Συνέντευξη του Κων/νου Στ. Δεριζιώτη ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΙΚΗΤΙΑΔΗΣ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Μείωση του Φ.Π.Α., αν... Εντυπωσιακά τα πρώτα αποτελέσματα των LCC's Και νέοι, ελληνικοί προορισμοί στο δίκτυό τους Διαδικασίες Fast Track στη Ρόδο Συγκυβερνήτης στο καράβι που λέγεται «ελληνικός Τουρισμός» εδώ και έναν και πλέον χρόνο, μπορεί να μη διαθέτει τη γοητεία της προκατόχου του, σίγουρα, όμως, έχει τον τρόπο του να κάνει εντύπωση. Με μια βαλίτσα στο χέρι, «οργώνοντας» τον πλανήτη από άκρη σε άκρη, και δίνοντας μπαράζ συνεντεύξεων σε ευρωπαϊκά και άλλα ξένα μέσα ενημέρωσης, ο Γιώργος Νικητιάδης αναδεικνύεται στον καλύτερο διαφημιστή του ελληνικού Τουρισμού, επιδεικνύοντας και μια ασυνήθιστη για πολιτικό «πρακτικότητα» και ταχύτητα στην επίλυση απλών αλλά και σύνθετων θεμάτων. Επιτυχημένος νομικός, με μια εξαίρετη καριέρα, την οποία άφησε πίσω, για να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στην πολιτική, το μεγάλο του πάθος από τα φοιτητικά του κιόλας χρόνια, ο Γιώργος Νικητιάδης είναι αυτό που λέμε: «Ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση». Για τους συμπατριώτες του δε είναι πολλά περισσότερα. Άλλωστε, ο ίδιος ουδέποτε έκρυψε την «αδυναμία» του στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κω, αλλά και στη Ρόδο και τα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου, κάνοντας ότι περνάει από το χέρι του για την τουριστική και όχι 92 / ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
μόνο ανάπτυξή τους, σε βαθμό, μάλιστα, που ορισμένες «κακές γλώσσες» του καταλογίζουν μεροληψία. Όμως, καλώς ή κακώς, «Ουδέν γλύκιον πατρίδος», σύμφωνα με τον Όμηρο. Ο υφυπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού μιλάει στην ειδική έκδοση του «ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ» στη Δωδεκάνησο και... ξεδιπλώνει τα χαρτιά του. Αναφερόμενος στην προσπάθεια «ανοίγματος» αερομεταφορέων χαμηλού κόστους στη χώρα μας -προσωπικό στοίχημα του κ. Νικητιάδη- η οποία ξεκίνησε από τη Ρόδο και την Κω, με εντυπωσιακά αποτελέσματα στις αφίξεις (+25% κατά μέσο όρο), ο υφυπουργός σημειώνει ότι, σε συνδυασμό με τη μείωση του τέλους προσγείωσης, απογείωσης και παραμονής των αεροσκαφών, είναι μια πρώτη αρχή για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Προαναγγέλλει δε την ένταξη όλων των περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας στους προορισμούς των περισσοτέρων αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους και την κατάθεση σχεδίου νόμου στη Βουλή για τη δημιουργία υδατοδρόμιων σε 60 θαλάσσιους προορισμούς, μεταξύ των οποίων θα είναι η Ρόδος, η Κως, η Τήλος, η Νίσυρος, η Κάλυμνος, η Πάτμος και η Χάλκη. Δηλώνει αισιόδοξος για την ενίσχυση του τουρισμού στη Ρόδο, την Κω και γενικά τα Δωδεκάνησα και παρουσιάζει ως τη «μεγάλη ευκαιρία» για την προσέλκυση επενδυτικών σχεδίων το νόμο Fast Track Investment, που καταργεί την γραφειοκρατία και επιτρέπει σε επενδυτές να προχωρήσουν, με απλές και γρήγορες διαδικασίες, σε επενδύσεις. Αυξημένες σε ποσοστό 4,52% ήταν οι αφίξεις στα μεγαλύτερα αεροδρόμια της χώρας το πεντάμηνο του 2011, κάπως κατώτερες των εκτιμήσεων που κάνουν λόγο για διψήφιο ποσοστό ανόδου στις αφίξεις. Ποια είναι η δική σας τοποθέτηση και πόσο αισιόδοξος είσαστε για την πορεία του ελληνικού τουρισμού, τόσο εφέτος, όσο και τα επόμενα χρόνια; Όσες φορές αναφερθήκαμε από το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού σε σημαντική αύξηση αφίξεων, ουδέποτε προχωρήσαμε σε ανακοινώσεις συγκεκριμένων αριθμών, αλλά σε εκτιμήσεις από την ανάλυση των πρώτων στοιχείων. Όλοι όσοι ασχολούμαστε με τον τουρισμό γνωρίζουμε καλά ότι ο απολογισμός γίνεται στο τέλος της περιόδου. Επί της ουσίας όμως, οι αριθμοί που αναφέρατε αφορούν όχι το σύνολο αλλά το 75% των σημείων καταγραφής αφίξεων και απ όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω τα επίσημα στοιχεία, μέχρι αυτή τη στιγμή που μιλάμε, ο αριθμός των αφίξεων πλησιάζει τις αρχικές εκτιμήσεις μας. Αυτό που κατορθώσαμε το 2010, μεσούσης της οικονομικής ύφεσης και ενός δυσμενέστατου κλίματος για τη χώρα μας, ήταν άθλος τον οποίο πετύχαμε όλοι μαζί. Η κυβέρνηση, οι επιχειρηματίες, οι τοπικοί φορείς και όλοι οι κοινωνικοί εταίροι ενώσαμε τις δυνάμεις μας και αποδείξαμε ότι ο τουρισμός αποτελεί την «ατμομηχανή» της οικονομίας μας και μπορεί να γίνει πρότυπο ανάπτυξης για μια σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Σε αυτό το πρότυπο ανάπτυξης θα πρέπει να προσθέσουμε ένα ακόμα μέγεθος στα στοιχεία των αφίξεων και των εισπράξεων που καταγράφουμε και μελετούμε. Το στοιχείο των θέσεων εργασίας. Ανάπτυξη που δεν δημιουργεί θέσεις εργασίας είναι βραχυπρόθεσμη γι αυτό στόχος μας είναι η αύξηση των θέσεων εργασίας. Ο άνθρωπος είναι το επίκεντρο της πολιτικής μας και οφείλουμε να μην το ξεχνάμε ποτέ αυτό, στηρίζοντας την εργασία. Το κάναμε το 2010 με την επιχορήγηση των ασφαλιστικών εισφορών, ύψους 70 εκατομμυρίων ευρώ, που είχε ως αποτέλεσμα την επαναπρόσληψη 70.000 εργαζομένων. Το κάναμε με το πρόγραμμα διατήρησης 10.000 θέσεων εργασίας σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας, ύψους 18,6 εκατομμυρίων ευρώ. Το κάναμε και με την επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών 50.000 εργαζομένων για το Σεπτέμβριο του 2010, ύψους 25 εκατομμυρίων ευρώ, στην προσπάθειά μας να επιμηκύνουμε τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου. Η Ρόδος πρωταγωνιστεί εφέτος στον τουρισμό, ενώ εντυπωσιακή είναι και η πορεία της Κω. Ποια είναι η δική σας εκτίμηση για τον του- ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ / 93
ρισμό, τόσο στη Ρόδο, όσο και στα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου τη φετινή τουριστική χρονιά; Η Ρόδος, η Κως και γενικότερα τα Δωδεκάνησα έλαβαν εγκαίρως τα μηνύματα της οικονομικής κρίσης που χτυπούσε την πόρτα της χώρας. Έτσι, όλοι οι αρμόδιοι φορείς κινητοποιήθηκαν αμέσως προς την κατεύθυνση εξεύρεσης λύσεων για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου σε συνδυασμό με την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Καθοριστική ήταν η συμφωνία του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου με τη μεγαλύτερη αεροπορική εταιρία χαμηλού κόστους στην Ευρώπη, τη Ryanair. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να έχουμε επισκέπτες ακόμα και το Δεκέμβριο του 2010. Τα Road Shows που οργανώνει ο ΠΡΟΤΟΥΡ τα τελευταία χρόνια αποδεικνύονται ιδιαιτέρως αποτελεσματικά στην προβολή της Ρόδου, τόσο σε παραδοσιακές ευρωπαϊκές, όσο και σε νέες αναδυόμενες αγορές. Από την άλλη, η άρση του καμποτάζ, σε συνδυασμό με τη δράση μας προς την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού, μπορούν να καθιερώσουν λιμάνια όπως της Ρόδου και της Κω σε κομβικούς σταθμούς επιβίβασης και αποβίβασης ταξιδιωτών (home ports), ενισχύοντας περαιτέρω την οικονομική ανάπτυξη του τόπου. Όλα αυτά νομίζω μας επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον του τουρισμού στη Ρόδο, την Κω και τα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου. Ποιες είναι οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην τουριστική δραστηριότητα στη χώρα γενικά και ποιες οι προβλέψεις σας για τον εγχώριο τουρισμό; Η οικονομική κρίση δεν άφησε ανεπηρέαστο τον Τουρισμό. Παρά την προσπάθεια που καταβάλλαμε όλοι, για να διατηρηθούμε πέρυσι στα ίδια επίπεδα αφίξεων με το 2009, τα έσοδα ήταν μειωμένα. Οι ξενοδόχοι και οι επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον Tουρισμό αναγκάστηκαν να προχωρήσουν σε γενναίες εκπτώσεις προκειμένου να παραμείνουν στο παιχνίδι του ανταγωνισμού. Παρά τις αντιξοότητες καταφέραμε να σταθούμε στα πόδια μας. Τώρα προχωράμε μπροστά, με την εφαρμογή της νέας στρατηγικής της Κυβέρνησης για τον τουρισμό, με την βελτίωση της ποιότητας των Ο άνθρωπος είναι το επίκεντρο της πολιτικής μας και οφείλουμε να μην το ξεχνάμε ποτέ αυτό, στηρίζοντας την εργασία. Το κάναμε το 2010 με την επιχορήγηση των ασφαλιστικών εισφορών, ύψους 70 εκατομμυρίων ευρώ, που είχε ως αποτέλεσμα την επαναπρόσληψη 70.000 εργαζομένων. Το κάναμε με το πρόγραμμα διατήρησης 10.000 θέσεων εργασίας σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας, ύψους 18,6 εκατομμυρίων ευρώ. Το κάναμε και με την επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών 50.000 εργαζομένων για το Σεπτέμβριο του 2010, ύψους 25 εκατομμυρίων ευρώ, στην προσπάθειά μας να επιμηκύνουμε τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου. παρεχόμενων υπηρεσιών, με την προώθηση του τουριστικού προϊόντος μέσω του διαδικτύου και των νέων τεχνολογιών. Σε αυτή την προσπάθεια χρειαζόμαστε τη βοήθεια όλων των συμπολιτών μας, τους οποίους καλούμε να επιλέξουν την Ελλάδα για τις διακοπές τους, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην προσπάθεια που κάνουμε για να ανατάξουμε την οικονομία. Σε ποιο βαθμό θεωρείτε ότι έχει επηρεάσει θετικά την εξέλιξη του τουρισμού, τη φετινή σεζόν, η απόφαση της κυβέρνησης για μείωση του Φ.Π.Α. στον τομέα της διαμονής; Η μείωση του Φ.Π.Α. ήταν μια πολύ δύσκολη και καθοριστική απόφαση. Η οικονομία βρισκόταν και εξακολουθεί να βρίσκεται, στην κρισιμότερη καμπή της όταν αποφασίστηκε η μείωση του Φ.Π.Α. για τις ξενοδοχειακές και τουριστικές επιχειρήσεις. Προχωρήσαμε όμως διαβλέποντας το ρυθμό ανάπτυξης του τουρισμού, καθώς οι εκτιμήσεις για αύξηση του Α.Ε.Π. μόνο οφέλη μπορούσαν να φέρουν στην απασχόληση και την οικονομία μας, η οποία αναθερμάνθηκε μέσω της δευτερογενούς ζήτησης και των πολλαπλασιαστικών επιδράσεων. Όπως προκύπτει μάλιστα από έρευνα που είναι στη διάθεση του οικονομικού επιτελείου της Κυβέρνησης, ο Τουρισμός τα επόμενα χρόνια μπορεί να φέρει στη χώρα ανάπτυξη και έσοδα που θα ισοδυναμούν με τα έσοδα όλων των άλλων τομέων της οικονομίας για να μην αναφερθούμε στη συμβολή του τουρισμού στην περιφερειακή ανάπτυξη και την καταπολέμηση της ανεργίας. Άρα, κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, πιστεύω ότι ο ελληνικός τουρισμός και οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται σε αυτόν, ωφελήθηκαν από την πολιτική της Κυβέρνησης. Η εστίαση συνιστά σημαντικό μέρος της δαπάνης του τουρίστα, που, ήδη, διαμαρτύρεται για τις ακριβές τιμές στον καφέ και το φαγητό στη χώρα μας. Ενδεχόμενη μετάταξη του Φ.Π.Α. στον τομέα της εστίασης από το χαμηλό συντελεστή 13%, στον υψηλό 23%, τη στιγμή που στις ανταγωνίστριες ευρωπαϊκές και μεσογειακές χώρες κυμαίνεται μεταξύ 5% και 7%, δεν θα επιφέρει καίριο πλήγμα στην ανταγωνιστικότητα και ελκυστικότητα του ελληνικού 94 / ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
τουριστικού προϊόντος; Κατ αρχήν η όποια αύξηση του Φ.Π.Α. γίνει θα ισχύσει από την 1η Σεπτεμβρίου 2011, ενώ υπάρχει η πρόθεση στο οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης, αν οι συνθήκες το επιτρέψουν, από 1η Ιανουαρίου 2012 να μειωθεί και πάλι ο Φ.Π.Α. στους χώρους εστίασης. Είναι αυτονόητο ότι αν το επέτρεπαν οι οικονομικές συνθήκες της χώρας θα προχωρούσαμε σε μείωση και όχι αύξηση του Φ.Π.Α.. Για κανέναν δεν είναι ευχάριστα τα μέτρα που αναγκαζόμαστε να πάρουμε, είναι όμως αναγκαίο κακό αν θέλουμε να υπάρξει μέλλον στην ελληνική οικονομία και τον ελληνικό τουρισμό. Παρόλα αυτά, να επισημάνω ότι τίποτα δεν είναι οριστικό, καθώς το οικονομικό επιτελείο επεξεργάζεται και αναλύει καθημερινώς τα στοιχεία της δημοσιονομικής πολιτικής και προσαρμόζει αναλόγως τα μέτρα που λαμβάνει. Σε αξιόλογο εγχείρημα φαίνεται να εξελίσσεται η προσπάθεια για το «άνοιγμα» των αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους (low cost carriers) στη χώρα μας. Ποια είναι τα επόμενα στάδια αυτού του εγχειρήματος; Στόχος μας είναι να εντάξουμε όλα τα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας στους προορισμούς των περισσοτέρων αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους. Τα αποτελέσματα από τα αεροδρόμια της Θεσσαλονίκης, της Ρόδου, της Κω, του Ηρακλείου και του Βόλου, σε πρώτη φάση ήταν άκρως ενθαρρυντικά. Για το λόγο αυτό, συγκαλέσαμε σύσκεψη στο υπουργείο με τη συμμετοχή εκπροσώπων 18 αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους, προκειμένου να προωθήσουμε την ένταξη των ελληνικών αεροδρομίων στο δίκτυο προορισμών τους. Η οικονομική ύφεση δεν μας άφησε πολλά περιθώρια παροχής κινήτρων, αλλά κάναμε το πρώτο βήμα μειώνοντας τα τέλη προσγείωσης, απογείωσης και παραμονής των αεροσκαφών. Με αυτό τον τρόπο βάζουμε τα θεμέλια για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου μέχρι να φτάσουμε στην υλοποίηση του στόχου μας, για επισκέπτες 52 εβδομάδες το χρόνο. Ενδεικτικό της δυναμικής που έχουν οι αεροπορικές εταιρίες χαμηλού κόστους είναι η αύξηση που σημείωσαν στις αφίξεις η Ρόδος, η Κως και το Ηράκλειο, η οποία κατά μέσο όρο κυμαίνεται στο 25%. Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας για την περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη των Δωδεκανήσων; Ο νόμος Fast Track Investment που καταργεί την γραφειοκρατία και επιτρέπει σε επενδυτές να προχωρήσουν, με απλές και γρήγορες διαδικασίες, σε επενδύσεις στη χώρα μας, αποτελεί το «κλειδί» για την ανάπτυξη της Ρόδου. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως για την προσέλκυση επενδύσεων στη χώρα μας είναι και η αλλαγή νοοτροπίας, που αναπτύξαμε με την πάροδο του χρόνου. Κανένας αναπτυξιακός νόμος δεν είναι αρκετός από μόνος του αν δεν αλλάξουμε τη νοοτροπία μας ώστε να εξαλείψουμε τον παράγοντα της γραφειοκρατίας που λειτουργούσε ανασταλτικά σε όποιον ήθελε να επενδύσει. Οι μεγάλες επενδύσεις που πρόκειται να γίνουν στη Ρόδο, στην παραλία της Τσαμπίκας και στο γκολφ της Αφάντου, αποτελούν καθοριστικό βήμα για την τουριστική και οικονομική ανάπτυξη του νησιού. Γι αυτό είναι αναγκαία η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας για τη διαμόρφωση προτάσεων. Ενδιαφέρον για επενδύσεις υπάρχει. Από εμάς εξαρτάται να το αξιοποιήσουμε. Πόσο ορατό είναι σήμερα το ενδεχόμενο επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου στη Ρόδο; Είναι απολύτως εφικτός ο στόχος αυτός. Ξεκινήσαμε την επεξεργασία ενός σχεδίου για παροχή οικονομικών κινήτρων σε όλες τις αεροπορικές εταιρίες, που θα συνεχίσουν να πετούν στα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας τους χειμερινούς μήνες, από αεροδρόμια εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά σε απόσταση ίδια με τα πιο απόμακρα ευρωπαϊκά αεροδρόμια. Έτσι αντί το μειωμένο τέλος προσγείωσης, απογείωσης και παραμονής να ισχύει μόνο για πτήσεις προερχόμενες από ευρωπαϊκά αεροδρόμια, θα ισχύει και για πτήσεις από πόλεις όπως η Μόσχα και το Τελ-Αβίβ τους χειμερινούς μήνες. Αυτό είναι ένα σοβαρό κίνητρο για τις αεροπορικές εταιρίες να διατηρήσουν τις πτήσεις του καλοκαιριού ανοιχτές και το χειμώνα. Με αυτό τον τρόπο οι αεροπορικές εταιρίες θα αυξήσουν τα έσοδά τους και η διάρκεια της τουριστικής περιόδου θα επιμηκυνθεί, έχοντας επισκέπτες που θα θελήσουν να απολαύσουν το μοναδικό κλίμα της 96 / ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Η μείωση του Φ.Π.Α. ήταν μια πολύ δύσκολη και καθοριστική απόφαση. Η οικονομία βρισκόταν και εξακολουθεί να βρίσκεται, στην κρισιμότερη καμπή της όταν αποφασίστηκε η μείωση του Φ.Π.Α. για τις ξενοδοχειακές και τουριστικές επιχειρήσεις. Προχωρήσαμε όμως διαβλέποντας το ρυθμό ανάπτυξης του τουρισμού, καθώς οι εκτιμήσεις για αύξηση του Α.Ε.Π. μόνο οφέλη μπορούσαν να φέρουν στην απασχόληση και την οικονομία μας, η οποία αναθερμάνθηκε μέσω της δευτερογενούς ζήτησης και των πολλαπλασιαστικών επιδράσεων. Ελλάδας σε συνδυασμό με πολλές εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Αρνητικά στην απόφαση, τουλάχιστον της μέσης ελληνικής οικογένειας, να επισκεφθεί για τις διακοπές της τη Ρόδο λειτουργούν τα ακριβά αεροπορικά και ακτοπλοϊκά ναύλα, τα οποία εκτοξεύουν το συνολικό πακέτο διακοπών στα ύψη. Τι προτίθεστε να κάνετε προκειμένου η Ρόδος να είναι ελκυστικός προορισμός και για τους Έλληνες; Δυστυχώς το ακτοπλοϊκό εξακολουθεί να παραμένει ένα μεγάλο πρόβλημα για τα απομακρυσμένα νησιά μας, όπως είναι η Δωδεκάνησος. Η Κυβέρνηση γνωρίζει αυτό το πρόβλημα και παρά τις δυσμενείς οικονομικές εξελίξεις προχώρησε στην κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων που πλήρωναν στο εισιτήριό τους οι επιβάτες των πλοίων, με αποτέλεσμα να υπάρξει μείωση στις τιμές περίπου 10%. Αντιλαμβάνομαι ότι το μέτρο αυτό στην πράξη μικρή ωφέλεια θα προσφέρει στον ταξιδιώτη, αλλά, όπως διαπιστώνετε, η κατάσταση της οικονομίας δεν μας επιτρέπει, επί του παρόντος, να προχωρήσουμε σε μεγαλύτερες ελαφρύνσεις. Πολύ σύντομα θα καταθέσουμε στη Βουλή το σχέδιο νόμου για τη δημιουργία υδατοδρομίων σε 60 θαλάσσιους προορισμούς, μεταξύ των οποίων θα είναι η Ρόδος, η Κως, η Τήλος, η Νίσυρος, η Κάλυμνος, η Πάτμος και η Χάλκη. Ήδη υπάρχουν επιχειρηματίες που έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να δραστηριοποιηθούν στη δρομολόγηση υδροπλάνων και πιστεύουμε ότι με αυτό τον τρόπο θα ξεπεραστούν κάποια προβλήματα που χρονίζουν στην ακτοπλοΐα. Οι παράγοντες του τουρισμού κατηγορούν το υπουργείο και τον Ε.Ο.Τ. για την ανύπαρκτη προβολή της χώρας στις ξένες αγορές. Τι απαντάτε επάνω σε αυτό; Η Ελλάδα είναι παρούσα σε όλες τις μεγάλες τουριστικές αγορές, παραδοσιακές και νέες. Από τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία και τη Γαλλία μέχρι τη Ρωσία την Κίνα και το Ισραήλ. Συμμετέχουμε για πρώτη φορά ως χώρα σε διεθνείς εκθέσεις θαλασσίου τουρισμού (Μαϊάμι). Οι παραδοσιακοί τρόποι προβολής της χώρας, μέσω της τηλεόρασης π.χ. είναι αναποτελεσματικοί και ακριβοί. Στην εποχή του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης προσαρμόσαμε την στρατηγική μας αναλόγως, με στοχευμένη καμπάνια ανά χώρα, ανά αγορά, ανά προϊόν. Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη το νέο πλάνο προβολής της χώρας στο διαδίκτυο μέσα από μαρτυρίες των ίδιων των επισκεπτών μας στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις: www.visitgreece.gr και www.my-greece. gr. Στόχος μας είναι η αξιοποίηση όλων των νέων τεχνολογιών για τη δημιουργία μιας ενιαίας διαδικτυακής πύλης (portal), στην οποία θα ενταχθούν ενεργά όλοι οι εμπλεκόμενοι τουριστικοί φορείς και θα μπορεί ο επισκέπτης να προγραμματίζει μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια του ταξιδιού του στη χώρα μας. Μόλις 142 επενδυτικά σχέδια σε όλη τη χώρα, το μικρότερο νούμερο από καταβολής αναπτυξιακού, κατατέθηκαν στο πλαίσιο του νέο αναπτυξιακού νόμου. Πως το σχολιάζετε και ποιες είναι οι κατευθύνσεις που θα πρέπει να έχει ο αναπτυξιακός νόμος προκειμένου να είναι αποτελεσματικός; Είναι προφανές ότι η οικονομική κρίση εμποδίζει την ανάπτυξη. Όταν οι τράπεζες δεν είναι πρόθυμες να υποστηρίξουν επενδυτικά σχέδια τότε δεν είναι καθόλου περίεργο που δεν υπάρχουν επενδυτικά σχέδια. Θέλω να πιστεύω ότι αυτή η κατάσταση θα αλλάξει γρήγορα, ώστε να βγει η οικονομία της χώρας από το τέλμα στο οποίο έχει περιέλθει. 98 / ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ