Η Ελένη Βαηνά εξομολογείται στη συγγραφέα Μαίρη Γκαζιάνη Πέμπτη, 27 Νοεμβρίου 2014-11:40 Από την Μαίρη Γκαζιάνη Να κάνουμε όνειρα σαν την πριγκίπισσα της Επταλόφου, τα όνειρα μας ψηλώνουν σαν τη σταχτοπούτα χωρίς πρίγκιπα, κι αν συναντήσουμε τους κλέφτες της ευτυχίας και το αύριο αργεί πολύ, η προσπάθεια στο τέλος πάντα επιβραβεύεται. Να κάνουμε όνειρα, μας προτρέπει η Ελένη Βαηνά. Πότε ξεκίνησες να γράφεις και γιατί; Τι είναι για σένα η γραφή; Ξεκίνησα να γράφω σε πολύ νεαρή ηλικία χωρίς όμως να ολοκληρώσω κάποιο μυθιστόρημα, περισσότερο έγραφα μικρές ιστορίες, διηγήματα και ποιήματα. Το πρώτο μου βιβλίο το έγραψα το 2009 σε μια περίοδο μεγάλων αλλαγών στη ζωή μου. Τα παιδιά μου είχαν μεγαλώσει, έμεινα για κάποιο διάστημα χωρίς δουλειά, αντιμετώπισα προβλήματα υγείας. Είχα πλέον μια μεγάλη παρακαταθήκη
εμπειριών και ένιωσα ώριμη. Ταυτόχρονα βρήκα χρόνο για να κάνω αυτό που υπήρχε μέσα μου για πάρα πολλά χρόνια. Η γραφή με ισορροπεί, με ηρεμεί, με διασκεδάζει και μου προσφέρει μια διέξοδο από όλα τα πεζά πράγματα που ασχολούμαι στη καθημερινότητα μου. Ταξιδεύω και σαν αναγνώστρια, καταρχήν των βιβλίων που διαβάζω, για να πάρω πληροφορίες αλλά και σαν συγγραφέας. Γεννήθηκες και μεγάλωσες στην Θεσσαλονίκη. Τι θυμάσαι έντονα από τα παιδικά σου χρόνια; Την φτώχεια. Το παραμικρό πραγματάκι που μπορεί να ήθελα, έπρεπε να κάνω τεράστιο αγώνα για να το αποκτήσω, ένα ζευγάρι καινούργια παπούτσια ήταν όνειρο, ίσως για αυτό όταν άρχισα να βγάζω χρήματα τα αγόραζα μετά μανίας. Θυμάμαι επίσης ένα καταυλισμό τσιγγάνων κοντά στο σπίτι μου και το παιχνίδι που έκανα εκεί με τα παιδιά, ξυπόλητη στις λάσπες. Θυμάμαι τα καπνομάγαζα και τις εργάτριες που σχολούσαν κακοπαθημένες και τον εαυτό μου να ορκίζεται να τα καταφέρει καλύτερα. Θυμάμαι τη δίψα μου για μάθηση, όλα τα βιβλία της δανειστικής βιβλιοθήκης του Δήμου Αμπελοκήπων που διάβασα στη προσπάθεια μου να προοδέψω και την απόφαση μου να μορφωθώ για να μην γίνω εργάτρια σε ένα από τα εργοστάσια της γειτονιάς μου. Θυμάμαι λοιπόν πολύ καλά από πού ξεκίνησα για να φτάσω εδώ που είμαι σήμερα και λέω ένα μεγάλο ευχαριστώ που τα κατάφερα. Έχεις γράψει μέχρι τώρα 4 βιβλία. Το πρώτο έχει τίτλο «Η πριγκίπισσα της Επταλόφου». Είναι βιωματικό βιβλίο; Εσύ είσαι η πριγκίπισσα; Ναι είναι βιωματικό βιβλίο, η ηρωίδα έχει πολλά στοιχεία από εμένα και τη ζωή μου και βέβαια είναι πριγκίπισσα κατ ευφημισμόν μόνο. Ωστόσο είναι ένα κορίτσι με δυνατή θέληση, πείσμα, δίψα για μάθηση, γεμάτη ζωή, λίγο αλητάκι αλλά καλό παιδί, με χιούμορ ανελέητο, αγωνίστρια μέχρι τέλους. Τολμώ να πω ότι αυτά τα παραπάνω χαρακτηρίζουν και εμένα, οπότε την έπλασα λίγο να μου μοιάζει. Η Ελένη Βαηνά με την Μαίρη Γκαζιάνη Το δυο επόμενα βιβλία σου «Σταχτοπούτα δίχως πρίγκιπα» και «Οι κλέφτες της ευτυχίας» πως τα εμπνεύστηκες;
Στο πρώτο εξακολουθεί και είναι ηρωίδα η Ηλέκτρα, δηλαδή «η πριγκίπισσα της Επταλόφου» και έμπνευση για μένα ήταν η ίδια μου η ζωή. Στο δεύτερο που είναι ιστορικό μυθιστόρημα και ξετυλίγεται σε ένα χωριό της τουρκοκρατούμενης Μακεδονίας και στη συνέχεια στη Θεσσαλονίκη, έμπνευση αποτέλεσε η ιστορία των προγόνων μου που έζησαν σε αυτούς τους τόπους και τα σημαντικά γεγονότα που σημάδεψαν τις ζωές των ανθρώπων την εποχή τότε. «Το Αύριο αργεί πολύ» είναι το τελευταίο βιβλίο σου από τις εκδόσεις Διόπτρα. Πραγματεύεται την ιστορία τριών αδελφών που στις αρχές του 20 ου μεταναστεύουν στην Αμερική και την εξέλιξη της ζωής τους. Πως συνέλαβες την ιδέα και πόσο δύσκολο ήταν να αναφερθείς σε μια εποχή 100 χρόνια πίσω και μάλιστα σε μια χώρα μακρινή με γεγονότα που την σημάδεψαν; Ήταν παρά πολύ δύσκολο να συλλέξω τις πληροφορίες και να στήσω το σκηνικό έτσι ώστε να είναι αληθινό και ταυτόχρονα ατμοσφαιρικό, χρειάστηκε πολύ διάβασμα και έρευνα πηγών. Το θέμα της μετανάστευσης είχε καρφωθεί στο μυαλό μου γιατί παρακολουθώ με τεράστια λύπη τους νέους μας να φεύγουν, να αφήνουν το τόπο τους αναζητώντας τη τύχη τους σε ξένες χώρες. Ήθελα να καταπιαστώ με το τεράστιο θέμα της επιβίωσης και τον αγώνα που χρειάζεται να κάνει ο άνθρωπος σε όλα τα πλάτη και μήκη της γης. Ταυτόχρονα με την επιβίωση δεν μπορούσα να γράψω ένα μυθιστόρημα χωρίς έρωτα. Πιστεύεις ότι το αύριο αργεί πολύ και χρειάζονται μεγάλες προσπάθειες για να το φτάσει κάποιος; Αυτό πού έχει ύψιστη σημασία είναι η τωρινή στιγμή. Ναι το αύριο αργεί πολύ Η προσπάθεια που χρειάζεται για να προχωρήσει τη ζωή του ο άνθρωπος είναι αδιάκοπη και αδιάλειπτη. Αυτή όμως είναι και η ουσία της ζωής, ίσως τελικά να ήταν ανούσια αν δεν χρειαζόταν αυτή η προσπάθεια για την επίτευξη μικρών και μεγάλων πραγμάτων, στόχων, επιθυμιών και όλων όσων αποτελούν το περιεχόμενο της ύπαρξης του ανθρώπου. Η πριγκίπισσα της Επταλόφου «Ελένη» έφτασε το δικό της αύριο; Και πόσες προσπάθειες κατέβαλε γι αυτό;
Έφτασε βέβαια αλλά μετά κόπων και βασάνων, τα κατάφερε με προσπάθεια και πείσμα. Κάποιο από τα βιβλία σου έχει ξεχωριστεί θέση στη καρδιά σου και γιατί; «Το αύριο αργεί πολύ» είναι σίγουρα το αγαπημένο μου, ίσως γιατί νιώθω ότι σε αυτό ήμουν πολύ καλύτερη, πιο ώριμη. Επίσης, το θέμα του είναι ιδιαίτερο, το σκηνικό της τότε εποχής καλοδουλεμένο. Είναι ένα βιβλίο βαθιά συγκινητικό, συναισθηματικό, νοσταλγικό, ατμοσφαιρικό. Χρειάστηκε πολύ προσπάθεια και τέχνη για να δουλευτεί σαν παλιά δαντέλα που ήθελε δεξιοτεχνία και λεπτότητα ιδιαίτερη. Ξεχωρίζεις κάποιον από τους ήρωες των βιβλίων σου και γιατί; Τον Αργύρη από «το αύριο αργεί πολύ» γιατί είχε πάντα στάση θετική, αισιόδοξη, ήξερε τι ήθελε, το έβαζε στόχο και με κάποιο τρόπο ανάλαφρο τα κατάφερνε πάντα. Προσπαθούσε τίμια και ειλικρινά, αγαπούσε τη ζωή και τους ανθρώπους, τιμούσε την οικογένεια και τους ανθρώπους που του σταθήκανε. Ήταν αυτό που λέμε καλός άνθρωπος. Έχεις ετοιμάσει νέο βιβλίο και σε τι αναφέρεται; Ναι το έχω τελειώσει, είναι σύγχρονο και αναφέρεται στις δυσκολίες των σύγχρονων ζευγαριών που χωρίζουν κακήν κακώς και κάνουν κακό στα παιδιά τους, πολλές φορές από υπερβολική αγάπη αλλά και εγωιστική θεώρηση των πραγμάτων. Είσαι γέννημα-θρέμμα Θεσσαλονικιά αλλά ζεις και εργάζεσαι στην Αθήνα. Πόσο συχνά επιστρέφεις στην Θεσσαλονίκη και τι αντιπροσωπεύει για σένα; Όσο πιο τακτικά μπορώ, μια φορά το μήνα, ένα τριήμερο που για μένα είναι πάντα ξεχωριστό. Είναι η πόλη των παιδικών μου χρόνων, κρατώ τις φιλίες μου με συμμαθήτριες από το σχολείο, συναντιόμαστε, πίνουμε καφεδάκια, διασκεδάζω με παρέες και μουσικές στα παλιά λημέρια. Άλλωστε η πόλη αυτή πάντα είχε πάντα κάτι ιδιαίτερο, έναν διαφορετικό αέρα, κάτι τρελούτσικο που λείπει από την Αθήνα, ίσως να φταίει ο Βαρδάρης που φυσάει, ίσως η γεωπολιτική θέση της, μ ένα συνονθύλευμα λαών και πολιτισμών. Τι να πω, για μένα είναι μοναδική γιατί είναι η πόλη που γεννήθηκα και μεγάλωσα. Σε ένα «αύριο που αργεί πολύ» θα τολμούσες μια μετανάστευση; Αν ήμουν μικρότερη σίγουρα ναι, για μένα θα ήταν και κάτι σαν πρόκληση. Τώρα όμως, επειδή έχω παιδιά που σπουδάζουν και ταυτόχρονα φροντίζω την ηλικιωμένη μητέρα μου δεν μπορώ να κάνω τέτοιες ανατροπές. Πάντως δεν αποκλείω κανένα ενδεχόμενο στη ζωή μου, ίσως αργότερα. Ο παππούς μου άλλωστε, αφού πολέμησε, διακρίθηκε για τα ανδραγαθήματα του, παρασημοφορήθηκε, ευτύχησε να δει τη πατρίδα του ελεύθερη, είχε το θάρρος σε ηλικία 65 χρονών να μεταναστεύσει στην Αμερική. Εκεί εργάστηκε για πέντε χρόνια και γύρισε πίσω στο χωριό του με χρήματα για να συνεχίσει τη ζωή του άνετα. Έζησε ως την ηλικία των 100 ετών και πέθανε πλήρης ημερών και
εμπειριών. Θα προσπαθήσω να του μοιάσω, μένει να δω αν έχω το ίδιο καλό κύτταρο. Είσαι τολμηρή; Το ρίσκο τι ρόλο παίζει στη ζωή σου; Είμαι τολμηρή, παίρνω ρίσκα στη προσωπική μου ζωή, στα επαγγελματικά είμαι πιο συντηρητική γιατί απεχθάνομαι τα χρέη, τα δάνεια, τις τράπεζες και οτιδήποτε μπορεί να μου δημιουργεί άγχος. Είμαι τολμηρή ως προς τις ιδέες, τις καινοτομίες, τα νέα ήθη χωρίς όμως να ξεχνώ και τα παλιά. «Τα όνειρα δεν έχουν τελειωμό. Ο άνθρωπος πρώτα από τα όνειρα ξεκινάει, μέσα στο μυαλό του γεννιούνται όλα» γράφεις στο βιβλίο σου. Πιστεύεις ότι τα όνειρα μας οδηγούν πάντα σωστά ή υπάρχει περίπτωση να μας αποτρέψουν από τυχόν άλλες ευκαιρίες;
Δεν μπορώ να μιλήσω παρά μόνο για λογαριασμό του εαυτού μου, τα δικά μου όνειρα με οδήγησαν σωστά. Κάθε πρωί που ξυπνάω σκέφτομαι όλα τα μικρά αλλά και τα μεγάλα που είναι εντελώς απαραίτητο να γίνουν, καταγράφω τις επιθυμίες μου, μάλιστα τις κάνω λίστα, οπότε κρατάω και γραπτό ντοκουμέντο. Μόλις κάτι το κατορθώνω βάζω πλώρη για το επόμενο και γενικά όλο αυτό με ανανεώνει, έχω συνεχώς νέες επιθυμίες και ολόφρεσκα όνειρα, έτσι για να μη πλήττω. Τα όνειρά μου είναι η κινητήρια δύναμη μου, είναι καλοδουλεμένα σχέδια, κίνητρο για να συνεχίζω να ζω όχι απλά αλλά με τέτοιο τρόπο που μέρα με τη μέρα να γίνομαι καλύτερη. Σε όλη αυτή τη διαδικασία σίγουρα έχω κάνει και λάθη αλλά δεν βαριέσαι σίγουρα θα ήταν πολύ χειρότερα αν δεν είχα τολμήσει όλα όσα έδωσαν νόημα στη ζωή μου. Το αύριο αργεί πολύ. Όμως έρχεται πάντα; Έρχεται θέλουμε, δε θέλουμε εφόσον συνεχίζουμε τη πορεία μας παρέα με τους ζωντανούς και δεν έχουμε αποδημήσει εις Κύριον. Τι θα ήθελες να πεις ως επίλογο της κουβέντας μας; Να είμαστε αισιόδοξοι, δυνατοί και μάχιμοι. Να μην έχουμε φόβο για τίποτα γιατί όποιος φοβάται είναι χαμένος από χέρι. Να κάνουμε τεράστια όνειρα και στη προσπάθεια μας να τα πραγματοποιήσουμε να ψηλώνουμε και όσοι με διαβάζουν ας θυμούνται αυτή τη κουβέντα: η προσπάθεια στο τέλος πάντα επιβραβεύεται.