πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 1 οι πολιτικοί
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 2
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 3 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΑΛΩΦ ορειχάλκινη προτομή, του Παύλου Βρέλλη, 1970 (Αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου, Ιωάννινα) Η παρατιθέμενη προτομή στηρίζεται στη μοναδική εκ του φυσικού απεικόνιση του Τσακάλωφ και προέρχεται από χαρακτικό που τυπώθηκε το 1818 στην Πίζα. Όμως ο πρύτανης των ηπειρωτών γλυπτών Παύλος Βρέλλης (Γιάννενα 1923) προχωρά ακόμη πιο πέρα από τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του Τσακάλωφ και αποτυπώνει μέσα από το βλέμμα και την έκφραση την ψυχοσύνθεση του μεγάλου γιαννιώτη. Η προτομή είναι μία από τις καλύτερες από τις 85 περίπου προτομές που φιλοτέχνησε ο Παύλος Βρέλλης, την πρώτη από τις οποίες λάξευσε σε ηλικία 18 ετών, απεικονίζοντας ένα καθηγητή της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ιωαννίνων, όπου σπούδαζε. Καταπιάστηκε με την κινητική και τις αρμονικές χαράξεις επιφάνειας και όγκου πάνω σε μετασχηματισμούς και μεταπλάσεις. Ασχολήθηκε με την κεραμική και με κέρινα προπλάσματα φυσικού μεγέθους, ιδρύοντας το πρώτο μουσείο κέρινων ομοιωμάτων στην Ελλάδα. Ανήσυχη φύση ο Βρέλλης, προσπαθεί να εκφραστεί σε πολλούς εικαστικούς κλάδους. Έτσι κινείται από ρεαλιστικά σε αφηρημένα ή κυβιστικά δεδομένα. Παράλληλα έχει εκδόσει ποιητικές συλλογές. Ο Αθανάσιος Τσακάλωφ (1788-1851) γεννήθηκε στα Γιάννενα. Φοίτησε στη Μαρουτσαία Σχολή Ιωαννίνων, πριν όμως τελειώσει τις σπουδές του, υπό μυθιστορηματικές συνθήκες αναγκάστηκε να καταφύγει στη Ρωσία, όπου ήδη ο πατέρας του είχε αναπτύξει το εμπόριο γουναρικών. Γνώστης της γαλλικής, της ρωσικής και ιταλικής γλώσσας, έφυγε κατόπιν για το Παρίσι όπου και συνδέθηκε με φιλελεύθερους κύκλους. Το 1814 στην Οδησσό ιδρύει, μαζί με τον Νικόλαο Σκουφά από την Άρτα και τον Εμμανουήλ Ξάνθο από την νήσο Πάτμο, την Φιλική Εταιρεία. Πριν την Επανάσταση επισκέφτηκε την Κωνσταντινούπολη και τη Μάνη, για να προετοιμάσει τον αγώνα και το 1821 έσπευσε στη Μολδοβλαχία για να βοηθήσει την εξέγερση και αμέσως μετά επέστρεψε στην Ελλάδα συνοδεύοντας τον Δημήτριο Υψηλάντη. Ήταν τότε 33 ετών. Μετά την άφιξη του Καποδίστρια τον βρίσκουμε πληρεξούσιο της Ηπείρου σε δύο Εθνικές Συνελεύσεις. Μετά την δολοφονία του Καποδίστρια αναχωρεί από την Πελοπόννησο (1832) και εγκαθίσταται στη Μόσχα, όπου και πέθανε 63 ετών, χωρίς καμία ανάμιξη στα κοινά.
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 4 ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΛΕΤΤΗΣ μαρμάρινη προτομή, της Λουκίας Γεωργαντή, 1976 (Συρράκο)
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 5 ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΛΕΤΤΗΣ ορειχάλκινο άγαλμα, του Κώστα Καζάκου, 2002 (Πλατεία Πύρρου, Ιωάννινα) Ο εντυπωσιακός υπερφυσικός ανδριάντας (2.10 μ.) του ηπειρώτη καλλιτέχνη Κώστα Γ. Καζάκου (Γιάννενα 1949) πήρε ομόφωνα το Α Βραβείο του Πανελλήνιου Διαγωνισμού, που προκήρυξε ο Δήμος Ιωαννιτών το 2000. Ο Κωλέττης αποδίδεται σε χαλαρή στάση, στρίβοντας ελαφρά το κεφάλι του ώστε το έργο να αποκτήσει κίνηση. Το πρόσωπο του είναι αυστηρό και αντανακλά την κυκλοθυμική ψυχοσύνθεσή του. Φορά το φέσι με τη φούντα, κατάλοιπο από την περίοδο που θήτευσε στην Αυλή του Αλή. Έχει την επίσημη στολή του με τη φουστανέλα (πάντοτε τη φορούσε) και ακουμπά το χέρι του σε αρχαιοπρεπή κολώνα. Στους ώμους του έχει ριγμένο γούνινο κασκόλ και φέρει περήφανα τα δύο αγαπημένα του μετάλλια στο στήθος, τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Σωτήρα και το Αριστείον Μετάλλιο της Ελληνικής Επανάστασης. Το άγαλμα βασίστηκε στην εκ του φυσικού ελαιογραφία του Κωλέττη, που φιλοτέχνησε στην Αθήνα το 1846, ο διάσημος γάλλος ζωγράφος Dominique Louis Papety (1815-1849). Ο Ιωάννης Κωλέττης (1774-1847) γεννήθηκε στο Συρράκο και σπούδασε ιατρική στην Πίζα της Ιταλίας. Ήταν γιατρός του γιου του Αλή Πασά, του Μουχτάρ, και μυήθηκε παράλληλα στη Φιλική Εταιρεία. Λίγο πριν τη δολοφονία του Αλή, έφυγε από την Ήπειρο και μετά έλαβε μέρος σε πολλές μάχες εναντίον των Τούρκων, αλλά και σε έριδες μεταξύ των αντιφρονούντων Ελλήνων. Το 1822 βρίσκεται στην Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, ως αντιπρόσωπος της Ηπείρου. Επί βασιλείας του Όθωνα χρημάτισε και Πρεσβευτής στο Παρίσι, Υπουργός και, τέλος, πρώτος κοινοβουλευτικός πρωθυπουργός της Ελλάδας (1844-1847). Είναι ο εμπνευστής της λεγόμενης Μεγάλης Ιδέας, και φέρεται ως ένας από τους πιθανούς συγγραφείς του έργου Η Ελληνική Νομαρχία. Παρέμεινε εργένης, αν και είχε, όπως λέγεται, μια ιδιαίτερη αδυναμία στο ωραίο φύλλο.
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 6 ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ μαρμάρινη προτομή, του Θόδωρου Παπαγιάννη, 1975 (Εμίν Αγά Ιωαννίνων) Ο κρητικός πολιτικός Ελευθέριος Κυρ. Βενιζέλος (1864-1936), είναι στενά συνδεδεμένος με τα Γιάννενα, αφού επί της πρωθυπουργίας του απελευθερώθηκε η ηπειρωτική πρωτεύουσα από τον τουρκικό ζυγό. Ανέλαβε την πρωθυπουργία το 1909, μετά από στρατιωτικό κίνημα, και οδήγησε τη χώρα στις μεγάλες νίκες των βαλκανικών πολέμων, δημιουργώντας την Ελλάδα των δύο Ηπείρων και των Πέντε Θαλασσών. Η πολυκύμαντη πολιτική του σταδιοδρομία δημιούργησε φανατικούς οπαδούς, αλλά και άσπονδους εχθρούς. Η γνωστή διαμάχη του με τον τότε βασιλιά Κωνσταντίνο επέφερε τον καταστρεπτικό για το έθνος διχασμό. Η Ιστορία του απέδωσε τον τίτλο του Εθνάρχη. Διέθετε πολύ μεγάλες διπλωματικές ικανότητες και εξαιρετικές συμπάθειες στους κύκλους των ισχυρών κρατών της Ευρώπης: Η τετραετία του 1928-1932, ήταν ιδιαίτερα αποδοτική, ιδίως για την Παιδεία.
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 7 ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ορειχάλκινο άγαλμα του Θόδωρου Παπαγιάννη, 1986 (Πλατεία Πύρρου, Ιωάννινα) Το γλυπτό του Θόδωρου Παπαγιάννη, που έχει ύψος 2,10 μ., ξεπερνά τα όρια του ρεαλισμού και παρουσιάζει έντονα αφαιρετικές τάσεις. Ο καλλιτέχνης δίνει συμβολικό χαρακτήρα στο έργο του, και δεν ενδιαφέρεται για περιττές λεπτομέρειες. Στοχεύει κυρίως στην απόδοση του χαρακτήρα αυτής της μεγάλης φυσιογνωμίας του Ελληνισμού. Η φορεσιά του είναι στυλιζαρισμένη -μεγάλες επιφάνειες, στρογγυλεύσεις ή τονισμός ακμών- τα πόδια του φαίνονται να τον στηρίζουν όχι μόνο στο έδαφος, ενώ στο κεφάλι του φορά τον κλασικό του σκούφο. Φαίνεται να χαμογελά με αυτοπεποίθηση, ενώ το σηκωμένο δεξί του χέρι απευθύνεται στους Γιαννιώτες που τον λάτρεψαν. Στο άλλο του χέρι κρατά κύλινδρο.
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 8 XΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΣΩΖΟΣ ορειχάλκινη προτομή, του Θόδωρου Παπαγιάννη, 1996 (Πάρκο Χ. Κατσάρη, Ιωάννινα) Ο κύπριος πολιτικός Χριστόδουλος Σώζος (1872-1912) καταγόταν από μια παλιά και ιστορική οικογένεια. Σπούδασε στη Νομική Σχολή Αθηνών και το έτος 1903 εκλέχτηκε Δήμαρχος Λεμεσού. Με την έκρηξη του Α Βαλκανικού Πολέμων το έτος1912 εγκαταλείπει το αξίωμά του και κατατάσσεται ως εθελοντής, μαζί με εκατοντάδες άλλους Κύπριους, στο ελληνικό στράτευμα. Ερχόμενος τότε στην Αθήνα συνάντησε τον Ελευθέριο Βενιζέλο ο οποίος του πρότεινε να τον τοποθετήσει τιμητικά σε μια θέση του Γενικού Επιτελείου. Αυτός αρνήθηκε και ζήτησε να πάει αμέσως στο μέτωπο ως μάχιμος οπλίτης, όπως και έγινε. Πολέμησε στο Δέλβινο, στους Αγίους Σαράντα της Βορείου Ηπείρου και έπεσε κατά τις μάχες για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, στο ύψωμα του Προφήτη Ηλία στις 12 Δεκεμβρίου 1912.
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 9 ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΠΥΡΣΙΝΕΛΛΑΣ μαρμάρινη προτομή, του Νικόλα, 1960 (Κεντρική Πλατεία, Ιωάννινα) Ο γιαννιώτης Βασίλειος Αντ. Πυρσινέλλας (1878-1959) σπούδασε δικηγορία στο Παρίσι, αλλά την εγκατέλειψε γρήγορα για να ασχοληθεί με την πολιτική. Χρημάτισε βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος σε δύο περιόδους (1915 και 1935), και Δήμαρχος Ιωαννίνων (1921-29), όπου και άφησε τη σφραγίδα του. Το μέγαρό του στην οδό Κοραή (όπου στεγάζεται πλέον η Δημοτική Πινακοθήκη) ήταν κέντρο συγκεντρώσεως λογίων, φιλοτέχνων αλλά και πολιτικών. Κατέλιπε μια μεγάλη περιουσία στο Δήμο Ιωαννιτών, τόσο την δική του όσο και της συζύγου του (Πάρκο Πυρσινέλλα, Δημοτική Πινακοθήκη, Κτίριο έναντι της Καπλανείου κ.α.). Με τα έσοδα του κληροδοτήματός του κατασκευάστηκε τμήμα του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Ιωαννιτών. Ο Β. Πυρσινέλλας ήταν βαθιά μορφωμένος και έγραψε την ιστορία των Ιωαννίνων.
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 10
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 11 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΓΟΣ μαρμάρινο άγαλμα, του Βάσου Φαληρέα, 1952 (Πάρκο Ωρολογίου, Ιωάννινα) Ο Βάσος Φαληρέας θεωρούσε τον ανδριάντα του Στρατάρχη Παπάγου από τα καλύτερα έργα του. Βασίζεται σε καθιερωμένους και ψυχρούς κλασικιστικούς τύπους και τυπικά ακαδημαϊκά χαρακτηριστικά και διακρίνεται για την επιδεικτική στολή του. Τα φυσιογνωμικά του στοιχεία και οι προσεγμένες λεπτομέρειες κινούνται στα όρια του ρεαλισμού. Ο Παπάγος απεικονίζεται με την επίσημη στολή του, κρατά στο δεξί του χέρι τη στραταρχική ράβδο και στο αριστερό το μεγαλοπρεπές ξίφος του. Από τα δεκάδες παράσημά του φορά τα δύο σημαντικότερα, τον Μεγαλόσταυρο στο λαιμό του και το Αριστείο του Τάγματος του Σωτήρος στο στήθος του. Πίσω του ανάγλυφη φτερωτή Νίκη με δάφνινο στεφάνι στο χέρι, τον στεφανώνει. Ο Αλέξανδρος Παπάγος (1885-1955) υπήρξε από τις πιο σημαντικές ελληνικές προσωπικότητες του 20ου αιώνα. Ήταν στρατιωτικός και πολιτικός. Υπηρέτησε στους βαλκανικούς πολέμους (1912-13) και στη Μικρασιατική Εκστρατεία (1919-22). Το 1935 ανέλαβε Υπουργός Στρατιωτικών και από το 1936 μέχρι το 1941 Αρχιστράτηγος και ηγήθηκε του έπους 1940-41. Συνελήφθη τελικά από τους Γερμανούς και οδηγήθηκε στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Το έτος 1951 παραιτείται από το στράτευμα (έφερε το βαθμό του Στρατάρχη) και πολιτεύεται, ιδρύοντας ένα νέο κόμμα, τον Ελληνικό Συναγερμό. Στα 1952 αναδεικνύεται πρωθυπουργός, τίτλο που διατήρησε μέχρι το 1955, όταν και πέθανε.
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 12 ΚΩΣΤΑΣ ΦΡΟΝΤΖΟΣ προτομή από ορέιχαλκο και πέτρα, του Θόδωρου Παπαγιάννη, 1995 (Λόφος Κώστα Φρόντζου, Ιωάννινα)
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 13 ΚΩΣΤΑΣ ΦΡΟΝΤΖΟΣ ορειχάλκινη προτομή, του Θόδωρου Παπαγιάννη, 1987 (Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών, Ιωάννινα) Ο καταγόμενος από χωριό Πυρσογιάννη της Κόνιτσας Κώστας Φρόντζος (1904-1986) είναι από τις πλέον σημαντικές προσωπικότητες της μεταπολεμικής ιστορίας των Ιωαννίνων. Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής Αθηνών, δεν ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το επάγγελμά αυτό, γιατί αφιέρωσε τη ζωή του στα κοινά. Εκλέχτηκε Βουλευτής της ΕΡΕ (1955-62) και της Ενώσεως Κέντρου (1963), ενώ το έτος 1979 αναδείχτηκε Δήμαρχος Ιωαννίνων, αξίωμα που εγκατέλειψε μετά από δύο χρόνια, για λόγους υγείας. Το μεγάλο έργο της ζωής του είναι η ίδρυση της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών (ΕΗΜ) της οποίας ήταν ισόβιος Πρόεδρος. Το 1960 αναβίωσε το θεσμό των Δωδωναίων, με διδασκαλία αρχαίου δράματος στο θέατρο της Δωδώνης. Η προσφορά του Κώστα Φρόντζου στα Γιάννενα είναι ανεκτίμητη.
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 14 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΝΙΚΟΛΙΔΗΣ ορειχάλκινη προτομή, του Γιάννη Καγιώργη, 1998 (Ζίτσα) Εθνομάρτυρας και σύντροφος του Ρήγα Φερραίου. Ο καταγόμενος από την Ζίτσα Δημήτριος Νικολίδης (1766-1798), τα πρώτα του γράμματα τα έμαθε στην κωμόπολη αυτή, στο σχολείο που είχε ιδρύσει λίγο πριν ο Κοσμάς ο Αιτωλός. Στη συνέχεια βρέθηκε στο Βουκουρέστι, όπου φοίτησε στο ελληνικό σχολείο, για να καταλήξει στη Βιέννη, όπου σπούδασε ιατρική και άρχισε πλέον να εξασκεί το επάγγελμά του. Εκεί συνδέθηκε πολύ στενά με τον Ρήγα, που γνωρίζονταν από τη Βλαχία και έγινε το δεξί του χέρι. Μαζί δημιούργησαν τον πρώτο επαναστατικό πυρήνα. Γρήγορα η αυστριακή αστυνομία συνέλαβε τους δύο φίλους και μαζί με άλλους εφτά συντρόφους τους, τους παρέδωσε στους Τούρκους, οι οποίοι τους στραγγάλισαν στο Βελιγράδι στις 11 Ιουνίου 1798 και έρριξαν τα πτώματά τους στο Δούναβη. Ο μοναδικός συγγενής του, θείος του, κρεμάστηκε από τους Τούρκους το 1822, γιατί θεωρήθηκε ότι ήταν φίλος του Αλή Πασά. Έτσι το επίθετό του χάθηκε μετά το θάνατό του.
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 15 ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΒΕΡΩΦ ορειχάλκινη προτομή, του Θόδωρου Παπαγιάννη, 2005 (Παραλίμνιο Πάρκο, Ιωάννινα) Σε όλη τη δημιουργική σταδιοδρομία του Παππά, αφετηρία είναι η ανθρώπινη μορφή που αποτελεί γι αυτόν «ανεξάντλητη πηγή συγκινήσεων και γνώσης». Το έργο του φανερώνει τη συνειδητή προσπάθεια να παραμείνει παραστατικός, ενώ ταυτόχρονα μαρτυρεί τις ολοφάνερες επιδράσεις των σύγχρονων ευρωπαϊκών κινημάτων και των αρχαίων ελληνικών και αιγυπτιακών πρότυπων που μελέτησε. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας (1908-1990) δεν ήταν μόνο κορυφαίος πολιτικός αλλά και ένας σπουδαίος πνευματικός άνδρας. Γεννήθηκε μεν στα Τρίκαλα, η καταγωγή του όμως ήταν από το Μέτσοβο. Έλαβε Πτυχίο Νομικής και διδακτορικό δίπλωμα Οικονομικών Επιστημών από το Πανεπιστήμιο της Λωζάνης, πλην όμως ουδέποτε άσκησε το επάγγελμά του, γιατί τον απορρόφησε γρήγορα η πολιτική. Το 1940 διορίστηκε Νομάρχης Κέρκυρας και το 1946 εκλέχτηκε Βουλευτής Ιωαννίνων, όπως έγινε και σε όλες τις εκλογές μέχρι το θάνατό του. Διατέλεσε πολλές φορές Υπουργός και το έτος 1984 αναδείχτηκε αρχηγός του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας. Το 1942 συνελήφθη από τα στρατεύματα κατοχής και μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως στη Ρώμη. Έγραψε και πλήθος βιβλίων, ενώ ίδρυσε την Πινακοθήκη Μετσόβου, την οποία προίκισε με την μεγάλη zωγραφική συλλογή του. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΒΕΡΩΦ ορειχάλκινο άγαλμα, του Γιάννη Παππά, 1996 (Κεντρική Πλατεία, Μέτσοβο)
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 16 ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΛΑΜΠΡΟΥ ορειχάλκινη προτομή του Ζάχου Μπεκιάρη, 1981 (Καλαρρύτες) Διαπρεπής ιστορικός και πανεπιστημιακός και πρωθυπουργός της Ελλάδας. Καταγόταν από τους Καλαρρύτες. Γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1851 και ήταν γιός του χαράκτη και νομισματολόγου Πάυλου Λάμπρου (1820-1887). Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Βερολίνο και τη Λειψία, από το Πανεπιστήμιο της οποίας αναγορεύτηκε διδάκτορας. Συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι, το Λονδίνο και τη Βιέννη και όταν επανήλθε στην Ελλάδα το 1868 εκλέχτηκε υφηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής. Το 1887 έγινε έκτακτος καθηγητής της γενικής ιστορίας την οποία δίδαξε έως το 1917, προαχθείς εν τω μεταξύ σε τακτικό καθηγητή, ενώ διετέλεσε και δύο φορές Πρύτανης του Πανεπιστημίου των Αθηνών. Ο Σπύρος Λάμπρος αναμίχθηκε με τα κοινά και υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εθνικής Εταιρείας, η οποία συνέβαλε στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Κατά την περίοδο του Εθνικού Διχασμού και του Α Παγκόσμιου Πολέμου ο βασιλιάς Κωνσταντίνος του ανέθεσε το σχηματισμό κυβέρνησης. Αν και βενιζελικός δέχτηκε και διετέλεσε πρωθυπουργός από τις 27 Σεπτεμβρίου 1916 έως τις 21 Απριλίου 1917, οπότε και παραιτήθηκε λόγω της έκρυθμης κατάστασης που επικρατούσε στην Αθήνα. Μετά την επικράτηση του βενιζελικού κινήματος της Θεσσαλονίκης τον Ιούνιο του 1917 παραπέμφθηκε σε ειδικό δικαστήριο, η περιουσία του δημεύτηκε και ο ίδιος εξορίστηκε στην Ύδρα και τον επόμενο μήνα στη Σκόπελο. Τον Μάρτιο του 1919 προσβλήθηκε από πνευμονία και στη συνέχεια από νεφρίτιδα. Μεταφέρθηκε στην Αθήνα και έμεινε υπό κράτηση στο σπίτι του, όπου πέθανε στις 23 Ιουλίου 1919. Ο Σπυρίδων Λάμπρος θεωρείται ένας από τους κορυφαίους της ιστορικής επιστήμης στην χώρα μας. Υπήρξε πολυγραφότατος με το σύνολο των εργασιών του να ανέρχονται στις 480. Κόρη του ήταν η Λίνα Τσαλδάρη (1887-1981), πολιτικός και πρώτη γυναίκα υπουργός στην Ελλάδα.
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 17 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΚΟΠΟΥΛΗΣ ορειχάλκινη προτομή, του Kώστα Καζάκου, 1992 (Πεδινή) Ο Νικόλαος Σκοπούλης γεννήθηκε το 1907 στο χωριό Πεδινή Ιωαννίνων. Φοίτησε στη Ζωσιμαία Σχολή και σπούδασε την ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 συμμετέχει δραστήρια στην ΕΔΑ, με την οποία εκλέγεται βουλευτής το 1958 και το 1964. Πέθανε στις 7 Δεκεμβρίου 1990. Τότε έπαψε να χτυπά η καρδιά του αλτρουιστή γιατρού Νίκου Σκοπούλη, του σημαιοφόρου της πραότητας, της καλοσύνης και της ανθρωπιάς.
πολιτικοι:layout 1 10/2/2009 10:54 πμ Page 18