Αθήνα, 28 Ιουνίου 2010 Σχόλια και παρατηρήσεις της Greenpeace επί του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τις ΑΠΕ και των συνεπαγόµενων εθνικών, κλιµατικών και ενεργειακών στόχων έως το 2020 Εισαγωγικά Η Greenpeace χαιρετίζει τις πρόσφατες πολιτικέs πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ µε στόχο αφενός την έγκαιρη υποβολή του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τις ΑΠΕ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή 1, αφετέρου την επίτευξη των εθνικών στόχων, όπως αυτοί απορρέουν από την Ευρωπαϊκή νοµοθεσία. Η µαζική ανάπτυξη των ΑΠΕ πάντα σε συνδυασµό µε την εξοικονόµηση ενέργειας έχει τεράστια περιβαλλοντικά, οικονοµικά και κοινωνικά οφέλη. Η ΕΗ το 2009 δαπάνησε το 28,2% των συνολικών εσόδων της σε υγρά καύσιµα, φυσικό αέριο, αγορές ενέργειας και δικαιώµατα εκποµπής CO 2, ενώ για το 2008 το αντίστοιχο µέγεθος ήταν 53,2% 2. Οι δαπάνες αυτές θα είναι σηµαντικά µεγαλύτερες σε περιόδους αύξησης των τιµών των εισαγόµενων καυσίµων και αναµένεται να αυξηθούν δραµατικά από το 2013, όταν και η ΕΗ θα πρέπει να αγοράζει τα δικαιώµατα του 100% των εκποµπών της. Νοµοτελειακά, το κόστος θα µετακυλιστεί στους καταναλωτές που θα κληθούν να πληρώσουν υπέρογκες αυξήσεις στους λογαριασµούς της ΕΗ στα επόµενα χρόνια. Γίνεται αντιληπτό ότι η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιµα και η στροφή στις ΑΠΕ και την εξοικονόµηση ενέργειας θα εξοικονοµήσουν δεκάδες δισεκατοµµύρια ευρώ από την αγορά εισαγόµενων καυσίµων και ενέργειας και την αγορά δικαιωµάτων εκποµπών αερίων. Επιπλέον, η προοπτική αυτή έχει έντονα αναπτυξιακή διάσταση. Έρευνα της Greenpeace υπολογίζει ότι οι επενδύσεις στις ΑΠΕ και την εξοικονόµηση ενέργειας µπορούν να δηµιουργήσουν στην ελληνική οικονοµία έως και 290.000 νέες θέσεις εργασίας 3 µέχρι το 2020 (εκ των οποίων οι 114.000 στους τοµείς των ΑΠΕ και της εξοικονόµησης ενέργειας και οι υπόλοιπες στην ευρύτερη οικονοµία ως αποτέλεσµα της τόνωσης της αγοράς). Η Greenpeace υποστηρίζει 4 τη σταδιακή και οριστική απεξάρτηση της χώρας από το λιγνίτη και το πετρέλαιο, τη λελογισµένη χρήση του φυσικού αερίου ως µεταβατικό καύσιµο και τη µαζική διείσδυση των ΑΠΕ και της εξοικονόµησης 1 http://ec.europa.eu/energy/renewables/doc/nreap adoptedversion 30_june_en.pdf 2 http://www.dei.gr/ecpage.aspx?id=10567&nt=18&lang=1 3 http://www.greenpeace.org/greece/press/118523/green-jobs-report 4 Ενεργειακή Επανάσταση στην Ελλάδα http://www.greenpeace.org/greece/press/118523/energyrevolution 1
ενέργειας µε απώτερο στόχο τη δραµατική µείωση των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου, στα επίπεδα που υπαγορεύει η επιστήµη, έως το 2050. Οι παρατηρήσεις, τα σχόλια και οι προτάσεις που παρατίθενται παρακάτω αποσκοπούν στη βελτίωση του Εθνικού Σχεδίου ράσης, µε γνώµονα, όχι µόνο την κατ ελάχιστον επίτευξη των εθνικών στόχων έως το 2020, αλλά πολύ περισσότερο την περαιτέρω µαζική διείσδυση των ΑΠΕ στη µετά το 2020 περίοδο. Σχόλια επί της αρχής του Εθνικού Σχεδίου ράσης Το Σχέδιο ράσης προβλέπει την επίτευξη των στόχων που απορρέουν από την ευρωπαϊκή νοµοθεσία, αλλά και των αναβαθµισµένων στόχων σύµφωνα µε το Ν.3851/2010, ενώ παράλληλα επιβεβαιώνει τη µη συµµετοχή του λιθάνθρακα στο ενεργειακό µείγµα της χώρας. Επιπλέον, είναι θετικό το γεγονός ότι συγκροτείται Επιτροπή για τον Εθνικό Ενεργειακό Σχεδιασµό, αναπόσπαστος πυλώνας του οποίου αποτελεί και το Σχέδιο ράσης. Αν όµως η αρχή είναι το ήµισυ του παντός και µε δεδοµένο ότι η Ελλάδα εµφανίζει αρνητικές επιδόσεις στην προώθηση των ΑΠΕ τα τελευταία χρόνια, τότε στα αρνητικά σηµεία του Σχεδίου ράσης συγκαταλέγεται η χαµηλή ανάπτυξη που προβλέπεται στα πρώτα χρόνια µέχρι το 2015. Θα πρέπει εποµένως να επιταχυνθούν σηµαντικά οι ρυθµοί ανάπτυξης στο εγγύς µέλλον, τόσο για αναπτυξιακούς λόγους (η αγορά ΑΠΕ ασφυκτιά εδώ και χρόνια), όσο και για περιβαλλοντικούς, καθώς η Ελλάδα πρέπει να κάνει άλµατα για να καλύψει το χαµένο έδαφος. Η αποτυχία συµµόρφωσης µε την Οδηγία 2001/77 είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγµα. Επιπλέον, αν και στο Σχέδιο ράσης καταβάλλεται µία προσπάθεια να καταγραφεί ο οδικός χάρτης επίτευξης των κοινοτικών µας στόχων για το 2020, η προσπάθεια αυτή φαίνεται να εγκαταλείπεται στη µετά 2020 εποχή. Όχι µόνο ο ρυθµός ανάπτυξης των ΑΠΕ µειώνεται σηµαντικά, αλλά ταυτόχρονα αυξάνεται η κατανάλωση ενέργειας (ειδικότερα στο σενάριο της Οικονοµικής Επιτάχυνσης η κατανάλωση ενέργειας αυξάνεται δραµατικά), µία εξέλιξη µε αρνητικές περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονοµικές επιπτώσεις. εν προκαλεί απορία εποµένως το γεγονός ότι οι εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου της Ελλάδας αρχικά µειώνονται έως το 2020 και στη συνέχεια αυξάνονται ραγδαία. Η προοπτική αυτή εκ των πραγµάτων βάζει σε στενά όρια την καθαρή παραγωγή στη χώρα και έµµεσα µετατρέπει σε αγγαρεία µία εθνική προσπάθεια που οφείλει να κάνει η χώρα για την καταπολέµηση, όχι µόνο της περιβαλλοντικής, αλλά και της οικονοµικής κρίσης και η οποία προφανώς δεν εξαντλείται έως το 2020. Σε κάθε περίπτωση, το 2020 - και κατ' επέκταση το Σχέδιο ράσης - δεν είναι ο τελικός στόχος αλλά το πρώτο, αποφασιστικό βήµα µιας ενεργειακής και κλιµατικής πολιτικής διαρκούς µείωσης των εκποµπών και ανάπτυξης της καθαρής ενέργειας µε ορίζοντα το 2050. 2
Σχόλια, παρατηρήσεις και προτάσεις επί του Εθνικού Σχεδίου ράσης 1. Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας Αν και το Σχέδιο ράσης προβλέπει την εκπλήρωση των ευρωπαϊκών υποχρεώσεων της χώρας για την ανάπτυξη των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας και την ηλεκτροπαραγωγή, δυστυχώς στερείται οράµατος. Η πορεία ανάπτυξης των ΑΠΕ περιορίζεται και σχεδόν εξαντλείται έως το 2020, αφού η συνέχεια έως το 2030 δεν είναι ανάλογη. Μία τέτοια κίνηση, ουσιαστικά βάζει ηµεροµηνία λήξης στην αναπτυξιακή διάσταση των ΑΠΕ, µε επικίνδυνες κοινωνικές και οικονοµικές προεκτάσεις. Με δεδοµένο ότι οι καρποί από την εθνική προσπάθεια που καταβάλλεται σε αυτή τη δεκαετία, θα αποδώσει τα µέγιστα κυρίως στην επόµενη, κρίνεται θεµελιώδους σηµασίας, η προσπάθεια αυτή να συνεχιστεί και µετά τη 2020 περίοδο, όταν και οι οικονοµικοί και κοινωνικοί όροι θα είναι σαφώς ευνοϊκότεροι (ανάπτυξη σηµαντικής εγχώριας βιοµηχανίας ΑΠΕ, χαµηλότερο κόστος παραγωγής ενέργειας σε σύγκριση µε συµβατική παραγωγή). Προτείνεται συνεπώς η αναβάθµιση των στόχων όχι µόνο έως το 2020, αλλά και έως το 2030. Ειδικότερα για τους στόχους έως το 2030, προτείνεται η ενσωµάτωσή τους στην αναθεώρηση του Μακροχρόνιου Ενεργειακού Σχεδιασµού. Εξίσου σηµαντική είναι και η αναβάθµιση των στόχων στα πρώτα χρόνια µετά το 2010. Η κίνηση αυτή θα δώσει την απαραίτητη ώθηση στην αγορά και θα µεταστρέψει το αρνητικό επενδυτικό κλίµα για τη χώρα σε σχέση µε τις ΑΠΕ, σε µία πολύ δύσκολη περίοδο για την Ελλάδα. Σε αντίθετη περίπτωση η εγχώρια αγορά που έχει ήδη αναπτυχθεί, κινδυνεύει µε µαρασµό. Υπό αυτό το πρίσµα, κρίνεται εξαιρετικά αρνητικό το γεγονός ότι στο σχέδιο δράσης δε γίνεται η παραµικρή πρόβλεψη για ηλιοθερµικούς σταθµούς ηλεκτροπαραγωγής. Οι τεχνολογίες της βιοµάζας και της γεωθερµίας επίσης δεν αναπτύσσονται σηµαντικά, παρά το γεγονός ότι η ουσιαστική ανάπτυξη των ΑΠΕ, προϋποθέτει ένα σαφώς πιο ισόρροπο µείγµα όλων των ανανεώσιµων τεχνολογιών 5. Οι πολλά υποσχόµενες ανανεώσιµες τεχνολογίες έχουν ήδη προσελκύσει το επενδυτικό ενδιαφέρον στη χώρα µας, ενώ ο νέος νόµος για τις ΑΠΕ προβλέπει σηµαντικά οικονοµικά κίνητρα που τις καθιστούν εξαιρετικά ανταγωνιστικές επενδύσεις. Άλλωστε, στα συµπεράσµατα της παρουσίασης αναφέρεται ρητά ότι η συνεισφορά όλων των µορφών ΑΠΕ είναι αναγκαία για την επίτευξη των στόχων. Προτείνεται συνεπώς η αύξηση του συνολικού στόχου εγκατεστηµένης ισχύος των ΑΠΕ και η ενσωµάτωση συγκεκριµένων στόχων για ηλιοθερµικούς σταθµούς. Τέλος, µε δεδοµένο ότι η επιτυχία του νέου θεσµικού πλαισίου για τις ΑΠΕ θα κριθεί εκ του αποτελέσµατος και ότι η πορεία ανάπτυξης των ΑΠΕ παραµένει απογοητευτική τα τελευταία χρόνια, το Σχέδιο ράσης θα πρέπει να προβλέπει ενισχυτικά µέτρα και πολιτικές που θα συµβάλουν αποφασιστικά στην επίτευξη 5 Προτάσεις Greenpeace για το Εθνικό Σχέδιο ράσης για τις ΑΠΕ (Ιούνιος 2009) http://www.greenpeace.org/greece/press/118523/gpcomments_nreap 3
των στόχων. Για το λόγο αυτό, κρίνεται ως επιτακτική ανάγκη η θέσπιση ενδιάµεσων δεσµευτικών στόχων ανά διετία έως το 2020 και η αξιολόγησή τους, προκειµένου να παρακολουθείται αποτελεσµατικότερα η πορεία ανάπτυξης των ΑΠΕ και να αποφευχθεί η ανάγκη για αλµατώδη ανάπτυξη στα τελευταία (λίγα) χρόνια πριν το 2020. Προς την κατεύθυνση αυτή συνηγορεί και η αρνητική εµπειρία της εφαρµογής της Οδηγίας 2001/77, που έθετε ως ενδεικτικό στόχο τη διείσδυση των ΑΠΕ σε ποσοστό 20,1% έως το 2010. 2. Έξυπνα ίκτυα Ένα από τα βασικότερα προβλήµατα που πρέπει να αντιµετωπιστεί είναι το θέµα των δικτύων, τα οποία σήµερα δεν επαρκούν για να απορροφήσουν την παραγόµενη ενέργεια από ΑΠΕ, στο βαθµό που επιτάσσει η νέα ευρωπαϊκή νοµοθεσία. Ακόµα και µε τα νέα έργα ενίσχυσης του υπάρχοντος δικτύου, υπολογίζεται ότι δεν µπορούν να εγκατασταθούν περισσότερα από 5.500 6.000 MW ΑΠΕ στην Ελλάδα, ισχύς που υπολείπεται κατά πολύ από τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου ράσης. Εποµένως, η επίτευξη των κοινοτικών µας στόχων τίθεται εν αµφιβόλω εφόσον δε διασφαλιστεί ότι θα υπάρχει ένα αναβαθµισµένο έξυπνο δίκτυο µεταφοράς ενέργειας που αφενός να µπορεί να υποστηρίξει τη µαζική διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό µίγµα αφετέρου να επιτρέπει τη διαχείριση της ενεργειακής ζήτησης. Απαιτείται κατά συνέπεια µία δέσµη σχετικών µέτρων και πιο συγκεκριµένα, στο Εθνικό Σχέδιο ράσης θα πρέπει να προβλέπεται: Εγγυηµένη και κατά προτεραιότητα πρόσβαση στο ίκτυο της παραγόµενης από ΑΠΕ ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο οι παραγωγοί ΑΠΕ, θα µπορούν να πωλούν την παραγόµενη ενέργεια, όποτε αυτή είναι διαθέσιµη. Ο ιαχειριστής του ικτύου θα πρέπει επίσης να προχωρήσει σε εργασίες ανάπτυξης έξυπνων δικτύων και αποθήκευσης ενέργειας, ιδίως στις περιπτώσεις όπου αυτό επιτρέπεται από τη λειτουργία κατάλληλων αντλησιοταµιευτήρων. Ωστόσο, το σενάριο επίτευξης των στόχων δεν προβλέπει την ανάπτυξη συστηµάτων αποθήκευσης ενέργειας πριν το 2019. Η διασύνδεση των µη διασυνδεδεµένων νησιών του Αιγαίου, τόσο µεταξύ τους, όσο και µε το ηπειρωτικό δίκτυο, θεωρείται απαραίτητο βήµα για την ανάπτυξη των ΑΠΕ και την ευστάθεια του Συστήµατος και για το λόγο αυτό θα πρέπει να αναχθεί σε προτεραιότητα του ενεργειακού σχεδιασµού. 3. Εξοικονόµηση ενέργειας και αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας Σύµφωνα µε το Ευρωπαϊκό Πακέτο για το Κλίµα και την Ενέργεια, οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν δεσµευτεί να µειώσουν την πρωτογενή κατανάλωση ενέργειας κατά 20% έως το 2020 σε σύγκριση µε τα προβλεπόµενα επίπεδα 6. Ωστόσο, από µία απλή σύγκριση µεταξύ των επιπέδων της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στο σενάριο επίτευξης στόχων (διαφάνεια 37) και το σενάριο αναφοράς (διαφάνεια 32), 6 http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=com:2008:0772:fin:el:pdf 4
προκύπτει ότι η χαµηλότερη. εξοικονόµηση που επιτυγχάνεται είναι σηµαντικά Η αρνητική αυτή εξέλιξη επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι η εξοικονόµηση ενέργειας έως το 2020 δε συµπεριλαµβάνεται στις βασικές δεσµεύσεις για την επίτευξη των στόχων (διαφάνεια 6). Ακόµα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι στο τρίτο σενάριο (Οικονοµική Επιτάχυνση) προβλέπεται ραγδαία αύξηση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας (διαφάνεια 42) σε σύγκριση µε το σενάριο αναφοράς. Αυτή η πρόβλεψη, αφενός επιβεβαιώνει την ανησυχία για τη µετά 2020 περίοδο, αφετέρου κρύβει τη θεµελιωδώς λανθασµένη αντίληψη ότι η οικονοµική ανάπτυξη και η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου συνεπάγονται αναπόφευκτα και αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας. Το παρακάτω σχεδιάγραµµα όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Σχεδίου ράσης είναι χαρακτηριστικό: Επειδή ακριβώς η Ελλάδα έχει τεράστια περιθώρια εξοικονόµησης ενέργειας ως ενεργειακά σπάταλη χώρα - µπορεί να επιτευχθεί οικονοµική ανάπτυξη και παράλληλα η κατανάλωση ενέργειας να µειωθεί 7. Αναµφισβήτητα, η εξοικονόµηση ενέργειας αποτελεί έναν από τους καθοριστικούς παράγοντες που θα επηρεάσουν το επίπεδο διείσδυσης των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας και άρα θα κρίνουν αποφασιστικά την επίτευξη του στόχου για τις ΑΠΕ. Οι στόχοι για την εξοικονόµηση ενέργειας δεν εξαντλούνται το 2016 (Οδηγία 2006/32) ούτε το 2020. Η προσπάθεια αύξησης της ενεργειακής αποδοτικότητας πρέπει να είναι διαρκής και για αυτό απαιτούνται στόχοι επίτευξης 7 http://www.greenpeace.org/greece/press/118523/energy-revolution σελ. 36 5
εξοικονόµησης ενέργειας που να εντάσσονται σε ένα µακροχρόνιο σχεδιασµό σε αντιστοιχία µε τους στόχους ανάπτυξης των ΑΠΕ. 8 Είναι προφανές λοιπόν ότι το Σχέδιο ράσης αγνοεί τις τεράστιες δυνατότητες της εξοικονόµησης ενέργειας, ενώ δεν προβλέπει καµία σχετική µέριµνα µετά το 2016. εδοµένου ότι η εξοικονόµηση ενέργειας αποτελεί το ήµισυ οποιασδήποτε προσπάθειας µείωσης των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου, προτείνεται η πρόβλεψη πρόσθετων µέτρων και πολιτικών που θα συµβάλουν στην περαιτέρω µείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας 9. Τα περιβαλλοντικά, οικονοµικά και κοινωνικά οφέλη των πολιτικών αυτών είναι αδιαµφισβήτητα. 4. Εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου Όπως και στις παραπάνω περιπτώσεις, οι επιδόσεις της χώρας ως προς τις εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου βελτιώνονται έως το 2020 και αφήνονται στην τύχη τους στη συνέχεια µε αποτέλεσµα να αυξάνονται δραµατικά. Η Ελλάδα ως ανεπτυγµένο κράτος και κράτος µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει δεσµευτεί 10 στην παγκόσµια προσπάθεια για τον περιορισµό της αύξησης της θερµοκρασίας σε +2 ο C σε σύγκριση µε τα προβιοµηχανικά επίπεδα. Υπό αυτό το πρίσµα, η Ελλάδα έχει δεσµευτεί να µειώσει τις εκποµπές της κατά 25 40% έως το 2020 και κατά 80 95% έως το 2050 σε σύγκριση µε τα επίπεδα του 1990 11. Ωστόσο, οι προβλεπόµενες επιδόσεις της χώρας σύµφωνα µε το Σχέδιο ράσης, υπολείπονται σηµαντικά όχι µόνο από τα επίπεδα που υπαγορεύει η επιστήµη, αλλά ακόµα και από τις ίδιες τις εξαγγελίες της Υπουργού Περιβάλλοντος κας Τίνας Μπιρµπίλη, σύµφωνα µε την οποία η χώρα θα µειώσει τις εθνικές εκποµπές της κατά 65% έως το 2050 12. Προτείνεται εποµένως η θέσπιση φιλόδοξων στόχων για τη µείωση των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου µέσω του Εθνικού Σχεδίου ράσης, η ταχύτατη αναθεώρηση του Μακροχρόνιου Ενεργειακού Σχεδιασµού και η εκπόνηση Σχεδίου ράσης Μηδενικών Εκποµπών έως το 2050. 8 Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύµφωνα µε Έκθεση (2008) της Οµάδας Κτιριακού Περιβάλλοντος, του ΑΠΘ, του Πανεπιστήµιου Πατρών και του ΤΕΙ Κρήτης για λογαριασµό του ΥΠΑΝ, απαιτούνται περίπου 22,5 δις (δηµόσια και ιδιωτικά κεφάλαια) για την προβλεπόµενη αναβάθµιση περίπου 1.000.000 κατοικιών ως το 2020. 9 http://www.greenpeace.org/greece/press/118523/financial & http://www.greenpeace.org/greece/press/118523/building-efficiency-feb09 10 http://ec.europa.eu/environment/climat/pdf/brochure_2c.pdf 11 http://ec.europa.eu/environment/climat/future_action.htm 12 http://www.minenv.gr/download/2009/2009december/2009.12.02.omilia.ypeka.economist.doc 6
Συµπερασµατικά Όπως προαναφέρθηκε, το Εθνικό Σχέδιο ράσης, παρά το γεγονός ότι προβλέπει την επίτευξη των στόχων για τη διείσδυση των ΑΠΕ έως το 2020, αποκτά χαρακτήρα εθνικής αγγαρείας, καθώς περιορίζεται αποκλειστικά στην επίτευξη των κοινοτικών στόχων και στερείται οράµατος στη συνέχεια. Το Σχέδιο ράσης παραβλέπει επίσης το γεγονός ότι η επίτευξη της διείσδυσης των ΑΠΕ θα δηµιουργήσει εγχώρια παραγωγική βιοµηχανία και δεκάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας που θα βρίσκονται σε στενή σχέση εξάρτησης µε το στρατηγικό ενεργειακό σχεδιασµό για την περίοδο µετά το 2020. Για το λόγο αυτό οι ΑΠΕ και η εξοικονόµηση ενέργειας πρέπει να αποτελέσουν το βασικό πυλώνα της µακροπρόθεσµης ενεργειακής στρατηγικής της χώρας. Επίσης, όπως προαναφέρθηκε, το Σχέδιο ράσης δεν εγγυάται την ταχεία ανάπτυξη των ΑΠΕ ήδη από το 2011 και παραβλέπει ή υποτιµά τις σηµαντικές δυνατότητες ανανεώσιµων τεχνολογιών όπως τα ηλιοθερµικά, η βιοµάζα και η γεωθερµία. Τέλος, το Σχέδιο ράσης υποτιµά δύο βασικούς όρους για τη µαζική διείσδυση των ΑΠΕ: Πρώτον, την ανάπτυξη και αναβάθµιση του δικτύου µεταφοράς και διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας και δεύτερον, αντίστοιχου ύψους και φιλοδοξίας επενδύσεις στην εξοικονόµηση ενέργειας. Η Greenpeace θα συνεχίσει να αγωνίζεται για µία κοινωνία µηδενικού άνθρακα και 100% ΑΠΕ και καλεί τις πολιτικές, οικονοµικές και κοινωνικές δυνάµεις της χώρας να συνεργαστούν προς αυτήν την κατεύθυνση. 7