ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (13ος - 18ος αι.) Ενότητα #4: ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΙΑ ΒΑΣΙΚΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ Νικόλαος Καραπιδάκης Τμήμα Ιστορίας 1
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 2
ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΙΑ ΒΑΣΙΚΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ 1204-1500 1204 Ιδρυση της Λατινικής Αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης. Κατανομή των εδαφών της Ρωμανίας. Ο Θεόδωρος Α Λάσκαρης αυτοκράτορας της Νίκαιας. Οι Αλέξιος και Δαυίδ Κομνηνός ιδρύουν την αυτοκρατορία της Τραπεζούντας (1204-1261). Δεσποτάτο της Ηπείρου (1204-1300 περίπου). Η Βενετία αγοράζει την Κρήτη. 1205 Ο Όθων de la Roche ιδρύει του Δουκάτο των Αθηνών. 1206 Ο Γουλιέλμος de Champlitte ιδρύει την ηγεμονία της Αχαίας. Συνθήκη της Σαπιέντζας : η Βενετία διατηρεί στην Πελοπόννησο τη Μεθώνη και την Κορώνη. Η Βενετία διώχνει από την Κρήτη τον γενοβέζο Ερρίκο Pecsatore. O Μάρκος Σανούδος και βενετοί ευγενείς καταλαμβάνουν τα νησιά του Αιγαίου. Ιδρύεται το Δουκάτο του Αιγαίου Πελάγους από τον Μάρκο Σανούδο με έδρα τη Νάξο. 1207 Οι Βενετοί καταλαμβάνουν τον Χάνδακα. Η Κέρκυρα παραχωρείται σε 10 βενετούς ευγενείς. 1208 Ιδρύεται το τάγμα των Δομηνικανών μοναχών. 3
1209 Διορίζεται ο πρώτος βενετός Δούκας της Κρήτης ο Ιάκωβος Τιέπολο. Ιδρύεται η πρώτη κοινότητα των Φραγκισκανών μοναχών. 1211 Πρώτη εγκατάσταση βενετών αποίκων στην Κρήτη. Εξέγερση της οικογένειας των Αγιοστεφανιτών στην ανατολική Κρήτη. 1212 Νίκη των βασιλέων της Καστίλλης, Αραγώνας και Ναβάρρας επί των Μουσουλμάνων στο Las Navas της Τολόζας. 1215 Η magna carta Αγγλία. Η Κέρκυρα περιέρχεται στο Δεσποτάτο της Ηπείρου. 1219 Εξέγερση του Κωνσταντίνου Σκορδίλη και του Θεόδωρου Μελισσηνού στην Κεντρική και τη Δυτική Κρήτη. Φριδερίκος ο Β, βασιλέας της Ιταλίας 1222 Δεύτερος βενετικός εποικισμός στην κεντρική Κρήτη. Ο Φριδερίκος ο Β στέφεται αυτοκράτωρ στην Ιταλία. Ιδρύεται το Πανεπιστήμιο της Πάντοβα. 1224 Εξέγερση των Μελισσηνών στην Κρήτη. Ο δεσπότης της Ηπείρου Θεόδωρος καταλαμβάνει τη Θεσσαλονίκη. 1228 Εξέγερση Σκορδίληδων και Μελισσηνών στην Κρήτη. Θεμελιώνεται ο καθεδρικός ναός της Ασσίζης στην Ιταλία. 4
Εμφανίζεται το κόμμα των Γουέλφων στην Ιταλία. 1230 Ιδρύεται η Γερμανική Χάνσα (ένωση των εμπορικών πόλεων) 1253 Ίδρυση της Σορβόννης 1259 Μάχη της Πελαγονίας ο Μιχαήλ ο Η Παλαιολόγος νικά τον Γουλιέλμο τον Β Βιλεαρδουίνο. 1261 Ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τον Μιχαήλ Η Παλαιολόγο. Συνθήκη του Νυμφαίου. 1262 Ο Γουλιέλμος Β ο Βιλλεαρδουίνος παραδίδει στους Βυζαντινούς τα κάστρα της Μονεμβασίας, του Γερακιού και του Μυστρά στην Πελοπόννησο. 1265 Βυζαντινοβενετική συνθήκη. Γέννηση του Δάντη. 1266 Κάρολος ο Ανδηγαυός, Βασιλιάς της Σικελίας. 1267 Ο Κάρολος ο Ανδηγαυός καταλαμβάνει την Κέρκυρα. Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ ο Η ο Παλαιολόγος εγκαθιστά τους Γενουάτες στο Πέραν. Γεννιέται ο Τζιότο. 5
1272-1278 Η εξέγερση των Χορτάτσηδων στην Κρήτη. Ξεκινά το ταξίδι του Μάρκο Πόλο στην Κίνα. 1274 Ένωση των δύο Εκκλησιών. 1281 Διαλύεται η ένωση των Εκκλησιών. Ο πάπας Μαρτίνος ο Δ αφορίζει τον Μιχαήλ Παλιολόγο. Οι Βενετοί, ο Κάρολος ο Α ο Ανδηγαυός και ο Φίλιππος του Courtenay συμμαχούν με σκοπό την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης. 1282 Ο Σικελικός Εσπερινός. 1282-1299 Η εξέγερση του Αλεξίου Καλλέργη στην Κρήτη. 1285-1314 ο Φίλιππος ο Ωραίος γίνεται βασιλιάς της Γαλλίας. 1287 Serrata (κλείσιμο) στο μεγάλο Συμβούλιο της Βενετίας 1294-1299 Ίδρυση της Ελβετικής ομοσπονδίας 1296 Οι Βενετοί καταστρέφουν τη γενουατική παροικία στο Γαλατά. Δεύτερος Βενετογενουατικός πόλεμος. 1300-1368 Κίνηση των Ησυχαστών. 6
1302 Οι Γουέλφοι καταλαμβάνουν την εξουσία στη Φλωρεντία. Εξορίζεται ο Δάντης. 1304 Γεννιέται ο Πετράρχης. 1306-1309 Οι Ιωαννίτες ιππότες καταλαμβάνουν τη Ρόδο. 1308 Η Χίος παραχωρείται στους Γενουάτες. 1309 Η παπική εξουσία μεταφέρεται στην Αβινιόν. Η περίοδος της εκεί παραμονής της θα ονομαστεί «η Αιχμαλωσία της Εκκλησίας» 1310 Συνωμοσία των οικογενειών Τιέπολο και Κουερίνι στη Βενετία. Προσωρινή δημιουργία του Συμβουλίου των 10. 1311-1388 Καταλανικό δουκάτο των Αθηνών. 1313 Σύνθεση της «Κόλασης» του Δάντη. Γέννηση του Βοκκάκιου 1314 Σύνθεση του «Καθαρτηρίου» του Δάντη 1315-1317 Ο Μεγάλος λιμός 7
1319 Εξέγερση στα Σφακιά 1320-1346 Συγγράφεται το «Το Χρονικόν του Μωρέως». 1321-1328 Εμφύλιος πόλεμος μεταξύ του Ανδρόνικου Β Παλαιολόγου και του εγγονού του Ανδρόνικου Γ. 1325 Θεσμοθετείται το Libro d oro στη Βενετία. 1327-1377 Βασιλεία του Εδουάρδου Γ στην Αγγλία. 1328 Άνοδος της δυναστείας των Valois στη Γαλλία. 1329 Αποπερατώνεται το καμπαναριό του Αγίου Μάρκου στη Βενετία 1330 Επανάσταση του Βάρδα Καλλέργη στην Κρήτη. 1331 Γέννηση του ποιητή Στέφανου Σαχλίκη στην Κρήτη. 1341 Εξέγερση του Λέοντος Καλλέργη και των Ψαρομηλλίγγων στην Κρήτη. 1341-1347 8
Εμφύλιος πόλεμος μεταξύ Ιωάννη Ε Παλαιολόγου και Ιωάννη Στ του Κατακουζηνού. 1342-1350 Κίνημα των Ζηλωτών στη Θεσσαλονίκη. 1343-1344 Εκστρατεία της Σμύρνης: πάπας, Βενετία, Κύπρος και Ιωαννίτες της Ρόδου καταλαμβάνουν τη Σμύρνη. 1346-1347 Οριστική κατάληψη της Χϊου από τους Γενουάτες. 1347-1350 Μαύρος Θάνατος. 1348 Ίδρυση του Δεσποτάτου του Μωρέως. Σύνθεση του Δεκαημέρου του Βοκκακίου. 1353-1356 Οι Οθωμανοί εγκαθίστανται στην Καλλίπολη. 1355 Ο δόγης Μαρίνος Φαλιέρ προσπαθεί να καταλύσει τη δύναμη των ευγενών στη Βενετία. Αποτυγχάνει και θανατώνεται. Ιδρύεται οριστικά το Συμβούλιο των Δέκα. 1356-1358 Στάση του Στέφανου Μαρτέλλου στο Παρίσι. Εξέγερση των χωρικών στη Γαλλία. 9
1363-1366 Επανάσταση του Αγίου Τίτου στην Κρήτη. 1364 Τα Κύθηρα περνούν στην οικογένεια των Βενετών Βενιέρ. 1369 Ο Ιωάννης Ε Παλαιολόγος στην Ιταλία. 1378 έναρξη του σχίσματος της Δυτικής Εκκλησίας. Επανάσταση των Τσόμπι στη Φλωρεντία. 1378-1381 Τέταρτος βενετογενουατικός πόλεμος. 1382-1383 το Δεσποτάτο του Μωρέως περιέρχεται στους Παλιολόγους. 1386 η Κέρκυρα με πρωτοβουλία των κατοίκων της γίνεται κτήση της Βενετίας. 1387 ο Μουράτ καταλαμβάνει τη Θεσσαλονίκη. Σύνθεση των μύθων του Καντέρμπουρυ από τον Chaucer. Αρχίζει η ανέγερση του καθεδρικού του Μιλάνου. 1389 Η μάχη του Κοσσυφοπεδίου (Κόσοβο). Νέος Σουλτάνος ο Βαγιαζήτ ο Α. Το Ναύπλιο περιέρχεται στη Βενετία. 1390 Η Εύβοια περιέρχεται στη Βενετία. 10
1392 Τουρκικός αποκλεισμός της Κωνσταντινούπολης. 1393 Ο Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων στο Μυστρά. 1394 Το Άργος περιέρχεται στη Βενετία. 1400 Ο Εμμανουήλ Χρυσολωράς καθηγητής στην Παβία. 1402 Η μάχη της Άγκυρας. Ήττα των Οθωμανών από τους Τατάρους του Ταμερλάνου. 1403-1472 Βησσαρίων. 1417-1432 Η Πελοπόννησος στα χέρια των Βυζαντινών. 1423 Οι Βυζαντινοί παραχωρούν τη Θεσσαλονίκη στους Βενετούς. Ο Ιωάννης ο Η Παλιολόγος αποδημεί στη Δύση. 1431-1433 Η Ζαν ντ Αρκ στη Γαλλία καλεί για γενικευμένο πόλεμο εναντίον των Άγγλων. 1438-1439 Σύνοδος Φερράρας Φλωρεντίας για την ένωση των δύο Εκκλησιών. 1444 11
Μάχη της Βάρνας. 1449 Ο Κωνσταντίνος ΙΑ Παλαιολόγος αυτοκράτορας των Ρωμαίων. 1453 Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τον Μωάμεθ τον Β τον Πορθητή. Εαπανάσταση του Σήφη Βλαστού στην Κρήτη. 1456 Η Αθήνα περνά στους Οθωμανούς. 1460 Οι Οθωμανοί καταλαμβάνουν της Πελοπόννησο. Η Μονεμβασία περιέρχεται στους Βενετούς. 1463 Ιδρύεται το Πανεπιστήμιο της Πάντοβας. Πρώτος καθητηής της ελληνικής φιλολογίας ο Δημήτριος Χαλκοκονδύλης. 1463-1479 Πρώτος βενετοτουρκικός πόλεμος. 1463 το Άργος στου Τούρκους. 1468 ο Βησσαρίων δωρίζει τη βιβλιοθήκη του στη Βενετία. 1470 Οι Τούρκοι κυριεύουν τη Χαλκίδα. 1476 Εκδίδονται στο Μιλάνο τα «Ερωτήματα» ου Χρυσολωρά. Το πρώτο έντυπο ελληνικό βιβλίο. 12
1479 Η Εύβοια στους Τούρκους. 1479 Εξέγερση του Κλαδά στη Μάνη εναντίον των Τούρκων. 1484 Η Βενετία καταλαμβάνει τη Ζάκυνθο. 1489 Η Κύπρος περιέρχεται στη Βενετία μετά από δωρεά της βασίλισας Αικατερίνης Κορνάρο. 1490 Ιδρύεται το τυπογραφείο του Άλντου Μανούτιου στη Βενετία. 1498 Ιδρύεται η του Αγίου Νικολάου αδελφότητα των Ελλήνων στη Βενετία. 1497-1500 Δεύτερος Βενετοτουρκικός πόλεμος. 1500 η Μεθώνη και η Κορώνη στους Τούρκους. 13