econteplusproject Organic.Edunet ΠΟΛΙΟΕΓΚΕΦΑΛΟΜΥΕΛΙΤΙ Α ΧΟΙΡΟΥ (ΕΝΖΩΟΤΙΚΗ ΜΗΝΙΓΓΟΕΓΚΕΦΑΛΟΜΥΕΛΙΤΙ Α ΧΟΙΡΟΥ) (TESCHEN DISEASE, TALFAN DISEASE) Δρ. Ευτυχία Ξυλούρη Φραγκιαδάκη Κτηνίατρος Υγιεινολόγος, Αναπλ. Καθηγήτρια Υγιεινής Αγρ. Ζώων, Τμήμα Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής και Υδατοκαλλιεργειών, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
ΠΑΘΟΓΟΝΟ ΑΙΤΙΟ Στελέχη εντεροϊού που ανήκουν στον ορότυπο 1. RNA ιοί με ανθεκτικότητα σε λιποδιαλύτες και τιμές ph μεταξύ 2 και 9. Απομονώνονται σε κυτταρικές σειρές ιστών χοίρου με χαρακτηριστικό κυτταροπαθογόνο αποτέλεσμα. Προκαλούν ποικίλης έντασης και σοβαρότητας προσβολή του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Η βαριά μορφή της νόσου αναφέρθηκε για πρώτη φορά στην περιοχή Teschen της Τσεχοσλοβακίας και συνεχίζει να εντοπίζεται σε περιοχές της Κεντρικής Ευρώπης και της Μαδαγασκάρης. 5/2/2009 Ε. ΞΥΛΟΥΡΗ, Τ.Ε.Ζ.Π.Υ., Γ.Π.Α. 2
ΠΟΛΙΟΕΚΕΦΑΛΟΜΥΕΛΙΤΙ Α ΧΟΙΡΟΥ ΠΑΘΟΓΟΝΟ ΑΙΤΙΟ Η ελαφρότερη μορφή αναφέρθηκε ως Talfan disease στη Βρετανία, ως Poliomyelitis suum στη ανία και ως Πολυοεγκεφαλομυελίτιδα σε ΗΠΑ, Καναδά και Αυστραλία. ΜΕΤΑ ΟΣΗ Η μόλυνση γίνεται από τη στοματική κοιλότητα με λήψη κοπράνων που φέρουν τον ιό. Στη βαριά μορφή της νόσου προσβάλλονται ζώα κάθε ηλικίας που δεν διαθέτουν ανοσία. Στην ελαφρά μορφή της νόσου παρατηρούνται σποραδικά κρούσματα σε πολύ νεαρά ζώα. 5/2/2009 Ε. ΞΥΛΟΥΡΗ, Τ.Ε.Ζ.Π.Υ., Γ.Π.Α. 3
ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Ο ιός εισέρχεται από τη στοματική κοιλότητα. Αρχικά εντοπίζεται στις αμυγδαλές και μετά στον εντερικό βλεννογόνο (κυρίως στο κόλον) και στα μεσεντέρια λεμφογάγγλια. Στη συνέχεια παρατηρείται στάδιο ιαιμίας που είναι παροδικό και συνδυάζεται με πυρετό. Ο ιός ωστόσο εξακολουθεί να εντοπίζεται στο έντερο και να αποβάλλεται με τα κόπρανα από τη 2 η ημέρα 7 εβδομάδες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ιός μετά το στάδιο ιαιμίας εντοπίζεται στον εγκέφαλο και στο νωτιαίο μυελό και έτσι προκύπτουν τα κλινικά συμπτώματα μετά περίοδο επώασης 4 28 ημερών. 5/2/2009 Ε. ΞΥΛΟΥΡΗ, Τ.Ε.Ζ.Π.Υ., Γ.Π.Α. 4
ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ Η μόλυνση από τον ιό συνδυάζεται με εμφάνιση αντισωμάτων στον ορό του αίματος και τοπικά στο έντερο. Η ανοσία της μητέρας προστατεύει τα χοιρίδια μέχρι τον απογαλακτισμό. 5/2/2009 Ε. ΞΥΛΟΥΡΗ, Τ.Ε.Ζ.Π.Υ., Γ.Π.Α. 5
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Στη βαριά μορφή της νόσου παρατηρούνται αρχικά πυρετός, ανορεξία, απάθεια και βάδισμα με αταξία. Μετά εμφανίζονται υπερδιέγερση, τρόμος, σπασμοί και παράλυση με συνήθη κατάληξη το θάνατο σε 3 4 ημέρες. Στην ελαφρά μορφή της νόσου παρατηρούνται άνοδος θερμοκρασίας, βάδισμα με ελαφρά αταξία, παρέσεις. Επέρχεται συνήθως πλήρης ίαση, απουσία θνητότητας. Εγκεφαλομυελίτιδα, κυρίως της φαιάς ουσίας, με εκφύλιση νευρώνων, υπερπλασία κυττάρων νευρογλοίας, περιαγγειακές διηθήσεις και μηνιγγίτιδα. Οι αλλοιώσεις εντοπίζονται σε διάφορα μέρη του ΚΝΣ. 5/2/2009 Ε. ΞΥΛΟΥΡΗ, Τ.Ε.Ζ.Π.Υ., Γ.Π.Α. 6
ΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΟΨΙΑ ΝΟΣΟΥ: Από κλινικά συμπτώματα, ιστοπαθολογικές αλλοιώσεις, επιζωοτιολογικά στοιχεία. ΙΑΦΟΡΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ: Από άλλες νόσους ΚΝΣ, όπως Νόσος Aujeszky, εγκεφαλική μορφή Νόσου Εμέτων και Απίσχνανσης, Νόσος Οιδήματος, Λύσσα κ.ά.. ΕΝΤΟΠΙΣΗ ΝΟΣΟΥ: Με ιστοπαθολογική εξέταση εγκεφάλου και νωτιαίου μυελού. 5/2/2009 Ε. ΞΥΛΟΥΡΗ, Τ.Ε.Ζ.Π.Υ., Γ.Π.Α. 7
ΙΑΓΝΩΣΗ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ: Με απομόνωση του εντεροϊού (ορότυπος 1) σε κυτταρικές σειρές από το ΚΝΣ χοιριδίων που έθνησκαν ή θανατώθηκαν στα αρχικά στάδια της νόσου και όχι με απομόνωση του ιού από το έντερο, όπου η παρουσία του δεν είναι σπάνια. ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ: Με εξέταση ζευγών ορών με τις μεθόδους οροεξουδετέρωσης και σύνδεσης του συμπληρώματος. Η Νόσος Teschen στους χοίρους αποτελεί Νόσο Υποχρεωτικής ήλωσης. 5/2/2009 Ε. ΞΥΛΟΥΡΗ, Τ.Ε.Ζ.Π.Υ., Γ.Π.Α. 8
ΠΡΟΛΗΨΗ ύσκολα εφαρμόζονται απολυμάνσεις, απομονώσεις θαλάμων, καθώς ο ιός εντοπίζεται στα κόπρανα πριν την εκδήλωση των νευρικών συμπτωμάτων και η πρόληψη της μετάδοσής του καθίσταται δύσκολη. Για αποφυγή μετάδοσης της νόσου σε άλλες εκτροφές χοίρων χρειάζεται αρχική απομόνωση της εκτροφής με απλή υποψία της νόσου, αφού η εργαστηριακή ταυτοποίηση μπορεί να χρειάζεται τουλάχιστον 1 εβδομάδα. 5/2/2009 Ε. ΞΥΛΟΥΡΗ, Τ.Ε.Ζ.Π.Υ., Γ.Π.Α. 9
ΠΡΟΛΗΨΗ Στην Ελλάδα και σε κράτη που η νόσος δεν είναι ενζωοτική, απαιτείται η παρεμπόδιση της εισαγωγής της νόσου με ζωντανά ζώα, που είναι άρρωστα ή φορείς, με νωπά και κατεψυγμένα σφάγια. Σε περίπτωση βαριάς μορφής νόσου χρειάζεται να εξουδετερωθεί η εστία της νόσου με θανάτωση των χοίρων στη μολυσμένη εκτροφή. Στην Κεντρική Ευρώπη χρησιμοποιούνται ζωντανά εμβόλια. 5/2/2009 Ε. ΞΥΛΟΥΡΗ, Τ.Ε.Ζ.Π.Υ., Γ.Π.Α. 10
ΗΝΟΣΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Από το 1969 βρέθηκαν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας εξουδετερωτικά αντίσωματα, χωρίς την εντόπιση νόσου, εξαιτίας ίσως της μεγάλης εξάπλωσης απαθογόνων στελεχών του ορότυπου 1. Τα αντισώματα αυτά μπορεί να προστατεύουν από τα παθογόνα στελέχη. 5/2/2009 Ε. ΞΥΛΟΥΡΗ, Τ.Ε.Ζ.Π.Υ., Γ.Π.Α. 11
ΠΟΛΥΟΕΓΚΕΦΑΛΟΜΥΕΛΙΤΙ Α Βιολογικές εκτροφές χοίρων ΠΡΟΛΗΨΗ - ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Απαγόρευση ανακύκλωσης ορισμένων ζωικών υποπροϊόντων στην τροφική αλυσίδα, κυρίως νεκρά ζώα και μολυσμένο ζωικό υλικό. Χρήση εναλλακτικών μεθόδων για χρήση ζωικών υποπροϊόντων (όπως επεξεργασία σε υψηλή θερμοκρασία και πίεση, για 30 min) ή απόρριψή τους (όπως αποτέφρωση, χρήση ως καύσιμα). Ενίσχυση κανόνων για ελέγχους και ιχνηλασιμότητα ζωικών υποπροϊόντων. 5/2/2009 Ε. ΞΥΛΟΥΡΗ, Τ.Ε.Ζ.Π.Υ., Γ.Π.Α. 12