ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 1 ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΡΥΠΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΘΟΡΥΒΟΥ ΣΤΙΣ ΚΑΜΠΙΝΕΣ ΔΙΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΟΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΝΟΣΕ. ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ Εντ. Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΝΙΚΟΛΑΟΣ Ε. ΗΛΙΟΥ Επίκουρος Καθξγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΠΕΡΙΛΗΨΗ To παρόν άρθρο παρουσιάζει τα αποτελέσματα σχετικού ερευνητικού προγράμματος, (1),(2) που εκπονήθηκε στον Συγκοινωνιακό Τομέα του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας για την ΚΞ Αττική Οδός Α.Ε. (Α.Ο), προκειμένου να διερευνηθεί η ποιότητα του ατμοσφαιρικού και ακουστικού περιβάλλοντος στις καμπίνες των διοδίων του οδικού συστήματος και να αξιολογηθούν πιθανές δυσμενείς επιπτώσεις στους εργαζόμενους. Η επιλογή των σχετικών περιβαλλοντικών παραμέτρων - που καταγράφηκαν και αξιολογήθηκαν σε δύο αντιπροσωπευτικές θέσεις διοδίων και για δύο πλήρεις τυπικές εβδομάδες στο πλαίσιο του σχετικού ερευνητικού προγράμματος είναι: Μονοξείδιο του Άνθρακα (CO), Μονοξείδιο και Διοξείδιο του Αζώτου (ΝΟ & ΝΟ2), Ολικές Πτητικές Οργανικές ενώσεις (TVOC), Σκόνη (βάσει του ΠΔ 307/1986), Μόλυβδος (Pb), σύμφωνα με το NIOSH 7082, καθώς και ο Συγκοινωνιακός Θόρυβος στον χώρο εργασίας (σύμφωνα με το ΠΔ 85/1991). Οι καταγραφές διεξήχθησαν σε δύο αντιπροσωπευτικές θέσεις διοδίων της Α.Ο. (Υμηττού και Πεντέλης), σε δύο τυπικές εβδομάδες φθινοπωρινής και θερινής περιόδου, αντίστοιχα.
2 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓH ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ & ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ Η ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα χαρακτηρίζεται από την περιεκτικότητά του σε στερεές, υγρές ή αέριες ουσίες σε ποσότητα : η οποία μπορεί να βλάψει την υγεία του ανθρώπου ή να του προκαλέσει οχλήσεις και που μπορεί να διαταράξει την οικολογική ισορροπία σε οποιαδήποτε μικρή ή μεγάλη γεωγραφική κλίμακα. Παράλληλα, ο περιβαλλοντικός (συγκοινωνιακός), καθώς και ο εργασιακός θόρυβος αποτελεί σήμερα μια από τις πιο σημαντικές απειλές για τον άνθρωπο και έχει λάβει πλέον μεγάλες διαστάσεις, τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και στην χώρα μας, με αποτέλεσμα την ανάγκη λήψης μέτρων περιορισμού της ηχορύπανσης από κάθε ηχητική πηγή, τόσο στο αστικό, όσο και εργασιακό περιβάλλον. Η επιλογή των αντιπροσωπευτικών θέσεων διοδίων και οι χρονικές περίοδοι των μετρήσεων περιγράφονται αναλυτικά στη συνέχεια. 1.1 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΌΡΙΑ ΑΕΡΙΩΝ ΡΥΠΩΝ Κατά την τυπική εβδομάδα από 1/11/2002 ώρα 14:30 έως 8/11/2002 ώρα 14:30 πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις αερίων ρύπων στην καμπίνα/τροχιά #3 των διοδίων Υμηττού της Α.Ο. Κατά τη διάρκεια των μετρήσεων είχε εξασφαλισθεί να διατηρηθούν συνέχεια σε λειτουργία, τόσο η καμπίνα μέτρησης, όσο και οι εκατέρωθεν καμπίνες/τροχιές #2 και #4. Επίσης, είχε εξασφαλισθεί να επανδρωθεί η καμπίνα #3 με χειριστές, οι οποίοι δεν θα καπνίζουν κατά τη διάρκεια της βάρδιας τους. Στη συνέχεια, και κατά την τυπική εβδομάδα από 1/7/2003 ώρα 14:30 έως και 8/7/2003 ώρα 14:30 πραγματοποιήθηκαν αντίστοιχες μετρήσεις στην καμπίνα #2 των διοδίων Πεντέλης της Α.Ο. έχοντας, επίσης, εξασφαλισθεί να κρατηθούν σε λειτουργία, τόσο η ανωτέρω καμπίνα μέτρησης και οι εκατέρωθεν καμπίνες #1 και #3. Και στην περίπτωση αυτή, η καμπίνα/τροχιά #2 επανδρώθηκε με χειριστές, οι οποίοι δεν κάπνιζαν κατά τη διάρκεια της βάρδιας τους. Οι μετρήσεις αερίων ρύπων διεξήχθησαν χωρίς προβλήματα με συνεχή λειτουργία των αναλυτών ΝΟ/ΝΟ2/ΝΟx και CO και με 8ωρη λειτουργία του ανιχνευτή TVOC και του δειγματολήπτη σκόνης κατά τη διάρκεια της βάρδιας 06:30 14:30 καθημερινά. Οι αναλυτές
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 3 ΝΟ/ΝΟ2/ΝΟx και CO τοποθετήθηκαν εξωτερικά από την καμπίνα και ελάμβαναν δείγμα μέσω κατάλληλου σωλήνα αναρρόφησης του οποίου το σημείο αναρρόφησης τοποθετήθηκε εσωτερικά στην καμπίνα. Η αναρρόφηση γινόταν στο κάτω σημείο του παραθύρου της καμπίνας και σε απόσταση 40-50 εκατοστά από τη ζώνη αναπνοής του εργαζόμενου. Ο ανιχνευτής TVOC και ο δειγματολήπτης σκόνης τοποθετήθηκαν στον πάγκο εργασίας της καμπίνας, ακριβώς πίσω από την οθόνη του υπολογιστή και προς την πλευρά του παραθύρου, σε απόσταση περίπου 60-70 εκατοστών από τη ζώνη αναπνοής του εργαζόμενου. H σύγκριση των ανωτέρω καταγραφών έγινε με τα όρια που παρατίθενται στην συνέχεια στον πίνακα 1: Παράμετρος Μονοξείδιο του Ανθρακα CO (1) Πίνακας 1: Οριακές τιμές αερίων ρύπων Οριακή τιμή έκθεσης (8 ώρες) Ανώτατη οριακή τιμή έκθεσης (15 λεπτά) Άλλο όριο 50 ppm 300 ppm N/A (5) Μονοξείδιο του 25 ppm N/A N/A Αζώτου ΝΟ (1) Διοξείδιο του Αζώτου ΝΟ2 (1) 5 ppm 5 ppm N/A Ολικές Πτητικές Οργανικές Ενώσεις TVOC (2) N/A N/A < 200 μg/m³ (σαν όριο κλίμακας άνεσης σε 8ωρη βάση) Σκόνη (3) 10 mg/m³ N/A N/A Μόλυβδος Pb (4) 0.1 mg/m3 N/A N/A (1) Σύμφωνα με το Π.Δ 90/1999. (2) Σύμφωνα με το συνημμένο κείμενο ΔΕΙΚΤΗΣ T-VOC. (3) Σύμφωνα με το Π.Δ 307/1986. (4) Σύμφωνα με NIOSH 7082. (5) Μη διαθέσιμο / Not available. Ειδικά για τις Πτητικές Ενώσεις, για τις οποίες δεν υπάρχει συγκεκριμένο όριο, έχει γίνει αποδεκτό το κοινώς αποδεκτό γενικό όριο των 200 μg/m³ ολικών πτητικών, κάτω από το οποίο θεωρείται ότι ο εργαζόμενος ευρίσκεται σε περιβάλλον άνεσης. Για τη μετα-
4 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ τροπή των μετρήσεων (ο ανιχνευτής μετρά σε ppb isobutylene) σε μονάδες συγκρίσιμες με το όριο εφαρμόζεται η παρακάτω σχέση : Τιμή προς σύγκριση (μg/m3) = Μετρηθείσα τιμή (ppb isobutelene) Χ σταθερά διόρθωσης Χ μοριακό βάρος Χ 0.041 Σημείωση: Ισχύει η παραδοχή ότι το 100% των πτητικών είναι βενζόλιο (C6H6) με μο ριακό βάρος 78 και σταθερά διόρθωσης 0.53 (σταθερά ισοδύναμου βενζολίου ως προς isobutylene). 1.2 Θόρυβος Ημερήσια ατομική ηχοέκθεση Όριο Σύμφωνα με το υπ αριθμ. Π.Δ 85/18-3-91( Φ.Ε.Κ 38) και τα άρθρα 2, 3 και 4, μετρήθηκε το Leq (100ms) για να υπολογιστεί η Ημερήσια Ατομική Ηχοέκθεση (8ωρ.) για τους εργαζομένους στους ανωτέρω σταθμούς των διοδίων, οι οποίοι εκτίθενται στον συγκοινωνιακό θόρυβο. Στην ημερήσια ατομική ηχοέκθεση δεν λαμβάνεται, βέβαια, υπόψη η επίδραση οποιουδήποτε ατομικού ακο-προστατευτικού μέσου, που θα μπορούσε να έχει χρησιμοποιηθεί. Η Ημερήσια Ατομική Ηχοέκθεση ενός εργαζομένου συμβολίζεται με το δείκτη LΕP,d και υπολογίζεται με τον ακόλουθο τρόπο: LEP,d =L A eq,te +10 log 10 (Te/To) L Aeq, Te t 2 1 Te P A log 10 dt T 0 e P0 Όπου Tο = 28800 δευτερόλεπτα (= 8 ώρες) και Te η ημερήσια διάρκεια της ατομικής ηχοέκθεσης ενός εργαζομένου & P A : η τιμή (σε Pascal) της στιγμιαίας Α-σταθμισμένης ηχητικής πίεσης, στην οποία εκτίθεται, στον αέρα υπό ατμοσφαιρική πίεση, ένα άτομο ανεξάρτητα από τις μετακινήσεις του κατά την εργασία. Το όριο της ατομικής ηχοέκθεσης, το οποίο διερευνήθηκε, είναι τα 85dB(A), όπως αυτό ορίζεται, σύμφωνα με το σχετικό υπ αριθμ. Π.Δ 85/18-3-91( Φ.Ε.Κ 38) άρθρο 4.
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 5 2. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ & ΘΟΡΥΒΟΥ Ο εξοπλισμός, που χρησιμοποιήθηκε για τις μετρήσεις ατμοσφαιρικής ρύπανσης και συγκοινωνιακού θορύβου, περιγράφεται στη συνέχεια: 2.1 Αναλυτής Μονοξειδίου του Άνθρακα CO Χρησιμοποιήθηκε ο αναλυτής CO συνεχούς μέτρησης μοντέλο 48C της Thermo Environmental Instruments (ΗΠΑ) με αρχή λειτουργίας την απορρόφηση στο υπέρυθρο και όριο ανίχνευσης: 0.04 ppm Είναι πιστοποιημένος κατά EPA και διαθέτει πιστοποιητικό CE για την ηλεκτρική του σύνδεση και τις ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές. Φωτογραφία 1: Αναλυτής Μονοξειδίου του Άνθρακα CO 2.2 Αναλυτής Μονοξειδίου και Διοξειδίου του Αζώτου ΝΟ/ΝΟ 2 Χρησιμοποιήθηκε ο αναλυτής NOx συνεχούς μέτρησης μοντέλο 42C της εταιρείας Thermo Environmental Instruments (ΗΠΑ) με αρχή λειτουργίας τη χημειοφωταύγεια. και όριο ανίχνευσης τα 0.5 ppb. Είναι πιστοποιημένος κατά EPA και διαθέτει πιστοποιητικό CE για την ηλεκτρική του σύνδεση και τις ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές.
6 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ Φωτογραφία 2: Αναλυτής Μονοξειδίου και Διοξειδίου του Αζώτου ΝΟ/ΝΟ 2 2.3 Ανιχνευτής Ολικών Πτητικών Οργανικών Ενώσεων - TVOC Χρησιμοποιήθηκε ο φορητός ανιχνευτής T-VOC, μοντέλο ppbrae, της εταιρείας RAE Systems (ΗΠΑ), αντιεκρηκτικού τύπου με ενσωματωμένη αντλία και δυνατότητα μέτρησης πολλαπλών αερίων, με συνολική ένδειξη ή μεμονωμένα, αν υπάρχει μόνο ένα αέριο στο δείγμα. Φωτογραφία 3:Ανιχνευτής Ολικών Πτητικών Οργανικών Ενώσεων - TVOC 2.4 Δειγματολήπτης Ολικής Σκόνης & Μολύβδου Χρησιμοποιήθηκε φορητός δειγματολήπτης Ολικής Σκόνης, μοντέλο 224-PCEX, της εταιρείας SKC (ΗΠΑ για την ανίχνευση και μέτρηση σωματιδίων (αδρανή σκόνη, τοξική σκόνη, κλπ) στο εργασιακό περιβάλλον. Είναι αντι-εκρηκτικού τύπου (ΕΕx ia IIC T4), και η ανάλυση για μόλυβδο γίνεται στο χημείο, με Ατομική Απορρόφηση με φούρνο γραφίτη.
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 7 Φωτογραφία 4: Ανιχνευτής Ολικής Σκόνης 2.5 Συγκοινωνιακός Θόρυβος Για τις μετρήσεις θορύβου χρησιμοποιήθηκαν ολοκληρωτικό ηχόμετρο καταγραφής και στατιστικής ανάλυσης θορύβου SOLO v1.02. της 01dB, συμβατό με το τελευταίο διεθνές πρότυπο. (IEC 61672-1), το οποίο εγκαταστάθηκε εντός του σταθμού διοδίων, όσο το δυνατόν πιο κοντά στο παράθυρο, με το μικρόφωνο προς την κατεύθυνση του εργαζομένου, καθώς και ένα σταθμισμένο δοσίμετρο SIE95, κατάλληλο για την εκτίμηση συνθηκών εργασίας. Το παραπάνω όργανο αποτελείται από δύο τύπους συσκευών: ένα σταθμισμένο ηχόμετρο όπως αυτό περιγράφεται στο πρότυπο IEC 804 και ένα δοσίμετρο, όπως αυτό περιγράφεται στο πρότυπο IEC 1252. Φωτογραφία 5: Δοσίμετρο SIE95
8 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ Φωτογραφία 6: Ολοκληρωτικό ηχόμετρο & στατιστικός αναλυτής θορύβου SOLO v1.02 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ 3.1. Διόδια Υμηττού 3.1.1 Αέριοι ρύποι Στο διάγραμμα του σχήματος 1 παρουσιάζονται οι μέσες 15λεπτες τιμές των ρύπων CO (ppm) και ΝΟ (ppb). Προκύπτει το συμπέρασμα ότι σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει υπέρβαση της ανώτατης οριακής τιμής έκθεσης (15 λεπτών) και για τις δύο παραμέτρους (όριο CO: 300 ppm και όριο NO 25000 ppb). Παρατηρείται μία αύξηση των επιπέδων του CO κατά τις 06:00-09:00, 13:00 14:00, 18:00 19:00 και 21:00 22:00. Από παράλληλη ανάλυση των μέσων 8ωρων τιμών (οριακές τιμές έκθεσης) προκύπτει ότι η συνολική έκθεση των εργαζομένων στις καμπίνες των διοδίων, κατά τη διάρκεια των μετρήσεων, ήταν κάτω από τα όρια για την Ασφάλεια και Υγιεινή εργαζομένων. CO ( p pm ) v s NO ( pp b) - 1 5 m in Av g 14 00 14.0 0 12 00 12.0 0 10 00 10.0 0 8 00 8.00 NO CO 6 00 6.00 4 00 4.00 2 00 2.00 0 T im e 0.00 NO p pb CO p pm Σχήμα 1: Μέσες 15λεπτες τιμές αερίων ρύπων CO (ppm) και ΝΟ (ppb)
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 9 Σε ό,τι αφορά στον ρύπο TVOC, η ημερήσια διακύμανση των στιγμιαίων (μέσος όρος λεπτού) τιμών των TVOC παρουσιάζεται στο διάγραμμα του σχήματος 2 στη συνέχεια. Πλην δύο στιγμιαίων εξάρσεων στο διάστημα 13:00-13:30 (4/11/2002) και περί την 11:30 (6/11/2002), οι στιγμιαίες τιμές έχουν διατηρηθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα. TVOC - 1 m in avg 3000 2500 2000 ppb 1500 1000 500 0 6:19 6:49 7:19 7:49 8:19 8:49 9:19 9:49 10:19 10:49 11:19 11:49 12:19 12:49 13:19 13:49 14:19 O?a 2-??e 3-??e 4-??e 5-??e 6-??e 7-??e 8-??e Σχήμα 2: Ημερήσια διακύμανση των στιγμιαίων τιμών TVOC (μέσος όρος λεπτού) Πίνακας 2: Ρύποι Σκόνη & Pb. Ημ/νια δειγματοληψιών Ολική Σκόνη mg/m3 Μόλυβδος μg/m3 2/11/2002 6:30-14:30 0.2 0.26 3/11/2002 6:30-14:30 0.1 0.14 4/11/2002 6:30-14:30 0.4 0.51 5/11/2002 6:30-14:30 0.3 0.28 6/11/2002 6:30-14:30 0.4 0.58 7/11/2002 6:30-14:30 0.02 0.03 8/11/2002 6:30-14:30 0.3 0.39 Μέγιστη 0.4 0.58 Τα επίπεδα σκόνης κυμάνθηκαν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, όπως προκύπτει από τον ανωτέρω πίνακα 1 των δειγματοληψιών, οι οποίες εκτελέστηκαν στην πρωινή βάρδια. Το όριο για 8ωρη έκθεση είναι 10 mg/m 3, ενώ η μέγιστη τιμή που συλλέχθηκε ήταν μόλις 0.4 mg/m 3. Τα επίπεδα Pb, επίσης, κυμάνθηκαν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, όπως προ-
10 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ κύπτει από τον πίνακα 2 στη συνέχεια. Το όριο για 8ωρη έκθεση είναι 0.1 mg/m 3, ενώ η μέγιστη τιμή που συλλέχθηκε ήταν 0.58 μg/m 3. 3.1.2. Συγκοινωνιακός & Εργασιακός θόρυβος Οι Ελάχιστες και Μέγιστες τιμές, καθώς και οι μέσοι όροι δεικτών θορύβου κατά τη διάρκεια της τυπικής εβδομάδας των μετρήσεων παρουσιάζονται στο διάγραμμα του σχήματος 3 στη συνέχεια, ενώ στο σχήμα 4 παρουσιάζονται ενδεικτικά το διάγραμμα διακύμανσης δείκτη Leq, καθώς και η Έκθεση θορύβου κατά τη διάρκεια μίας αντιπροσωπευτικής βάρδιας., : Leq(1 ), Lm in, Lm ax, L95, L90, L50, L10, L1 140 120 100 db(a) 80 60 40 20 min average max 0 Leq Lmin Lmax L95 L90 L50 L10 L1 Σχήμα 3: Ελάχιστες -Μέγιστες τιμές & Μέσοι όροι δεικτών θορύβου κατά τη διάρκεια της τυπικής εβδομάδας των μετρήσεων Όνομα Αρχείου SIE95-021102.CMG Θέση Μέτρησης Line 3 Στάθμιση A Τύπος δεδομένων Αρχή Τέλος L EP,d (dba) 81,5 Leq 02/11/02 06: 28:28 02/11/02 14: 28:29
Line3 Leq 10s A SAM 11/02/02 06h33m48 81,5dB SAM 11/02/02 14h29m18 110 105 100 95 90 85 80 75 70 65 60 55 50 45 40 07h 08h 09h 10h 11h 12h 13h 14h ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 11 Σχήμα 4: Διακύμανση δείκτη Leq & Έκθεση θορύβου κατά τη διάρκεια μίας αντιπροσωπευτικής βάρδιας 3.2 Διόδια Α.Ο Πεντέλης 3.2.1 Ατμοσφαιρική ρύπανση Στο διάγραμμα του σχήματος 5 παρουσιάζονται οι μέσες 15λεπτες τιμές των ρύπων CO (ppm) και ΝΟ (ppb) στα διόδια Α.Ο Πεντέλης. Από το διάγραμμα αυτό προκύπτει ότι σε καθε περίπτωση οι δύο αυτές παράμετροι ακολουθούν στενά (παράλληλη αυξομείωση) η μία την άλλη, καθότι είναι παράμετροι 100% εκπομπής καυσαερίων από οχήματα. Επίσης, προκύπτει το συμπέρασμα ότι σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει υπέρβαση της ανώτατης οριακής τιμής έκθεσης (15 λεπτών) και για τις δύο παραμέτρους (όριο: 300 ppm CO, 25000 ppb NO). CO (ppm) vs NO (ppb) - 15 min Avg 500 400 300 NO 200 100 0 20 15 10 CO 5 0 Time NO (ppb) CO (ppm) Σχήμα 5: Μέσες 15λεπτες τιμές ρύπων CO (ppm) & ΝΟ (ppb) Σε ό,τι αφορά στον ρύπο TVOC, η ημερήσια διακύμανση των στιγμιαίων (μέσος όρος λεπτού) τιμών των TVOC παρουσιάζεται στο διάγραμμα του σχ. 6. Πέραν δύο σημαικών
12 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ εξάρσεων (α) 1400 ppb στο διάστημα στις 08:00 στις 8/07/2003 και (β) 400-500 ppb την περίοδο μεταξύ 13:00 με 13:30 στις 05/7/2003 και 08/07/03 ακόμη και οι στιγμιαίες τιμές έχουν διατηρηθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα. 1600.00 TVOC - 1 min avg 1400.00 1200.00 1000.00 800.00 600.00 400.00 200.00 0.00 0 6 :3 0 0 6 :4 3 0 6 :5 6 0 7 :0 9 0 7 :2 2 0 7 :3 5 0 7 :4 8 0 8 :0 1 0 8 :1 4 0 8 :2 7 0 8 :4 0 0 8 :5 3 0 9 :0 6 0 9 :1 9 0 9 :3 2 0 9 :4 5 0 9 :5 8 1 0 :1 1 1 0 :2 4 1 0 :3 7 1 0 :5 0 1 1 :0 3 1 1 :1 6 1 1 :2 9 1 1 :4 2 1 1 :5 5 1 2 :0 8 1 2 :2 1 1 2 :3 4 1 2 :4 7 1 3 :0 0 1 3 :1 3 1 3 :2 6 1 3 :3 9 1 3 :5 2 1 4 :0 5 1 4 :1 8 p p b 02/7 03/7 04/7 05/7 06/7 07/7 08/07 Σχήμα 6. Ημερήσια διακύμανση των στιγμιαίων (μέσος όρος λεπτού) τιμών TVOC Τα επίπεδα σκόνης κυμάνθηκαν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, όπως προκύπτει από τον κάτωθι πίνακα 3 των δειγματοληψιών, οι οποίες εκτελέσθηκαν στην πρωινή βάρδια, ενώ η μέγιστη τιμή που συλλέχθηκε ήταν 0.44 mg/m 3. Τα επίπεδα Pb, επίσης, κυμάνθηκαν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, όπως προκύπτει από τον πίνακα 3 στη συνέχεια, με μέγιστη τιμή που συλλέχθηκε τα 0.22 μg/m 3. Πίνακας 3: Σκόνη & Pb Ημ/νια δειγματοληψιών Ολική Σκόνη mg/m3 Μόλυβδος μg/m3 2/7/2003 6:30-14:30 0.44 0.18 3/7/2003 6:30-14:30 0.42 0.22 4/7/2003 6:30-14:30 0.36 0.14 5/7/2003 6:30-14:30 0.13 0.08 6/7/2003 6:30-14:30 0.17 0.09 7/7/2003 6:30-14:30 0.27 0.09 8/7/2003 6:30-14:30 0.30 0.09 Μέγιστη 0.44 0.22
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 13 3.2.2 Συγκοινωνιακός & εργασιακός θόρυβος Η διακύμανση των τιμών του δείκτη L EP,d για όλες τις βάρδιες στα διόδια Πεντέλης, παρουσιάζονται στο διάγραμμα του σχήματος 7 στη συνέχεια, ενώ στο σχήμα 8 παρουσιάζονται, ενδεικτικά, το διάγραμμα διακύμανσης δείκτη Leq, καθώς και η Έκθεση θορύβου κατά τη διάρκεια μίας αντιπροσωπευτικής βάρδιας. LEP,d 2/07/03 14:30 9/07/03 06:30 80 75 70 db(a) 65 60 LEP,d 55 50 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 Σχήμα 7: Διακύμανση τιμών δείκτη LEP,d για όλες τις βάρδιες Στάθμιση A Τύπος δεδομένων Leq Αρχή 07/07/03 06: Τέλος 30:00 07/07/03 14: 30:00 L EP,d (dba) 70,4 #1 Leq 1m A MON 07/07/03 06h30 70,4dB MON 07/07/03 14h29 90 85 80 75 70 65 60 07h 08h 09h 10h 11h 12h 13h 14h Σχήμα 8: Διάγραμμα διακύμανσης δείκτη Leq & Έκθεση θορύβου κατά τη διάρκεια μίας αντιπροσωπευτικής βάρδιας
14 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από τα αποτελέσματα ανωτέρω (1) & (2) συμπεραίνουμε τα ακόλουθα: 4.1. Διόδια Α.Ο. Υμηττού a Σε ό,τι αφορά στην ανίχνευση επιβλαβών χημικών παραγόντων, που προέρχονται από την οδική κυκλοφορία στις καμπίνες διοδίων της Αττικής Οδού στα διόδια Υμηττού, τα επίπεδα που ανιχνεύθηκαν ήταν σημαντικά χαμηλότερα από τα σχετικά όρια, όπως αυτά ισχύουν για την ασφάλεια και την υγιεινή εργαζομένων. Μόνο το επίπεδο των ολικών πτητικών ενώσεων πλησίασε σημειακά το όριο άνεσης, ένα όριο, το οποίο ισχύει άτυπα για ποιότητα αέρα εσωτερικών χώρων και δεν μπορεί να θεωρηθεί ως όριο εργασιακής υγιεινής και ασφάλειας. Οι σχετικές μετρήσεις διεξήχθησαν για μία τυπική εβδομάδα φθινοπώρου. Η επανάληψη της μέτρησης κατά τη θερινή περίοδο, σε συνθήκες άπνοιας (διόδια Πεντέλης), αναλύεται στη συνέχεια. Οι παράμετροι που σαφώς επηρεάζουν τα επίπεδα των ρύπων είναι προφανώς ο κυκλοφοριακός φόρτος, η σύνθεση του στόλου οχημάτων που χρησιμοποιεί την Α.Ο. και βέβαια οι ανεμολογικές μετεωρολογικές συνθήκες. Παρατηρήσαμε (όπως και ήταν αναμενόμενο) ότι, όταν ο άνεμος έπνεε αντίθετα από τη ροή των οχημάτων, οι στιγμιαίες τιμές των αερίων ρύπων ελαχιστοποιούνταν. Επίσης αναφέρεται ότι κατά την εκκίνηση των οχημάτων από στάση (αμέσως μετά την ολοκλήρωση της πληρωμής των διοδίων), οι στιγμιαίες τιμές των ρύπων πλησίαζαν σε υψηλότερα επίπεδα (ανάλογα με τον τύπο του οχήματος και πιθανόν την παλαιότητά του), πάντα όμως σε χαμηλότερα από τα προτεινόμενα όρια. a Σε ό,τι αφορά στην καταμέτρηση του συγκοινωνιακού-εργασιακού θορύβου και την αξιολόγηση της στάθμης θορύβου, στην οποία εκτίθενται οι εργαζόμενοι στον χώρο εργασίας, οι μετρήσεις αποδεικνύουν ότι η έκθεση σε θόρυβο στο σταθμό διοδίων είναι μικρότερη από το όριο των 85 db(a), όπως αυτό ορίζεται, σύμφωνα με το Π.Δ 85/18-3-91( Φ.Ε.Κ 38) άρθρο 4. Η μέση τιμή του δείκτη L EP,d κυμαίνεται μεταξύ των 80 db(a) και 83dB(A), άρα δεν είναι αναγκαία η λήψη μέτρων προστασίας, όπως προβλέπεται από το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα.
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 15 4.2 Διόδια Α.Ο. Πεντέλης a Σε ό,τι αφορά στην ανίχνευση επιβλαβών χημικών παραγόντων (αερίων ρύπων), που προέρχονται από την οδική κυκλοφορία στις καμπίνες διοδίων της Αττικής Οδού (Διόδια Πεντέλης), τα επίπεδα που ανιχνεύθηκαν ήταν σημαντικά χαμηλότερα από τα σχετικά όρια, όπως αυτά ισχύουν για την ασφάλεια και την υγιεινή εργαζομένων. Μόνο το επίπεδο των ολικών πτητικών ενώσεων πλησίασε σε μία βάρδια σημειακά το όριο άνεσης, ένα όριο το οποίο ισχύει άτυπα για ποιότητα αέρα εσωτερικών χώρων και δεν μπορεί να θεωρηθεί ως όριο εργασιακής υγιεινής και ασφάλειας. Οι σχετικές μετρήσεις διεξήχθησαν για μία τυπική εβδομάδα θερινής περιόδου. Οι συνθήκες, που επικράτησαν κατά την εβδομάδα αυτή, κατέγραψαν στη συγκεκριμένη θέση ανέμους εντάσεως μέχρι 3.1 m/s, με επικρατούσα διεύθυνση τη βορεινή. a Σε ό,τι αφορά στην καταμέτρηση του εργασιακού θορύβου - αξιολόγηση της στάθμης θορύβου, στην οποία εκτίθενται οι εργαζόμενοι στον χώρο εργασίας, οι μετρήσεις αποδεικνύουν ότι η έκθεση σε θόρυβο, στο σταθμό διοδίων Πεντέλης, είναι μικρότερη από το όριο των 85 db(a) όπως αυτό ορίζεται σύμφωνα με το Π.Δ 85/18-3-91( Φ.Ε.Κ 38) άρθρο 4. Η μέση τιμή του δείκτη LEP,d κυμαίνεται μεταξύ των 65 db(a) και 75 db(a), άρα δεν προβλέπεται να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας που προβλέπονται από το ανωτέρω Προεδρικό Διάταγμα. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Π.Θ. - ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ - ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2002, Ερευνητικό Πρόγραμμα «Ανίχνευση επιβλαβών χημικών παραγόντων που προέρχονται από την οδική κυκλοφορία στις Καμπίνες διοδίων της Αττικής Οδού» & «καταμέτρηση του εργασιακού θορύβου - αξιολόγηση της στάθμης θορύβου στην οποία εκτίθενται οι εργαζόμενοι στον χώρο εργασίας (ΠΔ 85/18.3.91)» Α ΦΑΣΗ 2. ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Π.Θ. - ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ - ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2003, Ερευνητικό Πρόγραμμα «Ανίχνευση επιβλαβών χημι-
16 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ κών παραγόντων που προέρχονται από την οδική κυκλοφορία στις Καμπίνες διοδίων της Αττικής Οδού» & «καταμέτρηση του εργασιακού θορύβου - αξιολόγηση της στάθμης θορύβου στην οποία εκτίθενται οι εργαζόμενοι στον χώρο εργασίας (ΠΔ 85/18.3.91)» Β ΦΑΣΗ