ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: ΕΝΟΤΗΤΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ II: CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ ΙΙ. CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ... 325 1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ... 325 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ... 326 3. ΣΚΟΠΟΣ... 327 4. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΟΜΗ ΤΟΥ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ... 327 4.1. ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ - ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ... 327 4.2. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ... 328 5. ΤΜΗΜΑΤΑ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ... 328 5.1. ΤΜΗΜΑ ΕΝΥ ΡΕΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ... 328 5.2. ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ... 329 5.3. ΤΜΗΜΑ ΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ... 329 6. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 2008... 330 6.1. ΕΣΟ Α ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ 2008... 330 6.2. ΕΣΟ Α ΑΠΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ... 330 7. ΝΕΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ... 334 7.1. Προσωπική ακουστική ξενάγηση... 334 7.2. ΚΑΡΤΑ ΜΕΛΟΥΣ ΚαρτΑQUARIUM... 334 8. ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ- ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ... 334 8.1. «ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ»... 334 8.2. Σεµιναρια ενηµερωσησ εκπαιδευτικων για τα προγραµµατα του ενυδρειου, ιανουαριος 2008... 335 8.3. «ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ σχολικοσ διαγωνισµος σεναριου», Βρυξελλεσ 05 Ιουνιου 2008... 335 8.4. «Απελευθερωση χελωνασ», 07 Noembrioy 2008... 335 8.5. Τηλε-ξεναγηση ΑΠΟΜΑΚΡΥΣΜΕΝΟΥ σχολειου καρπαθου, 14 Νοεµβρίου 2008... 335 8.6. ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΕΚΘΕΣΕΩΝ 2008... 336 8.7. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ 2008... 336 8.7.1 Επίσκεψη συµµετεχόντων στην Ηµερίδα για την υλοποίηση του Χρηµατοδοτικού Μηχανισµού Ευρωπαϊκού Οικονοµικού Χώρου περιόδου 2004-2009... 336 8.7.2. Επίσκεψη του Πρέσβη Γαλλίας... 336 9. ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΝΥ ΡΕΙΟΛΟΓΙΑΣ... 336 9.1. EPEYNHTIKEΣ PAΣTHPIOTHTEΣ... 336 9.2. PAΣTHPIOTHTEΣ ΠEPIΘAΛΨHΣ KAI ΦIΛOΞENIAΣ ΠPOΣTATEYOMENΩN ZΩΩN... 337 10. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ... 337 10.1. EUROCEANS... 337 10.2. CreteWise... 337

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 11. ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ... 338 11.1. Εκπαιδευτικά προγράµµατα για τµήµατα πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας... 338 11.1.1. «Το πλαγκτόν των ωκεανών»... 338 11.1.2. «Ωκεανοί: Σε συνεχή κίνηση»... 338 11.1.3. Ευρωπαϊκό Πρόγραµµα EUR-OCEANS... 338 12. ΠΡΟΒΟΛΗ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ... 339 13. ΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ... 340 14. ΒΗΜΑΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ... 343 14.1. ΝΕΑ ΕΝΥ ΡΕΙΑ... 343 14.2. Θαλασσόραµα... 343 14.3. Εκθεσιακός Πολυχώρος... 345 14.4. Βιώνοντας την Επιστήµη - Θαλασσοβίωµα... 345 14.5. Touch Pool... 346 14.6. Μεγακόσµος... 346 14.7. Τεχνοκόσµος... 347 14.8. Φανταστικό άσος... 347 14.9. Supra Littoral... 347 14.10. Αλυκή Παραγωγή Ζωοπλαγκτού... 348 14.11. Κέντρο ιάσωσης Περίθαλψης & Επανένταξης... 348 14.12. Ανοικτό Εκκολαπτήριο... 348 14.13. Κέντρο Αποσυµπίεσης... 349 14.14. ΠΙΓΚΟΥΪΝΟΙ... 349 14.15. Μικρόκοσµος... 350 14.16. Μικροβένθος... 350 14.17. Παρασκήνια εξαµενών... 351 14.18. Βαθυσκάφη Προσοµοίωση... 351

ΕΝΟΤΗΤΑ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 325 ΙΙ. CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ Το Ενυδρείο Κρήτης, CretAquarium Θαλασσόκοσµος αποτελεί τµήµα του κτιριακού συγκροτήµατος του «ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΥ» που ανήκει στο Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε) και βρίσκεται στις Γούρνες του ήµου Γουβών στο Ηράκλειο Κρήτης. Η πρόταση για τη δηµιουργία του πρώτου µεγάλου Eνυδρείου στην Ελλάδα, ως µέρος ενός µοναδικού, στην Μεσόγειο, θαλάσσιου πάρκου έρευνας, εκπαίδευσης, πολιτισµού και αναψυχής, εντάχθηκε στο χρηµατοδοτικό πρωτόκολλο ΕΖΕΣ (Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών). Ο προϋπολογισµός του έργου ανήλθε σε 10.004.380 και συγχρηµατοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων µε το ποσό των 5.630.000 και από το Ελληνικό ηµόσιο µε το ποσό των 4.374.380. Η θεµελίωση του έργου έγινε τον Οκτώβριο του 2002, µετά την οριστικοποίηση του χώρου εγκατάστασης του πάρκου σε έκταση 60.000τ.µ. της πρώην Αµερικανικής Βάσης Γουρνών και ονοµάστηκε «ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ». Τον Οκτώβριο 2004 ολοκληρώθηκαν οι οικοδοµικές εργασίες και το εκέµβριο του 2005 το Ενυδρείο ήταν έτοιµο για να δεχθεί τους πρώτους επισκέπτες. Η έναρξη της λειτουργίας του έγινε στις 18 εκεµβρίου του 2005, ενώ τα επίσηµα εγκαίνια στις 22 Ιουλίου του 2006 από τον Υπουργό Ανάπτυξης κ. Σιούφα. Στις 10 Νοεµβρίου 2008, το Ενυδρείο έκλεισε για το κοινό για να γίνουν εργασίες για εγκατάσταση 25 νέων δεξαµενών στη διαδροµή επίσκεψης. Το έργο, που συγχρηµατοδοτήθηκε από το ΠΕΠ Κρήτης και το Ενυδρείο, ολοκληρώθηκε το Μάρτιο 2009.

326 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Το Ενυδρείο Κρήτης είναι το πρώτο ενυδρείο διεθνών προδιαγραφών στην Ελλάδα. Περιλαµβάνει δεξαµενές µεγέθους από 0.5 µέχρι 900κ.µ, µε συνολική χωρητικότητα 1.600.000 λίτρα θαλασσινού νερού, που φιλοξενούν περίπου 2.500 θαλάσσιους οργανισµούς της Μεσογείου. Ο επισκέπτης αντικρύζει κατ αρχήν ένα µοντέρνο κτίριο, του οποίου ο αρχιτεκτονικός σχεδιασµός παραπέµπει σε πλοίο µε στραµµένη την πλώρη προς τον δυτικό ορίζοντα της θάλασσας. Μετά την είσοδό του στον χώρο υποδοχής, µπορεί να επιλέξει να περιηγηθεί στο χώρο των δεξαµενών, να απολαύσει φαγητό ή καφέ στο εστιατόριο snack bar, να παρακολουθήσει προβολές ή εκδηλώσεις στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, να προµηθευτεί µοναδικά προϊόντα από το κατάστηµα ενθυµηµάτων. Η επίσκεψη στο χώρο των δεξαµενών και το θαλάσσιο κόσµο της Μεσογείου ξεκινάει µε στίχους της ελληνικής µυθολογίας, για τη γενεαλογία των θαλάσσιων θεοτήτων. Το φανταστικό υποβρύχιο ταξίδι συνεχίζεται µέσα από σκοτεινές και κρυφές περιοχές της Μεσογείου, µακριά από το φως, διασχίζει την ανοιχτή θάλασσα, αναδύεται στην επιφάνεια στην παράκτια ζώνη και τέλος, µέσα από τη διώρυγα του Σουέζ, περνάει στο τροπικό περιβάλλον. Η σκηνογραφία όλων των δεξαµενών είναι εµπνευσµένη από πραγµατικά τοπία του βυθού της Κρήτης, όπως του κόλπου του Βάι, µιας διάσηµης προστατευόµενης περιοχής στο ανατολικό άκρο της Κρήτης, του βυθού στα Μάταλα, µια µοναδική τοποθεσία στη νότια Κρήτη και τα δαιδαλώδη συµπλέγµατα βράχων, χαρακτηριστικά του βυθού της περιοχής. Εξαιτίας αυτής της ποικιλοµορφίας των σκηνικών, κάθε δεξαµενή προσφέρει στον επισκέπτη ένα ξεχωριστό περιβάλλον να περιεργαστεί. Για την εξυπηρέτηση του κοινού, δίπλα από κάθε δεξαµενή υπάρχουν τα ονόµατα των θαλάσσιων οργανισµών µαζί µε τις φωτογραφίες τους. Σε διάφορα σηµεία του Ενυδρείου υπάρχουν υπολογιστές µε οθόνες αφής, που δίνουν στους επισκέπτες περισσότερες πληροφορίες για τα ζώα που βλέπουν. Σε πολλά σηµεία του Ενυδρείου προβάλλονται µικρής διάρκειας ταινίες (µερικών λεπτών), µε διάφορα θέµατα και σηµαντικά στοιχεία της ζωής συγκεκριµένων θαλάσσιων οργανισµών.

ΕΝΟΤΗΤΑ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 327 3. ΣΚΟΠΟΣ Το γνώθι σ αυτόν Να χαρτογραφήσουµε..την αποστολή µας Το Ενυδρείο Κρήτης ως µέρος του πάρκου ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ (η οργάνωση και οι εγκαταστάσεις του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. στο Ηράκλειο Κρήτης), του µεγαλύτερου συγκροτήµατος θαλάσσιας έρευνας, τεχνολογίας και αναψυχής στη Μεσόγειο, θεµελιώνει τη λειτουργία του και την εξέλιξή του στην επιστηµονική γνώση και στις ανακαλύψεις της θαλάσσιας επιστήµης και θέλει να αποτελεί ταυτόχρονα ένα µέσο: διάδοσης και εκλαΐκευσης της γνώσης και της καινοτοµίας που παράγεται από το ΕΛΚΕΘΕ αλλά και από την παγκόσµια θαλάσσια έρευνα, δηλαδή το µέλλον των σχέσεων του ανθρώπου µε την θάλασσα. που αναπαριστώντας τη θαλάσσια µεσογειακή ζωή µε σύγχρονους τρόπους και µέσα, θα προσφέρει ένα µοναδικό θέαµα που θα γοητεύει πάντα µικρούς και µεγάλους και θα πληροφορεί, θα επιµορφώνει και θα ευαισθητοποιεί το κοινό σχετικά µε την ποικιλότητα των µεσογειακών ειδών και βιοτόπων. που µαζί µε τον επισκέπτη θα ανακαλύπτουµε, θα θαυµάζουµε, θα βιώνουµε, θα κινητοποιούµε, θα για τα θαλάσσια θέµατα των επόµενων δεκαετιών. που θα αναδεικνύει τη διαχρονική σχέση του ανθρώπου µε το θαλάσσιο µεσογειακό περιβάλλον θα δηµιουργεί ερεθίσµατα και προβληµατισµό σχετικά µε την προστασία και τη βιώσιµη διαχείριση του θαλάσσιου µεσογειακού οικοσυστήµατος. που θα αποκτά ταυτότητα που θα το διαφοροποιεί από άλλα ενυδρεία, θα το κάνει µοναδικό στις επιλογές προορισµού της Κρήτης, θα είναι η εναλλακτική πρόταση ψυχαγωγίας. όπου θα συνεχίζεται η έρευνα για τη συµπεριφορά και τη διαβίωση θαλάσσιων ειδών που µπορούν να προσαρµοστούν σε ελεγχόµενες συνθήκες, που θα είναι πρότυπη ερευνητική υποδοµή και θα εξασφαλίζει άριστες προϋποθέσεις πρόσβασης σε ερευνητές και νέους επιστήµονες, θα είναι εκκολαπτήριο καινοτοµίας. που θα αναχρηµατοδοτεί τις δράσεις του. 4. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΟΜΗ ΤΟΥ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ 4.1. ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ - ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Το γενικό οργανόγραµµα του Ενυδρείου έχει ως εξής: Επιστηµονικός Σύµβουλος Ενυδρείου Dr P. Divanach Σ ΕΛΚΕΘΕ Προϊστάµενος Ενυδρείου Μ. Παπαδάκης Τµήµα Ενυδρειολογίας & Τεχνικής Υποστήριξης Τµήµα Επιµόρφωσης & Επικοινωνίας Τµήµα ιοίκησης & Αξιοποίησης

328 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 4.2. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ Το προσωπικό του Ενυδρείου φαίνεται αναλυτικά στην Ενότητα Α-7.3.2. Συνολικά στο Ενυδρείο εργάζονται 34 άτοµα. α) Προσωπικο µε σύµβαση Αορίστου Χρόνου: 10 Βιολόγοι 2 Γεωλόγος - Ωκεανογράφος 1 Πτυχιούχοι ΑΕΙ - Οικονοµικού 3 Πτυχιούχοι ΤΕΙ - Οικονοµικού 2 Τεχνολόγοι - Τεχνικοί 2 Β) Προσωπικό µε σύµβαση εργασίας Ορισµένου Χρόνου 21 Επιστήµονες (Βιολόγοι) 3 Τεχνολόγοι- Τεχνικοί 5 Εξυπηρέτηση κοινού 9 ύτες 2 Βοηθητικό προσωπικό 2 Γ) Εποχικό Προσωπικό 3 Εξυπηρέτηση κοινού 3 5. ΤΜΗΜΑΤΑ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ 5.1. ΤΜΗΜΑ ΕΝΥ ΡΕΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ραστηριότητες Yπευθυνότητες κατά την πλήρη καθηµερινή λειτουργία ιατήρηση της ευπρεπούς παρουσίας των ενυδρείων (βιτρίνες, υπόστρωµα και βιολογικό υλικό) Eπίβλεψη των δυτών κατά την διάρκεια των εργασιών στα ενυδρεία Tροφοδοσία όλων των σηµείων της διαδροµής επίσκεψης µε ζωντανούς οργανισµούς όπου απαιτείται Θρέψη των ζώων µε ζωντανή τροφή (ζωοπλαγκτόν, φυτοπλαγκτόν) στην διαδροµή επίσκεψης Προπαρασκευή της τροφής και τάισµα των ζώων Θεραπείες των ζώων από βακτήρια, παράσιτα, µύκητες, κ.α. όπου απαιτείται (ενυδρεία εκθεσιακού χώρου, καραντίνες) ιαχείριση των αποθεµάτων ψαριών (µεσογειακών και τροπικών) κατά τον εγκλιµατισµό και την προληπτική τους θεραπεία ιαχείριση των αποθεµάτων ασπονδύλων (µέδουσες, ανεµώνες, κοράλλια, σουπιές κ.α.) ιατήρηση των βιολογικών φίλτρων σε άριστη κατάσταση και έλεγχος της σωστής τους λειτουργίας ιατήρηση των µηχανικών φίλτρων σε άριστη κατάσταση Έλεγχος της ποιότητας του νερού (αναλύσεις νερού) όπου απαιτείται Έλεγχος και προµήθειες τροφών, χηµικών, υλικών, κ.α. Συλλογή βιολογικού υλικού από το φυσικό περιβάλλον ικτύωση µε ψαράδες για την προµήθεια ζωντανών οργανισµών

ΕΝΟΤΗΤΑ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 329 Tήρηση των κανόνων υγιεινής σε όλους τους βοηθητικούς χώρους, ιδιαίτερα στον χώρο των καραντινών, στον χώρο παρασκευής της τροφής και στους τεχνικούς χώρους των ενυδρείων ιαχείριση των δεξαµενών αποθήκευσης του νερού ασφαλείας Συνεργασία για την διαχείριση εισόδου και εξόδου του νερού Συνεργασία για την οπτικοακουστική παρουσίαση των ενυδρείων Aνάδειξη των ενυδρείων και του πληθυσµού τους Aναπαραγωγή νέων ειδών Aνάπτυξη νέων δραστηριοτήτων νέων ενυδρείων και συνεργασιών 5.2. ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ραστηριότητες Yπευθυνότητες κατά την πλήρη καθηµερινή λειτουργία Νέες Εκθέσεις έρευνα, υλοποίηση, αξιολόγηση Οργάνωση Εκδηλώσεων Κοινωνικών, Πολιτιστικών, Οικολογικών κλπ Οργάνωση επισκέψεων µε ραντεβού (σχολεία τουριστικές οµάδες κλπ) Ξεναγήσεις (ατοµικές, οµαδικές) Επικοινωνία- ικτύωση (δηµόσιες σχέσεις, γραφείο τύπου) Ιστοσελίδα διαδίκτυο Στρατολόγηση εθελοντών και φοιτητών Multimedia Υλικό προώθησης, έντυπο υλικό, newsletter, brochures, ταµπέλες επιγραφές εκθέσεων Ηλεκτροτεχνική υποστήριξη Οργανωµένα παιχνίδια, κράτηση /επίβλεψη παιδιών Animation διαδροµής επίσκεψης Ποιοτική αξιολόγηση επισκέψεων, επίβλεψη χώρου επίσκεψης ως προς τη λειτουργικότητα και την εκτίµηση εκθεµάτων Εκπαιδευτικά προγράµµατα 5.3. ΤΜΗΜΑ ΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ραστηριότητες Yπευθυνότητες κατά την πλήρη καθηµερινή λειτουργία ιοικητικές ιαδικασίες Λογιστήριο Προσωπικό συµβάσεις, προγραµµατισµός σε άδειες ρεπό και βάρδιες, αµοιβές προσωπικού, ωράριο προσωπικού Συµβάσεις υπεργολάβων- Οικονοµική παρακολούθηση συµβάσεων Ταµεία, παρακολούθηση προγράµµατος ticketing, κλείσιµο ταµείων, τραπεζικές συναλλαγές, εκπαίδευση ταµειών κλπ Εσωτερικός έλεγχος Σύνταξη και παρακολούθηση προϋπολογισµού Management Information System (MIS) Χορηγίες- ωρεές Logistics µέσων προώθησης Γραµµατεία Πωλήσεις Μarketing

330 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 6. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 2008 6.1. ΕΣΟ Α ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ 2008 Τα Έσοδα του Ενυδρείου το 2008 ήταν 2.125.302,60 και αναλύονται ως εξής: Πίνακας -ΙΙ-1: ΕΣΟ Α ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ 2008 ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 1.666.194,24 ΕΣΟ Α ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 73.406,36 ΕΣΟ Α ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 22.360,87 ΕΚΤΑΚΤΑ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΕΣΟ Α 363.341,13 ΣΥΝΟΛΟ 2.125.302,60 Στα έκτακτα και ανόργανα έσοδα περιλαµβάνονται 279.196,06 τα οποία είναι η χρηµατοδότηση του ΠΕΠ για τις 25 νέες δεξαµενές µε τις οποίες εµπλουτίστηκε το ενυδρείο. Στις πωλήσεις υπηρεσιών καθώς και στα έσοδα παρεποµένων υπηρεσιών πρέπει να ληφθεί υπ όψη ότι το Ενυδρείο παρέµεινε κλειστό το Νοέµβριο και το εκέµβριο για να πραγµατοποιηθεί η ανακαίνιση και επέκτασή του. 6.2. ΕΣΟ Α ΑΠΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ Στον πίνακα -ΙΙ-2 φαίνονται οι επισκέπτες του Ενυδρείου και οι Εισπράξεις από πωλήσεις εισιτηρίων ανά µήνα. Πίνακας -ΙΙ-2: ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΑΝΑ ΜΗΝΑ 2008 ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ ΜΗΝΕΣ Σύνολο εισιτηρίων Σύνολο εισπράξεων Μ.Ο. Εισπράξεων ανά ηµέρα Μ.Ο. Εισιτηρίων ανά ηµέρα Ιανουάριος 3.950 30.726,00 991 127 Φεβρουάριος 3.398 23.684,00 817 117 Μάρτιος 7.498 52.486,00 1.693 242 Απρίλιος 17.939 115.452,00 3.848 598 Μάιος 15.885 117.777,00 3.799 512 Ιούνιος 23.301 178.412,00 5.947 777 Ιούλιος 41.824 315.592,00 10.180 1.349 Αύγουστος 59.543 449.801,00 14.510 1.921 Σεπτέµβριος 27.881 218.191,00 7.273 929 Οκτώβριος 16.852 130.894,00 4.222 544 Νοέµβριος 1.915 14.188,00 1.576 213 εκέµβριος 4 64,00 ΣΥΝΟΛΟ 219.990 1.647.267 5.246 701 Μετά τον πρώτο χρόνο πλήρους λειτουργίας (2006), κατά τον οποίο οι µέσες πωλήσεις εισιτηρίων ανά ηµέρα ήταν αυξηµένες (838/ ηµέρα) οι επισκέπτες το 2007 και το 2008 σταθεροποιούνται σε 700 έως 715 ηµερησίως.

ΕΝΟΤΗΤΑ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 331 Στο Σχήµα -ΙΙ-1 φαίνονται οι επισκέπτες του Ενυδρείου ανά µήνα, ενώ στο Σχήµα -ΙΙ-2 φαίνονται οι επισκέπτες ανά µήνα τα έτη 2006, 2007, 2008. Σχήµα -ΙΙ-1: ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ ΑΝΑ ΜΗΝΑ ΤΟ 2008 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ* ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ* *Στις 10 Νοεµβρίου το Ενυδρείο έκλεισε λόγω εργασιών εγκατάστασης νέων δεξαµενών Σχήµα -ΙΙ-2: ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ ΑΝΑ ΜΗΝΑ ΤΑ ΕΤΗ 2006-2007 - 2008 80.000 70.000 60.000 50.000 2006 2007 2008 40.000 30.000 20.000 10.000 0 IΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ * Στις 10 Νοεµβρίου 2008 το Ενυδρείο έκλεισε λόγω εργασιών εγκατάστασης νέων δεξαµενών ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ* ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ*

332 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 Στο Σχήµα -ΙΙ-3 φαίνονται τα έσοδα του Ενυδρείου από εισιτήρια ανά µήνα το 2007, και στο Σχήµα -ΙΙ-4 τα έσοδα από εισιτήρια ανα µήνα τα έτη 2006, 2007, 2008. Στο Σχήµα -ΙΙ-5, φαίνεται ο µέσος ηµερήσιος όρος εισπράξεων από εισιτήρια τα έτη λειτουργίας του Ενυδρείου (2005-2008) και στο Σχήµα -ΙΙ-6, η µέση τιµή εισιτηρίου το ίδιο διάστηµα. 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 Σχήµα -ΙΙ-3: ΕΣΟ Α ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ ΑΠΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΑΝΑ ΜΗΝΑ ΤΟ 2008 0 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ* ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ* *Στις 10 Νοεµβρίου το Ενυδρείο έκλεισε λόγω εργασιών εγκατάστασης νέων δεξαµενών 600.000 Σχήµα -ΙΙ-4: ΕΣΟ Α ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ ΑΝΑ ΜΗΝΑ ΤΑ ΕΤΗ 2006-2007 - 2008 500.000 400.000 300.000 2006 2007 2008 200.000 100.000 0 IΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ* ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ* * Στις 10 Νοεµβρίου 2008 το Ενυδρείο έκλεισε λόγω εργασιών εγκατάστασης νέων δεξαµενών Παρόλο που το ενυδρείο το 2008 δεν είχε σχεδόν καθόλου έσοδα από τις αρχές Νοέµβρη έως και το τέλος του χρόνου, διατήρησε αρκετά ικανοποιητικά συνολικά ετήσια έσοδα.

ΕΝΟΤΗΤΑ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 333 Σχήµα -ΙΙ-5: ΜΕΣΟΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΟΡΟΣ ΕΙΣΠΡΑΞΕΩΝ ΑΠΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2005-2006 - 2007-2008 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 7,830* 5.782 5.312 5,246** 3.000 2.000 1.000 0 2005 2006 2007 2008 * Λειτουργία 14 ηµέρες (18-31/12) ** Λειτουργία 314 ηµέρες (1/1-9/11) Σχήµα -ΙΙ-6: ΜΕΣΗ ΤΙΜΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΟΥ ΤΑ ΕΤΗ 2005-2006 - 2007-2008 7,6 7,4 7,2 7 6,8 7* 6,9 7,43 7.49** 6,6 6,4 2005 2006 2007 2008 * Λειτουργία 14 ηµέρες (18-31/12) ** Λειτουργία 314 ηµέρες 1/1-9/11)

334 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 7. ΝΕΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ 7.1. ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗ Μικρές συσκευές που λειτουργούν απλά όπως το τηλέφωνο, δίνουν σε κάθε επισκέπτη τη δυνατότητα να εµπλουτίσει την επίσκεψή του µε εξηγήσεις, σχόλια και πληροφορίες, τις οποίες ακούει στο δικό του ρυθµό και σύµφωνα µε τις προτιµήσεις του. Η ακουστική ξενάγηση είναι διαθέσιµη σε επτά γλώσσες (Ελληνικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Γερµανικά, Ιταλικά, Ρώσικα και Τσέχικα).Ο χρήστης πληκτρολογεί το νούµερο της δεξαµενής και ακούει τις αντίστοιχες πληροφορίες. Επιπλέον κουµπιά παρέχουν περισσότερες εξειδικευµένες πληροφορίες για τους οργανισµούς, τις δεξαµενές, την οικολογία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και τη θαλάσσια επιστήµη. 7.2. ΚΑΡΤΑ ΜΕΛΟΥΣ ΚαρτΑQUARIUM Σε κάθε κάτοχο κάρτας µέλους του Ενυδρείου επιτρέπονται απεριόριστες επισκέψεις στο Ενυδρείο για διάστηµα ενός έτους. Όλα τα µέλη ενηµερώνονται για τις εκδηλώσεις, δραστηριότητες, νέες υπηρεσίες και οτι νέο συµβαίνει στο Ενυδρείο. Συµπληρώνοντας µια απλή αίτηση το καθένας µπορεί να γίνει µέλος του Ενυδρείου Κρήτης. 8. ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ- ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ Στην προσπάθειά του να πληροφορεί, να επιµορφώνει, να ευαισθητοποιεί αλλά και να προσελκύει το κοινό, το Ενυδρείο οργάνωσε τις παρακάτω δραστηριότητες, σχετικά µε το θαλάσσιο περιβάλλον. 8.1. «ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ» 06 Ιανουαρίου 2008 Στόχος της εκδήλωσης ήταν να φέρει το κοινό κοντά στο Ενυδρείο, γιορτάζοντας για άλλη µια φορά µε ξεχωριστό τρόπο των αγιασµό των υδάτων.

ΕΝΟΤΗΤΑ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 335 8.2. ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2008 Το Ενυδρείο οργάνωσε ενηµερωτικά σεµινάρια για την εκπαιδευτική κοινότητα, µε σκοπό να ενηµερώσει τους εκπαιδευτικούς για τα προγράµµατα που ξεκινούν στο χώρο µε τη νέα χρονιά. Στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προγράµµατος στο οποίο συµµετέχει, το Ενυδρείο έχει ετοιµάσει και προσφέρει στα σχολεία ένα εκπαιδευτικό πακέτο µε πολύτιµες γνώσεις για την κλιµατική αλλαγή και τις επιπτώσεις της στο θαλάσσιο περιβάλλον. 8.3. «ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ», ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ 05 ΙΟΥΝΙΟΥ 2008 Στα πλαίσια του προγράµµατος EUR- OCEANS, στο οποίο συµµετέχει το Ενυδρείο, οργανώθηκε ένας σχολικός διαγωνισµός συγγραφής σεναρίου και ταινίας µε θέµα Η επίδραση της κλιµατικής αλλαγής και των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων στα ωκεάνια οικοσυστήµατα. Μαθητές από 8 συµµετέχουσες χώρες παρουσίασαν και υποστήριξαν τις ταινίες τους µπροστά στην κριτική επιτροπή του EUR-OCEANS στις Βρυξέλλες στις 5 Ιουνίου 2008, µε σκοπό να επιλεγεί το καλύτερο σενάριο από όλη την Ευρώπη. Το Ενυδρείο Κρήτης, αντιπροσωπεύοντας την Ελλάδα, συµµετείχε σε αυτή την εκδήλωση µε τµήµα της τρίτης τάξης του Γυµνασίου της Επισκοπής, του οποίου η ταινία αξιολογήθηκε ως η καλύτερη από τις υποβληθείσες και σύµφωνα µε τους όρους του διαγωνισµού. Η ταινία του Γυµνασίου Επισκοπής έλαβε το 2 ο ευρωπαϊκό βραβείο καλύτερου σεναρίου. 8.4. «ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΧΕΛΩΝΑΣ», 07 NOEMBRIOY 2008 Μετά από παραµονή 15 µηνών στους χώρους περίθαλψης του Ενυδρείου Κρήτης, η χελώνα, την οποία είχε διασώσει το ενυδρείο, είναι έτοιµη να επιστρέψει στον φυσικό της χώρο. Σκοπός της εκδήλωσης ήταν να µοιραστεί το Ενυδρείο µε το κοινό την χαρά της απελευθέρωσης και να υπενθυµίσει στον κόσµο, για µια ακόµα φορά, την ανάγκη για τον σεβασµό της θαλάσσιας ζωής. 8.5. ΤΗΛΕ-ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΑΠΟΜΑΚΡΥΣΜΕΝΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΑΡΠΑΘΟΥ, 14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2008 Οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν µοναδικές δυνατότητες επικοινωνίας. Χρησιµοποιώντας την τεχνολογία το Ενυδρείο γεφυρώνει τις αποστάσεις δίνοντας σάρκα και οστά στον κοινωνικό του ρόλο. Με τη χρήση web κάµερας το Ενυδρείο προσφέρει το θέαµα της επίσκεψης και στην πιο αποµακρυσµένη περιοχή της χώρας. Στις 14/11 το Ενυδρείο οργάνωσε και ολοκλήρωσε επιτυχώς την πρώτη και πειραµατική τηλεξενάγηση στο αποµακρυσµένο σχολείο της Καρπάθου. Οι µαθητές είχαν τη δυνατότητα να ρωτήσουν και να εστιάσουν σε ό, τι τους ενδιέφερε περισσότερο, ενώ η κάµερα ακολουθούσε και µετέδιδε το θέαµα.

336 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 8.6. ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΕΚΘΕΣΕΩΝ 2008 Στο Ενυδρείο Κρήτης φιλοξενήθηκε έκθεση εικαστικών από τους µαθητές νηπιαγωγείων και δηµοτικών του Νοµού Ηρακλείου που πραγµατοποιήθηκαν στα πλαίσια προγραµµάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. 8.7. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ 2008 8.7.1 Επίσκεψη συµµετεχόντων στην Ηµερίδα για την υλοποίηση του Χρηµατοδοτικού Μηχανισµού Ευρωπαϊκού Οικονοµικού Χώρου περιόδου 2004-2009 Στις 13 Μαρτίου 2008, συµµετέχοντες απ όλη την Ευρώπη στην ηµερίδα για την υλοποίηση του Χρηµατοδοτικού Μηχανισµού Ευρωπαϊκού Οικονοµικού Χώρου περιόδου 2004-2009 (ΧΜ ΕΟΧ) στην Ελλάδα, επισκέφθηκαν το Ενυδρείο Κρήτης. Παρόντες ήταν ο υφυπουργός Οικονοµίας και Οικονοµικών κ. Γιάννης Παπαθανασίου και ο Γενικός Γραµµατέας Οικονοµικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονοµίας και Οικονοµικών κ. Παναγιώτης ρόσος. 8.7.2. Επίσκεψη του Πρέσβη Γαλλίας Στις 11 Ιουλίου 2008, ο Πρέσβης της Γαλλίας στην Αθήνα κ. Christophe Farnaud, επισκέφθηκε το Ενυδρείο Κρήτης και τις εγκαταστάσεις του ΕΛΚΕΘΕ. Ο κ. πρέσβης ενηµερώθηκε για τις ερευνητικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε και του Ενυδρείου. 9. ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΝΥ ΡΕΙΟΛΟΓΙΑΣ 9.1. EPEYNHTIKEΣ PAΣTHPIOTHTEΣ Kαταγραφή της συµπεριφοράς του είδους: Epinephelus marginatus Kαταγραφή της συµπεριφοράς αναπαραγωγής των ειδών: Sparus aurata, Helicolenus dactylopterus dactylopterus. Kαταγραφή του ρυθµού ανάπτυξης του είδους Palinurus elephas. Kαταγραφή της διατροφικής συµπεριφοράς του είδους Charonia tritonis. Kαταγραφή της διατροφικής συµπεριφοράς του µαύρου κοραλλιού Kαταγραφή της διατροφικής συµπεριφοράς των ασκιδίων: (Microcosmus sulcatus, Halocynthia papillosa) Kαταγραφή αναπαραγωγής των ειδών: Ασπόνδυλα Sepia officinalis (1) Octapus vulgaris (1) Charonia tritonis (2) Cantharus undosus (2) Ψάρια Amphiprion biccinctus (3) Pterapogon kaudernii (4) Hippocampus guttulatus (4) Scyliorchinus canicula (2) Raja clavata (5) Torpedo torpedo (1) Sparus aurata (από Ιανουάριο Απρίλιο) - Mελέτη του κύκλου ζωής του είδους Aurelia aurita. - Ανάπτυξη της ενυδρειολογικής τεχνογνωσίας.

ΕΝΟΤΗΤΑ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 337 9.2. PAΣTHPIOTHTEΣ ΠEPIΘAΛΨHΣ KAI ΦIΛOΞENIAΣ ΠPOΣTATEYOMENΩN ZΩΩN Θαλάσσιες χελώνες Περίθαλψη χελωνών Caretta caretta: - Χειρουργική επέµβαση για την αποµάκρυνση αγκιστριού από ιταλό κτηνίατρο (Dr. M. Cacciapuoti) συνεργάτη του Κέντρου περίθαλψης θαλάσσιων χελωνών του Stazione Zoologica di Napoli. - Περίθαλψη τραυµατισµένου ζώου στο κεφάλι από προπέλα σκάφους. Νεκροψία χελωνών Caretta caretta για εξακρίβωση της αιτίας θανάτου. Φιλοξενία χελώνας του είδους Chelonia mydas, σε συνεργασία µε την κερδοσκοπική οργάνωση APXEΛΩN, λόγω της αδυναµίας επαναπροσαρµογής της στο φυσικό περιβάλλον παρά τις επανειληµµένες προσπάθειες. Εξολοκλήρου κάλυψη των καταδυτικών εργασιών για τις ανάγκες του Ενυδρείου από το προσωπικό του Ενυδρείου. 10. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 10.1. EUROCEANS Το Ενυδρείο είναι µέλος του EurOceans, το οποίο αποτελεί δίκτυο αριστείας στο οποίο συµµετέχουν 66 επιστηµονικά ινστιτούτα από 25 χώρες. Στα πλαίσια αυτού του προγράµµατος αναπτύχθηκε µια οµάδα ενηµέρωσης η οποία συντονίζεται από το Ενυδρείο Oceanopolis (Βρέστη της Γαλλίας) και περιλαµβάνει άλλα 9 Ευρωπαϊκά Ενυδρεία ή Επιστηµονικά Πολιτιστικά Κέντρα. Σκοπός της οµάδας αυτής είναι η διάδοση της γνώσης σχετικά µε την επίδραση της κλιµατικής αλλαγής στα θαλάσσια οικοσυστήµατα (το οποίο αποτελεί και το κεντρικό θέµα έρευνας του προγράµµατος). Αυτό επιχειρείται µε την παραγωγή σχετικών ταινιών που προορίζονται για το ευρύ κοινό καθώς και µε τη διάθεση συγκεκριµένου εκπαιδευτικού πακέτου µε σχετικές πληροφορίες για τους µαθητές και τους εκπαιδευτικούς. 10.2. CreteWise Στόχος του έργου CreteWise είναι η ανάπτυξη µιας δικτυακής εφαρµογής που θα δώσει στον επισκέπτη της Κρήτης τη δυνατότητα να απολαµβάνει µε ενιαίο τρόπο εύκολη και φθηνή επικοινωνία και ταυτόχρονα να έχει πληρέστερη εικόνα και λεπτοµερείς πληροφορίες για τα αξιοθέατα και τα αντικείµενα ενδιαφέροντος που είναι κοντά του. Στους χώρους του Ενυδρείου, ο χρήστης θα µπορεί να λαµβάνει αναλυτικές πληροφορίες για τα εκθέµατα µπροστά στα οποία βρίσκεται, να επιλέγει το έκθεµα που τον ενδιαφέρει και να λαµβάνει περισσότερες πληροφορίες. Οι πληροφορίες που θα του δίδονται θα είναι ιδιαίτερα συνοπτικές (κείµενο 1-2 γραµµών) και σε πρώτη φάση θα εµφανίζονται το πολύ δύο φωτογραφίες. Το πρόγραµµα είναι ακόµα στο σχεδιαστικό στάδιο, µε την δόµηση της πληροφορίας κατά τρόπο λειτουργικό για την συγκεκριµένη χρήση.

338 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 11. ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 11.1. Εκπαιδευτικά προγράµµατα για τµήµατα πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας Το Φεβρουάριο 2008 το Ενυδρείο Κρήτης ξεκίνησε τα εκπαιδευτικά προγράµµατα µε θέµα το θαλάσσιο περιβάλλον και τις κλιµατικές αλλαγές. Μέχρι το τέλος του σχολικού έτους στα προγράµµατα συµµετείχαν συνολικά 1465 µαθητές όχι µόνο από την Κρήτη, αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα. Τα προγράµµατα για το σχολικό έτος 2008 διαρθρώθηκαν ως εξής: 11.1.1. «Το πλαγκτόν των ωκεανών» Οι µαθητές ενηµερώνονται για το πλαγκτόν: τι είναι, τι συµπεριλαµβάνει, την ποικιλία που υπάρχει σε αυτό, τη σχέση του µε την υπόλοιπη ζωή στη θάλασσα, τη σηµασία του για το θαλάσσιο περιβάλλον και για τον πλανήτη µας γενικότερα. Το πρόγραµµα µπορεί να παρακολουθήσει ένα τµήµα (έως 25 µαθητές) πρωτοβάθµιας ή δευτεροβάθµιας. Το πρόγραµµα χωρίζεται σε δυο 40λεπτα µέρη: Στο εργαστήριο ή σε ειδικά προσαρµοσµένο χώρο του Ενυδρείου οι µαθητές (ανάλογα µε την ηλικία τους) ενηµερώνονται για το θέµα, συµµετέχουν σε σχετικά εκπαιδευτικά παιχνίδια, παρατηρούν µικροσκοπικούς πλαγκτονικούς οργανισµούς µε τη χρήση στερεοσκοπίων και µικροσκοπίων. Στη διαδροµή µε τα ενυδρεία οι µαθητές παρακολουθούν εξειδικευµένη ξενάγηση, εστιάζουν στις τροφικές σχέσεις και τη σηµασία του πλαγκτόν στο θαλάσσιο περιβάλλον. 11.1.2. «Ωκεανοί: Σε συνεχή κίνηση» Οι µαθητές ενηµερώνονται για τα θαλάσσια ρεύµατα, πως δηµιουργούνται, τι τα επηρεάζει, τη σηµασία τους για το θαλάσσιο περιβάλλον, πως επηρεάζουν τη ζωή στη θάλασσα και στον πλανήτη µας γενικότερα. Το πρόγραµµα µπορεί να παρακολουθήσει ένα τµήµα (έως 25 µαθητές) πρωτοβάθµιας ή δευτεροβάθµιας. Το πρόγραµµα χωρίζεται σε δυο 40λεπτα µέρη: Στο εργαστήριο ή σε ειδικά προσαρµοσµένο χώρο του Ενυδρείου οι µαθητές (ανάλογα µε την ηλικία τους) ενηµερώνονται για το θέµα, συµµετέχουν σε σχετικά εκπαιδευτικά παιχνίδια, θα πραγµατοποιούν σχετικά πειράµατα για την κατανόηση της κυκλοφορίας των νερών. Στη διαδροµή µε τα ενυδρεία οι µαθητές παρακολουθούν εξειδικευµένη ξενάγηση για την επίδραση των ρευµάτων στη θαλάσσια ζωή. 11.1.3. Ευρωπαϊκό Πρόγραµµα EUR-OCEANS Στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράµµατος EUR-OCEANS, τo Eνυδρείο Κρήτης προσφέρει στα σχολεία εκπαιδευτικό πακέτο που περιλαµβάνει µια σειρά εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων µε διαθεµατικό χαρακτήρα, που µπορούν να πραγµατοποιηθούν στο σχολείο. Όσα σχολεία δηλώσουν συµµετοχή στο πρόγραµµα µπορούν επιπλέον να λάβουν µέρος σε µια ή και όλες από τις παρακάτω δραστηριότητες: Ευρωπαϊκός διαγωνισµός συγγραφής σεναρίου. Τάξεις ή τµήµατα µπορούν να δηλώσουν συµµετοχή στο διαγωνισµό συγγραφής σεναρίου. Οι µαθητές καλούνται να συγγράψουν ένα σενάριο µερικών λεπτών. Το θέµα της ταινίας είναι εµπνευσµένο από τα ζητήµατα της κλιµατικής αλλαγής. Το καλύτερο σενάριο κάθε χώρας γυρίζεται σε ταινία και όλες οι ταινίες

ΕΝΟΤΗΤΑ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 339 παρουσιάζονται στις Βρυξέλλες όπου γίνεται ο τελικός διαγωνισµός. Αυτό ολοκληρώθηκε 5/6/2008. Φεστιβάλ EUR-OCEANS. Τάξεις ή τµήµατα που συµµετέχουν στο EUR-OCEANS λαµβάνουν µέρος στο φεστιβάλ εργασιών, που φιλοξενείται στο χώρο του Ενυδρείου στο τέλος του σχολικού έτους. Κατασκευή Μετεωρολογικού Σταθµού και καταχώρηση δεδοµένων στο διαδίκτυο. Τάξεις ή τµήµατα που συµµετέχουν στο EUR-OCEANS κατασκευάζουν ένα µετεωρολογικό σταθµό, οδηγίες του οποίου υπάρχουν στο εκπαιδευτικό πακέτο. Οι µαθητές αποκτούν όνοµα εισαγωγής (login name) και κωδικό (password) µε τον οποίο εισάγουν τα δεδοµένα τους στο διαδίκτυο (στην ιστοσελίδα του EUR-OCEANS) και να τα συγκρίνουν µε αυτά µαθητών από άλλα ευρωπαϊκά σχολεία. Επικοινωνία µε άλλα ευρωπαϊκά σχολεία που συµµετέχουν στο πρόγραµµα. Τάξεις ή τµήµατα που συµµετέχουν στο EUR-OCEANS και επιθυµούν να έχουν ηλεκτρονική επικοινωνία (email) µε άλλα ευρωπαϊκά σχολεία για το σχετικό θέµα τον κλιµατικών αλλαγών και τις δραστηριότητες µε τις οποίες ασχολούνται, αποκτούν όνοµα εισαγωγής (login name) και κωδικό (password) που τους επιτρέπει την επικοινωνία. 12. ΠΡΟΒΟΛΗ ΕΝΥ ΡΕΙΟΥ Κατά το έτος 2008 χρησιµοποιήθηκαν τα παρακάτω µέσα προβολής : ιαφηµιστικές καταχωρήσεις στα αεροδρόµια Χανίων Ηρακλείου Πινακίδες σήµανσης Εθνικών οδών (αρχαιολογικού τύπου) Επιλεγµένες καταχωρήσεις στο περιοδικό ΑΝΕΚόραµα Επιλεγµένη καταχώρηση στο πρόγραµµα και τα εισιτήρια των ΚΤΕΛ ιαφηµιστικό φυλλάδιο ιαφηµιστικό αυτοκόλλητο ιαφηµιστική Card-postal ιαφηµιστικά µπλουζάκια ιαφηµιστικά καπέλα ιαφηµιστικές τσάντες και µολύβια

340 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 13. ΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Το Ενυδρείο Κρήτης αποτέλεσε το επίκεντρο του ενδιαφέροντος για µια ακόµα χρονιά πράγµα που επιβεβαιώνεται και από τις πολύ συχνές αναφορές του τύπου, τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Ενδεικτικά αναφέρονται ορισµένα από τα δηµοσιεύµατα του τοπικού και εθνικού τύπου σχετικά µε το Ενυδρείο Κρήτης το 2007. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ, 4-Ιαν-08. Γιορτή των Αγίων Θεοφανίων την Κυριακή. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΠΑΤΡΙΣ, 4-Ιαν-08. Ο εορτασµός των Θεοφανίων. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΠΑΤΡΙΣ, 4-Ιαν-08. Ο ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΙΩΝ. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 5-Ιαν-08. Κορυφώνονται αύριο οι εορταστικές εκδηλώσεις του Ενυδρείου. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 5-Ιαν-08. Εορταστικό πρόγραµµα Ενυδρείου. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΤΟΛΜΗ (Η), 5-Ιαν-08. Καθαγιασµός στο Ενυδρείο. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 6-Ιαν-08. Με λαµπρότητα και επισηµότητα σήµερα τα Θεοφάνια. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 8-Ιαν-08. Εντυπωσιακή τελετή Αγιασµού στο Ενυδρείο Κρήτης στις Γούρνες. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 10-Ιαν-08. Ευχαριστήριο ΚΕΘΕΑ Αριάδνη. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΤΟΛΜΗ (Η), 10-Ιαν-08. ΚΕΘΕΑ ΑΡΙΑ ΝΗ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΤΟΛΜΗ (Η), 10-Ιαν-08. Ευχαριστήριο ΚΕΘΕΑ Αριάδνη. ΤΥΠΟΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΟΣ- ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 13-Ιαν-08. Ναυάγιο στο Θαλασσόκοσµο. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 13-Φεβ-08. Εκπαιδευτικά προγράµµατα στο Ενυδρείο Κρήτης. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ, 13-Φεβ-08. Εκπαιδευτικά προγράµµατα στο Ενυδρείο. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 15-Φεβ-08. Άρχισαν τα εκπαιδευτικά προγράµµατα στο Ενυδρείο Κρήτης. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΤΟΛΜΗ (Η), 15-Φεβ-08. Θαλάσσιες δράσεις-εκπαιδευτικά Ενυδρείου. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ, 16-Φεβ-08. Θα ξετρελάνει τα παιδιά το Ενυδρείο. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΠΑΤΡΙΣ, 16-Φεβ-08. Εκπαιδευτικά προγράµµατα στο Ενυδρείο. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΑΝΤΙΛΑΛΟΣ ΤΗΣ ΜΕΣΑΡΑΣ, 19-Φεβ-08. Συνεχίζονται µε επιτυχία τα εκπαιδευτικά προγράµµατα στο Ενυδρείο Κρήτης!

ΕΝΟΤΗΤΑ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 341 ΠΕΡΙΟ ΙΚΟ ΤΟΠΙΚΟ- ESCAPE magazine, Μαρ - Απρ 2008. Θαλασσόκοσµος. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 2-Απρ-08. Νέο ωράριο στο Cretaquarium Θαλασσόκοσµος. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΑΝΑΤΟΛΗ, 7-Απρ-08. Ηµερίδα για την ελεύθερη κατάδυση. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ, 23-Απρ-08. Μάθηµα ζωής στο Θαλασσόκοσµο. ΤΥΠΟΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΟΣ ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ, 15-Ιουν-08. ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ. ΑΓΝΩΣΤΟ ΜΕΣΟ ΚΟΝΤΥΛΙΕΣ, 17-Ιουν-08. Ενυδρείο Κρήτης. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ, 28-Ιουν-08. Ένα ενυδρείο ταξιδεύει. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΣ, 28-Ιουν-08. Ένα Ενυδρείο του Θαλασσόκοσµου ταξιδεύει. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΤΟΛΜΗ (Η), 28-Ιουν-08. Ο Θαλασσόκοσµος ταξιδεύει. ΠΕΡΙΟ ΙΚΟ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΟ PARENTS, Iουν 2008. ΕΝΥ ΡΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ - Μαγευτικό ταξίδι στο βυθό. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ, 2-Ιουλ-08. Αγαπούν τη δουλειά τους. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ, 12-Ιουλ-08. Επίσκεψη του Γάλλου πρέσβη στο Ενυδρείο. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΤΟΛΜΗ (Η), 12-Ιουλ-08. Επίσκεψη του Πρέσβη Γαλλίας. ΠΕΡΙΟ ΙΚΟ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΟ- VITA, 7-Αυγ-08. CretAquarium - Βαθιά στην γαλάζια θάλασσα! ΤΥΠΟΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΟΣ- ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 26-Αυγ-08. Ένα ενυδρείο ταξιδεύει. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ETHIAGE, 27-Αυγ-08. Πανευρωπαϊκή Επιστηµονική Συνάντηση Εργασίας για την αειφορικότητα µέσω της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών βελτίωσης της διάρκειας του ξύλου. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- PELOPONNISOS, 27-Αυγ-08. Ρίχνουµε τα δίχτυα για θαλάσσιο πάρκο. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΑΛΗΘΕΙΑ, 30-Αυγ-08. Cretaquarium Θαλασσόκοσµος. ΠΕΡΙΟ ΙΚΟ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΟ- ΨΑΡΕΜΑ, 12-Σεπ-08. Θαλασσόκοσµος Κρήτης - Αναδεικνύοντας το µεγαλείο της υποβρύχιας ζωής. ΤΥΠΟΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΟΣ- ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ, 13-Σεπ-08. Έργο του ΕΛΚΕΘΕ ανέλαβε η Μάρακ. ΤΥΠΟΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΟΣ- ΕΥΡΩΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ, 16-Σεπ-08. ΜΑΡΑΚ. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΤΟΛΜΗ (Η), 21-Σεπ-08. Εκδήλωση κοινωνικής προσφοράς Θάλασσα Γεµάτη Ζωή και Προοπτικές. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 23-Σεπ-08. Με πρωτοβουλία του Λ. Αυγενάκη, ηµάρχων και εκπροσώπων των τοπικών φορέων υπεγράφη η ιακήρυξη Αρχών για την προστασία και τις αναπτυξιακές προοπτικές του θαλάσσιου περιβάλλοντος. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΡΟ ΙΑΚΗ, 26-Σεπ-08. Εξοπλίζεται το σκάφος του Ενυδρείου Ρόδου. ΤΥΠΟΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΟΣ- ΗΧΩ ΗΜΟΠΡΑΣΙΩΝ, 27-Σεπ-08. ΕΛΚΕΘΕ - Περίληψη Προκήρυξη. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 1-Οκτ-08. Αλλαγή ωραρίου. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΤΟΛΜΗ (Η), 1-Οκτ-08. Χειµερινή περίοδος στο θαλασσόκοσµο. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 4-Οκτ-08. Ο Πίτερ Παν και οι µικροί του φίλοι στο Ενυδρείο. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ, 4-Οκτ-08. Φιλοξενία αγάπης από το Ενυδρείο σε ανάπηρα και ασθενή παιδιά. ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΣ, 4-Οκτ-08. Οι φίλοι του Πίτερ-Παν στο Θαλασσόκοσµο.

342 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΤΟΛΜΗ (Η), 4-Οκτ-08. Ο Πίτερ Παν και οι µικροί του φίλοι στο Ενυδρείο ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 19-Οκτ-08. Στις Γούβες ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 6-Νοε-08. Απελευθέρωση χελώνας Καρέττα-καρέττα ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΠΑΤΡΙΣ, 6-Νοε-08. Προς την ελευθερία η Careta-Careta ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 7-Νοε-08. Σήµερα η απελευθέρωση χελώνας Caretta caretta από το Ενυδρείο Κρήτης ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΤΟΛΜΗ (Η), 7-Νοε-08. Απελευθέρωση ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 8-Νοε-08. Η Αριάδνη ξετύλιξε το µίτο της ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ, 8-Νοε-08. Απελευθέρωση χελώνας από το Θαλασσόκοσµο ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΤΟΛΜΗ (Η), 8-Νοε-08. Το ταξίδι της Αριάδνης ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΠΑΤΡΙΣ, 8-Νοε-08. Η Αριάδνη βρήκε το µίτο για το... σπίτι ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΑΝΑΤΟΛΗ, 11-Νοε-08. Κλείνει για να εµπλουτισθεί ο Θαλασσόκοσµος ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 11-Νοε-08. Κλειστός για ένα µήνα ο "Θαλασσόκοσµος" ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ, 11-Νοε-08. Cretaquarium - Θαλασσόκοσµος...Εµπλουτίζοντας την εµπειρία... ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΤΟΛΜΗ (Η), 11-Νοε-08. Τολµηρά ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ, 11-Νοε-08. Κλειστό γαι ενα µήνα το Ενυδρείο Κρήτης ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ, 12-Νοε-08. Κλειστό το Ενυδρείο ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ-ΠΑΤΡΙΣ, 12-Νοε-08. Κλειστό για το κοινό το Ενυδρείο λόγω έργων ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 13-Νοε-08. Έναρξη εργασιών στο ενυδρείο ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΠΑΤΡΙΣ, 13-Νοε-08. Απειλεί µε λουκέτο το Ενυδρείο η ΚΕ ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 14-Νοε-08. Ερώτηση του Κ.Μπαντουβά για το ΕΛΚΕΘΕ ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΠΑΤΡΙΣ, 14-Νοε-08. Παρέµβαση κι από τον Κ.Μπαντουβά για το Ενυδρείο ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 15-Νοε-08. Επιστολή της κ.σχοιναράκη προς τον πρόεδρο της ΚΕ για την πρώην Αµερικανική Βάση Γουρνών ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΠΑΤΡΙΣ, 15-Νοε-08. Ενώ δεν κάνατε τίποτα για τη Βάση βάζετε "χέρι " στο "Θαλασσόκοσµο" ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ, 15-Νοε-08. Επιστολή Σχοιναράκη για βάση ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 20-Νοε-08. Αδικαιολόγητες οι απαιτήσεις της ΚΕ από το "Θαλασσόκοσµο" τονίζει µε ερώτηση του ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κ. Στρατάκης ΤΥΠΟΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΟΣ- ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, 20-Νοε-08. Εικόνες από το Θαλασσόκοσµο ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΚΡΗΤΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ, Νοε-08 Απειλή λουκέτου λόγω χρεών στο Ενυδρείο ΤΥΠΟΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΟΣ- ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, 1- εκ-08 ιευκόλυνση της Νοµαρχίας στη δηµιουργία ενυδρείου ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, 18- εκ-08. Τρία χρόνια λειτουργίας και εξερεύνησης ΤΥΠΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ- ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ, 19- εκ-08. Γενέθλια για το Ενυδρείο

ΕΝΟΤΗΤΑ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 343 14. ΒΗΜΑΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 14.1. ΝΕΑ ΕΝΥ ΡΕΙΑ Εικοσιπέντε νέες δεξαµενές εγκαταστάθηκαν από τον Νοέµβριο 2008 στη διαδροµή επίσκεψης. Η δαπάνη συγχρηµατοδοτήθηκε από το ΠΕΠ Κρήτης και το Ενυδρείο Κρήτης. Η παρέµβαση περιλάµβανε τα Ενυδρεία και τα διαχωριστικά της διαδροµής επίσκεψης (που χρηµατοδοτήθηκαν από το ΠΕΠ), τις ηλεκτρολογικές και υδραυλικές εγκαταστάσεις, τις βάσεις στήριξης και τα ντεκόρ των ενυδρείων που χρηµατοδοτήθηκαν από το Ενυδρείο). 14.2. ΘΑΛΑΣΣΟΡΑΜΑ Κτίριο επιφάνειας 1.800 τ.µ. που θα περιλαµβάνει: Αίθουσες 250 θέσεων Αίθουσα εκθέσεων Εκθεσιακό πολυχώρο συνδεδεµένο µε τις υπάρχουσες υποδοµές

344 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 Πρόκειται για ένα επιµορφωτικό κέντρο που θα προάγει τις σύγχρονες και ενδιαφέρουσες εξελίξεις της υψηλής τεχνολογίας και της επιστήµης, ενώ ταυτόχρονα θα είναι και κέντρο ψυχαγωγίας µε όλη τη σηµασία της λέξης. Οι δυνατότητές του θα είναι στην ουσία ανεξάντλητες. Η πρόταση αφορά τη δηµιουργία µιας ιδιαίτερης θολωτής αίθουσας πολλαπλών χρήσεων, µε δυνατότητα φιλοξενίας παραστάσεων µε πολυµέσα, θεατρικών έργων, συναυλιών και εκθέσεων µε απεριόριστη θεµατολογία. Μοναδικές εικόνες παρµένες από τα βαθυσκάφη του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. θα δίνουν την ευκαιρία στον επισκέπτη να βυθίζεται στον µαγικό υποθαλάσσιο κόσµο της Μεσογείου και να τον βιώνει µε ένα µοναδικό τρόπο. Στόχος είναι: Να υποστηρίξει τα σχολεία όλων των επιπέδων στην επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων τους. Να προσελκύσει την προσοχή του κοινού και να αυξήσει το ενδιαφέρον του για την επιστήµη. Να παρουσιάσει και να επεξηγήσει τις αρχές και τα φαινόµενα των φυσικών επιστηµών. Να υποστηρίξει τη µακροπρόθεσµη ανάπτυξη των επιστηµών στην περιοχή. Να προσφέρει ένα τεχνολογικά σύγχρονο περιβάλλον για την παρουσίαση διάφορων πολιτιστικών δραστηριοτήτων (τέχνη, µουσική, πολιτιστική κληρονοµιά).

ΕΝΟΤΗΤΑ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 345 14.3. ΕΚΘΕΣΙΑΚΟΣ ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ιαµόρφωση υπαρχόντων χώρων 700 τ.µ. για υποδοχή περιοδικών εκθέσεων σε συνέχεια του Θαλασσοράµατος. Ο χώρος θα συνδεθεί µε τις δεξαµενές του Ενυδρείου και θα αποτελεί µοναδικό µέσο ανάδειξης εκθέσεων επιστήµης, τέχνης και πολιτισµού. σήµερα Αύριο; Ένας χώρος εκλαΐκευσης και βιωµατικής εκπαίδευσης του οποίου ο πρώτος στόχος είναι να διαχειριστεί τις επιστηµονικές πληροφορίες που αφορούν το θαλάσσιο περιβάλλον για να µυήσει, ευαισθητοποιήσει, ενηµερώσει χωρίς να ενοχοποιήσει τους επισκέπτες, στο σύγχρονο και αυριανό προβληµατισµό για τα θαλάσσια θέµατα. Θα αφορά: Στην θαλάσσια µεσογειακή ζωή και στα προβλήµατα της ανθρώπινης παρέµβασης. Στα φυσικοχηµικά φαινόµενα του θαλάσσιου κόσµου και της σχέσης τους µε την γεωλογία και τα στοιχεία του αέρα. Στα περιβαλλοντικά θέµατα. Στη βιοτεχνολογία και τις µελλοντικές προοπτικές της. 14.4. ΒΙΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ - ΘΑΛΑΣΣΟΒΙΩΜΑ H εµπειρία που συσσωρεύτηκε από τις εντυπώσεις των χιλιάδων επισκεπτών του ενυδρείου αλλά και από τη γενικότερη λειτουργία του ενυδρείου µας επιτρέπει σήµερα να προχωρήσουµε ένα βήµα ακόµα προς την ανάπτυξη νέου χώρου. Ο χώρος και το υλικό που θα αναπτυχθεί θα έχει σχέση µε την εκλαΐκευση και τη διάδοση της γνώσης για το θαλάσσιο κόσµο, θέµατα που κατεξοχήν αποτελούν κτήµα των επιστηµόνων του ΕΛ.ΚΕ.ΘΕ. Θα περιλαµβάνει αίθουσα 1000 τ.µ. και διαµόρφωση ελεύθερου χώρου 2500 τ.µ.

346 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 Σκοπός της δηµιουργίας του είναι η άµεση επαφή των παιδιών µε το θαλασσινό στοιχείο και η συµµετοχή τους σε διαδραστικά παιχνίδια µε αληθινά / ζωντανά θαλασσινά θέµατα όπως η διαφάνεια του νερού, η δηµιουργία κυµατισµού, η δράση του κυµατισµού, τα ρεύµατα κ.α. δίδοντας το έναυσµα για την απόκτηση των πρώτων βάσεων της ωκεανογραφίας. 14.5. TOUCH POOL Μικρή και µεγάλη δεξαµενή µε παρατήρηση και πρόσβαση των επισκεπτών για αφή των ζώων. Επιφάνεια δεξαµενών 100 m2 Χώρος επίσκεψης Χώρος υποστήριξης Χώρος Μουσειολογίας Λειτουργικός χώρος 14.6. ΜΕΓΑΚΟΣΜΟΣ Κυλινδρική δεξαµενή (25 µ. διάµετρο, 5 µ. βάθος) µε ελαφρά κλίση στο κέντρο. ίνει την δυνατότητα διατήρησης πελαγικών και νηκτικών οργανισµών µε µικρό κόστος λειτουργίας, λαµβάνοντας υπόψη τα ολοκληρωµένα οικοσυστήµατα για βιοκαθαρισµό του νερού, αποµάκρυνση των διαλυτών ουσιών µέσω του αφρού (foaming extraction) και µερική κυκλοφορία του νερού µε άνεµο και ήλιο. Λειτουργεί ως πιλοτικό ολοκληρωµένο (integrated) σύστηµα διαχείρισης µεγάλων υδατοσυλλογών προσβάσιµο στους επισκέπτες. Ολοκληρώνει βιο-, τεχνο-, οικο-, ηθο-λογικές µεθόδους διαχείρισης µεγάλης θαλάσσιας µάζας νερού µε νηκτο-πελαγικούς οργανισµούς παρέχοντάς τις στο κοινό.

ΕΝΟΤΗΤΑ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 347 Με ένα εκπληκτικό τρόπο η καινοτοµία παίρνει µορφές µοναδικής οµορφιάς και συνεπαίρνει τον επισκέπτη σε µια διαδροµή που αισθήσεις, ψυχή, καρδιά και νους µαζί βυθίζονται σε ένα κόσµο που δεν έχεις άλλο τρόπο να τον ανακαλύψεις. Στο χώρο αυτό, που τον ονοµάσαµε θαλασσοτεχνο-κοσµο, ο χρόνος χάνεται. 14.7. ΤΕΧΝΟΚΟΣΜΟΣ Σύστηµα επιλεκτικής προστασίας ψαριών σε τεχνητούς πειραµατικούς υφάλους. εξαµενή ιαστάσεων 28x15x4 m Χώρος επίσκεψης Χώρος υποστήριξης Χώρος Μουσειολογίας Λειτουργικός χώρος 14.8. ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ ΑΣΟΣ ιάφοροι φωτο βιοαντιδραστήρες µε διαφορετικά χρώµατα και διαφορετικά είδη φυτοπλαγκτού Επιφάνεια φωτο-βιοαντιδραστήρων 250 m2 Χώρος επίσκεψης Χώρος υποστήριξης Χώρος Μουσειολογίας Λειτουργικός χώρος 14.9. SUPRA LITTORAL Έκταση µε φυτά που αντέχουν στην αλατότητα. Έκταση 400-500 m2 Χώρος επίσκεψης Χώρος υποστήριξης Μουσειολογικός χώρος Λειτουργικός χώρος

348 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 14.10. ΑΛΥΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΖΩΟΠΛΑΓΚΤΟΥ Κατασκευή κρυστάλλων αλατιού από την εξάτµιση του νερού µέσω του ανέµου και του ήλιου. Παραγωγή ανθεκτικών ειδών φυτοπλαγκτού (Dunaliella sp.) και ζωοπλαγκτού (Artemia sp.) Έκταση δεξαµενών 200 m2 Χώρος επίσκεψης Χώρος υποστήριξης Μουσειολογικός χώρος Λειτουργικός χώρος 14.11. ΚΕΝΤΡΟ ΙΑΣΩΣΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ & ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗΣ Περίθαλψη και επανένταξη τραυµατισµένων χελωνών στο φυσικό τους περιβάλλον. Χώρος δεξαµενών 150 m2 Χώρος επίσκεψης Χώρος υποστήριξης Μουσειολογικός χώρος Λειτουργικός χώρος 14.12. ΑΝΟΙΚΤΟ ΕΚΚΟΛΑΠΤΗΡΙΟ Σε επικοινωνία µε το εκκολαπτήριο των AquaLabs. Παρουσίαση τεχνικών καλλιέργειας διαφόρων θαλάσσιων οργανισµών κατά το µεροπλαγκτονικό & πελαγικό στάδιο της ζωής τους (αρχικά στάδια ζωής).

ΕΝΟΤΗΤΑ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 349 εξαµενές 120 m2 Χώρος επίσκεψης Χώρος υποστήριξης Μουσειολογικός χώρος Λειτουργικός χώρος 14.13. ΚΕΝΤΡΟ ΑΠΟΣΥΜΠΙΕΣΗΣ Λειτουργικό κέντρο αποσυµπίεσης των δυτών. Συνδεδεµένο µε έκθεση σφουγγαριών. Προσβάσιµο στο κοινό για παροχή πληροφοριών πάνω στις αιτίες-συνθήκες πρόκλησης νόσου των δυτών και περίθαλψης. Mη επισκέψιµο στην περίπτωση παροχής υπηρεσιών σε πραγµατικό γεγονός. Χώρος αποσυµπιεστή 50-80 m2 Χώρος επίσκεψης Χώρος υποστήριξης Μουσειολογικός χώρος Λειτουργικός χώρος 14.14. ΠΙΓΚΟΥΪΝΟΙ Αναπαράσταση βιότοπου πιγκουίνων εύκρατου κλίµατος σε χώρο 500 τ.µ. Χώροι Υποστήριξης Χώροι επίσκεψης Χώρος µουσειολογίας

350 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 14.15. ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ Λειτουργικός χώρος Mικρο - πελαγική ζωή Mικρο - πλαγκτόν (microplakton) εξαµενές 150 m2 (20 δεξ. 2 m2) Χώρος επίσκεψης Χώρος υποστήριξης Μουσειολογικός χώρος 14.16. ΜΙΚΡΟΒΕΝΘΟΣ Mικρο - βενθική ζωή εξαµενές 250 m2 Χώρος επίσκεψης Χώρος υποστήριξης Μουσειολογικός χώρος Λειτουργικός χώρος

ΕΝΟΤΗΤΑ : CretAquarium ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ 351 14.17. ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ ΕΞΑΜΕΝΩΝ Ο χώρος αυτός έχει διττή σηµασία: Εξυπηρετεί όλες τις εγκαταστάσεις νερού. Αποκαλύπτει στον επισκέπτη τον τρόπο δεξαµενών. λειτουργίας των 14.18. ΒΑΘΥΣΚΑΦΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ Κτίριο επιφάνειας 400 τ.µ.: Χώρος αποθήκευσης και συντήρησης βαθυσκαφών Χώροι Υποστήριξης Χώροι επίσκεψης Χώρος µουσειολογίας

352 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΚΕΘΕ 2008 ΣΧΕ ΙΟ ΠΑΡΚΟΥ.