Ψυχοκοινωνικές Διαστάσεις των Κινητικών Παιχνιδιών. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ την ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ της ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ενός ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ

Transcript

1 Ψυχοκοινωνικές Διαστάσεις των Κινητικών Παιχνιδιών ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ την ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ της ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ενός ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ

2 Σκοποί της παρουσίασης Παρουσίαση των Ψυχοκινητικών, γνωστικών και συναισθηματικών στόχων του παιχνιδιού στη Φ.Α. Εξέταση των προϋποθέσεων καταλληλότητας των προγραμμάτων Φ.Α. σε σχέση με τα παιχνίδια Κατανόηση του ρόλου του διδάσκοντα στην ενίσχυση θετικών συμπεριφορών Κατανόηση του τίμιου παιχνιδιού

3 Η αξία των παιχνιδιών Η αξία των παιχνιδιών έγκειται στο σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκαν. Παιχνίδια για διασκέδαση Παιχνίδια για ενίσχυση στάσεων αξιών (παρουσίαση ενός ακαδημαϊκού αντικειμένου, ενίσχυση κοινωνικά επιθυμητών συμπεριφορών ή ενθάρρυνση της ανάπτυξης προσωπικών ιδιοτήτων όπως ειλικρίνεια, γενναιότητα, επιμονή και αποδοχή του εαυτού και των άλλων) Παιχνίδια για αύξηση των φυσικών δεξιοτήτων

4 Παιχνίδι και Ευχαρίστηση Οι συμμετέχοντες ευχαριστούνται περισσότερο όταν παίζουν παρά όταν δεν παίζουν. Οτιδήποτε αποκτιέται κατά τη διάρκεια του παιξίματος του παιχνιδιού αποκτιέται με ευχαρίστηση.

5 Τι μπορούν να κάνουν τα παιχνίδια? Συνεισφορά στην ποιότητα ζωής των νεαρών ατόμων: την ανάπτυξή τους, τα κατορθώματά τους, και τη συνολική τους καλή κατάσταση. Μόνο πρόσφατα οι παιδαγωγοί έχουν αρχίσει να αναγνωρίζουν τα παιχνίδια ως σημαντικά εργαλεία για τη βελτίωση της διδασκαλίας.

6 Προϋποθέσεις στο σχεδιασμό των κινητικών παιχνιδιών τα προγράμματα χρησιμοποίησης παιχνιδιών να είναι σχεδιασμένα ώστε (1) να αναπτύσσουν ικανούς παίκτες, (2) να εξετάζουν τα συναισθήματα και τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών, (3) να είναι σύμφωνα με την έννοια του δικαίου

7 Οφέλη από τα πιο προσωπικά, συναισθηματικά ευχάριστα ζητήματα των κινητικών παιχνιδιών Παρακολούθηση μιας ομάδας παιδιών να προσπαθούν να ισορροπήσουν για πρώτη φορά σε ρόλερς, όπου τα φρύδια τους ζαρώνονται καθώς συγκεντρώνονται και τα μάτια τους είναι γλαρωμένα από τον ενθουσιασμό. Ο μαθητής της πέμπτης δημοτικού, που έχει απομονωθεί για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του εξαιτίας της αναπηρίας του, από τους περισσότερους συμμαθητές τους, καλείται να συμμετέχει σε ένα τροποποιημένο παιχνίδι ποδοσφαίρου και αναδεικνύεται ως ο σταρ της ημέρας. Αντί να αμύνεται σε ένα τέρμα και να επιχειρεί να εμποδίσει του αντιπάλους να σκοράρουν, αυτός-ή κρατάει μία στεφάνη μέσα στην οποία η συμμαθητές του θα έπρεπε να σουτάρουν για να κερδίσουν πόντους. Το απλό γεγονός που εξασφάλισε σημαντικές προόδους στην αυτοπεποίθηση του παιδιού, στην ανάπτυξη της δεξιότητας, και στη θέλησή του να αναπτύξει φιλίες. Αυτό επίσης εξυπηρέτησε στο να μας υπενθυμίσει την πιθανή αξία των κινητικών παιχνιδιών. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις τα παιχνίδια για να βοηθήσεις οποιοδήποτε παιδί να φτάσει στις μέγιστές του γνωστικές, κοινωνικές, συναισθηματικές και φυσικές δυνατότητες. Πραγματικά, η μοναδική συνεισφορά που έχουν τα παιχνίδια στην ανάπτυξη του κάθε παιδιού δικαιολογεί τη χρήση τους.

8 Καλλιέργεια Αισθημάτων Αυτό-Αξίας Με το να παρέχουμε πετυχημένες και σημαντικές εμπειρίες παιχνιδιών μετακίνησης, μπορούμε να συνεισφέρουμε σε μια υγιή στάση των παιδιών προς τον εαυτό τους και τους άλλους. Η έρευνα δείχνει ότι η αυτό-εικόνα και αυτοπεποίθηση ενός παιδιού εξαρτάται, εν μέρει, από το πόσο επιδέξιο είναι αυτό σε βασικά παιχνίδια και δραστηριότητες (Harter & Roblnson, l993; Weiss et al., l990). Επιπλέον, για να προάγουμε τη βελτίωση δεξιοτήτων, μπορούμε να δώσουμε στα παιδιά μας χρόνο και ευκαιρία να συλλογιστούν σχετικά με τον εαυτό τους και τις σχέσεις τους με άλλους. Εμείς τους ενθαρρύνουμε να εκφράσουν το πώς αισθάνονται και να αναπτύξουν ενσυναίσθηση για τους άλλους. Τα παιδιά που μπορούν να αποδεχτούν τον εαυτό τους και τις φυσικές τους ικανότητες είναι πιο πιθανό να συμμετέχουν πρόθυμα και με ενθουσιασμό στα αθλήματα και σε άλλες φυσικές δραστηριότητες. Είναι επίσης πιο πιθανό να έχουν θετικές σχέσεις με τους δασκάλους, τους προπονητές, τους γονείς και τους ομότιμούς τους.

9 Γνωστικές πλευρές των παιχνιδιών Σε μια σύγχρονη διδασκαλία τα παιδιά χρειάζεται: να κατανοήσουν τους λόγους της ύπαρξης των κανονισμών και των κανόνων να κατανοήσουν τις μηχανικές, εννοιολογικές και στρατηγικές έννοιες να συσχετίσουν αυτό που κάνουν με αυτό που γνωρίζουν σχετικά με την δεξιότητα και τη στρατηγική να κατανοήσουν γιατί παίζεται το παιχνίδι με τον τρόπο που παίζεται και αν χρειάζεται τροποποίηση (π.χ. για να γίνει δικαιότερο)

10 Δεξιότητες Λήψης Απόφασης: Αναγκαιότητα μάθησης της στρατηγικής Το παιδί πρέπει να αποφασίσει πότε να κάνει κάτι, να επιλέξει ποια στρατηγική θα ακολουθήσει και να πάρει αυτές τις αποφάσεις όσο το δυνατόν γρηγορότερα Παρόμοια με τις δεξιότητες, πρέπει να μαθαίνονται οι στρατηγικές ξεκινώντας με τις απλές και εξελισσόμενες στις σύνθετες Η μάθηση των στρατηγικών είναι το κύριο περιεχόμενο στην αρχική διδασκαλία των παιχνιδιών.

11 Κοινωνικές πλευρές των παιχνιδιών Τα παιχνίδια μπορεί ωφελήσουν τα παιδιά στην αλληλεπίδραση με άλλους και στην αξιολόγηση της ικανότητά τους Όλοι μας συγκρίνουμε το πώς εκτελούμε με το πώς εκτελούν οι άλλοι (κοινωνική σύγκριση) φυσιολογικό για παιδιά από 8 ετών και πάνω Το παιδί γνωρίζει τις ικανότητές του και τους περιορισμούς του Η διαδικασία αυτή είναι συχνά υγιής και χρήσιμη, αλλά κάποιες φορές βγαίνει εκτός ελέγχου και γίνεται πιο σημαντική απ ότι θα έπρεπε Η υπερβολική χρησιμοποίηση των συγκρίσεων θα μπορούσε να δημιουργήσει κώλυμα

12 Θετική κοινωνική επίδραση των παιχνιδιών Θετικό επίτευγμα των παιχνιδιών: το να πανηγυρίζεις για την προσωπική επιτυχία, αλλά και για την επιτυχία των άλλων. Καθήκον του δάσκαλου είναι να ενθαρρύνει αυτούς τους πανηγυρισμούς με τρόπους εκφραστικούς αλλά όχι αδιάφορα για τους άλλους

13 Τα παιχνίδια για ενίσχυση επιθυμητών και αποδεκτών συμπεριφορών Οι δάσκαλοι και τα παιδιά μπορούν να λένε και να κάνουν πράγματα που βοηθούν τα παιδιά να μάθουν τις κατάλληλες συμπεριφορές πρότυπο ρόλου: να ενθαρρύνω τους συμπαίκτες όταν παίζω να αποφεύγω να κάνω αρνητικά σχόλια όταν οι συμπαίκτες εκτελούν κάτω από τις προσδοκίες να ακολουθώ τους κανόνες του παιχνιδιού να δίνω στα παιδιά ένα καλό μοντέλο να αποδέχομαι τις αποφάσεις του δάσκαλου και του διαιτητή χωρίς να διαμαρτύρομαι

14 Τα παιδιά χρειάζεται : Να έχουν χρόνο για να συζητήσουν τις καταστάσεις και να δείξουν σεβασμό και ενδιαφέρον για τους άλλους να μάθουν να ενδιαφέρονται σχετικά με την ασφάλεια των άλλων, να μάθουν να παίζουν για να κερδίσουν (όχι να πάρουν) πλεονεκτήματα από τους κανονισμούς, να αποφεύγουν το χώρο των άλλων και οποιαδήποτε συμπεριφορά θα μπορούσε να τραυματίσει άλλους, να ελέγχουν τα συναισθήματά τους, και να επιδεικνύουν διαπροσωπικές συμπεριφορές αποδεκτές και χρήσιμες. να κατανοήσουν πώς αισθάνονται τα άλλα άτομα σχετικά με τις εκτελέσεις τους και τη συνεισφορά

15 Τιμιότητα στα παιχνίδια Ο δάσκαλος που αποτελεί ένα θετικό μοντέλο, ενισχύει επιθυμητές συμπεριφορές, και τονίζει το σεβασμό και το ενδιαφέρον για τους άλλους, προάγει παιχνίδια που είναι τίμια ή περισσότερο τίμια Όταν οι κανόνες δίνονται στα παιδιά χωρίς εξήγηση για τους λόγους που επινοήθηκαν οι κανονισμοί, μπορούν εύκολα να δοθούν λανθασμένες ερμηνείες Στο παρελθόν, οι δάσκαλοι εξηγούσαν τους κανονισμούς, αλλά όχι τους λόγους για τους οποίους δημιουργήθηκαν Σημείο αναφοράς για την ποιότητα των προγραμμάτων: τα παιδιά να κάνουν διάκριση μεταξύ υποχωρητικότητας και μη υποχωρητικότητας προς τους κανονισμούς των παιχνιδιών και το τίμιο παιχνίδι και να

16 Προτάσεις εφαρμογής για τίμιο παιχνίδι τα παιδιά να εμπλέκονται στη διαμόρφωση των κανόνων και στην τροποποίηση των κανόνων να επιλέγουν τις ομάδες τους, (τα παιδιά συχνά διαλέγουν άλλους με παρόμοια ικανότητα έτσι που να υπάρχει λιγότερη διακύμανση και λιγότερη υπεροχή από 1 ή 2 παιδιά). Τα παιδιά που επιλέγουν μόνα τους τις ομάδες που συμμετέχουν είναι περισσότερο ανεκτικά στις διαφορετικές ικανότητες και προσπαθούν να περιλάβουν όλα τα παιδιά στα παιχνίδια (παιδιά χαμηλής ικανότητας

17 Αυτοπεποίθηση στα παιχνίδια Τα παιδιά χρειάζεται να αναπτύξουν πεποίθηση στις κινητικές τους ικανότητες, να χαίρονται τη μετακίνηση, να είναι σε θέση να εκτιμήσουν ρεαλιστικά τις ικανότητές τους, και να βιώσουν επιτυχία στον έλεγχο των κινήσεών τους Η επιτυχία αναπαράγει επιτυχία στην κίνηση το παιδί χρειάζεται να μάθει θεμελιώδεις δεξιότητες (απλές δεξιότητες και συνδυασμένες δεξιότητες) Το «μπορώ!» είναι ο στόχος πεποίθησης, με το «Δεν μπορώ ακόμη» ενδιάμεσο σλόγκαν πεποίθησης ο ακραίος συναγωνισμός δε συμβιβάζεται με κινητικές εφαρμογές που βασίζονται στο ρυθμό ανάπτυξης και στην εξέλιξη του παιδιού.

18 Πεποίθηση των παιδιών κατά το παιγνίδι Μόνο αφού πετύχουν ικανή εκτέλεση των δεξιοτήτων, με αυτοπεποίθηση, τα παιδιά είναι έτοιμα για παιχνίδια που περιλαμβάνουν ομαδικό συναγωνισμό. Για να προοδεύουν στα παιχνίδια, τα παιδιά χρειάζονται: πεποίθηση στις δεξιότητές τους, πεποίθηση στην λήψη απόφασης και πεποίθηση στον δάσκαλό τους και στην ατμόσφαιρα παιχνιδιού

19 ΚΡΙΤΗΡΙΑ για την ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ της ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ενός ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ Το παιχνίδι επιτρέπει την ενεργό συμμετοχή από όλα τα παιδιά; Το παιχνίδι λειτουργεί; Προκαλεί τα παιδιά ώστε να πετυχαίνουν; Το παιχνίδι προωθεί τις θετικές κοινωνικές συμπεριφορές; Το παιχνίδι ρέει; Είναι το παιχνίδι ασφαλές για όλα τα παιδιά; Λαμβάνει χώρα μάθηση;

20 Σύνοψη Τα παιχνίδια χρειάζεται να έχουν ξεκάθαρους, και επιτεύξιμους παιδαγωγικούς στόχους Τα παιχνίδια χρειάζεται να σχετίζονται με τις ικανότητες, γνώσεις και αξίες που πρέπει να έχει ένα άτομο με φυσική αγωγή Τα παιχνίδια χρειάζεται να οργανώνονται προσεκτικά προκειμένου να πετυχαίνουν κοινωνικά και συναισθηματικά αποτελέσματα. Για να δικαιολογείται η χρησιμοποίηση των παιχνιδιών πρέπει αυτά να είναι κατάλληλα από αναπτυξιακής πλευράς.

21 Βιβλιογραφία