδιωτικών επιχειρήσεων στόχευε κατ ουσίαν στην µείωση του χρόνου έκδοσης των απαιτούµενων αδειών για την αύξηση των επενδύσεων στην χώρα, επιβάλλοντας πολύ αυστηρές προθεσµίες για την έκδοση αδειών. Παρόλα αυτά, στην πραγµατικότητα δεν εφαρµόζονται οι αντίστοιχες διατάξεις, ενώ η ισχύς των προθεσµιών παραµένει µόνο σε θεωρητικό επίπεδο. Παράλληλα, είναι προφανές ότι ο κρατικός µηχανισµός παρουσιάζει µία έλλειψη ικανότητας να σχεδιάσει και να προσελκύσει επενδύσεις, λόγω της ανυπέρβλητης γραφειοκρατίας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι ήδη υποστελεχωµένες υπηρεσίες που καλούνται να γνωµοδοτήσουν συµπεριλαµβανοµένων των αρχαιολογικών υπηρεσιών, µεταθέτουν χρονικά συνεχώς τα θέµατα της εξέτασης των σχετικών φακέλων, δίχως να έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν, γεγονός που αποµακρύνει τους επενδυτές ιδιαίτερα στις παρούσες οικονοµικές συνθήκες. Ωστόσο, είναι προφανές ότι δεν υπάρχει χρόνος προκειµένου να αναµένουµε για τη συγκρότηση, οργάνωση, πιστοποίηση νέων Υπηρεσιών ή Μονάδων σε επίπεδο Υπουργείων ή Επιµελητηρίων, διότι η οικονοµική ύφεση στη χώρα µας βαθαίνει. Σαφέστατα δεν είναι αρκετός ένας επιπλέον νόµος, που να ορίζει τη σύσταση επιπρόσθετων υπηρεσιών, προκειµένου να επέλθει η οικονοµική και βιοµηχανική ανάπτυξη στη χώρα µας. Ως γνωστόν, όλες οι Κεντρικές και Περιφερειακές Υπηρεσίες είναι απολύτως υποστελεχωµένες, χωρίς το απαιτούµενο επιστηµονικό προσωπικό. Εντούτοις κάθε επενδυτικό έργο που απαξιώνεται ή καθυστερεί, έχει σαν αποτέλεσµα την απώλεια κεφαλαίων και θέσεων εργασίας στη χώρα µας καθώς και τη µη απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων. Όσον αφορά στην παροχή φορολογικών κινήτρων στους επενδυτές, θα πρέπει να είναι ο νόµος ευεργετικός προκειµένου να προσελκύσει κεφάλαια στη χώρα µας. ηλαδή, να ορίζει συγκεκριµένα µεγάλο ποσοστό φοροαπαλλαγών (περίπου 80%), και ειδικότερα σε περιοχές όπου η ανεργία βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα αλλά και σε περιοχές υποβαθµισµένες προκειµένου αυτές να αναπτυχθούν. Θα µπορούσε επίσης να καθιερωθεί η επιβολή φόρου 10%, για την ενίσχυση της επενδυτικής δραστηριότητας. Επίσης απαιτείται η θέσπιση της σταθερότητας του φορολογικού
συστήµατος δίχως την επιβολή εκτάκτων εισφορών προκαταβολών φόρου και χωρίς καθυστερήσεις επιστροφής του ΦΠΑ, µε σκοπό να αποτρέπονται οι αυθαιρεσίες από πλευράς των Υπηρεσιών και να µην επιδέχονται διαφορετικών ερµηνειών οι διατάξεις του νόµου. Κατά συνέπεια, προτείνεται η υιοθέτηση σαφών και απολύτως κατατοπιστικών διατάξεων. Σχετικά µε τις βασικές κατηγορίες επιλέξιµων επενδυτικών δαπανών, οι οποίες συνιστούν το ενισχυόµενο και επιλέξιµο επενδυτικό κόστος όλων των αναπτυξιακών νόµων (Ν.3299/2004 και Ν.3908/2011), θα πρέπει µέσω του παρόντος σχεδίου νόµου να παρέχεται στον εκάστοτε επενδυτή η δυνατότητα επιλογής του βέλτιστου συνδυασµού επενδυτικών δαπανών λαµβανοµένου υπόψη του αντικειµένου και των ιδιαιτεροτήτων υλοποίησης του αντίστοιχου επενδυτικού σχεδίου σε σχέση µε τις βασικές κατηγορίες επενδυτικών δαπανών (µέγεθος, δυναµικότητα, εµβαδόν, εγκατεστηµένη ισχύς κλπ). Επιπροσθέτως, στο ίδιο πλαίσιο θα πρέπει να προσαρµόζεται και η βαθµολογία των επενδυτικών προτάσεων. Ωστόσο, τα δεδοµένα όσον αφορά στο οικονοµικό πεδίο της χώρας µας έχουν τελείως µεταβληθεί, γι αυτό θα πρέπει να γίνουν άµεσα τροποποιήσεις στον νόµο 3299/2004 και στο νόµο 3908/2011, προκειµένου να ανταποκρίνονται στο ισχύον οικονοµικό περιβάλλον. Συγκεκριµένα, είναι γνωστό το γεγονός ότι η έγκριση των υποβληθέντων επενδυτικών σχεδίων βάσει του αναπτυξιακού νόµου 3299/2004 παρουσίασε ανεπίτρεπτες καθυστερήσεις από πλευράς του τότε Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. Εντούτοις, το οικονοµικό κλίµα κατά το χρονικό διάστηµα 2007-2008 όπου υποβλήθηκαν τα εν λόγω επενδυτικά σχέδια ήταν καλό. Με τις διατάξεις του Ν. 3299/2004 και µε το προϊσχύον οικονοµικό κλίµα, η έκδοση µιας απόφασης έγκρισης σύµφωνα µε το νόµο 3299/2004 είχε ως συνέπεια την υλοποίηση του έργου, δεδοµένου ότι οι Τράπεζες εξέδιδαν την εγγυητική επιστολή την προβλεπόµενη από τον αναπτυξιακό νόµο, προκειµένου ο επενδυτής να εκταµιεύσει την επιδότηση του επενδυτικού σχεδίου. Επίσης ο επενδυτής είχε τη δυνατότητα µε ευκολία να λάβει δάνειο έναντι επιδότησης και να προωθήσει τη λειτουργία υλοποίησης του έργου του. Όµως µε τις αλλαγές στην οικονοµία της χώρας µας, οι τράπεζες έπαυσαν να χορηγούν εγγυητικές επιστολές και δάνεια, θεωρώντας πλέον τους µηχανισµούς του κράτους µη αξιόπιστους καθώς και τα οιαδήποτε επενδυτικά προγράµµατα. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι Τράπεζες πλέον συνηθίζουν να υποδεικνύουν σε επιχειρηµατίες να απευθύνονται στον εκάστοτε υπογράφοντα την απόφαση υπαγωγής σε Υπουργό για να τους χορηγεί την αντίστοιχη εγγυητική επιστολή και το δάνειο. Επιπροσθέτως οι τράπεζες αναιρούν ακόµη και τις εγκρίσεις των εγγυητικών επιστολών και των δανείων που είχαν χορηγήσει, οι οποίες είχαν συµπεριληφθεί στο περιεχόµενο των φακέλων των έργων, µε σκοπό να αξιολογηθούν τα επενδυτικά σχέδια του νόµου 3299/2004. Κατά συνέπεια, για την άρση του αδιεξόδου στην υλοποίηση των εγκεκριµένων επενδυτικών σχεδίων του αναπτυξιακού νόµου, µε δεδοµένη την αδυναµία των εγχώριων τραπεζών να χρηµατοδοτήσουν τα προαναφερόµενα έργα, απαιτείται η παρέµβαση και τροποποίηση των νόµων 3299/2004 και 3908/2011 µε την θεσµοθέτηση διαφορετικών εργαλείων χρηµατοδότησης. Επιπροσθέτως, κρίνεται αναγκαίο να υπάρχει πρόβλεψη χρηµατοδότησης και έκδοσης εγγυητικών επιστολών των επενδυτικών σχεδίων είτε από τράπεζες Ευρωπαϊκές, ΗΠΑ, κλπ, είτε από χρηµατοπιστωτικούς Οργανισµούς που έχουν αυτή τη δυνατότητα και διαθέτουν την κατάλληλη άδεια. Στο παρόν σχέδιο νόµου, θα πρέπει να διασφαλίζεται, σε αντίθεση µε τους Επενδυτικούς/Αναπτυξιακούς Νόµους (Ν.3299/2004 και Ν.3908/2011), ότι ο επενδυτής :
- Θα έχει σίγουρο επενδυτικό κόστος, και δεν θα αιφνιδιάζεται, µε συµπληρωµατικές κανονιστικές αποφάσεις, για περικοπές επενδυτικών δαπανών. - εν θα αντιµετωπίζει αδικαιολόγητες χρονικές καθυστερήσεις εκ µέρους των αρµοδίων Υπηρεσιών - κατά το εκάστοτε στάδιο της παραγωγικής λειτουργίας µιας επένδυσης (αξιολόγηση έως και πιστοποίηση ολοκλήρωσης του έργου καθώς και έναρξη λειτουργίας). Έτσι ο επενδυτής θα είναι εκ των προτέρων βέβαιος ότι λαµβάνεται υπόψη η χρονική αξία των κεφαλαίων του και ότι θα ολοκληρωθεί το ταχύτερο η επένδυσή του και δεν θα οδηγηθεί στην απαξίωση αυτής. Στο παρόν σχέδιο νόµου πρέπει να αντιµετωπισθούν επίσης, αφενός µεν το θέµα της χρονικής καθυστέρησης στην εξέταση των αιτηµάτων ενδιάµεσων και τελικών ελέγχων, αφετέρου δε το θέµα της έγκαιρης πληρωµής των επενδυτών. Θεωρούµε ότι η παροχή δυνατότητας διενέργειας των ως άνω ελέγχων ενδιάµεσης και τελικής πιστοποίησης επενδυτικών σχεδίων, σε Πιστοποιηµένους Οργανισµούς ή σε Επιµελητήρια µε τον καθορισµό δεσµευτικών χρονικών ορίων για την ολοκλήρωση κάθε ελέγχου (π.χ. ένα µήνα), θα είχε ως αποτέλεσµα την εξάλειψη των παρατηρούµενων καθυστερήσεων. Ως γνωστόν έχει καταρτισθεί το µητρώο ελεγκτών του νόµου 3908/2011 (Α Α:Β49ΨΦ-ΒΧ2/10095/2-3-2012) µε αρµοδιότητα την υλοποίηση ενδιάµεσων και τελικών ελέγχων των επενδυτικών σχεδίων. Όµως, µέχρι σήµερα δεν έχει εκδοθεί η ΚΥΑ, κατ εφαρµογή του ίδιου νόµου, για τον καθορισµό της διαδικασίας ενδιάµεσων και τελικών ελέγχων, του τύπου και του περιεχοµένου των εκθέσεων και των συνοδευτικών δικαιολογητικών. Επιπροσθέτως, βάσει του νόµου 3908/2011, για να αιτηθεί µία εταιρεία παράταση του χρόνου υλοποίησης, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η υλοποίηση και η εξόφληση τουλάχιστον του 50% του επενδυτικού της σχεδίου. Εντούτοις, µολονότι οι πρώτες αιτήσεις επιχειρήσεων του νόµου 3908/2011 υποβλήθηκαν από το Μάιο του 2011, η οικονοµική κρίση έχει ενταθεί, η ρευστότητα κονδυλίων µέσω τραπεζών είναι ανέφικτη, οι επιχειρήσεις έχουν αναβάλει επενδυτικά σχέδια και σταµάτησαν οι διαδικασίες ηλεκτρονικής υποβολής αιτηµάτων ενδιάµεσης και τελικής πιστοποίησης και της καταβολής των αντίστοιχων επιδοτήσεων. Ως εκ τούτου, για την αντιµετώπιση του υφιστάµενου αδιεξόδου προτείνεται η παράταση τουλάχιστον κατά ένα έτος, των δύο πρώτων περιόδων υποβολής των επενδυτικών σχεδίων του νόµου 3908/2011 ή η κατάργηση της διάταξης του ίδιου νόµου περί υλοποίησης του 50% της επένδυσης για την υποβολή αιτήµατος παράτασης, µε αναδροµική ισχύ για όλες τις περιόδους υποβολής. Σύµφωνα µε το άρθρο 20 (παρ. 3) του σχεδίου νόµου, καταργούνται τα εδάφια β. βα. ββ. και γ. του άρθρου 13 (παρ. 3) του νόµου 3908/2011, αναφορικά µε τα ποσοστά των κατά περίπτωση ενισχύσεων, γεγονός που συνιστά µία κατ αρχήν θετική εξέλιξη. Παρόλα αυτά, σύµφωνα µε το υπό διαβούλευση σχέδιο νόµου, όσον αφορά σε µεγάλα επενδυτικά έργα οι ενισχύσεις που είναι µεγαλύτερες των 50.000.000 ευρώ, δίνονται µόνο υπό µορφή φοροαπαλλαγής, µε αποτέλεσµα να υποστηρίζεται κατ ουσίαν η λειτουργία του επενδυτικού έργου και όχι η υλοποίηση αυτού. Συνεπώς είναι σηµαντικό, στην παρούσα προσπάθεια ενίσχυσης της αλλαγής των υφιστάµενων µη αποτελεσµατικών επιχειρηµατικών δοµών, να δίνεται η ευχέρεια στον επενδυτή και στην περίπτωση των µεγάλων επενδύσεων να επιλέξει τον προσφορότερο τύπο ενίσχυσης για την πραγµατοποίηση των σχετικών επενδύσεων, οι οποίες αναµφισβήτητα θα είναι εκείνες που θα δηµιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και τόνωση της εθνικής οικονοµίας, ιδιαίτερα σε µία περίοδο βαθειάς οικονοµικής ύφεσης.
Τέλος, στο άρθρο 21 (παρ. 3), αναφορικά µε τα επενδυτικά σχέδια επιχειρήσεων που πραγµατοποιούνται σε Βιοµηχανικές Επιχειρηµατικές Περιοχές (Β.Ε.Π.Ε.) και Ζώνες Καινοτοµίας στις οποίες παρέχεται, κατ εξαίρεση το ανώτατο ποσοστό ενίσχυσης της παραγράφου 2 του ίδιου άρθρου, που αντιστοιχεί σε ποσοστό ενίσχυσης µέχρι το ανώτατο όριο του χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων, θα πρέπει να συμπεριληφθούν και τα Επιχειρηµατικά Πάρκα του νόµου 3982/2011. Με τιμή, Ο Πρόεδρος Γεώργιος Κασιμάτης