ΝΕΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ρ Τσικαλάκης Αντώνης Νοµοθετικό Πλαίσιο Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων Με τον Νόµο 3661/08 (ΦΕΚ 89/19-5-08) «Μέτρα για τη µείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων» εναρµονίζεται η ελληνική νοµοθεσία µε την Οδηγία 2002/91/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «Για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων» (ΕΕ L1 της 4.1.2003) Περιλαµβάνει: Σχέδιο Κανονισµού για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα των Κτιρίων (Κ.ΕΝ.Α.Κ.) και Σχέδιο Π.. για τη θεσµοθέτηση του Σώµατος Ενεργειακών Επιθεωρητών ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ: Σχέδιο Κανονισµού για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα των κτιρίων (Κ.ΕΝ.Α.Κ.) 1. Τη µέθοδο υπολογισµού της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων 2. Τις ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοσή τους 3. Τον τύπο και το περιεχόµενο της µελέτης ενεργειακής απόδοσης 4. Τα αρµόδια για την εκπόνησή της πρόσωπα 5. Τη διαδικασία και συχνότητα διενέργειας ενεργειακών επιθεωρήσεων σε κτίρια, λέβητες, εγκαταστάσεις θέρµανσης, συστήµατα κλιµατισµού Ενεργειακή ιαχείριση Κτιρίων 1
Σχέδιο Κανονισµού για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα των κτιρίων (Κ.ΕΝ.Α.Κ.) ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ: 6. Τον τύπο και το περιεχόµενο του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης 7. Τη διαδικασία έκδοσής του και τους σχετικούς ελέγχους από τα αρµόδια όργανα 8. Το ύψος της δαπάνης έκδοσής του και τον τρόπο υπολογισµού της 9. Την πρόβλεψη κινήτρων για την εφαρµογή πρόσθετων µέτρων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης Αφορά Όλα τα νέα κτίρια ώστε να πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που ορίζονται στον Κανονισµό. Για τα παλαιά κτίρια συνολικής επιφάνειας άνω των χιλίων (1.000) τ.µ., τα οποία ανακαινίζονται ριζικά, πρέπει να εκπονείται και να υποβάλλεται στην αρµόδια Πολεοδοµική Υπηρεσία η µελέτη ενεργειακής απόδοσης. Περιπτώσεις αγοράς πώλησης ή εκµίσθωσης του ακινήτου. Προβλέπει ότι I. Στα κτίρια συνολικής επιφάνειας άνω των 1.000 τ.µ. που υφίστανται ριζική ανακαίνιση, η ενεργειακή απόδοσή τους αναβαθµίζεται, στο βαθµό που αυτό είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονοµικά εφικτό, ώστε να πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης, όπως αυτές καθορίζονται στον Κανονισµό II. Οι απαιτήσεις αυτές θεσπίζονται είτε για το ανακαινιζόµενο κτίριο ως σύνολο είτε µόνο για τις ανακαινιζόµενες εγκαταστάσεις ή τα δοµικά στοιχεία αυτού, εφόσον αποτελούν µέρος ανακαίνισης Ενεργειακή ιαχείριση Κτιρίων 2
Προβλέπει ότι III.Μόλις ολοκληρωθεί η κατασκευή νέου κτιρίου ή η ριζική ανακαίνιση υφιστάµενου κτιρίου ο ιδιοκτήτης υποχρεούται να ζητήσει την έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης IV. Κατά την πώληση ή τη µίσθωση κτιρίων διατίθεται από τον ιδιοκτήτη στον αγοραστή ή τον µισθωτή πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης V. Η εφαρµογή των παραπάνω διατάξεων δεν µπορεί να αποκλεισθεί µε συµφωνία των συµβαλλόµενων µερών Προβλέπει ότι VI. Το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης κτιρίου ισχύει, κατά ανώτατο όριο, για δέκα (10) έτη VII.Περιλαµβάνει τιµές αναφοράς, όπως ισχύουσες απαιτήσεις και κριτήρια συγκριτικής αξιολόγησης, ώστε να επιτρέπει στους καταναλωτές να συγκρίνουν και να αξιολογούν την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου VIII.Συνοδεύεται από συστάσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, σε σχέση µε το κόστος που αυτή συνεπάγεται IX. Η ενεργειακή πιστοποίηση οριζοντίων ιδιοκτησιών βασίζεται σε κοινή πιστοποίηση ολόκληρου του κτιρίου, εφόσον υπάρχει κοινόχρηστο σύστηµα θέρµανσης. Η δαπάνη επιµερίζεται, µε βάση το ποσοστό συγκυριότητας του καθενός Η µέθοδος υπολογισµού της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων περιλαµβάνει τουλάχιστον τα θερµικά χαρακτηριστικά των στοιχείων του κτιρίου, περιλαµβανοµένης και της αεροστεγανότητας την εγκατάσταση θέρµανσης και τροφοδοσίας θερµού νερού την εγκατάσταση κλιµατισµού τον εξαερισµό και το φυσικό αερισµό τη θέση και τον προσανατολισµό των κτιρίων, περιλαµβανοµένων και των εξωτερικών κλιµατικών συνθηκών τα παθητικά ηλιακά συστήµατα και την ηλιακή προστασία τις επικρατούσες εσωτερικές κλιµατικές συνθήκες, περιλαµβανοµένων και των επιδιωκοµένων Λαµβάνει θετικά υπ όψιν έργα ενσωµάτωσης ΑΠΕ και λοιπών αυτοµατισµών Κτιρίων Ενεργειακή ιαχείριση Κτιρίων 3
Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης Αντικαθιστά την υφιστάµενη Μελέτη Θερµοµόνωσης (άρθρο 13, Ν. 3661) και θα συµπεριλαµβάνεται στο φάκελο που υποβάλλεται στην αρµόδια Πολεοδοµική Υπηρεσία για την έκδοση οικοδοµικής άδειας Ο έλεγχος, η έγκριση και η παρακολούθηση της εφαρµογής της µελέτης ενεργειακής απόδοσης θα γίνεται σύµφωνα µε τα ισχύοντα για την έκδοση οικοδοµικών αδειών εν αναιρεί τις σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις εκπονούµενες µελέτες αλλά αποτελεί πρόσθετη µελέτη επί των µελετών: Αρχιτεκτονικής, ιαµόρφωσης περιβάλλοντος χώρου, Θέρµανσης, Ψύξης, Ζεστού νερού Χρήσης και Τεχνητού Φωτισµού Ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης κτιρίων Κάθε νέο κτίριο καθώς και κάθε υφιστάµενο κτίριο που ανακαινίζεται ριζικά, πρέπει να πληροί τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης: Α) είτε η συνολική κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας του εξεταζόµενου κτιρίου είναι µικρότερη ή ίση από τη συνολική κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας του κτιρίου αναφοράς Β) είτε το εξεταζόµενο κτίριο έχει τα ίδια τεχνικά χαρακτηριστικά µε το κτίριο αναφοράς τόσο ως προς το κτιριακό κέλυφος όσο και ως προς τις ηλεκτροµηχανολογικές του εγκαταστάσεις στο σύνολό τους Κτίριο αναφοράς Κτίριο µε τα ίδια γεωµετρικά χαρακτηριστικά, θέση, προσανατολισµό, χρήση και χαρακτηριστικά λειτουργίας µε το εξεταζόµενο κτίριο. Το κτίριο αναφοράς πληροί τις ελάχιστες προδιαγραφές και έχει καθορισµένα τεχνικά χαρακτηριστικά τόσο στα εξωτερικά δοµικά στοιχεία του, όσο και στις ηλεκτροµηχανολογικές (Η/Μ) εγκαταστάσεις που αφορούν τη θέρµανση, ψύξη, κλιµατισµό (ΘΨΚ) των εσωτερικών χώρων, την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης (ΖΝΧ) και το φωτισµό. Για την περιγραφή του και τις απαιτήσεις έχουν εκδοθεί Τεχνικές Οδηγίες από το Τεχνικό επιµελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ)-ΤΟΤΕΕ Ενεργειακή ιαχείριση Κτιρίων 4
Κατηγορίες ενεργειακής απόδοσης κτιρίων Νοµοί ελληνικής επικράτειας ανά κλιµατική ζώνη Σε κάθε νοµό, οι περιοχές που βρίσκονται σε υψόµετρο άνω των 500 µέτρων, εντάσσονται στην επόµενη ψυχρότερη κλιµατική ζώνη από εκείνη στην οποία ανήκουν σύµφωνα µε τον παραπάνω πίνακα Όρια ενεργειακών κατηγοριών ξενοδοχείων για τις 4 κλιµατικές ζώνες Ενεργειακή ιαχείριση Κτιρίων 5
Αµοιβή για τη µελέτη ενεργειακής απόδοσης κτιρίου Η αµοιβή για την εκπόνηση της µελέτης ενεργειακής απόδοσης κτιρίου προσδιορίζεται σε σχέση µε την επιφάνεια του εξεταζόµενου κτιρίου και των εν ισχύ προβλεπόµενων αµοιβών για κτιριακές µελέτες. Στον ακόλουθο Πίνακα δίνεται το ύψος της αµοιβής για µελέτη ενεργειακής απόδοσης κτιρίου ως ποσοστό επί της συνολικής αµοιβής για την αρχιτεκτονική µελέτη και τις µελέτες Η/Μ εγκαταστάσεων. Ενεργειακή ιαχείριση Κτιρίων 6
Π.. για το Σώµα Ενεργειακών Επιθεωρητών Στο άρθρο 9 του Ν. 3661/08 ορίζεται ότι η πιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης θα διεξάγεται από ειδικευµένους διαπιστευµένους ενεργειακούς επιθεωρητές: Ι. Ενεργειακός Επιθεωρητής είναι φυσικό ή νοµικό πρόσωπο που έχει τα προσόντα και πληροί τους όρους και προϋποθέσεις που καθορίζονται στο διάταγµα προκειµένου να του χορηγηθεί Άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή ΙΙ. Νοµικό Πρόσωπο για την περίπτωση αυτή νοείται εταιρεία οιασδήποτε εταιρικής µορφής, της οποίας ένα τουλάχιστον από τα µέλη εταίρους της κατέχει ατοµική άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή Συµµόρφωση αποτελεί το Π. 100/6-10-2010 Π 100/2010 για το Σώµα Ενεργειακών Επιθεωρητών Στο σχετικό Π.. καθορίζονται: 1. Τα προσόντα των επιθεωρητών 2. Οι κανόνες και οι αρχές που διέπουν το έργου τους 3. Η διαδικασία διαπίστευσής τους και χορήγησης άδειας 4. Οι ιδιότητες που είναι ασυµβίβαστες µε το έργο τους 5. Τα ζητήµατα που αφορούν στην εγγραφή τους στα µητρώα 6. Η αµοιβή τους και ο τρόπος καθορισµού της 7.Οι ποινές σε περίπτωση παρέκλισης Κατηγορίες Αδειών Ενεργειακών Επιθεωρητών 1. Άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή Κτιρίου Α τάξης (έως 1000 τ.µ.) και Β τάξης (και άνω των 1000 τ.µ.) 2. Άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή λεβήτων / εγκαταστάσεων θέρµανσης Κτιρίου Α και Β τάξης 3. Άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή εγκαταστάσεων Κλιµατισµού Κτιρίου Α και Β τάξης Οι άδειες έχουν ισχύ (10) ετών και αναθεωρούνται µετά από σχετική αίτηση των ενεργειακών επιθεωρητών εν δικαιούται να διενεργήσει επιθεώρηση σε κτίριο/α όπου ο ίδιος είναι και µελετητής ή συµµετείχε στη µελετητική οµάδα για την έκδοση οικοδοµικής άδειας (ασυµβίβαστο). Το ίδιο ισχύει για εταιρείες που κατασκεύασαν το κτίριο/α. Επίσης ισχύει περιορισµός β βαθµού συγγένειας. Ενεργειακή ιαχείριση Κτιρίων 7
Απαιτούµενα Προσόντα Ενεργειακών Επιθεωρητών ικαίωµα υποβολής αίτησης εγγραφής στο Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών µε σκοπό τη χορήγηση αντίστοιχης άδειας έχουν: 1. ιπλωµατούχοι µηχανικοί, απόφοιτοι Πολυτεχνείων και Πολυτεχνικών Σχολών της ηµεδαπής, ή της αλλοδαπής που χορηγούν πτυχία ισότιµα και αντίστοιχα της ηµεδαπής 2. Πτυχιούχοι Μηχανικοί Τεχνολογικής Εκπαίδευσης για την Α τάξη και αναβάθµιση σε Β µετά από 5 έτη Απαιτούµενα Προσόντα Ενεργειακών Επιθεωρητών 1. Παρακολούθησαν και ολοκλήρωσαν επιτυχώς, κατόπιν εξετάσεων, εξειδικευµένο εκπαιδευτικό πρόγραµµα, το οποίο πραγµατοποιείται από το Τεχνικό Επιµελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ). (Λαµβάνεται και κατάτίθεται βεβαίωση και για τα 2-συµµετοχήβεβαίωση) 2. ιαθέτουν τουλάχιστον 4ετή αποδεδειγµένη επαγγελµατική ή/και επιστηµονική εµπειρία σε θέµατα σχεδιασµού κτιρίων, συστηµάτων ηλεκτροµηχανολογικών εγκαταστάσεων κτιρίων, ενεργειακού σχεδιασµού κτιρίων, ελέγχων ενεργειακών εγκαταστάσεων, καθώς και ενεργειακών επιθεωρήσεων. Εφόσον ο ενδιαφερόµενος πληροί τους όρους της προηγούµενης παραγράφου (1.) και έχει ολοκληρώσει συναφείς µεταπτυχιακές σπουδές, τα έτη των σπουδών αυτών λαµβάνονται ως επαγγελµατική εµπειρία. Απαιτούµενα Προσόντα Ενεργειακών Επιθεωρητών Εφόσον ο ενδιαφερόµενος πληροί τους όρους της παραγράφου Ι(i) αλλά έχει ολοκληρώσει και µεταπτυχιακές σπουδές, σε δύο από τους προαναφερόµενους, στην παράγραφο Ι(i), τοµείς της επιστήµης, τα έτη των σπουδών αυτών λαµβάνονται ως επαγγελµατική εµπειρία Το προτεινόµενο εκπαιδευτικό Πρόγραµµα στο οποίο εξετάζονται είναι συνολικής διάρκειας: Α. 60 ωρών για τους Επιθεωρητές Κτιρίων Β. 30 ωρών για τους Επιθεωρητές Λεβήτων εγκαταστάσεων Θέρµανσης Γ. 30 ωρών για τους Επιθεωρητές εγκαταστάσεων Κλιµατισµού Τα προγράµµατα αυτά δεν µπορούν να έχουν µικρότερο από 30% πρακτική εµπειρεία.. Ενεργειακή ιαχείριση Κτιρίων 8
Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών Άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή είναι έγγραφο του Υπουργείου Ανάπτυξης όπου πιστοποιείται η εγγραφή και η ένταξη του Επιθεωρητή στο Μητρώο για µία ή περισσότερες κατηγορίες επιθεωρήσεων Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η πιστοποίηση επιθεωρητή από διαπιστευµένο φορέα πιστοποίησης του Τ.Ε.Ε. Γνωµοδοτική Επιτροπή Ενεργειακών Επιθεωρητών (Γ.ΕΠ.Ε.Ε.) Είναι η Επιτροπή που συγκροτείται στο ΥΠΑΝ και γνωµοδοτεί για χορήγηση ή αφαίρεση άδειας επιθεωρητή και εισηγείται προς τον Υπουργό Ανάπτυξης κάθε αναγκαία πράξη ή ρύθµιση σχετική µε τους ενεργειακούς επιθεωρητές και το αντικείµενο των επιθεωρήσεων Επιθεώρηση λεβήτων Οι επιθεωρητές συντάσσουν έκθεση, στην οποία αξιολογείται η αποτελεσµατικότητα του λέβητα και διατυπώνονται οδηγίες και συστάσεις για τη ρύθµιση, συντήρηση, επισκευή ή αντικατάστασή τους, εφόσον συντρέχει περίπτωση Επιθεώρηση εγκαταστάσεων κλιµατισµού ιενεργείται επιθεώρηση στις εγκαταστάσεις κλιµατισµού, µε ωφέλιµη ονοµαστική ισχύ ανώτερη των δώδεκα (12kW) κιλοβάτ, τουλάχιστον κάθε πέντε (5) έτη Οι επιθεωρητές συντάσσουν έκθεση, στην οποία αξιολογούνται η αποτελεσµατικότητα και οι διαστάσεις της εγκατάστασης κλιµατισµού σε σχέση µε τις ενεργειακές ανάγκες του κτιρίου και διατυπώνονται κατάλληλες οδηγίες και συστάσεις για βελτίωση ή αντικατάσταση της εγκατάστασης του κλιµατισµού Ενεργειακή ιαχείριση Κτιρίων 9
Ποινές ΠΑΡΑΠΤΩΜΑΤΑ Καταγραφή ανακριβών ενεργειακών στοιχείων Υποβολή ανακριβών στοιχείων και δικαιολογητικών Παραβίαση εχεµύθιας Μη χρηστή χρήση Άδειας Πληµµελής εκτέλεση καθηκόντων και παραβίαση ασυµβίβαστων ΕΠΙΣΥΡΕΙ (µία από τις παρακάτω) Χρηµατικό Πρόστιµο 500-20000 Αποκλεισµός επιθεωρήσεων για 1-3 έτη Οριστική ιαγραφή από το Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών ικαιολογητικά 1. Φωτοαντίγραφο Αστυνοµικής Ταυτότητας 2. Σύντοµο Βιογραφικό Σηµείωµα 3. Υπ. ήλωση ότι δεν υπάρχουν κωλύµατα υπαγωγής στο Μητρώο (ακριβές κείµενο στο νόµο) 4. Επικυρωµένο αντίγραφο Τίτλου σπουδών και Τεχνικού Επιµελητηρίου 5. Υπ. ήλωση µε αναλυτική περιγραφή των θέσεων εργασίας µε επιπλέον (το πιο δύσκολο) Επικυρωµένες Φωτοτυπίες των Βεβαιώσεων εργοδοσίας, ελτίων παροχής Υπηρεσιών, Αντίγραφα Οικοδοµικών Αδειών 6. Βεβαίωση παρακολούθησης του σεµιναρίου και πιστοποιητικό επιτυχούς εξέτασης 7. Παράβολο 150 8. Ενδεχόµενους τίτλους συναφών µεταπτυχιακών σπουδών ΣΗΜ: Υπ. ηλώσεις θεωρηµένες για γνήσιο Υπογραφής από ΚΕΠ. Στρογγυλή σφραγίδα ΕΛΛ. ΗΜΟΚΡΑΤΑ επικυρώνεται από ΚΕΠ, λοιπά έντυπα από ικηγόρο Στάδια ιαδικασίας Βήµα 1: Ανάθεση επιθεώρησης Βήµα 2: Καταχώρηση της επικείµενης επιθεώρησης στη Βάση εδοµένων Ενεργειακών Επιθεωρήσεων του ΥΠΑΝ Βήµα 3: Συλλογή στοιχείων προετοιµασία επιθεώρησης Βήµα 4: Επίσκεψη στο κτίριο ιενέργεια επιθεώρησης Βήµα 5: Επεξεργασία στοιχείων Βαθµολόγηση κτιρίου Έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης Ενεργειακή ιαχείριση Κτιρίων 10