ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ «ΠΡΟΣΒΑΣΗ» Τζωρτζ 26, Πλ. Κάνιγγος, Αθήνα ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014-15 ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΠΤΔΕ) ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ (νέα ελληνική ιστορία 1204-1985, Απ. Ε. Βακαλόπουλος) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΒΡΑΪΛΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ 1
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ (1900-1975) ΚΕΦΑΛΑΙΟ : Γ. ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΑΤΑΡΑΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΩΝ (1922-1932) ΕΝΟΤΗΤΑ: 1. H επανάσταση του 1922, η κήρυξη της δημοκρατίας (1924) και οι πολιτικές ανωμαλίες ως την κυβέρνηση Βενιζέλου (1928-1932), σελ. 371-378 2
Γ. ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΑΤΑΡΑΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΩΝ (1922-32) 1. Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1922, Η ΚΥΡΗΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (1924) ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΩΣ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΒΕΙΖΕΛΟΥ (1928-1932). (Μετά την αποχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων από τη Μικρά Ασία) Έλληνες αξιωματικοί: - Kηρύσσουν την επανάσταση (ηγέτες: Νικ. Πλαστήρας, Στυλ. Γονατάς, Αλέξ. Χατζηκυριάκος). - Αναγκάζουν τον Κωνσταντίνο να παραιτηθεί (14/9/1922) και να φύγει από την Ελλάδα. - Διάγγελμα (25/9/1922): υπόσχονται προσωρινή διοίκηση με χρηστότητα. - Συλλαμβάνουν τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου -> δίκη -> απόφαση στρατοδικείου: τουφεκισμός (πρωθυπ. Π. Παπαδάκη, Δημ. Γούναρη και άλλους τρεις υπουργούς και τον αρχιστράτηγο Γ. Χατζηανέστη) ως υπεύθυνους της καταστροφής (15-28 Νοεμβρίου). (Κατά το τέλος του χρόνου κατάσταση Ελλάδας) - 1.500.000 πρόσφυγες στους δρόμους, ικετεύουν την προστασία του κράτους και της κοινωνίας. - Ολέθριες οικονομικές συνέπειες ενός εξαντλητικού πολέμου. - Ξαφνικός υπερπληθυσμός στις πόλεις. - Κενό δημόσιο ταμείο. Ενέργειες αρχηγών της επανάστασης: - Αμνηστεύουν τα πολιτικά αδικήματα. - Ανακωχή των Μουδανιών (11/10/1922): ως σύνορο Ελλάδας Τουρκίας στη Θράκη ο Έβρος ποταμός. - Συνθήκη Λωζάννης (17/30 /1/1923): υποχρεωτική ανταλλαγή των ελληνοτουρκικών πληθυσμών. - Συνθήκη ειρήνης (24/7/1923): μετά από 11 χρόνια συνεχών πολεμικών αγώνων της Ελλάδας το μόνο κέρδος ήταν η επιστροφή της Δυτ. Θράκης. - Ο Βενιζέλος αντιπροσώπευε την Ελλάδα με τη γνωστή του διπλωματική ικανότητα. 3
Στο ελληνικό έδαφος: - Δολοφονία στρατηγού Tellini ( αρχηγός ιταλικής αντιπροσωπείας για τη χάραξη των ελληνοαλβανικών συνόρων) και των 4 μελών της ακολουθίας του (Αλβανοί πράκτορες της ιταλικής φασιστικής κυβέρνησης) - Αντίποινα Μουσσολίνι: βομβαρδισμός και κατάληψη Κέρκυρας (31/8/1923) - (α εκδήλωση φασιστικού καθεστώτος ως επιβολή στα Βαλκάνια και στην Ανατ. Μεσόγειο). - Μεσολάβηση μεγάλων δυνάμεων Αγγλίας και Γαλλίας υπέρ του Μουσσολίνι και πρόστιμο στην Ελλάδα (500.000 λιρέτες). - Ακολουθεί περίοδος στασιαστικών ζυμώσεων και αναταραχών (στρατιωτικά κινήματα) από φιλόδοξους δημοκρατικούς αξιωματικούς. - Αντεπανάσταση (22/10/23) δυσαρεστημένων αξιωματικών από την ανάμειξη του στρατού στην πολιτική => καταστέλλεται (1.284 αξιωματικοί απομακρύνονται από το στράτευμα). - Αντίδραση αρχηγών επανάστασης 1922 (δημοκρατικοί αξιωματικοί) 1) απομάκρυναν τον βασιλιά Γεώργιο Β 2) κήρυξαν τη δημοκρατία (25/3/1924) => βίαιη επιβολή δημοκρατίας - Αλέξ. Παπαναστασίου: πρωτοστάτης, σεμνός και ενάρετος πολιτικός, επεδίωκε αναβάπτισμα της χώρας. - Μένουν ακέφαλοι οι αντιβενιζελικοί. - Διάσπαση του κόμματος των φιλελευθέρων. - Κυριαρχία διαφόρων κομμάτων (ανταγωνιστικά μεταξύ τους). - Η κατάσταση ρυθμίζεται από αδιάλλακτους δημοκρατικούς αξιωματικούς (προσωπικές φιλοδοξίες). 4
Μέτρα κυβέρνησης Αλέξ. Παπαναστασίου (α δημοκρατική κυβέρνηση 4μήνες και 7 μέρες). - Συντάξεις στρατιωτικών και θυμάτων πολέμου. - Ψήφισε νόμο για την εκτέλεση υδραυλικών έργων στη Β. Ελλάδα - Ιδρυτής του πανεπιστημίου Θες/νίκης. - Μειονέκτημα: δεν πρόλαβε να ρυθμίσει τη βελτίωση συνθηκών εργασίας και τα ημερομίσθια σειρά απεργιών. Τελικά οι φιλόδοξοι δημοκρατικοί αξιωματικοί έδωσαν την πρώτη μαχαιριά κατά της δημοκρατίας (Πάγκαλος, Κονδύλης, Χατζηκυριάκος). διάδοχες κυβερνήσεις Μέτρα/έργα κυβέρνησης Ανδ. Μιχαλακοπούλου (Σεπτέμβρης 1924 η πιο αξιόλογη). - Δάνειο 12.300.000 χρυσές λίρες Αγγλίας ( => για αποκατάσταση προσφύγων). - Επίλυση ζητήματος ύδρευσης της Αθήνας. - Συστηματική εκπ/ση στελεχών του στρατού. - Μετακαλεί την υπό τον Γάλλο στρατηγό Girard στρατιωτική αποστολή. - Ιδρύει Σχολή Πολέμου. - Σχολές Εφαρμογών για όλα τα όπλα. - Κέντρο Εκπ/σης Συνταγματαρχών. 5
Το έργο της κυβέρνησης διακόπτεται από το κίνημα του στρατηγού Παγκάλου. - Σχηματίζει επαναστατική κυβέρνηση. - Εξασφαλίζει για τον εαυτό του και την προεδρία της δημοκρατίας με νόθο ψήφισμα. - Πάθος για την παραμονή του στην αρχή - Υπογράφει επιζήμιες συμβάσεις για το κράτος και το έθνος (π.χ. συνθήκη συμμαχίας με Γιουγκοσλαβία: παραχωρούσε απαράδεκτα προνόμια για την Ελεύθερη Ζώνη Θες/νίκης, του σιδηροδρόμου Θες/νίκης Γευγελής κ.τ.λ.) Αλλεπάλληλα κινήματα, πολιτικολογία στρατιωτικών, στασιαστικές ζυμώσεις του στρατού, εξευτελισμός της έννοιας του κράτους, δυσφήμιση Ελλάδας. Το κομμουνιστικό κόμμα επωφελείται της κατάστασης για να προπαγανδίσει το διεθνιστικό του πρόγραμμα (εις βάρος των αστικών κομμάτων). Η δικτατορία του Παγκάλου διακόπτεται (14μήνες μετά) από τον στρατηγό Γ. Κονδύλη. Οι εκλογές (7/11/1926) δεν δίνουν πλειοψηφία σε κανένα κόμμα!! Στέλνουν 10 αντιπροσώπους κομμουνιστικού κόμματος στη βουλή => ο λαός ζητά σταθερή κυβέρνηση. Σχηματισμός «οικουμενικής κυβέρνησης», Πρόεδρος Αλ. Ζαΐμης με τη σύμπραξη βενιζελικών και αντιβενιζελικών. - Απέδωσε καρπούς κυρίως για τη γεωργία (Υπουργείο Γεωργίας). Έργο Αλέξ. Παπαναστασίου (Υπουργού Γεωργίας). - Ίδρυση Αγροτικής Τράπεζας. - Δασολογική και γεωπονική σχολή στο πανεπιστήμιο Θες/νίκης. - Οργάνωση γεωργικών συνεταιρισμών. - Θέσπιση γεωργικών επιμελητηρίων. - Προστασία γεωργικών προϊόντων. - Ίδρυση γεωργικών σχολείων κλ. 6
Έργο Γ. Καφαντάρη (Υπουργού οικονομικών). - Διαχείριση προβλημάτων του προϋπολογισμού των προσφύγων. - Σταθεροποίηση της δραχμής. - Δάνειο 9 εκατομ. Λιρών στερλινών Λονδίνου (συγκατάθεση Αγγλίας, Γαλλίας, Αμερικής). Τόκος δανείου: 7,05% (πιο συμφέρον δάνειο από το «προσφυγικό» (1924) -12.300.000 στερλίνων στα 8,71%) - Ίδρυση Εκδοτικής ή Τράπεζας της Ελλάδος. Επιστροφή Βενιζέλου. - Βενιζελικοί και αντιβενιζελικοί δεν μπορούν να συνεργαστούν. - Ο Βενιζέλος επιστρέφει (19/4/1927) ύστερα από 3 χρόνια αυτοεξορίας στη Δυτική Ευρώπη. - Εκλογές (19/8/1928) νίκη Βενιζέλου (κόμμα των φιλιλευθέρων) με καταπληκτική πλειοψηφία!!!!! (223 έδρες στις 250 = 61,02%) - Νίκη προσώπου και όχι κόμματος. 7