Ι ΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΞ.Υ.Π.Π. Εισήγηση: Αρετής Καφετζοπούλου Ε.Τ. Γενική ιευθύντρια Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Στη σηµερινή µου εισήγηση θα προσπαθήσω να δώσω µια εικόνα του ιστορικού της θεσµοθέτησης των ΕΞΥΠΠ, καθώς και µία κριτική προσέγγιση των τρόπων εφαρµογής των θεσµών του ΤΑ και ΓΕ µε τις διαπιστώσεις και στρεβλώσεις που παρατηρήθηκαν. Στη συνέχεια και ως απόρροια των διαπιστώσεων καθώς και των υποχρεώσεων της χώρας έναντι της κοινοτικής νοµοθεσίας θα παρουσιάσω τις νέες ανάγκες που δηµιουργήθηκαν και τις ρυθµίσεις που τις ακολούθησαν. Τέλος θα προσπαθήσω να δώσω τις προοπτικές, κάνοντας πάντα την αναγκαία σύζευξη µε την αποτελεσµατικότητα της Επιθεώρησης Εργασίας. Το θεσµικό µέρος των ρυθµίσεων για την προστασία της υγείας και ασφαλείας των εργαζοµένων την τελευταία δεκαπενταετία γνώρισε µια ιδιαίτερα σηµαντική κινητικότητα. Ιστορικό Με αφετηρία τον ν.1568/85 µε τον οποίο εισήχθη υποχρέωση απασχόλησης ΤΑ & ΓΕ στις επιχειρήσεις άρχισε η προσπάθεια να ακολουθήσει η χώρα µας νέους τρόπους διοίκησης του τοµέα υ+α, την οργάνωση δηλαδή όλων των ζητηµάτων που σχετίζονται µε την υ+α µέσα στην επιχείρηση. Για το σκοπό αυτό διατυπώθηκαν και εισήχθησαν ως υποχρεώσεις η συνεργασία και συµµετοχή εργαζοµένων δικαίωµα σύστασης ΕΥΑΕ οι αρχές της χρησιµοποίησης εµπειρογνωµόνων, (ΤΑ & ΤΕ). Η εκπαίδευση, η ενηµέρωση και η τακτική και αδιάλειπτη παρακολούθηση τόσο των χωρών εργασίας όσο και των επιπτώσεων της εργασίας στην υγεία των εργαζοµένων. Τέλος η επιµόρφωση των ΤΑ + ΓΕ και των µελών ΕΥΑΕ ( άρθρο 13) γίνεται µε προγράµµατα τα οποία έχουν πάρει την έγκριση ως προς τη διάρκεια, περιεχόµενο και ως προς τη διδακτέα ύλη και το εκπαιδευτικό προσωπικό εκτελούνται δε από φορείς του δηµοσίου τοµέα ή διαπιστευµένους φορείς του ιδιωτικού τοµέα. Βλέπουµε λοιπόν, ότι το 1985 µπήκαν οι βάσεις και χαράχθηκε το πλαίσιο για την οργάνωση της υ+α στις ελληνικές επιχειρήσεις. Στη πρώτη αυτή εφαρµογή πρέπει να συγκρατήσουµε ότι οι ρυθµίσεις για την εισαγωγή της υποχρέωσης απασχόλησης ΤΑ και ΓΕ δεν ήταν γενική. Υπήρχαν εξαιρέσεις τριών βαθµίδων. 1 ου ηµόσιου Τοµέα. 2 ου Ορισµένων κλάδων του ιδιωτικού τοµέα (γεωργία, µεταλλεία λατοµεία, και εργασίες; µε εκρηκτικά). 3 ον Αριθµός εργαζοµένων άνω των 150. Με τον τρόπο αυτό κατ αρχήν υπήχθησαν στις ρυθµίσεις περί τις 650 ~ 700 επιχειρήσεις. 1
Παρόλα αυτά έµεναν πολλά ζητήµατα ανοικτά προς ρύθµιση, αφού ο θεσµικός νόµος έθεσε αρχές δεν ρύθµισε όµως οργανωτικές διαδικαστικές λειτουργίες αφενός και αφετέρου υπήρξε µία ζήτηση θέσεων στην αγορά εργασίας για τις οποίες οι ειδικότητες ή εµπειρίες ήταν λίγο ως πολύ άγνωστες ή περιθωριακές. Με τα δύο αυτά ζητήµατα ανοικτά και τη νεωτερικότητα των προβλέψεων καθώς και τη συγκυρία, η εφαρµογή των διατάξεων είχε εγγενείς δυσχέρειες και έτσι ο τρόπος επίβλεψης που υιοθετήθηκε για αυτήν την περίοδο ήταν προς την κατεύθυνση των συµβουλών και οδηγιών της επιθεώρησης προς τις επιχειρήσεις και της συστηµατικής καταγραφής των αποτελεσµάτων ύπαρξης ή µη ΤΑ, ΓΕ και ΕΥΑΕ. Συγχρόνως την περίοδο αυτή γίνεται µία συστηµατική προσπάθεια του ΥΕ αλλά και άλλων φορέων ( ΕΛΚΕΠΑ, ΤΕΕ) προς την κατεύθυνση εκπαίδευσης. Εκπαιδεύονται Επιθεωρητές Εργασίας ( εκπαίδευση εκπαιδευτών µε τη βοήθεια ΓΕ) και αρχίζουν σεµινάρια εκπαίδευσης ΤΑ, ΓΕ και µελών ΕΥΑΕ. Τα προγράµµατα αυτά συνεχίζονται µέχρι την ίδρυση του ΕΛΙΝΥΑΕ οπότε το ΥΕ διατηρεί µόνο το ρόλο της έγκρισης των προγραµµάτων. Στη συνέχεια αφενός διευρύνθηκε η υποχρέωση απασχόλησης ΤΑ, ΓΕ και στον αυστηρά δηµόσιο τοµέα (1986 και 1988) επίσης δεν ρυθµίστηκε το ζήτηµα του χρόνου απασχόλησης του ΤΑ & ΓΕ καθώς και του επιπέδου σπουδών και της ειδικότητας του ΤΑ, ενώ για τον ΓΕ ήδη από το νόµο ήταν σαφές ότι η ειδικότητα της ιατρικής της εργασίας ήταν ο στόχος δίνονταν όµως η δυνατότητα εναλλακτικών λύσεων µέχρι να αποκτήσει η χώρα ικανό αριθµό ιατρών µε την ειδικότητα ιατρικής της εργασίας. Στο στάδιο αυτό ο έλεγχος εφαρµογής επικεντρώνεται στα ζητήµατα που πιο εύκολα διαπιστώνονται ( ειδικότητα και επίπεδο σπουδών ΤΑ) δηλαδή στα τυπικά χαρακτηριστικά των ατόµων που εκτελούν χρέη ΤΑ, µε λιγότερη όµως αυστηρότητα στις προϋποθέσεις των εναλλακτικών λύσεων για απασχόληση ιατρών άλλων ειδικοτήτων στις θέσεις Γ.Ε. αφού τόσο η προώθηση ειδικότητας όσο και η επιµόρφωση ιατρών άλλων ειδικοτήτων προσκρούει σε εµπόδια και αντιστάσεις. Τέλος τα ζητήµατα ελέγχου του χρόνου απασχόλησης ΤΑ και ΓΕ καθώς και της ποιότητας των παρεχοµένων από αυτούς υπηρεσιών βρίσκονται σε τελείως ανεπαρκή έως ανύπαρκτη κατάσταση. Κατά την ίδια περίοδο δίνεται µεγάλο βάρος και στην εφαρµογή των θεσµών από τις µεγάλες επιχειρήσεις του ευρύτερου δηµοσίου τοµέα ενώ αντίθετα παρόλο ότι είναι σε µηδενική βάση η εφαρµογή στον δηµόσιο τοµέα δεν είναι δυνατό να προωθηθεί κάποια από τα σχεδιαζόµενα σενάρια εφαρµογής. Από τα στοιχεία των ετησίων πεπραγµένων της Επιθεώρησης Εργασίας έχουµε την εξής εικόνα ως προς την εφαρµογή των θεσµών ΤΑ, ΓΕ και ΕΥΑΕ για την περίοδο 1989. Συµµόρφωση επιχειρήσεων: ΤΑ : 88% ΓΕ : 81% ΕΥΑΕ :45 50% Είναι βέβαιο πως τα στοιχεία αυτά απεικονίζουν την απασχόληση ή µη των εµπειρογνωµόνων και είναι σαφώς ποσοτικά. Η ποιοτική αξιολόγηση, δεν είναι συστηµατική και έχουµε απλώς µια γενική εικόνα σύµφωνα µε την οποία αν εξαιρέσουµε ορισµένα παραδείγµατα καλής και σε βάθος εφαρµογής η πλειονότητα των επιχειρήσεων είναι απλώς τυπικά εντάξει µε την υποχρέωση απασχόλησης ΤΑ και ΓΕ απέχουν όµως πολύ από την ουσία. 2
Αυτό είναι το σκηνικό όταν αρχίζει να τρέχει η υποχρέωση της χώρας για εναρµόνιση µε την κοινοτική Οδηγία 89/391 την «Οδηγία Πλαίσιο» η οποία κάνει το περιβάλλον ακόµη πιο απαιτητικό αφού δυνάµει της αρχής της καθολικότητας δεν επιτρέπει εξαιρέσεις από το πεδίο εφαρµογής των κανόνων και περιλαµβάνει όλες τις προβλέψεις που ήδη υφίστανται θέτει όµως και νέες υποχρεώσεις όπως η διαβούλευση του εργοδότη µε τους εργαζοµένους, η εκτίµηση του επαγγελµατικού κινδύνου ενώ συγχρόνως διευρύνει τις υποχρεώσεις εκπαίδευσης ενηµέρωσης πληροφόρησης. Επιπλέον η Ο.Π. ακολουθείται από τη γνωστή σειρά των ειδικών οδηγιών οι οποίες εισάγουν νέες ρυθµίσεις ή οργανώνουν κατά το κοινοτικό κοινωνικό κεκτηµένο ζητήµατα που ήδη είχε ρυθµίσει εν µέρει η Εθνική νοµοθεσία και µε τις οποίες πρέπει να εναρµονισθεί. Κατά την εναρµόνιση της ΟΠ (Π.. 17/96) για τα ζητήµατα που αφορούν την εισήγηση αυτή έχουµε τις εξής νέες συνιστώσες : - Γενίκευση της υποχρέωσης απασχόλησης ΤΑ σε όλες τις επιχειρήσεις Παρέκκλιση : οι εργοδότες των µµε της κατηγορίας Γ µπορούν να παίξουν ρόλο ΤΑ εφόσον έχουν λάβει την κατάλληλη επιµόρφωση. - Αναφορά στον χρόνο απασχόλησης και τα µέσα που πρέπει να τίθενται στη διάθεση των ΤΑ + ΓΕ. - ιεύρυνση του δικαιώµατος των εργαζοµένων για σύσταση ΕΥΑΕ ή ορισµό εκπροσώπου σε όλες τις επιχειρήσεις. - ιεύρυνση της διαβούλευσης, της εκπαίδευση, της ενηµέρωσης. - Υποχρέωση εκτίµησης επαγγελµατικού κινδύνου. - υνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας ΕΞ Υ.Π.Π. Οι λόγοι που οδήγησαν στην επιλογή αυτή όπως ήδη έχω αναπτύξει είναι εν συντοµία: Α. Γενίκευση απασχόλησης εµπειρογνωµόνων - Γενίκευση της υποχρέωσης απασχόλησης ΤΑ. - Επέκταση της υποχρέωσης απασχόλησης ΓΕ στις επιχειρήσεις που έχουν πάνω από 50 εργαζοµένους. Άρα το σύνολο των επιχειρήσεων της χώρας για ΤΑ και ένα ιδιαίτερα αυξηµένο ποσοστό τους έναντι του παλαιά ισχύοντος (150 ) για ΓΕ. Β. Το εύρος των λοιπών ρυθµίσεων που ανατρέχουν σε εξειδικευµένη γνώση (µετρήσεις, παραγόντων εργασιακού περιβάλλοντος, εκτίµηση κινδύνου, ειδικές εξετάσεις αλλά και συστηµατική εκπαίδευση ενηµέρωση διαβούλευση ). Γ. Οι παρατηρηθείσες στρεβλώσεις στην εφαρµογή των θεσµών αυτών στις επιχειρήσεις, άνω των 50 εργαζοµένων, όπως πιο πάνω αναλύθηκαν και αφορούν: Τον χρόνο απασχόλησης ΤΑ και ΓΕ Τις µετρήσεις παραγόντων εργασιακού περιβάλλοντος Την εν γένει ποιότητα παρεχοµένων υπηρεσιών από ΤΑ και ΓΕ. Η έλλειψη εκπαιδευµένων στελεχών Σύµφωνα µε µελέτη του ΕΛΙΝΥΑΕ ( έκδοση 1997 ) για την «έρευνα αναγκών κατάρτισης» η οποία έγινε µε τα στατιστικά στοιχεία της ΕΣΥΕ του 1988, οι ανάγκες αυτές για κάλυψη όλων των επιχειρήσεων (πλην του δηµοσίου τοµέα) µε στελέχη µε την απαιτούµενη εκπαίδευση έχει τα εξής µεγέθη: ΤΑ : 2.558 3
ΓΕ : 850 Εργοδότες : 391.250 Μέλη ΕΥΑΕ : 531.580 Ε. Η οικονοµική επιβάρυνση των µµε που απέκτησαν τις νέες αυτές υποχρεώσεις και οι δυνατότητες να εξυπηρετηθούν από οργανωµένες επιχειρήσεις στα πλαίσια οικονοµίας κλίµακας. Άρα η επιλογή εξυπηρέτησης των επιχειρήσεων από οργανωµένες Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης ήταν µονόδροµος Το Π.. που ρυθµίζει τους όρους ίδρυσης και λειτουργίας των ΕΞΥΠΠ έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά για τις υπηρεσίες αυτές: 1 ον ιεπιστηµονικός χαρακτήρας 2 ον υνατότητα πλήρους υποστήριξης των εργοδοτών έναντι των υποχρεώσεων υ+α όπως προκύπτουν από κείµενη νοµοθεσία. 3 ον Υποχρέωση απασχόλησης δύο επιστηµονικών υπευθύνων, ανεξάρτητα από το λοιπό τεχνικό, ιατρικό ή υγειονοµικό προσωπικό. Τα προσόντα των επιστηµονικών υπευθύνων είναι αυξηµένα παρά ταύτα ειδικά για τους ΓΕ δίνεται, υπό όρους, δυνατότητα παρέκκλισης από την ειδικότητα ιατρικής της εργασίας. Απαγόρευση απασχόλησης των επιστηµονικών υπευθύνων σε περισσότερες της 1 ΕΞΥΠΠ. 4 ον Βοηθητικό ή / και υγειονοµικό προσωπικό ανωτάτης, ανώτερης ή µέσης εκπαίδευσης τεχνικής ή υγειονοµικής κατεύθυνσης είναι απαραίτητο εφ όσον η ΕΞΥΠΠ απασχολεί πλήρως άνω των 2 ΤΑ ή 2ΓΕ. 5 ον Ελάχιστος εξοπλισµός των ΕΞΥΠΠ ιενέργεια µετρήσεων. Αφορά µετρήσεις χηµικών και φυσικών παραγόντων καθώς και ιατροδιαγνωστικό έλεγχο( Παραρτήµατα Ι, ΙΙ και ΙΙΙ ). Μετρήσεις βιολογικών παραγόντων καθώς και µετρήσεις ή εξετάσεις που δεν αντιστοιχούν στον ελάχιστο εξοπλισµό γίνονται από εργαστήρια ή φορείς που έχουν τις προβλεπόµενες άδειες. 6 ον Τέλος σε ότι αφορά τις ειδικότητες και τον χρόνο απασχόλησης των Τεχνικών Ασφαλείας και Ιατρών Εργασίας παραµένει αναλλοίωτο το πλαίσιο του 294/89 όπως συµπληρώθηκε µε το 17/96. Βλέπουµε την κυρίαρχη τάση στις ρυθµίσεις αυτές 1 ον Να εµπεδωθεί ο εκ των πραγµάτων αναγκαίος για τον τοµέα διεπιστηµονικός χαρακτήρας και να υλοποιηθεί η ανάγκη συντονισµού και κεντρικής κατεύθυνσης των στελεχών των ΕΞΥΠΠ από τους δύο επιστηµονικούς υπευθύνους. 2 ον Να εξασφαλιστεί µε κατάλληλη και συγκεκριµένη υποδοµή το ζήτηµα των µετρήσεων και εξετάσεων ( ελάχιστος εξοπλισµός και βοηθητικό επιστηµονικό 4
προσωπικό) ή να παραπεµφθεί στα κατάλληλα εργαστήρια ή φορείς που πληρούν τις προϋποθέσεις για τις εργασίες αυτές. Σηµειώνω ότι ενώ η υποχρέωση διενέργειας µετρήσεων και εξετάσεων έχει ζωή ορισµένων δεκαετιών πρώτη φορά δίνεται µία συγκεντρωτική εικόνα των οργάνων µέτρησης που απαιτούνται κατ ελάχιστον ή η παραποµπή σε εργαστήρια µε κατάλληλες προδιαγραφές. 3 ον Η δυνατότητα που δίνεται στους εργοδότες να απευθύνονται στις ΕΞΥΠΠ για κάλυψη του συνόλου ή µόνο µέρους των υποχρεώσεων τους. Τα άλλα ζητήµατα που ρυθµίζονται µε το ίδιο Π.. / γµα είναι : Η διαδικασία έκδοσης της αδείας λειτουργίας, σε δύο φάσεις (έγκρισης µελέτης και άδειας λειτουργίας) καθώς και της ανανέωσης της. Τόσο οι εγκρίσεις όσο και οι αδειοδότηση αποτελούν αντικείµενο διαβούλευσης στα αρµόδια τριµερή όργανα. - Οι υποχρεώσεις των ΕΞΥΠΠ προς τις επιχειρήσεις και προς τις αρµόδιες ελεγκτικές αρχές ήτοι την αδειοδοτούσα αρχή ( Γεν. /ση Συνθηκών Εργασίας) και την αρµόδια Επιθεώρηση Εργασίας ( ΚΕΠ.Ε.Κ) και τέλος - Ο έλεγχος καλής λειτουργίας των ΕΞΥΠΠ από την Επιθεώρηση Εργασίας και όταν αυτό είναι αναγκαίο από τις Υπηρεσίες ηµόσιας Υγείας των Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. Σηµειώνεται ότι εάν κατά τον έλεγχο προκύψει µη σύννοµη ή µη εύρυθµη λειτουργία τίθεται το ερώτηµα στην αδειοδοτούσα αρχή για ανάκληση της αδείας. Παρατηρούµε ότι από τις ρυθµίσεις που αναφέρθηκαν υπάρχει ένας διπλός στόχος αφενός προσφοράς ποιοτικών και πλήρων υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις και αφετέρου συστηµατοποίησης της έγκρισης - αδειοδότησης αλλά και του µετέπειτα ελέγχου ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα των προσφεροµένων από τις ΕΞΥΠΠ υπηρεσιών. Στο σηµείο αυτό πρέπει να αναφερθούµε και στην ιδιαίτερα σηµαντική θεσµική ρύθµιση που αφορά την σύσταση του Σώµατος Επιθεώρησης Εργασίας µε τον ν.2639/98. Όπως έχει αναφερθεί η ποιότητα της εφαρµογής των θεσµικών µέτρων είναι άρρηκτα συνδεδεµένη µε την ποιότητα των ελεγκτικών µηχανισµών και την αποτελεσµατικότητα των παρεµβάσεων τους. Στον τοµέα αυτό η κατάσταση είχε υστερήσεις και ανακολουθίες µε τα γνωστά αποτελέσµατα που ήδη αναδείχθηκαν και από την ανάλυση της εφαρµογής των θεσµών που επιχείρησα να παρουσιάσω. Στη συγκυρία αυτή ήταν ιδιαίτερα επιτυχής η αναβάθµιση της Επιθεώρησης Εργασίας τόσο σε ότι αφορά τις θεσµικές ρυθµίσεις όσο και σε ότι αφορά τον αριθµό και την εκπαίδευση των Επιθεωρητών Εργασίας. Σηµερινή κατάσταση Προοπτικές Μετά από µία χρονική δυσπραγία αρκετών µηνών άρχισε η έγκριση αδειοδότηση των πρώτων ΕΞΥΠΠ. Σήµερα έχουµε την εξής εικόνα σύµφωνα µε τα πρόσφατα στοιχεία της Γεν. /σης Συνθηκών Εργασίας: - Έχουν αδειοδοτηθεί και λειτουργούν 8 ΕΞΥΠΠ εκ των οποίων 4 στην Αθήνα και από µία στις πόλεις Βόλος, Θήβα, Έδεσσα, Τρίκαλα. - Έχει εγκριθεί η µελέτη για άλλες 5 ΕΞΥΠΠ εκ των οποίων 3 στην Αθήνα και ανά µία στα Χανιά και την Καλαµάτα. 5
Σε όλες τις περιπτώσεις ίδρυσης ΕΞΥΠΠ σε πόλεις εκτός Αθηνών έχει δοθεί παρέκκλιση στην ειδικότητα του επιστηµονικού υπευθύνου ΓΕ. Ένα πρώτο σχόλιο που αφορά την προθυµία για ίδρυση ΕΞΥΠΠ στη διετία που πέρασε από την έκδοση του κανονιστικού κειµένου είναι θετικό τουλάχιστον για τον αριθµό των ΕΞΥΠΠ αλλά και για γεωγραφική διασπορά τους. Πρέπει όµως να συνδυαστεί και µε την ποσοτική και ποιοτική απόδοση των προσφεροµένων υπηρεσιών, πράγµα για το οποίο δεν έχω αυτή τη στιγµή συγκεκριµένα στοιχεία να παρουσιάσω, που θα µπορούσαν να αποτελέσουν µια συνολική κριτική. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Σ.Ε.Π.Ε, αφορούν επιχειρήσεις µε αριθµό εργαζοµένων άνω των 50 και δεν περιλαµβάνουν την Αθήνα, έχουν ως εξής : Απασχόληση ΤΑ : 78% ΓΕ : 69% Εκτίµηση επαγγελµατικού κινδύνου : 12% ναι 38% υπό µελέτη στις επιχειρήσεις 5% όχι Μπορούµε να κάνουµε µια πρώτη παρατήρηση για τυπική προσέγγιση του προβλήµατος εκ µέρους της ελέγχουσας αρχής που περιορίζεται πάλι στην ύπαρξη η µη εµπειρογνωµόνων στις επιχειρήσεις και στη σύνταξη εκτίµησης Ε.Κ. Μια δεύτερη παρατήρηση, στο γεγονός ότι και τα ποσοτικά αυτά στοιχεία παραλείπουν την Αθήνα όπου υπάρχει, δυστυχώς, ο κύριος όγκος των επιχειρήσεων. Ενώ µια τρίτη παρατήρηση αφορά τους καθαρούς αριθµούς της «τυπικής» συµµόρφωσης που θα έπρεπε να ήταν καλύτεροι. Το συνολικό αποτέλεσµα αφήνει να φανεί ότι υπάρχει µεγάλη, πολύ µεγάλη διαδροµή να διανυθεί ώστε να µπορούµε να υποστηρίξουµε ότι είµαστε σε καλό δρόµο σε ότι αφορά τη συµµόρφωση των επιχειρήσεων και την αλληλένδετη µε αυτή δράση του ελεγκτικού µηχανισµού. Είναι βέβαιο ότι για να αποφευχθούν οι στρεβλώσεις που παρατηρήθηκαν τα προηγούµενα χρόνια δεν αρκούν οι λεπτοµερείς και ορθολογικές ρυθµίσεις αλλά χρειάζεται µία διαρκής εποπτεία εκ µέρους των οργάνων της πολιτείας ώστε να εφαρµόζονται οι κανόνες. Στο πεδίο αυτό οι οιωνοί είναι καλοί δεδοµένου ότι η Επιθεώρηση Εργασίας λειτουργεί σε νέο αναβαθµισµένο νοµοθετικό πλαίσιο από το 1999 ενώ συγχρόνως έγιναν οι απαραίτητες προσλήψεις σε τεχνικό, ιατρικό και υγειονοµικό προσωπικό καθώς και η εξάµηνη υποχρεωτική εκπαίδευση. Άρα σήµερα η πολιτεία έχει αναβαθµισµένο εργαλείο ελέγχου και πρέπει να διασφαλίσει µε οργάνωση, πρόγραµµα και επιµονή την εφαρµογή των διατάξεων για την υ+α των εργαζοµένων προς όφελος των ιδίων των εργαζοµένων, των επιχειρήσεων και του κοινωνικού συνόλου. 6