Ενημερωτικό δελτίο Νο. 2/Φεβρουάριος 2006 Για την πορεία της βουλγαρικής οικονομίας και τις ελληνο-βουλγαρικές οικονομικές & εμπορικές σχέσεις

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗ ΣΟΦΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Evlogi Georgiev 103, Sofia 1504, Bulgaria, tel.: (003592) 9447959, 9447790, fax: (003592) 9442868 e-mail: economy@grembassysofia.org Ενημερωτικό δελτίο Νο. 2/Φεβρουάριος 2006 Για την πορεία της βουλγαρικής οικονομίας και τις ελληνο-βουλγαρικές οικονομικές & εμπορικές σχέσεις ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΤΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΜΜΕΤΕΣΧΕ ΩΣ PARTNER COUNTRY ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ «ΤΡΑΠΕΖΕΣ, ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, ΧΡΗΜΑ» ΣΤΗΝ ΦΙΛΙΠΠΟΥΠΟΛΗ Την πρώτη θέση στην τραπεζική αγορά της Βουλγαρίας κατέχουν οι Ελληνικές Τράπεζες σε σχέση με το μερίδιό τους στις συνολικές χρηματοδοτήσεις προς τα μη χρηματοοικονομικά ιδρύματα της χώρας, δηλ. σε σχέση με τις πιστώσεις που δίνουν στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Με βάση τα στοιχεία της (κεντρικής) Εθνικής Τράπεζας της Βουλγαρίας (BNB), όπως παρουσιάσθηκαν στην γερμανόφωνη εφημερίδα Wirtchaftsblatt - Banken & Finanzen, στην ειδική της έκδοση για την Διεθνή Έκθεση «Τράπεζες, Επενδύσεις, Χρήμα», η οποία πραγματοποιήθηκε στην Φιλιππούπολη από 15 έως 18 Φεβρουαρίου 2006, με την Ελλάδα συμμετέχουσα ως partner country, οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται στην πρώτη θέση των Τραπεζών στην Βουλγαρία με ποσοστό 23,73% στις συνολικές τραπεζικές χρηματοδοτήσεις προς μη χρηματοοικονομικά ιδρύματα, με στοιχεία μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2005. Ήδη το μερίδιο των ελληνικών τραπεζών έχει ανέλθει σύμφωνα με επεξεργασμένα στοιχεία της ΒΝΒ για τον Δεκέμβριο του 2005 στο 24,1%. Στον Πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα μερίδια των τραπεζών στην Βουλγαρία ανάλογα με την εθνικότητα των κεφαλαίων τους. Πίνακας: Κατάταξη τραπεζών στην Βουλγαρία ανάλογα με προέλευση κεφαλαίων Ομάδα τραπεζών Συμμετοχή στα κέρδη Ποσοστό στο κεφάλαιο Ποσοστό στις χρηματοδοτήσεις Πιστώσεις ως προς κεφάλαιο ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ 22,8 20,12 23,73 66,9 ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΕΣ 11,8 23,56 19,87 48,2 ΑΥΣΤΡΙΑΚΕΣ 13,8 19,17 18,10 52,6 ΟΥΓΓΡΙΚΕΣ 21.2 14,00 15,89 64,7 ΙΤΑΛΙΚΕΣ 17.93 11,10 9,27 47,7 Πηγή: ΒΝΒ, επεξεργασία Wirtchaftsblatt- Banken & Finanzen 1

Η σημασία που οι ελληνικές τράπεζες έχουν για την χρηματοδότηση και συνεπώς για την ανάπτυξη της βουλγαρικής οικονομίας αναδείχτηκε κατά την Έκθεση «Τράπεζες, Επενδύσεις, Χρήμα» η οποία είχε εφέτος, κατόπιν προσκλήσεως των διοργανωτών (Διεθνής Έκθεση Φιλιππούπολης και Εκδοτικός Οίκος για Τραπεζικά Ε21) την θέση της partner country. Κατά την διάρκεια ειδικού panel, το οποίο οργάνωσε το Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας παρουσιάσθηκαν αναλυτικά στοιχεία και η στρατηγική όλων των ελληνικών τραπεζών που δραστηριοποιούνται στην Βουλγαρία από τους επικεφαλής των Τραπεζών κκ. Κατσάνη (Executive Director της United Bulgarian Bank θυγατρικής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος), Χασιώτη (Chief Executive Officer της Postbank, θυγατρικής της Eurobank), Κουτσόπουλο (General Manager της Πειραιώς-Evrobank Bulgaria), Τζάμο (Executive Director της Εμπορικής) και Ιορδανίδη (Country Manager της Alpha). Στην δεύτερη ενότητα του panel παρουσιάσθηκαν τα σχέδια και οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν φορείς όπως το Ελληνο-βουλγαρικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, το Χρηματιστηριακό Κέντρο Θεσσαλονίκης και ο Ελληνικός Οργανισμός Εξωτερικού Εμπορίου (ΟΠΕ). Εκτός από την εξαιρετική εντύπωση στο πολυπληθές ακροατήριο του ελληνικού panel που προκάλεσε η παρουσίαση της πορείας ανάπτυξης και της πελατειακής πολιτικής τόσο των τραπεζών που έχουν αναπτυχθεί μέσω εξαγορών (Εθνική, Eurobank, Πειραιώς) όσο και εκείνων που έχουν επιλέξει την οργανική ανάπτυξη (Εμπορική, Alpha), σημαντική ήταν η αντίδραση των βουλγαρικών οικονομικών μέσων επικοινωνίας αναφορικά με την είδηση που προέκυψε για το ενδιαφέρον που η ΕΧΑΕ (Ένωση Χρηματιστηρίων Ελλάδος) δείχνει για συνεργασία με το Χρηματιστήριο της Σόφιας. Ο Γενικός Διευθυντής του Χρηματιστηριακού Κέντρου της Θεσσαλονίκης κ. Μάργαρης, ο οποίος παρουσίασε τόσο τις χρηματιστηριακές σχέσεις των δύο χωρών όσο και το συγκεκριμένο ενδιαφέρον για συνεργασία κατά τα πρότυπα της συνεργασίας που υπάρχει με το Χρηματιστήριο της Λευκωσίας, έδωσε συνέντευξη στα ΜΜΕ εξηγώντας την ελληνική πρωτοβουλία. Σε συνέντευξή του επίσης σε εφημερίδα της Φιλιππούπολης ο Πρόεδρος του Ελληνο-βουλγαρικού Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου και Γεν. Γραμματέας του ΕΒΕΑ κ. Κουστίκος, παρουσίασε την πορεία των ελληνικών επενδύσεων στην Βουλγαρία. Ο Γενικός Διευθυντής της ΔΕΘ κ. Ποζρικίδης εκτός από την παρουσίαση των σχεδίων της ΔΕΘ για οργάνωση ελληνικών συμμετοχών σε Εκθέσεις στην Φιλιππούπολη, είχε συναντήσεις με εκπροσώπους της Διεθνούς Έκθεσης Φιλιππούπολης όπου συζητήθηκαν λεπτομέρειες της συμμετοχής στην προσεχή εαρινή Έκθεση με δύο περίπτερα (συνολικά 500 τμ). Αποτέλεσμα των επαφών με την ΔΕΦ ήταν να προσκληθεί η Ελλάδα εκ νέου να συμμετάσχει στην μεγάλη εαρινή Έκθεση ως partner country. Με την συμμετοχή της η Ελλάδα στην έκθεση «Τράπεζες, Επενδύσεις, Χρήμα» είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει σε μεγάλο κοινό και στα βουλγαρικά ΜΜΕ συνολικά την θέση της στην οικονομία της Βουλγαρίας και την σημασία των επιχειρήσεών της (ειδικότερα των τραπεζικών) στην ανάπτυξη της χώρας. Ήδη με τα στοιχεία της ΒΝΒ για ολόκληρο το 2005 οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν κεφάλαια ύψους 6,52 δισεκ λέβα (το 19,8% των συνολικών τραπεζικών κεφαλαίων στην Βουλγαρία), και συμμετέχουν στην χρηματοδότηση των 2

επιχειρήσεων και των νοικοκυριών της χώρας με 4,28 δισεκ. Λέβα (ήτοι μερίδιο 24,1% επί του συνόλου). Η Ελλάδα σηματοδότησε επίσης την επιστροφή της στις διεθνείς εκθέσεις ύστερα από 8 χρόνια απουσίας. Η συνέχεια ήταν αμέσως μετά, με την συμμετοχή στην Διεθνή Έκθεση Αγροτικού Εξοπλισμού & Εφοδίων Agra, με συλλογικό περίπτερο υπό το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης και την Ένωση Κατασκευαστών Αγροτικών Μηχανημάτων (17 εκθέτες) αλλά και με ατομικές συμμετοχές (άμεσες 5 και έμμεσες, δηλ. μέσω των εδώ αντιπροσώπων τους, 4 ελληνικών επιχειρήσεων). Ακολουθεί η μεγάλη συμμετοχή με την ΔΕΘ στην εαρινή Διεθνή Έκθεση τον Μάιο του 2006. Ενδιαφέρον έχει επιδειχθεί από τον ΟΠΕ για συμμετοχή στην φθινοπωρινή Τεχνική Διεθνή Έκθεση (Σεπτέμβριος 2006). Ανάλυση της Standard & Poor s για το τραπεζικό σύστημα της Βουλγαρίας Σύμφωνα με ανάλυση της Standard & Poor s, η αξιοπιστία του βουλγαρικού τραπεζικού συστήματος βελτιώθηκε σημαντικά κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών λόγω της οικονομικής δραστηριότητας και των δομικών μεταρρυθμίσεων καθώς επίσης και των ιδιωτικοποιήσεων, της αναδόμησης και του εκσυγχρονισμού της οικονομίας. Η Βουλγαρία έχει έναν από τους δυναμικότερους τραπεζικούς τομείς στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Ο τραπεζικός τομέας της χώρας σήμερα είναι πολύ πιο εύρωστος μετά την τραπεζική κρίση του 1996, γεγονός που αντανακλάται στην βελτίωσή του στην κατάταξη από Β+ κατά το 2001 στην ΒΒ στο τέλος του έτους 2005 ενώ η κατάταξη όσον αφορά στο συνάλλαγμα είναι ΒΒΒ θετικό/α-3 και όσον αφορά το τοπικό νόμισμα είναι ΒΒΒ+/σταθερό/Α-2. Σύμφωνα με την ανωτέρω ανάλυση, η μελλοντική αξιοπιστία του τραπεζικού τομέα και η άνοδος στην κατάταξη θα εξαρτηθούν από την διαχείριση του επεκτεινόμενου δανεισμού, την διατήρηση συνετής κεφαλαιοποίησης και την αντιμετώπιση της αυξημένης ζήτησης για τραπεζικά προϊόντα. Ο υψηλός ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης αναμένεται να συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια καθώς οι μεταρρυθμίσεις θα υποστηρίξουν την μακροοικονομική σταθερότητα, την απασχόληση και τις επενδύσεις-ξένες και εγχώριες. Αυτό με την σειρά του θα οδηγήσει σε περαιτέρω ζήτηση για τραπεζικά προϊόντα τόσο από εταιρίες όσο και από νοικοκυριά. Η είσοδος ξένων επενδυτών συνέβαλε στην οικονομική δραστηριότητα. Ο τραπεζικός τομέας χαρακτηρίζεται από έντονη αντιπαλότητα μεταξύ των μεγάλων και μεσαίων Τραπεζών που επιδιώκουν μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την ωφέλεια των καταναλωτών αλλά και την πίεση στην κεφαλαιοποίηση και στην ισορροπία μεταξύ ρίσκου και αποδόσεων. Στο μεσοπρόθεσμο διάστημα η ποιότητα των κερδών και η διατήρηση της κερδοφορίας θα πρέπει να συνοδεύονται από διαφοροποίηση των εσόδων καθώς και από αναβάθμιση της αποτελεσματικότητας της τεχνολογίας. 3

Οικονομικά αποτελέσματα ιδιωτικοποιήσεων στην Βουλγαρία Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Βουλγαρίας, τα συνολικά έσοδα από την διαδικασία ιδιωτικοποίησης στην Βουλγαρία κατά την διάρκεια της περιόδου 1993-2004 ανήλθαν στα 14,72 δισεκ. Λέβα (7,54 δισεκ ). Στην ίδια περίοδο τα έσοδα από την διαδικασία ιδιωτικοποίησης κρατικής περιουσίας ανήλθαν στα 4,96 δισεκ. Λέβα (2,54 δισεκ. ) από τα οποία 1,79 δισεκ. Λέβα (0,91 δισεκ. ) σε μετρητά ενώ τα έξοδα από την αποκρατικοποίηση ήταν 1,3 % των εσόδων. Το 1997 υπήρξε το πλέον ενεργητικό έτος όσον αφορά στην ιδιωτικοποίηση καθώς αποκρατικοποιήθηκε το 32 % πάγιου ενεργητικού. Στο πλαίσιο της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης οι πληρωμές ανήλθαν στα 7,28 δισεκ. Λέβα (3,73 δισεκ. ). Το 2004 οι συμφωνημένες πληρωμές ήταν 4,5 φορές υψηλότερες σε σχέση με το 2003. Ειδικότερα όσον αφορά την μέθοδο πληρωμής 69,5% ήταν σε μετρητά, 14% σε ομόλογα και 2% σε αντισταθμιστικά ομόλογα. Οι συμφωνίες που συνήψε η Υπηρεσία Ιδιωτικοποίησης κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο και ανήλθαν στα 5,1 δισεκ. Λέβα ή 2,62 δισεκ. (70% του συνολικού όγκου), ακολουθούμενη από το Υπουργείο Οικονομίας με 1,3 δισεκ. Λέβα ή 0,66 δισεκ. (18%), το Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Δημοσίων Έργων με 373 εκ. Λέβα ή 191,2 εκ. (5,1%) και το Υπουργείο Γεωργίας και Δασών με 251,8 εκ. Λέβα ή 129,1 εκ. (3,5 %). Συνολικά ξεκίνησαν 5.280 διαδικασίες ιδιωτικοποίησης από τις οποίες 3.034 ήταν για απόκτηση πλειοψηφικού μεριδίου και 2.246 αφορούσαν ανεξάρτητες μονάδες. Από όλους τους φορείς που εμπλέκονται στην ιδιωτικοποίηση, η Υπηρεσία Ιδιωτικοποίησης ξεκίνησε τον μεγαλύτερο αριθμό ιδιωτικοποιήσεων (2.119). Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ιδιωτικοποίησης ο αριθμός των συμφωνιών που ολοκληρώθηκαν στην ανωτέρω περίοδο ήταν 5.186 από τις οποίες 2.882 ήταν για ολόκληρες επιχειρήσεις και 2.304 για ανεξάρτητες μονάδες. Ο μεγαλύτερος αριθμός συμφωνιών ολοκληρώθηκε το 1999 (1.211 ή το 23,4 του συνολικού αριθμού) και η αξία τους ανήλθε στα 4,67 δισεκ. Λέβα ή 2,39 δισεκ.. Το 2004 πραγματοποιήθηκαν 208 συμφωνίες ιδιωτικοποίησης συνολικής αξίας 2,97 δισεκ. Λέβα (1,52 δισεκ. ). Ο μικρότερος αριθμός συμφωνιών 4

ιδιωτικοποίησης καταγράφηκε το 1993 (63) με τα έσοδα να ανέρχονται στα 3,62 εκ. Λέβα ή 1,85 εκ.. Από τις 2.882 συμφωνίες ιδιωτικοποίησης επιχειρήσεων που ολοκληρώθηκαν έως το τέλος του 2004 οι 1.093 (το 37,9 % πραγματοποιήθηκαν μέσω διαγωνισμών, οι 1.075 (το 37,3 %) με απ ευθείας διαπραγματεύσεων και 22,5 % μέσω δημοπρασιών. Μειώθηκαν το 2005 οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στην Βουλγαρία Η Ελλάδα στην τέταρτη θέση των ΑΞΕ του 2005, διατηρεί την δεύτερη θέση στο σύνολο των επενδύσεων 1992-2005 Μειώθηκαν οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) στην Βουλγαρία το 2005 σε σύγκριση με το 2004, σύμφωνα με τα προσωρινά στατιστικά στοιχεία που ανακοίνωσε η Εθνική (κεντρική) Τράπεζα της Βουλγαρίας. Το 12μηνο του 2005 οι συνολικές ΑΞΕ ανήλθαν στα 1.876 εκατ., έναντι 2.278,2 το 2004 και 1.850,5 το 2003. Οι ΑΞΕ του 2005 αντιπροσωπεύουν το 8,9% του ΑΕΠ έναντι 11,7% που αντιπροσωπεύουν οι ΑΞΕ του 2004. Η ανάλυση των ΑΞΕ του 2005 σε κατηγορίες δείχνει ότι τον προηγούμενο χρόνο δεν υπήρξαν εισροές κεφαλαίων για ιδιωτικοποιήσεις. Τα κεφάλαια που εισέρευσαν για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου ανήλθαν σε 757,7 εκατ. έναντι 1.579,4 το 2005 ενώ τα επανεπενδυμένα κέρδη μειώθηκαν στα 209,2 από 286 εκατ. το 2004. Αντίθετα οι εισροές υπό τον τίτλο «λοιπά κεφάλαια» αυξήθηκαν από 412,9 στα 909.1 εκατ.. Σε ότι αφορά την προέλευση των κεφαλαίων που εισέρευσαν το 2005 στην Βουλγαρία, πρώτη χώρα προέλευσης είναι η Αυστρία με 686,5 εκατ. (ποσοστό 36,6% του συνόλου των ΑΞΕ του έτους) και ακολουθεί μία τριάδα χωρών με παραπλήσιες σε μέγεθος ΑΞΕ. Η Μεγάλη Βρετανία με 199 εκατ. (ποσοστό 10,6%), η Ελβετία με 188,4 εκατ. (ποσοστό 10,5%) και τέταρτη η Ελλάδα με 180 εκατ. (ποσοστό 9,6%). Ανά κλάδο δραστηριότητας οι ΑΞΕ τοποθετήθηκαν το 2005 σε «Μεταφορές, Αποθηκεύσεις, Επικοινωνίες» (ποσοστό 27,7% του συνόλου), σε «χρηματοοικονομικές υπηρεσίες» (22,8%), σε «ακίνητα, ενοικιάσεις και επιχειρηματικές δραστηριότητες» (18,4%), σε «κατασκευές» (8,3%) και στην «βιομηχανία» (8,0%). Από τα ανωτέρω στοιχεία προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα: 1. Η ελκυστικότητα της Βουλγαρικής οικονομίας φαίνεται να μειώνεται γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τις προβλέψεις για την επόμενη διετία ανεξάρτητων Μελετητικών Οργανισμών (think tanks), όπως το Κέντρο 5

Οικονομικής Ανάπτυξης το οποίο για το 2006 προβλέπει εισροές μόνο 1.100 εκατ.. 2. Ένας από τους λόγους για τους οποίους μειώθηκαν οι ΑΞΕ είναι η μεγάλη μείωση των έργων προς ιδιωτικοποίηση. 3. Η Αυστρία παραμένει η πρώτη χώρα προέλευσης των ΑΞΕ στην Βουλγαρία και μάλιστα στην δεκαετία 1996-2005 (για την οποία η Εθνική Τράπεζα της Βουλγαρίας παρέχει στοιχεία σε ευρώ) το σύνολο των επενδύσεών της ανέρχεται στα 2.139,5 εκατ. (ποσοστό 19,2% των συνολικών). 4. Οι επενδύσεις της Ελλάδος το 2005 ανήλθαν στα 180,02 εκατ. δηλ. αν και μειώθηκαν σε σχέση με το 2004 (204,15 εκατ.) βρέθηκαν στην ίδια τάξη μεγέθους της τελευταίας πενταετίας. 5. Κατά συνέπεια η Ελλάδα διατηρήθηκε στην δεύτερη θέση του Πίνακα των χωρών προέλευσης των ΑΞΕ που πραγματοποιούνται στην Βουλγαρία με συνολικές επενδύσεις στην 10ετία 1996-2005 ύψους 1.223,6 εκατ. (ποσοστό 11%). 6. Στην τρίτη θέση βρίσκεται η Ολλανδία με 770,6 εκατ. συνολικές επενδύσεις στην Βουλγαρία (ποσοστό 6,9% του συνόλου) και ακολουθούν η Ιταλία με 738,4 (6,6%), η Γερμανία με 730,1 εκατ. (6,5%) και η Κύπρος με 612,8 εκατ. (ποσοστό 5,5%). Εξωτερικό Εμπόριο της Βουλγαρίας το 2005 Μεγάλη αύξηση του εμπορικού ελλείμματος για το 2005 καταγράφουν τα στατιστικά στοιχεία του Εθνικού Στατιστικού Ινστιτούτου της χώρας τα οποία επεξεργάστηκε η Εθνική Τράπεζα της Βουλγαρίας (κεντρική). Όπως προκύπτει από τον ακόλουθο Πίνακα, ο οποίος έχει βασισθεί σε προσωρινά στοιχεία των βουλγαρικών υπηρεσιών, το εμπορικό έλλειμμα της χώρας ανήλθε το 2005 στα 5,228 δισεκ. ευρώ έναντι 3,634 δισεκ. ευρώ το 2004 και 2,413 το 2001. Συνεπώς εντός της πενταετίας υπερδιπλασιάσθηκε. Οι εισαγωγές της χώρας από 3,9 δισεκ. το 1996 ανήλθαν το 2005 στα 14,7 δισεκ. (αύξηση κατά 276%)ενώ οι εξαγωγές από 3,7 δισεκ. αυξήθηκαν στα 9,5 δισεκ. (αύξηση κατά 157%). Σε ότι αφορά εξάλλου τις διμερείς εμπορικές σχέσεις Βουλγαρίας Ελλάδος, οι βουλγαρικές εισαγωγές το 2005 ανήλθαν στα 735 εκατ. ενώ οι εξαγωγές στα 794 εκατ.. Το εμπορικό ισοζύγιο διαμορφώνεται στα 156,2 εκατ. (θετικό για την Βουλγαρία). Σημειώνεται ότι τα στατιστικά στοιχεία του Εθνικού Στατιστικού Ινστιτούτου της Βουλγαρίας παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές από τα στοιχεία της ΕΣΥΕ. Πάντως για την ανάλυση των οικονομικών δεδομένων της Βουλγαρίας, το Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας κάνει χρήση μόνο των στοιχείων της ΕΣΥΕ, με τα οποία εξάλλου εμπλουτίζονται και τα στοιχεία της Eurostat. Προκειμένου εξάλλου να 6

Συνολικές Βουλγαρικές Εισαγωγές Εισαγωγές. από Ελλάδα Μερίδιο Ελλάδος Συνολικές Βουλγαρικές Εξαγωγές Εξαγωγές προς Ελλάδα Μερίδιο Ελλάδος Εμπορικό Ισοζύγιο Βουλγαρίας Διμερές Ισοζύγιο Βουλγαρίας Ελλάδος καταστούν δυνατές πιθανές συγκρίσεις παραθέτουμε στην συνέχεια Πίνακες με τις Εξαγωγές και τις Εισαγωγές όλων των Κοινοτικών χωρών προς και από την Βουλγαρία σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Όπως προκύπτει από την αντιπαράθεση των εν λόγω Πινάκων, η Ελλάδα εξήγε το 2004 (για το οποίο υπάρχουν πλήρη στοιχεία) 779,6 εκατ. και όχι 667,7 εκατ., όπως υποδεικνύουν τα βουλγαρικά στοιχεία. Πίνακας Εξωτερικό Εμπόριο της Βουλγαρίας και Διμερές Εμπόριο με την Ελλάδα 1996-2005 σε εκατ. Σύμφωνα με το Βουλγαρικό Στατιστικό Ινστιτούτο 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 3.934,5 4.306,7 4.416,2 5.139,9 7.084,9 8.127,8 8.411,2 9.610,5 11.619,5 14.682,4 144,4 174,3 257,9 289,6 345,4 460,6 507,9 639,2 667,7 735,0 3,7 4,0 5,8 5,6 4,9 5,7 6,0 6,6 5,7 5,0 3.744,1 4.256,2 3.746,9 3.733,7 5.253,1 5.714,2 6.062,9 6.668,2 7.984,9 9.454,1 261,4 361,8 330,2 322,2 409,6 501,2 557,9 691,4 794,0 891,2 7,0 8,5 8,8 8,6 7,8 8,8 9,2 10,4 9,9 9,4-190,4-50,5-669,3-1.406,2-1.831,8-2.413,6-2.348,3-2.942,3 3.634,6-5.228,3 117,7 187,5 72,3 32,6 64,2 40,6 50,0 52,2 126,3 156,2 Επεξεργασία στοιχείων: Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας. Σύνταξη Ενημερωτικού Δελτίου: Δρ. Δημ. Ζώμας Σύμβουλος Α Οικ. & Εμπ. Υποθέσεων Τηλ: 003592-9444543 e-mail: dzomas@grembassysofia.org 7

Εξαγωγές σε Βουλγαρία (πηγή: Eurostat) σε εκατ. Χώρα ΕΕ 2001 %Σ 2002 %Σ 2003 %Σ 2004 %Σ Ι-Ν 2005 Σύνολο 4,436.0 100.0 4,707.2 100.0 5,189.1 100.0 6,119.9 100.0 6,457.2 100.0 Γερμανία 1,040.2 23.4 1,168.0 24.8 1,282.1 24.7 1,563.6 25.5 1,648.1 25.5 Ιταλία 760.0 17.1 854.9 18.2 931.8 18.0 1,057.1 17.3 1,121.3 17.4 Ελλάδα 650.2 14.7 626.0 13.3 731.9 14.1 779.6 12.7 720.1 11.2 Γαλλία 466.3 10.5 430.1 9.1 432.4 8.3 452.2 7.4 460.0 7.1 Αυστρία 252.8 5.7 280.0 5.9 304.0 5.9 406.1 6.6 432.3 6.7 Ουγγαρία 117.8 2.7 133.7 2.8 141.5 2.7 225.8 3.7 296.5 4.6 Αγγλία 193.6 4.4 211.3 4.5 218.5 4.2 225.1 3.7 292.9 4.5 Ολλανδία 175.8 4.0 218.9 4.7 240.6 4.6 293.5 4.8 280.5 4.3 Τσεχία 111.5 2.5 124.0 2.6 127.2 2.5 191.9 3.1 208.4 3.2 Ισπανία 113.6 2.6 139.5 3.0 176.6 3.4 192.1 3.1 191.7 3.0 Βέλγιο 165.6 3.7 146.1 3.1 173.6 3.3 193.1 3.2 190.5 3.0 Εισαγωγές από Βουλγαρία (πηγή: Eurostat) σε εκατ. Χώρα ΕΕ 2001 %Σ 2002 %Σ 2003 %Σ 2004 %Σ Ι-Ν 2005 Σύνολο 3,741.5 100.0 3,858.7 100.0 4,026.2 100.0 4,636.1 100.0 4,812.1 100.0 Ιταλία 949.8 25.4 976.9 25.3 1,034.7 25.7 1,081.3 23.3 1,141.7 23.7 Γερμανία 679.5 18.2 700.8 18.2 799.8 19.9 925.2 20.0 917.4 19.1 Ελλάδα 487.0 13.0 327.8 8.5 371.3 9.2 464.4 10.0 535.0 11.1 Βέλγιο 320.6 8.6 321.6 8.3 427.3 10.6 506.4 10.9 494.3 10.3 Γαλλία 371.6 9.9 324.7 8.4 356.2 8.8 405.8 8.8 378.5 7.9 Ισπανία 195.6 5.2 222.2 5.8 164.7 4.1 257.1 5.5 308.8 6.4 Αυστρία 119.6 3.2 133.8 3.5 177.8 4.4 234.9 5.1 245.1 5.1 %Σ %Σ 8

Έκθεση του Κέντρου Οικονομικής Ανάπτυξης για την οικονομική ανάπτυξη της Βουλγαρίας το 2006 Σύμφωνα με Έκθεση του Κέντρου Οικονομικής Ανάπτυξης που δόθηκε πρόσφατα στην δημοσιότητα, κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2005 η ανάπτυξη της βουλγαρικής οικονομίας επιβραδύνθηκε, το οικονομικό κλίμα χειροτέρεψε και στο τέλος του 2005 σταθεροποιήθηκε σε επίπεδο κατώτερο του μέσου όρου των ετών 2003 και 2004. Η οικονομική ανάπτυξη για το τρίτο τρίμηνο επιβραδύνθηκε περισσότερο από ότι αναμενόταν και ανήλθε στα 4,6% σε ετήσια βάση. Ο ρυθμός ανάπτυξης για το διάστημα Ιανουαρίου Σεπτεμβρίου 2005 ήταν 5,6% ενώ για το τέταρτο τρίμηνο ήταν 5,8% και προβλέπεται ότι το επίπεδο ανάπτυξης για το 2005 θα είναι χαμηλότερο σε σχέση με το αντίστοιχο του 2004 (5,8%). Η ανωτέρω Έκθεση σημειώνει ότι ο ρυθμός παραγωγής μειώθηκε, υπάρχει στασιμότητα όσον αφορά στις εξαγωγές ενώ επιταχύνθηκε ο ρυθμός αύξησης των εισαγωγών κυρίως λόγω της αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης και των αγαθών για επενδύσεις. Επίσης η κατάσταση χειροτερεύει στους τομείς της βιομηχανίας, των υπηρεσιών και της γεωργίας, Η ανάπτυξη της βιομηχανίας ήταν μεγαλύτερη των υπηρεσιών ενώ ο αγροτικός τομέας μειώνεται δραστικά. Η παραγωγικότητα των εργαζομένων υστερεί της ανάπτυξης της απασχόλησης ενώ υπάρχει σημαντική αύξηση των επενδύσεων ως αποτέλεσμα της επέκτασης των δανείων. Το κυριότερο μακροοικονομικό πρόβλημα το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών- γίνεται εντονότερο και προκαλεί ανησυχία όσον αφορά στην δημοσιονομική σταθερότητα. Η κάλυψή του με ξένες άμεσες επενδύσεις θα παραμείνει κάτω του 100% για όλο το 2005 και αναμένεται να είναι χαμηλότερη της αντίστοιχης του 2001. Ο ρυθμός αύξησης των εισαγωγών για το διάστημα Ιανουαρίου- Σεπτεμβρίου ήταν 27,6% ενώ των εξαγωγών ήταν 18%. Οι ξένες επενδύσεις για το 2006 αναμένεται να ανέλθουν στα 1100 εκ. χωρίς να περιλαμβάνονται πιθανές εισπράξεις από ιδιωτικοποιήσεις. Η επέκταση των δανείων προκαλεί ανησυχία όσον αφορά την σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος. Η κεφαλαιαγορά στο τέλος του 2005 είχε πτωτική πορεία ενώ η ασφαλιστική αγορά είχε αύξηση 35% λόγω κυρίως της φιλελευθεροποίησης του τομέα. Η μείωση του αριθμού των ανέργων συνεχίσθηκε το 2005 και η ανεργία στο τέταρτο τρίμηνο του 2005 ήταν στο 9,2%. =================== 9

Αγορά αγροτικής γης στην Βουλγαρία Οι αγοραπωλησίες καλλιεργήσιμης γης στην Βουλγαρία αυξήθηκαν κατά 26% το προηγούμενο έτος. Σύμφωνα με την ετήσια Έκθεση του System on Farm Market Information, η μέση τιμή ήταν 194 Λέβα (100 ) το στρέμμα. Σύμφωνα με την Αναπληρώτρια Υπουργό Γεωργίας κα Svetla Buchvarova, aπό το σύνολο των συναλλαγών, το 94% στοχεύουν στην περαιτέρω βελτίωση της γεωργίας στην αντίστοιχη περιοχή. Περισσότερο ελκυστικές είναι οι περιοχές στην περιφέρεια Dobrich, Βορειανατολικά της χώρας. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Έκθεσης, η αναμενόμενη ένταξη της Βουλγαρίας στην Ε. Ένωση προκαλεί προσδοκίες για αύξηση της παραγωγικότητας της καλλιεργήσιμης γης καθώς επίσης και για σταθερά κέρδη. Oι συναλλαγές με σκοπό την αλλαγή χρήσης της γης ανήλθαν κατά μέσον όρο στα 14.000 το στρέμμα. Σύμφωνα με Έκθεση του Κέντρου Οικονομικής Ανάπτυξης η οποία δημοσιεύτηκε στο τέλος του 2005, η σταθερή ανάπτυξη της Γεωργίας στην χώρα προκαλεί αυξημένη ζήτηση για γεωργική γη. Η μεγάλη προσφορά που υπάρχει στην αγορά, επιτρέπει την επιλογή αγροτεμαχίων με βάση συγκεκριμένα κριτήρια ποιότητας και μεγέθους (άνω των 10 στρεμμάτων). Η μελλοντική ένταξη της Βουλγαρίας στην Ε. Ένωση και οι ευκαιρία προσκόμισης οφέλους από τις επιδοτήσεις θα αυξήσει περαιτέρω την πρακτική ενοικίασης γης. Σύμφωνα με την ανωτέρω Έκθεση, η συγκέντρωση γης επιτρέπει την εκμίσθωση γης σε υψηλότερες τιμές και συνεπώς μεγαλύτερο κέρδος, γεγονός που με την σειρά του προκαλεί αύξηση των τιμών της καλλιεργήσιμης γης. Έσοδα Τελωνείων κατά τον μήνα Ιανουάριο 2006 Τα έσοδα της Εθνικής Υπηρεσίας Τελωνείων, κατά τον μήνα Ιανουάριο 2006 ανήλθαν στα 456,6 εκ. Λέβα (234,1 εκ. ), σημειώνοντας αύξηση κατά 132,7 εκ. Λέβα (68,05 εκ. ) ή κατά 41% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Τα έσοδα από τους έμμεσους φόρους από τις εισαγωγές κατά τον Ιανουάριο ήταν 45,9 εκ. Λέβα (23,53 εκ.) ενώ τα έσοδα από τον ΦΠΑ στα εισαγόμενα είδη τον ίδιο μήνα ήταν 381,9 Λέβα (195,8 εκ. ) σημειώνοντας αύξηση κατά 104,4 εκ. Λέβα (53,53 εκ. ) ή 37% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2004. 10

Τον Ιανουάριο, το σύνολο των εσόδων από τους δασμούς ήταν 28,1 εκ. Λέβα (14,4 εκ. )ενώ τα έσοδα από διάφορα πρόστιμα ήταν 648,4 εκ. Λέβα (332,5 εκ. ). Αντιδράσεις της Βουλγαρίας για την κατάταξή της όσον αφορά στον δείκτη οικονομικής ελευθερίας Ο Υπουργός Οικονομίας και Ενέργειας κ. Rumen Ovcharov εξέφρασε αμφιβολίες για την κατάταξη της Βουλγαρίας από την 52 η στην 64 η θέση στην 12 η Έκθεση του Heritage Foundation και της Wall Street Journal όσον αφορά στον δείκτη οικονομικής ελευθερίας. Ο κ. Ovcharov δήλωσε πως η πτώση της χώρας του στην κατάταξη οφείλεται σε τεχνικό λάθος και πως η εμπειρία του Υπουργείου του υποδηλώνει ότι η Βουλγαρία θα έπρεπε να καταταχθεί τουλάχιστον στην 50 η θέση αν ληφθεί υπόψη η βελτίωση των δημόσιων οικονομικών, οι ροές κεφαλαίων και οι ξένες επενδύσεις. Ο κ. Ovcharov έχει ήδη ζητήσει επίσημα την διόρθωση του εν λόγω λάθους. Η 12 η Έκθεση του δείκτη οικονομικής ελευθερίας δημοσιεύθηκε στις αρχές Ιανουαρίου και συμπεριλήφθηκαν σε αυτήν 157 χώρες οι οποίες βαθμολογήθηκαν από 1 έως 5. Η Βουλγαρία βαθμολογήθηκε με 2,88 γεγονός που σημαίνει πτώση κατά 12 θέσεις σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Σημειώνεται πως ο εν λόγω δείκτης οικονομικής ελευθερίας στηρίζεται σε δέκα κριτήρια: εμπορική πολιτική, δημοσιονομικό χρέος, κυβερνητικές επεμβάσεις, νομισματική πολιτική, ξένες επενδύσεις, τραπεζικό και χρηματοδοτικό σύστημα, μισθοί και τιμές, δικαιώματα ιδιοκτησίας, νομοθεσία και παραοικονομία. ------------ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ --------------- Όπως εμφανίζονται στον βουλγαρικό τύπο Οι ελληνικών συμερόντων επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Βουλγαρία μπορούν να στέλνουν τα Δελτία Τύπου που εκδίδουν, στο Γραφείο ΟΕΥ της Πρεσβείας της Σόφιας για ενημέρωση και καταχώρηση στην στήλη αυτή. σύμφωνα με δημοσιεύματα του βουλγαρικού Τύπου η αεροπορική εταιρεία Aegean Airlines αρχίζει καθημερινές πτήσεις μεταξύ Αθήνας και Σόφιας από 27 Μαρτίου 2006. σύμφωνα με Δελτίο Τύπου της, η Eurocapital Finance AD, εισήγαγε την ελληνικών συμφερόντων εταιρεία «Dominant Finance AD» στο Βουλγαρικό Χρηματιστήριο ως publicly trading company, με τον τίτλο «DOMIN». 11

Η ανεργία στην Βουλγαρία τον Ιανουάριο 2006 Σύμφωνα με ανακοίνωση της Εθνικής Υπηρεσίας Απασχόλησης, η ανεργία στην Βουλγαρία τον Ιανουάριο 2006 ήταν 11,67%, ποσοστό που αποτελεί το μικρότερο ποσοστό από το 1992. Σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2005 η ανεργία ήταν χαμηλότερη κατά 1,46%. Οι καταγεγραμμένοι άνεργοι τον Ιανουάριο 2006 ήταν 432.308, σε σχέση δε με το προηγούμενο έτος ήταν λιγότεροι κατά 54.106. Οι άνεργοι κάτω των 29 ετών αυξήθηκαν σε σχέση με το προηγούμενο έτος κατά 20.279 και ο συνολικός τους αριθμός ανήλθε στους 102.874. Οι άνεργοι άνω των 50 ετών μειώθηκαν κατά 5.563 και ανήλθαν στους 126.545. Επίσης, κατά τον Ιανουάριο του 2006 υπήρχαν 51.928 κενές θέσεις εργασίας, περίπου 43.000 περισσότερες από ότι τον Δεκέμβριο του 2005. Ο μεγαλύτερος αριθμός των νέων θέσεων εργασίας δημιουργήθηκε στον ιδιωτικό τομέα (77%) και στους τομείς της βιομηχανίας, εμπορίου εκπαίδευσης, ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, Δημόσιας Διοίκησης και Άμυνας. Συνολικά 51.963 άνεργοι βρήκαν εργασία τον Ιανουάριο 2006 40.146 περισσότεροι σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2005. Το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων θέσεων εργασίας οφείλεται στην έναρξη κυβερνητικού προγράμματος From Welfare to Employment. Τον Ιανουάριο του 2006 43.251 άτομα απασχολούνταν σε προγράμματα επιδότησης εργασίας και επαγγελματικής εκπαίδευσης. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΟΕΥ ΣΟΦΙΑΣ Σε συνεργασία με τον Ελληνικό Οργανισμό Εξωτερικού Εμπορίου (ΟΠΕ) διοργανώνεται στις 20 Μαρτίου 2006 Εμπορική Αποστολή από 8 ελληνικές εταιρείες του κλάδου δημοσίων σχέσεων, επικοινωνίας, διαφήμισης κλπ. στην Σόφια (Ξενοδοχείο Σέρατον). Το Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας οργανώνει προκαθορισμένες επιχειρηματικές συναντήσεις με αντίστοιχες επιχειρήσεις (για συνεργασία μέσω joint venture) ή με επιχειρήσεις δυνητικούς πελάτες. Παραθέτουμε την κατάσταση των ελληνικών επιχειρήσεων και παρακαλούμε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να δηλώσετε τις επιχειρήσεις που σας ενδιαφέρουν να συναντήσετε. COMPANY ACTIVITY INTEREST FOR COOPERATION ADVANCED ADVERTIZING S.A. 69, KARAMANLI AVENUE THESSALONIKI-GREECE Tel: +30 2310 948090 Fax: +30 2310 941222 fotiades@advance.gr www.advance.gr ADVERTISING BELOW THE LINE ACTIVITIES TELEVISION PRODUCTIONS -ADVERTISING COMPANIES COMMERCIAL TV PRODUCTION AND PUBLIC RELATIONS COMPANIES -MODELS AGENCIES MEDIASHOPS 12

CHOOSE MEDIA S.A. MAKEDONIAS 1 & CH. LADA 9 STR. 15233 HALANDRI-ATHENS-GREECE Tel: +30 210 6800788 Fax: +30 210 6800879 sales@choosemedia.gr www.z-card.gr Mr. MISTRIS CHRISTOS DASC DESIGN STRATEGY 7 LYKAVITTOU STR. 10672 KOLONAKI-ATHENS-GREECE Tel: +30 210 3620659 Fax: +30 210 3638544 dasc@ath.forthnet.gr www.dasc.gr Mr. DIMOSTHENIS BROUSSALIS ENTERSOFT S.A. 212 SYGGROU AVENUE 17672 KALLITHEA-ATHENS-GREECE Tel: +30 210 9525001 Fax: +30 210 9575053 info@entersoft.gr www.entersoft.gr Mr. ROSEMARY GEORGARAKOU IMS 7 N.BRETTAKOY str. 17455 ALIMOS-ATHENS-GREECE Tel: +30 210 9852534-6 Fax: +30 210 9852460 fs1i@imsgr.com www.imsgr.com Mr. K. KALAPOTHARAKOS INFO-QUEST S.A 25, AL. PANTOU STR. PIRAEUS-GREECE Tel: +30 210 9299546 Fax: +30 210 9299550 sales-info@quest.gr www.quest.gr Mr. PLATON VELONIAS NAOUM SALVADOR 77, SKOUFA STR. ATHENS-GREECE Tel: +30 210 3607163 Fax: +30 210 3605458 grammateia@naoum-salvador.com www.naoum-salvador.com Mr. DIMITRIS DACEY SPORTIME SA 62-64 THESSALONIKIS STR PIRAEUS-GREECE Tel: +30 210 9475000 Fax: +30 210 9475161 rodolfo@sportime.gr www.sportime.gr Mr. RODOLFO ODONI Z-CARD PRINTING SOLUTIONS POCKET MEDIA SOLUTIONS PUBLISHING SOLUTIONS COMPANY LOGO /SYMBOL AND PACKAGING DESIGN DESIGN OF COMMUNICATION AND BRANDING ITEMS BUSINESS SOFTWARE AND SERVICES CONSULTING SERVICES AND INFORMATION FACTORING SYSTEM IN THE BANKING SECTOR AUTO SERVICES IMS TRAINING CENTER NEXT LANGUAGE SCHOOLS WITH FRANCHISE METHOD DISTRIBUTION OF INFORMATION TECHNOLOGY AND COMMUNICATIONS PRODUCTS PROVISION OF INTEGRATED SOLUTIONS FOR ICT INFRASTRUCTURES IMPLEMENTATION OF BUSINESS & VERTICAL MARKET APPLICATIONS PROVISION OF HIGH VALUE ADDED SERVICES AND TECHNICAL SUPPORT ADVERTISING, SALES PROMOTION & EVENT MANAGEMENT, PUBLIC RELATIONS, DIRECT MARKETING MEDIA INTERNET GABLING -ADVERTIZING AGENCIES ANY COMPANY THAT MAY NEED PROMOTING TOOLS -LOCAL COMPANIES PRODUCING WELL-KNOWN NATIONAL BRANDS KEY DECISION-MAKING PERSONNEL -PARTNERS WHO WILL PROMOTE ITS PRODUCTS IN THE LOCAL MARKET (SOFTWARE - DEVELOPMENT OR SOFTWARE INTEGRATION AND CONSULTING SERVICES COMPANIES) -COMPANIES TO PROMOTE THEIRS PRODUCTS IN LOCAL MARKET -COLLABORATION WITH BANKS -COLLABORATION WITH CONSULTING FIRMS -KEY PLAYERS IN BANKING, INSURANCE & TELECOMMUNICATIONS SECTOR PUBLIC SECTOR IT PROJECTS -COLLABORATION REGARDING EXPORTS -MEDIA COMPANIES WITH THE SAME PROFILE -SPORTS NEWSPAPERS AND MAGAZINES -OTHER MEDIAS(RADIO & TV STATIONS) 13