Η προστασία της ατομικής υγείας πρέπει να είναι υπόθεση του κράτους Θα μπορούσα να απαντήσω με μια φράση και να καταδείξουμε τη διαφορά μας με την κυβέρνηση, με όλη την πολιτική που ακολουθείται και από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Απ' τη στιγμή - για παράδειγμα - που η ικανότητα του ανθρώπου προς εργασία, η εργατική δύναμη του ανθρώπου είναι εμπόρευμα - μισθώνεται, προσλαμβάνεται, απολύεται, νοικιάζεται, χρησιμοποιείται με όλες τις μορφές - είναι πολύ φυσικό, στη διαδικασία του εμπορεύματος να εντάσσονται και οι ανάγκες του, η Υγεία, η Παιδεία κλπ. Δεν θα αναλύσω όμως αυτό. Δε θα συμφωνήσουμε καθόλου, έχουμε μέγιστες ιδεολογικές, θεωρητικές διαφορές. Η Υγεία είναι εμπόρευμα. Οχι ότι πρέπει να είναι εμπόρευμα, αλλά είναι. Αντικειμενικά σήμερα έτσι είναι. Και αναφέρω το εξής παράδειγμα: Πληρώνει ο εργαζόμενος εισφορά; Κρατιέται από το μισθό του; Δε θα σταθώ, αν ο μισθός του είναι μεγάλος ή μικρός, αλλά ο εργαζόμενος δεν πληρώνεται για όλη την προσφορά του. Ενα μέρος είναι δωρεάν προσφορά, δεν πληρώνεται για ολόκληρο. Πληρώνει λοιπόν κρατήσεις; Πληρώνει. Ενα αυτό. Πληρώνει συμμετοχή στα φάρμακα; Δε θα πω το φακελάκι. Επιβαρύνεται με την Υγεία; Δεύτερον, οι εταιρείες οι οποίες προμηθεύουν τα φάρμακα, το υγειονομικό υλικό, τον μηχανολογικό εξοπλισμό, εισπράττουν χρήματα, πουλάνε, δεν κάνουν εμπόριο με τα νοσοκομεία, με την Πρόνοια, με το ΙΚΑ, με όλα τα ασφαλιστικά Ταμεία; Ποιος πληρώνει το μάρμαρο; Θα μου πείτε, το πληρώνει ο κρατικός προϋπολογισμός ή τα ίδια τα νοσοκομεία. Ναι, αλλά ποιος τροφοδοτεί τον κρατικό προϋπολογισμό; Ο εργαζόμενος λαός κατά κύριο λόγο. Αυτό δεν είναι εμπόριο; Δε θα σταθώ στο ότι ακριβώς επειδή είναι εμπόριο μπορεί να υπάρχουν 20 φάρμακα για μια ασθένεια ή να υπάρχει η πολυφαρμακία. Είτε πολυφαρμακία έχουμε, είτε ολιγοφαρμακία, η κερδοφορία υπάρχει. Αλλη πλευρά: Τεράστιοι τομείς είναι έξω απ' το δημόσιο σύστημα Υγείας; Η οδοντιατρική περίθαλψη βρίσκεται στα χέρια αυτοαπασχολουμένων. Δεν είναι ιδιωτικός τομέας αυτός; Και μιλάμε για την οδοντιατρική περίθαλψη, δεν μιλάμε για κατασκευή καλλυντικών. Η φυσικοθεραπεία πού είναι; Και μάλιστα είναι ένας τομέας που σημαδεύεται, δυστυχώς, από τις αυξανόμενες ανάγκες. Δεν είναι μόνο η παράταση του μέσου όρου ζωής που οδηγεί εκεί, αλλά και μια σειρά άλλα προβλήματα που δεν είναι εύκολο τώρα να τα θίξω. Τεράστιοι τομείς είναι έξω, κατά κύριο λόγο είναι στον ιδιωτικό τομέα. Αλλο παράδειγμα, το περίφημο τσεκ απ. Υπάρχει καθιερωμένο υποχρεωτικό τσεκ το οποίο πάει να το κάνει και να είναι υποχρεωμένος να το κάνει ο καθένας, ανεξάρτητα αν είναι άρρωστος ή όχι, και μάλιστα εξειδικευμένο, ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, τη φάση της ζωής; 'Η το θέμα επαγγελματικές ασθένειες. Δεν υπάρχει τομέας στην Ελλάδα, γι' αυτό που λέμε επαγγελματικές ασθένειες, ούτε καν στη σχολή, στα πανεπιστήμια, στο υπουργείο Υγείας κ.λπ., ούτε καν στατιστική. Ολοι λοιπόν αυτοί οι τομείς είναι έξω από αυτό που λέγεται εθνικό σύστημα Υγείας ή δημόσιο σύστημα Υγείας. Αυτό δε δείχνει την εμπορευματοποίηση; Γιγαντώνεται ο ιδιωτικός τομέας Να πάρουμε και μια άλλη πλευρά. Εχει γιγαντωθεί ο ιδιωτικός τομέας Υγείας. Το 1981 το βασικό επιχείρημα που είχε το ΠΑΣΟΚ ήταν το εξής: Οτι μέσω της στήριξης του δημόσιου τομέα Υγείας, ο ιδιωτικός τομέας θα συρρικνωθεί, γιατί δεν είναι κανένας τρελός να πηγαίνει να πληρώνει, αφού μπορεί στο δημόσιο να βρει την υγεία του. Το αντίθετο έγινε. Και δεν αναφέρομαι, βέβαια, μόνο στις ευθύνες του ΠΑΣΟΚ, είναι και οι ευθύνες της ΝΔ. Και να πούμε και ουσιαστικότερα το ζήτημα: Εχει να κάνει με το ίδιο το σύστημα. Καθαρά πράγματα. Ας πούμε, αν είχαμε μια στατιστική - δεν την έχω αυτή τη στιγμή πρόχειρη - στις αρχές της μεταπολίτευσης, υπήρχε ιδιωτικός τομέας Υγείας: Ηταν τα ατομικά μαγαζιά των γιατρών και κάποιες κλινικές. Σήμερα μιλάμε για ένα όργιο επιχειρηματιών. Και μάλιστα, από εμπόριο όπλων κάνει ο άλλος μέχρι επενδύει στον τομέα της Σελίδα 1 / 5
Υγείας. Μιλάμε για γιγάντωση. Τρελάθηκε ο λαός και προτιμάει τον ιδιωτικό τομέα; Και μιλάμε για τα λαϊκά στρώματα. Οι πλουτοκράτες ας κάνουν ό,τι θέλουν, ας πάνε και στο εξωτερικό. Τρελάθηκε, λοιπόν, ο λαός και πάει στον ιδιωτικό τομέα; Μα καταρχήν, η σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα γίνεται μέσω των ασφαλιστικών οργανισμών. Το ΙΚΑ σε στέλνει στα διαγνωστικά κέντρα. Πήρατε ένα μέτρο. Τέτοια μέτρα, διόρθωσης της ΝΔ ή να διορθώσει η ΝΔ εσάς μπορεί να υπάρχουν, αλλά δεν αλλάζουν τίποτα. Η ΝΔ, τρεις μέρες πριν τις εκλογές άλλαξε το νόμο και λέει σε αυτά τα διαγνωστικά κέντρα ή ιδιωτικά κέντρα - δεν ξέρω πώς λέγονται - δεν είναι ανάγκη να είναι πλειοψηφία οι γιατροί. Εσείς αλλάξατε το νόμο και λέτε το 51% να είναι γιατροί. Δηλαδή, οι γιατροί αυτοί δεν είναι επιχειρηματίες; Το 51% ιδιοκτητών μετοχών, δηλαδή οι γιατροί τι είναι, έχουν το κοκαλάκι της νυχτερίδας; Φιλανθρωπία κάνουν; Θα σας πω και μια άλλη πλευρά. Ενδιάμεση. Δεν έχεις μόνο τα μονοπώλια, τις πολυεθνικές που κυριαρχούν στο φάρμακο κλπ. Υπάρχουν και οι ενδιάμεσοι, οι πλασιέδες. Εδώ μπαίνεις στην Εντατική να δεις τον άνθρωπό σου και βλέπεις μια πινακίδα που λέει: Σας παρακαλούμε οι ιατρικοί επισκέπτες που πλασάρουν φάρμακα να μην έρχονται την τάδε ώρα και να χτυπάνε το κουδούνι. Είναι εργαζόμενοι, εργατοϋπάλληλοι, μισθωτοί. Αφού υπάρχει το πλασάρισμα των φαρμάκων δε θα υπάρχουν και οι ενδιάμεσοι; Και οι ενδιάμεσοι, δε θα δουλέψουν, δε θα βγάλουν και αυτοί κάτι; Ενα μισθό ή με ποσοστό, ένα εισόδημα; Εμείς δε στρεφόμαστε εναντίον των πλασιέ των φαρμάκων. Τι να κάνουν, να κλέψουν; Αυτό, το φάρμακο, δεν είναι εμπόρευμα; Κρατική φαρμακαποθήκη δεν υπάρχει, ούτε κρατική φαρμακοβιομηχανία. Εμείς δεν μπορούμε να παράγουμε στην Ελλάδα, ό,τι μπορούμε; Βεβαίως, αυτή τη στιγμή, και εμείς αν ήμασταν, αν ο λαός μας έφερνε σήμερα στην κυβέρνηση, θα είχαμε καθαρά κοινωνικό αγαθό την Υγεία, αλλά ως προς τις προμήθειες, για μεγάλο διάστημα, θα αναγκαζόμασταν να παίρνουμε από το εξωτερικό. Τη βιομηχανία θα την πηγαίναμε μπροστά, αλλά ως προς τις αγορές θα το παραδεχόμασταν, εμπόριο. Βεβαίως, δεν θα ήταν το εμπόριο που κάνουν οι ιδιώτες. Και θα είχε στόχο να μειώσουμε όσο γίνεται την αγορά απ' τον ιδιωτικό τομέα. Επομένως, πρόκειται όχι απλά για εμπορευματοποιημένο τομέα. Πρόκειται για έναν εμπορευματοποιημένο τομέα, ο οποίος έχει πολλά κέρδη. Δεν μπαίνουν κανόνες στους ιδιώτες Και θα σας πάω και λίγο πιο πίσω. Στις αρχές της δεκαετίας του '70 όταν είχαμε τη λεγόμενη πετρελαϊκή κρίση, η Παγκόσμια Τράπεζα για πρώτη φορά και με αφορμή τη Χιλή το '73 και μετά, έκανε μια ολόκληρη μελέτη η οποία είχε δημοσιευθεί και στην Ελλάδα, που έλεγε το εξής: Ενας παράγοντας ανάκαμψης από την κρίση ήταν: Να ξαναϊδωθεί ο τομέας Κοινωνικής Ασφάλειας - Υγείας - Συνταξιοδότησης διότι είναι τομέας όπου μπορούν να τονωθούν οι χρηματαγορές. Και από εκεί άρχισαν να διευρύνονται οι χρηματαγορές - όχι μόνο από εκεί αλλά και από εκεί. Δεύτερον, έβαζαν το εξής ζήτημα: Οτι εδώ πια τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων, ότι είναι χώρος για να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Δεν είμαστε αντίθετοι σε θέσεις εργασίας, αλλά εκεί που πρέπει να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας δεν προσλαμβάνονται. Και εντάχθηκε ο τομέας αυτός, σαν τομέας περιορισμού των ελλειμμάτων και αντιμετώπισης της κρίσης. Σήμερα η ΕΕ - εδώ και χρόνια, αλλά και τώρα με την κρίση - με το πρόγραμμα Σταθερότητας, περιλαμβάνει τον τομέα της Υγείας ως τομέα ο οποίος θα βοηθήσει, όχι απλά στην αντιμετώπιση της κρίσης, αλλά και στην ανάκαμψη. Αυτό μόνο με τους καθαρά εμπορευματοποιημένους τομείς μπορείς να το πεις, δεν μπορείς να το πεις για κάποιον άλλο τομέα. Και είναι άλλο πράγμα, να πεις νοικοκυροσύνη, διαχείριση, όχι σπατάλη. Δεν το συζητάω αυτό. Αλλά αυτό είναι ενταγμένο σε μια πολιτική. Λέτε: Θα βάλουμε κανόνες σε ιδιώτες. Τι κανόνες μπορούμε Σελίδα 2 / 5
να βάλουμε στον ιδιώτη, στον κ. Βγενόπουλο που αγοράζει μαιευτήρια; Αφού είναι επιχειρηματική δραστηριότητα και οι κανόνες που μπορείτε να βάλετε είναι ό,τι κανόνες υπάρχουν στην απελευθέρωση της αγοράς. Εδώ έχει ξεκινήσει μια ολόκληρη ιστορία με το "Ερρίκος Ντυνάν" και την αγορά μαιευτηρίων, όπου οι ανταγωνιστές, τα μαιευτήρια, πιάνονται από κάτι ισχνά εμπόδια που υπάρχουν και γίνεται μια φασαρία και - με συγχωρείτε για την έκφραση - "πιάσ' το αυγό και κούρεφ' το", άντε να βρεις άκρη. Και εν τω μεταξύ προχωράνε. Δεν είναι τυχαίο ότι η μεγαλύτερη εμπορική επένδυση γίνεται στα μαιευτήρια, γιατί εκεί κατά κανόνα είναι χώροι χαράς, είναι χώροι που εν πάση περιπτώσει είναι συγκεκριμένα τα έξοδα που κάνεις - δεν είναι «Αγιος Σάββας» κλπ. Βεβαίως, ο τομέας της μαιευτικής είναι ένας κατάλληλος τομέας για κερδοφορία. Η εμπορευματοποίηση το έδαφος της διαφθοράς Υπάρχει επίσης κι ένα άλλο: Λέτε θα περικόψουμε τα φάρμακα και θα έχουμε 25% κέρδος, με βάση την πρόσφατη αγορανομική διάταξη. Το ξέρουμε, γιατί θέλετε να περικόψετε ελλείμματα. Ομως, εφόσον η Υγεία είναι κοινωνικό αγαθό, τότε αυτό το 25% να αφαιρεθεί από τη συμμετοχή των εργαζομένων. Οχι να μαζέψουμε απ' τα κρατικά ταμεία, για να ενισχύσουμε την ασφάλεια των τραπεζών. Γιατί αυτό γίνεται. Από τη στιγμή που υπάρχει ιδιωτικός τομέας, που αρχίζει από τον αυτοαπασχολούμενο, αλλά το κυριότερο είναι τα μονοπώλια. Για παράδειγμα τα φαρμακεία. Στο φαρμακείο δε θα βγει ενδιάμεσο κέρδος; Γιατί δηλαδή, σπούδασε τόσα χρόνια ο φαρμακοποιός. Αλλά και ο γιατρός που έχει το ιδιωτικό ιατρείο και του επιτρέπετε να το έχει δε θα βγάλει κέρδος; Δηλαδή, τι θα κάνει; Για την ψυχή της μάνας του θα δουλεύει; Πώς αντιμετωπίστηκε το φακελάκι; Με τα απογευματινά ιατρεία, στα οποία πληρώνεις. Ξέρουμε πάρα πολύ καλά, υπάρχει ένα μέρος των γιατρών που αντλεί πελατεία από το δημόσιο τομέα. Πώς θα το αντιμετωπίσετε; Με αστυνομικό τρόπο; Θα βάλετε τον κ. Χρυσοχοΐδη να πηγαίνει από πίσω να δει αν πηγαίνει ο γιατρός από τα σπίτια και παίρνει κάτι υπό τη μορφή φακέλου; Εκεί φθείρονται και συνειδήσεις. Οταν, ας πούμε, η επιμόρφωση των γιατρών είναι θέμα των εταιρειών φαρμάκων, όταν κάνουν στα Κανάρια νησιά συνέδρια για την επιμόρφωση και κυρίως για τα φάρμακα, δε θα υπάρχει διαφθορά; Θα σας πω ένα παράδειγμα: Είχα πάει στην Τσεχία και βλέπω στο αεροδρόμιο καμιά 70αριά γυναίκες περασμένης ηλικίας 50άρες, 60άρες, 65άρες εκεί, όλες μαζεμένες και συζητούσαν. Μου λένε "κυρία Παπαρήγα χαίρετε" κ.λπ. "Τι είστε - λέω - εσείς"; "Νοσηλεύτριες απ' όλα τα νοσοκομεία". Αυτό έγινε το 2003 και το θυμάμαι ακόμα, έτυχε να το δω. Λέω "τι κάνετε εδώ;" "Είμαστε σε παγκόσμιο συνέδριο νοσηλευτριών". "Τι κάνετε εδώ, λέω, στο παγκόσμιο συνέδριο νοσηλευτριών". "Πήγαμε στο Κάρλο Βιβάρι, πήγαμε από 'δω πήγαμε από 'κει". Τι παγκόσμιο συνέδριο; Μια εταιρεία το είχε κάνει. "Κυρία Παπαρήγα πρώτη φορά πήγαμε στη ζωή μας κι εμείς μια εκδρομούλα". Γυναίκες δουλεμένες, νοσηλεύτριες μου λένε "καλά δεν κάναμε" - "καλά κάνατε". Να σας πω άλλη πλευρά: Για δοκιμάστε να πάτε να κάνετε φυσικοθεραπεία. Η συμμετοχή είναι μεγάλη και μάλιστα όταν πρέπει να κάνεις φυσικοθεραπεία μπορεί να κάνεις ένα μήνα, δύο μήνες. Πρέπει να βρεις ένα γιατρό να σου γράψει τριπλάσια από ό,τι χρειάζεται, να σου απορρίψει τα 2/3 το Δημόσιο ή το ΙΚΑ, για να πέσεις "στα ίσα". Γιατί, δεν μπορείς να πληρώνεις 50 ευρώ την ώρα τη φυσικοθεραπεία και να πρέπει να κάνεις δύο και τρεις μήνες συνέχεια και δυο και τρεις φορές το χρόνο. Για πηγαίνετε στα φυσικοθεραπευτήρια, αυτά τα ιδιωτικά, να δείτε γυναίκες βασανισμένες που σου λένε "δεν μπορώ να αντέξω να συνεχίσω τη φυσικοθεραπεία". Γιατί κυρίως είναι γυναίκες που έχουν αυτά τα προβλήματα. Επομένως είναι εμπόρευμα. Πάει και τέλος. Από τη στιγμή που πληρώνω, από τη στιγμή που περικόπτω, από τη στιγμή που πρέπει να λαδώσω για να βρω την υγεία μου, τέλειωσε. Ολα τα άλλα τώρα είναι παρεπόμενα. Υπάρχουν παρεπόμενα πάρα πολλά. Κακή διαπαιδαγώγηση του κόσμου, βεβαίως, υπάρχουν αυτά. Αλλά έγινε ατομική υπόθεση η φύλαξη της υγείας. Σελίδα 3 / 5
Η ανωτερότητα του Σοσιαλισμού Και για να τελειώσω: Στις σοσιαλιστικές χώρες υπήρχε στο Σύνταγμα και έλεγε είναι υπόθεση του κράτους η προστασία της ατομικής υγείας. Και πήγαιναν στις κοινωνικοποιημένες επιχειρήσεις και αν δεν είχες κάνει το τεστ ΠΑΠ μια, δυο, τρεις, τέσσερις φορές δε σου έδινε το μισθό. Σου έλεγε "σου κρατώ το μισθό μέχρι να μου φέρεις το χαρτί ότι έκανες το τεστ ΠΑΠ". Αυτό βέβαια θα μου πείτε είναι κόντρα στην ελευθερία. Οχι, δεν είναι κόντρα στην ελευθερία, αν παρά τη διαπαιδαγώγηση που έχεις δεν το καταλαβαίνεις, είσαι μέρος του συνόλου. Αλλά αυτά δεν μπορούν να γίνουν εδώ και έρχεται και το αποτέλεσμα: Διορίζεται ο γιατρός και σου λέει δεν πάω στην επαρχία. Το σύστημα έτσι είναι: Ατομισμός, ατομικό κέρδος και ατομικό βόλεμα. Κατά τη δική μας αντίληψη έπρεπε να γίνει κατανομή από το πανεπιστήμιο ακόμα, πριν τελειώσουν ότι "εσύ θα πας εκεί, εσύ θα πας εκεί". Βεβαίως, με βελτιωμένες αποδοχές και συνθήκες ανθρώπινες. Τι θα πει "δεν πάω". Αλλά δεν μπορείτε να το επιβάλλετε αυτό, διότι είναι εμπόρευμα, είναι εμπορευματοποιημένος ο τομέας και στον εμπορευματοποιημένο τομέα δεν μπορείτε να βάλετε τέτοιους κανόνες. Ούτε στις επιχειρήσεις μπορείτε να βάλετε κανόνες, ούτε στους γιατρούς. Και αυτή είναι η ουσιαστική διαφωνία μας». Το ΚΚΕ διεκδικεί 1. Την πλήρη κάλυψη των νοσοκομείων και των Κέντρων Υγείας με πρόσληψη όλου του αναγκαίου προσωπικού, όλων των κλάδων και ειδικοτήτων με σχέση εργασίας μόνιμης, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, με 5ήμερο, 6ωρο, 30ωρο και 1 εφημερία τη βδομάδα στους γιατρούς, ώστε να καλύπτονται πλήρως όλες οι ανάγκες. 2. Αμεση και χωρίς όρους και προϋποθέσεις μονιμοποίηση όλων των επικουρικών γιατρών και νοσηλευτών, των εργαζομένων με μπλοκάκια και των συμβασιούχων. 3. Πρόσληψη όλων των άνεργων γιατρών και νοσηλευτών. Μονιμοποίηση όλων των εργαζομένων των ιδιωτικών συνεργείων. 4. Ενταξη των αυτοαπασχολούμενων υγειονομικών στο δημόσιο σύστημα Υγείας. 5. Ανάπτυξη δημόσιων δωρεάν Κέντρων Υγείας σε όλη τη χώρα, στις πόλεις και την περιφέρεια, με κριτήρια πληθυσμιακά, επιδημιολογικά, γεωγραφικά, με κατεύθυνση την πρόληψη, τη σύνδεσή τους με την οικογένεια, τους τόπους δουλειάς, εκπαίδευσης και άθλησης, τη μητέρα, το παιδί. 6. Να καλυφθούν όλα τα νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας με επαρκή σε αριθμό και σύγχρονο ιατρομηχανολογικό εξοπλισμό. 7. Κάλυψη των χρεών των δημόσιων νοσοκομείων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Κάλυψη των ελλειμμάτων των ασφαλιστικών ταμείων από το κράτος και τους επιχειρηματίες. Φορολόγηση του κεφαλαίου με 45%. 8. Απαγόρευση των συμβάσεων των ασφαλιστικών ταμείων με τον ιδιωτικό επιχειρηματικό τομέα στην Υγεία. 9. Σε όλο τον πληθυσμό βιβλιάριο Υγείας χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Καμιά πληρωμή ή συμμετοχή στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, εργαστηριακές εξετάσεις, νοσήλια και θεραπείες. Κατάργηση των εισφορών των εργαζομένων, αυτοαπασχολούμενων, αγροτών και των συνταξιούχων στον κλάδο Υγείας. 10. Απαγόρευση της νυχτερινής βάρδιας στις εγκύους μέχρι την προσχολική ηλικία των παιδιών τους και στους Σελίδα 4 / 5
εργαζόμενους των μονογονεϊκών οικογενειών, μέχρι την ηλικία των 10 χρόνων των παιδιών τους. 11. Δημόσιο καθολικό, υποχρεωτικό ασφαλιστικό σύστημα. Σύνταξη στα 60 χρόνια στους άντρες, 55 στις γυναίκες και 55-50, αντίστοιχα, στα Βαρέα Ανθυγιεινά. 12. Εξασφάλιση μέτρων Υγιεινής και Ασφάλειας με συγκρότηση κρατικού Σώματος γιατρών Εργασίας και τεχνικών Ασφαλείας και λειτουργίας τους στα Κέντρα Υγείας. 13. 1.400 ευρώ βασικό μισθό, 1.700 ευρώ καθαρά στους νεοεισερχόμενους ειδικευόμενους. Εγκαιρη πληρωμή των εφημεριών ως υπερωριακής απασχόλησης. Σελίδα 5 / 5