ΤΕΥΧΟΣ 2 ISSUE 2 ΤΟΜΟΣ 4 VOLUME 4 NOVEMBER 2005 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2005

Σχετικά έγγραφα
ΤΕΥΧΟΣ 2 ISSUE 2 ΤΟΜΟΣ 4 VOLUME 4 NOVEMBER 2005 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2005

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

- Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. - Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ)

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

αειχώρος Κείμενα Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Ανάπτυξης

Ειδικό τεύχος Αφιέρωμα

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

αειχώρος Κείμενα Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Ανάπτυξης

αειχώρος Κείμενα Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Ανάπτυξης

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Κύριε Υπουργέ, Κύριοι Βουλευτές, Κύριου Δήμαρχοι, φίλε Πρόεδρε του ΕΒΕ Λεμεσού, αγαπητά μέλη του Επιμελητηρίου μας, φίλες και φίλοι,

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΕΒΕ ΦΕΙΔΙΑ ΠΗΛΕΙΔΗ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΠΑΦΟΥ Athena Royal Beach Hotel 9 Σεπτεμβρίου μμ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ

Μαρούλα Κλιάφα Μελίνα Κ Γεράσιμος Κ.: Μάριος Κ.

Νότια Ευρώπη. Οικονομική Κρίση: Αγροτικές/αστικές ανισότητες, περιφερειακή σύγκλιση, φτώχεια και κοινωνικός αποκλεισμός. Ελληνικά

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ DELIA VELCULESCU. MISSION CHIEF for Greece, IMF

4η Συνεδρία. της Επιτροπής Παρακολούθησης των. Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των. Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ

Η ελληνική πόλη και η πολεοδομία του μοντέρνου

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

5η Συνεδρία. της Επιτροπής Παρακολούθησης των. Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των. Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Παπαντωνίου, τον Πρόεδρο του Κέντρου Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής για την πρόσκληση την οποία μου απηύθυνε να έρθω

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Είναι με ιδιαίτερη χαρά που βρισκόμαστε στην Λάρνακα για να χαιρετίσουμε την ετήσια γενική συνέλευση του Επιμελητηρίου μας.

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΓΕΩΓΡΑΦΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

ΚΥΠΡΟΣ - ΝΕΑ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΕΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ. Συντάχθηκε απο τον/την el.pi. Παρασκευή, 01 Απρίλιος :02 - sigmalive.

ΗΜΕΡΙΔΑ Σπουδές του Μηχανικού Χωροταξίας και Ανάπτυξης και προοπτικές απασχόλησης

ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ 2013

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ JOAN HOEY REGIONAL DIRECTOR, EUROPE, ECONOMIST INTELLIGENCE UNIT

Πανεπιστημίου Αιγαίου με γνωστικό αντικείμενο: «Θεματική Χαρτογραφία»

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ERSA

Πέμπτη 29 Ιουνίου 2017

Τίτλος: The nation, Europe and the world: Textbooks and Curricula in Transition

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΕΡΟΥ ΟΜΙΛΙΑ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ Δ.Σ. Τ.Ε.Δ.Κ. Ν. ΧΑΝΙΩΝ. ΣΤΟ 38 ο ΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ

ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ

Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ

Ιδού τα νέα προάστια της Αττικής

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΣΕΤΕ. Αθήνα,21 Οκτωβρίου Κυρίες και κύριοι,

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΜΚΕ)

Αθήνα, 6 Ιουνίου 2016 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Ημερίδα για τη Μαθητεία Ομιλία Θεόδωρου Αμπατζόγλου Διοικητή ΟΑΕΔ Παρασκευή, 14 Φεβρουαρίου 2014

Περιφερειακή Ανάπτυξη

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Η εξέλιξη του ελληνικού κομματικού συστήματος: Αναζητώντας τις σταθερές, τις μεταβολές και τις τάσεις

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ SPYROS KOUVELIS. PROGRAMME DIRECTOR, SDGs CENTRE FOR GOVERNANCE AND PUBLIC LAW, FORMER VICE-MINISTER FOR FOREIGN AFFAIRS, GREECE

Συγγραφική Ομάδα Ο Καθηγητής Δρ. Κώστας Ανδριοσόπουλος Ο κ. Κωνσταντίνος Ιωαννίδης Ο κ. Φίλιππος Ιωαννίδης Ο κ. Γεώργιος Παπαδάκης

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ Σχολή Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Γεωγραφίας

Οµιλία του Προέδρου του ΣΕΒ. κ. Οδυσσέα Κυριακόπουλου. «Περιφερειακή Ανάπτυξη και Απασχόληση»

Βόρειο Αιγαίο: Στο Πλευρό των Νησιών Στο Ύψος των Ανθρώπων Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α

Η Οργάνωσή µας συνέχισε και φέτος το θεσµό της διοργάνωσης παιδικών

Αθανάσιος Ι. Μανώλης Συντονιστής Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Ασκληπιείου Βούλας

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΤΑΞΕΩΝ

Ψυχοκοινωνικές Διαστάσεις των Κινητικών Παιχνιδιών. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ την ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ της ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ενός ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ, ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΟΡΙΣΜΩΝ

ΗΜΕΡΙΔΑ Παρασκευή 20 Μαρτίου 2015

Ομιλία του Προέδρου της Τράπεζας Πειραιώς, κ. Γιώργου Χαντζηνικολάου σε εκδήλωση πελατών στη Λάρισα

Χαιρετισµός ΥΦΕΘΑ, κ. Β. Ι. Μιχαλολιάκου, στην Ηµερίδα για τη Ναυπηγική Βιοµηχανία Κυρίες και Κύριοι,

Ο στόχος αυτός είναι σε άμεση συνάρτηση με τη στρατηγική της Λισαβόνας, και συγκεκριμένα την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής μέσω:

Ποιός πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα ανά Περιφέρεια και ανά αγορά, 2017.

η ενημέρωση για τις δράσεις που τυχόν υιοθετήθηκαν μέχρι σήμερα και τα αποτελέσματα που προέκυψαν από αυτές.

«ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ: ΠΥΛΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ»

Εάν έλεγα κάτι άλλο εκτός από την παραμονή θα έλεγα ψέματα. Επειδή υποβιβάζονται οχτώ ομάδες οπωσδήποτε η παραμονή είναι ο μόνος μας στόχος.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΑΝ ΡΕΑ ΝΙΚ. Α ΑΜΟΠΟΥΛΟΥ. Οικονοµολόγου ΛΑΡΙΣΑ Βιογραφικό Σηµείωµα : Ανδρέα Αδαµόπουλου

ΣΧΕΔΙΑΖΩ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΟΥ. Ερευνητική εργασία Β Τάξης 2ου ΓΕΛ Σπάρτης

ΠΡΟΕΔΡΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΩΝ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ. + ερωτήσεις. για τα Τ Ε Ι

Χ Α Ρ Ο Κ Ο Π Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 70, ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: FAX:

Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει;

Συνέντευξη στην εφημερίδα Χαραυγή

Βουλευτικές εκλογές 2016

Δημιουργώντας ένα αισιόδοξο μέλλον. Το όραμα, η ιδέα και η εφαρμογή της

Οι συνεντεύξεις πραγματοποιήθηκαν τηλεφωνικά και ηλεκτρονικά και τα αποτελέσματα τους είναι αντιπροσωπευτικά του πληθυσμού της χώρας.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΣΜΕΝΗ Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ 34ΟΥ ΠΦΕΘΚ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΗΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών

Νέες αντιστοιχίες τμημάτων

1. Τι γνωρίζετε για το θεσμό της ιδιωτικής ασφάλισης στη χώρα μας; Τι γνωρίζετε παγκοσμίως;

ΤΟΜΕΑΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ

ΕΥΡΩΒΑΡΟΜΕΤΡΟ 74. Φθινόπωρο 2010 ΚΥΠΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ) Μαρτίου 2011 ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΥΡΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

GET-UP ] Συνοπτική έκθεση σχετικά με τα ερωτηματολόγια

Transcript:

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΜΟΣ 4 VOLUME 4 ΤΕΥΧΟΣ 2 ISSUE 2 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2005 NOVEMBER 2005

ΣυντακτικH ΕπιτροπH - Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης ΚΟΚΚΩΣΗΣ ΧΑΡΗΣ ΜΠΕΡΙΑΤΟΣ ΗΛΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΤΡΑΚΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΟΥΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΕΦΝΕΡ ΑΛΕΞΗΣ ΨΥΧΑΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Αραβαντινός Αθανάσιος Ανδρικόπουλος Ανδρέας Βασενχόβεν Λουδοβίκος Γιαννακούρου Τζίνα Γιαννιάς Δημήτρης Δελλαδέτσιμας Παύλος Δεμαθάς Ζαχαρίας Ιωαννίδης Γιάννης Καλογήρου Νίκος Καρύδης Δημήτρης Κοσμόπουλος Πάνος Κουκλέλη Ελένη Λαμπριανίδης Λόης Λουκάκης Παύλος Λουρή Ελένη Μαντουβάλου Μαρία Μελαχροινός Κώστας Μοδινός Μιχάλης Μπριασούλη Ελένη Παπαθεοδώρου Ανδρέας Παππάς Βασίλης Πρεβελάκης Γεώργιος-Στυλ. Φωτόπουλος Γιώργος Χαστάογλου Βίλμα - ΕΜΠ - Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών - ΕΜΠ - Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο - Πάντειο Πανεπιστήμιο - Tufts University, USA - ΑΠΘ - ΕΜΠ - ΔΠΘ - University of California, USA - Πανεπιστήμιο Μακεδονίας - Πάντειο Πανεπιστήμιο - Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών - ΕΜΠ - University of London, Queen Mary, UK - Εθν. Κέντρο Περιβ. και Αειφ. Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ) - Πανεπιστήμιο Αιγαίου - University of Surrey, UK - Πανεπιστήμιο Πατρών - Universite de Paris I, France - Πανεπιστήμιο Πατρών - ΑΠΘ Διεύθυνση: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Περιοδικό ΑΕΙΧΩΡΟΣ Πεδίον Άρεως, 38334 ΒΟΛΟΣ http: //www.prd.uth.gr/aeihoros e-mail: aeihoros@prd.uth.gr τηλ.: 24210 74456 fax: 24210 74380

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ αεπιστημονικό Περιοδικό αειχώρος ει χ ώρ ο ς

ει α αειχώρος χ ώρ ο ς Επιμέλεια έκδοσης: Άννα Σαμαρίνα Παναγιώτης Πανταζής Layout: Παναγιώτης Πανταζής Σχεδιασμός εξωφύλλου: Γιώργος Παρασκευάς Παναγιώτης Πανταζής Εκτύπωση: Αλέκος Ξουράφας Κεντρική διάθεση: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Περιεχόμενα Τριανταφυλλόπουλος Ν. Η Κρίση της Αγοράς Γραφείων της Αθήνας: Μια Ερμηνευτική Προσέγγιση Ζεντέλης Π. Κατεχόμενη Ακίνητη Περιουσία του Δημοσίου. Γεωγραφική Απεικόνιση και Κανόνες Εκποίησης Μεταξάς Θ. Μάρκετινγκ του Τόπου (Πόλης): Προσδιορισμός, Σχεδιασμός, Εφαρμογή και Αποτελεσματικότητα Μηλιώνης Σ. Προς μια Συνολικότερη Άποψη της Διαδικασίας του Μάρκετινγκ Πόλεων Θεοδωρά Γ., Λουκάκης Π. Τυπολόγηση των Ελληνικών Πόλεων με Κριτήρια Περιφερειακής Εμβέλειας 4 34 62 100 128 ΑΠΟΨΕΙΣ Συνέντευξη με τον Harvey Armstrong 158 160

α αειχώρος ει χ ώρ ο ς Συνέντευξη με τον Harvey Armstrong Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Sheffield, Ηνωμένο Βασίλειο "Στον τομέα της θεωρίας όσο και σε αυτόν των τεχνικών, διανύουμε μια χρυσή εποχή σημαντικός όγκος της εφαρμοσμένης εργασίας που εκτελείται γίνεται από επιστήμονες περιφερειακής πολιτικής." "Τα Βαλκάνια και η Τουρκία προσφέρουν στην Ελλάδα τεράστια ευκαιρία, γιατί βγάζουν τη χώρα από το γεωγραφικό περιθώριο της Ευρώπης και τη φέρνουν κοντά στους γείτονές της νομίζω ότι η Ελλάδα έχει μπροστά της μια μεγάλη ευκαιρία που παρόμοια δεν είχε στο παρελθόν." Ψυχάρης: Καθηγητά Armstrong, θα ήθελα να συζητήσουμε για θέματα περιφερειακής πολιτικής, για τη θεωρία, τη μεθοδολογία και τις εφαρμογές της. Θα ήθελα να ξεκινήσουμε εστιάζοντας στη θεωρία και τις θεωρητικές προοπτικές της επιστήμης της περιφερειακής πολιτικής. Πώς αξιολογείτε την ισχύουσα θεωρία και μεθοδολογία της επιστήμης της περιφερειακής πολιτικής; Armstrong: Πιστεύω ότι η κατάσταση είναι ανομοιογενής. Κατά κάποιο τρόπο, η επιστήμη της περιφερειακής πολιτικής αντιμετωπίζεται αρνητικά, κυρίως στη Νότιο Αμερική όπου μερικά Πανεπιστημιακά Τμήματα έκλεισαν. Μοιάζει παράδοξο, διότι κατά τη γνώμη μου, στις μέρες μας, στον τομέα της μεθοδολογίας και των τεχνικών (αναλυτικών και επιστημονικών) βρισκόμαστε στη μέση μιας εντυπωσιακής ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, εξέλιξη παρατηρείται στη διαχείριση μεγάλου όγκου δεδομένων, στην ανάλυση Panel (μικτών) δεδομένων, στην περιορισμένη ανάλυση εξαρτώμενων μεταβλητών, σε τομείς γενικότερα που τείνουν προς την εξέλιξη. Διανύουμε μια εποχή όπου σε σχέση με το παρελθόν είναι πολύ πιο εύκολο να ενοποιήσουμε χωρικές μεταβλητές και τεχνικές. Αυτός άλλωστε είναι και ο στόχος της επιστήμης της περιφερειακής πολιτικής. Επικρατεί ενθουσιασμός σχετικά με τις τεχνικές ανάλυσης χωρικών μεταβλητών. Μου φαίνεται λοιπόν περίεργο το γεγονός ότι η επιστήμη της περιφερειακής πολιτικής δέχεται πιέσεις σε μερικά μέρη του κόσμου. Πιστεύω αντίθετα ότι έχουμε μπροστά μας υπέροχες ευκαιρίες. Σεβόμενοι τις τεχνικές 160 αειχώρος, 4 (2): 160-165

και τη θεωρία, πιστεύω ότι η επιστήμη της περιφερειακής πολιτικής δεν στηρίχτηκε ποτέ σε παρα-θεωρητική βάση, όπως συμβαίνει με την οικονομική επιστήμη, τη μηχανική, τη φυσική, την αστρονομία. Η περιφερειακή πολιτική δεν παρουσιάζει μια θεωρητική βάση αρχών, αλλά βασίζεται σε άλλα θεωρητικά πεδία, τα οποία ωστόσο είναι αρκετά ανομοιογενή. Από θεωρητική άποψη, η περιφερειακή πολιτική μοιάζει αρκετά ανομοιογενής. Σε τομείς όπως η θεωρία της οικονομικής ανάπτυξης, παρατηρείται γρήγορη εξέλιξη σε θεωρητικό επίπεδο. Εξέλιξη παρατηρείται και σε άλλους τομείς, λιγότερο σε τομείς εμπορικής θεωρίας και περισσότερο σε τομείς αναπτυξιακής θεωρίας. Η ίδια εξέλιξη συμβαίνει και με χωρικές διαστάσεις σε τομείς όπως σε αυτόν της θεωρίας ανταγωνισμού και στην ανάλυση της αγοράς εργασίας. Είναι πεποίθησή μου το γεγονός ότι η περιφερειακή πολιτική εξαρτάται από άλλα θεωρητικά επιστημονικά πεδία. Δεν πίστεψα ποτέ ότι η επιστήμη της περιφερειακής πολιτικής διαθέτει το δικό της θεωρητικό υπόβαθρο. Επικρατεί ανομοιογένεια, αλλά όσον αφορά τους τομείς στους οποίους έχω εργαστεί, η θεωρητική εξέλιξη είναι συναρπαστική, όσο και οι τεχνικές. Αντιμετωπίζουμε λοιπόν μία παράδοξη κατάσταση στην επιστήμη της περιφερειακής πολιτικής. Ορισμένα Πανεπιστημιακά Τμήματα, κυρίως στη Νότιο Αμερική και λιγότερο στην Ευρώπη, αντιμετωπίζουν προβλήματα αν και, τόσο στον τομέα της θεωρίας όσο και σε αυτόν των τεχνικών, διανύουμε μια χρυσή εποχή. Πρόκειται για χρυσή εποχή, διότι σημαντικός όγκος της εφαρμοσμένης εργασίας που εκτελείται γίνεται από επιστήμονες περιφερειακής πολιτικής. Από τη μια πλευρά, διαπιστώνεται όγκος εργασίας για τους ανθρώπους και από την άλλη, κατά περίεργο τρόπο, η επιστήμη της περιφερειακής πολιτικής κινδυνεύει σε ακαδημαϊκό επίπεδο. Ψυχάρης: Σε επίπεδο Πανεπιστημίων, ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων και προσέλκυσης νέων μελετητών, έχετε να παρατηρήσετε κάτι ιδιαίτερο στη Βρετανία όσον αφορά την περιφερειακή πολιτική; Παρατηρείτε εξέλιξη ή το αντίθετο; Armstrong: Νομίζω ότι η κατάσταση στη Βρετανία είναι ασυνήθιστη. Οι επιστήμονες της περιφερειακής πολιτικής έχουν ακόμη πολλή δουλειά να κάνουν. Τα ετήσια συνέδρια σημειώνουν επιτυχία και οι Βρετανοί επιστήμονες περιφερειακής πολιτικής συμμετέχουν σε συνέδρια άλλων Ενώσεων επιστημόνων περιφερειακής πολιτικής. Στη Βρετανία παρατηρήθηκε ποσοτική μείωση σε πολλά από τα παραδοσιακά ακαδημαϊκά τμήματα, όπως αυτό της Γεωγραφίας (λιγότερο στα Οικονομικά Τμήματα) από όπου αποφοιτούν επιστήμονες περιφερειακής πολιτικής. Τα Οικονομικά Τμήματα διατήρησαν την ισορροπία, αλλά δεν υπάρχουν πολλοί υποψήφιοι διδάκτορες σ αυτά τα Τμήματα. Η ποσοτική απώλεια απειλεί την έρευνα περιφερειακής πολιτικής στη Βρετανία. ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 161

ει α αειχώρος χ ώρ ο ς Ψυχάρης: Ας ρίξουμε μια ματιά στην περιφερειακή ανάλυση και την περιφερειακή πολιτική, αρχίζοντας από την περιφερειακή ανάλυση. Πώς θα περιγράφατε το περιφερειακό πρόβλημα της Βρετανίας σήμερα; Armstrong: Πιστεύω ότι το περιφερειακό πρόβλημα στη Μεγάλη Βρετανία είναι διαφορετικό απ ότι στην Ελλάδα για παράδειγμα. Στη Βρετανία, τα παραδοσιακά όργανα της περιφερειακής πολιτικής τείνουν να αλλάζουν και κατά συνέπεια ξοδεύουμε πολύ λιγότερα χρήματα στις μέρες μας για την κάλυψη αναγκών υποδομής και τις επενδύσεις σε βιομηχανικές πολιτικές. Μεγάλα ποσά της Βρετανικής περιφερειακής πολιτικής ξοδεύονται σε ηπιότερες μορφές δράσης. Αυτό που ξεχωρίζει τη Βρετανία είναι το γεγονός ότι σε εθνικό επίπεδο η Βρετανική κυβέρνηση έχει υιοθετήσει ευέλικτες και περισσότερο φιλελεύθερες πολιτικές στην αγορά εργασίας. Τα τελευταία 15 χρόνια έχει παρατηρηθεί στη Βρετανία ένα πολύ γρήγορο άνοιγμα της κατανομής του εισοδήματος. Το γεγονός αυτό συνέβαλε στην ανάπτυξη των κοινωνικά αποκλεισμένων μικρομεσαίων κοινοτήτων. Ίσως ο αριθμός τους στη Βρετανία να είναι μεγαλύτερος απ ότι οπουδήποτε αλλού στην Ευρώπη. Πρόκειται για περιοχές με φυλετικές μειονότητες, με ανύπαντρους γονείς, με άτομα τρίτης ηλικίας. Πρόκειται για περιοχές με βαθιά γεωγραφικά προβλήματα, γιατί οι κάτοικοί τους παρουσιάζουν πολλά μειονεκτήματα. Αυτή η κατάσταση οδήγησε στην ανάπτυξη πολύ διαφορετικών ειδών πολιτικής. Ψυχάρης: Πιστεύετε ότι πρόκειται για γεωγραφικά ή κοινωνικά προβλήματα; Ή και για τα δύο; Armstrong: Νομίζω ότι πρόκειται για ένα συνδυασμό και των δύο. Είναι κυρίως κοινωνικά προβλήματα που οφείλονται σε οικονομικούς παράγοντες. Δεν δέχομαι αυτό που πολλοί πιστεύουν, ότι δηλαδή αυτά τα προβλήματα οφείλονται σε λόγους φυλετικής ή γενετικής διάκρισης. Πιστεύω ότι οι κύριοι λόγοι ύπαρξης τους είναι οικονομικοί. Αν και πρόκειται κατά βάση για εθνικά κοινωνικά προβλήματα, επικρατεί η τάση της αντανάκλασης τους σε μικρές γεωγραφικές κοινότητες. Ψυχάρης: Ποια είναι τα στοιχεία και οι τρόποι με τους οποίους η περιφερειακή πολιτική μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση του προβλήματος; Armstrong: Θα πρέπει να υπογραμμίσουμε τη διάκριση ανάμεσα στη Βρετανική εθνική περιφερειακή πολιτική, η οποία ακόμη παραμένει παραδοσιακή στο βιομηχανικό και επενδυτικό σχεδιασμό, και στα διαρθρωτικά ταμεία και την αστική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι περισσότερες μικρές κοινότητες είναι αστικές κοινότητες και είτε βρίσκονται μέσα στα γεωγραφικά πλαίσια μιας πόλης είτε αναπτύσσονται περιφερειακά αυτής. Η 162

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ μεγαλύτερη βοήθεια προέρχεται από τη Βρετανική αστική πολιτική και τα διαρθρωτικά ταμεία. Το 25% περίπου από τα Βρετανικά προγράμματα διαρθρωτικών ταμείων ξοδεύονται σε ηπιότερες μορφές πολιτικής κοινοτήτων. Πρόκειται για ασυνήθιστα ποικίλες πολιτικές. Έτσι, η ζυγαριά στη Βρετανία γέρνει περισσότερο προς την επένδυση σε δομές και πολιτικές που συμβάλλουν στην αναδόμηση κοινοτήτων και ενθαρρύνουν νέες μορφές επιχειρήσεων σ αυτές τις αρκετά μειονεκτικές κοινότητες. Ψυχάρης: Στο τρίτο μέρος της κουβέντας, θα ήθελα να συζητήσουμε μερικές ακόμη ερωτήσεις σχετικά με την Ευρωπαϊκή περιφερειακή πολιτική. Πώς θα αξιολογούσατε γενικά την Ευρωπαϊκή περιφερειακή πολιτική; Ήταν αποτελεσματική; Είστε ικανοποιημένος με τα αποτελέσματα; Armstrong: Εξαρτάται από το πώς εννοείτε τον όρο αποτελεσματικός. Η ερώτηση είναι αν η Ευρωπαϊκή περιφερειακή πολιτική ήταν αποτελεσματική στη δραματική μείωση των περιφερειακών οικονομικών ανισοτήτων; Δεν είναι αυτό το θέμα. Πιστεύω ότι το θέμα είναι εμείς οι ίδιοι να αναρωτηθούμε πόσο άσχημες θα ήταν οι ανισότητες αν ήταν διαφορετικές οι οικονομικές συνθήκες στην Ευρώπη. Σε πολλά μέρη της Ευρώπης, δεν παρατηρήθηκε για πολλά χρόνια οικονομική ύφεση. Πρόσφατα παρατηρήθηκαν υφέσεις και τα διαρθρωτικά ταμεία λειτούργησαν σε μια εποχή πολύ ευνοϊκών οικονομικών συνθηκών. Θα μπορούσαν να αποδειχτούν περισσότερο αποτελεσματικά απ ό,τι ήταν στην πραγματικότητα. Κατ αυτή την έννοια, δεν υπήρξαν αποτελεσματικά. Κατά τη γνώμη μου, η Ευρωπαϊκή περιφερειακή πολιτική παρουσίασε αποτελέσματα στη διαδικασία της διάδοσης των καλύτερων πρακτικών και στην ενθάρρυνση περιοχών με λιγοστές θεσμικές υποδομές στο να αναπτύξουν τη δική τους χωροταξία. Κατ αυτή την έννοια, υπήρξαν αποτελεσματικά. Έλυσαν τα προβλήματα; Όχι, ο δρόμος είναι μακρύς και το ποσό της χρηματοδότησης για την περίοδο μετά το 2007 δεν επαρκεί για να λύσει τα προβλήματα. Ψυχάρης: Η νέα περίοδος πλησιάζει και οι βασικές οδηγίες της νέας διαρθρωτικής πολιτικής έχουν ήδη δημοσιευτεί. Γνωρίζουμε κατά 90% τι πρόκειται να συμβεί κατά την επόμενη προγραμματισμένη περίοδο. Βεβαίως, υπάρχουν νέα στοιχεία στην Ευρωπαϊκή διαρθρωτική πολιτική. Πώς αξιολογείτε τα νέα αυτά στοιχεία; Πιστεύετε ότι μετά τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσα η Ε.Ε. αποδέχτηκε είναι ικανά να αντιμετωπίσουν τα καινούρια προβλήματα της Ευρώπης των 25; Armstrong: Πιστεύω ότι έχουν ληφθεί σοβαρές αποφάσεις, ώστε να επιτευχθούν αλλαγές κυρίως στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη και σε μερικές από τις 15 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρέπει όμως να είμαστε ειλικρινείς και να πούμε ότι τα χρηματικά ποσά που απαιτούνται, ιδίως στη νοτιο-ανατολική Ευρώπη, για τα βασικά θεσμικά έργα 163

ει α αειχώρος χ ώρ ο ς υποδομής, είναι τόσο μεγάλα που δεν επαρκούν τα διαρθρωτικά ταμεία. Θα φέρουν κάποιο αποτέλεσμα, αλλά δεν αρκεί και αυτό είναι το πρόβλημα. Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι κατά τη γνώμη μου οι περιοχές της δυτικής Ευρώπης, όπου η ενδιάμεση χρηματοδότηση δεν επαρκεί για να στηρίξει τα αναγκαία μακροπρόθεσμα προγράμματα. Αυτά είναι τα άσχημα νέα. Τα καλά νέα είναι ότι στο συνολικό προϋπολογισμό του έργου το Συμβούλιο των Υπουργών της Ευρώπης πείστηκε να λάβει σκληρές αποφάσεις. Επίσης, η γνώμη μου είναι ότι ο στόχος για συναγωνισμό και εύρεση απασχόλησης σε περιφερειακό επίπεδο είναι πολύ καλός καθώς επικεντρώνει την προσοχή σε οικονομικούς στόχους. Τέλος, αν και ο μικρότερος από τους στόχους, ο στόχος της εδαφικής ενότητας είναι πολύ καλός, γιατί μερικά από τα καλύτερα παραδείγματα περιφερειακής πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση εφαρμόζονται πέρα από τα σύνορα των χωρών και υποστηρίζονται αξιόλογες δραστηριότητες. Ψυχάρης: Πιστεύετε ότι αυτά τα μέτρα θα έπρεπε να εφαρμοστούν και στην Ελλάδα; Τι γνώμη έχετε για τα περιφερειακά προβλήματα στην Ελλάδα; Armstrong: Είναι πάντα επικίνδυνο να προσπαθείς να πεις σε ανθρώπους που είναι ειδικοί στον τόπο τους τι πρέπει να κάνουν. Ένα από τα πράγματα που εύχομαι να μην κάνετε ποτέ. Πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει σημειώσει μεγάλη και αξιέπαινη πρόοδο σε θέματα οικονομικής ανάπτυξης τα τελευταία 10 με 15 χρόνια. Κοιτάζοντας την Ελλάδα από την πλευρά της Βρετανίας, νομίζω ότι η Ελλάδα στάθηκε άτυχη και ότι δεν χειρίστηκε σωστά τη μετάβαση από τον κομμουνισμό στη Γιουγκοσλαβία και την Αλβανία. Η διεύρυνση ανατολικά και κεντρικά μετά το τέλος των εμφυλίων πολέμων στα Βαλκάνια αποτελεί σίγουρα μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα, καθώς επίσης και η προσέγγιση με την Τουρκία (ελπίζω να λυθεί και το Κυπριακό). Τα Βαλκάνια και η Τουρκία προσφέρουν στην Ελλάδα τεράστια ευκαιρία, γιατί βγάζουν τη χώρα από το γεωγραφικό περιθώριο της Ευρώπης και τη φέρνουν κοντά στους γείτονές της, οι οποίοι μετρούν πολλούς κατοίκους και παρόλο που διαθέτουν από τα χαμηλότερα επίπεδα εισοδήματος, επιδεικνύουν γρήγορα σημάδια ανάκαμψης. Έτσι, νομίζω ότι η Ελλάδα έχει μπροστά της μια μεγάλη ευκαιρία που παρόμοια δεν είχε στο παρελθόν. Ακούγεται αισιόδοξο, παρόλο που εσείς βλέπετε περισσότερο τα προβλήματα παρά τις ευκαιρίες. Ψυχάρης: Δεν είμαι σίγουρος αν έχουμε πετύχει στην περιφερειακή πολιτική, αλλά φέτος το καλοκαίρι διοργανώνουμε το 46 ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Περιφερειακής Επιστήμης. Θα βρεθούμε βέβαια εκεί και σας ευχαριστώ που δεχτήκατε να συμμετέχετε στην επιστημονική επιτροπή. Έχετε να πείτε κάτι πάνω σ αυτό το γεγονός που θα διοργανωθεί στο Βόλο από το Τμήμα μας; 164

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Armstrong: Είναι μια υπέροχη ευκαιρία για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας να προβάλλει τον εαυτό του και να φιλοξενήσει μια μεγάλη επιστημονική κοινότητα. Το Συνέδριο είναι από τα πιο πετυχημένα στον κόσμο, πιο πολύ και από αυτό στη Νότιο Αμερική. Κατά τη γνώμη μου, προσελκύει μεγάλο αριθμό επιστημόνων περιφερειακής πολιτικής. Χαίρομαι που τις τελευταίες 24 ώρες διαπίστωσα ότι αυτό το Συνέδριο εντάσσεται στα σχέδια της πόλης του Βόλου να αναπτύξει αυτό το είδος τουρισμού και να ενθαρρύνει τον κόσμο να επισκεφτεί ένα μέρος της Ελλάδας που δεν αποτελεί τον κύριο τουριστικό προορισμό, αλλά θα ήταν ευχής έργο να αποκτήσει αυτή την κατεύθυνση στο μέλλον. Είμαι σίγουρος ότι θα έχει μεγάλη επιτυχία και είναι ωραίο να μπορείς να συμμετέχεις σ ένα ακαδημαϊκό συνέδριο σχετικά με την περιφερειακή πολιτική και αυτό να μην φιλοξενείται από την πρωτεύουσα (την Αθήνα), αλλά από ένα μέρος στον κόσμο όπου η επιστήμη της περιφερειακής πολιτικής οφείλει να ασκείται. Ψυχάρης: Καθηγητά Armstrong, σας ευχαριστώ που δεχτήκατε να είστε εδώ και να συμμετάσχετε στο σεμινάριο. Επίσης, σας ευχαριστώ για τη συμμετοχή σας στο Συνέδριο της ERSA. Θα χαρούμε να σας ξανασυναντήσουμε το καλοκαίρι. Armstrong: Ήταν μεγάλη μου χαρά που ήρθα και η φιλοξενία ήταν υπέροχη. Ψυχάρης: Σας ευχαριστώ πολύ. 165