Οδηγός Ενεργειακής Επιθεώρησης

Transcript

1 Σειρά Πληροφοριακού και εκπαιδευτικού υλικού Οδηγός Ενεργειακής Επιθεώρησης Τοπικό σχέδιο για την απασχόληση ανέργων στην κατασκευή και τη συντήρηση έργων Α.Π.Ε. με έμφαση στις δράσεις του προγράμματος και παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας Κωδικός ΟΠΣ: ΣΑΕ: ΕΠ0018 Ενάριθμος: 2013ΕΠ DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 0 of 129

2 Σκοπός Ο οδηγός αυτός απευθύνεται σε υποψήφιους ενεργειακούς επιθεωρητές και παρουσιάζει με συνοπτικό τρόπο το θεσμικό πλαίσιο των ενεργειακών επιθεωρήσεων τις απαραίτητες πληροφορίες που αφορούν τους υποψήφιους ενεργειακούς επιθεωρητές κτιρίων, λεβήτων και συστημάτων κλιματισμού (απαραίτητα προσόντα, άδεια, εκπαίδευση, εγγραφή στο μητρώο ενεργειακών επιθεωρητών) τη διενέργεια της ενεργειακής επιθεώρησης σε ένα κτίριο και την έκδοση του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσής του (Π.Ε.Α.). 2 case studies για ενεργειακή επιθεώρηση κατοικίας και καταστήματος Το παρόν συνετάγη στο πλαίσιο του προγράμματος «- Τοπικό σχέδιο για την απασχόληση ανέργων στην κατασκευή και τη συντήρηση έργων Α.Π.Ε. με έμφαση στις δράσεις του προγράμματος και παρεμβάσεων ε- ξοικονόμησης ενέργειας» και αποτελεί παραδοτέο της ακόλουθης δράσης: Δράση Τίτλος Παραδοτέο/προϊόν 4 Ηλεκτρονική δικτύωση, προετοιμασία υπηρεσιών και παραγωγή εκπαιδευτικού και πληροφοριακού υλικού Η σύνταξη του πραγματοποιήθηκε από: TEE / Τμήμα Δυτικής Ελλάδας Υπεύθυνoι Επικοινωνίας/ /τηλέφωνο: Αθανάσιος Σωτ. Δούναβης / ath.sot.dounavis@hotmail.com / Θεοφάνης Κοκμοτός / fankokm@gmail.com / Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος / dkonst1975@gmail.com / Αλέξανδρος Παναγιωτόπουλος / panalex_04@yahoo.gr / Έντυπο και ηλεκτρονικό αντίγραφο του πληροφοριακού και εκπαιδευτικού υλικού DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 1 of 129

3 Περιεχόμενα 0 Σκοπός Ορισμοί & Συντομογραφίες Ορισμοί Συντομογραφίες Εισαγωγή Θεσμικό πλαίσιο Ενεργειακών Επιθεωρήσεων Ενεργειακοί επιθεωρητές κτιρίων, λεβήτων και συστημάτων κλιματισμού Απαιτούμενα Προσόντα Ενεργειακών Επιθεωρητών Άδειες Ενεργειακών Επιθεωρητών Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών Διεξαγωγή Ενεργειακής Επιθεώρησης Στάδια Επιθεώρησης Ανάθεση Επιθεώρησης Αριθμός Πρωτοκόλλου Επιθεώρησης Συλλογή στοιχείων κτιρίου Επιθεώρηση Κτιρίου Μετρητικός εξοπλισμός Επεξεργασία Δεδομένων Κτιρίου Συμπλήρωση Εντύπου Ενεργειακής Επιθεώρησης Υπολογισμοί και Ανάλυση Αποτελεσμάτων Υπολογισμοί της ενεργειακής απόδοσης κτιρίου Το κτίριο αναφοράς Η ενεργειακή κατάταξη του κτιρίου Αποτελέσματα Υπολογισμών Τήρηση Ελάχιστων Απαιτήσεων Κτιρίου Συστάσεις Ενεργειακής Αναβάθμισης Απόδοσης Εντοπισμός προβλημάτων και επιλογή επεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης Αξιολόγηση συστάσεων με οικονομοτεχνικά και ενεργειακά κριτήρια Έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίου - Π.Ε.Α DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 2 of 129

4 Case Study Ενεργειακή Επιθεώρηση Σε κατοικία Γενική Περιγραφή Κτιρίου Πολυκατοικίας Θερμικές Ζώνες Γεωμετρία και τεχνικά χαρακτηριστικά του κτιριακού κελύφους Τεχνικά Χαρακτηριστικά Η/Μ Εγκαταστάσεων Κτιρίου Βελτίωση των Η/Μ Συστημάτων για Βελτίωση της Ενεργειακής Απόδοσης του Κτιρίου Σε κατάστημα-υπεραγορά Γενική Περιγραφή Κτιρίου Θερμικές Ζώνες Γεωμετρία και τεχνικά χαρακτηριστικά του κτιριακού κελύφους Τεχνικά χαρακτηριστικά Η/Μ εγκαταστάσεων κτιρίου Βελτίωση των η/μ συστημάτων για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ Εικόνα 1. Κλίμακα ενεργειακής κατάταξης [3] Εικόνα 2. Τοπογραφικό σκαρίφημα κτιρίου [7] Εικόνα 3. Γενική κάτοψη [7] Εικόνα 4. Κάτοψη Ισογείου [7] Εικόνα 5. Κάτοψη υπογείου [7] Εικόνα 6. Κάτοψη δώματος [7] Εικόνα 7. Τομή κτιρίου Α Α [7] Εικόνα 8. Συντελεστής θερμοπερατότητας των επιμέρους αδιαφανών δομικών στοιχείων [7] Εικόνα 9. Βόρεια όψη [7] Εικόνα 10. Νότια όψη [7] Εικόνα 11. Ανατολική όψη [7] Εικόνα 12. Δυτική όψη [7] Εικόνα 13. Φωταγωγός [7] Εικόνα 14. Κλιμακοστάσιο [7] Εικόνα 15. Δώμα [7] Εικόνα 16. Δάπεδο 1 ου ορόφου [7] Εικόνα 17. Απόληξη κλιμακοστασίου [7] Εικόνα 18. Είσοδος πολυκατοικίας [7] Εικόνα 19. Απόληξη Κλιμακοστασίου στο υπόγειο [7] DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 3 of 129

5 Εικόνα 20. Γωνίες σκίασης νότιας όψης από μακρινά εμπόδια Εικόνα 21. Γωνίες σκίασης νότιας όψης από πρόβολο [7] Εικόνα 22. Γωνίες σκίασης βόρειας όψης από πρόβολο Εικόνα 23. Γωνίες σκίασης βόρειου ανοίγματος από πλαϊνά Εικόνα 24. Τοπογραφικό σκαρίφημα κτιρίου Εικόνα 25.Κάτοψη κτιρίου Εικόνα 26. ΒΑ πλευρά κτιρίου Εικόνα 27.ΝΑ πλευρά κτιρίου Εικόνα 28. ΝΔ πλευρά κτιρίου Εικόνα 29.ΒΔ πλευρά κτιρίου Εικόνα 30. Δομικό Στοιχείο: υφιστάμενη τοιχοποιία Εικόνα 31. Δομικό Στοιχείο: Νέα τοιχοποιία Εικόνα 32.Υφιστάμενη Εξωτ. Δοκός-Υποστήλωμα Εικόνα 33. Υφιστάμενη Εξωτ. Δοκός-Υποστήλωμα Εικόνα 34.Νέο δώμα - Υφιστάμενη Εξωτ. Δοκός-Υποστήλωμα Εικόνα 35. Υφιστάμενη Στέγη Εικόνα 36. Υφιστάμενο Δώμα Εικόνα 37. Υφιστάμενο δάπεδο Εικόνα 38. Νέο Δάπεδο σε επαφή με Φ.Ε Εικόνα 39. Εξωτερικές μονάδες εγκατάστασης θέρμανσης (α) Εικόνα 40. Εξωτερικές μονάδες εγκατάστασης θέρμανσης (β) Εικόνα 41. Αποτελέσματα από την εκτέλεση του λογισμικού ΤΕΕ ΚΕΝΑΚ Πίνακας 1. Γενικά γεωμετρικά στοιχεία του κτιρίου Πίνακας 2. Επιθυμητές συνθήκες λειτουργίας κτιρίου Πίνακας 3. Επιμέρους χρήσεις χώρων του κτηρίου και επιφάνειες αυτών [7] Πίνακας 4. Κουφώματα κτιρίου [7] Πίνακας 5. Επιφάνειες αδιαφανών δομικών στοιχείων κτιρίου ανά όροφο [7] Πίνακας 6. Επιφάνειες αδιαφανών δομικών στοιχείων, συνολικά [7] Πίνακας 7. Γωνίες και συντελεστές σκίασης ορίζοντα για τη νότια πρόσοψη ανά όροφο [7] Πίνακας 8. Γωνίες και συντελεστές σκίασης προβόλου για τη νότια και τη βόρεια πρόσοψη [7] Πίνακας 9. Γωνίες και συντελεστές σκίασης πλαϊνού, βόρεια πρόσοψη Πίνακας 10. Κουφώματα κτιρίου Πίνακας 11. Πάχη θερμομόνωσης σωληνώσεων για τις εγκαταστάσεις θέρμανσης, ψύξης κλιματισμού και ζεστού νερού χρήσης [6] Πίνακας 12. Συντελεστής υπερδιαστασιολόγησης n g1 μονάδας λέβητα καυστήρα [6] Πίνακας 13. Συντελεστής μόνωσης n g2 μονάδας λέβητα καυστήρα [6] Πίνακας 14. Απόδοση εκπομπής η em τερματικών μονάδων θέρμανσης [6] Πίνακας 15. Σύστημα Θέρμανσης [7] DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 4 of 129

6 Πίνακας 16. Απόδοση n em τερματικών μονάδων ψύξης [6] Πίνακας 17.Σύστημα ψύξης [7] Πίνακας 18. Σύστημα ΖΝΧ [7] Πίνακας 19. Συντελεστής αξιοποίησης ηλιακής ακτινοβολίας για παραγωγή ζεστού νερού χρήσης σε κατοικίες [6] Πίνακας 20. Εμβαδό κελύφους χωρίς προσθήκη Πίνακας 21. Εμβαδό κελύφους με προσθήκη Πίνακας 22. Γενικά στοιχεία κτιρίου Πίνακας 23.Επιθυμητές συνθήκες λειτουργίας κτιρίου [6] Πίνακας 24. Υπολογισμός αντίστασης θερμοδιαφυγής υφιστάμενης τοιχοποιίας [8] Πίνακας 25. Αντιστάσεις θερμικής μετάβασης υφιστάμενης τοιχοποιίας [8] Πίνακας 26. Υπολογισμός συντελεστή θερμοπερατότητας υφιστάμενης τοιχοποιίας [8] Πίνακας 27. Υπολογισμός αντίστασης θερμοδιαφυγής νέας τοιχοποιίας [8] Πίνακας 28. Αντιστάσεις θερμικής Μετάβασης νέας τοιχοποιίας [8] Πίνακας 29.Υπολογισμός συντελεστή θερμοπερατότητας νέας τοιχοποιίας [8] Πίνακας 30.Υπολογισμός αντίστασης θερμοδιαφυγής υφιστάμενης Εξωτ. Δοκού[8] Πίνακας 31. Αντιστάσεις θερμικής Μετάβασης υφιστάμενης Εξωτ. Δοκού[8] Πίνακας 32. Υπολογισμός συντελεστή θερμοπερατότητας υφιστάμενης Εξωτ. Δοκού[8] Πίνακας 33.Υπολογισμός αντίστασης θερμοδιαφυγής Πίνακας 34.Αντιστάσεις θερμικής Μετάβασης Πίνακας 35.Υπολογισμός συντελεστή θερμοπερατότητας Πίνακας 36. Υπολογισμός αντίστασης θερμοδιαφυγής[8] Πίνακας 37. Αντιστάσεις θερμικής Μετάβασης [8] Πίνακας 38.Υπολογισμός συντελεστή θερμοπερατότητας [8] Πίνακας 39. Υπολογισμός αντίστασης θερμοδιαφυγής υφιστάμενη στέγης [8] Πίνακας 40. Αντιστάσεις θερμικής Μετάβασης υφιστάμενη στέγης [8] Πίνακας 41. Υπολογισμός συντελεστή θερμοπερατότητας υφιστάμενη στέγης [8] Πίνακας 42. Υπολογισμός αντίστασης θερμοδιαφυγής υφιστάμενου δώματος [8] Πίνακας 43. Αντιστάσεις θερμικής Μετάβασης υφιστάμενου δώματος [8] Πίνακας 44. Υπολογισμός συντελεστή θερμοπερατότητας υφιστάμενου δώματος [8] Πίνακας 45. Υπολογισμός αντίστασης θερμοδιαφυγής υφιστάμενου δαπέδου [8] Πίνακας 46. Αντιστάσεις θερμικής Μετάβασης υφιστάμενου δαπέδου [8] Πίνακας 47. Υπολογισμός συντελεστή θερμοπερατότητας υφιστάμενου δαπέδου [8] Πίνακας 48. Υπολογισμός αντίστασης θερμοδιαφυγής νέου δαπέδου [8] Πίνακας 49. Αντιστάσεις θερμικής Μετάβασης νέου δαπέδου [8] Πίνακας 50. Υπολογισμός συντελεστή θερμοπερατότητας νέου δαπέδου [8] Πίνακας 51.Δάπεδο σε επαφή με έδαφος Πίνακας 52. Αδιαφανή δομικά στοιχεία Πίνακας 53. Διαφανή δομικά στοιχεια Πίνακας 54. Αδιαφανή δομικά στοιχεία ΒΑ (χωρίς πόρτες) Πίνακας 55. Αδιαφανή δομικά στοιχεία ΒΔ (χωρίς πόρτες) DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 5 of 129

7 Πίνακας 56. Αδιαφανή δομικά στοιχεία ΝΑ (χωρίς πόρτες) Πίνακας 57.Αδιαφανή δομικά στοιχεία ΝΔ (χωρίς πόρτες) Πίνακας 58.Οριζόντια δομικά στοιχεία Πίνακας 59. Συντελεστές σκίασης αδιαφανών στοιχείων Πίνακας 60. Συντελεστές σκίασης διαφανών στοιχείων Πίνακας 61. Μονάδες παραγωγής θέρμανσης Πίνακας 62. Πάχη θερμομόνωσης σωληνώσεων κτιρίου αναφοράς [6] Πίνακας 63. Απώλειες δικτύου διανομής [6] Πίνακας 64. Απόδοση εκπομπής η em τερματικών μονάδων θέρμανσης [4] Πίνακας 65. Μονάδες παραγωγής ψύξης Πίνακας 66. Απόδοση μονάδων ψύξης [6] Πίνακας 67. Χαρακτηριστικά συστήματος μηχανικού αερισμού/εξαερισμού Πίνακας 68. Σύστημα ΖΝΧ [7] Πίνακας 69. Συντελεστής επίδρασης χρηστών [6] Πίνακας 70. Φωτεινή δραστικότητα λαμπτήρων [6] DOC Type Controlled Document 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 6 of 129

8 Ορισμοί & Συντομογραφίες 1.1 Ορισμοί Ενεργειακή Επιθεώρηση Η διαδικασία εκτίμησης των πραγματικών καταναλώσεων ενέργειας, των παραγόντων που τις επηρεάζουν, καθώς και των μεθόδων βελτίωσης για την εξοικονόμηση ενέργειας στον κτιριακό τομέα. Οι ενεργειακές επιθεωρήσεις διενεργούνται από τους ενεργειακούς επιθεωρητές της επόμενης παραγράφου, καθώς και από νομικά πρόσωπα, οιασδήποτε νομικής μορφής, των οποίων ένα τουλάχιστον μέλος ή εταίρος ή υπάλληλος (με οποιαδήποτε μορφή σύμβασης απασχόλησης) κατέχει ατομική Άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή. Ενεργειακός Επιθεωρητής Φυσικό πρόσωπο που διενεργεί ενεργειακές επιθεωρήσεις κτιρίων ή/και λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρμανσης ή/και εγκαταστάσεων κλιματισμού, το οποίο έχει αποκτήσει σχετική προς τούτο άδεια. Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών Η κατάσταση των εγγεγραμμένων Ενεργειακών Επιθεωρητών, οι οποίοι κατέχουν Άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή, η οποία τηρείται στη Γενική Επιθεώρηση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Ενέργειας (Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ.) του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής(ΥΠΕΚΑ), υπό τη μορφή ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων. Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) κτιρίου ή κτιριακής μονάδας Πιστοποιητικό αναγνωρισμένο από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) ή άλλον φορέα που αυτό ορίζει, το οποίο αποτυπώνει την ενεργειακή απόδοση ενός κτιρίου ή κτιριακής μονάδας, υπολογιζόμενη σύμφωνα με τη μεθοδολογία του άρθρου 3 του νόμου 4122/2013 και εκδίδεται κατόπιν ενεργειακής επιθεώρησης του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας. Κτίριο Στεγασμένη κατασκευή με τοίχους για την οποία χρησιμοποιείται ενέργεια προς ρύθμιση των κλιματικών συνθηκών εσωτερικού χώρου. Κτιριακή μονάδα τμήμα, όροφος ή διαμέρισμα εντός κτιρίου, που έχει σχεδιαστεί ή υποστεί μετατροπή ώστε να χρησιμοποιείται χωριστά. Κτίριο αναφοράς DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 7 of 129

9 κτίριο με τα ίδια γεωμετρικά χαρακτηριστικά, θέση, προσανατολισμό, χρήση και χαρακτηριστικά λειτουργίας με το εξεταζόμενο κτίριο. Το κτίριο αναφοράς πληροί τις ελάχιστες προδιαγραφές και έχει καθορισμένα τεχνικά χαρακτηριστικά τόσο στα εξωτερικά δομικά στοιχεία του, όσο και στις Η/Μ εγκαταστάσεις που αφορούν τη ΘΨΚ των εσωτερικών χώρων, την παραγωγή ΖΝΧ και το φωτισμό. Συνολική τελική ενεργειακή κατανάλωση κτιρίου το άθροισμα των επιμέρους υπολογιζόμενων ενεργειακών καταναλώσεων ενός κτιρίου για τη ΘΨΚ, παραγωγή ΖΝΧ και φωτισμό, εκφραζόμενο σε ενέργεια ανά μονάδα μικτής επιφάνειας των θερμαινόμενων χώρων του κτιρίου ανά έτος σε kwh/(m 2 έτος). Ειδικά για τα κτίρια κατοικίας στη συνολική τελική ενεργειακή κατανάλωση δεν συνυπολογίζεται ο φωτισμός. Απόδοση συστήματος ή συντελεστής απόδοσης είναι ο λόγος της αποδιδόμενης ωφέλιμης ενέργειας του συστήματος προς την ενέργεια που χρησιμοποιεί και καταναλώνει το σύστημα για τη λειτουργία του. Εσωτερικά κέρδη οι θερμικές πρόσοδοι ενός χώρου κτιρίου από εσωτερικές πηγές θερμότητας, όπως άνθρωποι, φωτιστικά σώματα, ηλεκτρικές συσκευές, εξοπλισμός γραφείου κ.α. Ηλιακά κέρδη οι θερμικές πρόσοδοι εντός του κτιρίου μέσω της ηλιακής ακτινοβολίας και της μετατροπής της σε θερμότητα. Διακρίνονται σε άμεσα κέρδη τα οποία οφείλονται στην ηλιακή ακτινοβολία που διέρχεται μέσω των παραθύρων και λοιπών ανοιγμάτων και σε έμμεσα κέρδη που προέρχονται από την ηλιακή ακτινοβολία που απορροφάται από αδιαφανή στοιχεία Θερμική ζώνη κτιρίου Σύνολο (ομάδα) χώρων μέσα στο κτίριο με όμοιες απαιτούμενες εσωτερικές συνθήκες και χρήση. Οι θερμικές ζώνες καθορίζονται με βάση τα παρακάτω κριτήρια: Η επιθυμητή θερμοκρασία των εσωτερικών χώρων διαφέρει περισσότερο από 4 K για τη χειμερινή ή/καιτη θερινή περίοδο. Υπάρχουν χώροι με διαφορετική χρήση / λειτουργία. Υπάρχουν χώροι στο κτίριο που καλύπτονται με διαφορετικά συστήματα θέρμανσης ή/και ψύξης ή/καικλιματισμού λόγω διαφορετικών εσωτερικών συνθηκών. Υπάρχουν χώροι στο κτίριο που παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές εσωτερικών ή/και ηλιακών κερδών ή/καιθερμικών απωλειών. Υπάρχουν χώροι όπου το σύστημα του μηχανικού αερισμού καλύπτει λιγότερο από το 80% της επιφάνειας κάτοψης του χώρου. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 8 of 129

10 Συντελεστής σκίασης η ικανότητα ενός σκιάστρου να περιορίζει τη διέλευση της ηλιακής ακτινοβολίας. Λαμβάνει τιμές μεταξύ 0 και 1. Όσο μικρότερος είναι ο συντελεστής σκίασης, τόσο λιγότερη ηλιακή ακτινοβολία εισέρχεται στο εσωτερικό του κτιρίου ή/και προσπίπτει στα εξωτερικά δομικά στοιχεία. COP: συντελεστής επίδοσης ο συντελεστής συμπεριφοράς των αντλιών θερμότητας στις ονομαστικές συνθήκες λειτουργίας (για θέρμανση), όπως δίνονται στις τεχνικές προδιαγραφές. ΕΕR: λόγος ή δείκτης ενεργειακής αποδοτικότητας ο συντελεστής συμπεριφοράς των ψυκτικών μονάδων στις ονομαστικές συνθήκες λειτουργίας (για ψύξη), όπως δίδονται στις τεχνικές προδιαγραφές. SPF: εποχιακός βαθμός απόδοσης ο μέσος εποχιακός συντελεστής συμπεριφοράς των αντλιών θερμότητας στις μέσες συνθήκες λειτουργίας ψύξης/θέρμανσης,όπως δίδονται στις τεχνικές προδιαγραφές. Μέσος συντελεστής θερμικών απωλειών διανομής το ποσοστό συνολικών θερμικών απωλειών του δικτύου διανομής επί της συνολικής κατανάλωσης θερμικής ενέργειας ανά τελική χρήση (θέρμανση χώρων ή ψύξη χώρων ή ΖΝΧ) του κτιρίου ή της θερμικής ζώνης. Αερισμός μέσω χαραμάδων η ποσότητα αέρα που διέρχεται από τις χαραμάδες των κουφωμάτων. Μελέτη ενεργειακής απόδοσης Η μελέτη που αναλύει και αξιολογεί την απόδοση του ενεργειακού σχεδιασμού των κτιρίων. 276 DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 9 of 129

11 Συντομογραφίες 280 Κ.ΕΝ.Α.Κ.: Π.Ε.Α.: Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ: ΖΝΧ: Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.: Υ.ΠΕ.ΚΑ: ΣΗΘ Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Ενέργειας Ζεστό νερό χρήσης Τεχνική Οδηγία Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας DOC Type Controlled Document 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 10 of 129

12 Εισαγωγή 2.1 Θεσμικό πλαίσιο Ενεργειακών Επιθεωρήσεων Η ενεργειακή επιθεώρηση των κτιρίων θεσμοθετήθηκε στη χώρα μας με τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) και με το Προεδρικό Διάταγμα για τους Ενεργειακούς Επιθεωρητές, αλλά και τη σύσταση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Ενέργειας. Με το συγκεκριμένο κανονιστικό πλαίσιο δημιουργήθηκε ένας νέος ενεργειακός κανονισμός, που δίνει σαφείς οδηγίες και κατευθύνσεις για την ορθολογική ενεργειακή μελέτη των κτιρίων και που επιτρέπει τη γρήγορη και μη δαπανηρή επιθεώρηση των κτιρίων. Ειδικότερα, το θεσμικό πλαίσιο των ενεργειακών επιθεωρήσεων περιλαμβάνει τα παρακάτω: 1. Νόμος 3661/2008 : Μέτρα για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ Α 89). Ενσωματώνει στο εθνικό μας δίκαιο την Οδηγία 2002/91/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2002, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΕΕ L1/ ). Πεδίο εφαρμογής αποτελούν τα κτίρια του τριτογενούς τομέα καθώς και τα κτίρια κατοικίας. Βασικότερες ρυθμίσεις: Θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης για όλα τα νέα κτίρια και τα υφιστάμενα άνω των 1000 m2 που ανακαινίζονται ριζικά και υποχρέωση εκπόνησης μελέτης ενεργειακής απόδοσης. Έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Π.Ε.Α.) κτιρίου για όλα τα νέα και τα ριζικά ανακαινιζόμενα καθώς και σε περίπτωση αγοραπωλησίας, μίσθωσης ή μεταβίβασης υφισταμένων. Τακτική επιθεώρηση Λεβήτων, Εγκαταστάσεων Θέρμανση, Ψύξης και Κλιματισμού. 2. Νόμος 3851/2010 : Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και άλλες διατάξεις σε θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΦΕΚ Α 85). Με το άρθρο 10 τροποποιούνται ρυθμίσεις του Ν 3661/2008. Βασικότερη τροποποίηση αποτελεί η κατάργηση του ορίου των 1000 m2 για την τήρηση των ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης υφισταμένων κτιρίων που ανακαινίζονται ριζικά. Επίσης, προστίθεται η υποχρέωση κάλυψης του 60% των αναγκών για ζεστό νερό χρήσης (ΖΝΧ) από ηλιοθερμικά συστήματα, καθώς και η πρόβλεψη για κτίρια σχεδόν «μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης». 3.Προεδρικό Διάταγμα 100/2010: Ενεργειακοί Επιθεωρητές κτιρίων, λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρμανσης και εγκαταστάσεων κλιματισμού (ΦΕΚ Α 177). Προβλέπονται θέματα που σχετίζονται με τα απαιτούμενα προσόντα των Ενεργειακών Επιθεωρητών, τη διαδικασία εγγραφής στα σχετικά μητρώα, τις αμοιβές τους και τις κυρώσεις σε περίπτωση παραβάσεων. Τροποποιήθηκε με τον νόμο 4111/2013 (ΦΕΚ Α 18/ ). DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 11 of 129

13 Προεδρικό Διάταγμα 72/2010: Συγκρότηση, διοικητική-οργανωτική δομή και στελέχωση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Ενέργειας (Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ.) (ΦΕΚ Α 132). Συγκροτείται η δημόσια υπηρεσία ελέγχου του έργου των Ενεργειακών Επιθεωρητών. 5.Κοινή Υπουργική Απόφαση Αριθμ. Δ6/Β/οικ.5825/2010: Έγκριση Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (Κ.ΕΝ.Α.Κ.) (ΦΕΚ Β 407). Βασικότερες ρυθμίσεις: Ορίζεται μεθοδολογία υπολογισμού της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Καθορίζονται ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση και κατηγορίες για την ενεργειακή κατάταξη των κτιρίων. Καθορίζονται οι ελάχιστες προδιαγραφές για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, τα θερμικά χαρακτηριστικά των δομικών στοιχείων του κτιριακού κελύφους και οι προδιαγραφές των Η/Μ εγκαταστάσεων των υπό μελέτη νέων κτιρίων καθώς και των ριζικά ανακαινιζόμενων. Ορίζεται το περιεχόμενο της μελέτης ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Καθορίζεται η μορφή του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίου, καθώς και τα στοιχεία που αυτό θα περιλαμβάνει. Καθορίζεται η διαδικασία των ενεργειακών επιθεωρήσεων των κτιρίων, καθώς και η διαδικασία των επιθεωρήσεων λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρμανσης και κλιματισμού. 6. Υπουργική Απόφαση Αριθ. οικ. 2618/ : Σε συνέχεια προηγούμενων σχετικών υπουργικών αποφάσεων,δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Β 2945/ η απόφαση του αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής υπ αριθ. οικ. 2618/ Έγκριση και εφαρμογή των Τεχνικών Οδηγιών ΤΕΕ για την Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων. Από την έναρξη ισχύος της ΥΑ καταργούνται οι υπ αριθ. οικ /2010 (ΦΕΚ Β 1387) και οικ. 1192/2012 (ΦΕΚ Β 1413) αποφάσεις του ΥΠΕΚΑ «Έγκριση και εφαρμογή των Τεχνικών Οδηγιών TEE για την Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων». Για την πλήρη εφαρμογή του Κ.ΕΝ.Α.Κ. εγκρίνονται και ορίζονται υποχρεωτικές οι παρακάτω Τεχνικές Οδηγίες ΤΕΕ (Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.): Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /2010: Αναλυτικές Εθνικές Προδιαγραφές παραμέτρων για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και την έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης». Η οδηγία αυτή καθοδηγεί τον επιθεωρητή για την επιλογή των κατάλληλων παραμέτρων και δεδομένων που θα χρησιμοποιήσει για τους υπολογισμούς της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου. Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /2010: «Θερμοφυσικές ιδιότητες δομικών υλικών και έλεγχος της θερμομονωτικής επάρκειας των κτιρίων». Η οδηγία αυτή καθοδηγεί τον επιθεωρητή για τον υπολογισμό των θερμοφυσικών ιδιοτήτων των δομικών υλικών και στοιχείων του εξωτερικού κτιριακού κελύφους (τοίχοι, οροφές, κουφώματα, κ.τ.λ. Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /2010: «Κλιματικά δεδομένα Ελληνικών Περιοχών». Η οδηγία αυτή περιλαμβάνει τα κλιματικά δεδομένα (συνθήκες σχεδιασμού) για την διαστασιολόγηση των ηλεκτρομηχανολογικών συστημάτων ενός κτιρίου, καθώς και τα κλιματικά δεδομένα (θερμοκρασία, υγρασία, ηλιακή ακτινοβολία, κ.τ.λ.) για τους υπολογισμούς της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 12 of 129

14 Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /2010: «Οδηγίες και έντυπα ενεργειακών επιθεωρήσεων κτιρίων, λεβήτων & εγκαταστάσεων θέρμανσης, και εγκαταστάσεων κλιματισμού». Η οδηγία αυτή καθοδηγεί τον επιθεωρητή για την συλλογή των απαραίτητων δεδομένων και παραμέτρων κατά την ενεργειακή επιθεώρηση του κτιρίου καθώς και των εγκαταστάσεων θέρμανσης, ψύξης και κλιματισμού. Δίνονται αναλυτικά τα έντυπα επιθεωρήσεων και επεξηγήσεις για την συμπλήρωσή τους. ΤΟΤΕΕ /2012: «Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού, Θερμότητας και Ψύξης: Εγκαταστάσεις σε κτίρια». [1] Ενεργειακοί επιθεωρητές κτιρίων, λεβήτων και συστημάτων κλιματισμού To Προεδρικό Διάταγμα 100/2010 (6 Οκτωβρίου 2010) συνιστά την πρώτη προσπάθεια να καθοριστούν με λεπτομέρεια τα προσόντα των επιθεωρητών κτιρίων λεβήτων και εγκαταστάσεων κλιματισμού, η διαδικασία και οι προϋποθέσεις χορήγησης αδειών για τη διενέργεια ενεργειακών επιθεωρήσεων, οι τάξεις των αδειών και των ζητημάτων που αφορούν την εγγραφή των επιθεωρητών σε αντίστοιχα μητρώα καθώς και η αμοιβή τους. Στη συνέχεια, με τον νόμο 4111/2013 (ΦΕΚ Α 18/ ) επήλθαν κάποιες τροποποιήσεις στα προσόντα των υποψήφιων επιθεωρητών,στην εξεταστική διαδικασία και σε κάποιες άλλες ρυθμίσεις. Ο συγκεκριμένος νόμος είναι αυτός που ισχύει μέχρι και σήμερα Απαιτούμενα Προσόντα Ενεργειακών Επιθεωρητών Σύμφωνα με το άρθρο 31 του νόμου 4111/2013 ο υποψήφιος Ενεργειακός Επιθεωρητής πρέπει να διαθέτει τα παρακάτω προσόντα: Να είναι Διπλωματούχος Μηχανικός, μέλος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) ή Πτυχιούχος Μηχανικός Τεχνολογικής Εκπαίδευσης ή μηχανικός που έχει αποκτήσει αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων στη χώρα μας κατ εφαρμογή της σχετικής ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας. Να παρακολουθήσει εξειδικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Να συμμετέχει επιτυχώς στις εξετάσεις σύμφωνα με τα οριζόμενα στην 192/2011 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Άδειες Ενεργειακών Επιθεωρητών Οι ενδιαφερόμενοι, οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις του προηγούμενου άρθρου, εγγράφονται στο Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών του άρθρου 5 και τους χορηγείται Άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή (Α ή Β τάξης), η οποία διακρίνεται στις παρακάτω τρεις κατηγορίες: DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 13 of 129

15 (α) Κτιρίου, (β) Λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρμανσης και (γ) Εγκαταστάσεων κλιματισμού Οι Άδειες Ενεργειακού Επιθεωρητή χωρίζονται σε δύο τάξεις ως εξής: Άδεια Β τάξης: Οι Διπλωματούχοι Μηχανικοί έχουν δικαίωμα διενέργειας ενεργειακών επιθεωρήσεων κτιρίων όλων των κατηγοριών και χρήσεων και συστημάτων θέρμανσης ή κλιματισμού ανεξαρτήτως θερμικής και ψυκτικής ισχύος Άδεια Α τάξης: Οι Πτυχιούχοι Μηχανικοί έχουν δικαίωμα διενέργειας ενεργειακών επιθεωρήσεων κτιρίων κατοικίας και συστημάτων θέρμανσης ή κλιματισμού κτιρίων κατοικίας, συνολικής θερμικής ή/και ψυκτικής ισχύος έως εκατό κιλοβάτ (100 kw). Μετά την πάροδο τεσσάρων (4) ετών οι Πτυχιούχοι Μηχανικοί δύνανται να διενεργούν ενεργειακές επιθεωρήσεις κτιρίων όλων των κατηγοριών και χρήσεων και συστημάτων θέρμανσης ή κλιματισμού ανεξαρτήτως θερμικής και ψυκτικής ισχύος.» Οι εν λόγω Άδειες έχουν ισχύ δέκα (10) ετών. Επιπρόσθετα, το Προεδρικό διάταγμα απαγορεύει τη διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης από Ενεργειακό Επιθεωρητή σε κτίριο ή τμήματα αυτού εφόσον: στη μελέτη ή κατασκευή ή επίβλεψη, ή διαχείριση ή λειτουργία ή συντήρηση συμμετείχε με οποιοδήποτε τρόπο ο ίδιος ή νομικό πρόσωπο του οποίου είναι μέλος, ή εταίρος ή υπάλληλος, έχει δικαίωμα κυριότητας, νομής ή κατοχής, ο ίδιος ή συγγενής του έως β βαθμού ή νομικό πρόσωπο του οποίου ο ίδιος είναι μέλος, ή εταίρος ή υπάλληλος, είναι μέλος της Γ.ΕΠ.Ε.Ε. (Γνωμοδοτική Επιτροπή Ενεργειακών Επιθεωρητών) του άρθρου 11 και για το χρονικό διάστημα της θητείας του [2] Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών Βάσει του άρθρου 5 του ΚΕΝΑΚ, δημιουργείται το Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών και το αντίστοιχο αρχείο επιθεωρήσεως Κτιρίων υπό μορφή ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων ενώ στο άρθρο 6 παρουσιάζεται η διαδικασία εγγραφής των επιθεωρητών στο Μητρώο καθώς και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Τον Οκτώβριο του 2011 με την Κοινή Υπουργική Απόφαση «Εκπαίδευση και Εξεταστική διαδικασία Ενεργειακών Επιθεωρητών" (ΦΕΚ 2406 Β/ ), καθορίστηκε το περιεχόμενο και η διαδικασία υλοποίησης του εκπαιδευτικού προγράμματος και της εξεταστικής διαδικασίας των υποψήφιων Ενεργειακών Επιθεωρητών. Πιο συγκεκριμένα, η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί είναι η παρακάτω: Εγγραφή σε φορέα εκπαίδευσης, Στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ ( είναι µόνιµα αναρτημένος και ενημερώνεται συνεχώς σχετικός κατάλογος με πιστοποιημένους φορείς εκπαίδευσης και θα συμπληρώνεται µε νέους φορείς εκπαίδευσης. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 14 of 129

16 Ηλεκτρονική αίτηση στην ιστοσελίδα Κατά την εγγραφή ο υποψήφιος αποκτά μοναδικό Κωδικό Αριθµό Συμμετοχής (ΚΑΣ). Εκπαίδευση του υποψήφιου. Η εκπαίδευση γίνεται µε τη βοήθεια κατάλληλων εκπαιδευτικών εγχειριδίων που ανταποκρίνονται στην ύλη του κάθε µαθήµατος και τα οποία είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα του ΤΕΕ (portal.tee.gr) και του ΥΠΕΚΑ ( Με το πέρας της εκπαίδευσης και εφόσον οι εκπαιδευόµενοι παρακολουθήσουν παραδόσεις, οι οποίες καλύπτουν τουλάχιστον το ογδόντα πέντε τοις εκατό (85%) των προβλεπόμενων ωρών διδασκαλίας των κυρίων µαθηµάτων, οι φορείς εκπαίδευσης χορηγούν Βεβαιώσεις Επαρκούς Παρακολούθησης στους εκπαιδευόμενους, και αποστέλλουν ονοµαστικό κατάλογο των εκπαιδευομένων στο ΥΠΕΚΑ και στο ΤΕΕ. Εξετάσεις υποψηφίου Αποστολή δικαιολογητικών Χορήγηση άδειας Ενεργειακού Επιθεωρητή Μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης οι υποψήφιοι, προκειμένου να λάβουν άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή και να εγγραφούν στα οικεία Μητρώα, υποχρεούνται να συμμετάσχουν σε διαδικασία εξετάσεων, που διενεργούνται από το ΤΕΕ µετά από δημοσίευση σχετικής πρόσκλησης. 424 DOC Type Controlled Document 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 15 of 129

17 Διεξαγωγή Ενεργειακής Επιθεώρησης Η ενεργειακή επιθεώρηση, σύμφωνα με το άρθρο 15 του ΚΕΝΑΚ αποσκοπεί: α) στην εκτίμηση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας του κτιρίου (θέρμανση, ψύξη, αερισμό, φωτισμό, ζεστό νερό χρήσης) ανά τελική χρήση και συνολικά β) στην ενεργειακή πιστοποίηση και κατάταξη του κτιρίου γ) στην έκδοση του ΠΕΑ του κτιρίου, το οποίο θα αποτελεί ουσιαστικά και την ενεργειακή ταυτότητα του κτιρίου δ) στη σύνταξη συστάσεων προς τον ιδιοκτήτη/διαχειριστή για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου ε) στη συλλογή επιπρόσθετων στοιχείων του κτιρίου και των H/M εγκαταστάσεων που πρέπει να εισαχθούν στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων και αφορούν στην ενεργειακή συμπεριφορά του κτιρίου [3] Στάδια Επιθεώρησης Για την ενεργειακή επιθεώρηση κτιρίου ακολουθείται συγκεκριμένη διαδικασία, σύμφωνα με το άρθρο 15 του Κ.ΕΝ.Α.Κ., που περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια: Ανάθεση Ενεργειακής Επιθεώρησης: Η ανάθεση γίνεται από τον ιδιοκτήτη/διαχειριστή του κτιρίου κατόπιν πρόσκλησης στον Ενεργειακό Επιθεωρητή. Κατά την ανάθεση, γίνεται η αρχική ενημέρωση από τον επιθεωρητή για τη διαδικασία της ενεργειακής επιθεώρησης και διατυπώνονται οι συμβατικές υποχρεώσεις του επιθεωρητή και του ιδιοκτήτη του ακινήτου. Ο επιθεωρητής ενημερώνει τον ιδιοκτήτη/διαχειριστή για τις πληροφορίες που θα χρειαστεί για τη διενέργεια της επιθεώρησης (π.χ. αρχιτεκτονικά σχέδια του κτιρίου (as-built) μελέτη θερμομόνωσης (αν υπάρχει), σχέδια Η/Μ εγκαταστάσεων, πιστοποιητικά και δελτία αποστολής υλικών, κ.α.). Επιπλέον, εξασφαλίζει τη δυνατότητα πρόσβασης στους εσωτερικούς κοινόχρηστους και ιδιόκτητους χώρους για την επιθεώρησή τους. Ηλεκτρονική Απόδοση Αριθμού Πρωτοκόλλου: Ο επιθεωρητής επισκέπτεται την ιστοσελίδα της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Ενέργειας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής ( καταχωρεί τα γενικά στοιχεία του ακινήτου που πρόκειται να επιθεωρήσει και λαμβάνει ηλεκτρονικά έναν αριθμό πρωτοκόλλου από το πληροφοριακό σύστημα της Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ. Ο συγκεκριμένος αριθμός πρωτοκόλλου συνοδεύει όλη τη διαδικασία μέχρι το πέρας της, καθώς και τα σχετικά έγγραφα που υποβάλλονται ηλεκτρονικά στην Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ. και παραλαμβάνει ο ιδιοκτήτης. Προετοιμασία Ενεργειακής Επιθεώρησης- Συλλογή Στοιχείων Κτιρίου: Κατά το στάδιο αυτό συλλέγονται και διατίθενται στον επιθεωρητή τα απαραίτητα στοιχεία για το κέλυφος και τις εγκαταστάσεις του κτιρίου (π.χ. μελέτες και αρχιτεκτονικά σχέδια, σχέδια Η/Μ εγκαταστάσεων, λογαριασμοί ρεύματος, κ.α.). Επίσης, η προετοιμασία της DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 16 of 129

18 ενεργειακής επιθεώρησης, μπορεί να περιλαμβάνει και την ενημέρωση του επιθεωρητή για τυχόν ιδιαίτερες ανάγκες των χρηστών του κτιρίου, τα σχέδια συντήρησης ή ανακαίνισης, τα προβλήματα εσωτερικού περιβάλλοντος κλπ. Επιθεώρηση Κτιρίου: Κατά την επιθεώρηση κτιρίου, συλλέγονται αναλυτικά τα στοιχεία για το υπό επιθεώρηση κτίριο κατά τη διάρκεια της επιτόπιας επίσκεψης του ενεργειακού επιθεωρητή με τη βοήθεια των σχετικών εντύπων ενεργειακής επιθεώρησης, τα οποία παρουσιάζονται στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /2010. Ιδιαίτερα σε κτίρια μεγάλης επιφάνειας και σύνθετων Η/Μ εγκαταστάσεων, ο επιθεωρητής μπορεί να προβεί στη διεξαγωγή μετρήσεων ορισμένων μεγεθών με τη χρήση κατάλληλου εξοπλισμού. Υπολογισμοί & Ανάλυση Αποτελεσμάτων: Για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης και της ενεργειακής κατάταξης του εξεταζόμενου κτιρίου κατά τη διαδικασία της ενεργειακής επιθεώρησης, βασικό εργαλείο είναι το λογισμικό ΤΕΕ- Κ.ΕΝ.Α.Κ., το οποίο ενσωματώνει τη μεθοδολογία που αναπτύσσεται στον Κ.ΕΝ.Α.Κ. και τις σχετικές ΤΟΤΕΕ και διατίθεται από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), μαζί με όλες τις σχετικές πληροφορίες εγκατάστασης. Με την εισαγωγή των δεδομένων στο λογισμικό και την εκτέλεση των υπολογισμών, προσδιορίζεται η ειδική ενεργειακή κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας (kwh/m2/έτος) του εξεταζόμενου κτιρίου, συγκρίνεται με την αντίστοιχη κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας του κτιρίου αναφοράς και κατατάσσεται το εξεταζόμενο κτίριο σε μια ενεργειακή κατηγορία. Στη συνέχεια, λαμβάνοντας υπόψη την ανάλυση των αποτελεσμάτων των υπολογισμών, ο επιθεωρητής διατυπώνει προτάσεις εναλλακτικών σεναρίων βελτίωσης της ενεργειακής συμπεριφοράς του κτιρίου. Για τα νέα ή ριζικά ανακαινιζόμενα κτίρια, ο επιθεωρητής ελέγχει, επίσης, την πιστή εφαρμογή της μελέτης ενεργειακής απόδοσης κατά την κατασκευή του κτιρίου, διασταυρώνοντας π.χ. τις ποσότητες των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν (από τα δελτία αποστολής) και τις ιδιότητές τους (από τα πιστοποιητικά που τα συνοδεύουν), σε σχέση με αυτά που προέβλεπε η μελέτη. Έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίου (Π.Ε.Α.): Με την ολοκλήρωση των υπολογισμών, ο επιθεωρητής υποβάλλει ηλεκτρονικά στην Ε.Υ.Ε.Π.ΕΝ. το αρχείο δεδομένων (xml), το οποίο καταχωρείται, επίσης ηλεκτρονικά, στο Αρχείο Επιθεώρησης Κτιρίων και εκδίδεται το Π.Ε.Α., το οποίο και παραδίδεται στον ιδιοκτήτη/διαχειριστή του κτιρίου. [1] Στις παραγράφους που ακολουθούν γίνεται αναλυτική περιγραφή των σταδίων Ενεργειακής Επιθεώρησης ενός Κτιρίου Ανάθεση Επιθεώρησης Η ενεργειακή επιθεώρηση κτιρίου διεξάγεται αποκλειστικά από Επιθεωρητή εγγεγραμμένο στο Μητρώο των Ενεργειακών Επιθεωρητών Κτιρίων, το οποίο τηρείται ηλεκτρονικά στην Ε.Υ.Επ.Εν. Το Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών καταρτίζεται υπό τη μορφή ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων και σ' αυτό εγγράφονται με αύξοντα Αριθμό Μητρώου όσοι αποκτούν Άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή σύμφωνα με τις διατάξεις του ΠΔ 100/2010 και μετέπειτα του ν. 4111/2013 με όλα τα απαιτούμενα στοιχεία τους. Ο αριθμός Μητρώου του Ενεργειακού Επιθεωρητή αναγράφεται υποχρεωτικά στην Άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή που κατέχει και θα πρέπει να αναφέρεται σε όλα τα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (Π.Ε.Α.) που εκδίδει. DOC Type Controlled Document 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 17 of 129

19 Ο επιθεωρητής, πριν την αρχική συνάντηση με τους υπεύθυνους του υπό επιθεώρηση κτιρίου, πρέπει να προετοιμαστεί με βάση τα Έντυπα Ενεργειακής Επιθεώρησης Κτιρίου, τα οποία παρουσιάζονται στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /2010, για τα δεδομένα που πρέπει να συλλέξει και τους τρόπους συλλογής τους. Στην αρχική συνάντηση του επιθεωρητή με τον υπεύθυνο του κτιρίου καταγράφεται η διαθεσιμότητα ή η έλλειψη των πιο πάνω πληροφοριών. Στη δεύτερη περίπτωση, ο επιθεωρητής οφείλει να υποδείξει στον υπεύθυνο του κτιρίου τους τρόπους εξασφάλισης των δεδομένων αυτών, π.χ. ακριβής αποτύπωση των κτιριακών εγκαταστάσεων ή διενέργεια των απαιτούμενων ελέγχων ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων (ανάλυση καυσαερίων και σύνταξη φύλλου συντήρησης των εστιών καύσης (λέβητας-καυστήρας), κ.α.). Κατά την ανάθεση, μεταξύ επιθεωρητή και ιδιοκτήτη/διαχειριστή συμφωνούνται τα εξής: Ο σκοπός και η διαδικασία διενέργειας της ενεργειακής επιθεώρησης του κτιρίου. Οι υποχρεώσεις του Ενεργειακού Επιθεωρητή κατά την επιθεώρηση, όπως η καταγραφή των απαραίτητων στοιχείων για τη διεξαγωγή και ολοκλήρωση της επιθεώρησης, η έκδοση του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης και η διατύπωση υποδείξεων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου. Οι υποχρεώσεις του ιδιοκτήτη/διαχειριστή για την παροχή στοιχείων και δεδομένων του κτιρίου που απαιτούνται για τη διεξαγωγή της ενεργειακής επιθεώρησης, όπως γενικές πληροφορίες για τη χρήση, λειτουργία και κατασκευή του κτιρίου, το ιδιοκτησιακό καθεστώς, αρχιτεκτονικά και ηλεκτρομηχανολογικά σχέδια του κτιρίου, αρχιτεκτονικές και ηλεκτρομηχανολογικές μελέτες, μελέτη θερμομόνωσης, φύλλα συντήρησης Η/Μ εγκαταστάσεων. Η διαδικασία και η διάρκεια εκπόνησης της ενεργειακής επιθεώρησης του κτιρίου. Η αμοιβή του Ενεργειακού Επιθεωρητή. Η εξασφάλιση προστασίας (περιλαμβανομένου του απορρήτου) των δεδομένων του κτιρίου. Για την Ενεργειακή επιθεώρηση απαιτείται η συγκέντρωση των παρακάτω απαραίτητων στοιχείων (σε αντίγραφα) από τον ιδιοκτήτη/διαχειριστή, έπειτα από συνεννόηση με τον Ενεργειακό Επιθεωρητή: Στέλεχος Οικοδομικής Αδείας. Κάτοψη του χώρου που θα επιθεωρηθεί. Τοπογραφικό (στην περίπτωση μη ύπαρξης τοπογραφικού Διάγραμμα Κάλυψης). Μελέτη Θερμομόνωσης (για κτήρια μετά το 80, εάν υπάρχει). Πίνακας Κατανομής Δαπανών (για καινούργια κτίρια). Ένας λογαριασμός ΔΕΗ. Αριθμός Κτηματολογίου. Φύλλο συντήρησης λέβητα (εάν υπάρχει). Στοιχεία ιδιοκτήτη (επώνυμο, όνομα, ιδιότητα, Α.Φ.Μ., τηλέφωνο, fax, ). Δεν αποτελεί υποχρέωση του Ενεργειακού Επιθεωρητή η ακριβής αποτύπωση του προς επιθεώρηση κτιρίου. Σε περίπτωση που η αρχιτεκτονική μελέτη δεν υφίσταται π.χ. λόγω απώλειάς της ή στα αρχιτεκτονικά σχέδια δεν αποτυπώνεται η πραγματική μορφή του κτιρίου, ο υπεύθυνος του κτιρίου (ιδιοκτήτης/διαχειριστής) θα πρέπει να DOC Type Controlled Document 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 18 of 129

20 αναθέσει την αποτύπωση των τεχνικών χαρακτηριστικών του κτιρίου (π.χ. αρχιτεκτονικά και Η/Μ σχέδια) σε αρμόδιο μηχανικό, όπως ορίζεται στην ισχύουσα νομοθεσία. Η αμοιβή για την αποτύπωση του κτιρίου επιβαρύνει τον ιδιοκτήτη/διαχειριστή και δεν περιλαμβάνεται στην αμοιβή του επιθεωρητή για την ενεργειακή επιθεώρηση και πιστοποίηση του κτιρίου. Ο επιθεωρητής, εφόσον το επιθυμεί και κατόπιν συμφωνίας με τον ιδιοκτήτη/διαχειριστήτου κτιρίου, δύναται να κάνει ο ίδιος αποτύπωση των κτιριακών εγκαταστάσεων που απαιτείται για την ενεργειακή επιθεώρηση, με την καθορισμένη από τη νομοθεσία σχετική αμοιβή. Κατά τη διεξαγωγή της ενεργειακής επιθεώρησης ενός κτιρίου, παρέχεται στον επιθεωρητή η δυνατότητα πρόσβασης σε όλους τους εσωτερικούς και εξωτερικούς κοινόχρηστους και ιδιόκτητους χώρους του κτιρίου που είναι προς επιθεώρηση. [1] Αριθμός Πρωτοκόλλου Επιθεώρησης Μετά την ανάθεση επιθεώρησης, γίνεται ηλεκτρονική απόδοση (έκδοση) του Αριθμού Πρωτοκόλλου (Α.Π.) της ενεργειακής επιθεώρησης από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Ενέργειας (Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ.). Η έκδοση του Α.Π. γίνεται κατόπιν ηλεκτρονικής καταχώρησης των γενικών στοιχείων του κτιρίου στο Αρχείο Επιθεωρήσεως Κτιρίων. Ο αριθμός πρωτοκόλλου της ενεργειακής επιθεώρησης θα χρησιμοποιηθεί περαιτέρω και κατά την καταχώρηση των δεδομένων του κτιρίου για την έκδοση του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης, καθώς και κατά την υποβολή της τελικής έκθεσης επιθεώρησης. [1] Συλλογή στοιχείων κτιρίου Η προετοιμασία ενεργειακής επιθεώρησης του κτιρίου γίνεται κυρίως στα κτίρια μεγάλης επιφάνειας, για τα οποία ο επιθεωρητής πρέπει να συλλέξει πληθώρα δεδομένων και τεχνικών προδιαγραφών των κτιριακών συστημάτων και εγκαταστάσεων, καθώς επίσης να αποκτήσει και μια γενικότερη εικόνα για τη λειτουργία και την κατάσταση του υπό επιθεώρηση κτιρίου. Παράλληλα, ενημερώνεται αναλυτικότερα ο ιδιοκτήτης/διαχειριστής ή τεχνικός υπεύθυνος από τον επιθεωρητή, για το σκοπό, τη διαδικασία επιθεώρησης του κτιρίου και τη μεθοδολογία υπολογισμού της ενεργειακής απόδοσης κτιρίου που θα εφαρμοστεί κατά την ενεργειακή επιθεώρηση. Μετά την ανάθεση ενεργειακής επιθεώρησης, γίνονται οι απαραίτητες συναντήσεις μεταξύ του επιθεωρητή και του ιδιοκτήτη/διαχειριστή ή του αρμόδιου τεχνικού υπεύθυνου που συνήθως υπάρχει στα κτίρια του τριτογενή τομέα. Οι συναντήσεις αυτές αποσκοπούν στη συγκέντρωση και διάθεση στον επιθεωρητή όλων των απαραίτητων στοιχείων και πληροφοριών για το προς επιθεώρηση κτίριο, σύμφωνα με αυτά που έχουν ήδη συμφωνηθεί κατά την ανάθεση της επιθεώρησης, όπως: Μελέτες, σχέδια και δεδομένα για τις εγκαταστάσεις του κτιρίου (π.χ. αρχιτεκτονική μελέτη, μελέτη θερμομόνωσης, μελέτη διαστασιολόγησης Η/Μ συστημάτων, αρχιτεκτονικά σχέδια, σχέδια Η/Μ εγκαταστάσεων, κ.τ.λ.). DOC Type Controlled Document 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 19 of 129

21 Τυχόν διαθέσιμες μετρήσεις (π.χ. καταναλώσεις ενέργειας ανά χρήση), μέσω συστημάτων ελέγχου ή από λογαριασμούς ρεύματος, κ.α. Δεδομένα για τις διαδικασίες συντήρησης και ελέγχου των κτιριακών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, καθώς και τη συχνότητα διενέργειάς τους (σχετικά φύλλα ελέγχου). Η διατύπωση των αναγκών ή και των επιθυμιών του ιδιοκτήτη/διαχειριστή σχετικά με τη λειτουργία του κτιρίου με στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου και των συνθηκών άνεσης. Συγκεκριμένα, ο ιδιοκτήτης/διαχειριστής μπορεί να έχει ήδη εντοπίσει τις ανάγκες και τα προβλήματα λειτουργίας που σχετίζονται με την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου, στα οποία ο επιθεωρητής μπορεί να υποδείξει κατάλληλους τρόπους αντιμετώπισής τους. Ως παράδειγμα αναφέρονται προβλήματα εσωτερικού περιβάλλοντος (υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίες εσωτερικών χώρων, εμφάνιση υγρασίας, οσμές κ.τ.λ.) που μπορεί να προέρχονται από την κακή λειτουργία των Η/Μ εγκαταστάσεων του κτιρίου. Σχέδια ανακαίνισης ή επέκτασης των κτιριακών εγκαταστάσεων περιλαμβανομένης και της εγκατάστασης συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμπαραγωγής και άλλων τεχνολογιών υψηλής απόδοσης. [1] Επιθεώρηση Κτιρίου Η βασική διαδικασία της Ενεργειακής Επιθεώρησης είναι η επί τόπου επίσκεψη του επιθεωρητή και η επιθεώρηση των κτιριακών εγκαταστάσεων για την καταγραφή και διασταύρωση των στοιχείων που έχουν διατεθεί από τον ιδιοκτήτη/διαχειριστή. Κατά την ενεργειακή επιθεώρηση συμπληρώνονται τα τυποποιημένα έντυπα Ενεργειακής Επιθεώρησης Κτιρίου που καθορίζονται στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /2010 και περιλαμβάνουν όλα τα δεδομένα που απαιτούνται για τους υπολογισμούς της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου, καθώς και άλλα στοιχεία των κτιριακών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων που καταγράφονται για στατιστικούς λόγους και περαιτέρω αξιοποίηση από την Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ. Η Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /2010, εκτός από τα τυποποιημένα έντυπα ενεργειακής επιθεώρησης του κτιρίου, περιλαμβάνει και τις σχετικές οδηγίες για τη συγκέντρωση και επαλήθευση των απαιτούμενων δεδομένων. Μέρος των στοιχείων που καταγράφονται στα έντυπα ενεργειακής επιθεώρησης λαμβάνονται από το υλικό και τις πληροφορίες που συλλέχθηκαν κατά το στάδιο προετοιμασίας της επιθεώρησης δηλ.: Τα αρχιτεκτονικά και ηλεκτρομηχανολογικά σχέδια του κτιρίου. Τις σχετικές μελέτες: αρχιτεκτονικές, θέρμανσης, κλιματισμού, θερμομόνωσης, ενεργειακής απόδοσης, κ.τ.λ. Τα δελτία αποστολής και τα πιστοποιητικά με τις τεχνικές προδιαγραφές των δομικών υλικών και Η/Μ συστημάτων (εφόσον είναι διαθέσιμα). Σημειώνεται ότι για τα νέα και ριζικά ανακαινιζόμενα κτίρια, τα πιστοποιητικά είναι απαραίτητο να συνοδεύουν το φάκελο του κτιρίου. Το αρχείο συντήρησης των κτιριακών εγκαταστάσεων (εφόσον υπάρχει). Τις καταναλώσεις ενέργειας από λογαριασμούς ή από το τυχόν διαθέσιμο σύστημα ελέγχου και διαχείρισης λειτουργίας του κτιρίου (BEMS). Άλλες σχετικές πληροφορίες και παρατηρήσεις που παρέχει ο ιδιοκτήτης/διαχειριστής ή ο τεχνικός υπεύθυνος. DOC Type Controlled Document 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 20 of 129

22 Στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε /2010 δίνονται κατευθυντήριες οδηγίες και επεξηγήσεις για τη διαδικασία επιλογής των κατάλληλων δεδομένων και παραμέτρων ανάλογα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του υπό εξέταση κτιρίου, τα οποία θα πρέπει να καταγραφούν και να χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου. Επίσης, η συγκεκριμένη Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. περιέχει παραδοχές και εναλλακτικές τιμές, που χρησιμοποιούνται στην περίπτωση που δεν είναι διαθέσιμα κάποια δεδομένα ή παράμετροι. Τα δεδομένα από το έντυπο ενεργειακής επιθεώρησης εισάγονται στο λογισμικό, το οποίο χρησιμοποιείται για την ενεργειακή επιθεώρηση του κτιρίου. Με την ηλεκτρονική καταχώρηση των δεδομένων γίνονται και οι απαραίτητοι υπολογισμοί για την ενεργειακή κατάταξη του κτιρίου και την έκδοση του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης του κτιρίου. Σε περίπτωση κτιρίων μεγάλης επιφάνειας με πολύπλοκες Η/Μ εγκαταστάσεις, πέρα από την απλή καταγραφή των στοιχείων του, δύναται να χρησιμοποιηθεί κατάλληλος εξοπλισμός για τη μέτρηση και επαλήθευση των διαφόρων παραμέτρων που συμβάλουν στην ακριβή αποτύπωση των κτιριακών εγκαταστάσεων και των συνθηκών λειτουργίας. [1] Μετρητικός εξοπλισμός Στην περίπτωση κτιρίων μεγάλης επιφάνειας με πολύπλοκες Η/Μ εγκαταστάσεις, πέρα από την απλή καταγραφή των στοιχείων του, ο ενεργειακός επιθεωρητής μπορεί να χρησιμοποιήσει κατάλληλο εξοπλισμό για τη μέτρηση και επαλήθευση των διαφόρων παραμέτρων, οδηγώντας έτσι σε μια ακριβέστερη αποτύπωση των κτιριακών εγκαταστάσεων και των συνθηκών λειτουργίας. Ο βασικός μετρητικός εξοπλισμός που μπορεί να χρησιμοποιείται από τον ενεργειακή επιθεωρητή, σχετίζεται με τα εξής στοιχεία: Τις μετρήσεις των γεωμετρικών χαρακτηριστικών του κτηρίου (ύψους, διαστάσεων ανοιγμάτων, προβόλων, κ.τ.λ.). Τον ποιοτικό έλεγχο της κατασκευής των δομικών στοιχείων του κτηρίου και κυρίως όσων σχετίζονται με την εφαρμογή της θερμομόνωσης (θερμογράφηση) Την κατανάλωση ενέργειας των Η/Μ συστημάτων (για τη θέρμανση, ψύξη & κλιματισμό χώρων, την παροχή ζεστού νερού χρήσης, το φωτισμό, κ.ά.). Την ένταση και την τάση ηλεκτρικού ρεύματος, την απορροφούμενη ηλεκτρική ή θερμική ισχύ, το συντελεστή ισχύος και την ποιότητα ηλεκτρικού ρεύματος (αρμονικές κ.ά.) (μέτρηση ποιότητας ισχύος) Τα επίπεδα φωτισμού και την απορροφούμενη ισχύ από τα συστήματα φωτισμού (λουξόμετρα) Τις εσωτερικές συνθήκες των χώρων, όπως θερμοκρασίας, υγρασίας, κυκλοφορίας αέρα κ.ά. με τη χρήση του κατάλληλου εξοπλισμού στιγμιαίας μέτρησης ή εξοπλισμού καταγραφής διαρκείας Ο μετρητικός εξοπλισμός μπορεί να χρησιμοποιείται για τις μετρήσεις των γεωμετρικών χαρακτηριστικών του κτιρίου (ύψος, διαστάσεις ανοιγμάτων, προβόλων, κ.τ.λ.), τον ποιοτικό έλεγχο της κατασκευής των δομικών υλικών του (θερμομόνωση, θερμοκρασία επιφανειών κ.α.), της κατανάλωσης ενέργειας των Η/Μ συστημάτων (για τη θέρμανση, DOC Type Controlled Document 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 21 of 129

23 ψύξη & κλιματισμό χώρων, την παροχής ζεστού νερού χρήσης, τον φωτισμό, κ.τ.λ.), την ένταση και την τάση ηλεκτρικού ρεύματος, την απορροφούμενη ηλεκτρική ή θερμική ισχύ, το συντελεστή ισχύος και την ποιότητα ηλεκτρικού ρεύματος (αρμονικές κ.α.), τα επίπεδα φωτισμού και την απορροφούμενη ισχύ από τα συστήματα φωτισμού και τις εσωτερικές συνθήκες των χώρων (θερμοκρασία, υγρασία, κυκλοφορία αέρα κ.α.). [4] Επεξεργασία Δεδομένων Κτιρίου Συμπλήρωση Εντύπου Ενεργειακής Επιθεώρησης Ο επιθεωρητής επεξεργάζεται τα διαθέσιμα δεδομένα και πληροφορίες γύρω από το κτίριο και συμπληρώνει το τυποποιημένο έντυπο. Τα κύρια βήματα για την συμπλήρωση του εντύπου Ενεργειακής Επιθεώρησης είναι: 1. Ο διαχωρισμός του κτιρίου σε θερμικές ζώνες. 2. Ο προσδιορισμός των εσωτερικών συνθηκών του κτιρίου ή/και των θερμικών ζωνών του όπως, θερμοκρασία, υγρασία, αερισμός, κ.α. 3. Ο προσδιορισμός των εσωτερικών κερδών (άτομα, μηχανήματα/συσκευές), ανάλογα την χρήση του κτιρίου ή της θερμικής ζώνης. 4. Η καταγραφή ή αποτύπωση της γεωμετρίας του κτιρίου (επαλήθευση σχεδίων). 5. Η καταγραφή της ποιότητας κατασκευής και των θερμοφυσικών ιδιοτήτων & τεχνικών χαρακτηριστικών των δομικών στοιχείων του κτιρίου, διαφανών και αδιαφανών. 6. Ο προσδιορισμός της αεροστεγανότητας των ανοιγμάτων, ανάλογα με τον τύπο ανοιγμάτων που διαθέτει το κτίριο. 7. Η καταγραφή των συστημάτων και δομικών στοιχείων σκιασμού (ηλιοπροστασία), καθώς και της μορφολογίας και τεχνητών εμποδίων του περιβάλλοντα χώρου. 8. Η καταγραφή του συστήματος θέρμανσης του κτιρίου. 9. Η καταγραφή του συστήματος ψύξης. 10. Η καταγραφή του συστήματος μηχανικού αερισμού. 11. Η καταγραφή του συστήματος ύγρανσης 12. Η καταγραφή του συστήματος παραγωγής ζεστού νερού χρήσης 13. Η καταγραφή του συστήματος φωτισμού 14. Η καταγραφή διατάξεων αυτομάτου ελέγχου και διαχείρισης ενέργειας του κτιρίου (BEMS). 15. Η καταγραφή συστημάτων συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας (ΣΗΘ), τα οποία μπορεί και να είναι συμπληρωματικά ή/και συστήματα για την θέρμανση, ψύξη και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης του κτιρίου. 16. Η καταγραφή συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (π.χ. ηλιοθερμικά συστήματα, φωτοβολταϊκά), τα οποία μπορεί και να είναι συμπληρωματικά συστήματα για την θέρμανση, ψύξη και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης του κτιρίου. 17. Η καταγραφή των προγραμματισμένων και μη επεμβάσεων που πρέπει να γίνουν στο κτίριο για την ενεργειακή του αναβάθμιση. [1] 1.Διαχωρισμός του κτιρίου σε θερμικές ζώνες DOC Type Controlled Document 3/12/2014 Created by F.K- A.P. Signature F.K- A.P Page 22 of 129