ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ Κοραή 4, 105 64 Αθήνα Τηλ.: 5271400 Fax : 52 71420 e-mail: eysekt@mou.gr Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Τ Ι Κ Ο Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α Προς : Υπουργό Εργασίας κ. Λ. Κατσέλη Από : Μ. Παπούλια, Προϊσταμένη ΕΥΣΕΚΤ Ημερομηνία : 23-02-2011 Θέμα: Σύστημα Διαχείρισης, Αξιολόγησης, Παρακολούθησης και Ελέγχου Διαδικασία Εφαρμογής της πράξης: «Δημιουργία θέσεων απασχόλησης σε τοπικό επίπεδο μέσω προγραμμάτων κοινωφελούς χαρακτήρα», στο πλαίσιο του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς για την Προγραμματική Περίοδο 2007-2013. Λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης για τα πιο ευάλωτα άτομα στην κοινωνία μας, το Υπουργείο Εργασίας θέτει στο επίκεντρο της οικονομικής και κοινωνικής ατζέντας την ενίσχυση της εργασίας και της κοινωνικής συνοχής μέσω της υλοποίησης Προγραμμάτων κοινωφελούς χαρακτήρα σε τοπικό επίπεδο. H συγκεκριμένη παρέμβαση εντάσσεται στο συνολικότερο σχεδιασμό του Υπουργείου για την ανάπτυξη και ενίσχυση δραστηριοτήτων της κοινωνικής οικονομίας, μιας οικονομίας που αποσκοπεί στην ικανοποίηση κοινωνικών και οικονομικών αναγκών κυρίως των τοπικών κοινωνιών με κύριο χαρακτηριστικό το στόχο της εξυπηρέτησης του συλλογικού συμφέροντος. Ενισχύει την κοινωνική συνοχή, καλύπτοντας δραστηριότητες που στηρίζονται στις αρχές της αλληλεγγύης, της συνεργασίας και της συλλογικής προσπάθειας, με έμφαση στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, την πολιτιστική και περιβαλλοντική ανάπτυξη, την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών φροντίδας, την ανθρωπιστική βοήθεια, τη βιώσιμη ανάπτυξη, την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, κ.α Στόχος της δράσης Η παροχή υπηρεσιών κοινωφελούς χαρακτήρα μέσω φορέων της κοινωνίας των πολιτών αφ ενός και αφετέρου η άμεση δημιουργία νέων θέσεων εργασίας μέσω Προγραμμάτων 1
κοινωφελούς χαρακτήρα σε τοπικό επίπεδο απευθυνόμενα σε περιοχές και σε ομάδες πληθυσμού που πλήττονται ιδιαίτερα από την ανεργία και τον κίνδυνο φτώχειας. Προϋπολογισμός της δράσης Για το σκοπό αυτό θα διατεθούν περίπου 170.000.000 κοινοτικοί πόροι από το Ε.Π «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» που θα χρηματοδοτούν την καθαρή αμοιβή των εργαζομένων και ένα μικρό ποσοστό λειτουργικών δαπανών που θα καλύπτουν το διαχειριστικό κόστος πρόσληψης και απασχόλησης, καθώς και πρόσθετοι εθνικοί πόροι (λογιστικού συμψηφιστικού χαρακτήρα) μέσω του Αλληλόχρεου Λογαριασμού ΙΚΑ- ΟΑΕΔ για την κάλυψη των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών εισφορών από παράλληλο πρόγραμμα του ΟΑΕΔ. Ωφελούμενοι Εκτιμάται ότι θα ωφεληθούν συνολικά και σε περιοχές που πλήττονται ιδιαίτερα από ανεργία και τον κίνδυνο φτώχειας περίπου 50.000-60.000 άνεργοι. Οι ωφελούμενοι της πράξης θα πρέπει: Να είναι άνεργοι με δελτίο ανεργίας σε ισχύ ή Αυτοαπασχολούμενοι, ασφαλισμένοι σε οικείους ασφαλιστικούς φορείς με ατομικό /οικογενειακό εισόδημα έως το ετήσιο αφορολόγητο όρι, όπως κατ έτος ορίζεται. Να είναι Έλληνες πολίτες ή πολίτες άλλου κράτους μέλους της ΕΕ ή να είναι ομογενείς ή μετανάστες που έχουν δικαίωμα διαμονής και απασχόλησης στη χώρα μας. Περαιτέρω κριτήρια επιλογής αφορούν στην κοινωνικοοικονομική κατάσταση των υποψήφιων ωφελουμένων, αποδεικνύονται με νόμιμα σχετικά δικαιολογητικά και δίνουν προτεραιότητα: Σε άνεργους, που ανήκουν σε οικογένειες με εξαρτημένα/προστατευόμενα μέλη, και στις οποίες δεν εργάζεται κανένας Σε ανέργους με οικογενειακό εισόδημα κάτω από το αφορολόγητο όριο σε ανέργους εξ αιτίας μαζικών απολύσεων της τελευταίας διετίας Η εξειδίκευση των κριτηρίων και οι συντελεστές βαρύτητας θα εξειδικεύονται στη σχετική πρόσκληση του Ενδιάμεσου Φορέα Διαχείρισης. Όροι απασχόλησης Προβλέπεται πλήρης απασχόληση διάρκειας πέντε ανθρωπομηνών ανά ωφελούμενο εντός δωδεκαμήνου με αμοιβή 625 ευρώ / μήνα (κοινοτικοί πόροι) και πλήρη 2
ασφαλιστική και συνταξιοδοτική κάλυψη (εθνικοί πόροι αλληλόχρεος λογαριασμός ΟΑΕΔ- ΙΚΑ). Τύποι δράσεων κοινωφελούς χαρακτήρα Τα Προγράμματα θα υλοποιηθούν σε λογική Σχεδίου δράσης/project και θα περιλαμβάνουν ενδεικτικά: έργα συντήρησης ή μικρά κατασκευαστικά έργα δημοσίων υποδομών, όπως βαφή, συντήρηση και καθαρισμός κοινόχρηστων κτηρίων, γηπέδων κλπ υποδομών, διαμόρφωση και φροντίδα πάρκων και λοιπών έργων πρασίνου, αναδάσωση, καθαριότητα παραλίων περιοχών, καθαρισμοί και μικρές αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις ρεμάτων κλπ προσωπικές κοινωνικές υπηρεσίες, όπως κατ οίκον κοινωνική μέριμνα και φροντίδα ηλικιωμένων, ΑμεΑ κλπ κοινωνικές δράσεις, όπως κοινωνικά παντοπωλεία, συλλογή και διάθεση χρησιμοποιημένου ρουχισμού, δράσεις για παιδιά και νέους, εξωσχολικά προγράμματα για μαθητές και παιδιά, οδική ασφάλεια μαθητών, περιβαλλοντική εκπαίδευση, σίτιση σε ολοήμερα σχολεία φτωχών περιοχών, έκτακτες ανάγκες πολιτικής προστασίας, δράσεις διατήρησης της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, κ.α Δικαιούχοι / Φορείς παροχής της απασχόλησης Φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, οι οποίοι πληρούν σωρευτικά τα ακόλουθα κριτήρια: Διαθέτουν νομική προσωπικότητα, η οποία αποδεικνύεται από νόμιμα δημοσιευμένο καταστατικό/νομιμοποιητικά έγγραφα. Στο καταστατικό τους, πρέπει να προβλέπεται η υλοποίηση δραστηριοτήτων κοινωφελούς χαρακτήρα. Ενδεικτικά, αναφέρονται οι τομείς περιβάλλον, πολιτισμός, κοινωνική ένταξη, κοινωνικές υπηρεσίες φροντίδας/υ γειονομικές υπηρεσίες, αντιμετώπιση της Φτώχειας, βιώσιμη ανάπτυξη. Λειτουργούν αποδεδειγμένα τουλάχιστον κατά τα προηγούμενα 5 έτη πριν από την υποβολή της υποψηφιότητας τους στη σχετική Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος και διαθέτουν εμπειρία στον τομέα για τον οποίο θα υποβάλουν πρόταση. Δεν έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμεροι Διαθέτουν πραγματική έδρα και οργανωμένο χώρο εργασίας, που πληροί βασικές υλικοτεχνικές προδιαγραφές σύγχρονου περιβάλλοντος εργασίας. Σε περίπτωση 3
απασχόλησης ατόμου με αναπηρία, ή/και υποβολής πρότασης που αφορά σε άτομα με αναπηρία, πρέπει να ικανοποιούνται πλήρως οι σχετικοί κανόνες προσβασιμότητας. Είναι διαχειριστικά επαρκείς, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο ισχύον θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο, εθνικό και κοινοτικό. Δεν αναδιανέμουν μέρος του πλεονάσματος στα μέλη τους. Δε συμμετέχουν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 49% στην εταιρική σύνθεση ΟΤΑ, φορείς του Δημοσίου και του ευρύτερου Δημόσιου τομέα. Αποκλείονται ως δικαιούχοι: Πολιτικά κόμματα και παρατάξεις Κυβερνητικοί οργανισμοί και Νομικά Πρόσωπα (ιδιωτικού ή Δημοσίου Δικαίου) εποπτευόμενα από το κράτος Εμπορικές επιχειρήσεις οποιασδήποτε μορφής ΟΤΑ α και β βαθμού και οι Επιχειρήσεις τους Αθλητικά σωματεία και σύλλογοι Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης Εμπλεκόμενοι Φορείς Εμπλεκόμενοι φορείς δύνανται να είναι: 1. ΟΤΑ α και β βαθμού και τα νομικά τους πρόσωπα 2. κάθε είδους νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που αναπτύσσει νομίμως δραστηριότητες με σκοπό την υλοποίηση δράσεων κοινωφελούς χαρακτήρα, όπως περιγράφεται στο καταστατικό τους ή άλλο διοικητικό έγγραφο. Οι εμπλεκόμενοι φορείς θα πρέπει να: έχουν χαρτογραφήσει με συστηματικότητα τις ανάγκες τους στο χώρο των υπηρεσιών κοινωνικού χαρακτήρα έχουν την αρμοδιότητα παρέμβασης στο συγκεκριμένο πεδίο που θα υλοποιηθεί το έργο έχουν σχεδιάσει τα έργα με λογική project μην συμπεριλάβουν σ αυτά κάλυψη πάγιων και επαναλαμβανόμενων λειτουργιών 4
έχουν επιλύσει όλα τα ενδεχόμενα διαδικαστικά και θεσμικά ζητήματα (άδειες, αποφάσεις κλπ) έχουν διασφαλίσει τους λοιπούς απαιτούμενους για την εκτέλεση του έργου πόρους, πλην του εργασιακού κόστους που θα καλύπτεται από το πρόγραμμα έχουν εκτιμήσει και να έχουν περιγράψει με ακρίβεια τις ανάγκες του έργου σε εργασία (ανά ειδικότητα όπου αυτό απαιτείται) τους όρους παροχής καθώς και την χρονική κατανομή της απαιτούμενης εργασίας είναι σε θέση να πιστοποιήσουν την ποιότητα αλλά και να προβούν στην τελική «παραλαβή» του έργου. Μνημόνιο συνεργασίας Τα παραπάνω στοιχεία θα πρέπει να αποτυπώνονται σε ένα Μνημόνιο Συνεργασίας των συνεμπλεκόμενων φορέων που θα περιλαμβάνει αναλυτικό Σχέδιο Δράσης για την παροχή των συγκεκριμένων υπηρεσιών κοινωνικού χαρακτήρα. Η ποιότητά του θα συνιστά κριτήριο αξιολόγησης και προτεραιοποίησης σε περίπτωση που σε συγκεκριμένη περιοχή υποβληθούν προτάσεις που υπερκαλύπτουν την διαθέσιμη χρηματοδότηση. Έλεγχος και παρακολούθηση της δράσης Σύμφωνα με το ισχύον εθνικό και κοινοτικό πλαίσιο και το σχέδιο ΚΥΑ για την υλοποίηση της πράξης και προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα και η ορθή εφαρμογή της πράξης, θα ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για τη χρηστή και αποτελεσματική διαχείριση των Πόρων: Επιτόπιες επαληθεύσεις, οι οποίες διενεργούνται από τις αρμόδιες Ειδικές Υπηρεσίες. Επιθεωρήσεις που διενεργούνται από την Αρχή Πιστοποίησης. Έλεγχοι, οι οποίοι διενεργούνται από την Αρχή Ελέγχου (ΕΔΕΛ),σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Ν. 3614/2007, όπως αυτός ισχύει και με το ευρύτερο θεσμικό πλαίσιο του ΕΣΠΑ. Έλεγχοι, οι οποίοι διενεργούνται από τα αρμόδια όργανα της Ε.Ε Ο έλεγχος συνίσταται στην εξέταση της ποιότητας του παρεχόμενου έργου και στην επιλεξιμότητα των δαπανών, στην λογιστική καταγραφή των δαπανών, στην τήρηση της ισχύουσας φορολογικής και εργατικής νομοθεσίας, σύμφωνα με τις αρχές της οικονομίας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης. Διαχειριστική επάρκεια Δικαιούχων Οι φορείς που θα υποβάλλουν προτάσεις χρηματοδότησης στην εν λόγω πράξη θα πρέπει να είναι Διαχειριστικά επαρκείς με βεβαίωση Διαχωριστικής Επάρκειας τύπου Γ, σύμφωνα 5
με το άρθρο 10 παρ. 11 του Ν.3840/2010 (ΦΕΚ 53/Α/31.03.2010). Η βεβαίωση Διαχωριστικής Επάρκειας χορηγείται από τις Ειδικές Υπηρεσίες Διαχείρισης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. Για την απόκτηση βεβαίωση Διαχωριστικής Επάρκειας τύπου Γ, θα πρέπει να υποβάλλουν φάκελο απόκτησης Διαχειριστικής Επάρκειας ο οποίος θα περιλαμβάνει κατ ελάχιστο : 1. καταστατικό και όλα τα απαιτούμενα από το θεσμικό πλαίσιο έγγραφα που αποδεικνύουν την νόμιμη λειτουργία και την συμβατότητα με την υλοποίηση της συγκεκριμένης πράξης 2. εγκεκριμένο οργανόγραμμα από το αρμόδιο όργανο διοίκησης του φορέα ( Δ.Σ.) 3. επαρκή στελέχωση για την για την παρακολούθηση της υλοποίησης του έργου και την πιστοποίηση του φυσικού αντικειμένου καθώς και υπεύθυνο για την οικονομική διαχείριση των έργων με διακριτούς ρόλους (ξεχωριστό άτομο) 4. εγχειρίδιο διαδικασιών στο οποίο θα περιγράφονται αναλυτικά τουλάχιστον : 3.1 διαδικασία για υλοποίηση πράξεων με ίδια μέσα (αυτεπιστασία) 3.2 Διαδικασία ορισμού και στελέχωσης ομάδας έργου 3.3 διαδικασία περιγραφής επιλογής ωφελουμένων 3.4 Διαδικασία παρακολούθησης και παραλαβής φυσικού αντικειμένου 3.5 Διαδικασίες τήρησης υποχρεώσεων συγχρηματοδοτούμενου έργου (τήρηση ξεχωριστής λογιστικής μερίδας ανά συγχρηματοδοτούμενη πράξη, καθορισμός επιλέξιμων δαπανών κ.α). Επίσης θα πρέπει να έχει επάρκεια υλικοτεχνικής υποδομής και κυρίως Μηχανογραφημένη οικονομική / λογιστική διαχείριση σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Πιλοτικό πρόγραμμα Άμεσα και μετά από επιτόπια επίσκεψη και διαβούλευση με τοπικούς φορείς, ξεκινά για την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης που παρουσιάζει από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας, πιλοτικό πρόγραμμα προϋπολογισμού 26.250.000, για 8.000 περίπου ανέργους, ενώ σχεδιάζεται και πρόκειται να προκηρυχθεί πριν από το Πάσχα το πανελλαδικό πρόγραμμα με έμφαση πάντοτε σε περιοχές υψηλής ανεργίας. 6