SPSS Statistical Package for the Social Sciences Ξεκινώντας την εφαρμογή Εισαγωγή εδομένων Ορισμός Μεταβλητών Εισαγωγή περίπτωσης και μεταβλητής ιαγραφή περιπτώσεων ή και μεταβλητών ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Αθανάσιος Παπαϊωάννου & Νίκος Ζουρμπάνος
Start menu Programs SPSS for Windows SPSS 15.0 Evaluation Version ή στην επιφάνεια εργασίας διπλό κλικ στο εικονίδιο Επιλέγουμε Cancel
Γραμμή Τίτλου Γραμμή Εντολών Γραμμή Εργαλείων Μεταβλητές Παρατηρήσεις
Γραμμή εντολών File, δημιουργία ενός καινούργιου αρχείου SPSS, ανοίγουμε ένα υπάρχον, σώζουμε κάποιο που ήδη έχουμε δημιουργήσει Edit, τροποποιούμε, αντιγράφουμε τμήματα του αρχείου δεδομένων View, αλλάζουμε τον αριθμό των πληροφοριών που υπάρχουν στο περιβάλλον εργασίας μας Data, ενώσουμε αρχεία δεδομένων, δημιουργία υποσύνολων δεδομένων, χωρίσουμε αρχεία Transform, επανακωδικοποίηση τιμών, πράξεις, δημιουργία νέων μεταβλητών Analyze, στατιστικές αναλύσεις Graphs, δημιουργία γραφικών παραστάσεων Utilities, δημιουργία πίνακα περιεχομένων για τις μεταβλητές, πληροφορίες, επιλογή συγκεκριμένων Window, αρχεία που έχουμε ενεργοποιήσει Help, βοήθεια λογισμικού
Γραμμή εργαλείων Άνοιγμα αρχείου Εκτύπωση Συντομεύσεις για κοινές εντολές Αποθήκευση αρχείου Εισαγωγή νέας περίπτωσης Εισαγωγή νέας μεταβλητής Τιμές κατηγορικών μεταβλητών
Ανοίγουμετοαρχείομεκατάληξη.sav που ήδη έχουμε σώσει σε κάποιο φάκελο του υπολογιστή μας
Επιλέγουμε με αριστερό κλικ το αρχείο που θέλουμε π.χ στοdesktop, αρχείο Total Μετά κάνουμε αριστερό κλικ στην εντολή Open
Ανοίγουν δυο παράθυρα το Output viewer (επεξεργαστής αποτελεσμάτων) το κάνουμε minimize, το έχουμε ανοιχτό αλλά δεν το βλέπουμε, επιλέγοντας την παύλα Στο Output SPSS Viewer καταγράφονται τα αποτελέσματα κάθε στατιστικής ανάλυσης που πραγματοποιούμε συμπεριλαμβανομένων των πινάκων και των γραφημάτων
Όταν θέλουμε να αποθηκεύσουμε ένα νέο αρχείο δεδομένων που ήδη έχουμε περάσει επιλέγουμε file save as Επιλέγουμε π.χ τοdesktop ως περιοχή αποθήκευσης, γράφουμε ένα όνομα για το αρχείο π.χ. nikos και μετά επιλέγουμε το Save, στη συνέχεια minimize το Output viewer που θα εμφανιστεί
Εισαγωγή δεδομένων Με την έναρξη του προγράμματος μπορούμε να εισάγουμε δεδομένα. Ο επεξεργαστής δεδομένων (data editor) έχει τη μορφή λογιστικού φύλλου. Αν ανοίξουμε ένα αρχείο δεδομένων, τότε εμφανίζονται στον επεξεργαστή όλα τα δεδομένα, τα οποία μπορούμε να επεξεργαστούμε. Από τη στιγμή που έχουμε ανοίξει το πρόγραμμα (βλέπε διαφάνεια 2) μπορούμε να εισάγουμε δεδομένα.
Σημεία Προσοχής - Οι γραμμές (1,2,3,4 ) αντιστοιχούν στις περιπτώσεις (συμμετέχοντες) cases - Οι στήλες στις μεταβλητές (variables), ενώ στα κελιά τοποθετούμε τις παρατηρήσεις, δηλαδή τις τιμές. - Π.χ. στην περίπτωση 1, μεταβλητές είναι age, gender, sport, κοκ, ενώ η τιμή για την μεταβλητή age στην περίπτωση (συμμετέχοντα) 1 είναι ίση με 14
1) Επιλέγουμε ένα κελί το πρώτο που είναι στην πρώτη γραμμή, πρώτη στήλη. Με αυτό τον τρόπο εμφανίζεται ένα μαύρο περίγραμμα γύρω του που μας δείχνει ότι είναι επιλεγμένο. 2) Πληκτρολογούμε την τιμή της παρατήρησης και πατάμε Enter για να Πάμε από κάτω ή το δεξί βέλος στο πληκτρολόγιο για να πάμε στο δεύτερο κελί της Πρώτης παρατήρησης. 3) Αν θέλουμε να αλλάξουμε κάποια τιμή απλά κάνουμε click πάνω στο κελί και αλλάζουμε την τιμή. 4) Αν τα δεδομένα προέρχονται από ερωτηματολόγια τότε η εισαγωγή γίνεται οριζόντια. Τελειώνουμε ένα ερωτηματολόγιο (δηλαδή ένα συμμετέχοντα περίπτωση) και μετά συνεχίζουμε από κάτω.
Ορισμός μεταβλητών Αν δεν ονομάσουμε τις μεταβλητές το SPSS τις ονομάζει ως VAR00001, κλπ. Σε μια έρευνα όμως για να μπορέσουμε να επεξεργαστούμε με ευκολία τα δεδομένα, θέλουμε το όνομα της μεταβλητής να έχει σχέση με το χαρακτηριστικό που περιγράφει (π.χ. Age = ηλικία, gender = φύλο). Επίσης αν έχουμε κάποια ποιοτική μεταβλητή όπως είναι το φύλο πρέπει να ορίσουμε κάποιους κωδικούς π.χ ότι η τιμή 1 = άνδρας και η τιμή 2 = γυναίκα. Για να δώσουμε ονόματα στις μεταβλητές, επεξηγηματικά σχόλια, να δούμε την κωδικοποίηση που έχουμε βάλει, ή να κάνουμε κάποιες τροποποιήσεις, επιλέγουμε το όνομα της μεταβλητής που θέλουμε να επεξεργαστούμε κάνοντας διπλό κλικ ή κάτω αριστερά κάνουμε κλικ στο variable view δίπλα από το data view στο οποίο αναφέρονται όλες οι πληροφορίες για τις μεταβλητές μας.
Π.χ. γράφουμε το όνομα age για τη μεταβλητή VAR00001 που αντιστοιχεί στην ηλικία του συμμετέχοντα. Το 1 δεν αντιστοιχεί στο συμμετέχοντα 1 αλλά στη μεταβλητή 1 δηλαδή στο VAR00001 από το data viewer. Μετά απόκάτωγράφουμετηδεύτερημεταβλητήπ.χ. Gender, από κάτω την τρίτη π.χ. Sport κλπ.
Στη VAR00002 βάζουμε το όνομα gender = φύλο. Όμως το φύλο είναι ποιοτική μεταβλητή οπότε πρέπει να κωδικοποιηθεί. Κάνουμε κλικ κάτω από το values στο gender και ανοίγει ένα νέο παράθυρο. Στο κελί value γράφουμε 1 και στο κελί Label γράφουμε men και μετά κάνουμε κλικ στο κουμπί Add. To ίδιο κάνουμε και για τις γυναίκες γράφοντας 2 και females στα κατάλληλα κελιά και πατώντας add. Για επιστρέψουμε στο προηγούμενο παράθυρο και να γράψουμε και άλλα ονόματα για τις μεταβλητές μας κάνουμε κλικ στο ΟΚ
Στην οθόνη variable view Name. Το όνομα της μεταβλητής. Αν θέλουμε να αλλάξουμε απλά πληκτρολογούμε άλλο. Μέγεθος μέχρι 8 χαρακτήρες. Μπορούμε να συνδυάσουμε γράμματα της αγγλικής και της ελληνικής αλφαβήτου, νούμερα, σύμβολα. Type. Καθορίζει αυτόματα τον τύπο της μεταβλητής ανάλογα με τις τιμές που πληκτρολογούμε. Αριθμητική = Noumeric, Αλφαρηθμιτική = string, κλπ. Width. Το μήκος της μεταβλητής, π.χ. αριθμός μήκους 8 θέσεων. Decimals. εκαδικές θέσεις. Αν βάλουμε 2, σημαίνει ότι οι τιμές της αντίστοιχής μεταβλητής θα έχουν δύο δεκαδικά ψηφία. Labels. Σημασία των μεταβλητών. Π.χ. Sport. Μπορούμε να γράψουμε ότι το άθλημα με το οποίο ασχολούνται τα τελευταία 2 χρόνια. Values. Κωδικοποίηση ποιοτικών μεταβλητών, π.χ. άντρες = 1, γυναίκες = 2 Missing.Ύπαρξη ελλειπουσών τιμών. Συνήθως βάζουμε μια τιμή που είναι εκτός ορίων των καταγεγραμμένων τιμών. Π.χ. Age (14-35) = 100. Columns. Καθορίζουμε το πλάτος της μεταβλητής Align. Ευθυγράμμιση των δεδομένων. Measure. Κλίμακα μέτρησης.
Εισαγωγή νέων περιπτώσεων και μεταβλητών 1)Επιλέγουμε οποιοδήποτε κελί της γραμμής που βρίσκεται κάτω από τη γραμμή που θέλουμε να κάνουμε την εισαγωγή
Εισαγωγή νέων περιπτώσεων και μεταβλητών 2) απότηγραμμήτωνεικονιδίωνεπιλέγουμετοinsert cases
Εισαγωγή μεταβλητής 1)Επιλέγουμε οποιοδήποτε κελί της στήλης (μεταβλητής) που βρίσκεται δεξιά από τη στήλη που θέλουμε να κάνουμε την εισαγωγή
Εισαγωγή μεταβλητής 2) απότηγραμμήτωνεικονιδίωνεπιλέγουμετοinsert variable
ιαγραφή Περίπτωσης/γραμμής 1) Επιλέγουμε τον αριθμό της γραμμής (τέρμα αριστερά) που θέλουμε να διαγράψουμε
ιαγραφή περίπτωσης (γραμμής) 2) Επιλέγουμε από το μενού των εντολών διαδοχικά Edit Clear ή πατάμεdelete
ιαγραφή μεταβλητής Με τον ίδιο τρόπο διαγράφουμε και μια μεταβλητή: 1) Επιλέγουμε το όνομα της μεταβλητής που θέλουμε να διαγράψουμε 2) Απότηβασικήγραμμήεντολών επιλέγουμε Edit Clear ή πατάμε Delete H στήλη (μεταβλητή) θα διαγραφεί και οι επόμενες στήλες θα μετατοπιστούν μια θέση προς τα αριστερά.