ΗΜΕΡΙ Α ΤΟ ΕΙ ΙΚΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ

Τ.Ε..Κ. Ν. ΕΥΒΟΙΑΣ ΗΜΕΡΙ Α ΤΟ ΕΙ ΙΚΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ ΚΩΝ. ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ Εκπρόσωπος του Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδας Επιµελητής της Μόνιµης Επιτροπής Ενέργειας ΣΤΥΡΑ 1 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007

ΤΟ ΕΙ ΙΚΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Σχέδιο ΚΥΑ για διαβούλευση του ΥΠΕΧΩ Ε Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι 1. Εκ µέρους του ΤΕΕ της Ε/ΤΕΕ και του Προέδρου του σας ευχαριστούµε για την πρόσκληση να συµµετάσχουµε στη σηµερινή ηµερίδα, συµβάλλοντας έτσι µέσω του δηµόσίου διαλόγου στην προώθηση της διάδοσης των ΑΠΕ. Το ΤΕΕ εκφράζει κατ αρχήν την ικανοποίησή του για αυτή τη σηµαντική πρωτοβουλία του ΥΠΕΧΩ Ε στις προσπάθειες ανάπτυξης των ΑΠΕ στη χώρα που αποτελεί περιοχή πρώτης προτεραιότητας. εν φθάνει όµως να επιβραβεύοµε τις προθέσεις. Πρέπει να επιδιώκουµε και το αποτέλεσµα γιατί αυτό είναι που έχει σηµασία. Το ΤΕΕ, µέσα στο πλαίσιο των θέσεών του για τα θέµατα ενέργειας, έχει τοποθετηθεί σε µια πρώτη φάση για το υπ όψη σχέδιο ΚΥΑ του ΥΠΕΧΩ Ε που δόθηκε για δηµόσια διαβούλευση. Το ΤΕΕ αντιλαµβάνεται την ευαισθησία των φορέων της περιοχής, µε το µεγαλύτερο αιολικό δυναµικό, αλλά οι τοποθετήσεις του πρέπει να είναι γενικές και ισορροπηµένες προς όφελος του γενικού ηµόσιου Συµφέροντος της χώρας. Σε περίπτωση που οι τοποθετήσεις του ΤΕΕ χρήζουν διευκρινήσεων για την περιοχή της νοτίου Καρυστίας, είµαι στη διάθεσή σας να απαντήσω σε οποιαδήποτε ερώτηση. Οι κλιµατικές αλλαγές είναι ο µεγαλύτερος σύγχρονος κίνδυνος που καλείται να αντιµετωπίσει ολόκληρη η ανθρωπότητα, αφού απειλούν άµεσα ή έµµεσα κάθε πτυχή της ζωής µας σε περιβαλλοντικό, οικονοµικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Ήδη, τα πρώτα σοβαρά σηµάδια των κλιµατικών αλλαγών καταγράφονται σε όλο τον πλανήτη. Η αντιµετώπιση των κλιµατικών αλλαγών έχει επείγοντα χαρακτήρα, αφού τυχόν καθυστερηµένη δράση µπορεί να αποδειχθεί αναποτελεσµατική και να οδηγήσει σε µη αντιστρεπτές επιπτώσεις, όπως προειδοποιεί η επιστηµονική κοινότητα. Η εξοικονόµηση ενέργειας και η ουσιαστική προώθηση των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) αποτελούν τη µόνη ρεαλιστική, αποτελεσµατική, βιώσιµη και οικονοµική λύση για την αντιµετώπιση των κλιµατικών αλλαγών και την εξασφάλιση ενεργειακής επάρκειας.. Η προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ αποτελεί περιβαλλοντική και ενεργειακή προτεραιότητα υψίστης σηµασίας για τη χώρα. Η προτεραιότητα αυτή θα πρέπει να λαµβάνεται καθοριστικά υπόψη σε περιπτώσεις στάθµισης µε άλλες προτεραιότητες, δεδοµένης και της σηµαντικής συµβολής των ΑΠΕ στην τοπική, ισόρροπη και βιώσιµη ανάπτυξη και στη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η εγκατάσταση έργων ΑΠΕ αποτελεί κατά τεκµήριο πράξη προστασίας του περιβάλλοντος και ως τέτοια πρέπει να αντιµετωπίζεται. Ένα χωροταξικό πλαίσιο εποµένως για τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας οφείλει να στοχεύει και να επιδιώκει: να προωθήσει την εγκατάσταση έργων ΑΠΕ εκεί όπου είναι διαθέσιµοι οι αντίστοιχοι φυσικοί πόροι (άνεµος, ήλιος, γεωθερµικά πεδία, βιοµάζα κλπ), 2

να προσδιορίζει µε σαφήνεια τις περιοχές οι οποίες αποκλείονται από την εγκατάσταση ΑΠΕ, καθώς και τους λόγους αποκλεισµού τους. να ορίζει ρητά ότι σε κάθε άλλη περίπτωση η εγκατάσταση των ΑΠΕ αποτελεί δεδοµένη προτεραιότητα σε όλη την υπόλοιπη επικράτεια χωρίς την παραµικρή επιφύλαξη. να έχει ως στόχο την ικανοποίηση των σηµερινών και µελλοντικών συµβατικών υποχρεώσεων της χώρας σε διεθνές επίπεδο για την αντιµετώπιση των κλιµατικών αλλαγών. 2. Από το Σχέδιο συνολικά δεν προκύπτει το αναγκαίο όραµα για την ανάπτυξη όλων των ΑΠΕ στη χώρα αλλά σε αρκετά σηµεία φαίνεται αυτό να κυριαρχείται από περιορισµούς που δεν θα µπορούσαν να τεκµηριωθούν επιστηµονικά. Η σωστή πληροφόρηση και οι εµπειρίες στις τεχνολογίες εφαρµογών ΑΠΕ µπορούν να συµβάλλουν στον καθορισµό και εκτίµηση τυχόν περιβαλλοντικών επιπτώσεων αλλά και στη µεγιστοποίηση του κοινωνικού οφέλους. Η όποια προτεινόµενη κατηγοριοποίηση του χώρου της επικράτειας, πρέπει να έχει ως αποκλειστικό στόχο τη µέγιστη διείσδυση ΑΠΕ στο ελάχιστο δυνατό χρονικό διάστηµα, και όχι τον περιορισµό τους µε τη θέσπιση µη επιστηµονικά τεκµηριωµένων περιορισµών. Οι ΑΠΕ από τη φύση τους είναι αποκεντρωµένες µορφές ενέργειας και εποµένως όπου αυτές διατίθενται προσφέρονται κατ αρχήν για αξιοποίηση συµβάλλοντας και στην περιφερειακή ανάπτυξη. Η έµφαση στη συγκέντρωση εφαρµογών σε ορισµένες περιοχές (αιολικά, φωτοβολταϊκά) µε την ανάγκη νέων υποδοµών δεν αποτελεί την καλύτερη επιλογή ανάπτυξης των ΑΠΕ από πολλές απόψεις. Τα µελλοντικά ηλεκτρικά δίκτυα χαρακτηρίζονται από την αποκεντρωµένη παραγωγή σε αντίθεση µε τον γιγαντισµό κεντρικών µονάδων του περασµένου αιώνα. Οι τάσεις στον ηλεκτρικό τοµέα είναι λιγότερος εξοπλισµός και περισσότερο λογισµικό µε αποκεντρωµένη νοηµοσύνη και χρήση των νέων τεχνολογιών επικοινωνιών και πληροφορικής. Έτσι επιτυγχάνεται καλύτερη αξιοποίηση των δικτύων και µεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ στα επόµενα χρόνια µε πολλά πλεονεκτήµατα στην εκµετάλλευση και ασφάλεια του δικτύου. 3. Το σχέδιο ΚΥΑ προβλέπει, ορθώς, µία δύσκολη, πολυεπίπεδη, διαδικασία διαβούλευσης - θεσµοθέτησης - εφαρµογής του ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, µε έντονο το πολιτικό αλλά και το αυτοδιοικητικό στοιχείο (ΟΤΑ-Νοµαρχίες-Περιφέρειες) π.χ. διαβούλευση µε το κοινό για τη ΣΜΠΕ, γνωµοδοτήσεις 13 Περιφερειακών Συµβουλίων, υποβολή απόψεων από πολλά συναρµόδια Υπουργεία, κ.α. Όλα αυτά είναι αδύνατον να ολοκληρωθούν µε ουσία, αποτελεσµατικότητα και επαρκή σύνθεση απόψεων, µέχρι το χρονικό σηµείο στο οποίο έχει επανειληµµένα δεσµευθεί ο υπουργός ΠΕΧΩ Ε ότι θα εκδόσει την ΚΥΑ του χωροταξικού των ΑΠΕ. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι το πρόγραµµα δράσης όπως προβλέπεται στο Άρθρο 22, καθορίζει ένα τεράστιο αριθµό απαιτούµενων µέτρων και δράσεων, θεσµικού, διοικητικού και οργανωτικού χαρακτήρα, που έχουν ένα µακρότατο χρονικό ορίζοντα υλοποίησης. Οι ενέργειες αυτές ουσιαστικά αναστέλουν την εφαρµογή του ΕΠΣΧΣΑΑ-ΑΠΕ µέχρι την πλήρη διεκπεραίωσή τους και εµποδίζουν την πραγµατική ανάπτυξή των ΑΠΕ στην Ελλάδα. Tα επόµενα χρόνια έως το 2010 η Ελλάδα θα χρειαστεί να αναπτύξει σηµαντικά την παραγωγή ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ ούτως ώστε να καλύψει το χαµένο έδαφος και να εκπληρώσει τους στόχους της σύµφωνα µε την Οδηγία 2001/77 (20,1% της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ έως το 2010). 4. Η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ χαρακτηρίζεται στο σύνολό της από µία αρνητική στάση έναντι των ΑΠΕ, άµεσο αποτέλεσµα της οποίας είναι η - κατά τη ΣΜΠΕ - ανάγκη αντιµετώπισης των ΑΠΕ ως ιδιαίτερα επιβαρυντικών για το περιβάλλον εγκαταστάσεων, που απαιτούν πρόσθετους περιορισµούς χωροθέτησης, πέραν αυτών που προβλέπει το Ειδικό Πλαίσιο. Αναφέρεται παραδειγµατικά ότι η ΣΜΠΕ, διαπιστώνει ότι, από την εφαρµογή 3

του ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ αναµένονται µεταβολές σε δεκαπέντε από τους πενήντα επτά περιβαλλοντικούς παράγοντες που συνέθεταν το εργαλείο διάγνωσης του προσδιορισµού των πιθανών περιβαλλοντικών αλλαγών. Η ολοκλήρωση της σχετικής ανάλυσης κατέληξε στο συµπέρασµα ότι εννέα περιβαλλοντικές παράµετροι αναµένεται να βελτιωθούν και έξι παράµετροι αναµένεται να επιδεινωθούν. Οι διαπιστώσεις. συνοψίζονται στον Πίνακα Π-4 (σελ. xvi της ΣΜΠΕ) από όπου προκύπτει ότι όλες οι θετικές µεταβολές (και οι 9) είναι µεσοπρόθεσµες, ενώ οι 5 από τις 6 αρνητικές µεταβολές είναι άµεσες. Πράγµα που µπορεί να ερµηνευθεί ότι προς το παρόν η επίδραση των ΑΠΕ είναι αρνητική. Περαιτέρω αντίφαση µεταξύ των επιδιωκοµένων στόχων και της ΣΜΠΕ, είναι ότι ζητείται η προσθήκη διακριτής αναφοράς στο ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ για εξαίρεση από τη χωροθέτηση αιολικών εγκαταστάσεων, των εκτάσεων που έχουν χαρακτηρισθεί κατά τις ισχύουσες διατάξεις ως δάση και αναδασωτέες περιοχές. Πέραν του γεγονότος ότι µία τέτοια ρύθµιση ουσιαστικά περιορίζει σηµαντικά αν δεν ακυρώνει την χωροθέτηση των αιολικών πάρκων, η ρύθµιση αυτή είναι και ευθέως αντίθετη µε το Ν. 2941/01, ο οποίος επέτρεψε την (υπό προϋποθέσεις πάντοτε) εγκατάσταση των έργων ΑΠΕ σε δάση και δασικές εκτάσεις, λόγω του κοινωφελούς και φιλικού προς το περιβάλλον χαρακτήρα τους. Είναι προφανές εποµένως ότι δηµιουργείται σύγχυση ως προς τη σχέση ΣΜΠΕ, και ΕΠΧΣΑΑ- ΑΠΕ. Η έγκριση της ΣΜΠΕ φαίνεται ως προαπαιτούµενο της έγκρισης του ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ, αν και σε αρκετά σηµεία τα δύο κείµενα συγκρούονται. 5. Το προτεινόµενο ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ επικεντρώνει την προσοχή του και τις ρυθµίσεις του στις εφαρµογές της αιολικής ενέργειας, ενώ δεν αντιµετωπίζει συγκεκριµένες τεχνολογίες ΑΠΕ, οι οποίες µάλιστα ενισχύονται από άλλα νοµοθετήµατα (Ν 3468/06) ή και άλλες τεχνολογίες για τις οποίες δεν έχει ακόµη εκφραστεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη χώρα µας. Ως αποτέλεσµα πολλά σηµεία και αποφάσεις επαφίενται στη διακριτική ευχέρεια αρχών, υπηρεσιών, υπαλλήλων κλπ καταστρατηγώντας την προσπάθεια δηµιουργίας σαφών και ενιαίων κριτηρίων επιλογής. Πέραν αυτού ορισµένοι από τους περιορισµούς που προτείνει το ΕΠΣΧΣΑΑ-ΑΠΕ στηρίζονται στα τεχνικά χαρακτηριστικά των διαφόρων τεχνολογιών ΑΠΕ. Με την ταχύτατη εξέλιξη της τεχνολογίας, πολλά από αυτά τα χαρακτηριστικά αναµένεται να ανατραπούν µέσα σε µικρό χρονικό διάστηµα. 6. Υπάρχει, στο Άρθρο 6 του σχεδίου ΚΥΑ, µία σηµαντική ασάφεια και αοριστία για ορισµένες από τις λεγόµενες «ζώνες αποκλεισµού», στις οποίες ζώνες και απαγορεύεται τελείως η εγκατάσταση ΑΠΕ. Τέτοιες ασαφείς ζώνες αποκλεισµού στο σχέδιο ΚΥΑ είναι οι «ατύπως διαµορφωµένες, στο πλαίσιο της εκτός σχεδίου δόµησης, τουριστικές και οικιστικές περιοχές», «οι αξιόλογες ακτές και παραλίες» (ποιος και µε ποια κριτήρια τις κρίνει;), «οι αγροτικές περιοχές υψηλής παραγωγικότητας» (δηλ. οι περιοχές τις οποίες η ίδια η µελέτη του ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ δεν θεωρεί ζώνες ασυµβατότητας µε τις ΑΠΕ), κλπ. Τέλος, στις ζώνες αποκλεισµού δεν θα πρέπει να περιλαµβάνονται τα συνοδά έργα των αιολικών πάρκων (οδοποιία, δίκτυο διασύνδεσης), αλλά γι αυτά να ισχύει ό,τι ακριβώς ισχύει και για την περιβαλλοντική τους αδειοδότηση, ως χωριστά έργα. 7. Όσον αφορά το θέµα του τοπίου (Παράρτηµα ΙV του σχεδίου ΚΥΑ), θεωρείται ότι η αξιολόγηση των (όποιων) συναφών επιπτώσεων των αιολικών εγκαταστάσεων πρέπει να γίνεται κατά περίπτωση, βάσει διεθνώς και παγίως εφαρµοζοµένων µεθόδων φωτορεαλιστικής απεικόνισης των αιολικών πάρκων από σηµεία ενδιαφέροντος, και όχι µε τη θεσµοθέτηση «τυφλού» µαθηµατικού µοντέλου αποκλεισµού, που δεν έχει εφαρµοσθεί πουθενά στον κόσµο. Το αδόκιµο αυτό µοντέλο µπορεί εκ των προτέρων να αποκλείσει την ανάπτυξη αιολικών πάρκων, χωρίς να λάβει υπ όψη του τις ιδιαίτερες συνθήκες (ανάγλυφο, φυσικό & ανθρωπογενές περιβάλλον) της περιοχής πιθανής 4

χωροθέτησης, Η ad hoc αξιολόγηση του τοπίου, υπό το πρίσµα της διατήρησης του πολιτιστικού και φυσικού περιβάλλοντος, αποτελεί τη µόνη ασφαλή µέθοδο προσέγγισης του θέµατος. 8. Όµως, το µείζον θέµα που ανακύπτει από το σχέδιο ΚΥΑ, είναι ο τελικά επιλεχθείς τρόπος προσδιορισµού των Περιοχών Αιολικής Προτεραιότητας (ΠΑΠ), σε επίπεδο πρωτοβάθµιου ΟΤΑ ( ήµου / Κοινότητας). Το θέµα είναι µεν καθαρά τεχνικό, διότι έτσι εργάσθηκαν τελικά οι µελετητές και έτσι αποφάσισε η ιεύθυνση Χωροταξίας του ΥΠΕΧΩ Ε, αλλά η κατάσταση περιπλέκεται από το γεγονός ότι το αιολικό δυναµικό δεν περιορίζεται από διοικητικά όρια, αλλά εµφανίζεται σε συγκεκριµένες θέσεις, οι οποίες µπορούν να ανήκουν σε δύο ή περισσότερους ΟΤΑ (ή, µπορεί και να αλλάξουν τα διοικητικά όρια ενός ΟΤΑ). Κατά συνέπεια, ονοµάζοντας στο ΕΠΧΣΑΑ ένα συγκεκριµένο ήµο ως δήµο ΠΑΠ, δηµιουργείται η εσφαλµένη εντύπωση ότι µπορούν να εγκατασταθούν αιολικά πάρκα στο σύνολό του. Στην πραγµατικότητα, όµως, αιολικά πάρκα µπορούν να εγκατασταθούν µόνο σε συγκεκριµένες θέσεις, στις οποίες πληρούνται οι προϋποθέσεις και πάντα µε συγκεκριµένους περιορισµούς (ποσοστού κάλυψης επιφανείας, περιβαλλοντικούς όρους, όρους οπτικής όχλησης, κλπ.). Η αρχικά παραδοθείσα στο ΥΠΕΧΩ Ε µελέτη του ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ χρησιµοποιούσε, πλέον εύστοχα, ως χωροτακτικό κύτταρο την οµάδα όµορων πρωτοβάθµιων ΟΤΑ, και επ αυτής εφάρµοζε το κριτήριο του ποσοστού κάλυψης επιφανείας (µε µικρότερα, ως εκ τούτου, επιτρεπόµενα αριθµητικά όρια ποσοστών κάλυψης). υστυχώς, η τελικώς παραδοθείσα µελέτη, αλλά και το σχέδιο ΚΥΑ, άλλαξαν τη βάση αυτή προσδιορισµού του επιτρεπόµενου ποσοστού κάλυψης, και υιοθέτησαν το επίπεδο του απλού ΟΤΑ. Αυτό είχε δύο σοβαρές δυσµενείς συνέπειες : πρώτον, δηµιούργησε προβλήµατα φέρουσας ικανότητας και ποσοστού κάλυψης επιφανείας σε σηµαντικά δροµολογηµένα αιολικά έργα, τα οποία ενώ δεν είχαν πρόβληµα µέγιστου ποσοστού κάλυψης σε επίπεδο οµάδας όµορων ΟΤΑ, σε επίπεδο απλού πρωτοβάθµιου ΟΤΑ απέκτησαν ξαφνικά ένα τέτοιο πρόβληµα. εύτερον, το σχέδιο του ΕΠΧΣΑΑ αναγκάστηκε να χρησιµοποιήσει σχετικά υψηλά όρια ανώτατων ποσοστών κάλυψης (8% στην ηπειρωτική χώρα), πράγµα που ήδη δηµιούργησε λανθασµένες εντυπώσεις και αντιδράσεις περιβαλλοντικού χαρακτήρα, σε διάφορες περιοχές της χώρας. Για να γίνει αντιληπτό το ιδιαίτερο αυτό πρόβληµα, που ουσιαστικά δηµιουργήθηκε από αυτό τούτο το τελικό κείµενο της µελέτης του ΕΠΧΣΑΑ, αναφέρουµε επιγραµµατικά ότι το οριζόµενο ποσοστό κάλυψης επιφανείας µε αιολικά πάρκα µιας περιοχής (8% ή 4% σε ορισµένους ήµους), ενώ σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο µπορεί να είναι πράγµατι ιδιαίτερα υψηλό, αλλά και µη επιθυµητό ή µη επιτεύξιµο, σε επίπεδο µίας πολύ µικρής έκτασης (π.χ. της γεωγραφικής περιοχής µιας κορυφογραµµής) είναι καταστροφικά χαµηλό, αφού σε αυτή την έκταση οι ανεµογεννήτριες τοποθετούνται κάθε 10 στρέµµατα και όχι κάθε 1000 στρέµµατα. Αυτό, λοιπόν, σηµαίνει ότι εάν (θεωρητικά και προς κατανόηση και µόνο) η παραπάνω κορυφογραµµή, µε ένα πλησίον ευρισκόµενο χωριό, ανακηρυχθεί σε αυτόνοµο ΟΤΑ, η χωρητικότητα της κορυφογραµµής, συνολικής έκτασης 1000 στρεµµάτων, µειούται σε µία (1) µόνο ανεµογεννήτρια, ενώ προηγουµένως, όταν αυτή ήταν εντεταγµένη σε έναν ευρύτερο ήµο, η ίδια έκταση µπορούσε να δεχθεί ίσως 40 ή και 50 ανεµογεννήτριες. Με τον τρόπο αυτό, όµως, η χωροθέτηση των ΑΠΕ επηρεάζεται καθοριστικά από ξένους και εντελώς αδιάφορους παράγοντες, όπως είναι η διοικητική αυτοτέλεια κάποιων χωριών, και όχι από καθαρά χωροταξικά κριτήρια. Για την εξάλειψη του παραπάνω σοβαρού προβλήµατος, προτείνουµε ο επιτρεπόµενος αριθµός ανεµογεννητριών µε βάση το ποσοστό κάλυψης επιφανείας, να υπολογίζεται σε οµάδα όµορων ΟΤΑ και όχι µόνον επί της έκτασης ενός απλού πρωτοβάθµιου ΟΤΑ. Σε αντίθετη περίπτωση, θα 5

µπορούσε να δηµιουργηθεί και ένα ακόµη ιδιαίτερο πρόβληµα στον ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑ, µε έντονες αποσχιστικές τάσεις µικρών χωριών µέσα σε ΠΑΠ, εφ όσον τα χωριά αυτά συνέβαινε να µην αποδέχονται τα αιολικά πάρκα τα οποία από το ΕΠΧΣΑΑ επιτρέπεται να εγκατασταθούν σε πλησίον αυτών κορυφογραµµές 9. Η χωροθέτηση θαλάσσιων αιολικών πάρκων στην Ελλάδα δεν φαίνεται αναγκαία για πολλούς λόγους (δίκαιο θαλάσσης, τεχνολογία θεµελίωσης, κόστος, περιβάλλον, ναυσιπλοϊα κλπ) αφού υπάρχει υψηλό δυναµικό στην ηπειρωτική περιφέρεια µε µικρή πυκνότητα πληθυσµού και παρέχεται η δυνατότητα ευρείας ανάπτυξης της αιολικής ενέργειας για τα επόµενα χρόνια µε τα καλύτερα αποτελέσµατα. Αντίθετα, η αξιοποίηση του δυναµικού των ακατοίκητων νησιών αποτελεί µια πρόκληση για την επόµενη δεκαετία. Η αιολική και ηλιακή ενέργεια στα νησιά µπορούν να αναπτυχθούν για την κάλυψη των ιδίων αναγκών ενέργειας και αφαλάτωσης νερού που αποτελεί την πλέον οικονοµική λύση και οδηγεί σε βιώσιµη ανάπτυξη, αντί άλλων κριτηρίων. Τα µεγέθη των µονάδων επιλέγονται και εντάσσονται στο περιβάλλον του κάθε νησιού. 10. Τα µικρά υδροηλεκτρικά (ΜΥΗΕ µέχρι 15 MW) χωροθετούνται σαν σταθµοί ροής χωρίς αποθήκευση νερού ενώ θα πρέπει να υποστηριχθούν σαν έργα πολλαπλού σκοπού µε πολλαπλά οφέλη στην ενέργεια, στην άρδευση και ύδρευση, στο περιβάλλον κλπ. όντας από τη φύση τους εξόχως αναπτυξιακά έργα στην περιφέρεια. υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι για κάθε συγκεκριµένη περίπτωση ότι αυτό αιτιολογείται πλήρως από πλευράς τοποθεσίας, οικονοµικοτεχνικής σκοπιµότητος και επενδυτικής δυνατότητος ώστε η διαδικασία αυτή να µην αποτελέσει αντικίνητρο για την δηµιουργία τους. Παράλληλα όµως πρέπει να εξετάζεται και η δυνατότητα της αναστρέψιµης λειτουργίας αντλητικό-υδροηλεκτρικό όπως πχ για τα νησιά που κρίνεται αναγκαίο για µικρού-µεσαίου µεγέθους έργα και προτείνεται να εξετασθεί η χωροθέτηση των ταµιευτήρων νερού. Ιδιαίτερα επισηµαίνονται οι περιβαλλοντικοί περιορισµοί στα ΜΥΗΕ ως οχλούσα εγκατάσταση ενώ σε άλλες χώρες στην Ευρώπη λειτουργούν (παλιά και νέα ΥΗΣ) ακόµη και µέσα στις πόλεις γιατί πράγµατι δεν ενοχλούν. 11.Οι ζώνες περιορισµού για τις ΑΠΕ χρειάζονται αναθεώρηση µε αντικειµενικά κριτήρια. Αναφέρονται στο Σχέδιο τεχνικοί περιορισµοί χωρίς προφανή λόγο µε άµεσες επιπτώσεις στην υλοποίηση τεχνικά και οικονοµικά βιώσιµων έργων. 12. Η απόσταση των Α/Γ (1,5 D) από εθνικούς δρόµους (ή και δηµόσιους δρόµους µε µεγάλη κυκλοφορία) θα πρέπει να αναθεωρηθεί για να µην αποσπάται η προσοχή του οδηγού και προκαλούνται ατυχήµατα. Προτείνεται ελάχιστη απόσταση Α/Γ από τον άξονα του δρόµου εφόσον είναι ορατή 10 D. 13. Στο Σχέδιο φαίνεται µια έντονη ανάµιξη του κράτους σε τεχνικές και οικονοµικές µελέτες, σε αναγκαίες υποδοµές (και ποιός θα τις κάνει κλπ) ενώ είναι γνωστή η αδυναµία του κράτους να εµπλακεί σε τέτοιες δουλειές. Έτσι, µε αυτές τις εµπλοκές η καθυστέρηση της ανάπτυξης των εφαρµογών θεσµοθετείται απ αρχής. 14. Ελπίζουµε ότι οι προτάσεις του ΤΕΕ όπως θα συµπληρωθούν ενδεχοµένως και µέσω της διαδικασίας της δηµόσιας διαβούλευσης, θα συµβάλουν αποφασιστικά σε ένα θεσµικό πλαίσιο µε σαφείς και ουσιαστικούς κανόνες και πρακτικούς µηχανισµούς σχετικά µε τις τεχνολογίες εφαρµογών των ΑΠΕ για άµεση εφαρµογή µε λιγότερη εµπλοκή του δηµόσιου τοµέα. Αυτό θα 6

συµβάλλει στην ανάπτυξη και λειτουργία της αγοράς των ΑΠΕ στη χώρα µας υποστηρίζοντας παράλληλες επιχειρηµατικές δράσεις στον κατασκευαστικό και βιοµηχανικό τοµέα. Αξίζει να σηµειωθεί ότι, µε αφορµή ηµερίδες και συζητήσεις που οργανώθηκαν για το θέµα, προκύπτει οµοφωνία φορέων ως προς τις απαραίτητες αλλαγές που πρέπει να προωθηθούν, ώστε να γίνει το ΕΠΣΧΣΑΑ-ΑΠΕ λειτουργικό και να επιτελέσει το σκοπό του. 7