Ιοί & HPV. Ευστάθιος Α. Ράλλης. Επικ. Καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας

Transcript

1 Ιοί & HPV Ευστάθιος Α. Ράλλης Επικ. Καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας

2 Περί ΙΩΝ

3 Ορισμός Οι ιοί είναι ατελείς, λοιμώδεις οργανισμοί μικρότεροι σε μέγεθος από τα μικρόβια και ορατοί μόνο με το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο.

4 Γενικά χαρακτηριστικά Πολλαπλασιάζονται μέσα στα κύτταρα άλλων οργανισμών (ενδοκυττάρια παράσιτα). Σε πλήρη μορφή, εκτός ξενιστού, ονομάζονται «βιρόνια» (virions). Μέχρι στιγμής, έχουν καταγραφεί με ακρίβεια τύποι ιών αλλά υπάρχουν ακόμα εκατομμύρια ιών. Το μέγεθός μερικών ιών είναι τόσο μικρό που δεν μπορούμε να τους δούμε ούτε με το οπτικό μικροσκόπιο. Το μέσο μέγεθος ενός βιρόνιου είναι το 1/100 του μεγέθους ενός μικροβίου.

5 Σύνθεση ιών (1/2) Οι ιοί αποτελούνται από 2 ή 3 μέρη: 1. Το γενετικό τους υλικό που είναι DNA ή RNA. 2. Ένα πρωτεϊνικό περίβλημα που καλείται καψίδιο, το οποίο περιβάλλει και προστατεύει το γενετικό υλικό. 3. Μερικά στελέχη περιβάλλονται και από ένα δεύτερο περίβλημα από που αναπτύσσεται γύρω από το καψίδιο.

6 Σύνθεση ιών (2/2) Τα 2 βασικά ένζυμα των ιών, είναι: Η κινάση της θυμιδίνης Η πολυμεράση του DNA

7 Ταξινόμηση Ιών Οι ιοί ταξινομούνται ανάλογα με: Το γενετικό υλικό (DNA ή RNA μονής ή διπλής έλικας) Το καψίδιο Την ύπαρξη ή μη περιβλήματος Το είδος που προσβάλλουν (άνθρωπος, ζώα, φυτά) Το είδος του ιστού-κυττάρων που προσβάλλουν Την αντιγονικότητα

8 DNA ιοί Ο πολλαπλασιασμός των περισσοτέρων DNA ιών γίνεται στον πυρήνα του κυττάρου - ξενιστή. Εάν το κύτταρο διαθέτει τον κατάλληλο υποδοχέα στην επιφάνειά του, τότε οι ιοί εισέρχονται είτε απ ευθείας μέσω της κυτταρικής μεμβράνης του κυττάρου είτε με ενδοκυττάρωση μέσω του υποδοχέα. Οι περισσότεροι DNA ιοί εξαρτώνται από το DNA και το RNA του ξενιστή.

9 RNA ιοί Ο πολλαπλασιασμός τους συμβαίνει συνήθως στο κυτταρόπλασμα. Η ανάστροφη μεταγραφάση (γνωστή και ως ανάστροφη τρανσκριπτάση) είναι ένα ένζυμο (πρωτεϊνη), το οποίο βρέθηκε σε RNA ιούς και συγκεκριμένα σε ρετροϊούς. Η ανάστροφη τρανσκριπτάση μπορεί να συνθέσει DNA χρησιμοποιώντας ως εκμαγείο (καλούπι) το RNA του ιού.

10 Επίδραση των ιών στα κύτταρα Οι ιοί μπορούν να προκαλέσουν στα κύτταρα που προσβάλλουν: Μη αναστρέψιμες βλάβες με αποτέλεσμα την καταστροφή (θάνατο) του κυττάρου (κυτταροπαθητική δράση). Παραμονή του ιού στα κύτταρα σε «λανθάνουσα» κατάσταση χωρίς πρόκληση βλάβης. Τροποποίηση λειτουργικότητας του κυττάρου με απώλεια του ελέγχου πολλαπλασιασμού (π.χ. μυρμηκιές, κονδυλώματα).

11 Πως αμύνεται ο οργανισμός στην προσβολή του από ιούς; (1/2) Ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να αμύνεται κατά την προσβολή του από λοιμώδεις παράγοντες, ως εξής: 1. Γενετική προδιάθεση: Αντίσταση που μεταβιβάζεται μέσω κληρονομικότητας. 2. Παθητική ανοσία: Μεταβιβάζεται από τη μητέρα.

12 Πως αμύνεται ο οργανισμός στην προσβολή του από ιούς; (2/2) 3. Χυμική ανοσία: Εκδηλώνεται με παραγωγή ανοσοσφαιρινών και συμπληρώματος, φαγοκυττάρωση ιών και παρεμπόδιση προσκολλήσεως του ιού στον υποδοχέα. 4. Κυτταρική ανοσία: Εκδηλώνεται με την ύπαρξη ευαισθητοποιημένων Τ- λεμφοκυττάρων που απελευθερώνουν λεμφοκίνες και προκαλούν φαγοκυττάρωση. 5. Παραγωγή ιντερφερόνης: Η ιντερφερόνη παράγεται από τα προσβεβλημένα κύτταρα σε πολύ μικρές ποσότητες.

13 HPV

14 Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τους HPV HPV (Human Papilloma Virus): Ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων Έχουν περιγραφεί περί τους 150 τύπους HPV. Κάθε HPV έχει ένα αριθμό που καλείται τύπος HPV. Οι HPV έχουν ενοχοποιηθεί για: Ca στόματος, φάρυγγα Ca πρωκτού Ca πέους Ca τραχήλου μήτρας, κόλπου, αιδοίου

15 Χαρακτηριστικά γνωρίσματα των HPV Τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά των HPV είναι: Ιοί DNA διπλής έλικας Δεν έχουν περίβλημα Προσβάλλουν το πλακώδες επιθήλιο - Δέρμα - Βλεννογόνους αναπνευστικού και πρωκτογεννητικά Αντέχουν στην ξηρασία Δεν καλλιεργούνται Προσβάλλουν μόνο τον άνθρωπο Δεν παράγουν κινάση της θυμιδίνης Δεν παράγουν πολυμεράση του DNA

16 Παθοφυσιολογία Τι είναι η πρωτείνη p53; o Το p προέρχεται εκ τού protein και το 53 από το ΜΒ (Μοριακό Βάρος) της σε kdalton o Η πρωτείνη αυτή παράγεται απο τα αντίστοιχα p53 κατασταλτικά γονίδια και σταματά την καρκινογένεση, προάγοντας την αποβολή των ατύπων (καρκινωματωδών) κυττάρων. Oι HPV παράγουν πρωτείνες (Ε6, Ε7) που απενεργoποποιούν την p53 και εμποδίζουν την απόπτωση των καρκινικών κυττάρων οδηγώντας σε καρκινογένεση.

17 Μετάδοση (1/2) Η μετάδοση του HPV γίνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και μέσω αυτενοφθαλμισμού. Θεωρείται ότι όλοι οι άνθρωποι θα έρθουν σε επαφή με τύπο HPV κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

18 Μετάδοση (2/2) Οι HPV που προκαλούν οξυτενή κονδυλώματα ΔΕΝ μεταδίδονται: Με το φιλί Με την αγκαλιά Από την κοινή χρήση πετσέτας Από την κοινή χρήση μπάνιου Από την κοινή χρήση τουαλέτας Από κοινή χρήση σκευών φαγητού

19 Επιδημιολογία Μυρμηκιές: Εμφανίζονται περίπου στο 10% των παιδιών σχολικής και εφηβικής ηλικίας. Οξυτενή Κονδυλώματα: Η μετάδοση γίνεται με την σεξουαλική επαφή. Παιδιά με λοίμωξη από HPV (μυρμηκιές ή κονδυλώματα): Η μετάδοση γίνεται κατά τον τοκετό, από μυρμηκιές του ίδιου ή του οικείου περιβάλλοντος ή από σεξουαλική κακοποίηση.

20 Τύποι HPV & Κλινικές εκδηλώσεις Τύποι HPV Κλινικές εκδηλώσεις 1, 2, 4 Μυρμηκιές πελμάτων 2, 4 Κοινές μυρμηκιές 3, 10 Ομαλές μυρμηκιές 6, 11 Οξυτενή κονδυλώματα 5, 8 Μυρμηκιώδης επιδερμοδυσπλασία 16, 18, 31, 33 Οξυτενή κονδυλώματα τραχήλου μήτρας

21 Κλινική εικόνα Εκδηλώνονται κλινικά ως: Βλατίδες, πολλαπλές, ποικίλου μεγέθους Χρώματος ρόδινου ή του δέρματος Με επιφάνεια τραχιά, υπερκερατωσική ή ανθοκραμβοειδή

22 Ευχαριστώ για την προσοχή σας