15 ο Συνέδριο Ενέργειας Ενέργεια & Ανάπτυξη 2010 22 Νοεµβρίου 2010 Έρευνα υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Υπάρχει µέλλον ; Γιάννης Γρηγορίου Μηχ. Μεταλλείων MSc Γεωφυσικός ιευθυντής Ι Έρευνας & Παραγωγής Υδρογονανθράκων ΕΛΠΕ
εν είναι δυνατή η εµφάνιση της εικόνας. Ίσως να µην επαρκεί η µνήµη του υπολογιστή για το άνοιγµα της εικόνας ή ίσως η εικόνα να έχει καταστραφεί. Επανεκκινήστε τον υπολογιστή και ανοίξτε ξανά το αρχείο. Αν εµφανίζεται ακόµα το κόκκινο x, ίσως να πρέπει να διαγράψετε την εικόνα και να την εισαγάγετε ξανά. Έρευνα υδρογονανθράκων στην Ελλάδα Πως διαµορφώνεται η περιφερειακή αγορά στην Ε&Π πετρελαίου και φυσικού αερίου; Υπάρχει επιχειρηµατικό ενδιαφέρον για την χώρα; Υπάρχει πετρέλαιο στην Ελλάδα και που; Τι έχει γίνει µέχρι σήµερα; ; Αξίζει να συνεχισθούν οι έρευνες; Πως θα προσελκυσθούν διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες να επενδύσουν στην έρευνα πετρελαίου στην Ελλάδα; Τι κάνουν οι άλλες χώρες; Μπορούµε να είµαστε ανταγωνιστικοί;
MMEA & Africa $MM 160,000 140,000 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0 2005 2006 2007 2008 2009 80 Pre-tax Profit 70 60 50 40 30 20 10 0 Other Expenses/(Income) DD&A (Incl. Writedow ns/impairment) Exploration Expenses Lifting Costs Net Income per boe (in $) Oil & Gas Revenue per boe(in $) Τα κέρδη βυθίζονται (40%) καθώς οι τιµές πώλησης πέφτουν (30%) ενώ τα κόστη έρευνας και παραγωγής, έστω και οριακά, αυξάνονται Source: IHS Upstream Performance review 2010
Europe $MM 180,000 160,000 140,000 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0 2005 2006 2007 2008 2009 90 Pre-tax Profit 80 70 60 50 40 20 10 0 Other Expenses/(Income) DD&A (Incl. Writedow ns/impairment) Exploration Expenses 30 Lifting Costs Net Income per boe (in $) Oil & Gas Revenue per boe(in $) Συρίκνωση των κερδών (45%) καθώς οι τιµές πώλησης ελλατώνονται (37%) γρηγορότερα απ ότι το κόστος έρευνας και παραγωγής (15%) Source: IHS Upstream Performance review 2010
Global Oil Company
Global Oil Co (data from 21 integrated companies active in the area) Majors Europeans independent Others indepedent
Global Oil Co: ιάρθρωση παγίων 90% 80% 70% E&P assets as % of Total R&M assets as % of total E&P assets as % of total % of to otal assets 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008E 2009E 2010E 2011E 2012E Περισσότερo από το 50% των παγίων των καθετοποιηµένων πετρελαϊκών εταιρειών αφορούν τον τοµέα Ε&Π Source: UBS Oil & Gas Analyser 2008
Global Oil Co: Κεφαλαιουχικές δαπάνες 450000 400000 350000 R&M Capex Upstream Capex (US $ mln) 300000 250000 200000 150000 100000 50000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008E 2009E 2010E 2011E 2012E Οι κεφαλαιουχικές δαπάνες του Ε&Π αποτελούν τουλάχιστον τα 2/3 του συνόλου, µε συνεχείς αυξητικές τάσεις Source: UBS Oil & Gas Analyser 2008
Global Oil Co: ιάρθρωση κερδών 100% 90% 20% 24% 20% 17% 19% 3% 13% 14% 13% 13% 80% % of To otal Profits 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 90% 82% 76% 72% 76% 78% 77% 80% 80% 79% Other R&M Profits as % of total Profits E&P Profits as % of total Profits 0% 2003 2004 2005 2006 2007 2008E 2009E 2010E 2011E 2012E Year Τα κέρδη των καθετοποιηµένων πετρελαϊκών εταιρειών βασίζονται κυρίως στον κλάδο Ε&Π (περίπου 80%) Source: UBS Oil & Gas Analyser 2008
Global Oil Co:Ε&Π καθαρά κέρδη R&M και E&P ανά βαρέλι 20 15 E&P Net Income vs R&M 1 2 10 5 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008E 2009E E&P Net Income $/bbl R&M Net Income $/bbl Τα τελευταία χρόνια τα καθαρά κέρδη από δραστηριότητες E&Π είναι τριπλάσια από τα αντίστοιχα κέρδη των δραστηριοτήτων διύλισης και εµπορίας Source: UBS Oil & Gas Analyser 2008 UBS European Oil & Gas 2009
εν είναι δυνατή η εµφάνιση της εικόνας. Ίσως να µην επαρκεί η µνήµη του υπολογιστή για το άνοιγµα της εικόνας ή ίσως η εικόνα να έχει καταστραφεί. Επανεκκινήστε τον υπολογιστή και ανοίξτε ξανά το αρχείο. Αν εµφανίζεται ακόµα το κόκκινο x, ίσως να πρέπει να διαγράψετε την εικόνα και να την εισαγάγετε ξανά. Global Oil Co:Στρατηγικοί άξονες (καθ υπόθεση) Επενδύσεις σε διύλιση µε την εφαρµογή νέας τεχνολογίας για παραγωγή φιλικών προϊόντων προς το περιβάλλον Εφαρµογή νέων τεχνολογιών στην παραγωγή πετρελαίου (δευτερογενής παραγωγή και αύξηση ποσοστού απόληψηςαπό τα υπάρχοντα κοιτάσµατα, µείωση CAPEX και OPEX) Τριτογενής παραγωγή πετρελαίου σε ανταγωνιστικές τιµές (βιτουµενιούχοι σχιστόλιθοι στο Καναδά) υνατότητες εφαρµογής νέων τεχνολογιών για την ανακάλυψη και εκµετάλλευση κοιτασµάτων: σε µεγάλα βάθη θάλασσας> 1500µ. µε βαθιές γεωτρήσεις > 5.000 µ. φυσικού αερίου (ει δυνατόν κοντά σε αγορές)
Ελλάδα: ανενεργή περιοχή στην έρευνα πετρελαίου 1 2 Source: IHS Report
Πετρελαιοπιθανές περιοχές στην Ελλάδα Thessaloniki Larissa Volos Athens Θετικό, αλλά «δύσκολο» γεωλογικό περιβάλλον Ελάχιστες δηµοσιευµένες γεωλογικές πληροφορίες Η βιοµηχανική τεχνογνωσία έρευνας είναι κυρίωςστην ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Crete Rhodes
Ερευνητική δραστηριότητα (τρίτοι, ΕΠ και ΕΠ ΕΚΥ) Thessaloniki Larissa Volos Athens Σεισµικές έρευνες: : 63.000 km (κυρίως τη δεκαετία του 80) Ελάχιστες ερευνητικές γεωτρήσεις: : 161 (εκ των οποίων 74 από ΕΠ & ΕΠ ΕΚΥ) Η έρευνα έχει ουσιαστικά διακοπεί τα τελευταία 15 χρόνια Crete Rhodes
Υπάρχει πετρέλαιο στην Ελλάδα? Thessalonica Πρίνος και Ν. Καβάλα: Επιφανειακές ενδείξεις πετρελαίου Κατάκολο (πετρέλαιο) Larissa Volos Επανωµή (φυσικό αέριο) Athens 120 εκ. βαρέλια παραγωγή Ενθαρρυντικά αποτελέσµατα γεωχηµικών και γεωλογικών µελετών Crete Rhodes
Ανεξερεύνητες περιοχές και γεωλογικοί στόχοι Thessaloniki Larissa Volos Athens Υπάρχουν γεωλογικοί πετρελαιοπιθανοί στόχοι (>3.000 µ.) που δεν έχουν ερευνηθεί µέχρι σήµερα Μηδενική έρευνα για φυσικό αέριο σε µικρά βάθη Ανεξερεύνητες περιοχές σε βάθη νερού µεγαλύτερα των 500 µ. Crete Rhodes
Ελλάδα - Κριτήρια επιχειρηµατικής κατάταξης κατά IHS Oil 60% Gas 40% Production 10% 0.0 Oil 60% Gas 40% Reserves 10% 0.6 Activity 10% 0.0 NFW 60% New licenses 40% Active cost 25% Oil Added Gas Added Success Rate Added/NFW 20% 15% 15% 50% Success 70% Marginal 35% Economic 45% Upside 20% Gov. Take Marginal 35% Economic 45% Upside 20% State Take Marginal 35% Economic 45% Upside 20% Marginal 35% Economic 45% Upside 20% War Unrest Violence Stability 10% 25% 35% 30% Economic 10% Energy 25% Environment 35% Ethnic 30% Investment Repatriation Terms 35% 25% 40% 5% E&P activity 50% 0.3 0.4 2.5 Overall 5% 2.5 Fiscal terms 35% Investor NPV 60% 2.6 2.5 Investor P/I 30% 2.6 Political 60% 2.8 SocioSocioEconomic 20% Commercial 20% 1.6 Political risk 15% 3.2 4.0 3.1 Source: IHS PEPS Report
ραστηριότητα E&P (κατάταξη κατά IHS) 5 4 E&P Overa all Ranking 3 2 1 0 2.94 2.97 2.53 1.59 1.01 1.03 1.22 0.95 0.35 0.34 0.35 0.30 0.02 0.10 0.16 Romania Libya Egypt Algeria Morocco Italy Portugal Turkey Tunisia Bulgaria France Spain Greece Albania Syria υστυχώς η Ελλάδα κατατάσσεται 78 th σε 115 χώρες σε δραστηριότητες Ε&Π Source: IHS PEPS Report
Οικονοµικοί όροι (κατάταξη κατά κατάταξη κατά IHS) Fiscal Over rall Ranking 5 4 3 2 1 4.01 1.01 1.04 1.67 4.66 3.22 4.41 3.67 2.17 4.17 3.38 3.57 2.81 2.70 0.82 0 Romania Libya Egypt Algeria Morocco Italy Portugal Turkey Tunisia Bulgaria France Spain Greece Albania Syria Η Ελλάδα βρίσκεται στην 52 η θέση ανάµεσα σε 115χώρες Source: IHS PEPS Report
Πολιτικοί - κοινωνικοί κίνδυνοι (κατάταξη κατά IHS) 5 Political Ove erall Ranking 4 3 2 3.30 3.34 3.03 2.98 2.92 3.46 4.05 2.61 3.63 3.04 3.47 2.98 3.14 3.02 2.94 1 0 Romania Libya Egypt Algeria Morocco Italy Portugal Turkey Tunisia Bulgaria France Spain Greece Albania Syria Η Ελλάδα βρίσκεται στην 51 η θέση ανάµεσα σε 115χώρες Source: IHS PEPS Report
Συνολική επιχειρηµατική κατάταξη κατά IHS 5 4 Overall Ranking 3 2 2.41 2.33 2.30 2.30 2.24 2.16 2.16 2.15 2.10 1.97 1.87 1.87 1.61 1.48 1.34 1 23 29 30 31 33 39 40 42 46 52 59 60 83 96 102 0 Romania Libya Egypt Algeria Morocco Italy Portugal Turkey Tunisia Bulgaria France Spain Greece Albania Syria PEPS Overall PEPS Overall E&P Activity Fiscal Terms Political Risk Rank Country Rating 50% 35% 15% 23 Romania 2.41 1.01 4.01 3.3 29 Libya 2.33 2.94 1.01 3.34 30 Egypt 2.30 2.97 1.04 3.03 31 Algeria 2.30 2.53 1.67 2.98 33 Morocco 2.24 0.35 4.66 2.92 39 Italy 2.16 1.03 3.22 3.46 40 Portugal 2.16 0.02 4.41 4.05 42 Turkey 2.15 0.95 3.67 2.61 46 Tunisia 2.10 1.59 2.17 3.63 52 Bulgaria 1.97 0.1 4.17 3.04 59 France 1.87 0.34 3.38 3.47 60 Spain 1.87 0.35 3.57 2.98 83 Greece 1.61 0.3 2.81 3.14 96 Albania 1.48 0.16 2.7 3.02 102 Syria 1.34 1.22 0.82 2.94
Νοµοθετικό πλαίσιο εν είναι δυνατή η εµφάνιση της εικόνας. Ίσως να µην επαρκεί η µνήµη του υπολογιστή για το άνοιγµα της εικόνας ή ίσως η εικόνα να έχει καταστραφεί. Επανεκκινήστε τον υπολογιστή και ανοίξτε ξανά το αρχείο. Αν εµφανίζεται ακόµα το κόκκινο x, ίσως να πρέπει να διαγράψετε την εικόνα και να την εισαγάγετε ξανά. Η Έρευνα και Παραγωγή Υδρογονανθράκων στη χώρα διέπεται από τον Ν. 2289/95.Βασικές διατάξεις που αφορούν διεξαγωγή έρευνας, οικονοµικούς όρους της παραγωγής, λειτουργίας των αναδόχων εταιρειών κλπ., χρήζουν αναθεώρησης ώστε να είναι συµβατές µε τη τρέχουσα πρακτική της διεθνούς πετρελαϊκής βιοµηχανίας Το 1997 έγινε ο µοναδικός Γύρος Παραχωρήσεων για 4 περιοχές τα ερευνητικά αποτελέσµατα δεν ήταν ιδιαίτερα θετικά (ανεκπλήρωτες ερευνητικές υποχρεώσεις και επιστροφή περιοχών) Το Ελληνικό ηµόσιο το 2007 ανακάλεσε, µε µονοµερή νοµοθετική πράξη, από την ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε. τα αποκλειστικά δικαιώµατα της σε 55.000 τ.χλµ. πετρελαιοπιθανών περιοχών Το Ελληνικό ηµόσιο δεν διαθέτει την κατάλληλη οργανωτική υποδοµή για την παραχώρηση δικαιωµάτων Ε&Π και την παρακολούθηση των πετρελαϊκών εργασιών Το µοναδικό κοίτασµα της χώρας στην περιοχή του Πρίνου διέπεται από ειδικές νοµοθετικές ρυθµίσεις ιδιαίτερα ευνοϊκές για τον ανάδοχο
Πρόταση προς managementτης Global Oil Co εν είναι δυνατή η εµφάνιση της εικόνας. Ίσως να µην επαρκεί η µνήµη του υπολογιστή για το άνοιγµα της εικόνας ή ίσως η εικόνα να έχει καταστραφεί. Επανεκκινήστε τον υπολογιστή και ανοίξτε ξανά το αρχείο. Αν εµφανίζεται ακόµα το κόκκινο x, ίσως να πρέπει να διαγράψετε την εικόνα και να την εισαγάγετε ξανά. Επειδή: το γεωλογικό περιβάλλον είναι θετικό, αλλά «πολύπλοκο», η διαθέσιµη επιστηµονική βιβλιογραφία είναι πτωχή, οι ερευνητικές εργασίες σταµάτησαν στα µέσα της δεκαετίας του 90, υπάρχουν ανεξερεύνητες περιοχές και γεωλογικοί στόχοι, οι µέχρι σήµερα οικονοµικοί όροι είναι ανταγωνιστικοί και η χώρα ανήκει στην Ε.Ε. Παρά: τις µέχρι σήµερα τεχνικές αποτυχίες, την διοικητική «απουσία» της Πολιτείας και τις πρόσφατες αµφιλεγόµενες «αρνητικές» επιχειρηµατικές της πράξεις Πρέπει: να παρακολουθούµε τις διεργασίες σε θεσµικό και διοικητικό επίπεδο καθώς και τις τυχόν νεώτερες τεχνικές δηµοσιεύσεις και σε περίπτωση θετικών εξελίξεων να βολιδοσκοπήσουµε την ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ για δυνατότητες επιχειρηµατικής συνεργασίας
εν είναι δυνατή η εµφάνιση της εικόνας. Ίσως να µην επαρκεί η µνήµη του υπολογιστή για το άνοιγµα της εικόνας ή ίσως η εικόνα να έχει καταστραφεί. Επανεκκινήστε τον υπολογιστή και ανοίξτε ξανά το αρχείο. Αν εµφανίζεται ακόµα το κόκκινο x, ίσως να πρέπει να διαγράψετε την εικόνα και να την εισαγάγετε ξανά. Υπάρχει µέλλον στο ελληνικό Ε&Π ; ΝΑΙ ΥΠΑΡΧΕΙ! Αρκεί να κάνει η Πολιτεία ότι κάνουν και όλες οι υπόλοιπες χώρες ανά την υφήλιο: Μέσω ενός κρατικού φορέα προκηρύσσουν και µε διαφανείς διαδικασίες παραχωρούν και ελέγχουν τα δικαιώµατα Έρευνας και Παραγωγής σε διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες µε αποδεδειγµένη οικονοµική επάρκεια και εµπειρία Είναι εποµένως επιτακτική ανάγκη η άµεση δηµιουργία ενός ευέλικτου κρατικού φορέα,, σωστά στελεχωµένου,, οποίος θα είναι αρµόδιος για: : την δηµιουργία σύγχρονου ανταγωνιστικού νοµοθετικού πλαισίου την επιλογή των προς παραχώρηση περιοχών µε αυστηρά κριτήρια την επιχειρηµατική προώθηση των επιλεγµένων περιοχών την επιλογή των αναδόχων εταιρειών µέσα από απολύτως διαφανείς και σαφείς διαγωνιστικές διαδικασίες και την αυστηρή παρακολούθηση των εργασιών έρευνας και παραγωγής σύµφωνα µε τη διεθνή πρακτική
εν είναι δυνατή η εµφάνιση της εικόνας. Ίσως να µην επαρκεί η µνήµη του υπολογιστή για το άνοιγµα της εικόνας ή ίσως η εικόνα να έχει καταστραφεί. Επανεκκινήστε τον υπολογιστή και ανοίξτε ξανά το αρχείο. Αν εµφανίζεται ακόµα το κόκκινο x, ίσως να πρέπει να διαγράψετε την εικόνα και να την εισαγάγετε ξανά. Υπάρχει µέλλον στο ελληνικό Ε&Π ; ΝΑΙ ΥΠΑΡΧΕΙ! Οι διαθέσιµοι ελληνικοί πόροι (κεφάλαια, ανθρώπινο δυναµικό) απαιτούν διαφορετική προσέγγιση για να είναι ανταγωνιστικοί: Υπάρχει τεχνογνωσία Υπάρχει ιδιαίτερα έµπειρο προσωπικό αλλά και νέοι ικανοί συνάδελφοι µε όρεξη και γνώσεις, Η δυνατότητα διάθεσης σηµαντικών κεφαλαίων από ελληνικές εταιρείες είναι µάλλον περιορισµένη είτε για λόγους στρατηγικών επιλογών είτε οικονοµικών δυνατοτήτων και συγκυριών Οι εταιρείες όµως µπορούν να εξετάσουν τη δυνατότητα να είναι παρούσες στο επιχειρηµατικό γίγνεσθαι Ε&Π στην Ελλάδα εκµεταλλευόµενες την εµπορική παρουσία τους στην χώρα επιµερίζοντας τους τεχνικούς, οικονοµικούς και επιχειρηµατικούς κινδύνους συµµετέχοντας σε κοινοπραξίες µε αξιόπιστες και έµπειρες διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες
εν είναι δυνατή η εµφάνιση της εικόνας. Ίσως να µην επαρκεί η µνήµη του υπολογιστή για το άνοιγµα της εικόνας ή ίσως η εικόνα να έχει καταστραφεί. Επανεκκινήστε τον υπολογιστή και ανοίξτε ξανά το αρχείο. Αν εµφανίζεται ακόµα το κόκκινο x, ίσως να πρέπει να διαγράψετε την εικόνα και να την εισαγάγετε ξανά. Υπάρχει δυνατότητα επιχειρηµατικής προσέγγισης για την ανάπτυξη του Ελληνικού Ε&Π σύµφωνα µε τη διεθνή πρακτική Υπάρχει µέλλον!!! ΑΚΟΥΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ;
εν είναι δυνατή η εµφάνιση της εικόνας. Ίσως να µην επαρκεί η µνήµη του υπολογιστή για το άνοιγµα της εικόνας ή ίσως η εικόνα να έχει καταστραφεί. Επανεκκινήστε τον υπολογιστή και ανοίξτε ξανά το αρχείο. Αν εµφανίζεται ακόµα το κόκκινο x, ίσως να πρέπει να διαγράψετε την εικόνα και να την εισαγάγετε ξανά. Ευχαριστώ για την προσοχή σας