Φακοί Φωτογραφικής Μηχανής & Ιστόγραμμα Φωτογραφίας Μιχάλης Ππαλής EFIAP/b
Φακοί Φωτογραφικής μηχανής Χρήση φακών στις φωτογραφικές μηχανές Είδη φακών. Χαρακτηριστικά φακών Διάφραγμα & Βάθος Πεδίου
Χρήση Φακού στην Φωτογραφική Μηχανή Όταν το φως πέσει πάνω σε ένα αντικείμενο τότε αυτό από κάθε του σημείο ανακλά το φως προς όλες τις κατευθύνσεις. Για να σχηματιστεί μια εικόνα είναι απαραίτητο να μεσολαβήσει μια συσκευή που θα ελέγχει το φως, και η οποία θα οδηγεί τις φωτεινές ακτίνες ώστε αυτές να μην πέφτουν τυχαία και σε όλη την επιφάνεια του αισθητήρα, μια συσκευή που θα συγκεντρώνει και θα οδηγεί τις ακτίνες ώστε να σχηματίζουν μια ορατή εικόνα (είδωλο) που θα φέρνει τις ακτίνες, του κάθε σημείου του αντικειμένου, στη σωστή τους θέση. Αυτή η συσκευή είναι ο ΦΑΚΟΣ.
Χρήση Φακού στην Φωτογραφική Μηχανή Είναι ο μηχανισμός εκείνος που μετατρέπει τον τρισδιάστατο κόσμο που ζούμε σε ένα είδωλο δύο διαστάσεων που αποτυπώνεται πάνω στο αισθητήρα. Οι φακοί δημιουργούν τα είδωλα πάνω στον αισθητήρα, με τον ίδιο τρόπο που ένας μεγεθυντικός φακός μαζεύει το φώς του ήλιου για να κάψει ένα κομμάτι χαρτί.
ΦΑΚΟΣ Το σημαντικότερο εργαλείο για κάθε φωτογραφική μηχανή, ανεξάρτητα από το είδος και την ποιότητα της. O φακός είναι το μέσο που επιδρά άμεσα και καταλυτικά στην τελική ποιότητα της φωτογραφίας. Η ποιότητα των φακών δημιουργεί την καθαρή και ακριβή εικόνα. Ένας πολύ καλός φακός ακόμα και σε μια μέτρια μηχανή, θα βγάλει τεχνικά καλές και ποιοτικές φωτογραφίες. Αντίθετα, η τοποθέτηση ενός φακού χαμηλής ποιότητας σε μια καλή μηχανή, θα δίνει πάντα χαμηλότερης ποιότητας φωτογραφίες. (Το ίδιο ισχύει με τα κακής ποιότητας φίλτρα που τοποθετούνται μπροστά από τον φακό).
Μηχανικά και ηλεκτρικά μέρη φακού Ο φακός αποτελείτε από αριθμό οπτικών στοιχείων τα οποία συνδυάζονται μαζί σχηματίζοντας ένα σύστημα που κινείται με ακρίβεια για να ζουμάρει και να εστιάσει (focus). Εξωτερικό περίβλημα. Αποτελείται από αριθμό αμφίκοιλων και αμφίκυρτων οπτικών στοιχείων. Δακτύλιο εστίασης. Δακτύλιο για το zoom (σε φακούς zoom). Στο μπροστινό μέρος, πάσα για να βιδώνουν φίλτρα. 1: αμφίκυρτος φακός 2: αμφίκοιλος φακός
Μηχανικά και ηλεκτρικά μέρη φακού Σταθεροποιητή εικόνας (Image stabilization). Επιλογή εστίασης (Auto Manual Focus) Στο πίσω μέρος, μηχανισμό σύνδεσης με το σώμα της μηχανής. Ηλεκτρικές επαφές για μεταφορά των πληροφοριών από το σώμα της μηχανής στο φακό. Διάφραγμα με τον μηχανισμό ελέγχου. Ηλεκτρονικά μέρη για τον έλεγχο του μοτέρ της αυτόματης εστίασης. κτλ
NIKON 24-70mm
Lens cut in Half
Χαρακτηριστικά φακών Εστιακή απόσταση σε mm Εύρος εστιακών αποστάσεων σε φακούς zoom (28-70mm, 18-200mm, 16-35mm κοκ) Μέγιστο άνοιγμα διαφράγματος f/1.8, 2.8, 4, 5.6 κοκ Διάμετρος του φακού σε mm (49mm, 52mm, 55mm, 58mm, 67mm, 77mm κοκ). Η διάμετρός καθορίζει και τα φίλτρα που μπορούν να βιδωθούν μπροστά στον φακό.
Είδη φακών Έχουν κατασκευαστεί διάφορα είδη φακών που μας βοηθούν ανάλογα με το τι θα θέλαμε να φωτογραφίσουμε. Κατηγορίες: Φακοί σταθερής εστιακής απόστασης (π.χ. 50mm, 200mm) Φακοί μεταβλητής εστιακής απόστασης (π.χ. 18-200mm, 16-35mm) Φακοί για κοντινές λήψεις, macro. Φακοί εξειδικευμένοι για την αρχιτεκτονική φωτογραφία, οι φακοί tilt-shift.
Διαχωρισμός φακών σταθερής Εστιακής απόστασης Standard (κανονικός) Είναι ο φακός με εστιακή απόσταση 50mm. Μας δίνει εικόνες με μέγεθος και προοπτική που φαίνονται κανονικές στο μάτι. Wide angle (ευρυγώνιος) Ο φακός με εστιακή απόσταση μικρότερη από 50mm. Δηλαδή 35mm, 28mm, 18mm, 10mm. Μας δίνει μικρότερη εικόνα από αυτή που βλέπουμε αλλά με μεγαλύτερη γωνία λήψης. Telephoto (τηλεφακός) Ο φακός με εστιακή απόσταση μεγαλύτερη από 50mm. Δηλαδή 70mm 105mm 200mm 400mm. Ο τηλεφακός μεγεθύνει την εικόνα μακρινών αντικειμένων και έχει μικρότερη γωνία παρατήρησης.
Φακός zoom- μεταβλητών εστιακών αποστάσεων Φακός πολλαπλών εστιακών αποστάσεων που ορίζεται από την ελάχιστη και μέγιστη εστιακή απόσταση που μπορεί να επιτύχει. Μπορεί να είναι 2Χ δηλαδή να διπλασιάζει την εστιακή απόσταση (π.χ. 35-70) ή 3Χ (π.χ. 70-210) ή και μεγαλύτερος. Ένας φακός ζουμ μπορεί να έχει δύο δακτυλίους, ένα για την εστίαση και ένα για την αλλαγή εστιακών αποστάσεων ή και οι δύο λειτουργίες να γίνονται με τον ίδιο δακτύλιο (περιστροφικά και μπρος πίσω). Σε φακούς zoom συναντούμε και μεταβλητά μέγιστα διαφράγματα π.χ. f/3.5-5.6. Το μεγαλύτερο μέγιστο διάφραγμα είναι στη μικρή εστιακή απόσταση και το μικρότερο μέγιστο στη μεγάλη εστιακή απόσταση.
Η Εστιακή Απόσταση (Focal length) Η πιο σημαντική διαφορά μεταξύ των φακών είναι η εστιακή τους απόσταση, δηλαδή η απόσταση ανάμεσα στο οπτικό κέντρο του φακού και του αισθητήρα της μηχανής*. Αυτή η απόσταση μετριέται όταν ο φακός είναι εστιασμένος στο άπειρο (δηλαδή σε μια απόσταση απομακρυσμένη, ώστε το φως να φτάνει σε αυτόν με ακτίνες σχεδόν παράλληλες). *Ο αισθητήρας είναι τοποθετημένος στο εστιακό επίπεδο του φακού.
Οπτικό κέντρο
Διαχωρισμός Φακών Image Stabilization Φακός με Σταθεροποιητή εικόνας (image stabilization lens): Μειώνει τις δονήσεις κατά τη λήψη (IS-Canon, VR-Nikon, O.I.S- Panasonic, OS-Sigma, VC-Tamron). Χρήσιμο όταν απαιτείται μεγάλος χρόνος έκθεσης και δεν υπάρχει δυνατότητα τοποθέτησης σε τρίποδα. Όταν η μηχανή είναι τοποθετημένη σε τρίποδα συστήνεται από τους κατασκευαστές να απενεργοποιούμε το Image Stabilization. Σήμερα υπάρχει και σύστημα σταθεροποίησης της εικόνας, το οποίο βρίσκεται στο σώμα της μηχανής π.χ. SONY
NIKON VR & VR II Sigma OS Canon IS
Διαχωρισμός Φακών- Φακοί Crop Ο επόμενος διαχωρισμός των φακών έχει να κάνει με το μέγεθος του αισθητήρα της μηχανής μας. Υπάρχουν φακοί που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όλες τις μηχανές ανεξάρτητα από το μέγεθος του αισθητήρα της μηχανής (full frame ή μικρότερο) και φακοί που χρησιμοποιούνται μόνο σε μηχανές με αισθητήρα μικρότερο από full frame (24Χ36mm). (Canon EF-S, Nikon DX, SONY DT, Pentax DA, Sigma DC, Tamron Di- II) H περισσότερες φωτογραφικές μηχανές έχουν την δυνατότητα να αναγνωρίζουν και τα δύο είδη φακών.
Crop factor Γωνία παρατήρησης, όλων των φακών όταν αυτοί χρησιμοποιούνται σε μηχανές με αισθητήρα μικρότερο από 24Χ36mm ή full frame, μειώνεται!!!
30
Διαχωρισμός φακών - Ειδικοί φακοί Φακός «μάτι ψαριού» (fisheye lens): Υπερευρυγώνιος φακός 180 μοιρών. Έχει συνήθως εστιακή απόσταση 8 ή 10 mm. Φακός μάκρο (macro lens): Φακός ικανός να εστιάσει σε πολύ κοντινή απόσταση (π.χ. μέχρι και 25 εκ.). Ιδανικά, ένας macro φακός πρέπει να δίνει είδωλο με σχέση μεγέθυνσης 1:1 προς το αντικείμενο. Φακοί μάκρο είναι σταθερής εστιακής απόστασης. Φακός Tilt: Φακός που χρησιμοποιείτε στην αρχιτεκτονική φωτογραφία για την αποφυγή των παραμορφώσεων που δημιουργούν οι ευρυγώνιοι φακοί όταν φωτογραφίζουμε ψηλά κτήρια.
Sigma 10mm fisheye
Nikon 105mm micro
Διάφραγμα φακών-aperture Το διάφραγμα είναι ένα από τα πλέον χρήσιμα μέρη του φακού και της φωτογραφικής μηχανής γενικότερα. Η μέγιστη τιμή του καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη ποιότητα και τη τιμή του φακού. Χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της ποσότητας του φωτός που περνά από το φακό στο σώμα της μηχανής για να γράψει στον αισθητήρα και είναι χρήσιμο για τον έλεγχο του βάθους πεδίου.
Τι είναι το διάφραγμα του φακού; Είναι η οπή στη βάση του φακού μεταβλητής διαμέτρου που διαμέσου αυτής περνά το φως στην μηχανή. Συμβολίζεται με το λατινικό γράμμα f και αναφέρεται σαν f/stop. Είναι ο λόγος της εστιακής απόστασης του φακού προς τη διάμετρο του κύκλου ανοίγματος. Είναι αντιστρόφως ανάλογη με το πραγματικό άνοιγμα. Δηλαδή f/2.8 είναι μεγαλύτερο άνοιγμα, μας δίνει περισσότερο φως και f/22 είναι μικρότερο άνοιγμα, μας δίνει λιγότερο φως. Επίσης, θα πούμε ότι μεγαλύτερο διάφραγμα μας δίνει μικρότερο βάθος πεδίου και μικρότερο f/stop αντίστοιχα μεγαλύτερο βάθος πεδίου. Μπορείτε εξάλλου να το διαπιστώσετε και μόνοι σας τραβώντας το ίδιο κάδρο με διαφορετικά f/stop.
Η ποσότητα του φωτός που περνά μέσα από κάθε άνοιγμα διαφράγματος είναι η διπλάσια από την ποσότητα που περνά μέσα από το επόμενο άνοιγμα και η μισή από αυτή που περνά μέσα από το προηγούμενο άνοιγμα.
Βάθος πεδίου Από ολόκληρη την εικόνα που βλέπουμε την ώρα της φωτογράφησης μόνο ένα επίπεδο αποτυπώνεται με απόλυτη ευκρίνεια πάνω στον αισθητήρα της μηχανής μας. Είναι το επίπεδο στο οποίο επιλέγουμε να εστιάσουμε με το φακό μας. Θέματα που βρίσκονται μέσα σε μια απόσταση, μπροστά και πίσω από το σημείο απόλυτης ευκρίνειας εμφανίζονται να είναι, απόλυτα εστιασμένα. Η απόσταση αυτή ονομάζεται βάθος πεδίου.
Βάθος πεδίου άνοιγμα διαφράγματος 50mm f/4.5 50mm f/11 50mm f/22
Συντήρηση φακών Όταν αγοράζουμε ένα ακριβό φακό σήμερα, εκτός από το εξαιρετικής ποιότητα κρύσταλλο, πληρώνουμε και για την επίστρωση αυτών των κρυστάλλων, για την μέγιστη απόδοση του κοντράστ και την αποφυγή αντανακλάσεων. 3 πιο βασικά εργαλεία συντήρησης Πινέλο πανάκι Microfiber φυσερό Χρήση ειδικού υγρού το όποιο βάζουμε στο Microfiber μετά που θα απομακρύνουμε την σκόνη.
Συντήρηση φακών Προσοχή λοιπόν στο μπροστινό και πίσω στοιχείο. Επιβάλλετε συχνός καθαρισμός ειδικά του μπροστινού μέρους. Δακτυλιές: Αποτελούνται από υγρά και λίπος που περιέχουν συνήθως κάποια οξέα- ό,τι πιο δυσάρεστο για την ακριβή και ευαίσθητη μπροστινή επίστρωση του φακού μας! Γι αυτό συνίσταται πάντα η χρήση κάποιου καλής ποιότητας φίλτρου, είτε ενός UV είτε ενός Skylight, για την υλική προστασία του μπροστινού στοιχείου, το οποίο μπορούμε να το βγάζουμε όποτε απαιτείται απόλυτη οπτική ποιότητα.
Επιλογή φωτογραφικού φακού Τι θέλω να φωτογραφίζω και που θα χρησιμοποιώ τις φωτογραφίες? Φακοί ταξιδιού (Travel lenses) Μεγάλο εύρος εστιακής απόστασης π.χ. 18-300mm. Ευελιξία (φακός για όλες τις χρήσεις π.χ τοπίο, πορτραίτο, ζώα κοκ), χαμηλού βάρους και κόστους. Μειωμένη ποιότητα. Φακοί για τοπία Τοπίο = Ποιότητα => Φακός για τοπίο. πχ, 14-24, 10-20mm, 16-35mm Φακοί για ζώα / πουλιά = Τηλεφακοί ή Ζοοm φακοί μεγάλης εστιακής απόστασης + Φακοί ποιότητας. π.χ 300mm f4, 500mmF4 150-500mm κοκ. Φακοί Macro.
Επιλογή φωτογραφικού φακού Επιλογή σε σχέση με μέγιστο διάφραγμα. Φωτογραφία σε χαμηλούς φωτισμός = φακός με διάφραγμα f2.8, f1.8, f1.4. Συνήθως μεγάλο μέγιστο διάφραγμα = ποιοτικός φακός. Φακοί prime Γενικά αποδεκτό ότι είναι οι ποιο ποιοτικοί φακοί 20mm, 50mm, 85mm 200mm κοκ. ΤΙΜΗ - Δεν θα αγοράσω ένα ακριβό φακό τοπίου η φακό Macro αν θα τους χρησιμοποιώ μια 1 φορά τον χρόνο.
Εισαγωγή στην κατανόηση του Ιστογράμματος (Histogram) της φωτογραφικής μηχανής Μιχάλης Ππαλής ΕFIAP/b
Digital/Film O ψηφιακός αισθητήρας είναι παρόμοιος με το φιλμ. Μπορεί αν γίνει υπερέκθεση (overexpose) της εικόνας (blown highlights) Μπορεί να γίνει υπο-έκθεση (underexpose) της εικόνας image (too dark) Το φωτόμετρο φωτομετρά με βάση το 18% γκρίζο gray Η ψηφιακή εικόνα φυλάει τις χρωματικές πληροφορίες σε αριθμούς.
Dynamic Range of Light Values
Τι είναι το ιστόγραμμα? Το ιστόγραμμα για μια ψηφιακή εικόνα είναι ένα γράφημα που απεικονίζει τις τονικές τιμές των pixel μέσα στην εικόνα από το αμιγώς μαύρο στο άσπρο (pure black to pure white) για κάθε φωτεινό επίπεδο (brightness level).. Το ιστόγραμμα δείχνει τον αριθμό των pixel στην εικόνα με μια συγκεκριμένη φωτεινότητα και αναπαριστά αυτούς τους αριθμούς σε γράφημα.
Πως διαβάζεται το Ιστόγραμμα? Η κλίμακα της φωτεινότητας εκτείνεται στον οριζόντιο άξονα x και κυμαίνεται από 0 255. Ο αριθμός 0 στην αριστερή πλευρά αντιπροσωπεύει το αμιγώς μαύρο χρώμα και ο αριθμός 255 στη δεξιά πλευρά αντιπροσωπεύει το αμιγώς λευκό χρώμα. Ο κατακόρυφος άξονας y αποτελεί τον αριθμό των pixel που περιλαμβάνονται σε ένα συγκεκριμένο τόνο. Όσο υψηλότερη είναι η τιμή στον κατακόρυφο άξονα τόσο περισσότερα είναι τα pixel που έχει ένας συγκεκριμένος τόνος. Το διπλανό ιστόγραμμα δείχνει πως υπάρχουν πολλά pixel στο μεσαίο εύρος του γκρίζου τόνου, αλλά όχι και τόσα πολλά στο φωτεινότερο ή σκοτεινότερο εύρος.
Πως διαβάζεται το Ιστόγραμμα? Μια εικόνα με ισορροπημένη έκθεση θα δείχνει ένα γράφημα που μπορεί να περιλαμβάνει υψηλά και χαμηλά σημεία, αλλά το τονικό εύρος θα εξακολουθεί να δείχνει μια κατανομή των τιμών pixel περίπου εντός του πλήρους εύρους φωτεινότητας 0-255. Εικόνες στις οποίες το γράφημα παρουσιάζει μεγαλύτερη κλίση προς τα αριστερά του ιστογράμματος (μαύρο) ή προς τα δεξιά (άσπρο), θα έχει μεγάλα τμήματα της εικόνας που δεν περιλαμβάνουν καθόλου λεπτομέρειες. Αυτό υποδεικνύει υπό- ή υπερέκθεση και η επεξεργασία σε επόμενο στάδιο γίνεται πιο δύσκολη εξαιτίας της απουσίας λεπτομερειών στην εικόνα. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο σχήμα για να είναι ορθό ένα ιστόγραμμα. Όλα εξαρτώνται από την φωτεινότητα του θέματος και του γύρο περιβάλλοντος
Ιστόγραμμα Ομαδοποίηση τόνων.
Ιστόγραμμα - Παραδείγματα
http://www.wildshots.ca
http://hdr-photographer.com/
http://www.peachpit.com
https://www.pinterest.com/pattifrank/histogram/
Χρήση ιστογράμματος Τα ιστογράμματα μπορούν να είναι χρήσιμα κατά τη φωτογράφιση σε συνθήκες έντονου φωτισμού όταν είναι δύσκολο να δείτε την οθόνη της φωτογραφικής μηχανής και να κρίνετε σωστά την έκθεσή σας. Όταν δεν είναι calibrated η οθόνη της μηχανής με αποτέλεσμα η εικόνα στην μηχανή μας να μην είναι σωστής φωτεινότητας. Αποφυγή των highlight και lowlight clipping. Η ικανότητα να ερμηνεύετε ένα ιστόγραμμα είναι βασική στην κατανόηση του τρόπου χρήσης του για την εκτίμηση της έκθεσης. Μόνο το ιστόγραμμα δεν αρκεί για να εκτιμήσει κανείς την έκθεση, αλλά όταν γνωρίζετε τη φιλοσοφία του γραφήματος, μπορείτε να κρίνετε την έκθεση της εικόνας
Παραδείγματα διόρθωσης ιστογράμματος
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ