ΤΝΔΕΗ ΣΟ ΔΙΑΔΙΚΣΤΟ ΕΦΑΡΜΟΓΕ ΠΕΡΙΗΓΗΗ ΚΑΙ ΗΛΕΚΣΡΟΝΙΚΟΤ ΣΑΥΤΔΡΟΜΕΙΟΤ ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο έλλνηεο ζρεηηθά κε ηελ ζύλδεζε ζην δηαδίθηπν, θαζώο θαη εθαξκνγέο πεξηήγεζεο ζην Γηαδίθηπν θαη ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ. Πην ζπγθεθξηκέλα ζα παξνπζηαζηνύλ: Γηάθνξεο ηερλνινγίεο πξόζβαζεο νηθηαθώλ ρξεζηώλ ζην δηαδίθηπν. Η εθαξκνγή πεξηήγεζεο ζην Γηαδίθηπν, Internet Explorer. H εθαξκνγή ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ, Outlook Express. Σα παξαπάλσ ζέκαηα αλαιύνληαη θαη ζηηο ζρεηηθέο δηαθάλεηεο ηνπ εξγαζηεξίνπ. 1. Σετνολογίες πρόζβαζης ζηο Διαδίκησο Τπάξρνπλ δηάθνξεο δηθηπαθέο ηερλνινγίεο πξόζβαζεο ζην Γηαδίθηπν. Οη πην ζεκαληηθέο ηερλνινγίεο γηα νηθηαθνύο ρξήζηεο είλαη νη παξαθάησ: Dial up ISDN (Integrated Services Digital Network) ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) Οη 3 παξαπάλσ ηερλνινγίεο παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά ζηηο παξαθάησ παξαγξάθνπο. 1.1. Dial up ζύνδεζη Η ππεξεζία ζύλδεζεο κέζσ ηειεθώλνπ (απνκαθξπζκέλε πξόζβαζε/dial-up) επηηξέπεη ζε θάζε ρξήζηε λα ζπλδέεηαη ζην δηαδίθηπν κέζσ ηειεθώλνπ. Θεσξείηαη μεπεξαζκέλε ηερλνινγία, θαζώο ε ηαρύηεηα πξόζβαζεο, είλαη ζεκαληηθά κηθξόηεξε (56 kbps) ζηελ πεξίπησζε πνπ ζπλδέεζηε κέζσ ηειεθώλνπ θαη ελόο modem, ζε ζύγθξηζε κε ηηο ηαρύηεηεο ζύλδεζεο πνπ απνιακβάλεη έλαο ππνινγηζηήο ζπλδεδεκέλνο κέζσ θάξηαο δηθηύνπ (Ethernet). Εικόνα 1 - Dial up ζύνδεζη Γηα ηελ Dial up ζύλδεζε ελόο Η/Τ ζην Γηαδίθηπν απαηηείηαη ελεξγή ηειεθσληθή γξακκή, θαζώο θαη έλα εζσηεξηθό ή εμσηεξηθό Dial up modem (Δηθόλα 1). Δθαξκνγέο πεξηήγεζεο θαη ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ ειίδα 1
1.2. ISDN ζύνδεζη Tν αθξσλύκην ISDN πξνέξρεηαη από ηα αξρηθά Integrated Services Digital Network θαη ζηα ειιεληθά κεηαθξάδεηαη σο Ψεθηαθό Γίθηπν Δλνπνηεκέλσλ Τπεξεζηώλ. Απνηειεί ηελ εμέιημε ηνπ Γεκόζηνπ Σειεθσληθνύ Γηθηύνπ (PSTN - Public Switched Telephone Network) θαη παξέρεη ηε δπλαηόηεηα ππνζηήξημεο, κε ηε ρξήζε κηαο κόλν ηειεθσληθήο ζύλδεζεο, ηεζζάξσλ κνξθώλ επηθνηλσλίαο: θσλήο, εηθόλαο, δεδνκέλσλ, θεηκέλνπ. Σν ISDN δίλεη ζην ζπλδξνκεηή ηε δπλαηόηεηα πξόζβαζεο ζην δίθηπν κέζσ δύν δηαζπλδέζεσλ: Σε δηαζύλδεζε βαζηθήο πξόζβαζεο (Basic Rate Interface, BRI): πξνζθέξνληαη ζην ζπλδξνκεηή δύν θαλάιηα B (B channel) ησλ 64kbps θαη έλα θαλάιη ζεκαηνδνζίαο D ησλ 16Kbps (D channel). Tε δηαζύλδεζε πξσηεύνπζαο πξόζβαζεο (Primary Rate Interface, PRI): παξέρεηαη ζην ζπλδξνκεηή πξόζβαζε ζε 30 Β θαλάιηα (Euro-ΙSDN γηα Δπξώπε) θαη έλα D θαλάιη ζεκαηνδνζίαο ην νπνίν ζηελ πεξίπησζε απηή είλαη 64kbps. Γηα ηελ πξόζβαζε ζην Γηαδίθηπν κέζσ ISDN ζύλδεζεο απαηηείηαη ελεξγή ηειεθσληθή γξακκή θαη ISDN modem (Δηθόλα 2). 1.3. ADSL ζύνδεζη Εικόνα 2 - ISDN ζύνδεζη Σν ADSL εμαζθαιίδεη πξόζβαζε πςειώλ ηαρπηήησλ ζην Γηαδίθηπν θαη ζε άιια Σειεπηθνηλσληαθά Γίθηπα, δίλνληαο έηζη ηε δπλαηόηεηα γηα ηαπηόρξνλε κεηάδνζε θσλήο θαη δεδνκέλσλ (δεδνκέλα, θηλνύκελε εηθόλα, γξαθηθά) κέζσ ηεο απιήο ηειεθσληθήο γξακκήο. Απηό γίλεηαη εθηθηό ράξε ζηνπο εμειηγκέλνπο αιγνξίζκνπο θαη ζηε βειηησκέλε ςεθηαθή επεμεξγαζία ζήκαηνο, ηα νπνία ζπκπηέδνπλ ζε κεγάιν βαζκό ηελ πιεξνθνξία πνπ κεηαδίδεηαη κέζα από ηα ππάξρνληα ηειεθσληθά θαιώδηα, θαζώο επίζεο θαη ζηε βειηίσζε ησλ κεηαζρεκαηηζηώλ, ησλ αλαινγηθώλ θίιηξσλ θαη ησλ κεηαηξνπέσλ ζήκαηνο (από αλαινγηθό ζε ςεθηαθό). Οη ηαρύηεηεο Δθαξκνγέο πεξηήγεζεο θαη ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ ειίδα 2
ζύλδεζεο πνπ επηηπγράλνληαη κε ηελ ηερλνινγία ADSL κπνξνύλ λα θηάζνπλ κέρξη θαη ηα 24 Mbps (ADLS2+). Γηα ηελ πξόζβαζε ζην Γηαδίθηπν, κέζσ ADSL ζύλδεζεο απαηηείηαη ε εγθαηάζηαζε ελόο ΑDSL router ή modem θαη ζε κεξηθέο πεξηπηώζεηο θαη ελόο ADSL θίιηξνπ γηα ηνλ δηαρσξηζκό ηεο θσλήο θαη ησλ δεδνκέλσλ (Δηθόλα 3). 2. Φσλλομεηρηηές Διαδικηύοσ Εικόνα 3 - ADSL ζύνδεζη με θίληρο Έλαο θπιινκεηξεηήο δηαδηθηύνπ (Web browser) πεξηέρεη ην βαζηθό ινγηζκηθό πνπ ρξεηάδεζηε γηα λα αλαδεηήζεηε, λα δείηε θαη λα ζηείιεηε πιεξνθνξίεο κέζσ ηνπ δηαδηθηύνπ. Έηζη ρξεζηκνπνηώληαο έλα θπιινκεηξεηή κπνξείηε ελδεηθηηθά λα: Πεξηεγεζείηε ζηνλ παγθόζκην ηζηό θαη λα βξείηε κηα πιεζώξα από θείκελα, γξαθηθά, ήρνπο θαη πιεξνθνξίεο κε ηηο νπνίεο κπνξείηε λα αιιειεπηδξάηε. ηείιεηε θαη λα ιάβεηε κελύκαηα ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ θάλνληαο ρξήζε ηεο ππεξεζίαο Webmail. Τπάξρνπλ δηάθνξνη θπιινκεηξεηέο δηαδηθηύνπ: Windows Internet Explorer Mozilla Firefox Google Chrome Opera Apple Safari ηελ επόκελε παξάγξαθν παξνπζηάδνληαη θάπνηεο από ηηο βαζηθέο ξπζκίζεηο ηνπ Internet Explorer. Δθαξκνγέο πεξηήγεζεο θαη ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ ειίδα 3
2.1. Internet Explorer Ο Windows Internet Explorer (IE), απνηειεί κηα ζεηξά γξαθηθώλ πξνγξακκάησλ πεξηήγεζεο ζην δηαδίθηπν, πνπ αλαπηύρζεθε από ηε Microsoft θαη είλαη κέξνο ηνπ ιεηηνπξγηθνύ ζπζηήκαηνο Microsoft Windows. Η ηξέρνπζα έθδνζε είλαη ν Internet Explorer 8 (Δηθόλα 4). Εικόνα 4 - Internet Explorer 8 Ιδηαίηεξα ρξήζηκν είλαη ην παξάζπξν «Δπηινγέο Internet». Γηα λα αλνίμνπκε ην ζπγθεθξηκέλν παξάζπξν, από ην βαζηθό κελνύ ηνπ IE επηιέγνπκε «Δξγαιεία» θαη κεηά «Δπηινγέο Internet». Σν ζπγθεθξηκέλν παξάζπξν έρεη ηηο παξαθάησ θαξηέιεο (Δηθόλα 5): Καξηέια Γενικά: Μπνξνύκε λα νξίζνπκε ηελ αξρηθή ζειίδα (home page) πνπ ζα εκθαλίδεηαη όηαλ αλνίγνπκε ηνλ ΙΔ. Καξηέια Αζθάλεια: Ρπζκίζεηο αζθάιεηαο, όπνπ νξίδνληαη 3 επίπεδα αζθάιεηαο. Καξηέια Απόρρηηο: Γηαρείξηζε ησλ cookies θαη αλαδπόκελσλ παξαζύξσλ. Σα cookies είλαη αξρεία πνπ πεξηγξάθνπλ ηελ ζπκπεξηθνξά-πξνηηκήζεηο ηνπ Η/Τ (ρξήζηε) ζε δηαδηθηπαθνύο ηόπνπο. Καξηέια Περιετόμενο: Ρπζκίζεηο ζρεηηθά κε ςεθηαθά πηζηνπνηεηηθά, RSS, απηόκαηε θαηαρώξεζε πιεξνθνξηώλ. Καξηέια σνδέζεις: Ρπζκίδεηαη ν ηξόπνο ζύλδεζεο ζην δηαδίθηπν, πόηε γίλεηαη κηα θιήζε, θιπ. Καξηέια Προγράμμαηα: Ρπζκίζεηο πξνγξακκάησλ ζπζρεηηδόκελσλ κε ηνλ IE Καξηέια Για προτωρημένοσς: άιιεο ξπζκίζεηο ηνπ IE γηα πξνρσξεκέλνπο ρξήζηεο Δθαξκνγέο πεξηήγεζεο θαη ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ ειίδα 4
Εικόνα 5 - Παράθσρο "Επιλογές Internet" ηοσ Internet Explorer 8 3. Outlook Express Εικόνα 6 - Περιβάλλον εργαζίας Outlook Express Δθαξκνγέο πεξηήγεζεο θαη ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ ειίδα 5
Η εθαξκνγή Outlook Express (Δηθόλα 6) είλαη έλαο από ηνπο πην δηαδεδνκέλνπο e- mail clients ε νπνία πεξηιακβάλεηαη ζηελ βαζηθή εγθαηάζηαζε ησλ Windows. Δπηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα ιακβάλνπλ θαη λα απνζηέιινπλ κελύκαηα ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ (e-mail) θαη γεληθά λα δηαρεηξίδνληαη ηελ ειεθηξνληθή αιιεινγξαθία ηνπο. 3.1. Προζθήκη λογαριαζμού ζηο Outlook Express Γηα ηελ πξνζζήθε ελόο ινγαξηαζκνύ email ζην Outlook Express (θαη ζε θάζε e-mail client) ζα πξέπεη λα γλσξίδνπκε: Σν όλνκα ρξήζηε (username) - ζπλήζσο είλαη ην string πνπ πξνεγείηαη από ην @. π.ρ. gkamas@ceid.upatras.gr Σνλ θσδηθό πξόζβαζεο (password) Σνλ δηαθνκηζηή εηζεξρόκελεο αιιεινγξαθίαο (POP3, IMAP, HTTP) Σνλ δηαθνκηζηή εμεξρόκελεο αιιεινγξαθίαο (SMTP) Σα παξαπάλσ 4 ζηνηρεία καο ηα δίλεη ν Internet Service Provider ή ν νξγαληζκόο (π.ρ παλεπηζηήκην) πνπ καο παξέρεη ην e-mail. Δπηπιένλ, ζα πξέπεη λα απνθαζίζνπκε ηνλ ηύπν ηνπ δηαθνκηζηή εηζεξρόκελεο αιιεινγξαθίαο (POP3, IMAP, HTTP) πνπ θαιύπηεη ηηο αλάγθεο καο. Οη δηαθνκηζηέο εηζεξρόκελεο αιιεινγξαθίαο ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ παξαιαβή ησλ ειεθηξνληθώλ κελπκάησλ από έλαλ απνκαθξπζκέλν εμππεξεηεηή (mail server) ρξεζηκνπνηώληαο κία TCP/IP ζύλδεζε. Οη πεξηζζόηεξεο εθαξκνγέο POP3 (Post Office Protocol 3) ζπλδένληαη κε ηνλ mail server, ιακβάλνπλ όια ηα ειεθηξνληθά κελύκαηα, ηα απνζεθεύνπλ ζηνλ ππνινγηζηή ηνπ ρξήζηε, ηα δηαγξάθνπλ από ηνλ server θαη απνζπλδένληαη. Απηό έρεη σο απνηέιεζκα λα επηηξέπεηαη ε αλάγλσζε ησλ e-mail κόλν από ηνλ ππνινγηζηή ζηνλ νπνίν έρνπλ απνζεθεπηεί. Αληίζεηα ην πξσηόθνιιν IMAP (Internet Message Access Protocol) ππνζηεξίδεη ηόζν ηελ online όζν θαη ηελ offline αλάγλσζε κελπκάησλ. Έηζη, ηα κελύκαηα δελ δηαγξάθνληαη από ηνλ mail server έσο όηνπ ν ρξήζηεο απνθαζίζεη λα ηα δηαγξάςεη, νπόηε ππάξρεη ε δπλαηόηεηα ζε έλαλ ρξήζηε λα δηαβάδεη ηα e-mail ηνπ από δηάθνξνπο ππνινγηζηέο πνπ έρνπλ εγθαηεζηεκέλν θάπνηνλ e-mail client. Γηα ηελ πξνζζήθε ελόο ινγαξηαζκνύ email (π.ρ. gkamas@ceid.upatras.gr) ζην Outlook Express αθνινπζνύκε ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. Από ην βαζηθό κελνύ ηνπ Outlook Express επηιέγνπκε Δξγαιεία Λνγαξηαζκνί. ην παξάζπξν πνπ εκθαλίδεηαη κε ηίηιν «Λνγαξηαζκνί Internet», επηιέγνπκε ηελ θαξηέια «Αιιεινγξαθία». Παηάκε ην θνπκπί «Πξνζζήθε» θαη επηιέγνπκε «Αιιεινγξαθία» (Δηθόλα 7). Δθαξκνγέο πεξηήγεζεο θαη ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ ειίδα 6
Εικόνα 7 2. Οξίδνπκε ην Όλνκα ηνπ απνζηνιέα ησλ κελπκάησλ (Δηθόλα 8) Εικόνα 8 3. Οξίδνπκε ηελ δηεύζπλζε ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ ζηελ νπνία ζα ιακβάλνπκε ηα κελύκαηα (Δηθόλα 9) Δθαξκνγέο πεξηήγεζεο θαη ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ ειίδα 7
Εικόνα 9 4. Οξίδνπκε ηνλ ηύπν ηνπ δηαθνκηζηή εηζεξρόκελεο αιιεινγξαθίαο (POP3, IMAP, HTTP), ηνλ δηαθνκηζηή εηζεξρόκελεο αιιεινγξαθίαο θαη ηνλ δηαθνκηζηή εμεξρόκελεο αιιεινγξαθία (SMTP) (Δηθόλα 10) Εικόνα 10 5. Δηζάγνπκε ην «Όλνκα ινγαξηαζκνύ» θαζώο θαη ηνλ «Κσδηθό πξόζβαζεο». Τπάξρεη ε δπλαηόηεηα απνκλεκόλεπζεο ηνπ θσδηθνύ πξόζβαζεο θάζε θνξά πνπ αλνίγνπκε ηελ εθαξκνγή. Παηάκε «Δπόκελν» θαη «Σέινο» (Δηθόλα 11). Δθαξκνγέο πεξηήγεζεο θαη ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ ειίδα 8
Εικόνα 11 Η πξνζζήθε ηνπ ινγαξηαζκνύ email ζην Outlook Express νινθιεξώζεθε 4. Τπηρεζία Webmail ήκεξα είλαη πνιύ δεκνθηιήο ε ρξήζε ηεο ππεξεζίαο Webmail ε νπνία επηηξέπεη ηελ πξόζβαζε ζην e-mail καο κέζσ ηζηνζειίδαο θαη έηζη δελ απαηηείηαη ε εγθαηάζηαζε θαη ρξήζε θάπνηνπ e-mail client, αιιά ε ζύλδεζε ζηε ζπγθεθξηκέλε ηζηνζειίδα. Δλδεηθηηθέο δεκνθηιείο δσξεάλ ππεξεζίεο Webmail είλαη νη παξαθάησ. www.gmail.com www.hotmail.com www.yahoo.com Αμίδεη λα ζεκεηώζνπκε, όηη αξθεηνί ISP δίλνπλ ελαιιαθηηθά ηελ δπλαηόηεηα ζηνπο ρξήζηεο ηνπο λα έρνπλ πξόζβαζε ζην e-mail ηνπο θαη κέζσ ηνπ θιαζηθνύ ηξόπνπ (email client) θαη κέζσ ηνπ Γηαδηθηύνπ (Webmail). Δθαξκνγέο πεξηήγεζεο θαη ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ ειίδα 9