ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ με παραπομπή στις σημειώσεις 1. 1. Η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) είναι Ανεξάρτητη Αρχή, βλ. Σημ. σελ. 11-12. 1. 2.Δ. Ότι πρέπει να διακινούν όλες τις πληροφορίες χωρίς διάκριση, ανεξάρτητα από την φύση ή τον σκοπό τους. Βλ. Σημ. σελ. 19 και σ. 59, όπου αναφέρεται η θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πως τα δεδομένα και η κίνηση στο διαδίκτυο θα πρέπει να αντιμετωπίζονται από τους παρόχους πρόσβασης σε αυτό ισότιμα και χωρίς διακρίσεις, η πρόσφατη απόφαση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών των Ηνωμένων Πολιτειών (FCC) υπέρ ενός γρήγορου, δίκαιου και ανοιχτού διαδικτύου, αλλά και η απόφαση 13478/2014 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (απόρριψη αίτησης ασφαλιστικών μέτρων ΑΕΠΙ, αδημοσίευτη), η οποία κάνει ειδική αναφορά στην αρχή της δικτυακής ουδετερότητας. 1 / 6
1. 3.Β. Μπορεί να ζητήσει από την ΕΕΤΤ τη διαγραφή του domain από τον τρίτο και την κατοχύρωση πάλι σε αυτόν. Βλ. Σημ. σελ. 26-27, ο Κανονισμός Εκχώρησης Ονομάτων Χώρου προβλέπει στο άρθρο 10 περιοριστικά τους λόγους διαγραφής ενός Ονόματος Χώρου με κατάληξη. gr. Με άλλα λόγια ναι μεν ισχύει η αρχή της χρονικής προτεραιότητας, όταν όμως προσβάλλονται δικαιώματα, μπορεί να ζητηθεί νομική προστασία και μετά την εκχώρηση ενός domain σε κάποιον άλλον δικαιούχο. Το αν η αίτηση διαγραφής θα είναι είναι επιτυχής, είναι άλλο ζήτημα, και κρίνεται κάθε φορά από τα δεδομένα της συγκεκριμένης περίπτωσης, βάσει των οποίων θα αποφασίσει είτε η ΕΕΤΤ είτε το αρμόδιο Δικαστήριο (βλ. Σημ. μεταξύ άλλων τα παραδείγματα για τα domain groogle.gr σ. 21, amazone.gr σ. 24, panathinaikos.eu σ. 27). Για την κατοχύρωση του ίδιου ονόματος με άλλους, ελληνικούς/αγγλικούς χαρακτήρες, βλ. Σημ. σελ. 23 για Ομόγραφα Ονόματα Χώρου, τα οποία δεσμεύονται αυτόματα. 1. 4.Γ. Ναι, μπορεί να κατοχυρώσει, μόνο αν τα ονόματα χώρου είναι για δική του χρήση και δεν κάνει κατάχρηση. Βλ. Σημ. σελ. 25, Ο Κανονισμός Εκχώρησης Ονομάτων Χώρου προβλέπει ρητά τη δυνατότητα κατοχύρωσης Ονομάτων Χώρου από τον ίδιο τον Καταχωρητή (εταιρεία που κατοχυρώνει domain) μόνο για δική του χρήση (δεν αφορά επομένως στα domain που κατοχυρώνουν οι Καταχωρητές για λογαριασμό των πελατών τους). Επίσης ο Κανονισμός προϋποθέτει, ότι ο Καταχωρητής δεν κάνει κατάχρηση αυτής της δυνατότητας, επιδιώκοντας την εκχώρηση στον ίδιο αδικαιολόγητα μεγάλου αριθμού ονομάτων χώρου με κατάληξη. gr. 1. 5.Α. Ναι, αφού προσβάλλονται τα δικαιώματά μας. 2 / 6
Βλ. Σημ. σελ. 29-31, Απόφαση 11339/2012 Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, όπου το Δικαστήριο διέταξε την μηχανή αναζήτησης Google να παύσει στο μέλλον να συσχετίζει το όνομα δημοσιογράφου με προσβλητικούς χαρακτηρισμούς και σχόλια, δεχόμενο ότι η μηχανή αναζήτησης έχει ευθύνη για το περιεχόμενο στο βαθμό που διαθέτει τα μέσα να ελέγχει και να διαγράφει προσβλητικά για τρίτα άτομα σχόλια, και απέρριψε τον ισχυρισμό της Google περί ελλείψεως διεθνούς δικαιοδοσίας (ότι δηλαδή τα ελληνικά δικαστήρια δεν είναι αρμόδια, επειδή η έδρα της Google και η γεωγραφική εγκατάσταση της τεχνολογικής και δικτυακής της υποδομής βρίσκονται στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ), αφού η Google διατηρεί εγκατάσταση δραστηριότητας και στην Ελλάδα. 1. 6.Γ. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών. Βλ. Σημ. σελ. 15-16, ENISA European Union Agency for Network and Information Security [ 1]. 1. 7.Α. Ότι ο δικαιούχος δεν μπορεί να εισπράξει αμοιβή δεύτερη φορά για το συγκεκριμένο αντίγραφο. Βλ. Σημ. σελ. 56-57, Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υπόθεση Usedsoft GmbH κατά Oracle International Corp., η οποία έκρινε ότι η πρώτη πώληση του συγκεκριμένου αντιγράφου προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή έχει ήδη εξασφαλίσει στον δικαιούχο εύλογη αμοιβή, και συνεπώς ο περιορισμός της μεταπωλήσεως αντιγράφων προγραμμάτων Η/Υ θα έβαινε πέραν του μέτρου το οποίο είναι αναγκαίο προς διαφύλαξη του ειδικού αντικειμένου της επίμαχης 3 / 6
διανοητικής ιδιοκτησίας. Επομένως υπό τις προϋποθέσεις της κριθείσας απόφασης επιτρέπεται η μεταπώληση μεταχειρισμένων προγραμμάτων Η/Υ. Η διάταξη αυτή υπάρχει και στο ελληνικό δίκαιο, στο άρθρο 3 παρ. 3 του Ν. 2121/1993 για την Πνευματική Ιδιοκτησία, που περιγράφει τις εξουσίες του περιουσιακού δικαιώματος του δημιουργού, και αναφέρει συγκεκριμένα ότι: «Ο δημιουργός βάσης δεδομένων έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να επιτρέπει ή να απαγορεύει: α) την προσωρινή ή διαρκή αναπαραγωγή της βάσης δεδομένων με κάθε μέσο και μορφή, εν όλω ή εν μέρει, β) τη μετάφραση, προσαρμογή, διευθέτηση και οποιαδήποτε άλλη μετατροπή της βάσης δεδομένων, γ) οποιαδήποτε μορφή διανομής της βάσης δεδομένων ή αντιγράφων της στο κοινό. Η πρώτη πώληση αντιγράφου της βάσης δεδομένων στην Κοινότητα από το δικαιούχο, ή με τη συγκατάθεσή του, συνεπάγεται ανάλωση του δικαιώματος μεταπώλησης του εν λόγω αντιγράφου στην Κοινότητα. δ) οποιαδήποτε ανακοίνωση, επίδειξη ή παρουσίαση της βάσης δεδομένων στο κοινό, ε) οποιαδήποτε αναπαραγωγή, διανομή, ανακοίνωση, επίδειξη ή παρουσίαση στο κοινό των αποτελεσμάτων των πράξεων που αναφέρονται στο στοιχείο β'. Ο νόμιμος χρήστης βάσης δεδομένων ή αντιγράφων της μπορεί να εκτελέσει χωρίς άδεια του δημιουργού οποιαδήποτε από τις παραπάνω πράξεις, οι οποίες είναι αναγκαίες για την πρόσβαση στο περιεχόμενο της βάσης δεδομένων και την κανονική χρησιμοποίησή της. Στο μέτρο που ο νόμιμος χρήστης δικαιούται να χρησιμοποιεί τμήμα μόνο της βάσης δεδομένων, η προηγούμενη διάταξη εφαρμόζεται μόνο για το τμήμα αυτό. Συμφωνίες αντίθετες προς τις ρυθμίσεις των δυο αμέσως προηγούμενων εδαφίων είναι άκυρες». 1. 8.Δ. Ναι, οφείλει να τον ενημερώσει άμεσα σε κάθε περίπτωση για τον κίνδυνο παραβίασης του απορρήτου της επικοινωνίας του. Βλ. Σημ. σελ. 43, Απόφαση 245/2014 του Συμβουλίου της Επικρατείας, στο οποίο είχε προσφύγει ο ΟΤΕ, για να ακυρώσει πρόστιμο που του είχε επιβάλει η ΑΔΑΕ (Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών), γιατί ενώ εντοπίστηκε παραβίαση των καλωδίων συνδέσεως στο δίκτυό του (υποκλοπή), δεν ενημέρωσε εγκαίρως την Αρχή, παρέλειψε να ενημερώσει τον συνδρομητή, και δεν είχε λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την αποφυγή της παραβιάσεως του απορρήτου της επικοινωνίας. Το Δικαστήριο έκρινε, ότι είναι υποχρέωση των υποκειμένων στον έλεγχο της ΑΔΑΕ φορέων (δηλαδή εν προκειμένω του τηλεπικοινωνιακού παρόχου ΟΤΕ) να ενημερώνουν άμεσα την Αρχή για οποιαδήποτε 4 / 6
παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών. Υποχρέωση του παρόχου είναι επίσης να ενημερώνει άμεσα το συνδρομητή του δικτύου και για μεμονωμένες περιπτώσεις κινδύνου παραβιάσεως του απορρήτου της επικοινωνίας του, έστω και αν άλλη αρχή, όπως η αστυνομική, τον ενημέρωσε μεταγενεστέρως. 1. 9.Γ. Βλ. Σημ. σελ. 49, Άρθρο 16 Ποινικού Κώδικα, όπου ως τόπος τέλεσης της πράξης κατά το ελληνικό δίκαιο ορίζεται ο τόπος όπου ο υπαίτιος διέπραξε ολικά ή μερικά την αξιόποινη ενέργεια ή παράλειψη, καθώς και ο τόπος όπου επήλθε ή, σε περίπτωση απόπειρας, έπρεπε σύμφωνα με την πρόθεση του υπαιτίου να επέλθει το αξιόποινο αποτέλεσμα. Ο προσδιορισμός του τόπου τέλεσης ενός εγκλήματος, ο οποίος ειδικά στις αξιόποινες πράξεις που σχετίζονται με το διαδίκτυο δεν είναι πάντα ευχερής, παίζει καθοριστικό ρόλο τόσο στο ζήτημα του εφαρμοστέου δικαίου, όσο και στο θέμα της αρμοδιότητας των Δικαστηρίων. 10. Α. Το δικαίωμα ενός προσώπου να ζητά από τις μηχανές αναζήτησης να απομακρύνουν συνδέσμους (links) που περιέχουν προσωπικές πληροφορίες. Βλ. Σημ. σελ. 31-32, Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 13ης Μαΐου 2014 στην υπόθεση C-131/12, το οποίο απαντώντας σε προδικαστικό ερώτημα που τέθηκε ενώπιόν του, έκρινε ότι, στο βαθμό που μια μηχανή αναζήτησης (εν προκειμένω η Google) επεξεργάζεται και ελέγχει δεδομένα, είναι υποχρεωμένη να σεβαστεί το ευρωπαϊκό δίκαιο προστασίας δεδομένων και κατ' επέκταση το δικαίωμα στην λήθη ( right to be forgotten). Συνεπώς το υποκείμενο των δεδομένων έχει το δικαίωμα υπό προϋποθέσεις να ζητά από τις μηχανές αναζήτησης να απομακρύνουν συνδέσμους (links) που περιέχουν προσωπικές πληροφορίες, όταν οι τελευταίες είναι ανακριβείς, ανεπαρκείς, άσχετες ή υπερβολικές για τους σκοπούς της επεξεργασίας δεδομένων. 5 / 6
Θεσσαλονίκη, 29.06.2015 [1] * Διόρθωση στις σημειώσεις: Εκτός από τον ENISA, υπάρχει ένας ακόμη ευρωπαϊκός οργανισμός που εδρεύει στην χώρα μας, το CEDEFOP, http://www.cedefop.europa.eu/, European Centre for the Development of the Vocational Training Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης, το οποίο βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη. 6 / 6