Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΣΧΕ ΙΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΙΩΡΟΦΟΥ ΚΤΙΣΜΑΤΟΣ.

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ 4 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Περιοχή ΟΙΚΟ ΟΜΙΚΗΣ & Περιοχή ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 2008-2009 3ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ Μάθηµα: ΟΙΚΟ ΟΜΙΚΗ 1 ιδάσκοντες (θεωρία & ασκήσεις) : Ε. Αλεξάνδρου, Π. Βασιλάτος, Ε. Ευαγγελινός, Η. Ζαχαρόπουλος, Κ. Καραδήµας, Γ. Μακρής, Κ. Μυλωνάς, Μ. Τζιτζάς, Β. Τσούρας, Α. Σταυρίδου, Γ. Τριπιδάκης, Ε. Τσακανίκα. Συντονιστής µαθήµατος : Σύνταξη άσκησης : Μ. Τζιτζάς Π. Βασιλάτος ΑΣΚΗΣΗ ΕΞΑΜΗΝΟΥ. Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΣΧΕ ΙΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΙΩΡΟΦΟΥ ΚΤΙΣΜΑΤΟΣ. ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ, ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ Το θέµα της άσκησης είναι βασισµένο στο µικρό διώροφο κτίριο κατοικία και αρχιτεκτονικό γραφείο στην οδό Αφροδίτης 7 στην Πλάκα, έργο του αρχιτέκτονα Κλέωνα Κραντονέλλη. Οι λειτουργικές και κατασκευαστικές διαφοροποιήσεις που παρουσιάζει το θέµα σε σχέση µε το αυθεντικό έργο του αρχιτέτοκτονα έγιναν για να εξυπηρετήσουν τους εκπαιδευτικούς στόχους του µαθήµατος για να προσαρµόσουν το θέµα στις σύγχρονες λειτουργικές απαιτήσεις και στην εφαρµοζόµενη σήµερα για συνήθη κτιριακά έργα µικρής κλίµακας τεχνολογία στον τόπο µας. Η θέση του κτίσµατος προβλέπεται στην Αθήνα, σε υφιστάµενο οικισµό µε πυκνό ιστό, µικρά οικόπεδα και στενούς δρόµους, όπου συνυπάρχουν παραδοσιακά κτίσµατα, νέες κατασκευές και άκτιστα οικόπεδα (πχ. η Πλάκα ή του Ψυρρή ή το Θησείο). Το κλίµα χαρακτηρίζεται ως θερµό το καλοκαίρι και σχετικά ήπιο µε λίγες βροχές το χειµώνα. Η κατοικία εξυπηρετεί ένα ζευγάρι και λειτουργίες γραφείου. Το κτίριο αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα. Στο ισόγειο υπάρχουν ο χώρος εισόδου, το µικρό αρχιτεκτονικό γραφείο µε τους βοηθητικούς του χώρους και η αυλή που καταλαµβάνει το νότιο τµήµα του οικοπέδου. Στον όροφο διατάσσονται οι χώροι διηµέρευσης, δηλαδή καθιστικό, φαγητό, κουζίνα και το υπνοδωµάτιο. Στον υπόγειο χώρο που είναι προσπελάσιµος την αυλή τοποθετούνται οι µηχανολογικές εγκαταστάσεις και ένας αποθηκευτικός χώρος. 1

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ Η µορφή, οι γενικές διαστάσεις, η λειτουργική διάταξη των χώρων και τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά του οικοπέδου θεωρούνται κατ αρχήν ως δεδοµένα για την περαιτέρω µελέτη σας. Όµως η θέση, η µορφή και τα µεγέθη των ανοιγµάτων όπως και άλλων δευτερευόντων αρχιτεκτονικών στοιχείων, καθώς και η µορφή της στέγασης του όροφου, µπορούν να τροποποιηθούν εφ όσον το κρίνετε σκόπιµο. Μπορούν επίσης να τροποποιηθούν: η διάταξη των εσωτερικών χώρων, τα καθαρά ύψη των χώρων, όπως και το πάχος του εξωτερικού περιβλήµατος, ώστε να ανταποκρίνονται στις κτιριοδοµικές επιλογές που θα υιοθετήσετε. Πάντως, η φέρουσα κατασκευή της κατοικίας (ο φέρων οργανισµός), θα είναι από οπλισµένο σκυρόδεµα. Όλα τα υπόλοιπα στοιχεία του εξωτερικού περιβλήµατος καθώς και η κατασκευή των εσωτερικών χώρων, θα γίνουν από συµβατικά δοµικά υλικά (δηλ. από συνηθισµένα υλικά που χρησιµοποιούνται στον τόπο µας) της επιλογής σας, ενώ η κατασκευή των κουφωµάτων προβλέπεται από ξύλο. Η σκάλα προς τον όροφο, θα είναι ελαφράς κατασκευής, δηλαδή θα χρησιµοποιηθούν υλικά όπως το ξύλο, το µέταλλο, το γυαλί κλπ., χωρίς να αποκλείεται και η µερική χρήση του οπλισµένου σκυροδέµατος µε ένα ή και περισσότερα από τα προηγούµενα υλικά. (στην παρούσα φάση θα µας απασχολήσει µόνο η χάραξη της σκάλας, ενώ οι κατασκευαστικές λεπτοµέρειες της θα είναι ένα από τα θέµατα του εποµένου εξαµήνου). ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ (και του µαθήµατος γενικότερα) Η κατανόηση των τρόπων µε τους οποίους κατασκευάζονται τα κτιριακά έργα απλής τεχνολογίας στον τόπο µας, καθώς και η εξάσκηση στη διατύπωση των γενικών σχεδίων εφαρµογής και των βασικών λεπτοµερειών που απαιτούνται για την υλοποίηση µιας αρχιτεκτονικής πρότασης. Τονίζεται ότι µας απασχολεί ιδιαίτερα η ποιότητα του αρχιτεκτονικού αποτελέσµατος που παράγεται από οποιαδήποτε κατασκευαστική επιλογή κι αυτό διότι η οικοδοµική δηλ. η τέχνη της κατασκευής δεν είναι µόνον ένα άθροισµα τεχνικών και επιστηµονικών γνώσεων, αλλά κυρίως ο τρόπος µε τον οποίο αυτές συγκροτούνται και αξιοποιούνται για να συµβάλλουν στη δηµιουργία ενός αξιόλογου αρχιτεκτονήµατος. ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Γενικά κατασκευαστικά σχέδια και σχέδια διαµόρφωσης ξυλοτύπων σε κλίµακα 1:50 Μακέτα εργασίας για την κατανόηση της µορφής του φέροντος οργανισµού σε κλίµακα 1:50 Γενικά κατασκευαστικά σχέδια 1:50 Σχέδια ξυλοτύπων 1:50 Α 0 1 Κάτοψη υπογείου Α 0 2 Κάτοψη ισογείου Α 0 3 Κάτοψη ορόφου Α 0 4 Κάτοψη δώµατος ρύσεων Α 0 5 Τοµή κατά πλάτος Β-Β (στη θέση που υποδεικνύεται) Α 0 5 Τοµή κατά µήκος Α-Α (στη θέση που υποδεικνύεται) Α 0 6 Βορειοδυτική όψη (από το δρόµο) Σ 01 Κάτοψη θεµελίων - εκσκαφών Σ 02 Ξυλότυπος οροφής υπογείου Σ 03 Ξυλότυπος οροφής ισογείου Σ 04 Ξυλότυπος οροφής ορόφου Μακέτα εργασίας φέροντος οργανισµού 1:50 ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑ ΟΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Τα σχέδια θα παραδοθούν σε χαρτί διαστάσεων Α3 (297x420χιλ.). Οι σελίδες θα είναι συνδεδεµένες στη ράχη ώστε να αποτελούν ένα εύχρηστο στην ανάγνωση τεύχος το οποίο θα περιέχει τα ζητούµενα σχέδια κατ αύξοντα αριθµό και µε τη σειρά που ζητούνται στην εκφώνηση. Κάθε σχέδιο θα έχει απαραιτήτως τον τίτλο, τη σχεδιαστική κλίµακα και το όνοµά σας. Ο τρόπος σχεδιάσεως και παρουσίασης των ζητούµενων είναι ελεύθερος. Πάντως, τα σχέδια θα είναι γραµµικά µε το χέρι ή θα σχεδιαστούν ψηφιακά. Γενικά µπορείτε να χρησιµοποιήσετε µελάνι, µολύβι, χρώµα, ριζόχαρτο, διαφανές χαρτί, στρατσόχαρτο ή ότι άλλο µέσον θέλετε. Η τελική παράδοση µπορεί να γίνει µε τα πρωτότυπα σχέδια, µε φωτοτυπίες ή µε φωτοαντίγραφα. Μαζί µε τα τελικά σχέδια θα παραδοθούν, οπωσδήποτε και τα πρωτότυπα σχέδια (σε φάκελο) καθώς και µια σειρά επιλεγµένων σκίτσων από αυτά που θα κάνετε κατά τη διάρκεια της µελέτης σας και τα οποία θα δηλώνουν την πορεία της εργασίας σας. Τα πρωτότυπα και τα σκίτσα θα προσαρµοστούν κατάλληλα στο τέλος του τεύχους που θα παραδώσετε. Εάν για κάποιο από τα σχέδια της µελέτης σας απαιτείται µεγαλύτερη διάσταση χαρτιού, το υπόλοιπο, πέραν των διαστάσεων Α3 θα διπλώνεται µέσα στο τεύχος. Τέλος στο εξώφυλλο του τεύχους παράδοσης της εργασίας όπως και στην µακέτα θα αναγράφονται απαραιτήτως: το µάθηµα, το θέµα, το όνοµά σας και το όνοµα του διδάσκοντος που είναι υπεύθυνος για την οµάδα στην οποία ανήκετε. 2

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Για την αξιολόγηση της άσκησης θα ληφθούν υπ όψιν τα ακόλουθα στοιχεία: η ποιότητα του αρχιτεκτονικού αποτελέσµατος η ορθότητα και η πληρότητα των κατασκευαστικών σχεδίων η πληρότητα της σειράς των ζητουµένων σχεδίων η καλή, ευκρινής και σαφής σχεδίαση, καθώς και η γενικότερη εµφάνιση του τεύχους τα προσχέδια και τα σκίτσα που θα παραδώσετε µαζί µε τα τελικά σχέδια η συνεργασία σας µε τον υπεύθυνο διδάσκοντα της οµάδας και οι διορθώσεις καθ όλη τη διάρκεια του εξαµήνου Σηµ. Στην τελική βαθµολογία, ο βαθµός της άσκησης θα αποτελεί το 70% του τελικού βαθµού σας και ο βαθµός του διαγωνίσµατος το υπόλοιπο 30%. ΧΡΟΝΟΣ ΠΑΡΑ ΟΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Η εργασία θα παραδοθεί πριν από τις εξετάσεις µε όριο την ηµέρα εξέτασης της θεωρίας του µαθήµατος. Ο ακριβής χρόνος παράδοσης θα καθορισθεί έγκαιρα µε σχετική ανακοίνωση. Αξονοµετρικό σκαρίφηµα του κτιρίου στην θέση τοµής Α-Α. 3

ΣΗΜ. 1 Τονίζεται ότι οι σπουδαστές-τριες πρέπει, παράλληλα µε την επεξεργασία της άσκησης στην οµάδα, να παρακολουθούν και τα µαθήµατα θεωρίας της Οικοδοµικής, διότι ένα µεγάλο µέρος των γνώσεων που απαιτούνται για την κατανόηση και επεξεργασία του θέµατος αναπτύσσεται εποπτικά και µε πολλές παραλλαγές στην θεωρία. Όσον αφορά την διδασκαλία των τεχνικών εγκαταστάσεων σε αυτό το εξάµηνο, αυτή θα καλυφθεί µόνον σε επίπεδο γενικής θεωρίας η οποία θα εξεταστεί από κοινού µε τη θεωρία της Οικοδοµικής σε διαγώνισµα στο τέλος του εξαµήνου. ΣΗΜ. 1 Ως βοηθήµατα θα δοθούν τα ακόλουθα στοιχεία: Σηµειώσεις γενικής θεωρίας της Οικοδοµικής Σχεδιαστικά υποδείγµατα σχετικά µε την άσκηση της Οικοδοµικής 1 Σηµειώσεις Τεχνικών Εγκαταστάσεων ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Για την γνωριµία µε το έργο του Κλέωνα Κραντονέλλη και για την προσέγγιση της αισθητικής αντιλήψεως που αυτό αντιπροσωπεύει προτείνονται τα παρακάτω προσιτά βιβλιογραφικά στοιχεία: ουµάνης Ορέστης, Μεταπολεµική Αρχιτεκτονική στην Ελλάδα, έκδοση Αρχιτεκτονικά Θέµατα, Αθήνα 1984, σ. 33. Συνοπτική παρουσίαση του κτιρίου της οδού Αφροδίτης 7. Φιλιππίδης ηµήτρης, Η φευγαλέα µορφή του Κλέωνα Κραντονέλλη, Αρχιτεκτονικά θέµατα, αριθµός 31, Αθήνα 1997, σ. 50-68. Σηµαιοφορίδης Γιώργος, Κ. Κραντονέλλης: σταθµός κατανοµής φορτίου της ΕΗ στην Αθήνα, Τεύχος, αριθµός 8, Αθήνα 1992, σ. 30 κ.ε. Εκτενές άρθρο του Γιώργου Σηµαιοφορίδη για το κτίριο της ΕΗ, έργο του Κ. Κραντονέλλη στην οδό 3 ης Σεπτεµβρίου. Το άρθρο συνοδεύει φωτογραφικό υλικό και σηµαντικός αριθµός πρωτότυπων σχεδίων του αρχιτέκτονα, που αποτελούν απτό διδακτικό υλικό για τον τρόπο που παράγει το έργο. 4