à π Τo ραντάρ Sampson Η επανεκλογή της κυβέρνησης στις εκλογές της 16ης Σεπτεµβρίου πιθανότατα θα οδηγήσει στη δροµολόγηση των µεγάλων εξοπλιστικών προγραµµάτων που προβλέπει το ΕΜΠΑΕ 2006-2015 και στα οποία περιλαµβάνεται και το πρόγραµµα απόκτησης/ναυπήγησης Φρεγατών που είναι κορυφαίας προτεραιότητας. Του Βασίλη Παπακώστα T Το εξοπλιστικό πρόγραµµα 2006-2015 προβλέπει κονδύλια 2,2 δις για τη ναυπήγηση 6 Φρεγατών (Φ/Γ) µε διευρηµένες δυνατότητες ιοίκησης και Ελέχγου (C2) και Άµυνας Περιοχής (Area Defense). H χρηµατοδότηση ξεκινά το 2009 και στο ΕΜΠΑΕ 2006-2010 προβλέπονται κονδύλια ύψους 500 εκ ενώ στο ΕΜΠΑΕ 2011-2015 το κονδύλι φθάνει τα 1,7 δις.. To Αµερικανικό Ναυτικό ήδη από τη δεκαετία του 50 ανέπτυξε αντιεροπορικά συστήµατα µε δυνατότητα κατάρριψης στη λεγόµενη «Ζώνη Άµυνας Περιοχής» που καλύπτει 15-100 χλµ. Σήµερα η ζώνη άµυνας περιοχής έχει επεκταθεί αρκετά σε εµβέλεια και προσεγγίζει τα 170 χλµ. Η δυνατότητα άµυνας περιοχής δεν αναπτύχθηκε τυχαία στο Αµερικανικό Ναυτικό (USN) καθώς αυτό διέθετε σκάφη µε ικανό εκτόπισµα ώστε να µεταφέρουν τον ογκώδη εξοπλισµό ραντάρ, συστηµάτων ελέγχου πυρός και εκτοξευτών που απαιτούνται για τη χρήση βληµάτων άµυνας περιοχής. Το USN ανέθεσε στην εταιρεία RCA την ανάπτυξη του συστήµατος AEGIS στα τέλη του 1969. Η ιδέα για την ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ 2007 79
Το σκάφος του Ολλανδικού Ναυτικού HNLMS Tromp (F803). Κύριος αισθητήρας είναι το ραντάρ διάταξης φάσης ηλεκτρονικής σάρωσης APAR παρέχοντας δυνατότητα αντιαεροπορικής άµυνας περιοχής χρησιµοποιώντας βλήµατα ESSM και SM2 ανάπτυξη του AEGIS ξεκινά ήδη από το 1963 ως ASMS (Advanced Surface Missile System) και στηρίχθηκε σε ένα σύγχρονο ραντάρ διάταξης φάσης πολλαπλών λειτουργιών (Advanced Multi Function Array Radar-AMFAR) που σχεδιάστηκε στο John Hopkins Applied Physics Laboratory και µετονοµάστηκε σε AEGIS (από το όνοµα της ασπίδας του ία) τον εκέµβριο του 1969. Η απόκτηση αντιαεροπορικών βληµάτων «Άµυνας Περιοχής» κρίνεται ως επιβεβληµένη τόσο για την αυτοπροστασία του ιδίου του σκάφους όσο και της δύναµης που αυτό συνοδεύει: Τα αεροσκάφη ναυτικής κρούσης δεν απαιτείται πλέον να υπερίπτανται των σκαφών επιφανείας για την άφεση των όπλων τους αλλά χάρις στα βλήµατα Stand- off έχουν τη δυνατότητα να τα απειλήσουν σε εµβέλεια µεγαλύτερη των 90 χλµ. Η δυνατότητα «Άµυνας Περιοχής» δίνει στον αµυνόµενο την ευκαιρία να εκτελέσει πολλαπλές εµπλοκές δηλαδή να έχει την ευκαιρία κατάρριψης του ιδίου στόχου περισσότερες από µία φορά. Όσο µεγαλύτερη είναι η µέγιστη εµβέλεια του βλήµατος επιφανείας αέρος και η ταχύτητά του τόσο αυξάνεται ο αριθµός των δυνατών εµπλοκών. Τα ναυτικά βλήµατα επιφανείας-επιφανείας παρέχουν πλέον εντυπωσιακές επιδόσεις εµβέλειας που προσεγγίζουν ή και υπερβαίνουν τα 200 χλµ. Τα βλήµατα άµυνας περιοχής µπορούν να προσφέρουν και σε αυτό τον τοµέα. Η εξέλιξη της τεχνολογίας των ραντάρ διάταξης φάσης PAR (Phased Array Radar) επιτρέπει πλέον την ιχνηλάτηση µεγάλου αριθµού στόχων ενώ συνεχίζεται η έρευνα. H προσπάθεια ξεκινά από το USN το 1958 µε την ανάπτυξη του ραντάρ διάταξης φάσης AN/SPG-59 η οποία όµως κατέληξε τελικά σε αποτυχία. Ακολουθεί η ανάπτυξη των ραντάρ διάταξης φάσης ηλεκτρονικής σάρωσης (ESA Electronically Scanned Radar ) σε σταθερή κεραία (fixed phased array) όπως το SPY-1A. Σή- µερα τα συστήµατα ESA κυριαρχούν είτε µε τη µορφή ενεργής διάταξης (AESA Active Electronically Scanned Radar) είτε µε τη µορφή παθητικής διάταξης (PESA Passive Electronically Scanned Radar). Τα ραντάρ ESA διαθέτουν κεραίες διάταξης φάσης µε στοιχεία µετατόπισης φάσης τα οποία σχηµατίζουν ανεξάρτητες δέσµες ή δέσµη που αλλάζουν ταχύτατα κατεύθυνση και εκτελούν ηλεκτρονική σάρωση σε αζιµούθιο και ανύψωση. Η αλλαγή κατεύθυνσης της δέσµης επιτυγχάνεται ταχύτατα σε διάστηµα microsecond χάρις στην αλλαγή φάσης κάθε στοιχείου και έτσι σε διάστηµα ενός δεύτερου είναι δυνατή η αλλαγή της θέσης της δέσµης µε ρυθµό που µπορεί να µετρηθεί σε χιλιάδες. Οι µετατοπιστές φάσης κατασκευάζονται από φερίττη ή Γάλλιο Αρσένιο (GaAs). Η διάταξη αυτή παρέχει την δυνατότητα πολλαπλών λειτουργιών στην ίδια συχνότητα µε χρονικό καταµερισµό (time sharing) και την εναλλασσόµενη λειτουργία τους. Στα ραντάρ AESA παρέχεται η δυνατότητα σχηµατισµού πολλαπλών ανεξάρτητων κύριων δεσµών που εκτελούν τις διαφορετικές λειτουργίες σε αντίθεση µε τον χρονικό καταµερισµό που χρησιµοποιείται στην περίπτωση της 80 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION
à π Εκτόξευση βλήµατος SM-3 από σκάφος του Αµερικανικού Ναυτικού USS Decatur (DDG 73) κλάσης DG-51, εξοπλισµένο µε σύστηµα AEGIS και κύριο αισθητήρα το ραντάρ SPY-1D. Σε περίπτωση που το ΠΝ επιθυµήσει την υποψηφιότητα ενός συστήµατος AEGIS αυτή θα πρέπει να είναι ανάλογη της ισπανικής διαµόρφωσης SPY-1D(V) baseline 7 που τοποθετείται στα σκάφη µικρότερου εκτοπίσµατος κλάσης F-100 Alvaro de Bazan.
οκιµή του ραντάρ SAMPSON σε ειδικό πύργο στο πεδίο δοκιµών του Eskmeals εδοµένα µοναδικής κύριας δέσµης. Στο APAR, για παράδειγµα, παρέχεται η δυνατότητα σχηµατισµού περισσότερων από 1000 ανεξάρτητων δεσµών! Η σύγχρονη λοιπόν τάση στον τοµέα αυτό συνδέεται µε την δυνατότητα αντιµετώπισης επιθέσεων κορεσµού απο εχθρικά αεροσκάφη ή βλήµατα που εκδηλώνονται ταυτόχρονα από διαφορετικές κατευθύνσεις και απαιτεί την χρήση αισθητήρων υψηλής ακρίβειας. O «οδηγός» για την σύνθεση ενός πλήρους «πακέτου» συστηµάτων για ένα σκάφος µε πλήρεις δυνατότητες «Άµυνας Περιοχής» περιγράφεται στην µελέτη NAAWS (NATO Anti Air Warfare) που συντάχθηκε στο διάστηµα 1986-1991: Ραντάρ έρευνας χώρου VSR (Volume Search Radar) χαµηλών συχνοτήτων Μορφοποίηση δέσµης Προσαρµογή παρεµβολέα Λοιποί αισθητήρες Η βασική αρχιτεκτονική του συστήµατος µάχης των σκαφών Type 45 σε συνδυασµό µε το ραντάρ SAMPSON. Γωνία ανύψωσης Υπέρ-υψηλή ανάλυση Έλεγχος και διοίκηση Οπλικό σύστηµα Ραντάρ πολλαπλών ρόλων MFR (Multi Function Radar) υψηλών συχνοτήτων Πολλαπλά κανάλια εµπλοκής Βλήµατα άµυνας σηµείου και άµυνας περιοχής ηµιενεργού καθοδήγησης Εκτοξευτή VLS Η χρήση ξεχωριστών ραντάρ για έρευνα χώρου και έρευνα ορίζοντα κρίνεται απαραίτητη καθώς θεωρείται δύσκολος ο συνδυασµός της ταυτόχρονης λειτουργίας σε διαµόρφωση έρευνας µεγάλης εµβέλειας και δυνατότητας ιχνηλάτησης αφού η κάθε λειτουγία απορροφά σηµαντικούς πόρους της συσκευής. Τα ραντάρ έρευνας χώρου αναλαµβάνουν την έρευνα µέσης και µεγάλης εµβέλειας παρέχοντας τρισδιάστατα ίχνη και δεδοµένα IFF. Αντίθετα τα ραντάρ MFR εστιάζουν και σε άλλους τοµείς πέραν της ιχνηλάτησης στόχων και κατάγαυσης βληµάτων ICWI (Interrupted Continuous Wave Illumination): Αυξηµένες δυνατότητες εντοπισµού βληµάτων sea skimmers και απειλών σε µεγάλη ανύψωση Παροχής ελέγχου πυρός για πυροβόλα σε στόχους επιφανείας υνατότητα εντοπισµού εκτόξευσης βλήµατος Αναγνώριση στόχων χωρίς δυνατότητα απόκρισης σε σύστηµα IFF (Non Cooperative Target Recognition) χάρις στην υψηλή δυνατότητα ανάλυσης. Ο συνδυασµός ενός ραντάρ MFR και VSR παρέχει δυνατότητα συσχέτισης ιχνών (data fusion), µείωση χρόνου εµπλοκής και αυξηµένη ανθεκτικότητα σε ηλεκτρονικά αντίµετρα χάρις στις διαφορετικές ζώνες συχνοτήτων που χρησιµοποιούν. Στην περίπτωση της κλάσης Type-45 διατηρείται το ραντάρ VSR S-1850M παράλληλα µε το MFR SAMPSON ενώ το Αµερικανικό Ναυτικό διατηρεί στα σκάφη κλάσης CG-47 Ticonderoga το ραντάρ VSR SPS-49 εκτός των SPY-1Α/B/B(V)D. Στα σκάφη κλάσεως DDG-51 Arleigh Burke όπως και στην ισπανική κλάση F-100 Alvaro de Bazan επιλέγεται η µη εγκατάσταση ραντάρ έρευ- 82 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION
à π Το πρώτο σκάφος Type 45 του Βρετανικού Ναυτικού HMS Daring κατά τη διάρκεια θαλάσσιων δοκιµών νας όγκου και έτσι το SPY-1D επωµίζεται και τη λειτουργία αυτή. Η δυνατότητα έρευνας όγκου στην κλάση DDG-51 υποβαθµίζεται σηµαντικά λόγω του περιορισµού του ορίζοντα που προκύπτει από τη θέση που έχει εγκατασταθεί το ραντάρ. Τα σκάφη κλάσεως DDG-51 ωστόσο θα κληθούν να επιχειρήσουν στο πλαίσιο ευρύτερων ναυτικών σχηµατισµών µε δυνατότητα παροχής ανάλογων στοιχείων µέσω ζεύξεων δεδοµένων. [ Tο ραντάρ Sampson Κατά τη διάρκεια της περιόδου 1989-1995 το υπό ανάπτυξη ραντάρ SAMPSON εκτέλεσε µια σειρά δοκι- µών σε µια κεραία υπό κλίµακα 156 στοιχείων εκποµπής-λήψης H ανάπτυξη του SAMPSON έχει τις ρίζες της στο πρόγραµµα MESAR (Multi -function Electronically Scanned Adaptive Radar) που ξεκινά το 1982. Για την ανάπτυξη χρησιµοποιήθηκε το εργαλείο λογισµικού PHASAR (Phased Array Radar Modeling Tool). Η πρώτη φάση ανάπτυξης ή MESAR-1 περιλαµβάνει εκταταµένες δοκιµές στο διάστηµα 1989-1995 και χρησιµοποιείται µία κεραία ραντάρ «υπό κλίµακα» µε 156 TRM µορφώµατα εκποµπής-λήψης (Transmit Receive Modules) Γαλλίου Αρσενίου (GaAs) µε ισχύ 2W έκαστος. Τον Αύγουστο του 1995 ακολουθεί η δεύτερη φάση ή MESAR-2 όπου χρησιµοποιείται µία κεραία µε 316 µορφώµατα (modules) εκποµπής λήψης (TRM) GaAs µήκους 20 εκατοστών µε τέσσερα στοιχεία έκαστο δηλαδή µε 1.264 στοιχεία µέγιστης ισχύος 10W έκαστο. Οι δοκιµές µε εναέριους στόχους ξεκίνησαν το Νοέµβριο του 1999. Τον Οκτώβριο του 2000 ανατίθεται το συµβόλαιο ανάπτυξης ύψους 154 εκ. $ που περιλαµβάνει τα τρία πρωτότυπα ραντάρ προ-παραγωγής και το πρώτο επιχειρησιακό ραντάρ και τον εκέµβριο του 2003 ακολουθεί το συµβόλαιο για πέντε επιπλέον ραντάρ παραγωγής. Το Σεπτέµβριο του 2004 παραδίδεται το πρώτο πρωτότυπο ραντάρ για δοκιµές εδάφους και στα τέλη του 2006 ολοκληρώνει µε επιτυχία τις δοκιµές του το τρίτο πρωτότυπο. Τον Αύγουστο του 2005 διαπιστώνεται χρονική υστέρηση στην ανάπτυξη του συστήµατος και προσδιορίζεται νέο χρονοδιάγραµµα παραδόσεων στο διάστηµα µεταξύ 11/2007 και 12/2009. Στις 30/03/2007 το πρώτο επιχειρησιακό ραντάρ εγκαθίσταται επί του ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ 2007 83
σκάφους HMS Daring κλάσης Type-45 και θα ακολουθήσει η ολοκλήρωσή του µε το σύστηµα PAAMS (Principal Anti Air Missile System) και το σύστηµα µάχης (CMS). Υπενθυµίζεται ότι τον Ιούλιο του 2004 η αρχική απαίτηση για 12 σκάφη Type-45 µειώθηκε σε 8 που θα παραδοθούν έως το 2014. Το SAMPSON διαθέτει δύο ενεργές διατάξεις µε 640 µορφώµατα (modules) εκποµπής λήψης (TRM) Γαλλίου Αρσενίου (GaAs)µε τέσσερα στοιχεία έκαστο, δηλαδή µε 2.560 στοιχεία µέγιστης συνολικής ισχύος 25Kw. Για σύγκριση το APAR διαθέτει τέσσερις ενεργές διατάξεις µε 856 µορφώµατα (modules) εκποµπής λήψης (TRM) Γαλλίου Αρσενίου (GaAs) µε τέσσερα στοιχεία έκαστο, δηλαδή µε 3.424 στοιχεία. Στην ουσία το SAMPSON αποτελείται από δύο ραντάρ µε δυνατότητα ξεχωριστής επεξεργασίας αλλά µε «κοινό έλεγχο» τα οποία έχουν τοποθετηθεί σε µία νέα σφαιρική κεραία. Το ραντάρ είναι πολλαπλών λειτουργιών (έρευνα, ιχνηλάτηση) και χρησι- µοποιεί την S ζώνη συχνοτήτων (2-4 GHz). Η κάθε κεραία εκτελεί ηλεκτρονική κάλυψη σε αζιµούθιο και ανύψωση. Καλύπτει τοµέα αζιµουθίου 60 ο (συνολική κάλυψη 120 ο ) και κατ εκτίµηση 90 ο σε ανύψωση. Συγκριτικά το APAR καλύπτει διαρκώς τοµέα 360x850 και αυτό αποτελεί καίριο πλεονέκτηµα των σταθερών κεραιών. Ο έλεγχος και σχηµατισµός των δεσµών στο SAMPSON γίνεται µέσω του λογισµικού του συστήµατος µε χρήση της τεχνικής «Προσαρµοσµένης Μορφοποίησης έσµης» (Adaptive Beam Forming) και προσαρ- µόζεται αυτόµατα ανάλογα µε τις εκάστοτε επικρατούσες επιχειρησιακές συνθήκες, ενώ παράλληλλα είναι «ανθεκτική» σε περιβάλλον όπου επιχειρούν πολλαπλοί παρεµβολείς. Για την κάλυψη των 360 µοιρών σε αζιµούθιο, η κεραία περιστρέφεται µε ρυθµό 30 rpm που είναι ακριβώς το ήµισυ του EMPAR και παρέχει δυνατότητα επισκεψιµότητας του ιδίου στόχου σε χρόνο όχι µεγαλύτερο του ενός δευτερολέπτου. Το EMPAR (European Multifunction Phased Array Radar) αποτελεί τον κύριο αισθητήρα του συστήµατος PAAMS και χρησιµοποιείται από τα Ναυτικά της Γαλλίας και Ιταλίας και ειδικότερα για τις φρεγάτες τύπου HORIZON. Eίναι ένα παθητικό ραντάρ διάταξης φάσης που λειτουργεί στην C ζώνη συχνοτήτων και ειδικότερα στην περιοχή 5,6 GHz και τα στοιχεία της κεραίας τροφοδοτούνται από κοινό ποµπό οδεύοντος κύµατος (TWT) µέγιστης ισχύος 120 Kw. Το SAMPSON -σε σχέση µε το EMPAR- παρέχει αυξηµένη δυνατότητα ιχνηλάτησης πολλαπλών στόχων, επεξεργασίας ιχνών µε µικρή «ηχώ ραντάρ» (RCS) σε µεγάλη εµβέλεια, υψηλότερη ακρίβεια ιχνηλάτησης και χαµηλότερο επίπεδο ψευδοσυναγερµών. Επίσης στην σχεδίαση του SAMPSON δίνεται ιδιαίτερη έµφαση στη µείωση του επιπέδου πλευρικών λοβών και απάλειψης αυτών, στην επίτευξη µεγάλου εύρους ζώνης, δυνατότητας ευελιξίας συχνοτήτων και εντοπισµού-ιχνηλάτησης παρεµβολών. Η αναφερόµενη µέγιστη εµβέλεια φθάνει τα 400 χλµ (150 χλµ για το APAR) µε δυνατότητα επεξεργασίας 1000 ιχνών (250+ για το APAR) Το ραντάρ SAMPSON στα πρώτα χρόνια της ανάπτυξής του (δεξιά ένθετη φωτο) η οποία άλλαξε όµως στη συνέχεια µετά από σειρά δοκιµών αεροδυναµικής ενώ επιπλέον η νέα σχεδίαση παρουσίασε µικρότερο βάρος χάρις στην εφαρµογή σύνθετων υλικών στην κατασκευή του περιβλήµατός του. 84 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION
à π µε ταυτόχρονη εµπλοκή 12 στόχων ανεξαρτήτως κατεύθυνσης. Συγκριτικά το APAR µπορεί να υποστηρίξει έως 16 εµπλοκές ταυτόχρονα αλλά έως τέσσερις από την κάθε κεραία. Σύµφωνα µε την BAE Systems αυτό αποτελεί το κυριότερο πρόβληµα των σταθερών κεραιών καθώς µειονεκτούν σε µαζικές επιθέσεις κορεσµού που θα εκδηλωθούν από την µία πλευρά. Το SAMPSON παρέχει τις ακόλουθες διαµορφώσεις: Έρευνας Μεγάλης-Μέσης Εµβέλειας Έρευνα επιφανείας Υψηλής ταχύτητας έρευνα ορίζοντα Ιχνηλάτησης πολλαπλών στόχων Ιχνηλάτηση/Έρευνα για στόχους υψηλής γωνιακής απόκλισης Σύµφωνα µε την ΒΑΕ Systems η συχνότητα της S-band προσδίδει επαρκείς δυνατότητες εµβέλειας ώστε να µην κρίνεται απαραίτητη η παρουσία VSR ραντάρ. Αντίθετα στο APAR, επιλέχθηκε η χρήση υψηλότερηςς συχνότητας όπως η Χ ζώνη (8-12 GHz) καθώς το ραντάρ χρησιµοποιείται για την καθοδήγηση/κατάγαυση βληµάτων ICWI (XB-MCG X band Mid Course Guidance). Στην περίπτωση αυτή, τα βλήµατα στην ενδιάµεση φάση κινούνται αδρανειακά προς το στόχο λαµβάνοντας ενηµέρωση µέσω ανοδικής ζεύξης X ζώνης συχνοτήτων για την τροχιά που θα ακολουθηθεί και βρίσκει εφαρµογή στα ενεργά ραντάρ πολλαπλών λειτουργιών MFR (Multi Function Radar). Στην φάση της πρόσκτησης του στόχου και στην τερµατική εµπλοκή χρησιµοποιούνται εναλλακτικά η κατάγαυση συνεχούς κύµατος (CW) ή εναλλακτικά η διαµόρφωση διακοπτόµενης κατάγαυσης συνεχούς κύµατος (ICWI ή διαµόρφωση δειγµατοληψίας δεδοµένων-sample Data homing). H χρήση υψηλότερης συχνότητας έχει ως αποτέλεσµα τη µείωση των επιδόσεων εµβέλειας αλλά ταυτόχρονα την αύξηση της ακρίβειας ιχνηλάτησης. Ωστόσο το ενδεχόµενο της µη χρήσης ραντάρ VSR εµπεριέχει ρίσκο που δεν υιοθετήθηκε ούτε από το Βρετανικό Ναυτικό στις Type-45 όπου χρησιµοποιείται το S-1850M. Το S-1850M αποτελεί µία έκδοση του SMART-L αλλά χρησιµοποιεί τον ποµπό του S-743D Martello. To µέγεθος του SMART-L δεν είναι αµελητέο καθώς η κεραία του µόνο ζυγίζει 7.8 τόνους! Από την αλλη πλευρά παρέχει αξιόλογες επιδόσεις: Τυπική εµβέλεια για εντοπισµό µαχητικού 220 χλµ, τυπική εµβέλεια για εντοπισµό αεροσκάφους ναυτικής συνεργασίας 400 χλµ, δυνατότητα παρακαλούθησης 1000 εναερίων στόχων και 100 στόχων επιφανείας κ.α. Λειτουργεί στην L (1-2 GHz) ζώνη συχνοτήτων και η κεραία του περιστρέφεται µε ρυθµό 12 rpm. Οι επιδόσεις του ραντάρ SMART- L µπορούν να ανταποκριθούν µε επιτυχία και σε αποστολές αντιµετώπισης βληµάτων TBM. Το SAMPSON σύµφωνα µε την BAE Systems- σε συνδυασµό µε δύο ενεργά ραντάρ διάταξης φάσης κατάγαυσης CEA-Mount X ζώνης συχνοτήτων και δύο ανοδικές ζεύξεις µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την καθοδήγηση των βληµάτων SM-2MR/ESSM. Στην περίπτωση αυτή χρησιµοποιείται η διαµόρφωση SB-MCG (S band Mid Course Guidance). Στη διαµόρφωση αυτή, κατά την ενδιάµεση φάση το βλή- µα κινείται προς τον στόχο χρησιµοποιώντας την τυπική µέθοδο καθοδήγησης µέσω οδηγιών (command guidance) που λαµβάνει από το ραντάρ του σκάφους µε χρήση ζεύξης S ζώνης συχνοτήτων. Βρίσκει επίσης εφαρµογή και στην περίπτωση των σκαφών µε συστήµατα AEGIS. Στη φάση της πρόσκτησης του στόχου η λειτουργία δεν διαφέρει από την XB-MCG. Η διαµόρφωση αυτή ονοµάζεται SIWS (SAMPSON Integrated Weapon System). Προσφέρθηκε στο Ναυτικό της ανίας αλλά επιλέχθηκε η λύση της Thales NL που βασίζεται στο APAR. Σύµφωνα µε το Ναυτικό της ανίας, η επιλογή στηρίχθηκε σε επιχειρησιακές, τεχνικές και Στον αντίποδα του ραντάρ SAMPSON βρίσκεται η πρόταση του ραντάρ HERAKLES µε εκτοξευτές Sylver Α50 και A70. Ο τελευταίος προορίζεται για εγκατάσταση στις φρεγάτες FREMM µε επιπρόσθετη δυνατότητα εκτόξευσης του βλήµατος Scalp Naval.
Το σύστηµα ελέγχου µάχης (CMS) των σκαφών Type 45 πρόκειται να ολοκληρωθεί σύντοµα µε το ραντάρ SAMPSON όπως και µε το σύστηµα PAAMS. οικονοµικές παραµέτρους και επιβεβαιώθηκε ότι η προσφορά της Thales NL ήταν φθηνότερη σε σχέση µε αυτήν της BAE. Επίσης ση- µαντικός παράγοντας για την τελική επιλογή ήταν η πλήρης επιχειρησιακή αξιοποίηση και ολοκλήρωση του πακέτου της Thales NL σε ση- µαντικό αριθµό ανάλογων σκαφών. To SAMPSON µε βάρος κεραίας 4,6 τόνων µπορεί να τοποθετηθεί µόνο σε σκάφη µε εκτόπισµα µεγαλύτερο των 4.000 τόνων. Αντίστοιχα, το συνολικό βάρος του EMPAR φθάνει τους 7,5 τόνους από τους οποίους οι 2,5 τόνοι αφορούν την κεραία. Ενδεικτικά αναφέρουµε ότι τα ανάλογα µεγέθη για άλλα ραντάρ ένδειξης στόχων είναι: SPS-52B (C.F.Adams) 1,4 και 7,2 τόνοι, SPS-48E (Kidd) 2 και 8 τόνοι ενώ στην περίπτωση του SPY-1D µόνο το βάρος της κεραίας φθάνει τους 7,6 τόνους! εν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για το APAR αλλά εκτιµάται ότι το βάρος του είναι υψηλότερο σε σχέση µε το SAMPSON. Επίσης οι απαιτήσεις ισχύος των ραντάρ AESA είναι χα- µηλότερες : Έτσι η µέγιστη ισχύ του SAMPSON περιορίζεται στα Ο εκτοξευτής Sylver A50 που πρόκειται να τοποθετηθεί στα σκάφη Type 45. 86 ªµƒπ 2007 ANAXAITI H/INTERCEPTION
à π 25Kw ενώ η µέγιστη ισχύ του EMPAR φθάνει τα 120Kw και στην περίπτωση των AN/SPY-1D και AN/SPY-1F τα 4MW και 600Kw αντίστοιχα. Σε ότι αφορά τα ραντάρ MFR, η προσπάθεια του εκάστοτε σχεδιαστή, εστιάζεται στην τοποθέτησή τους στο υψηλότερο δυνατό σηµείο της κύριας υπερκατασκευής ώστε να µειωθούν οι περιορισµοί του «οπτικού ορίζοντα» κυρίως σε ότι αφορά τον εντοπισµό των βληµάτων που εκτελούν πτήση sea skimming. Για το λόγο αυτό, το SAMPSON στις Type-45 έχει τοποθετηθεί σε ιστό ύψους 30 µέτρων και σε συνολικό ύψος 40 µ από την επιφάνεια της θάλασσας. Η BAE προσφέρει και µία «ελαφρύτερη» έκδοση το SPECTAR που προορίζεται για µικρότερα σκάφη µεγέθους κορβέτας και χρησιµοποιείται µόνο η µία διάταξη του SAMPSON. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι µόλις λάβει παραγγελία για το SPECTAR έχει την δυνατότητα να παραδώσει το πρώτο ραντάρ εντός 36 µηνών. To HMS Daring. Θα ακολουθήσουν ακόµη άλλα εφτά σκάφη της οµώνυ- µης κλάσης µε το τελευταίο να παραδίδεται το 2014. [ Συµπεράσµατα Η βασικότερη εναλλακτική επιλογή απέναντι στο ολοκληρωµένο οπλικό σύστηµα TFC-AAW (Tripartite Frigate Cooperation) µε «καρδιά» το APAR, αναµένεται ότι θα είναι ο συνδυασµός: ραντάρ έρευνας όγκου S-1850M, ραντάρ πολλαπλών ρόλων SAMPSON της BAΕ και εκτοξευτής VLS Sylver A50 ή Α70 (ή συνδυασµός τους) και τα βλήµατα ASTER 15/30. Σηµειώνουµε ότι η ενδεχόµενη εγκατάσταση του εκτοξευτή A70 στην νέα κλάση (προορίζεται για την κλάση FREMM) παρέχει επιπρόσθετα και την δυνατότητα χρήσης βληµάτων µεγάλης εµβέλειας Scalp Naval! Ο υπογράφων θεωρεί εξαιρετικά απίθανη την περίπτωση να συνδυαστεί το οπλικό σύστηµα SM-2MR/ESSM µε οποιοδήποτε άλλο σύστη- µα αισθητήρων πέραν του TFC-AAW εκτός εάν αποφασίσει το Π.Ν. να «βάλει» στο παιχνίδι και το σύστηµα AEGIS. Στην περίπτωση αυτή, στο Π.Ν. θα προταθεί µία διαµόρφωση του AEGIS ανάλογη της Ισπανίας που θα περιλαµβάνει την έκδοση Baseline 7 και το ραντάρ SPY-1D(V) που εγκαθίσταται ήδη στο 5ο και 6ο σκάφος της κλάσης F-100 Alvaro de Bazan. Η διακοπτόµενη κατάγαυση συνεχούς κύµατος (ICWI) προϋποθέτει την ύπαρξη ραντάρ ιχνηλάτησης σταθερής κεραίας συνεχούς κάλυψης αζιµουθίου ή εναλλακτικά πρέπει να προστεθεί ξεχωριστό ραντάρ κατάγαυσης/ιχνηλάτησης που όµως περιορίζει σηµαντικά τον αριθµό των εµπλοκών στην τερµατική φάση. Στην δεύτερη περίπτωση το SAMPSON αλλά και το ραντάρ VSR χρησιµοποιούνται για ένδειξη στόχων. Τον ρόλο αυτό στο σύστηµα TFC-AAW αναλαµβάνει το SMART-L και το APAR χρησιµοποιείται για την ιχνηλάτηση και κατάγαυση στόχων. Aπό την άλλη πλευρά, σε περίπτωση επιλογής των βληµάτων ενεργού τερµατικής καθοδήγησης ASTER-15/30 οι πιθανότητες απόκτησης του SAMPSON είναι αυξηµένες καθώς οι εναλλακτικές επιλογές αφορούν παθητικά ραντάρ διάταξης φάσης όπως το EMPAR που είναι σαφώς χαµηλότερων επιδόσεων. Στα συστήµατα AAW που χρησιµοποιούν βλήµατα ενεργού καθοδήγησης δεν απαιτείται η χρήση δευτερευόντων συµβατικών ραντάρ κατάγαυσης/ιχνηλάτησης αλλά ούτε και ενεργών ραντάρ MFR -όπως το APAR ή το SPY- 3(V)- που παρέχουν δυνατότητα κατάγαυσης βληµάτων. Η τεχνολογία του SAMPSON µε την µηχανική κίνηση της κεραίας για την πλήρη κάλυψη αζιµουθίου είναι υπερεπαρκής για την ενδιάµεση φάση εµπλοκής των βληµάτων αυτών. Αντίθετα δεν είναι πλήρως αξιοποίησιµη η τεχνολογία που ενσωµατώνουν τα ραντάρ AESA σταθερής κεραίας. ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ 2007 87