Ομιλία της Ελένης Μπέλλου, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, στη Φλώρινα, 17/02/2013

Ομιλία της Ελένης Μπέλλου, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, στη Φλώρινα, 17/02/2013 Αγαπητοί σύντροφοι / συντρόφισσες Είναι τιμή, χαρά και συγκίνηση να μιλήσω σ αυτή την εκδήλωση, να τιμήσω εδώ μαζί σας τους πρωταγωνιστές κορυφαίων γεγονότων στην ιστορία της ταξικής πάλης στη χώρα μας, στην ιστορία του Κόμματός μας και της νεολαίας του. Να τιμήσουμε τους μαχητές, τις μαχήτριες, όλους κι όλες που έπεσαν ηρωικά στη μάχη της Φλώρινας, αλλά και όσους κι όσες μάχονταν στα μετόπισθεν, στο Νοσοκομείο, στην επιμελητεία, στις μετακινήσεις, στις κατασκευές, όλες τις οικογένειες της ελεύθερης περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας που για σχεδόν 3 χρόνια στήριξαν με τη δουλειά τους όλη τη δράση του ΔΣΕ. Οι νέοι σε ηλικία κομμουνιστές, οι ΚΝίτες και οι ΚΝίτισσες μπορούν να εμπνέονται από την επιλογή ζωής χιλιάδων νέων, ανδρών και γυναικών που πήραν μέρος στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας, γιατί ο ΔΣΕ ήταν η μοναδική επιλογή υπεράσπισης της ίδιας της εργατικής τάξης και των φτωχών αγροτών σε συνθήκες άγριας επίθεσης απ όλες τις δυνάμεις και εφεδρείες του καπιταλισμού, από τις συνασπισμένες αστικοδημοκρατικές, βασιλικές, μεταξικές πολιτικές δυνάμεις, απ όσους μηχανισμούς διέθεταν (Χίτες, Ταγματασφαλίτες, ΕΔΕΣίτες κ.ά.) και τους ξένους συμμάχους τους. Ο ΔΣΕ ήταν γέννημα των συνθηκών που διαμορφώθηκαν τα προηγούμενα 15 και πλέον χρόνια όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς. Ποιες ήταν αυτές οι συνθήκες: - Ήταν η μεγάλη καπιταλιστική οικονομική κρίση που ξέσπασε γενικευμένα το 1929-1930 στις καπιταλιστικές κοινωνίες, η αναιμική ανάκαμψη που ακολούθησε όχι ως μια πραγματικά δυναμική καπιταλιστική παραγωγική ανάπτυξη αλλά κυρίως ως πολεμική βιομηχανική παραγωγή. - Ήταν οι ανταγωνισμοί μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών που βρίσκονταν στην κορυφή του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος, ανταγωνισμοί που δεν μπορούσαν πλέον να εξισορροπήσουν με τις μεταξύ τους συμφωνίες. Ήταν οι αντιθέσεις της Βρετανίας, της Γαλλίας, των ΗΠΑ με τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ιαπωνία που έκαναν τις πρώτες να ανεχτούν και να σιγοντάρουν την πολεμική προετοιμασία των δεύτερων, γιατί πίστευαν ότι ο Άξονας θα γινόταν η αιχμή του δόρατος για να χτυπηθεί η ΕΣΣΔ, το πρώτο στην ιστορία σοσιαλιστικό κράτος κι ύστερα το ξαναμοίρασμα των αγορών θα ήταν εύκολη υπόθεση για ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία. - Ήταν η διακυβέρνηση της σοσιαλδημοκρατίας στη Γερμανία που πρόδωσε το εργατικό κίνημα, άνοιξε το δρόμο για τσάκισμα του κομμουνιστικού κινήματος κι έτσι εργατικές και λαϊκές δυνάμεις, σημαντικά τμήματα της νεολαίας τους αφέθηκαν ευάλωτα στην εθνικοσοσιαλιστική, ναζιστική - φασιστική ιδεολογία και πολιτική, που απέσπασε τη στήριξή τους -τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια- σ έναν από τους πιο καταστροφικούς πολέμους στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ειδικότερα για τις συνθήκες στην Ελλάδα, σημασία έχει να επικεντρωθούμε στην ίδια την πείρα του Κόμματός μας, στη δική του αδυναμία, ώστε τον αγώνα στον οποίο πρωτοστάτησε, τον ηρωικό και 1

νικηφόρο απελευθερωτικό αγώνα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, έγκαιρα να τον οδηγήσει σε αγώνα για την κατάκτηση της εργατικής-λαϊκής εξουσίας. Μας κόστισε ακριβά αυτή η αδυναμία, γιατί ο συσχετισμός δυνάμεων όπως είχε διαμορφωθεί, ιδιαίτερα το 1944, δύο προοπτικές είχε: - ή να πήγαινε μπροστά, σε σύγκρουση με ό,τι ακόμα υπήρχε από τις συγκροτημένες αντιδραστικές καπιταλιστικές δυνάμεις στην Ελλάδα - ή να πήγαινε πίσω, με την ανασυγκρότησή τους, την ανάκτηση των μηχανισμών τους με τη νομιμοποίηση της στήριξής τους από τους ξένους συμμάχους τους, κάτι που έγινε με τις Συμφωνίες του Λιβάνου και της Καζέρτας, με την αποδοχή και τη συμμετοχή στην κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου, τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Οι καπιταλιστικές δυνάμεις έδιναν πλέον τη μάχη αναστήλωσης της εξουσίας τους με την πιο σκληρή και αιματηρή βία και τρομοκρατία, ό,τι ακολούθησε από το Δεκέμβρη του 1944 και οδήγησε με καθυστερήσεις και ταλαντεύσεις, όχι μόνο με ευθύνες του ΚΚΕ, στη συγκρότηση του ΔΣΕ. Αγαπητοί σύντροφοι / συντρόφισσες Αυτή η σύντομη ιστορική αναδρομή μας είναι αναγκαία ως προς το κύριο θέμα μας, γιατί αναδεικνύει διαχρονικά συμπεράσματα, διδάγματα για το σήμερα και αύριο της ταξικής πάλης, αναδεικνύει τα εξής: - Είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός που γεννά τις συνθήκες των ρωγμών του, όχι μόνο της οικονομικής αλλά και της πολιτικής κρίσης. Λέγοντας πολιτική κρίση εννοούμε την πραγματική αδυναμία στην άσκηση της καπιταλιστικής εξουσίας κι όχι την αδυναμία διακυβέρνησης από κάποιο ή κάποια κόμματα που γρήγορα αντικαθίστανται από άλλα, φαινομενικά φιλολαϊκά ή έστω αστικά εκσυγχρονισμένα, ούτε εννοούμε αδυναμία μιας μορφής στην άσκηση της καπιταλιστικής εξουσίας που αργά ή γρήγορα αντικαθίστανται από κάποια άλλη. Π.χ. την αντικατάσταση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης στη Γερμανία από την εθνικοσοσιαλιστική - ρατσιστική - φασιστική χιτλερική Καγκελαρία. Αστική πολιτική κρίση δεν είναι ακόμα και όταν μια συγκεκριμένη αλλαγή στη μορφή της καπιταλιστικής εξουσίας γίνεται με σύγκρουση μεταξύ τμημάτων της, παίρνοντας μέρος ακόμα και λαϊκές δυνάμεις στη σύγκρουση, υπό την καθοδήγησή τους, όπως έγινε σχετικά πρόσφατα στην Αίγυπτο, στη δεκαετία του 1970 στην Πορτογαλία και στη Χιλή. - Το δίδαγμα είναι ότι η πρωτοπορία του εργατικού κινήματος, το ΚΚΕ στη χώρα μας, πρέπει να προετοιμάζεται για τις συνθήκες της γενικευμένης πολιτικής κρίσης, να προετοιμάζει το ίδιο το εργατικό κίνημα και τη συμμαχία του με τα φτωχά, καταπιεσμένα λαϊκά στρώματα. Να έχει καθαρό το στρατηγικό του στόχο, την επαναστατική εργατική εξουσία, η ιδεολογική και πολιτική του διαφώτιση να τον υπηρετεί, καθώς και η παρέμβασή του για την οργάνωση της πάλης σε μη επαναστατικές συνθήκες, όπως είναι οι σημερινές. - Δεν επιτρέπεται στο ΚΚΕ, σ ένα ΚΚ στη χώρα του να βλέπει τα πράγματα στατικά, ακίνητα, να δειλιάζει μπροστά σ έναν αρνητικό συσχετισμό, να συμβιβάζεται με το αντιδραστικό, εκμεταλλευτικό καπιταλιστικό καθεστώς, να παίζει το ρόλο αναμόρφωσης της πολιτικής πρόσοψής του, γιατί αυτό είναι μια κυβέρνηση με το ΚΚΕ ή με τη στήριξη του ΚΚΕ, ενώ παραμένουν άθικτοι όλοι οι μηχανισμοί της καπιταλιστικής οικονομικής κυριαρχίας και οι κατεξοχήν μηχανισμοί της πολιτικής εξουσίας 2

της, κατασταλτικοί και διοικητικοί, συνολικά οι μηχανισμοί των διεθνικών συμμαχιών του συστήματος, όχι μόνο της Ευρωζώνης, αλλά συνολικά της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Το ΚΚΕ διδάχτηκε, ωρίμασε από την αναμφίβολα ηρωική ιστορία του, από την ιστορία του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, από αυτή την ιστορικά μεγαλειώδη κίνηση της ανθρωπότητας για το πέρασμα από τον καπιταλισμό στη νέα χωρίς εκμετάλλευση κοινωνία, στα πρώτα βήματα για τον κομμουνισμό κατά τον 20ό αιώνα. Το μεγάλο ζιγκ-ζαγκ σε αυτή την κίνηση δεν αναιρεί το τελικά προς τα εμπρός στραμμένο βέλος της, την αναγκαιότητά της, την ωριμότητα των υλικών προϋποθέσεών της. Ναι, η κατάσταση του εργατικού κινήματος, ο συσχετισμός είναι ακόμα βυθισμένος στις συνέπειες της αντεπανάστασης που έχει την επίδρασή της και στο συσχετισμό δυνάμεων στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, σε όλο τον κόσμο. Αυτό κάνει ακόμα και δυνάμεις που εντάχθηκαν ή συναντήθηκαν με τη δράση του ΚΚΕ να βλέπουν τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις με σύγχυση, απελπισία και αυταπάτη: Π.χ. επειδή η οικονομική κρίση οδήγησε το ΑΕΠ στο 80% σε σύγκριση με του 2009, επειδή το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης αφορά τη Μεταποίηση και τις Κατασκευές, κάποιοι πιστεύουν ότι σήμερα δεν υπάρχει βιομηχανία, κατασκευαστικές εταιρείες στην Ελλάδα. Δεν μπορούν να κατανοήσουν ότι καπιταλισμός, ώριμος καπιταλισμός, μονοπωλιακός καπιταλισμός σημαίνει: - Πριν δέκα χρόνια η 3Ε να αποκτά το μεγαλύτερο μερίδιο στην Coca- Cola Beverage, να φέρνει την έδρα στην Ελλάδα, να εντατικοποιεί την παραγωγή, να εξάγει σ όλο τον κόσμο, σήμερα να μειώνει την παραγωγή, νε μεταφέρει την έδρα σε άλλη χώρα. - Πριν μερικά χρόνια, ο βασικός μέτοχος της ΔΕΛΤΑ να πουλά το μερίδιό του, να αλλάζει κλάδο επένδυσης των κεφαλαίων του και σήμερα ως πρόεδρος του ΣΕΒ να ασκεί κριτική στο Μνημόνιο, να μιλά για ανικανότητα κομμάτων και πρωθυπουργών. - Ο μέχρι χθες βασικός μέτοχος της Eurobank να αποφεύγει τη συμμετοχή του στη λεγόμενη ανακεφαλαιοποίηση, όχι γιατί δεν έχει κεφάλαια, αλλά γιατί τώρα η τράπεζα δε δίνει τα αναμενόμενα κέρδη, γι αυτό στρέφεται σε επενδύσεις που μπαίνουν στην πρώτη γραμμή των κρατικών επιδοτήσεων, π.χ. στα έργα του Ελληνικού. - Πολλοί αποπροσανατολίζονται από την αστική προπαγάνδα και πιστεύουν ότι στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης δεν υπάρχουν υλικά μέσα, πόροι συγκεντρωμένοι για να τεθεί σε κίνηση η παραγωγική διαδικασία. Δεν μπορούν να διακρίνουν ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: υπάρχουν πάρα πολλά υλικά αποθέματα που παράχθηκαν γιατί έφεραν μεγάλο κέρδος, αλλά ταυτόχρονα έφεραν και τη μείωση στο προσδοκώμενο κέρδος, οδήγησαν στα άκρα την υπερχρέωση, το πλασματικό κέρδος από τις χρηματιστηριακές αγοραπωλησίες μετοχών, εταιρικών και κρατικών, ομολόγων, παραγώγων τους κλπ. Η ωριμότητα του καπιταλισμού στην Ελλάδα όπως και σε άλλες χώρες της Ευρώπης και του κόσμου, είναι ακριβώς η ύπαρξη της εταιρικής καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, των μονοπωλιακών ομίλων, που συνενώνουν βιομηχανικό-εμπορικό-τραπεζικό κεφάλαιο, που αγκαλιάζει όλη την οικονομική δραστηριότητα: την εξόρυξη, την παραγωγή ενέργειας, τις 3

τηλεπικοινωνίες, τις μεταφορές, τη μεταποίηση, την αγροτική παραγωγή, την υγεία, την παιδεία, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, τον τουρισμό, τις κατασκευές, την έντυπη και ηλεκτρονική δημοσιογραφία. Σε αυτό το κεφάλαιο και στο κράτος του υποχρεωτικά υποτάσσεται, το θέλει - δεν το θέλει, και η δραστηριότητα του αγροτοπαραγωγού, του βιοτέχνη, του εμπόρου, του ταξιτζή, του αυτοαπασχολούμενου με μπλοκάκι λογιστή, μηχανικού, ενός πλήθους εργαζόμενων με μεγάλη ποικιλία τεχνικής, επιστημονικής ή και καλλιτεχνικής ειδίκευσης. Ιδιαίτερα για τους αγρότες και βιοτέχνες, τους μαγαζάτορες αυτό σημαίνει «ακριβά αγοράζω, φτηνά πουλάω σε σχέση με ό,τι έχω δαπανήσει», «πνίγομαι από τα χρέη, τους φόρους, τους λογαριασμούς και σήμερα πια μου κόψαν τις πιστώσεις». Μερικοί, με αφέλεια πιστεύουν ότι επειδή στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από τη φάση της κρίσης ή της ανάπτυξης, ήταν σχετικά υποανάπτυκτος ο κλάδος της παραγωγής ορισμένων μηχανών ή μέσων μεταφοράς, κυρίως οχημάτων ή ότι επειδή συρρικνώθηκε κατά πολύ η ναυπηγοεπισκευαστική, λόγω της πολιτικής της ΕΕ, νομίζουν ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει μονοπωλιακός, δηλαδή αντικειμενικά ώριμος καπιταλισμός, ότι δεν υπάρχουν οικονομικές προϋποθέσεις για το σοσιαλισμό. Και βέβαια υπάρχει ανισομετρία στον καπιταλισμό που θα την παραλάβει ως αρνητική κληρονομιά η επαναστατική εργατική εξουσία, αλλά αυτή δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αφορά εξίσου π.χ. την Ελβετία, την Ισλανδία, χώρες με πολύ υψηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ αλλά χωρίς δυναμικές βιομηχανίες μέσων παραγωγής. Ξεχνούν ακόμα, ότι η συρρίκνωση κλάδων της μεταποίησης, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, είναι γενικό χαρακτηριστικό της Ευρώπης. Ορισμένες πολιτικές δυνάμεις με κομμουνιστογενή κληρονομιά ισχυρίζονται ότι στην Ελλάδα είναι αναγκαίο ένα αριστερό κυβερνητικό σκαλοπάτι που θα αξιοποιήσει τις υγιείς δυνάμεις του καπιταλισμού προς όφελος της παραγωγικής ανάπτυξης ως προϋπόθεσης για την ωρίμανση τόσο των υλικών προϋποθέσεων του σοσιαλισμού όσο και του υποκειμενικού παράγοντα, της ίδιας της εργατικής τάξης που σήμερα συνθλίβεται από τη σχεδόν 30% ανεργία, την υποαπασχόληση, τον κατακερματισμό. Αυτές οι δυνάμεις μάλλον συνειδητά διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα παρά λαθεύουν προσπερνώντας την ιστορία. Ούτε στην Ελλάδα ούτε σε κάποιο άλλο καπιταλιστικό κράτος η φάση της καπιταλιστικής παραγωγικής ανάπτυξης δεν έγινε κρίκος, καταλύτης ούτε για το πέρασμα στο σοσιαλισμό ούτε για την ωρίμανση του εργατικού κινήματος. Αντίθετα χρησιμοποιήθηκε για τη χειραγώγηση, την ενσωμάτωσή του, για την απομαζικοποίηση και διάβρωση του συνδικαλιστικού εργατικού κινήματος, το οποίο δεν μπόρεσε να υπερασπιστεί ό,τι είχε κερδίσει στη σχέση μισθωτής εργασίας-κεφαλαίου, όπως μισθό, κοινωνική ασφάλιση, όριο απολύσεων, όριο συνταξιοδότησης, ωράριο εργασίας κλπ., ό,τι είχε κατακτήσει στις συνθήκες ενός τελείως διαφορετικού διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων. Ακριβώς η ωριμότητα, το σάπισμα του καπιταλισμού είναι που σήμερα φέρνει σε αυτή τη θέση τον εργατοϋπάλληλο, όχι μόνο στην Ελλάδα, που βάζει πλέον πιο φανερά και αδυσώπητα τον αγροτοπαραγωγό και τον αυτοαπασχολούμενο της πόλης στη μέγγενη της καταστροφής, χωρίς ελπίδα για άλλη εργασία. 4

Απέναντι στην ηττοπαθή αναπόληση ενός ανεπίστρεπτου καπιταλιστικού παρελθόντος, το ΚΚΕ προβάλλει την αγωνιστική διεκδίκηση του σοσιαλιστικού μέλλοντος. Το οικονομικό υπόβαθρο της επαναστατικής εργατικής εξουσίας, της σοσιαλιστικής κοινωνίας, πρώτ απ όλα περιλαμβάνει: Το μορφωτικό, τεχνολογικό και επιστημονικό επίπεδο του εργατικού δυναμικού, την ικανότητά του να χρησιμοποιήσει τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, τις υποδομές, να διαχειριστεί τη νέα γνώση και τεχνολογία για την παραγωγική αξιοποίηση των πλούσιων ενεργειακών πηγών και πρώτων υλών που διαθέτει η χώρα, τη δυνατότητα να αξιοποιήσει τις κλιματικές και εδαφολογικές δυνατότητες της χώρας για αγροτική παραγωγή, τόσο σε είδη διατροφής όσο και σε παραγωγικές ύλες. Είναι τραγικό να εισάγουμε φακές και φασόλια ή να πιστέψουμε ότι δεν έχουμε αντικειμενικές, υλικές προϋποθέσεις για την παραγωγή τους. Το ίδιο ισχύει και για τις εργαλειομηχανές, τ' αμαξώματα και τα πλοία. Έλληνες επιστήμονες και τεχνικοί της ναυπηγικής πήγαν και στελέχωσαν τα ναυπηγεία της Ν. Κορέας, όπου μεταφέρθηκαν ελληνικά κεφάλαια και εκμεταλλεύτηκαν το πάμφθηνο εργατικό δυναμικό και στη συνέχεια αγοράζονταν τα πλοία από έλληνες εφοπλιστές. Το ίδιο ισχύει και για τις κοινωνικές υπηρεσίες. Από τη μια συρρικνώνεται ό,τι έχει απομείνει από τις κρατικές υγειονομικές υπηρεσίες, από την άλλη γιατροί και τεχνικοί της υγείας μεταναστεύουν στη Γερμανία, στη Βρετανία, στην Αυστραλία. Αυτό που μας λείπει δεν είναι η εργατική ικανότητα, τα μέσα παραγωγής και η πρώτη ύλη. Παρ όλο που σε τίποτα δεν μπορούν να συγκριθούν οι υλικές συνθήκες της Ελλάδας πριν από 65 χρόνια με τις σημερινές, ωστόσο η ελεύθερη Δυτ. Ελλάδα υπό το ΔΣΕ και την Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση περίπου για 2½ χρόνια έχει να επιδείξει μια απίστευτα δημιουργική κινητοποίηση των παραγωγικών δυνάμεων: στα κατασκευαστικά, αντιπλημμυρικά και υδρευτικά έργα, στην οικοδόμηση και λειτουργία νοσοκομείων - αναρρωτήριων, σχολείων, στην αγροτική παραγωγή δίνοντας γη, σπόρους και εργαλεία στους καλλιεργητές. Έδωσε δουλειά και μόρφωση ανοίγοντας δεκάδες δημοτικά σχολεία στα χωριά. Έμπρακτα αποδείχθηκε ότι η πρώτη παραγωγική δύναμη είναι ο άνθρωπος κι αυτό που είναι ώριμο να αλλάξει είναι η σχέση του ανθρώπου με τα μέσα παραγωγής. Αυτό που πρέπει να αλλάξει είναι το κίνητρο της παραγωγής, δηλαδή να αλλάξουν οι σχέσεις ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, στο συγκεντρωμένο προϊόν με τη μορφή αποθεμάτων και υποδομών. Πάνω στην ανατροπή των καπιταλιστικών σχέσεων ιδιοκτησίας θα στηριχτεί η ριζική αλλαγή όλων των κοινωνικών σχέσεων, όλων των θεσμών και λειτουργιών της κοινωνίας που θα κατοχυρώσουν, υπερασπίσουν, θα αναπτύξουν την κοινωνική ιδιοκτησία - τον κεντρικό σχεδιασμό - τον εργατικό έλεγχο, θα διαμορφώσουν - εκπαιδεύσουν τον άνθρωπο της νέας κοινωνίας. Ο ταξικός χαρακτήρας της οικονομίας και της εξουσίας πάνε χέρι-χέρι. Μόνο η επαναστατική εργατική εξουσία μπορεί να εξαλείψει την ανεργία, να ικανοποιήσει μαζικά και σύμφωνα με τις σύγχρονες απαιτήσεις τις λαϊκές 5

ανάγκες για μόρφωση - ειδίκευση - εργασία, ελεύθερο χρόνο και υποδομές πολιτιστικής και αθλητικής δράσης. Όμως αυτές οι οικονομικές, οι κοινωνικές ανατροπές δεν μπορούν να φυτρώσουν στο έδαφος του καπιταλισμού. Χρειάζεται πρώτ απ όλα η σύγκρουση με τις δυνάμεις του, σύγκρουση που θα φτάσει ως την ανατροπή του. Το ν αλλάξει χέρια η εξουσία από την καπιταλιστική στην εργατική τάξη δε θα είναι αποτέλεσμα αλλαγής συσχετισμού μέσα στο Αστικό Κοινοβούλιο που είναι όργανο έτσι κι αλλιώς της εξουσίας του κεφαλαίου, ένα από τα όργανά του κι όχι το πιο σημαντικό. Η κοινωνική και πολιτική ανατροπή συναντά αντίδραση, γιατί πρόκειται για τα συμφέροντα μιας κοινωνικής μειοψηφίας που όμως ελέγχει ακόμα τη σκέψη, τη στάση, τον τρόπο αντίδρασης της πλειοψηφίας που εκμεταλλεύεται. Και τα ελέγχει και μέσω της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος. Η καπιταλιστική εξουσία δεν πέφτει από μόνη της, αλλά δεν είναι και ιστορικά ανίκητη. Η ήττα της προϋποθέτει την οργανωμένη επαναστατημένη θέληση και δράση της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης, τη συμπόρευση μαζί της των πρωτοπόρων απ τα καταπιεσμένα λαϊκά στρώματα. Είναι σίγουρο ότι γενικά η αστική εξουσία θα βρεθεί σε πολύ πιο δύσκολη περίοδο από τη σημερινή. Είναι σίγουρο ότι τότε καμία κυβέρνηση, κεντροδεξιά ή κεντροαριστερή ή και σκέτα «αριστερή» δε θα μπορέσει να δώσει «ανάσα» στις εργατικές και λαϊκές ανάγκες, όπως δεν έδωσε στη γνωστή ως «Δημοκρατία της Βαϊμάρης», στη Χιλή, στην Αργεντινή κι αλλού. Το κρίσιμο ζήτημα είναι το εργατικό και λαϊκό κίνημα να μην τα χάσει, να μην παγιδευτεί, π.χ. όπως τώρα, σε φρούδες αντιμνημονιακές πολιτικές ελπίδες. Σε αυτή την κατεύθυνση παλεύει το ΚΚΕ. Αγωνίζεται και σήμερα να αξιοποιήσει κάθε ρωγμή στο αστικό πολιτικό σύστημα, στις συμμαχίες του, όχι για να την κλείσει αλλά να τη βαθύνει η αντίδραση των μαζών ενάντια του. Το ΚΚΕ είναι κόμμα της εργατικής τάξης που παρά τις διαφορετικές συνθήκες στην ιστορία του δεν αποκόπηκε από αυτή, γιατί σε καμία περίπτωση δεν έπαψε να υπερασπίζεται τις άμεσες και γενικότερες ανάγκες της. Μπήκε μπροστάρης των αγώνων και σε συνθήκες επαναστατικής ανόδου και σε συνθήκες υποχώρησης, σε συνθήκες νομιμότητας και παρανομίας, με λιγότερες ή περισσότερες οργανωμένες δυνάμεις, με μικρότερη ή μεγαλύτερη εκλογική επιρροή. Η 3χρονη εποποιία του ΔΣΕ είναι η απόδειξη ότι παρά τα στρατηγικής σημασίας λάθη του το ΚΚΕ δε συμβιβάστηκε, δεν πρόδωσε. Όμως θα ήταν εγκληματικό, θανάσιμο λάθος να τα επαναλάβει, να μη βγάλει συμπεράσματα, να μη γίνει πιο ώριμο, πιο ικανό στις σημερινές συνθήκες. Βέβαια, το ΚΚΕ κρατά όλη τη θετική ιστορική κληρονομιά του, που από το ΔΣΕ δεν είναι μόνο οι ηρωικές του μάχες, είναι και το δημιουργικό του έργο στην παραγωγική και κοινωνική ανασυγκρότηση. Είναι οι θεμελιακές αρχές που διατρέχουν τη νομοθετική - πολιτική πρακτική του ΔΣΕ στην οργάνωση της λαϊκής εξουσίας: Τα Λαϊκά Συμβούλια, τα Λαϊκά Δικαστήρια, η Λαϊκή Πολιτοφυλακή, η συμμετοχή των γυναικών, η 6

αρχή της αντιπροσώπευσης και της ανακλητότητας από τα κάτω προς τα πάνω. Πάνω απ όλα είναι η θεμελιώδης αρχή της συμμετοχής στη Συνέλευση για την εκλογή του Λαϊκού Συμβουλίου. Βέβαια, στις συνθήκες του 1947-1949, η πραγμάτωση αυτών των αρχών ανταποκρινόταν στην τότε προγραμματική αντίληψη του Κόμματος για το εύρος της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής. Ως ένα βαθμό σχετιζόταν και με το τότε επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, το γεγονός ότι υπήρχε πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού που ήταν ακτήμονες καλλιεργητές, χωρίς στοιχειώδη δικά τους μηχανικά μέσα. Πάνω σε αυτό στηρίχτηκε και η πράξη 3 του ΓΑ του ΔΣΕ στις 10 Αυγούστου 1947 για τη διανομή της γης, με βάση την οποία απαλλοτριώθηκε γη τσιφλικάδων και ορισμένων προδοτών και μοιράστηκε σε ακτήμονες, κάτι το οποίο δεν είχε επιχειρήσει το ΕΑΜ και η ΠΕΕΑ. Αντίστοιχα και η πραγμάτωση της εργατικής-λαϊκής συμμετοχής στο Λαϊκό Δικαστήριο είχε περισσότερο το χαρακτήρα του ελέγχου της εργοδοσίας από το εργατικό συνδικάτο, αφού το προγραμματικό πλαίσιο του ΔΣΕ, της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης δεν αποσκοπούσε στην ολοκληρωτική κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, αλλά στην εθνικοποίηση των ξένων εταιρειών, των μεγάλων τραπεζών και της βαριάς βιομηχανίας. Η σημερινή Ελλάδα δε συγκρίνεται ούτε με την Ελλάδα του 1947 ούτε με τη Ρωσία του 1917. Παρά το γεγονός ότι τα μεγέθη της Ελλάδας είναι περιορισμένα, παρ όλο που οι ιστορικές συνθήκες στη συγκρότηση του καπιταλιστικού κράτους στην Ελλάδα επηρέασαν την εσωτερική της καπιταλιστική ανισομετρία, επέδρασαν στη διαμόρφωση διαχρονικά ισχυρών ανισότιμων σχέσεων εξάρτησης από κορυφαία καπιταλιστικά κράτη, η καπιταλιστική ανάπτυξη της Ελλάδας έχει όλα τα χαρακτηριστικά του μονοπωλιακού της σταδίου, όπως τη σύμφυση βιομηχανικού-τραπεζικού κεφαλαίου, την εξαγωγή κεφαλαίων για άμεσες επενδύσεις, τη συμμετοχή σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Η ελληνική οικονομία έχει το κοινό χαρακτηριστικό για τις αναπτυγμένες καπιταλιστικές οικονομίες, την επέκταση του τομέα των υπηρεσιών, όπως αποπροσανατολιστικά χαρακτηρίζονται από την αστική Στατιστική ένα πλήθος πολύ διαφορετικών οικονομικών δραστηριοτήτων, όπως οι τηλεπικοινωνίες, οι υγειονομικές, εκπαιδευτικές, πολιτιστικές εργασίες, ο κλάδος του τουρισμούεπισιτισμού. Πρόκειται για κλάδους που αφενός σχετίζονται με την άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας, σηματοδοτούν ανάπτυξη της εργατικής δύναμης, αφετέρου κυριαρχούνται από τις καπιταλιστικές σχέσεις. Αλλά και ο χρηματοπιστωτικός κλάδος, που περιλαμβάνεται στις υπηρεσίες και επεκτείνεται εν μέρει και ως παρασιτικό προϊόν της καπιταλιστικής ανάπτυξης, είναι κοινό χαρακτηριστικό του μονοπωλιακού καπιταλισμού. Αυτή η οικονομική - κοινωνική πραγματικότητα, η εκτεταμένη συγκέντρωση της παραγωγής και των υπηρεσιών, η εκτεταμένη μηχανοποίηση της αγροτικής παραγωγής είναι που αντικειμενικά γεννούν την ανάγκη να καταργηθεί η καπιταλιστική ιδιοκτησία, η σχέση μισθωτής εργασίας - κεφαλαίου. 7

Διαμορφώνεται η ανάγκη να καταργηθεί η ατομική οικονομική δραστηριότητα στους περισσότερους κλάδους και να συγκροτηθούν αποκλειστικά σοσιαλιστικά. Αυτό αφορά: την ενέργεια, τις τηλεπικοινωνίες, τις μεταφορές, τις κατασκευές, το εμπόριο, την παιδεία-υγεία-πρόνοια, τις τράπεζες, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ενώ αφήνει τη δυνατότητα αυτοαπασχόλησης χωρίς ξένη μισθωτή εργασία στη μεταποίηση, στον τουρισμό - επισιτισμό, στην αγροτική παραγωγή, σε ορισμένες βοηθητικές εργασίες. Η σοσιαλιστική αγροτοβιομηχανική μονάδα είναι το βάθρο για την ώθηση της αγροτικής παραγωγής με στόχο την κάλυψη πρώτ απ όλα των εγχώριων αναγκών σε είδη διατροφής και βιομηχανικές ύλες, ενώ συμπληρωματικά ευνοείται η συνένωση σε συνεταιρισμούς των αγροτοπαραγωγών από τον Κεντρικό Σχεδιασμό, ώστε να αναπτύξουν την παραγωγικότητα της εργασίας με τη χρήση κρατικών υποδομών και υπηρεσιών, να εξασφαλιστούν με την αγορά του προϊόντος τους από το κράτος. Η συνεταιριστικοποίηση θα συμβάλει στην αντιμετώπιση των εποχιακών αναγκών για πρόσθετη εργασία, θα είναι η μεταβατική κατάσταση για να ενταχθούν ως εργαζόμενοι στη σοσιαλιστική αγροτο-βιομηχανική μονάδα. Τα λαϊκά τμήματα των αγροτών όπως και των αυτοαπασχολούμενων στις πόλεις δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν απ αυτή την προοπτική. Κέρδος τους θα είναι η εξασφαλισμένη δουλειά, το καλύτερο ωράριο, ο ελεύθερος χρόνος, γενικά οι καλύτερες συνθήκες εργασίας, η απαλλαγή από το άγχος του ατομικού ανταγωνισμού για την επιβίωση. Οι θεμελιακές αρχές συγκρότησης της σοσιαλιστικής εξουσίας στο Σχέδιο Προγράμματος της ΚΕ: - Απορρέουν από τη θεωρία του επιστημονικού κομμουνισμού, του Μ- Λ, τις θεωρητικές επεξεργασίες του Λένιν, όπως το «Κράτος και Επανάσταση», «Η Προλεταριακή Επανάσταση και ο Αποστάτης Κάουτσκι». - Στηρίζονται στην ενότητα των σχέσεων κοινωνικής ιδιοκτησίας - Κεντρικού Σχεδιασμού - εργατικού ελέγχου, τις θεμελιακές αρχές του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, της αντιπροσώπευσης και ανακλητότητας των αντιπροσώπων από κάτω προς τα πάνω. - Εξειδικεύονται αξιοποιώντας την εγχώρια και ξένη επαναστατική πείρα. Βάθρο της είναι η υποχρέωση κάθε ικανού και ικανής προς εργασία να δουλεύει και μέσω της δουλειάς του να ασκεί τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους ως προς τα όργανα εξουσίας, ενώ τα ίδια τα όργανα, συνολικά το εργατικό κράτος εξασφαλίζει σε όλους δουλειά, αντίστοιχη με την ειδίκευσή τους, ανεξάρτητα από το μορφωτικό επίπεδο, τη γλωσσική, πολιτιστική, θρησκευτική κληρονομιά του. Εκλογικό δικαίωμα σημαίνει να εκλέγεις και να εκλέγεσαι στο Εργατικό Συμβούλιο, να εκπροσωπείς και να εκπροσωπείσαι στην Περιφερειακή Συνδιάσκεψη, να ελέγχεις και να ανακαλείς συμβούλους και αντιπροσώπους, δικαίωμα που μπορείς να στερηθείς μόνο ως εφαρμογή του ποινικούπειθαρχικού δικαίου. Η εργατική εξουσία θα επιδιώξει να δουλέψουν όλες οι ικανές προς εργασία γυναίκες μη συντάξιμης ηλικίας (18-55 ετών). Αλλά και στις γυναίκες 8

που έφτασαν σε μια ηλικία και δεν είχαν προηγούμενα δουλέψει, θα δοθεί η δυνατότητα να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Το ίδιο αφορά τους ενήλικες μη εργαζόμενους σπουδαστές - φοιτητές που θα ασκούν το δικαίωμά τους μέσω της αντίστοιχης εκπαιδευτικής μονάδας που θα φοιτούν. Και οι συνταξιούχοι θα παίρνουν μέρος μέσα από τις διαδικασίες του τελευταίου εργασιακού τους χώρου. Επιπλέον, η σοσιαλιστική εξουσία θα διασφαλίσει για «αλλόγλωσσους» τη διάσωση της γλώσσας και των πολιτιστικών παραδόσεων, τη γνωριμία με τις ιστορικές ρίζες τους, εντάσσοντας ειδικό πρόγραμμα στο ενιαίο εκπαιδευτικό και πολιτιστικό σύστημα. Θα καταργήσει τους ξεχωριστούς οικισμούς, θα πάρει ειδικά μέτρα για να εκπροσωπούνται στα ανώτερα όργανα. Για τα μέλη όλων των οργάνων, η ρύθμιση του ωραρίου τους θα γίνεται από το χώρο εργασίας τους για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα της εκλογής τους και ανάλογα με το μέγεθος των υποχρεώσεών τους στα όργανα. Νομοθετικά θα αποκλειστεί οποιοδήποτε οικονομικό προνόμιο. Το ίδιο και για τους διευθυντές των σοσιαλιστικών παραγωγικών και κοινωνικών μονάδων. Και στα τρία επίπεδα των οργάνων εξουσίας -Εργασιακό, Περιφερειακό, Πανελλαδικό- ιεραρχικά, θα ανήκει η οργάνωση της περιφρούρησης της επανάστασης, της Λαϊκής Δικαιοσύνης, ο ελεγκτικός μηχανισμός. Σε όλα τα ειδικά όργανα -δικαστικά, ελεγκτικά, περιφρούρησης- θα συμμετέχει εξειδικευμένο προσωπικό, αλλά και αντιπρόσωποι των εργαζομένων. Το Ανώτατο Όργανο της Εργατικής Εξουσίας θα έχει την ευθύνη του Κεντρικού Σχεδιασμού, του δημιουργικού έργου στην οικονομία και σε όλες τις κοινωνικές σχέσεις, της περιφρούρησης της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, των διακρατικών σχέσεων. Θα έχει πλήρεις εξουσίες, νομοθετικές, εκτελεστικές, δικαστικές, τις οποίες θα οργανώνει αντίστοιχα με επιτελικές δομές. Κρατικό όργανο ιδιαίτερης σημασίας θα είναι η Ανώτατη Διεύθυνση Κεντρικού Σχεδιασμού, που θα περιλαμβάνει και επιτροπές για ειδικά ζητήματα, όπως για τις ιδιαίτερες ανάγκες των γυναικών, των νέων, των ατόμων με ειδικές ανάγκες κλπ. Η εργατική εξουσία εκφράζει τη συμμαχία της με τους μεμονωμένους αυτοαπασχολούμενους και τους συνεταιρισμένους αγρότες, δίνοντας τη δυνατότητα της ξεχωριστής αντιπροσώπευσής τους μέσω των Συμβουλίων τους, για τα οποία ψηφίζουν αντίστοιχα και οι συνταξιούχοι τους. Το επαναστατικό Εργατικό Σύνταγμα και η ανάλογη νομοθεσία θα συγκροτήσουν το νέο Δίκαιο που αντιστοιχεί στις νέες οικονομικές σχέσεις. Η εργατική εξουσία θα αξιοποιήσει όλα τα νέα τεχνικά μέσα, ώστε να πετυχαίνει όχι μόνο την αποτελεσματικότητα στην άμυνα απέναντι στο διεθνή ιμπεριαλισμό, αλλά και τη συνεχή άνοδο της παραγωγικότητας, τη μείωση του εργάσιμου χρόνου, ειδικότερα την αύξηση της ικανότητας στην οργάνωση και στον έλεγχο, την κατάργηση άχρηστων διοικητικών εργασιών. Αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες, Από το Σχέδιο Προγράμματος που έθεσε για συζήτηση η ΚΕ πηγαίνοντας στο 19ο Συνέδριο, τίθεται το καίριο ζήτημα της σχέσης του ΚΚΕ με τα όργανα και τις λειτουργίες της Εργατικής Εξουσίας. 9

Τόσο κατά τη διαδικασία της επαναστατικής ανατροπής όσο και κατά τη διαμόρφωσή της το ΚΚΕ έμπρακτα επιβεβαιώνει το ρόλο του ως ιδεολογική - πολιτική οργανωμένη πρωτοπορία της εργατικής τάξης, ως καθοδηγήτρια δύναμη της επαναστατικής εργατικής εξουσίας, της δικτατορίας του προλεταριάτου. Δικαιώνει τον επαναστατικό καθοδηγητικό ρόλο του εφόσον έμπρακτα εκφράζει τα γενικά συμφέροντα της εργατικής τάξης και τις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής οικοδόμησης. Η αναγκαιότητα ύπαρξης του ΚΚΕ οφείλεται στο γεγονός ότι η εργατική τάξη, ακόμα και επαναστατημένη, δεν έχει ακόμα ενιαία κομμουνιστική συνείδηση και στάση απέναντι στην κοινωνική ιδιοκτησία, δεν έχει ξεπεράσει τις διαφορές ανάμεσα στα τμήματά της, όπως αυτά αναπτύχθηκαν στον καπιταλισμό. Τα μέλη και στελέχη του ΚΚΕ και της Νεολαίας του μετέχουν σε όλες τις μορφές οργάνωσης της κοινωνίας και ασκούν το ρόλο τους ως ιδεολογικοί - πολιτικοί καθοδηγητές, με αυτοθυσία, ανιδιοτέλεια, δεν έχουν απολύτως κανένα οικονομικό ή άλλης φύσης προνόμιο. Ο καθοδηγητικός ρόλος των μελών και στελεχών του ΚΚΕ συνεχώς θα κρίνεται - θα επιβεβαιώνεται στην πράξη, εφόσον συνεχώς θα κατακτούν ένα ανώτερο επίπεδο θεωρητικών, επιστημονικών, τεχνικών γνώσεων, ώστε να επιδράσουν στην ιδεολογική και πολιτική ωρίμανση της εργατικής τάξης για να ανταποκριθεί στο νέο ρόλο της ως ηγέτιδα δύναμη της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής οικοδόμησης. Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι το ΚΚΕ πρέπει έμπρακτα να επιβεβαιώνεται ως η πολιτική δύναμη που θα καλλιεργήσει σε όλα τα όργανα της εργατικής εξουσίας την ικανότητα της επιστημονικής πρόβλεψης, της σχεδιασμένης δράσης, το πολιτικό σχέδιο για να διαμορφωθεί η σοσιαλιστική οικονομική βάση, όλες οι νέες σοσιαλιστικές - κομμουνιστικές σχέσεις, ειδικότερα στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τις σχέσεις των δύο φύλων, στην εξάλειψη της μακροχρόνιας επιρροής μεταφυσικών δογμάτων κ.λπ. Με τη δράση του και σήμερα, σε μη επαναστατικές συνθήκες, αναπτύσσει αυτή την ικανότητά του στη θεωρία και στην πολιτική πάλη, στους εργατικούς αγώνες, στους αγώνες της φτωχής αγροτιάς, των αυτοαπασχολούμενων. Φιλοδοξούμε ότι το 19ο Συνέδριο θα δημιουργήσει νέες προϋποθέσεις για σφυρηλάτηση της ικανότητας του Κόμματος. 10