ιεθνής Σύµβαση CITES ANSERIFORMES (ΧΗΝΟΜΟΡΦΑ) A. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Η παρούσα καταχώρηση, όπως φαίνεται και από τον τίτλο της, αφορά στην τάξη των χηνόµορφων (ANSERIFORMES) και δεν αποσκοπεί στην εισαγωγή νέων δεδοµένων στο ισχύον θεσµικό πλαίσιο. Σκοπό έχει την παροχή θεµατικών οδηγιών προς τις υπηρεσίες που εµπλέκονται µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην εφαρµογή της Σύµβασης και στην τήρηση των προβλεπόµενων απ αυτήν διατάξεων ( ιαχειριστικές Αρχές CITES, λοιπές ασικές Υπηρεσίες, Τελωνειακές Αρχές κ.α.) και στοχεύει στην παροχή πληροφόρησης και εργαλείων που θα υποβοηθήσουν το έργο των ως άνω υπηρεσιών στη προσπάθεια άσκησης των καθηκόντων τους για την εφαρµογή των διατάξεων της Σύµβασης CITES. Β. Η ΤΑΞΗ ΤΩΝ ΧΗΝΟΜΟΡΦΩΝ: Η τάξη των χηνόµορφων (Order: ANSERIFORMES) περιλαµβάνεται στην οµοταξία των πτηνών (Class: AVES) της συνοµοταξίας των χορδωτών (Phylum: CHORDATA) του ζωικού βασιλείου (Kingdom: ANIMALIA) και περιλαµβάνει, όπως φαίνεται στον αµέσως κατωτέρω πίνακα, δύο () οικογένειες (FAMILIES), στις οποίες υπάγονται συνολικά 6 είδη και υποείδη (species and subspecies), σύµφωνα µε τα στοιχεία του unep-wcmc. Βασίλειο/Kingdom: ΖΩΑ / ANIMALIA Συνοµοταξία/ Phylum: ΧΟΡ ΩΤΑ (ΣΠΟΝ ΥΛΩΤΑ) / CHORDATA Οµοταξία/Class: ΠΤΗΝΑ / AVES Τάξη/Order: ΧΗΝΟΜΟΡΦΑ / ANSERIFORMES α/α Οικογένεια (Family) Γένος (Genus) ANATIDAE. Aix. Alopochen. Amazonetta. Anas 5. Anser 6. Anseranas 7. Asarcornis 8. Aythya 9. Bernicla 0. Biziura. Branta. Buchephala. Cairina. Callonetta 5. Camptorhynchus 6. Cereopsis 7. Chen 8. Chenonetta 9. Chloephaga 0. Clangula. Coscoroba. Cyanochen Αριθµός ειδών και υποειδών (Taxa) 5 5
. Cygnopsis. Cygnus 5. Dendrocygna 6. Erismatura 7. Eulabeia 8. Fuligula 9. Heteronetta 0. Histrionicus. Hymenolaimus. Leptotarsis. Lophodytes. Lophonetta 5. Malacorhynchus 6. Mareca 7. Marmaronetta 8. Melanitta 9. Merganetta 0. Mergellus. Mergus. Neochen. Nesochen. Nesonetta 5. Netta 6. Nettapus 7. Nomonyx 8. Nyroca 9. Oidemia 50. Oxyura 5. Philacte 5. Plectropterus 5. Polysticta 5. Pseudotadorna 55. Pteronetta 56. Querquedula 57. Rhodonessa 58. Rufibrenta 59. Salvadorina 60. Sarkidiornis 6. Somateria 6. Spatula 6. Speculanas 6. Stictonetta 65. Tachyeres 66. Tadorna 67. Thalassornis ANHIMIDAE. Anhima. Chaja. Chauna. Palamedea 0 5 7 8 7
Γ. Η ΤΑΞΗ ΤΩΝ ΧΗΝΟΜΟΡΦΩΝ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΑΣΗ CITES : Ορισµένα είδη της τάξης ANSERIFORMES περιλαµβάνονται στα Παραρτήµατα της Σύµβασης CITES και στους πίνακες των εφαρµοστικών αυτής κανονισµών της Ε.Ε. και συγκεκριµένα στα Παραρτήµατα Ι, ΙΙ και ΙΙΙ όσον αφορά τα Παραρτήµατα της Σύµβασης CITES. Γ. ΤΑ ΧΗΝΟΜΟΡΦΑ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CITES Όπως θα έχετε διαπιστώσει από το Παράρτηµα της Σύµβασης CITES, στα παραρτήµατα της Σύµβασης περιλαµβάνονται τα εξής είδη Χηνοµόρφων:. Από την οικογένεια Anatidae: Έξι είδη του γένους Anas. Τα είδη αυτά είναι τα εξής: Anas aucklandica, Anas bernieri, Anas chlorotis, Anas formosa, Anas laysanensis, Anas nesiotis. Ένα είδος του γένους Asarcornis. Το είδος αυτό είναι το Asarcornis scutulata. Τρία είδη του γένους Branta. Τα είδη αυτά είναι τα εξής: Branta canadensis leucopareia, Branta ruficollis και Branta sandvicensis. Ένα είδος του γένους Cairina. Τo είδος αυτό είναι το εξής: Cairina moschata. Ένα είδος του γένους Coscoroba. Το είδος αυτό είναι το εξής: Coscoroba coscoroba. Ένα είδος του γένους Cygnus. Το είδος αυτό είναι το εξής: Cygnus melancoryphus. Τρία είδη του γένους Dendrocygna. Τα είδη αυτά είναι τα εξής: Dendrocygna arborea, Dendrocygna autumnalis και Dendrocygna bicolor. Ένα είδος του γένους Oxyura. Το είδος αυτό είναι το εξής: Oxyura leucocephala. Ένα είδος του γένους Rhodonessa. Το είδος αυτό είναι το εξής: Rhodonessa caryophyllacea. Ένα είδος του γένους Sarkidiornis. Το είδος αυτό είναι το εξής: Sarkidiornis melanotos. Από το Παράρτηµα εξάλλου του Κανονισµού (ΕΚ) 8/997 -όπως αυτό αντικαταστάθηκε στο σύνολό του από το παράρτηµα του Κανονισµού (ΕΕ) 709/00- θα έχετε επίσης διαπιστώσει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση -υιοθετώντας αυστηρότερο καθεστώς προστασίας για ορισµένα είδη χηνόµορφων από ότι η Σύµβαση CITES- έχει υπαγάγει ορισµένα είδη, που δεν περιλαµβάνονται στα Παραρτήµατα της Σύµβασης, στους Πίνακες του Κανονισµού, ενώ επίσης έχει µετακινήσει ορισµένα είδη του Παραρτήµατος ΙΙ της Σύµβασης στον Πίνακα Α του Κανονισµού, αντί να τα υπαγάγει στον Πίνακα Β. Τα είδη αυτά είναι τα εξής: Από την οικογένεια ANATIDAE: i. Το είδος Anas querquedula (Από µη CITES εντάχθηκε στον Πίνακα Α). ii. Το είδος Aythya innotata (Από µη CITES εντάχθηκε στον Πίνακα Α). iii. Το είδος Aythya nyroca (Από µη CITES εντάχθηκε στον Πίνακα Α). iv. Το είδος Branta ruficollis (Από το παράρτηµα ΙΙ, µετακινήθηκε στον Πίνακα Α). v. Το είδος Mergus octosetaceus (Από µη CITES, εντάχθηκε στον Πίνακα Α). vi. Το είδος Oxyura leucocephala (Από το Παράρτηµα ΙΙ µετακινήθηκε στον Πίνακα Α). vii. Το είδος Oxyura jamaicensis (Από µη CITES εντάχθηκε στον Πίνακα Β). viii. Το είδος Tadorna cristata (Από µη CITES, εντάχθηκε στον Πίνακα Α). ix. Το είδος Anas melleri (Από µη CITES εντάχθηκε στον Πίνακα ).
ιευκρινίζουµε ότι, τα ως άνω ενταχθέντα στους πίνακες του Κανονισµού είδη θα αντιµετωπίζονται ως είδη CITES, σ ότι αφορά στην αδειοδότηση της διακίνησής τους, χρησιµοποιώντας τα έντυπα του Καν. (ΕΚ) αρ. 865/006 και όχι αυτά που χρησιµοποιούνται για τις απλές άδειες για τα µη cites είδη. Όπως γνωρίζετε και έχει αναφερθεί και στο παρελθόν, η χώρα µας εφαρµόζει, σ ότι αφορά τις δεσµεύσεις και υποχρεώσεις που αποδέχθηκε προσχωρώντας στη Σύµβαση CITES, τους σχετικούς -µε τη Σύµβαση- Κανονισµούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι επιβάλλουν αυστηρότερα µέτρα προστασίας και διακίνησης των ειδών CITES. Κατά συνέπεια, προκειµένου να διαπιστώσετε πως θα αντιµετωπίσετε µια περίπτωση που έχει να κάνει µε κάποιο συγκεκριµένο είδος της τάξης των Χηνοµόρφων, θα πρέπει πρώτιστα να ανατρέξετε στους Πίνακες του Παραρτήµατος του Κανονισµού 8/997 όπως ισχύει κάθε φορά [στην παρούσα χρονική στιγµή στους πίνακες του Καν. (ΕΕ) 709/00] για να διαπιστώσετε εάν, και σε ποιόν Πίνακα το είδος αυτό έχει καταλογογραφηθεί. Στον Κατάλογο που ακολουθεί παρουσιάζονται ανακεφαλαιωτικά (µε την επιστηµονική τους ονοµασία) τα είδη των Χηνοµόρφων (ANSERIFORMES) που αποτελούν αντικείµενο της Σύµβασης CITES, µε τις αντίστοιχες ενδείξεις σε ποιο Παράρτηµα της Σύµβασης και σε ποιο Πίνακα του Κανονισµού της Ε.Ε. υπάγεται το κάθε είδος: Ανώτερη ταξινοµική βαθµίδα (παρατίθεται για λόγους ταξινοµικούς µόνο) Anatidae ΠΑΝΙ Α-FAUNA (ANIMALS) ΧΟΡ ΩΤΑ (CHORDATA) ΠΤΗΝΑ (AVES) ΧΗΝΟΜΟΡΦΑ(ANSERIFORMES) Επιστηµονική ονοµασία ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CITES «για το διεθνές εµπόριο των ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας που κινδυνεύουν να εξαφανισθούν» κυρωθείσης µε το Ν.055/99 (ΦΕΚ 05/τ.Α /0-06- 99) ΠΙΝΑΚΑΣ (Εφαρµοστικού της Σύµβασης CITES) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΚ) 8/997 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 9ης εκεµβρίου 996 «για την προστασία των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας µε τον έλεγχο του εµπορίου τους» (L 6/0-0-997), όπως αντικαταστάθηκε από τον Κανονισµό (ΕΕ) 709/00 Κοινή ονοµασία Anas I A Νήσσα της Νέας Ζηλανδίας aucklandica Anas bernieri II B Νήσσα του Μπερνιέ Anas chlorotis I A Νήσσα της Νέας Ζηλανδίας Anas formosa II B Κλωσσόπαπια Anas I A Νήσσα του Λεζάν laysanensis Anas melleri - - Anas nesiotis I A -
Anas - A Σαρσέλα querquedula Asarcornis scutulata I A - Aythya innotata - A Λευκόπτερη νήσσα Aythya nyroca - A Βαλτόπαπια Branta I A Καναδέζικη χήνα Canadensis leucopareia Branta ruficolis II A Κοκκινόχηνα Branta I A Χήνα της Χαβάης sandvicensis Cairina moschata Coscoroba coscoroba Cygnus melancoryphus Dendrocygna arborea Dendrocygna autumnalis Dendrocygna bicolor Mergus octosetaceus Oxyura jamaicensis Oxyura leucocephala Rhodonessa caryophyllacea (πιθανώς έχει εκλείψει) Sarkidiornis III Γ Πάπια Βαρβαρίας II Β Κύκνος κοσκορόµπα II B Κύκνος ο µελανόλαιµος II B - III III Γ Γ ενδρόκυκνος ο µελανόραµφος ενδροχήνα πυρόξανθη - A - - B - II A Κεφαλούδι I A Νήσσα η ερυθροκέφαλη II B Νήσσα η λειριοφόρος melanotos Tadorna cristata - A * Τα ονόµατα των ειδών που φέρουν υπογράµµιση αναγράφονται σύµφωνα µε το καθεστώς προστασίας τους, όπως καθορίζεται στην οδηγία 79/09/ΕΟΚ του Συµβουλίου (οδηγία για τα Πτηνά) ή την οδηγία 9//ΕΟΚ του Συµβουλίου (οδηγία για τα ενδιαιτήµατα). Όπως γνωρίζετε -εφόσον τα ως άνω είδη Χηνοµόρφων υπάγονται στα Παραρτήµατα της Σύµβασης CITES και στους Πίνακες των σχετικών µε αυτήν Κανονισµών της Ε.Ε.- η διακίνηση οποιουδήποτε δείγµατος είδους εκ των ανωτέρω επιτρέπεται αποκλειστικά και µόνο µε χρήση του ειδικού εντύπου πιστοποιητικών και αδειών που προβλέπει ο Κανονισµός (ΕΚ) 865/006 [όπως τροποποιήθηκε µε τον Κανονισµό (ΕΚ) 00/008] που εκδίδονται από τις αρµόδιες ιαχειριστικές Αρχές CITES. Υπενθυµίζεται ότι η εφαρµογή της Σύµβασης CITES και των σχετικών µε αυτήν Κανονισµών (ΕΚ), έχει ανατεθεί στα αρµόδια διαχειριστικά όργανα CITES, τις δασικές 5
και τελωνειακές αρχές του Κράτους (βλέπε και άρθρο ΚΥΑ 99098/588/6-0-006 ΦΕΚ 570/τ.Β /6-0-006), που κατά την άσκηση των αρµοδιοτήτων τους οφείλουν να µεριµνούν ώστε να τηρούνται απαρέγκλιτα οι προβλεπόµενες από το ισχύον θεσµικό πλαίσιο διατάξεις, ακολουθώντας τις επιβεβληµένες κατά περίπτωση διαδικασίες. Επισηµαίνουµε ότι για τα παρακάτω είδη Χηνοµόρφων του Πίνακα Χ του Κανονισµού (ΕΚ) 865/006, όπως τροποποιήθηκε µε τον Κανονισµό (ΕΚ) 00/008, µε την προϋπόθεση ότι πρόκειται για δείγµατα που έχουν αναπαραχθεί σε αιχµαλωσία και φέρουν την προβλεπόµενη σήµανση, δεν απαιτείται πιστοποιητικό CITES: Απόσπασµα (µε τα είδη χηνοµόρφων) του Πίνακα Χ του Κανονισµού (ΕΚ) 865/006, όπως τροποποιήθηκε µε τον Κανονισµό (ΕΚ) 00/008 {Είδη πτηνών- δηλαδή για τα οποία, εφόσον δεν προέρχονται από την φύση αλλά έχουν γεννηθεί και εκτραφεί σε αιχµαλωσία και εφόσον φέρουν σήµανση [είτε µε ατοµικά σηµασµένο και χωρίς ραφή ποδοδακτύλιο, είτε µε ατοµικά αριθµηµένο αµετάβλητο ηλεκτρονικό µικροαναµεταδότη σύµφωνα µε τα πρότυπα ISO 78: 996 (E) και 785: 996 (E)], δεν απαιτείται πιστοποιητικό CITES} Ανώτερη ταξινοµική βαθµίδα (παρατίθεται για λόγους ταξινοµικούς µόνο) ANSERIFORMES Anatidae Επιστηµονική ονοµασία είδους του Παραρτήµατος Χ του Κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 865/006, όπως το Παράρτηµα Χ αντικαταστάθηκε από το κείµενο του Παραρτήµατος ΙΙ του Κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 00/008 Παράρτηµα της Σύµβασης CITES στο οποίο έχει καταλογογρ αφηθεί Πίνακας του σε ισχύ Παραρτήµα τος του Καν. (ΕΚ) 8/97 στον οποίο έχει καταλογογρ αφηθεί Κοινή (Εµπορική) Ονοµασία ΧΗΝΟΜΟΡΦΑ Ducks and Gooses (Πάπιες και Χήνες) Anas laysanensis I A Laysan duck Anas querquedula - A Garganey teal Aythya nyroca - A Ferruginous duck Branta ruficollis II A Red-breasted goose Branta sandvicensis I A Hawaiian goose, Nene Oxyura leucocephala II A White-headed duck Υπενθυµίζεται επίσης ότι σύµφωνα µε το άρθρο 8 παρ. του Καν. (ΕΚ) 8/97: «Η αγορά, η προσφορά προς αγορά, η απόκτηση για εµπορικούς σκοπούς, η έκθεση για εµπορικούς σκοπούς, η χρησιµοποίηση για κερδοσκοπικό σκοπό και η πώληση, η κατοχή µε σκοπό την πώληση, η προσφορά προς πώληση ή η µεταφορά προς πώληση δειγµάτων ειδών του παραρτήµατος (Πίνακα) Α απαγορεύονται». Ειδικά για τα ζώντα ζώα, ειδών του Παραρτήµατος Ι της Σύµβασης CITES και του Πίνακα Α του Καν. (ΕΚ) 8/97 όπως κάθε φορά ισχύουν-, σύµφωνα µε το άρθρο 9 της ΚΥΑ 99098/588/6-0-006 ΦΕΚ 570/τ.Β /6-0-006): απαγορεύεται η εισαγωγή, εξαγωγή, κατοχή και διατήρησή τους, όταν ο σκοπός των ως άνω ενεργειών είναι είτε το εµπόριο και η διάθεσή τους στην Ελληνική αγορά προκειµένου τα ζώα αυτά να χρησιµοποιηθούν ως προσωπικά ή οικιακά, είτε αυτή καθεαυτή η κατοχή και διατήρησή τους για προσωπικούς ή οικιακούς λόγους. Το ίδιο άρθρο προβλέπει ποινικές και διοικητικές κυρώσεις για τους παραβάτες. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίδεται, επίσης στον εκάστοτε ισχύοντα Κανονισµό (ΕΕ) που αφορά αναστολή εισαγωγής στην Κοινότητα δειγµάτων από ορισµένα είδη 6
άγριας πανίδας και χλωρίδας. Στην παρούσα χρονική στιγµή στον Καν. (ΕΕ) 997/00, µε τον οποίο επιβλήθηκε αναστολή εισαγωγής στην Ένωση ορισµένων δειγµάτων (specimens) ορισµένων ειδών, της τάξης των Χηνοµόρφων (ANSERIFORMES) και συγκεκριµένα των κάτωθι: ΕΙ ΟΣ Anatidae Oxyura jamaicensis ΠΙΝΑΚΑΣ Καν.8/97 Καλυπτόµενες πηγές Καλυπτόµενα δείγµατα Χώρες προέλευσης B Όλες Ζωντανά Όλες Γ. ΜΗ CITES ΕΙ Η ΧΗΝΟΜΟΡΦΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ (ΑΠΛΗ) Α ΕΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ, ΕΞΑΓΩΓΗΣ Κ.Λ.Π., σύµφωνα µε το άρθρο 8 της ΚΥΑ 99098/588/6-0-006 (ΦΕΚ 570/τ.Β /6-0-006): Όπως θα έχετε διαπιστώσει και από το παράρτηµα (µε τα προστατευτέα µη CITES είδη χλωρίδας και άγριας πανίδας) που συνοδεύει την αριθµ. 9666/0/0-07-006 διευκρινιστική εγκύκλιό µας απόσπασµα του οποίου παρατίθεται αµέσως παρακάτω-, στο πεδίο εφαρµογής του άρθρου 8 της ΚΥΑ 99098/588/6-0-006 (ΦΕΚ 570/τ.Β /6-0-006), όπως ισχύει, περιλαµβάνονται όλα τα µη CITES είδη της οµοταξίας των πτηνών (Aves spp.), καθώς όλα τα πτηνά (πλην των εξαιρέσεων που αναφέρονται σε παρένθεση στην πρώτη στήλη) περιλαµβάνονται στη Σύµβαση της Βέρνης. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ AVES spp. (όλα τα µη CITES είδη πτηνών, εκτός των ειδών: Larus marinus, Larus fuscus, Larus argentatus, Columba palumbus, Passer domesticus, Sturnus vulgaris, Garrulus glanderius, Pica pica, Corvus monodula, Corvus frugilegus kai Corvus corone) Cygnus bewickii (Cygnus columbianus bewickii) ΜΗ CITES ΕΙ Η του Π.. 67/98 (ΦΕΚ /τ.α /0-0-98) «Περί προστασίας της αυτοφυούς Χλωρίδος και Άγριας Πανίδος και καθορισµού διαδικασίας συντονισµού και Ελέγχου της Ερεύνης επ αυτών», όπως διορθώθηκε µε το ΦΕΚ /τ.α /8-0-98 και τροποποιήθηκε µε το Π.. 56/987 (ΦΕΚ /τ.α /07-07- 987) ΜΗ CITES ΕΙ Η του Παραρτήµατος Ι της ΚΥΑ 985/9--985, όπως τροποποιήθηκ ε µε την ΚΥΑ 98/-- 997 η οποία κατήργησε και την ΚΥΑ 66599/996 ΠΤΗΝΑ (AVES) ΜΗ CITES ΕΙ Η του Παραρτήµατος της από --998 ΚΥΑ «Καθορισµός µέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων (ενδιαιτηµάτων) καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας» (ΦΕΚ 89/τ.Β /8-- 998) ΜΗ CITES ΕΙ Η των Παραρτηµάτων της ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΒΕΡΝΗΣ «για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης», κυρωθείσης µε το Ν.5/98 (ΦΕΚ /τ.α /- 0-98) + + + 7
Cygnus cygnus + + Anser albifrons flavirostris + + Anser erythropus + + Branta leucopsis + + Tadorna ferruginea + + Marmaronetta (Anas) + + angustirostris Mergus albellus + + Κατά συνέπεια, εφόσον η τάξη των Χηνοµόρφων αποτελεί υποδιαίρεση της οµοταξίας των πτηνών: όλα τα µη CITES είδη της τάξης των Χηνοµόρφων (Anseriformes spp.) περιλαµβάνονται στο πεδίο εφαρµογής του άρθρου 8 της ως άνω ΚΥΑ, και για την εισαγωγή, εξαγωγή κ.λ.π. οποιουδήποτε τύπου δείγµατος αυτών απαιτείται απλή άδεια της αρµόδιας διαχειριστικής αρχής CITES. Στην σύγχρονη εποχή της κοινωνίας της πληροφόρησης και του διαδικτύου, είναι πολύ εύκολο, ανατρέχοντας στους κατάλληλους δικτυακούς τόπους (http://www.google.com, http://www.cites.org και http://www.unep-wcmc.org), να συλλέξετε εικόνες και πληροφορίες για οποιοδήποτε είδος. 8