ΝΑ ΛΥΘΟΥΝ ΟΛΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ!!! ΔΙΩΡΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Θέμα 1 ο : Ν αποδώσετε στα νέα ελληνικά τα αποσπάσματα 1 & 2 που ακολουθούν: (μονάδες 20) Απόσπασμα 1 ο : Λύσανδρος δὲ τούς τε φρουροὺς τῶν Ἀθηναίων καὶ εἴ τινά που ἄλλον ἴδοι Ἀθηναῖον, ἀπέπεμπεν εἰς τὰς Ἀθήνας, διδοὺς ἐκεῖσε μόνον πλέουσιν ἀσφάλειαν, ἄλλοθι δ οὔ, εἰδὼς ὅτι ὅσῳ ἂν πλείους συλλεγῶσιν εἰς τὸ ἄστυ καὶ τὸν Πειραιᾶ, θᾶττον τῶν ἐπιτηδείων ἔνδειαν ἔσεσθαι. Απόσπασμα 2 ο : Πεμφθεὶς δὲ διέτριβε παρὰ Λυσάνδρῳ τρεῖς μῆνας καὶ πλείω, ἐπιτηρῶν ὁπότε Ἀθηναῖοι ἔμελλον διὰ τὸ ἐπιλελοιπέναι τὸν σῖτον ἅπαντα ὅ τι τις λέγοι ὁμολογήσειν. Θέμα 2 ο : Ποιος υπήρξε ο άμεσος και ποιος ο απώτερος στόχος του Λυσάνδρου σ ό,τι αφορούσε στην τύχη της Αθήνας; (Να απαντήσετε με βάση τα αποσπάσματα που προηγούνται) Ποια μέτρα έλαβαν οι Αθηναίοι με βάση το 3 ο απόσπασμα που ακολουθεί; Τι είχε προηγηθεί; Σε τι συμπεράσματα μπορούμε να καταλήξουμε σχετικά με την ψυχολογία τους; Απόσπασμα 3 ο : Τῇ δ ὑστεραἰᾳ ἐκκλησίαν ἐποίησαν ἐν ᾗ ἔδοξε τούς τε λιμένας ἀποχῶσαι πλὴν ἑνὸς καὶ τὰ τείχη εὐτρεπίζειν καὶ φυλακὰς ἐφιστάναι καὶ τἆλλα πάντα ὡς εἰς πολιορκίαν παρασκευάζειν τὴν πόλιν. Θέμα 3 ο : Να προσδιορίσετε πλήρως το συντακτικό ρόλο των ακόλουθων λέξεων: ἔνδειαν, μῆνας, τὸν σῖτον, ὅ τι, ὁμολογήσειν. 1
ὅ τι τις λέγοι: να αναγνωρίσετε πλήρως την προηγηθείσα δευτερεύουσα πρόταση. Θέμα 4 ο : Να γίνει χρονική αντικατάσταση στους ρηματικούς τύπους: ἐπιλελοιπέναι, ἐποίησαν. Να γίνει εγκλιτική αντικατάσταση στο β ενικό του αορίστου β του ρηματικού τύπου: λέγοι. (μονάδες 5) Να συμπληρωθούν οι ζητούμενοι ρηματικοί τύποι: Πεμφθεὶς: λέγοι: συλλεγῶσιν: πλέουσιν: ὁμολογήσειν: Να γραφεί το απαρέμφατο ενεστώτα στην ίδια φωνή. Να γραφεί ο ίδιος τύπος Αορίστου στην ίδια φωνή. Να γραφεί το γ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής του ίδιου χρόνου Να γραφεί το β ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή. Να γραφεί το β πληθυντικό πρόσωπο ευκτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή. Να συμπληρωθούν οι ζητηθείσες πτώσεις: φρουροὺς: ἄστυ: μῆνας: τῶν ἐπιτηδείων: τὰς Ἀθήνας: Να γραφεί η κλητική ενικού Να γραφεί η αιτιατική πληθυντικού Να γραφεί η δοτική ενικού Να γραφεί η ονομαστική ενικού Να γραφεί η ονομαστική πληθυντικού Θέμα 5 ο : Να γράψετε ένα παράγωγο ουσιαστικό κι ένα επίθετο (απλό ή σύνθετο) από τις ακόλουθες λέξεις: πλείους, ἴδοι, ἀπέπεμπεν, ἔμελλον, τὸ ἐπιλελοιπέναι. (μονάδες 5) ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!! 2
Θέμα 1 ο ΔΙΩΡΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Απόσπασμα 1 ο : Κι ο Λύσανδρος έστελνε στην Αθήνα και τους φρουρούς των Αθηναίων κι αν κάποιον άλλο Αθηναίο έβλεπε κάπου, παρέχοντας ασφάλεια μόνο σ αυτούς που έπλεαν προς τα εκεί, όχι όμως σε κάποιο άλλο μέρος, επειδή γνώριζε ότι όσοι περισσότεροι συγκεντρωθούν στην πόλη και στον Πειραιά, πιο γρήγορα θα υπάρξει έλλειψη στα τρόφιμα. Απόσπασμα 2 ο : Όταν όμως στάλθηκε (εκεί) χρονοτριβούσε, κοντά στο Λύσανδρο τρεις μήνες και περισσότερο, περιμένοντας τον καιρό πότε οι Αθηναίοι επρόκειτο εξαιτίας της παντελούς έλλειψης τροφίμων όλων γενικά να συμφωνήσουν σ ό,τι κάποιος θα τους πρότεινε. Θέμα 2 ο Ποιος υπήρξε ο άμεσος και ποιος ο απώτερος στόχος του Λυσάνδρου σ ό,τι αφορούσε στην τύχη της Αθήνας; (Να απαντήσετε με βάση τα αποσπάσματα που προηγούνται) Μετά τη νίκη του Λύσανδρου στους Αιγός ποταμούς και όντας πλέον κυρίαρχος της κατάστασης στόχος του είναι η κατάληψη της Αθήνας. Όμως δε βιάζεται, γιατί θέλει πρώτα να αποκόψει τους θαλάσσιους δρόμους του εφοδιασμού της. Η Αθήνα πριν από τη λήξη της Σικελικής εκστρατείας (413 π.χ) πολιορκούνταν από τη πλευρά της Δεκέλειας και γι αυτό ανεφοδιαζόταν με τον εμπορικό της στόλο από τη Θράκη και τον Εύξεινο Πόντο. Έτσι ο Λύσανδρος θα αποκόψει αυτούς τους θαλάσσιους δρόμους καταλαμβάνοντας το Βυζάντιο και την Καλχηδόνα, περιοχές στην είσοδο του Εύξεινου Πόντου. Δε μένει όμως εκεί. Για να δυσκολέψει την κατάσταση στέλνει τους Αθηναίους αιχμαλώτους υποχρεωτικά στην Αθήνα, αλλά κι όποιον Αθηναίο συλλαμβάνει παρέχοντας ασφάλεια μόνο εκεί. Μ αυτή την κίνηση επιτείνει το πρόβλημα έλλειψης των τροφίμων των Αθηναίων. Σκέφτεται ότι όσοι περισσότεροι συγκεντρώνονταν στην Αθήνα,τόσο πιο γρήγορα θα εξαντλούνταν τα τρόφιμα. Η ζωή στην πόλη θα γινόταν ανυπόφορη. Οι Αθηναίοι θα έβλεπαν τα τρόφιμα τους να εξαντλούνται και οι κάτοικοι να πεθαίνουν από την πείνα. Η κατάσταση θα επιδεινώνεται στην πόλη,αφού θα είναι αναγκασμένη να δέχεται και τους Αθηναίους που της στέλνει ο Λύσανδρος. Έτσι ο Λύσανδρος θα πετύχει στο απώτερο μέλλον το στόχο του, αφού λόγω του συνωστισμού και της σιτοδείας το ηθικό των Αθηναίων θα καμπτόταν όπως και η αποφασιστικότητα τους για άμυνα και θα γίνονταν πιο ευκολοκατάβλητοι από τις δυνάμεις των Λακεδαιμονίων. 3
Ποια μέτρα έλαβαν οι Αθηναίοι με βάση το 3 ο απόσπασμα που ακολουθεί; Τι είχε προηγηθεί; Σε τι συμπεράσματα μπορούμε να καταλήξουμε σχετικά με την ψυχολογία τους; Απόσπασμα 3 ο : Τῇ δ ὑστεραἰᾳ ἐκκλησίαν ἐποίησαν ἐν ᾗ ἔδοξε τούς τε λιμένας ἀποχῶσαι πλὴν ἑνὸς καὶ τὰ τείχη εὐτρεπίζειν καὶ φυλακὰς ἐφιστάναι καὶ τἆλλα πάντα ὡς εἰς πολιορκίαν παρασκευάζειν τὴν πόλιν. Με την άφιξη της Παράλου μέσα στη νύχτα οι Αθηναίοι μαθαίνουν τη «συμφορά» που έχουν υποστεί. Ο πανικός και η αναταραχή είναι οι αναμενόμενες αντιδράσεις του λαού,αφού πενθεί για τους χαμένους στρατιώτες,αλλά κυρίως θρηνεί για όσα του μέλλεται να πάθει, αναλογιζόμενος τα όσα με τη σειρά του προκαλούσε στους ηττημένους αντιπάλους του στο παρελθόν. Προσπαθούν όμως οι Αθηναίοι να μην αποσυντονιστούν και να ελέγξουν όσο βέβαια μπορούν πια- την κατάσταση. Γι αυτό και συγκαλούν την επόμενη μέρα έκτακτη συγκέντρωση του λαού, όπου και αποφασίζουν να προετοιμαστούν για να αντιμετωπίσουν την επικείμενη πολιορκία των Λακεδαιμονίων. Έτσι, οι Αθηναίοι την πιο κρίσιμη στιγμή της ιστορίας τους διαθέτοντας ακόμη ψυχική δύναμη για να ορθωθούν και να συνεχίσουν τον αγώνα αποφασίζουν να φράξουν τις εισόδους όλων των λιμανιών, αφήνοντας ανοιχτό μόνο ένα,να επισκευάσουν τα τείχη και να εγκαταστήσουν φρουρές. Γενικά, αποφασίζουν να πάρουν όλα τα μέτρα που ήταν απαραίτητα για να μπορέσει η πόλη να αντέξει μια πολιορκία από στεριά και θάλασσα. Δείχνουν την αποφασιστικότητα τους έχοντας συναίσθηση το μέγεθος του κινδύνου. Ενεργοποιούνται άμεσα καταφεύγοντας στην Εκκλησία του Δήμου δείχνοντας ότι ακόμη και στις δύσκολες στιγμές λειτουργούν ως πολιτικά όντα αποβλέποντας στη σωτηρία της πόλης. Θέμα 3 ο Να προσδιορίσετε πλήρως το συντακτικό ρόλο των ακόλουθων λέξεων: ἔνδειαν, μῆνας, τὸν σῖτον, ὅ τι, ὁμολογήσειν. ἔνδειαν:υποκείμενο στο απαρέμφατο ἔσεσθαι μῆνας:αιτιατική της χρονικής διάρκειας τὸν σῖτον:υποκείμενο στο έναρθρο απαρέμφατο τὸ ἐπιλελοιπέναι ὅ τι:σύστοιχο αντικείμενο στο λέγοι ὁμολογήσειν:τελικό απαρέμφατο,αντικείμενο στο ρήμα ἔμελλον ὅ τι τις λέγοι: να αναγνωρίσετε πλήρως την προηγηθείσα δευτερεύουσα πρόταση. ὅ τι τις λέγοι : δευτερεύουσα αναφορικουποθετική πρόταση,(ή δευτερεύουσα αναφορική πρόταση που λειτουργεί ως αντικείμενο στο απαρέμφατο ὁμολογήσειν).εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ὅ τι, εκφέρεται με ευκτική του πλάγιου λόγου,γιατί εξαρτάται από το απαρέμφατο ὁμολογήσειν,που είναι ιστορικού χρόνου, γιατί εξαρτάται από το ρήμα ιστορικού χρόνου ἔμελλον. Θέμα 4 ο 4
Να γίνει χρονική αντικατάσταση στους ρηματικούς τύπους: ἐπιλελοιπέναι, ἐποίησαν ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ἐπιλείπειν ποιοῦσιν ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ------- ἐποίουν ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ἐπιλείψειν ποιήσουσιν ΑΟΡΙΣΤΟΣ ἐπιλιπεῖν ἐποίησαν ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ἐπιλελοιπέναι πεποιήκασιν ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ -------- ἐπεποιήκεσαν Να γίνει εγκλιτική αντικατάσταση στο β ενικό του αορίστου β του ρηματικού τύπου: λέγοι. ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΕΥΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΉ εἶπες εἴπῃς εἴποις εἰπέ Να συμπληρωθούν οι ζητούμενοι ρηματικοί τύποι: Πεμφθεὶς: λέγοι: συλλεγῶσιν: πλέουσιν: ὁμολογήσειν: Να γραφεί το απαρέμφατο ενεστώτα στην ίδια φωνή: πέμπεσθαι Να γραφεί ο ίδιος τύπος Αορίστου στην ίδια φωνή: εἴποι Να γραφεί το γ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής του ίδιου χρόνου: συνελέγησαν Να γραφεί το β ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή: πλεῖ Να γραφεί το β πληθυντικό πρόσωπο ευκτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή: ὁμολογοῖτε Να συμπληρωθούν οι ζητηθείσες πτώσεις: φρουροὺς: ἄστυ: μῆνας: τῶν ἐπιτηδείων: τὰς Ἀθήνας: Να γραφεί η κλητική ενικού : φρουρέ Να γραφεί η αιτιατική πληθυντικού: ἄστη Να γραφεί η δοτική ενικού: μηνὶ Να γραφεί η ονομαστική ενικού:τὸ ἐπιτήδειον Να γραφεί η ονομαστική πληθυντικού : αἱ Ἀθῆναι Θέμα 5 ο : Να γράψετε ένα παράγωγο ουσιαστικό κι ένα επίθετο (απλό ή σύνθετο) από τις ακόλουθες λέξεις: πλείους, ἴδοι, ἀπέπεμπεν, ἔμελλον, τὸ ἐπιλελοιπέναι πλείους : πλειονότητα, πολυμαθής, πολυπράγμων ἴδοι : ορατός, οπτικός, διορατικός, οψη, όραμα, ενόραση ἀπέπεμπεν : εκπομπή, παραπομπή, προπομπός, αποδιοπομπαίος ἔμελλον : μελλοντικός, μέλλον, μελλοντολόγος τὸ ἐπιλελοιπέναι : ελλιπής, λιπόθυμος, υπόλοιπος, λειψός, έλλειμμα, κατάλοιπο 5