Του ηµήτρη Θ. Στεργίου

E Z H E F G H Aποστολή στις µονάδες Στην προσπάθειά του να αναδείξει τις προσπάθειες που καταβάλλονται σε καθηµερινή βάση, 365 ηµέρες το χρόνο για την βελτίωση της αµυντικής θωράκισης των ελληνικών νησιών από την Ανωτάτη Στρατιωτική ιοίκηση Ελληνικών Νήσων, το Γενικό Επιτελείο Στρατού διοργάνωσε τετραήµερο ταξίδι περιήγησης και ξενάγησης των διαπιστευµένων στο Yπουργείου Εθνικής Άµυνας δηµοσιογράφων. Στις γραµµές που ακολουθούν αναφερόµαστε σε αυτό το οδοιπορικό. Του ηµήτρη Θ. Στεργίου E Z H Η αναχώρηση από το Υπουργείο Εθνικής Άµυνας για το τετραήµε- Η τελευταία έχει εδώ και τρεις περίπου δεκαετίες αναλάβει την εξυπηρέτηση µαχητικών αεροσκαφών τα οποία σταθµεύουν στο αεροδρόµιο, εκτελώντας υπηρεσίες επιφυλακής. Η Λήµνος απέκτησε E F G διάδροµο από/προσγείωσης αεροσκαφών H κατασκευασµένο από µεταλλικά πλέγµατα (PSP-Pearced Steel Planking) στα τέλη της δεκαετίας του 50 και συγκεκριµένα το 1959. Την ίδια χρονιά εγκαταστάθηκε και το πρώτο κλιµάκιο προσωπικού της Ελληνικής Πολεµικής Αεροπορίας ως Αεροπορικό Απόσπασµα Λήµνου, που υπήγετο στην 112 Πτέρυγα Μάχης. Κατά το διάστηµα 1960-1970 κατασκευάσθηκε διάδροµος προσγείωσης µήκους 10.000 ποδών µε ρο ταξίδι έγινε νωρίς το πρωί της Τρίτης 5 Ιουνίου. Ένα δικινητήριο µεταφορικό C-27J Spartan της 354 Mοίρας Τακτικών Μεταφορών ανέλαβε την µεταφορά µας από το αεροδρόµιο της Ελευσίνας, µέχρι τον πρώτο σταθµό του ταξιδιού µας, το αεροδρόµιο της Λήµνου. Ευκαιρίας δοθείσης, η πρώτη ενηµέρωση που µας έγινε ήταν σχετική µε τις δραστηριότητες και το έργο της 130 Σµηναρχίας Μάχης. 1 2 3

5 4 6 1. Η φρουρά του φυλακίου της νήσου Ρω παραταγµένη κατά την άφιξη της οµάδας της αποστολής του ΓΕΣ στο µικρό νησί. Μοναδικός του κάτοικος µέχρι τον Μάιο του 1982 η κα έσποινα Αχλαδιώτη, η θρυλική Κυρά της Ρώ. 2, 3 & 4. Τρεις φωτογραφίες από τον πρώτο σταθµό της αποστολής στους χώρους της 130 Σµηναρχίας Μάχης στη Λήµνο. Σε επιφυλακή πετύχαµε αεροσκάφη F-16C Block 50 της 347 Μοίρας µαζί µε τα πληρώµατά τους και φυσικά και τα πληρώµατα του Α/Ν ελικοπτέρου Super Puma. της ΑΣ ΕΝ 5 & 6. ύο φωτογραφίες από δραστηριότητες µονάδων της 95 Α ΤΕ (Ανωτάτης ιοίκησης Ταγµάτων Εθνοφυλακής) της νήσου Ρόδου. Επάνω διακρίνεται ένα άρµα µάχης Μ48 σε άσκηση και κάτω προετοιµασία στοιχείου αντιαεροπορικού συστήµατος MANPADS τύπου Stinger, για βολή. 7 & 8. Φωτογραφία του Καστελόριζου από το Chinook που µετέφερε την αποστολή του ΓΕΣ στο ακριτικό νησί. Στη φωτογραφία κάτω, άγηµα της ΑΝ Μεγίστης επιστρέφει µετά την πρωινή έπαρση της σηµαίας στο νησί. 7 8

1 2 1, 2 & 3. Τρεις φωτογραφίες από το φυλάκιο στο Φαρµακονήσι. Επάνω το Chinook που µας µετέφερε στο νησί φεύγει για την Κω και κάτω τα ταχύπλοα Magna περιµένουν να παραλάβουν την αποστολή για τους επόµενους σταθµούς της στην Καλόλιµνο και την Κω. 4. Το φυλάκιο στην Καλόλιµνο. Το σύµπλεγµα των φυλακίων στα ακριτικά νησιά του Αιγαίου εξυπηρετεί κυρίως σκοπούς επιτήρησης συγκεκριµένων περιοχών. Το φυλάκιο στην Καλόλιµνο υποστηρίζεται και επανδρώνεται από µονάδες της 80 Α ΤΕ (Νήσος Κως) 5. Το φυλάκιο στην Ψιλή Άµµο της Σάµου. 3 παράλληλο τροχόδροµο πλάτους 140 ποδών, ενώ µεταξύ 1970 και 71 κατασκευάσθηκαν το υπόστεγο συντήρησης αεροσκαφών και οι εγκαταστάσεις καυσίµων. Μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και την αλλαγή του επιχειρησιακού σχεδιασµού των Ελληνικών Ενόπλων υνάµεων και της Π.Α κατ επέκταση, το Αεροπορικό Απόσπασµα Λήµνου µετονοµάσθηκε σε 130 Σµηναρχία Μάχης και τέθηκε υπό τη διοίκηση της 111 Πτέρυγα Μάχης. Αυτό έγινε τον Σεπτέµβριο του 1974. Έξι δε περίπου µήνες αργότερα, το Μάρτιο του 1975, µετασταθµεύουν στην 130 Σ.Μ. για πρώτη φορά έξι µαχητικά αεροσκάφη F-5A αναλαµβάνοντας καθήκοντα επιφυλακής. ύο σχεδόν χρόνια αργότερα και συγκεκριµένα από την 1η Ιανουαρίου του 1977, η 130 Σµηναρχία Μάχης ανεξαρτητοποιείται και τίθεται υπό τον έλεγχο του ΑΤΑ. Την ίδια περίοδο ξεκινούν νέες ερ-

5 γασίες επέκτασης των εγκαταστάσεων του αεροδροµίου, έτσι ώστε αυτό να µπορεί να υποδεχθεί και να εξυπηρετήσει και πολιτικές πτήσεις. Τα τελευταία χρόνια καθήκοντα επιφυλακής στο αεροδρόµιο της Λήµνου εκτελούν µαχητικά F-16, που προέρχονται από τις τρεις Μοίρες της 111 Πτέρυγας Μάχης. Στα χρόνια των δεκαετιών του 80 και του 90 βέβαια, ίδια καθήκοντα εκτέλεσαν όλοι σχεδόν οι τύποι µαχητικών των Μοιρών της Πολεµικής Αεροπορίας που είχαν την αναχαίτιση ως πρωτεύοντα ρόλο. Ακολούθησε επίσκεψη και ενηµέρωση στο Στρατηγείο της 88 Σ Ι (Στρατιωτική ιοίκηση), σχετική µε τις δραστηριότητες των µονάδων της και περιήγηση στη Μύρινα. Η πρώτη ηµέρα του ταξιδιού στις µονάδες της ΑΣ ΕΝ τερµατίστηκε µε την επιστροφή στο αεροδρόµιο της Λήµνου, την επιβίβαση στο C-27J και την πτήση και προσγείωση στο αεροδρόµιο της Σάµου. Το πρωί της εποµένης το πρόγραµµα ξεκίνησε µε επίσκεψη στο Στρατηγείο της 79 Α ΤΕ και ενηµέρωση σχετικά µε το έργο και τις δραστηριότητες των µονάδων της. Με το τέλος της ενηµέρωσης αναχωρήσαµε για το φυλάκιο του Ποσειδωνίου και το 298 Μηχανοκίνητο Τάγµα Εθνοφυλακής, όπου πραγµατοποιήθηκε και επίδειξη ανακατάληψης θέσεων από οµάδες Πεζικού που επέβαιναν σε ΤΟΜΠ Μ113. Το επόµενο κοµµάτι του προγράµµατος της δεύτερης ηµέρας της επίσκεψης στις µονάδες της ΑΣ ΕΝ, ήταν περισσότερο από ενδιαφέρον. Από το αεροδρόµιο της Σάµου αναχωρήσαµε για το Φαρ- µακονήσι µε ελικόπτερο CH-47SD Chinook, προκειµένου να επισκεφθούµε το φυλάκιο που υπάρχει εκεί. Μετά την ενηµέρωση σχετικά µε το έργο και την ζωτικής σηµασίας αποστολή επιτήρησης του φυλακίου στο Φαρµακονήσι, την ευθύνη της επάνδρωσης και λειτουργίας του οποίου έχει η 80 Α ΤΕ (Ανωτάτη ιοίκηση Ταγµάτων Εθνοφυλακής) µε έδρα την Κω, αναχωρήσαµε µε ταχύπλοα σκάφη Magna για το φυλάκιο στην Καλόλιµνο και την Κω. Το πρωί της επόµενης ηµέρας (Πέµπτη 7 Ιουνίου), φιλοξενηθήκαµε στο Στρατηγείο της 80 Α ΤΕ, αλλά και στο φυλάκιο Φωκά, όπου παρακολουθήσαµε άσκηση αποβατικής ενέργειας µε ταχύπλοα σκάφη Magna. Από το ελικοδρόµιο του 295 ΤΕ στην Κω, απογειώθηκαµε µε ελικόπτερο Chinook µε προορισµό το αεροδρόµιο στα Μαριτσά της Ρόδου, όπου πραγµατοποιήθηκε επίδειξη ταχείας τάξης συστήµατος OSAK, ενώ λίγο αργότερα παρακολουθήσαµε ενηµέρωση στο Στρατηγείο της 95 Α ΤΕ. Η τελευταία ηµέρα του ταξιδιού, που είχε ίσως και το µεγαλύτερο ενδιαφέρον, περιελάµβανε πτήση µε ελικόπτερο Chinook µέχρι το ακριτικό Καστελόριζο (Νήσος Μεγίστη), όπου φιλοξενηθήκαµε στο στρατόπεδο της ιοίκησης Άµυνας Νήσου ( ΑΝ). Μέχρι και πριν από λίγα χρόνια στο νησί υπήρχε ένα φυλάκιο µε καθήκοντα επιτήρησης κυρίως, το οποίο επανδρωνόταν από Τάγµατα Εθνοφυλακής της 95 Α ΤΕ (Ανωτάτη ιοίκηση Ταγµάτων Εθνοφυλακής) της Ρόδου. Η αναβάθµιση του φυλακίου σε αυτόνοµη µονάδα δείχνει 4 ANAXAITI H/INTERCEPTION π À π - À À 2007 35

1 Η ΚΥΡΑ ΤΗΣ ΡΩ τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την ενίσχυση της άµυνάς του ακριτικού νησιού, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τις τουρκικές ακτές. Θα πρέπει επίσης να σηµειωθεί ότι η ΑΝ Μεγίστης έχει αναλάβει και την επάνδρωση και συντήρηση του φυλακίου στη νήσο Ρω. 1 & 2. Το Chinook της αποστολής στο δηµοτικό αεροδρόµιο του Καστελόριζου. Το νησί συνδέεται αεροπορικώς µε τη Ρόδο. 3. Τµήµα του εστιατορίου της ΑΝ Μεγίστης. Οι εγκαταστάσεις και οι συνθήκες διαβίωσης των φρουρών του νησιού έχουν βελτιωθεί δραµατικά τα τελευταία χρόνια. Απέναντι σελίδα: Η έσποινα Αχλαδιώτη, η θρυλική "Κυρά της Ρω" απεβίωσε στις 13 Μαΐου 1982 σε ηλικία 84 ετών και ενταφιάστηκε στο νησί της. Στη φωτογραφία κάτω ο αρχιφύλακας του φυλακίου µας χαιρετά καθώς φεύγουµε για το Καστελόριζο. 2 3 Η έσποινα Αχλαδιώτη γεννήθηκε στο Καστελόριζο το 1898. Το 1927 µαζί µε τον άνδρα της Κώστα εγκαταστάθηκαν στην έρηµη µικρονησίδα της Ρω. (8 µίλια υτικά του Καστελόριζου). Το 1940 πέθανε ο άνδρας της. Με την καρδιά γεµάτη πόνο συνεχίζει το δύσκολο αγώνα της ζωής µαζί µε τη µητέρα της αφού ο Θεός δεν της χαρίζει παιδιά. Η µπόρα του πολέµου (1940-44) τη βρίσκει στο νησί της, τη Ρω. Οι συγγενείς και οι πατριώτες µάταια προσπαθούν να την πείσουν να το εγκαταλείψει. Αντιµετωπίζει όλες τις φουρτούνες της ζωής παλικαρίσια. Όταν οι Άγγλοι διατάσσουν τον πληθυσµό του Καστελόριζου να το εγκαταλείψει, η έσποινα Αχλαδιώτη ειδοποιείται σχετικά αλλά απαντάει αρνητικά. Έτσι, όταν το Καστελόριζο ερηµώνεται τελείως η Ρω έχει δύο κατοίκους, τη έσποινα Αχλαδιώτη και τη µητέρα της. Ο πόλεµος και οι συνθήκες της µοναξιάς και συµφοράς που ακολουθούν στο σχεδόν άνυδρο και άγονο νησί της Ρω φέρνουν το θάνατο στην αγαπηµένη της µητέρα. Η έσποινα, κατά τη διάρκεια του πολέµου βοηθά πάντα µε πίστη και ηρωισµό τον Ιερό Λόχο του Χρήστου Τσιγάντε, Έλληνες Κοµάντος του Αιγαίου, κατάσκοπους των συµµάχων και περαστικούς. Μετά τον πόλεµο οι αρχές του Καστελόριζου της πρόσφεραν µια τεράστια ναυτική σηµαία µε τον ιστό τηςν που µε την καθηµερινή της φροντίδα κυµάτιζε πάνω από την ακριτική νησίδα. Θεωρούσε πια καθήκον της να χαιρετά, ανεβοκατεβάζοντας τη σηµαία µε τα σχοινιά, διερχόµενα πλοία Ελληνικά και ξένα υπενθυµίζοντάς τους ότι η ακριτική αυτή γωνιά είναι η αρχή και το τέλος της Ελλάδας. Έτσι η γυναίκα της µοναξιάς, χαιρετούσε µε τον αποκλειστικό δικό της τρόπο τους καπεταναίους που και αυτοί µε τη σειρά τους ανταπέδιδαν το χαιρετισµό µε σφυρίγµατα των καραβιών τους, ώσπου τελικά έγινε πασίγνωστη σε αυτούς, στα πληρώµατα και στους επιβάτες ως η "Η Κυρά της Ρω". Η Κυρά της Ρω αποτελεί ένα ξεχωριστό σύµβολο στο πάνθεον της νεώτερης Ιστορίας µας. Βραβεύθηκε και τιµήθηκε µε : Μετάλλιο Πολεµικής Περιόδου 1940-44 (23-11-75). Βραβείο Ακαδηµίας Αθηνών (14-1-76) Αργυρό Μετάλλιο Τιµής ήµου Αθηναίων (21-1-76) και από πλήθος οργανισµών και συλλογών. Η έσποινα Αχλαδιώτη, η θρυλική "Κυρά της Ρω" απεβίωσε στις 13 Μαΐου 1982 σε ηλικία 84 ετών και ενταφιάστηκε στο νησί της. Προτοµή της έχει στηθεί από την 28η Οκτωβρίου του 1989 στην Πλατεία εκατό (100) Χουρµαδιών της Ρόδου. 36 π À π - À À 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION