Η αναγκαιότητα σύνταξης του ασολογίου στην Ελλάδα. Μια πρόταση του WWF Ελλάς στα πλαίσια της εκστρατείας άση για Πάντα

Η αναγκαιότητα σύνταξης του ασολογίου στην Ελλάδα Μια πρόταση του WWF Ελλάς στα πλαίσια της εκστρατείας άση για Πάντα Ιούνιος 1999

World Wide Fund For Nature WWF Eλλάς Παγκόσµιο Ταµείο Για τη Φύση Φιλελλήνων 26 Αθήνα 105 58 Tηλ: 01 3314893 Fax: 01 3247578 E-Mail: a.papageorgiou@wwf.gr Η αναγκαιότητα σύνταξης του ασολογίου στην Ελλάδα - Μια πρόταση του WWF Ελλάς στα πλαίσια της εκστρατείας άση για Πάντα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή 2. Τι είναι το ασολόγιο 3. Η σηµασία του ασολόγιου για την Ελληνική φύση 4. Η προηγούµενη πορεία του θέµατος 5. Το ασολόγιο µετά την 2818/97 απόφαση του Συµβουλίου της Επικρατείας 6. Το Εθνικό Κτηµατολόγιο και το ασολόγιο 7. Η αξία του ασολόγιου σε σχέση µε την σηµερινή κατάσταση των δασών 8. Υλοποίηση του ασολόγιου 9. Οι θέσεις και οι προτάσεις του WWF - ΕΛΛΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α. Αντικείµενο καταγραφής των ασικών Χαρτών ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β. Οικότοποι χορτολιβαδικών και βραχωδών εκτάσεων Την εργασία συνέταξαν για το WWF Ελλάς οι δασολόγοι ΗΛΙΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙ ΗΣ και ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ 2

1. Εισαγωγή Τα περισσότερα περιβαλλοντικά προβλήµατα που αντιµετωπίζει η χώρα µας σχετίζονται µε την ασάφεια γύρω από την ιδιοκτησία και τη χρήση της γης. Μεταξύ άλλων, η ασάφεια αυτή διευκολύνει το έργο των οικοπεδοφάγων, που επωφελούνται των καταστροφικών πυρκαγιών και προχωρούν σε σταδιακή νοµιµοποίηση των παράνοµων κτισµάτων τους. Έτσι, εκεί που η γη αποκτά µεγάλη αξία, το δάσος χάνει τη µάχη µε το τσιµέντο και µειώνεται συνεχώς. Εκτός αυτού, οι συνεχείς διεκδικήσεις εκτάσεων του ηµοσίου από ιδιώτες, απασχολούν εκατοντάδες υπαλλήλους του δικαστικού και δασικού κλάδου για χρόνια, εµποδίζοντας άλλες λειτουργίες και επιβαρρύνοντας τον κρατικό προϋπολογισµό. Η Ελλάδα είναι η µόνη χώρα της Ευρώπης που δεν έχει δασολόγιο, ένα χάρτη δηλαδή, όπου να καταγράφονται µε σαφήνεια τα όρια της δασικής χρήσης µε άλλες (π.χ. αστική, γεωργική). Το παγκόσµιο Ταµείο για τη Φύση ξεκίνησε το Νοέµβριο του 1998 την εκστρατεία ΑΣΗ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ µε στόχο τη βελτίωση της θεσµικής προστασίας των δασών, ως ουσιαστικό µέτρο πρόληψης ενάντια στις δασικές πυρκαγιές. Οι δραστηριότητες της εκστρατείας εστιάζονται στην επίλυση τριών ουσιαστικών θεσµικών προβληµάτων: η έλλειψη δασολογίου, τα παραθυράκια της δασικής νοµοθεσίας και η έλλειψη ενός ενιαίου φορέα δασοπροστασίας. Η εργασία αυτή αφορά το πρώτο πρόβληµα και έχει σκοπό να αναλύσει τη σχέση του ασολογίου ή ασικού Κτηµατολογίου µε τη σηµερινή κατάσταση των δασών. Η αδυναµία της πολιτείας να συντάξει ως σήµερα το δασικό χάρτη της χώρας είχε πολύ καταστρεπτικά αποτελέσµατα σε βάρος της φύσης. Ορισµένες νοµικές ρυθµίσεις που έγιναν µε τον τελευταίο νόµο για το Εθνικό Κτηµατολόγιο (2664/98), ενώ φαινοµενικά αντιµετωπίζουν το πρόβληµα, στην ουσία επιφέρουν νέα δεινά για τα ελληνικά δάση, µε την παράδοση στους επίδοξους καταπατητές τουλάχιστον 15.000.000 στρεµµάτων δασικών χορτολιβαδικών εκτάσεων. Το WWF-Ελλάς παρεµβαίνει σ αυτήν την αρνητική κατάσταση, µε συγκεκριµένες υλοποιήσιµες προτάσεις, που αν γίνουν δεκτές, θα αποτελέσουν µία πολύ καλή βάση, για µια σύντοµη και θετική για το περιβάλλον λύση του προβλήµατος καταγραφής και προστασίας των δασών της Ελλάδας. Αθήνα, Ιούνιος 1999 Για το WWF Ελλάς Αριστοτέλης Παπαγεωργίου Υπεύθυνος ασικών Προγραµµάτων WWF Ελλάς 3

2. Τι είναι το ασολόγιο Το ασολόγιο εµφανίστηκε πρώτη φορά ως όρος στο άρθρο 13 του Νόµου 998/79 "Περί προστασίας των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της Χώρας". Για το συντάκτη του άρθρου, θα ήταν ένα βιβλίο στο οποίο θα καταχωρούνταν τα δάση και δασικές εκτάσεις της χώρας όπως αυτά θα εµφανίζονταν σε ειδικούς θεµατικούς χάρτες, τους δασικούς χάρτες. Οι χάρτες αυτοί, που προβλέπονται από το άρθρο 12 του ίδιου νόµου ήταν προϋπόθεση για την δηµιουργία του ασολογίου. Το ασολόγιο εκτός του δασικού χάρτη θα περιείχε και τα παρακάτω στοιχεία για τα δάση και τις δασικές εκτάσεις : το τοπωνύµιο της περιοχής, τα όρια και την έκταση τους. τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της βλάστησης (κατηγορίες δασών, είδος βλάστησης, πυκνότητα, ηλικία και άλλες προσδιοριστικές λεπτοµέρειες) και τις αναδασωτέες εκτάσεις σε χωριστή καταχώρηση. Προσδιορίζοντας την έννοια του ασολογίου µπορούµε να το θεωρήσουµε ως καταγραφή των δασών και δασικών εκτάσεων της Χώρας µε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της βλάστησής τους σε χάρτες και σε βιβλία. Μετά την ψήφιση του Ν. 998/79, εξεδόθη το Προεδρικό ιάταγµα 1141/11-12/18-12-1980 (ΦΕΚ 228 Α'/80) "Περί φωτογραφήσεως και Χαρτογραφήσεως των δασών και δασικών εκτάσεων και ασολογίου της Χώρας", µε σκοπό να γίνει η Χαρτογράφηση (δασικοί χάρτες) και το ασολόγιο. Η καταγραφή αυτή, δυστυχώς δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και την ίδια τύχη είχαν όλες οι προηγούµενες προσπάθειες, όπως φαίνεται σε επόµενα κεφάλαια. Σήµερα η σύνταξη του ασολογίου έχει εγκαταλειφτεί, αφού από το Νοέµβριο του 1998 ισχύει ο Νόµος 2664/98 "Εθνικό Κτηµατολόγιο και άλλες διατάξεις", σύµφωνα µε τον οποίο προβλέπεται η σύνταξη των λεγόµενων δασικών χαρτών. Η σύνταξη των δασικών χαρτών θα είναι ένα ουσιαστικό βήµα προόδου για τη χαρτογράφηση των δασών της χώρας. Για την αποφυγή σύγχυσης µεταξύ των όρων ασολόγιο, ασικό Κτηµατολόγιο και ασικοί Χάρτες, που έχουν αναφερθεί κατά καιρούς σε διαφορετικές νοµοθετικές ρυθµίσεις, στην αναφορά αυτή θα χρησιµοποιούµε γενικά τον όρο ασολόγιο ως την καταγραφή των δασών και δασικών εκτάσεων της χώρας. 3. Η σηµασία του ασολογίου για την ελληνική φύση. Η κατάρτιση του δασολογίου θα επιβάλει µία στοιχειώδη τάξη στην διαχείριση των δασών και δασικών εκτάσεων της χώρας. Η γνώση των ορίων εντός των οποίων ισχύουν οι δασικοί νόµοι και τα αντίστοιχα άρθρα του Συντάγµατος, θα κάνει ευδιάκριτες τις παράνοµες πράξεις, αφού η οριοθέτηση θα βοηθήσει τους πολίτες να γνωρίζουν τους παρανοµούντες στα δάση, αλλά και οι επιβουλευόµενοι τα δάση θα γνωρίζουν ότι οι πράξεις τους δεν θα µένουν άγνωστες ή ατιµώρητες. 4

Τα θετικά στοιχεία του δασολογίου είναι : Ο προσδιορισµός του φυσικού χερσαίου χώρου της χώρας, που χρειάζεται ειδική διαχείριση για την διατήρηση και βελτίωση της οικολογικής ισορροπίας. Η οριστικοποίηση των ορίων εντός των οποίων προσδιορίζεται ο χώρος στον οποίο ισχύει η δασική νοµοθεσία και τα αντίστοιχα άρθρα του Συντάγµατος. Η δηµιουργία, µέσω της χαρτογράφησης των δασών, ενός εργαλείου που θα µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την χωροθέτηση των χρήσεων γης, αλλά και για κάθε χωροταξικό σχεδιασµό. Ο περιορισµός των πιέσεων και των επεµβάσεων που γίνονται µε αντικείµενο τα δάση και τις δασικές εκτάσεις. Η δυνατότητα χρήσης του δασολογίου για τον σχεδιασµό της διαχείρισης των δασών, την ανόρθωση των υποβαθµισµένων εδαφών, όπως των χορτολιβαδικών και βραχωδών, την αξιοποίησή τους και σε παραγωγική βάση. Είναι φυσικό, ότι η κατάρτιση του δασολογίου δεν είναι από µόνη της ικανή να δώσει αµέσως τα αναµενόµενα θετικά αποτελέσµατα, ούτε να αποτρέψει τα αρνητικά. Για να γίνει αυτό, απαιτείται αλλαγή της ακολουθούµενης δασικής πολιτικής, πρακτική προστασίας των δασών, αλλαγή του µοντέλου ανάπτυξης και ίσως επαναπροσδιορισµό του όρου "ανάπτυξη". 4. Η προηγούµενη πορεία του θέµατος. Το ζήτηµα της καταγραφής των δασών της Ελλάδος ετέθη ήδη από το έτος 1836, όταν µε νόµο θα έπρεπε όλοι οι ιδιοκτήτες δασών να τα δηλώσουν στο τότε υπουργείο Οικονοµικών, που ήταν υπεύθυνο για τα δάση. Τον ίδιο χρόνο ιδρύθηκε και η ασική Υπηρεσία µε υπαλλήλους κυρίως χωροφύλακες και εφόρους ενώ στις διευθυντικές θέσεις ετέθησαν Βαυαροί. Η ασική Υπηρεσία αναδιοργανώθηκε το 1843, οπότε και µειώθηκε το προσωπικό της, ενώ το έτος 1877 καταργήθηκε και οι αρµοδιότητές της δόθηκαν στην χωροφυλακή για τη φύλαξη και τους οικονοµικούς εφόρους για τη διαχείριση. Το 1893 ιδρύθηκε Τµήµα ασών στο υπουργείο Οικονοµικών και στο ασικό Σώµα υπηρετούσαν 20 ασάρχες µε πρόβλεψη να είναι δασολόγοι και σε περίπτωση έλλειψης να ετοποθετούντο αξιωµατικοί της χωροφυλακής. Το µεγάλο άλµα για την Ελληνική δασοπονία έγινε το έτος 1917 µε την ίδρυση της ασολογικής Σχολής και την υπαγωγή της Κεντρικής ασικής Υπηρεσίας στο νεοσύστατο Υπουργείο Γεωργίας, ενώ από το 1921 αποκλείστηκαν από την ασική Υπηρεσία χωροφύλακες και έφοροι. Το έτος 1929 συντάχθηκε ο πρώτος ασικός Κώδικας (Ν. 4173/1929) που αποτέλεσε την βάση της δασικής νοµοθεσίας, ενώ το 1931 έγινε η διάρθρωση της ασικής Υπηρεσίας στη µορφή που ισχύει σχεδόν µέχρι σήµερα (Επιθεωρήσεις, ασαρχεία, ασονοµεία) και άρχισαν να τηρούνται αξιόπιστα στοιχεία για την ιδιοκτησία και διαχείριση των δασών. Για την καταγραφή του δασικού χώρου, στον οποίο ισχύουν οι διατάξεις του Συντάγµατος και της δασικής νοµοθεσίας, ψηφίστηκε το 1976 ο Νόµος 248/76 "Περί Φύλλου Καταγραφής, Μητρώου Ιδιοκτησίας και Οριοθεσίας των ασικών Εκτάσεων και Προστασίας των ηµοσίων ασικών Εκτάσεων" (ΦΕΚ 6Α'/76). Με τον νόµο αυτό, εκτός του δασικού χώρου, έγινε καταγραφή και της δασικής ιδιοκτησίας. Τα αποτελέσµατα από την εφαρµογή του νόµου ήταν πενιχρά, αφού καταγράφηκε µόνο µία µικρή επιφάνεια δασικής γης έκτασης 5

4 εκ. στρεµµάτων, από τα οποία περίπου 3 εκ. στρέµµατα στην Αττική. Η εκτέλεση του νόµου 248/76 σταµάτησε πρόωρα, όταν διαλύθηκαν τα ειδικά συνεργεία που είχαν συσταθεί από την τότε κυβέρνηση για άγνωστους λόγους. Λίγο αργότερα προωθήθηκε ο Νόµος 998/79, ο οποίος κατάργησε τον πιο πάνω νόµο. Ο Νόµος 248/76 θεωρήθηκε από πολλούς ως η µόνη διάταξη, που θα µπορούσε να είχε φέρει θετικά αποτελέσµατα στο θέµα του ασολογίου. Η αποτυχία του οφείλεται µεταξύ άλλων και στις παρακάτω αιτίες : Ο νόµος προσπάθησε να αντιµετωπίσει ολοκληρωµένα και ταυτόχρονα τα θέµατα του δασικού χώρου (χρήση γης) και της δασικής ιδιοκτησίας, µε αποτέλεσµα να δηµιουργηθούν πολύ χρονοβόρες διαδικασίες για τα συνεργεία κτηµατογράφησης (υποµνήµατα, δασική νοµοθεσία), αλλά και από την εκδίκαση των αντιρρήσεων. Τα συνεργεία κτηµατογράφησης που έγιναν, δεν βοηθήθηκαν όσο έπρεπε µε µέσα, τεχνολογία, τεχνική και νοµική βοήθεια ώστε να αντιµετωπίσουν τα πολλά προβλήµατα που δηµιουργούσε η λειτουργία τους. Ο αριθµός τους ήταν ανεπαρκής, ενώ η έναρξη των εργασιών από την Αττική πρόσθεσε πολύ περισσότερα προβλήµατα. Η πολιτεία δεν βοήθησε το έργο των συνεργείων, γιατί η διαδικασία κατάρτισης προξενούσε προβλήµατα και εµφάνιζε παράνοµες πράξεις, οι οποίες προηγούµενα έµεναν στην αφάνεια, ή κάποιοι τις κάλυπταν. εν συνδέθηκε το κτηµατολόγιο µε διαδικασίες που θα προέτρεπαν και τους πολίτες να ζητούν την πρόοδό του. Τέτοιες θα µπορούσαν να είναι, η µη έκδοση αδειών οικοδοµών, η απαγόρευση αγοραπωλήσεων κτηµάτων και άλλες αναστολές στις περιοχές που κηρύσσονται υπό κτηµατογράφιση. Υπήρξαν επί µέρους πολύ σοβαρά προβλήµατα στις διαδικασίες κατάρτισης του κτηµατολόγιου από τον ακριβή καθορισµό των δασικών εκτάσεων που έπρεπε να κτηµατογραφηθούν, τον καθορισµό άλλης µορφής εκτάσεων που έπρεπε να καταγραφούν, την οριοθεσία των δασικών εκτάσεων του δηµοσίου, τη διαδικασία υποβολής και εξέτασης υποµνηµάτων και αντιρρήσεων, την έλλειψη επαρκών τεχνικών προδιαγραφών αλλά και την οργανωτική δοµή, που ήταν γραφειοκρατική και αλληλοσυγκρουόµενη. Τα συνεργεία που ασχολήθηκαν µε το αντικείµενο, παρ' όλες τις προσπάθειες που έκαναν να προχωρήσει το έργο και µε αντίστοιχες προτάσεις βελτίωσης, δεν κατάφεραν να ξεκολλήσουν από την γενική ακινησία. Ο νόµος 998/79 εισήγαγε ορισµένα νέα δεδοµένα στην αντιµετώπιση των δασών της χώρας. Ερµηνεύοντας τα άρθρα 24 και 117 του Συντάγµατος, όρισε ως δασικές εκτάσεις αυτές που : Είναι σήµερα δασικές. Ήταν δασικές στο παρελθόν και καταστράφηκαν από φωτιά ή εκχερσώθηκαν παράνοµα, επεκτείνοντας την εφαρµογή της διάταξης και πριν την ψήφιση του Συντάγµατος (1975). Για την καταγραφή των δασικών εκτάσεων ο Ν. 998/79 περιλαµβάνει 2 άρθρα. Το άρθρο 12 καθορίζει τη διαδικασία και το περιεχόµενο των δασικών χαρτών, ενώ το άρθρο 13 ορίζει τα σχετικά µε το ασολόγιο. Επιπρόσθετα, τη διαδικασία ολοκληρώνει το άρθρο 11 του ιδίου νόµου, που ορίζει τον τρόπο φωτογράφισης των δασών από αέρα (αεροφωτογραφίες) και επίγεια. Στο κεφάλαιο των τελικών και µεταβατικών διατάξεων του νόµου υπάρχουν 4 άρθρα (81, 82, 83, 84) που τροποποιούν ή αντικαθιστούν αντίστοιχα άρθρα του Ν.248/76. Πολύ µεγάλο ενδιαφέρον έχει το άρθρο 80 στο οποίο ορίζεται ότι ως "δασικές εκτάσεις" ορίζονται οι 6

αναφερόµενες εκτάσεις και εδάφη του άρθρου 3 παρ. 1, 2, 3, 4, 5 και 6β, 6γ (πεδινές χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις). Η διάταξη αυτή, παρ' όλο που έρχεται σε αντίθεση µε το άρθρο 3 του ίδιου νόµου, προσφέρει την προστασία των δασικών νόµων και στα υποβαθµισµένα δάση και δασικές εκτάσεις που έχουν σήµερα χορτολιβαδική ή θαµνώδη µορφή, ενώ τα προφυλάσσει και από επίδοξους ιδιοκτήτες ή καταπατητές. Ο νόµος 998/79 παρ' όλο που έλυσε κάποια ζητήµατα σχετικά µε την εφαρµογή του δασικού κτηµατολογίου, δεν κατάφερε να δώσει σηµαντική ώθηση στην κατάρτισή του. Τα συνεργεία µε την πάροδο του χρόνου αποδυναµώθηκαν από τα στελέχη τους, µειώθηκαν και ουσιαστικά απενεργοποιήθηκαν. Είναι παράδοξο για την δασική νοµοθεσία, η θέσπιση διαδικασίας ασολογίου, για την οποία µάλιστα εκδόθηκε και σχετικό Προεδρικό ιάταγµα (Π.. 1141/1980), ενώ ως γνωστόν η διαδικασία του ασικού κτηµατολογίου εµπεριέχει τουλάχιστον τους ασικούς χάρτες. Γίνεται φανερό, ότι από το 1977 και µετά η πολιτεία δεν κατέβαλε καµία ουσιαστική προσπάθεια για την κατάρτιση του ασολογίου και αρκέστηκε σε θεσµικές ρυθµίσεις, χωρίς κανένα ουσιαστικό αντίκρυσµα. Οι τεχνικοί λόγοι για την αδράνεια αυτή έχουν εξηγηθεί παραπάνω, αλλά πέραν αυτών υπάρχουν και πολιτικά αίτια: Η γενικότερη πολιτική των τελευταίων κυβερνήσεων ακολουθεί ένα µοντέλο ανάπτυξης που αγνοεί παντελώς την πρωτογενή παραγωγή και ιδιαίτερα τη δασοπονία και δασική προστασία, δίνοντας προτεραιότητα σε µεγάλα έργα. Έτσι οι πόροι που διατίθενται για το δασικό χώρο µειώνονται κάθε χρόνο και η ασική Υπηρεσία συρρικνώνεται σταδιακά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσµα να υπάρχει αδυναµία εκτέλεσης του έργου που προβλέπει η νοµοθεσία. Το ασολόγιο είναι ένα µακροπρόθεσµο έργο, του οποίου τα θετικά αποτελέσµατα θα φανούν σε χρονικό διάστηµα µεγαλύτερο της τετραετίας, οπότε δεν ενδιαφέρει ουσιαστικά καµία κυβέρνηση. Έτσι το βάρος δίνεται στα µεγάλα και εντυπωσιακά έργα. Το ασολόγιο θα ξεσκέπαζε πολλές παρανοµίες και θα έκλεινε το δρόµο σε πολλούς υποψήφιους καταπατητές - µεγάλους ή µικρούς - και µοιραία δηµιούργησε αντιδράσεις από διάφορους εκπροσώπους ισχυρών συµφερόντων. 5. Το δασολόγιο µετά την απόφαση 2818/97 του Συµβουλίου της Επικρατείας. Μετά την ψήφιση του Ν. 998/79 και σύµφωνα µε την εξουσιοδότηση του άρθρου 13 παρ. 3 εξεδόθη το Προεδρικό ιάταγµα 1141/80 "Περί Φωτογραφήσεως και Χαρτογραφήσεων των ασών και ασικών Εκτάσεων και ασολογίου της Χώρας". Η έγκαιρη ολοκλήρωση του Π.. δεν είχε αντίστοιχη συνέχεια και έτσι το θέµα του ασολογίου παραµένει ως σήµερα εκκρεµές. Όµως στο µεταξύ διάστηµα, ως την ψήφιση των άρθρων 27 και 28 του Ν. 2664/98 "Περί Εθνικού Κτηµατολογίου" διαδραµατίσθηκαν τα παρακάτω: Στις 2 Ιανουαρίου 1991 η "Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης" καταφεύγει στο Συµβούλιο της Επικρατείας (Σ.τ.Ε.) κατά της "παράλειψης του Υπουργού Γεωργίας" να καταρτίσει και θέσει σε ισχύ το δασολόγιο της Χώρας. Επί της προσφυγής αυτής εκδόθηκε στις 8 Ιουλίου 1997 η απόφαση 2818/1997 του Σ.τ.Ε., η οποία είναι καταπέλτης κατά της ιοίκησης και υπέρ της προστασίας των δασών, µέσω της κατάρτισης και ισχύος του έργου. Στο σκεπτικό της απόφασης αναφέρονται και τα εξής : "Στόχος της προστασίας αυτής είναι η κατ' αρχήν απαγόρευση της µεταβολής του προορισµού των δασών και των δασικών εκτάσεων, που είναι απόλυτη προκειµένου περί των ιδιωτικών δασών και των ιδιωτικών δασικών εκτάσεων, να διασφαλισθεί η διατήρηση και 7

αναγέννηση των ζωτικών αυτών οικοσυστηµάτων και η συνακόλουθη εκπλήρωση των τόσο σηµαντικών για τη φύση και τη ζωή λειτουργιών του. Η προστασία αυτή πηγάζει απ ευθείας από το Σύνταγµα (άρθρο 24), οι σχετικές επιταγές του οποίου έχουν αυτοτέλεια και άµεση εφαρµογή." (σελ.10). "Από τα ανωτέρω προκύπτει, ότι η κατάρτιση εθνικού δασολογίου, πέραν της προδήλου σηµασίας της για την προστασία των εθνικών δασών είναι αναγκαία και για την λειτουργία του ευρωπαϊκού συστήµατος δασικών πληροφοριών" (σελ. 11). "Πράγµατι δε, η ακριβής γνώση του προστατευτέου αγαθού είναι αυτονόητος αναγκαίος όρος για τη λήψη προστατευτικών µέτρων και την αποτελεσµατικότητά των. Έτσι, η έγκυρη απογραφή του δασικού κεφαλαίου µε ένα συστηµατικό τρόπο, σύµφωνα µε τους κανόνες της δασικής επιστήµης και της τεχνικής και η συνακόλουθη δεσµευτικότητά της τόσο για τη ιοίκηση όσο και για τους διοικούµενους, αποκόπτει από τη ρίζα κάθε αµφισβήτηση σχετικά µε τον χαρακτήρα µιας έκτασης ως δάσους, δασικής ή µη, οδηγεί τα δασικά όργανα να προβαίνουν έγκαιρα στις αναγκαίες ενέργειες σε περίπτωση που επιχειρείται αθέµιτη παρέµβαση σε δάσος ή δασική έκταση και επιτρέπει την άµεση αποκατάσταση δασικού χαρακτήρα σε περιπτώσεις αλλοίωσης ή µεταβολής του από ανθρώπινες ενέργειες ή άλλα αίτια." (σελ. 12). Η απόφαση του Σ.τ.Ε. αφού περιγράφει πλήρως το αντικείµενο της παραλείψεως του Υπουργού Γεωργίας και κρίνει ότι "παρήλθε, κατά την κρίση του δικαστηρίου, ο εύλογος χρόνος για την κατάρτιση του δασολογίου" ορίζει πως : "Η ιοίκηση πρέπει να προβεί σε όλες τις ενέργειες που περιγράφηκαν και αποτελούν µέρος της κατάρτισης του δασολογίου της χώρας, µέσα στον απαιτούµενο για την πραγµάτωσή του χρόνο, που µπορεί να προσδιορισθεί µε πραγµατογνωµοσύνη". "Μετά την άκαρπη πάροδο του χρόνου αυτού... δεν µπορεί κατά το Σύνταγµα και το νόµο να λειτουργήσει η ενδικοφανής διαδικασία του άρθρου 14 του Ν. 998/79 και συνεπώς οι σχετικές πράξεις του δασάρχη και των επιτροπών επίλυσης δασικών αµφισβητήσεων δεν θα είναι εξ' αυτού, και µόνον λόγου, νόµιµες, υποκείµενες άνευ λόγου τινός σε ακύρωση". Η παραπάνω απόφαση είναι ένα ηχηρό ράπισµα κατά της ιοίκησης και των Κυβερνήσεων που παρέλειψαν και δεν συνέταξαν έως σήµερα το ασολόγιο, ενώ τα προβλήµατα που θα αντιµετωπίσει σήµερα η κατάρτισή του είναι πολλαπλάσια αυτών του 1980. Μετά την απόφαση 2818/97 του Σ.τ.Ε. που εξεδόθη στις 8 Ιουλίου 1997 η Γενική Γραµµατεία ασών προέβη στις παρακάτω ενέργειες : Ο Γενικός Γραµµατέας ασών κ. Η. Μπεριάτος, στις προτάσεις του για τον προϋπολογισµό του 1998, σε έγγραφό του µε ηµεροµηνία 27 Αυγούστου 1997 ζητά πίστωση 6,3 δισ. δρχ. "ύστερα από τις ανάγκες που θα δηµιουργηθούν... από τη νοµολογία του Συµβουλίου της Επικρατείας που αφορά στην κατάρτιση ασολογίου". Ειδικώτερα αναφέρει ότι η υποχρέωση κατάρτισης ασολόγιου απορρέει από τις διατάξεις του Ν. 998/79 (άρθρα 11, 12, 13) το Π.. 1141/80 και την 2818/97 απόφαση Σ.τ.Ε. Η ιεύθυνση ασικού Κτηµατολόγιου και ασολόγιου συντάσσει στις 1 Οκτωβρίου 1997 πρόταση υλοποίησης του Π.. 1141/80 "Περί... ασολογίου της Χώρας". Η πρόταση περιλαµβάνει ανάλυση της υποχρέωσης κατάρτισης του ασολογίου (Σύνταγµα, νόµοι, διεθνές και κοινοτικό δίκαιο, αποφάσεις διεθνών συσκέψεων σε Ρίο και Ελσίνκι, Ο.Η.Ε.), τη διαδικασία κατάρτισης (εν είδει τεχνικών προδιαγραφών), τις διαδικαστικές υποχρεώσεις της δασικής υπηρεσίας και τις προϋποθέσεις υλοποίησης του Π.. 1141/80. Η πρόταση προβλέπει την δηµιουργία 100 συνεργείων, ετήσια δαπάνη 2.670.000.000 δρχ. και 8

εφάπαξ δαπάνη για υλικοτεχνική υποδοµή 3.600.000.000 δρχ. Στο χρονοδιάγραµµα που ακολουθεί προβλέπονται 5 χρόνια για την ολοκλήρωση του έργου. Στις 13 Ιανουαρίου 1998 η Γενική Γραµµατεία ασών (υπογραφή Β. Γιωτάκης) ζητά από το Υπουργείο Γεωργίας την "πρόσληψη προσωπικού για τη στελέχωση των συνεργείων κατάρτισης του ασολόγιου". Η αίτηση είναι για 200 δασολόγους, 200 τεχνικούς βοηθούς (φωτογράφοι 100, τοπογράφοι 100) και 100 οδηγούς. Αυτοί είναι απαραίτητοι για να στελεχώσουν 100 συνεργεία κατάρτισης του ασολόγιου. Στις 29 Απριλίου 1998 η ιεύθυνση ασικού Κτηµατολόγιου και ασολόγιου στέλνει προς τον Υπουργό Γεωργίας (κ. Στ. Τζουµάκα), υπηρεσιακό σηµείωµα και ζητά επιτακτικά την υλοποίηση της κατάρτισης του ασολόγιου σε 5 έτη και µε συνολική δαπάνη 6,3 δισ. για το πρώτο έτος και 2.600 εκ δρχ. για τα επόµενα 4 έτη, θεωρεί το έργο εθνικού επιπέδου και επιτακτικό, µετά τις δυσλειτουργίες του άρθρου 14 του Ν. 998/79 (διαδικασία χαρακτηρισµού δασών) και την απόφαση 2818/97 του Σ.τ.Ε. Στις 10 Σεπτεµβρίου 1998 η ιεύθυνση ασικού Κτηµατολόγιου και ασολόγιου στέλνει προς τον υπουργό Γεωργίας (κ. Στ. Τζουµάκα) και νέο ενηµερωτικό σηµείωµα µε θέµα την εξασφάλιση πόρων για την κατάρτιση του ασολόγιου. Αφού τονίζει πως η κατάρτιση του ασολογίου είναι υποχρεωτική και από τον νόµο αλλά και την απόφαση 2818/97 του Σ.τ.Ε., ζητά από τον υπουργό την ένταξη του κονδυλίου των 6,3 δισ. στον προϋπολογισµό του 1999, αφού η αίτηση για τον προϋπολογισµό του 1998 δεν εισακούστηκε. Το έγγραφο υπογράφει ο Γενικός ιευθυντής ασών κ. Βασ. Γιωτάκης. Καµία εξέλιξη δεν σηµειώθηκε πάνω στο ζήτηµα αυτό, παρά τη συνεχή αλληλογραφία των επιστηµονικά και διοικητικά υπέυθυνων του έργου. Κανένας νόµος και καµία απόφαση του Σ.τ.Ε. δεν µπόρεσε να αποτρέψει την Κυβέρνηση από την ήδη αποφασισµένη της πολιτική της εγκατάλειψης των δασών. Η πολιτική αυτή κορυφώθηκε τον Απρίλιο του 1998, όταν µετακινήθηκε ο κ. Μπεριάτος από τη Γενική Γραµµατεία ασών στο Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε. και µέχρι σήµερα δεν έχει οριστεί αντικαταστάτης του. 6. Το Εθνικό κτηµατολόγιο και το ασολόγιο (Νόµος 2664/98). Τον Νοέµβριο 1998 στον Νόµο 2664/98 "Εθνικό Κτηµατολόγιο και άλλες διατάξεις" ψηφίστηκαν, σαν εµβόλιµα, 2 άρθρα (27 και 28) που αφορούν άµεσα το ασολόγιο και το ασικό Κτηµατολόγιο. Τα άρθρα αυτά, αφού περιφέρονταν επί 3 περίπου χρόνια, ως περιεχόµενα στο περιβόητο "Νοµοσχέδιο Τζουµάκα", τελικά έγιναν δεκτά και ψηφίστηκαν, πρόχειρα και αβασάνιστα, σαν διατάξεις του Εθνικού Κτηµατολόγιου. Το άρθρο 27 αφορά τους " ασικούς Χάρτες" οι οποίοι θα καταρτισθούν από τα τµήµατα " ασικών Χαρτογραφήσεων" που συνιστώνται στις ιευθύνσεις ασών των Νοµαρχιών. Από την απογραφή αυτή όµως αφαιρούνται 15 εκ. στρέµµατα των πεδινών χορτολιβαδικών εκτάσεων και οι πετρώδεις εκτάσεις (περιπτώσεις 6β και 6γ του άρθρου 3 του Ν. 998/79) καθώς και οι τεχνητές φυτείες. Καθορίζεται ο τρόπος σύνταξης των δασικών χαρτών και δίνονται οι εξουσιοδοτήσεις για υπουργικές αποφάσεις που θα καθορίσουν τις τεχνικές προδιαγραφές και την υλικοτεχνική υποδοµή. Το άρθρο 28 αφορά τη "διαδικασία αναγνώρισης δασικής ιδιοκτησίας - µεταβατικές και καταργούµενες διατάξεις" και καθορίζει τον τρόπο εγγραφής ιδιοκτησιακού δικαιώµατος σε περιοχές που κηρύσσονται υπό κτηµατογράφιση µε τις διαδικασίες του Εθνικού Κτηµατολόγιου. Καταργείται ο Ν. 248/76 περί ασικού Κτηµατολογίου, καθώς και τα άρθρα 11, 12 και 13 του Ν. 998/79 που αφορούν τη φωτογράφηση των δασών, τους δασικούς χάρτες 9

και το ασολόγιο. Παραµένουν τα συνεργεία κτηµατογράφησης του Ν. 248/76, ενώ παραµένουν σε ισχύ και οι χάρτες που καταρτίσθηκαν µε τις διαδικασίες του ίδιου νόµου, είτε είναι προσωρινοί είτε οριστικοί. Η ψήφιση των άρθρων 27 και 28 του Ν. 2664/98 είναι ακόµη µία σηµαντική εξέλιξη στην κατάρτιση των δασικών χαρτών και του δασικού κτηµατολόγιου, το οποίο πλέον εντάσσεται στις διαδικασίες του Εθνικού Κτηµατολόγιου. Οι δασικοί χάρτες απεµπλέκονται από το ιδιοκτησιακό καθεστώς και θα απεικονίζουν µόνο το δασικό χώρο, όπως ορίζεται από το νόµο. Όµως, µε παράνοµη πράξη, αποσυνδέονται πλέον από το δασικό χώρο οι χορτολιβαδικές εκτάσεις, οι βραχώδεις εκτάσεις και οι δασικές φυτείες. Ήδη έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες κατάρτισης σχετικού Προεδρικού ιατάγµατος για τη διάρθρωση, τον εξοπλισµό, τις αρµοδιότητες και στελέχωση των υπηρεσιών (τµήµατα ασικών Χαρτογραφήσεων), καθώς και οι τεχνικές προδιαγραφές κατάρτισης των χαρτών. Όµως ήδη η καθυστέρηση είναι µεγάλη και λειτουργεί εις βάρος του δάσους, ενώ η κυβέρνηση δεν έχει δείξει έως σήµερα τις διαθέσεις της. 7. Η αξία του ασολογίου σε σχέση µε τη σηµερινή κατάσταση των δασών. Η προστασία και διαχείριση των ελληνικών δασών, βρίσκεται σήµερα στο χειρότερο σηµείο από την εποχή της απελευθέρωσής της χώρας, το 1821. Οι παραδοσιακοί δεσµοί των πολιτών µε το δάσος έχουν διαρραγεί, η δασική πρόσοδος που ήταν βιοποριστικός πόρος για τον δασόβιο πληθυσµό έχει ατονίσει, η διαχείριση µε επιστηµονικές µεθόδους είναι ανύπαρκτη, η δασική υπηρεσία έχει διαλυθεί και η προστασία δεν υπάρχει ούτε στους θεωρητικά προστατευόµενους χώρους. Αντ' αυτών η δασική γη έχει αποκτήσει µεγάλη ανταλλακτική αξία, ιδίως κοντά σε αστικά κέντρα και σε περιοχές παραθερισµού. Μόνο αντίβαρο σ' αυτό το δυσµενές κλίµα είναι µία αυξανόµενη ευαισθητοποίηση των πολιτών για τα δάση, που σπανίως όµως µετατρέπεται σε πράξη. Από τα σπουδαιότερα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν τα δάση και αποτελούν αιτίες αλλαγής της χρήσης τους είναι : Η αµφισβήτηση του χαρακτήρα των δασών και δασικών εκτάσεων. Η ανοχή της διοίκησης σε παράνοµες πράξεις του παρελθόντος. Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι το υπουργείο ΠΕΧΩ Ε διατηρεί σε "ισχύ" δεκάδες παράνοµα Σχέδια Πόλης σε δάση. Αυτά, έγιναν παράνοµα, κυρίως σε ανώµαλες πολιτικά περιόδους και αποτελούν νάρκη στα θεµέλια των δασών. Μόνο στην νοτιοανατολική Πεντέλη υπάχουν µε παράνοµα σχέδια, µέσα σε δάσος, οι οικοδοµικοί Συνεταιρισµοί "ΠΑΝ" - Ντράφη, Καλλιτεχνούπολη, Ν. Βουτζάς, Άγιος Σπυρίδων. Η νοµιµοποίηση των καταπατήσεων µε διάφορους τρόπους και οι υποσχέσεις της πολιτείας για νέες νοµιµοποιήσεις, µε ταυτόχρονο άνοιγµα νέων µεθόδων καταπάτησης (Νοµοσχέδιο Τζουµάκα). Οι υποθήκες ιδιοποίησης δασών και αλλαγής της χρήσης τους πίσω από διάφορα προσωπεία (π.χ. ενώσεις προσώπων, ενώ πρόκειται για οικοδοµικούς συνεταιρισµούς στη θέση Πανταίϊκα στο Κάτω Σούλι Μαραθώνα, υπάλληλοι του Υπουργείου Οικονοµικών στο Στρατόπεδο Ντούνη ιονύσου - ΚΕ ). Η αδιαφορία του δηµοσίου για την υποστήριξη της ιδιοκτησίας του, ενώ το πρόβληµα γίνεται µεγαλύτερο, επειδή η δηµόσια γη δεν είναι γνωστή και δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας. 10

Οι αποφάσεις αποχαρακτηρισµού δασικών εκτάσεων από ελάχιστους δασικούς, αλλά κυρίως από τις Επιτροπές Επιλύσεως ασικών Αµφισβητήσεων. Οι λανθασµένες αποφάσεις κήρυξης καµένων ή εκχερσωµένων εκτάσεων ως αναδασωτέων, κυρίως µέσω εξαιρέσεων. Η αποφυγή κήρυξης ως αναδασωτέων των εκτάσεων που έχουν εκχερσωθεί στο παρελθόν και σήµερα έχουν διάφορες χρήσεις (οι αναφερόµενες µε κόκκινο χρώµα στους Προσωρινούς ασικούς Χάρτες). Η κατάρτιση και η ενεργοποίηση του ασολογίου θα έχει σηµαντική θετική επίδραση στα παραπάνω προβλήµατα, αφού µε αυτό : Θα καθορισθεί επακριβώς ο δασικός χώρος στον οποίο θα ισχύει η δασική νοµοθεσία. Η οριοθέτηση αυτού του χώρου, θα αποκλείσει κάθε αµφισβήτηση ως προς τον χαρακτήρα των εκτάσεων όλης της χώρας. Θα δοθούν, µέσω της διαδικασίας του Εθνικού Κτηµατολόγιου, τίτλοι ιδιοκτησίας και στο Ελληνικό ηµόσιο. Με τον τρόπο αυτό κάθε τετραγωνικό εκατοστό της ελληνικής επικράτειας θα ανήκει σε κάποιο ιδιοκτήτη και θα πάψουν έτσι οι αµφισβητήσεις. Θα µειωθεί η πίεση από τους καταπατητές δηµόσιας δασικής γης, αφού θα είναι διαφανείς οι πράξεις τους και θα γίνει πιο εύκολη η τιµωρία τους. Θα γίνει ευκολότερη η επιτήρηση του δασικού χώρου από την δασική υπηρεσία, ενώ θα µειωθούν οι περιπτώσεις αδιαφορίας του δηµοσίου για την περιουσία του, αφού θα µπορούν να κάνουν έλεγχο και οι πολίτες. Θα σταµατήσουν οι χαρακτηρισµοί δασών και τα ηθεληµένα ή µη λάθη. 8. Υλοποίηση του ασολογίου. Η κατάρτιση και ενεργοποίηση του ασολογίου, ως ενός έργου που θα έχει επιπτώσεις : στην προστασία των δασών, στη διαχείριση των δασών και στο χωροταξικό σχεδιασµό των χρήσεων γης είναι µία εθνική ανάγκη, η οποία καθίσταται επιτακτική για τη διάσωση του φυσικού µας πλούτου. Η υλοποίηση του στόχου αυτού πρέπει να γίνει γρήγορα, χωρίς να αφαιρεί τίποτε από το δασικό χώρο, µε καταγραφή όλων των στοιχείων που θα βοηθήσουν στη χωροταξία χρήσεων γης, µε διαδικασίες απλές και διαφανείς. Ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την κατάρτιση των δασικών χαρτών, οι οποίοι στην ουσία υποκαθιστούν το ασολόγιο, έχει προσδιορισθεί σε 5 χρόνια από την ιεύθυνση ασικού Κτηµατολόγιου και ασολόγιου της Γενικής Γραµµατείας ασών. Μέχρι σήµερα η υπηρεσία αυτή δεν έχει κάνει καµία ουσιαστική πρόοδο, αφού τα χρήµατα που ζητάει εδώ και 1,5 χρόνο, φαίνεται πως δεν της έχουν δοθεί. Αυτή η αργοπορία, σκόπιµη ή µη, πολλαπλασιάζει τα προβλήµατα που θα αντιµετωπίσει το έργο, αφού παρεµβάλλονται κληρονοµίες, νέες εκχερσώσεις, καταπατήσεις, αµφισβητήσεις και διεκδικήσεις από ένα διαλυµένο ηµόσιο. Το αντικείµενο του έργου, όπως προσδιορίζεται από το άρθρο 27 του Ν. 2664/98 είναι µέρος µόνο του δασικού χώρου, ο οποίος σαφώς προσδιορίζεται από το άρθρο 80 του Ν. 998/79. Η εξαίρεση των πεδινών χορτολιβαδικών εκτάσεων, των βραχωδών εκτάσεων και των δασικών φυτειών είναι αντισυνταγµατική, αφού οι θυσιαζόµενες υπέρ ιδιωτών εκτάσεις, είναι 11

υποβαθµισµένα δηµόσια δασικά εδάφη. Η λαθροχειρία που έγινε σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος είναι προφανής και πρέπει να εµποδιστεί. Αξιοσηµείωτο είναι πως στις εξαιρεθείσες εκτάσεις περιλαµβάνονται και 11 τύποι οικοτόπων που περιλαµβάνονται στην Οδηγία 92/43 της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Natura 2.000). Στο Παράρτηµα Β αναφέρονται αναλυτικά οι τύποι οικοτόπων, ενώ 2 από αυτούς είναι οικότοποι προτεραιότητας. Τα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος που θα καταγραφούν, πρέπει να είναι περισσότερα από ένα νοµικό χαρακτηρισµό σύµφωνα µε το άρθρο 3 του Ν. 998/79. Αυτό θα βοηθήσει αρχικά στην καταγραφή του φυσικού αποθέµατος και στο χωροταξικό σχεδιασµό της ευρύτερης περιοχής. Ακόµη θα πρέπει να ληφθούν όλα εκείνα τα µέτρα, που θα διευκολύνουν τη σύνταξη των δασικών χαρτών, θα πείσουν τους πολίτες να ζητήσουν επίσπευση της κατάρτισης και θα δώσουν το αίσθηµα της δικαιοσύνης. 9. Oι θέσεις και οι προτάσεις του WWF - ΕΛΛΑΣ Το WWF - ΕΛΛΑΣ θεωρεί πως η σύνταξη και λειτουργία του ασολόγιου ( ασικοί Χάρτες) και του ασικού Κτηµατολόγιου είναι άµεση ανάγκη για την προστασία και διαχείριση των δασών. Κάθε αργοπορία στην υλοποίηση του έργου πρέπει να θεωρείται ως παράλειψη, που ενισχύει την παρανοµία εις βάρος του δάσους και του φυσικού περιβάλλοντος. Η µέχρι σήµερα προκλητική αδιαφορία της διοίκησης δεν µπορεί να συνεχιστεί. Οι διαδικασίες κατάρτισης και υπογραφής του Προεδρικού ιατάγµατος που προβλέπει το άρθρο 28 του Ν. 2664/98, έχουν αργήσει πάρα πολύ και οι µόνοι που ευνοούνται είναι αυτοί που απεργάζονται πιέσεις σε βάρος των δασών. εν πρέπει να χαθεί πλέον ούτε µία στιγµή. Ταυτόχρονα µε την άµεση υλοποίηση του έργου, θα πρέπει να ληφθούν και εκείνες οι αποφάσεις που θα προστατεύουν όλον τον φυσικό χερσαίο χώρο της πατρίδας µας, µε διαδικασίες που θα εξυπηρετούν το δηµόσιο κοινωνικό ρόλο και χαρακτήρα των δασών και δασικών εκτάσεων. Ειδικώτερα, κατά τη διαδικασία σύνταξης του ασολογίου και του ασικού Κτηµατολογίου, για τη µεγαλύτερη αποτελεσµατικότητα του έργου, θα πρέπει να υπάρξουν οι παρακάτω ελάχιστες προϋποθέσεις : Ο χρόνος κατάρτισης του ασολογίου - ασικών Χαρτών δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 3 έτη. Ο χρόνος αυτός είναι αρκετός για τη σύνταξή τους σχεδόν σε όλους τους νοµούς της χώρας. Ειδικώτερα για την Αττική, ο χρόνος αυτός δεν µπορεί να υπερβεί το 1 έτος, αφού ήδη θεωρούνται σε ισχύ οι Προσωρινοί Κτηµατικοί Χάρτες του Ν. 248/76 και καλύπτουν το 90% της έκτασης του νοµού (άρθρο 28 παρ. 16 Ν. 2664/98). Στο αντικείµενο καταγραφής των ασικών Χαρτών πρέπει οπωσδήποτε να περιληφθούν οι υποβαθµισµένες δασικές εκτάσεις που φέρουν χορτολιβαδική βλάστηση ή έχουν αποκτήσει πετρώδη µορφή, καθώς και οι δασικές φυτείες. Η διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 27 του Ν. 2664/98 είναι αντισυνταγµατική και έρχεται σε αντίθεση µε το Νόµο 998/79 (άρθρα 3 και 80). Ειδικώτερα, αιτιολόγηση αυτής της θέσης υπάρχει στο παράρτηµα Α. 12

Τα στοιχεία που θα καταγράφονται κατά την κατάρτιση των ασικών Χαρτών, δεν πρέπει να περιοριστούν µόνο στην κατάταξη ή µη σε µία από τις κατηγορίες του άρθρου 3 του Ν. 998/79 (δάση, δασικές εκτάσεις, ορεινές χορτολιβαδικές ή βραχώδεις εκτάσεις, άλση και πάρκα, δενδροστοιχίες, αναδασωτέες εκτάσεις), αλλά να περιλάβουν και στοιχεία του είδους της βλάστησης, την πυκνότητα, το κυρίαρχο είδος, την ηλικία και κάποια άλλα δεδοµένα που µπορούν να σηµειωθούν πολύ εύκολα από τους δασολόγους, χωρίς σηµαντική κατανάλωση χρόνου, που µπορεί να αποβεί σε βάρος της έγκαιρης περάτωσης του έργου. Αυτά τα στοιχεία θα βοηθήσουν σηµαντικά στην απογραφή των δασών και στο χωροταξικό σχεδιασµό των χρήσεων γης. Η αναγωγή στο παρελθόν για τον χαρακτήρα µιας δασικής έκτασης πρέπει να είναι ρητά η αεροφωτογράφιση του 1945, πράγµα που αποφεύγεται στο άρθρο 27 παρ. 1, ενώ αναφέρεται η αεροφωτογράφιση του 1960. Ακόµη θα πρέπει να λαµβάνονται σοβαρά υπ' όψη τελεσίδικες αποφάσεις δικαστηρίων, δηµόσια έγγραφα παλαιότερων εποχών, αλλά και η σηµερινή κατάσταση (δασωθείσες εκτάσεις). Ακόµη πρέπει να λαµβάνονται υπ' όψη και στοιχεία του εδάφους, της κλίσης, ύπαρξης βαθµίδων, λιθοσωρών ή άλλων στοιχείων που θα µπορούσαν να είναι κριτήρια για τον προηγούµενο χαρακτήρα µιας έκτασης. Στις περιοχές που κηρύσσονται υπό κτηµατογράφιση, θα πρέπει να απαγορεύονται, για όσο χρόνο διαρκεί η καταγραφή, ορισµένες πράξεις που έχουν σχέση µε το χαρακτήρα της έκτασης, εκτός εάν υπάρχει παλαιότερη απόφαση της διοίκησης ή των δικαστηρίων. Τέτοιες πράξεις µπορεί να είναι η ένταξη σε σχέδιο πόλης, η ανοικοδόµηση, η αγοραπωλησία, η κρίση διοικητικών δικαστηρίων περί του χαρακτήρα εκτάσεων, οι χαρακτηρισµοί. Αυτή η αναστολή θα λειτουργήσει θετικά για την συντοµότερη περάτωση του έργου. Μόλις αναρτώνται οι προσωρινοί δασικοί χάρτες, θα πρέπει αµέσως οι δασάρχες να κηρύσσουν αναδασωτέες όλες τις εκχερσωµένες εκτάσεις. Ο προσωρινός δασικός χάρτης θα πρέπει να θεωρείται ως διαπιστωτική πράξη της ενεργηθείσας παρανοµίας. Το µέτρο αυτό θα πρέπει να είναι άµεσο, εάν οι ενεργήσαντες την εκχέρσωση δεν µπορούν να δικαιολογήσουν την πράξη τους εντός 2 µηνών. Ταυτόχρονα µε την απόφαση αναδάσωσης θα πρέπει να λαµβάνονται αµέσως και όλα τα υπόλοιπα µέτρα που ορίζει ο νόµος. Η καταγραφή να περιλάβει και όλες τις πράξεις που βαρύνουν το δασικό χώρο και έγιναν µε παράνοµο τρόπο. Η ανάρτηση των προσωρινών δασικών χαρτών πρέπει να περιλάβει και πρόταση άρσης όλων των παράνοµων βαρών (παράνοµα σχέδια πόλης, οικοδοµικοί συνεταιρισµοί, διακατεχόµενα δάση). Όλες οι παραπάνω προτάσεις, όπως και η κατάρτιση των δασικών χαρτών και του δασικού κτηµατολόγιου, δεν θα προστατέψουν απόλυτα τα δάση, όσο σωστά και αν υλοποιηθούν, αν στην προστασία τους δεν συµµετέχουν ενεργά και οι πολίτες. Το WWF - EΛΛΑΣ µαζί µε τους πολίτες θα βρεθεί στην πρώτη γραµµή της προσπάθειας προστασίας των δασών, αλλά και της σωστής διαχείρισής τους. Το αποτέλεσµα της προσπάθειας αφορά την κοινωνία, τη φύση αλλά κυρίως τα παιδιά θα που γεννηθούν. 13