ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Σπουδών στη ιοίκηση Ανθρώπινου υναµικού Τµήµα Στελεχών Επιχειρήσεων Ευελπίδων 47 & Λευκάδος 33, Aθήνα 113 62, Tηλ. 010-82.03.631 ιπλωµατική Εργασία Οδηγός Εκπόνησης για τους φοιτητές τµήµατος Στελεχών Επιχειρήσεων ΣΕΙΡΑ: 2005-2007 ιαδικασία Κατάρτισης ιπλωµατικής Εργασίας 1. Επιλογή Θέµατος Προφανώς το καλύτερο θέµα είναι αυτό που σας ενδιαφέρει και αυτό που σας επιτρέπει να αξιοποιήσει στο έπακρο τις γνώσεις και τις αναλυτικές σας δεξιότητες. Για την επιλογή του θέµατος της διπλωµατικής σας εργασίας, µπορείτε να πάρετε ιδέες από τις διαλέξεις και τις συζητήσεις στην τάξη, από άλλα έξω ακαδηµαϊκά ενδιαφέροντά σας ή από πρόσφατα γεγονότα. 2. Εξεύρεση επιβλέποντος Το επόµενο βήµα είναι η επιλογή του επιβλέποντος µεταξύ των διδασκόντων του προγράµµατος. Οι διδάσκοντες δεν είναι υποχρεωµένοι να αναλάβουν την επίβλεψη εργασιών των σπουδαστών και υπάρχει όριο στον αριθµό των εργασιών που δικαιούνται να επιβλέψουν. Γι αυτό θα πρέπει να φροντίσετε ώστε το θέµα που προτείνετε να είναι κοντά στα ερευνητικά τους ενδιαφέροντα και να το προτείνετε εγκαίρως προτού εξαντληθεί ο αριθµός των σπουδαστών που µπορούν να επιβλέψουν. 3. Αποσαφήνιση του θέµατος Για την εξειδίκευση του θέµατος της διπλωµατικής εργασίας απαιτείται µια προεργασία. Η προεργασία αυτή συνίσταται στις εξής ενέργειες: Επισκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικά µε το θέµα. Εντοπισµός του προβλήµατος και κατάρτιση καταλόγου ερωτήσεων ή υποθέσεων, που η επίλυσή τους ή η διερεύνησή τους παρουσιάζει ενδιαφέρον. ιπλωµατική Εργασία Οδηγός Εκπόνησης σελ.1
Στο στάδιο αυτό διερεύνησης κατά κανόνα θα αναδυθούν κι άλλες δυνατότητες ερωτηµάτων και υποθέσεων για ανάλυση. Μετά από τις αρχικές αυτές σκέψεις και συζητήσεις µε τον επιβλέποντα φροντίστε να βεβαιωθείτε ότι το θέµα είναι δυνατόν να εκτελεσθεί µέσα στον προβλεπόµενο χρόνο. Τέλος, διατυπώστε το θέµα κατά το σαφέστερο δυνατό τρόπο. 4. Υποβολή προτάσεως του θέµατος της διπλωµατικής εργασίας Αφού το προτεινόµενο θέµα καθοριστεί και διατυπωθεί σαφώς, η πρόταση πρέπει να υποβληθεί στη Γραµµατεία µέσα στην προβλεπόµενη προθεσµία. Η πρόταση αποτελεί το σχέδιο βάσει του οποίου θα εκτελεσθεί η εργασία και πρέπει να περιέχει: τον τίτλο του θέµατος, µια σύντοµη περιγραφή του αντικειµένου της εργασίας, µια εξήγηση της σηµασίας του θέµατος και δικαιολόγηση του ενδιαφέροντός σας για την κατάρτιση της εργασίας. έναν περιληπτικό πίνακα περιεχοµένων και περιγραφή των µεθόδων συλλογής δεδοµένων και της αναλυτικής µεθοδολογίας που θα ακολουθήσετε. Τέλος, η πρόταση που θα κατατεθεί πρέπει να έχει την έγκριση του επιβλέποντος, του οποίου πρέπει να εξασφαλίσετε την υπογραφή, πριν το υποβάλλετε στη Γραµµατεία. 5. Κατάρτιση χρονοδιαγράµµατος εργασιών Το χρονοδιάγραµµα εργασιών καταρτίζεται σε συνεργασία µε τον επιβλέποντα, όταν γίνει δεκτό το θέµα της εργασίας. Το χρονοδιάγραµµα πρέπει να περιλαµβάνει σηµαντικά ορόσηµα, όπως είναι το τέλος της συλλογής δεδοµένων, το τέλος της προκαταρκτικής ανάλυσης, το χρόνο παράδοσης του προχείρου κάθε κεφαλαίου ή τµήµατος του τελικού κειµένου στον επιβλέποντα, το χρόνο επιστροφής των σχολίων του επιβλέποντος και το χρόνο παράδοσης του τελικού κειµένου. 6. Εκπόνηση της εργασίας Αυτό είναι βέβαια το δυσκολότερο µέρος. Αν όµως εργασθεί κανείς οργανωµένα και συστηµατικά είναι βέβαιο ότι θα τελειώσει την εργασία του εγκαίρως και µε επιτυχία. Μερικές συµβουλές για την επιτυχία: 1. Ορίστε κάποιες συγκεκριµένες ώρες και ηµέρες που θα διαθέτετε για τη διπλωµατική σας εργασία 2. ιεξάγετε την έρευνά σας µε σύστηµα: Τα δεδοµένα που θα χρησιµοποιήσετε µπορεί να προέλθουν 1) από πληροφορίες που συλλέγουν άλλοι και 2) από πληροφορίες που συλλέγετε εσείς. Οι πληροφορίες που συλλέγουν άλλοι ευρίσκονται σε βιβλία, άρθρα, δηµοσιευµένες εκθέσεις, δηµοσκοπήσεις, απογραφές, σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδοµένων. Τα δεδοµένα που θα συλλέξετε εσείς θα προέλθουν από ερωτηµατολόγια, συνεντεύξεις, αντιδράσεις σε πειράµατα, κ.ο.κ. Πρέπει να αναφέρετε αναλυτικά ποια στοιχεία χρησιµοποιείτε και να το κάνετε µε σεβασµό, ειλικρίνεια και ευγένεια. Ο επιβλέπων θα συστήσει ποια στοιχεία ή πληροφορίες είναι καταλληλότερα για την υποστήριξη των θέσεών σας λαµβάνοντας υπόψη τη στενότητα χρόνου υπό την οποία δράτε. Επίσης θα σας συµβουλεύσει για το µηχανισµό και τις πρακτικές λεπτοµέρειες της συλλογής των στοιχείων. 3. Επιλέξτε την καταλληλότερη µέθοδο ανάλυσης σε συνεργασία µε τον επιβλέποντα. Για την ερµηνεία των δεδοµένων µπορείτε να χρησιµοποιήσετε τις κατάλληλες στατιστικές µεθόδους και σε ειδικές περιστάσεις περιγραφικές µεθόδους. 4. Γράψτε ένα αυτοδύναµο κείµενο. Ο αναγνώστης θα πρέπει να είναι σε θέση να παρακολουθήσει τον ειρµό των σκέψεών σας χωρίς παραποµπές σε κείµενα, που δεν παρατίθενται στο σώµα της εργασίας ή στα παραρτήµατά της. 5. οµείστε καλά την εργασία σας. Η εισαγωγή πρέπει να περιλαµβάνει µια περιγραφή του προβλήµατος, και µια περιληπτική παρουσίαση της προσέγγισης που ακολουθείτε. Στη συνέχεια ακολουθεί µια αναλυτική επισκόπηση της βιβλιογραφίας. Ένα ειδικό τµήµα αφιερώνεται στην περιγραφή και τη δικαιολόγηση των µεθόδων συλλογής δεδοµένων που επιλέξατε. Στο τµήµα της ανάλυσης πρέπει να περιλάβετε την περιγραφή και την ερµηνεία των ευρηµάτων καθώς και τον κριτικό σχολιασµό τους. Το τελευταίο κεφάλαιο πρέπει να ιπλωµατική Εργασία Οδηγός Εκπόνησης σελ.2
περιλαµβάνει σύνοψη των ευρηµάτων, κριτική των µεθόδων που χρησιµοποιήσατε, προτάσεις για περαιτέρω έρευνα και κάποιες παρατηρήσεις για να τελειώσετε µε ικανοποιητικό τόνο. Ο καλύτερος τρόπος για να πάρετε ιδέες σχετικές µε τη δοµή της εργασίας σας είναι να διαβάσετε άλλες επιτυχηµένες εργασίες που έχουν υποβληθεί στο ΟΠΑ ή σε µεγάλα πανεπιστήµια του εξωτερικού, πολλές από τις οποίες είναι προσβάσιµες µέσω του διαδικτύου ή να δανειστείτε παλαιότερες εργασίες από τη βιβλιοθήκη της Γραµµατεία του Τµήµατος. ιαδικαστικά Θέµατα 1. Υποχρεωτικές προθεσµίες Παρακάτω δίνεται ένα αυστηρό χρονοδιάγραµµα όσον αφορά την εκπόνηση της ιπλωµατικής σας Εργασίας. Όπως φαίνεται, θα πρέπει να έχετε υποβάλλει την διπλωµατική σας εργασία το αργότερο µέχρι τις 18/4/2007. Υποβολή θέµατος ιπλωµατικής Εργασίας 18/04/2007 Ολοκλήρωση ιπλωµατικής Εργασίας 20/7/2007 2. Πρόταση διπλωµατικής εργασίας Η πρόταση διπλωµατικής εργασίας υποβάλλεται σε ειδικό έντυπο που µπορείτε να προµηθευτείτε από τη γραµµατεία ή από το ιστόπεδο του προγράµµατος. Την πρόταση πρέπει να εγκρίνει υπογράφοντας στη δεύτερη σελίδα της ο επιβλέπων καθηγητής. Η πρόταση υποβάλλεται στη γραµµατεία του προγράµµατος. Παραδώστε ένα ακόµα αντίτυπο στον επιβλέποντα και κρατήστε ένα αντίτυπο για το αρχείο σας. Μεταβολή στον τίτλο της διπλωµατικής εργασίας µπορεί να γίνει µε τη σύµφωνη γνώµη του επιβλέποντος µέχρι και την υποβολή της. 3. Κείµενο διπλωµατικής εργασίας 1. Το κείµενο της διπλωµατικής εργασίας πρέπει να υποβληθεί στη γραµµατεία σε τρία (3) αντίγραφα µαζί µε µια δισκέτα που θα το περιέχει σε ψηφιακή µορφή (πρόγραµµα Word). Η πρώτη σελίδα του περιβλήµατος πρέπει να είναι διαφανής. 2. Η πρώτη σελίδα του κειµένου έχει ειδική µορφή και περιλαµβάνει εκτός του τίτλου της διατριβής, του τµήµατος σπουδών, του ονόµατος του σπουδαστή και του ακαδηµαϊκού έτους, τα ονόµατα και τους πλήρεις τίτλους του επιβλέποντος και του διευθυντή σπουδών, οι οποίοι και πρέπει να την υπογράψουν και στα τρία αντίτυπα. 3. Στη δεύτερη σελίδα παρατίθεται η σύνοψη της διατριβής (brief executive summary), η οποία πρέπει, στο µικρότερο δυνατό διάστηµα (2-3 σελίδες), να παρέχει στον αναγνώστη µία καλή πληροφόρηση σχετικά µε τους στόχους, τη µέθοδο προσέγγισης και τα κύρια συµπεράσµατα της εργασίας. Σε περίπτωση µη ατοµικής προσπάθειας, πρέπει να διευκρινισθεί η προσωπική σας συνεισφορά στο προϊόν της έρευνας. 4. Αµέσως µετά τη σύνοψη παρατίθεται ο πίνακας περιεχοµένων της διατριβής και ακολουθεί το κυρίως κείµενο. 5. Εάν υπάρχουν παραρτήµατα, παρατίθενται µετά το κυρίως κείµενο της διατριβής και οι τίτλοι των αναφέρονται στα περιεχόµενα. ιπλωµατική Εργασία Οδηγός Εκπόνησης σελ.3
6. Στο τέλος της εργασίας παρατίθεται ενοποιηµένη βιβλιογραφία κατά αλφαβητική σειρά των συγγραφέων, η οποία καλύπτει πλήρως τις αναφορές που περιέχονται στο κείµενο της εργασίας σε κάθε συγγραφέα, ερευνητικό οργανισµό και στατιστική πηγή. 7. Οι αναφορές στο κείµενο σε συγγραφείς, ερευνητικούς οργανισµούς, στατιστικές πηγές κλπ συνοδεύονται από την χρονολογία έκδοσης και µόνον ενώ τα πλήρη στοιχεία (τίτλος, εκδότης, τεύχος περιοδικού κλπ) παρουσιάζονται προσεκτικά στη βιβλιογραφία. Τα στοιχεία που παρατίθενται πρέπει να επαρκούν ώστε ο αναγνώστης να µπορεί, εάν το επιθυµεί, να ελέγξει κάθε αναφορά. 8. Η έκταση της διατριβής (κυρίως κείµενο) είναι κατά κανόνα µεταξύ 20.000 και 25.000 λέξεων. 9. Το κυρίως κείµενο της διατριβής πρέπει να είναι γραµµένο µε στοιχεία 11 στιγµών και διπλό διάκενο. Μικρότερα γράµµατα µπορούν να χρησιµοποιηθούν σε υποσηµειώσεις, πίνακες, κ.λ.π. αλλά σε κανένα σηµείο δεν επιτρέπεται η χρησιµοποίηση γραµµάτων µικρότερων των 8 στιγµών. 10. Το κείµενο πρέπει να έχει περιθώρια 2,5 πόντων άνω κάτω και σε κάθε πλευρά και να είναι τυπωµένο σε λευκό χαρτί µεγέθους Α4. 5. Επιπτώσεις µη Εµπρόθεσµης Υποβολής της ιπλωµατικής Εργασίας α) ιπλωµατική εργασία που δεν θα έχει υποβληθεί εµπρόθεσµα, δε θα µπορεί να εξεταστεί τη συγκεκριµένη περίοδο, αλλά κατά το επόµενο έτος. Σε αυτή την περίπτωση οι σπουδαστές εγγράφονται αναγκαστικά για ένα ακόµη εξάµηνο, καταβάλλοντας τα αντίστοιχα δίδακτρα. β) Η µη υποβολή της ιπλωµατικής Εργασίας µέχρι την παραταθείσα προθεσµία σηµαίνει ότι ο σπουδαστής λαµβάνει ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ του Μεταπτυχιακού Προγράµµατος, το οποίο βέβαια δεν αντιπροσωπεύει µεταπτυχιακό τίτλο. ιπλωµατική Εργασία Οδηγός Εκπόνησης σελ.4
ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΡΧΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ 1. Σύνοψη 2. Σελίδα Τίτλου 3. Πίνακας Περιεχοµένων 4. Αφιέρωση (αν θέλεις) Σελίδα Τίτλου ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τίτλος Όνοµα Συγγραφέα Όνοµα Επιβλέποντος ιπλωµατική εργασία που υποβάλλεται στα πλαίσια των απαιτήσεων για το Μεταπτυχιακό ίπλωµα Σπουδών στη ιοίκηση Ανθρώπινου υναµικού Αθήνα... Πίνακας Περιεχοµένων Σελίδα 1. Τίτλος Πρώτου Κεφαλαίου 1 1.1 1 1.2 7 1.3 8 1.3.1 8 1.3.2 10 1.4 15 2. Τίτλος εύτερου Κεφαλαίου 23 2.1 31 3. Τίτλος Τρίτου Κεφαλαίου 43 4. Τίτλος Τέταρτου Κεφαλαίου 55 5. Τίτλος Πέµπτου Κεφαλαίου 65 6. Τίτλος Έκτου Κεφαλαίου 76 6.1 81 6.2 82 6.3 87 Παράρτηµα 1 Τίτλος Πρώτου Παραρτήµατος 98 Παράρτηµα 2 Τίτλος εύτερου Παραρτήµατος 100 Βιβλιογραφία 109 ιπλωµατική Εργασία Οδηγός Εκπόνησης σελ.5
ΕΙΣΑΓΩΓΗ : 1. Γιατί επέλεξες αυτό το θέµα; 2. Γιατί αυτό το θέµα είναι σηµαντικό; 3. Ποιος είναι ο στόχος της µελέτης; 4. Ποια είναι τα όρια της µελέτης; 5. Ποια προσέγγιση και ποια µεθοδολογία έρευνας έχεις επιλέξει και γιατί; 6. Ποια είναι η δοµή της ιατριβής; ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Προσπάθησε να επιλέξεις την κατάλληλη βιβλιογραφία για να δικαιολογήσεις τα επιχειρήµατά σου Να µην περιορίζεσαι να επαναλαµβάνεις βασικές έννοιες Πήγαινε πιο πέρα από την επανάληψη του υλικού που πήρες από το πρόγραµµα και χρησιµοποίησε, όπου είναι δυνατό, νέες πηγές και υλικό Η χρησιµοποίηση µικρών αποσπασµάτων, εφόσον είναι σχετικά, µπορεί να είναι πολύ βοηθητικά. Προσπάθησε να προσδιορίσεις τα κύρια επιχειρήµατα της βιβλιογραφίας ώσε έµφαση στις διαφορές στην προσέγγιση καθώς επίσης στις περιοχές όπου υπάρχει συµφωνία είξε τις αδυναµίες των επιχειρηµάτων και δώσε προσοχή σε κάθε κριτική που βρίσκεις ιπλωµατική Εργασία Οδηγός Εκπόνησης σελ.6
ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ ΚΥΡΙΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (3 ο -6 ο Κεφάλαιο) Ορισµός του Προβλήµατος (είναι κατανοητός;) Προσδιορισµός του σκοπού της έρευνας (τι θέλεις να βρεις) Ορισµός αντικειµενικών στόχων - υποθέσεων Ποια µέθοδος είναι κατάλληλη για τον σκοπό σου και τα αντικείµενα ; Συνέντευξη Άλλο Ερωτηµατολόγιο Πιλοτική Εφαρµογή Επιλογή είγµατος Συλλογή Στοιχείων (έρευνα πεδίου) Επεξεργασία Στοιχείων Ανάλυση Στοιχείων προσοχή: έχουν συνοχή; Σύνδεση ευρηµάτων µε σκοπό, αντικείµενα & βιβλιογραφία ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ- ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ιπλωµατική Εργασία Οδηγός Εκπόνησης σελ.7
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: 1. Τι έδειξε η Έρευνα Πεδίου / γενικά η Έρευνα Ποιες είναι οι προτάσεις για ενέργεια 2. Τα Ευρήµατα επιβεβαιώνουν, απορρίπτουν ή τροποποιούν την υπόθεση που έχει γίνει; 3. Ποια σηµεία είναι αποκλειστικά για τη µελέτη και ποια έχουν εφαρµογή σε άλλες επιχειρήσεις ή βιοµηχανίες; 4. Ποιοι είναι οι περιορισµοί των ευρηµάτων; 5. Ποιες δεξιότητες και τεχνικές ανέπτυξες ως αποτέλεσµα της µελέτης; 6. Ποιες περιοχές για περαιτέρω έρευνα θα συνιστούσες; ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ Οι αναφορές στο κείµενο περιλαµβάνουν το όνοµα του συγγραφέα και το έτος δηµοσίευσης έτσι ώστε ο αναγνώστης που ενδιαφέρεται να µπορεί να βρει όλες τις λεπτοµέρειες των βιβλίων και άρθρων που έχουν χρησιµοποιηθεί. Η βιβλιογραφία είναι µια λίστα όλων των βιβλίων και άρθρων που έχουν χρησιµοποιηθεί που παρουσιάζεται αλφαβητικά στο τέλος της µελέτης. Ακολουθεί παράδειγµα σύµφωνα µε το σύστηµα του Harvard παρατίθεται κατά αλφαβητική σειρά τον συγγραφέα Παραδείγµατα: Brewster, C., Mayrhofer, W., Morley, M. (Eds.) (2000): New Challenges in European Human Resource Management. London: Sage. Papalexandris N., (1988), "Measuring the Effectiveness of an External Management Training Seminar in Greece", Management Education and Development, Volume 19, Part 1, p.p. 22-29. Papalexandris N., (1988), "Factors Affecting Management Staffing and Development: The Case of Greek Firms", European Management Journal, Volume 6, No.1, pp. 67-72. ιπλωµατική Εργασία Οδηγός Εκπόνησης σελ.8