ΛΠ 38 Άϋλα περιουσιακά στοιχεία IAS 38 Intangible Assets
Ο σκοπός αυτού του Προτύπου είναι να προδιαγράψει το λογιστικό χειρισµό των άϋλων περιουσιακών στοιχείων. Μία οικονοµική οντότητα αναγνωρίζει ένα άϋλο περιουσιακό στοιχείο όταν και µόνον όταν, πληρούνται συγκεκριµένα κριτήρια. ΛΠ 38 2
Περιουσιακό στοιχείο Ένας πόρος που ελέγχεται (control) από µία οικονοµική οντότητα και από τον οποίο µελλοντικά οικονοµικά οφέλη (feature economic benefits) αναµένεται να εισρεύσουν. Άϋλο περιουσιακό στοιχείο Εξατοµικευµένα (identifiability) µη νοµισµατικά περιουσιακά στοιχεία, τα οποία δεν έχουν υλική µορφή και τα οποία µπορούν να διαχωρίζονται ώστε να πωλούνται, µεταβιβάζονται, ενοικιάζονται ή ανταλλάσσονται, ή προκύπτουν από συµβατικά ή άλλα νοµικά δικαιώµατα. ΛΠ 38 3
Ένα άϋλο περιουσιακό στοιχείο θα αναγνωρίζεται όταν µπορεί να ορισθεί ως τέτοιο και όταν: (α) πιθανολογείται ότι τα αναµενόµενα µελλοντικά οικονοµικά οφέλη που αποδίδονται στο περιουσιακό στοιχείο θα εισρεύσουν στην οικονοµική οντότητα και (β) το κόστος του περιουσιακού στοιχείου µπορεί να επιµετρηθεί αξιόπιστα. Ένα άϋλο περιουσιακό στοιχείο θα επιµετράται αρχικώς στο κόστος. ΛΠ 38 4
Το κόστος εµπεριέχει: ενός άϋλου περιουσιακού (α) την τιµή αγοράς του, συµπεριλαµβανοµένων των εισαγωγικών δασµών και των µη επιστρεπτέων φόρων αγοράς µετά την αφαίρεση εµπορικών εκπτώσεων και µειώσεων τιµών και (β) κάθε άµεσα επιρριπτέο κόστος προετοιµασίας του περιουσιακού στοιχείου για την προοριζόµενη χρήση του. ΛΠ 38 5
Παραδείγµατα δαπανών που δεν αποτελούν µέρος του κόστους είναι: δαπάνες για το άνοιγµα νέας εγκατάστασης ή επιχείρησης το κόστος παρουσίασης νέου προϊόντος ή υπηρεσίας (συµπεριλαµβανοµένου του κόστους διαφήµισης και δραστηριοτήτων προώθησης), δαπάνες εκπαίδευσης τα διοικητικά και τα άλλα γενικά κόστη δαπάνες για επανεγκατάσταση ή αναδιοργάνωση µέρους ή του συνόλου µιας οικονοµικής οντότητας το κόστος διεξαγωγής εργασιών σε νέα τοποθεσία ή µε νέα κατηγορία πελατών (συµπεριλαµβανοµένου του κόστους της εκπαίδευσης του προσωπικού) ΛΠ 38 6
το κόστος του άϋλου περιουσιακού στοιχείου είναι η εύλογη αξία του κατά την ηµεροµηνία της συνένωσης Αναγνωρίζεται αν η εύλογη αξία του περιουσιακού στοιχείου µπορεί να επιµετρηθεί αξιόπιστα, άσχετα αν το περιουσιακό στοιχείο είχε αναγνωριστεί από τον αποκτώµενο πριν τη συνένωση επιχειρήσεων Η εύλογη αξία ενός άϋλου περιουσιακού στοιχείου αντανακλά τις προσδοκίες της αγοράς για την πιθανότητα ότι τα αναµενόµενα µελλοντικά οικονοµικά οφέλη που ενσωµατώνονται στο περιουσιακό στοιχείο θα εισρεύσουν στην οικονοµική οντότητα ΛΠ 38 7
ένα άϋλο περιουσιακό στοιχείο µπορεί να αποκτηθεί δωρεάν ή έναντι τεκµαρτής αντιπαροχής, µέσω µιας κρατικής επιχορήγησης Παραδείγµατα: δικαιώµατα προσγείωσης σε αεροδρόµιο, άδειες λειτουργίας ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών σταθµών, άδειες εισαγωγής ή ποσοστώσεις ή δικαιώµατα πρόσβασης σε άλλους περιορισµένους πόρους το άϋλο περιουσιακό στοιχείο όσο και η επιχορήγηση µπορούν να αναγνωρισθούν στην εύλογη αξία αρχικά ιαφορετικά αποτιµάται σε µία τεκµαρτή αξία πλέον κάθε δαπάνη που είναι άµεσα αποδοτέα στην προετοιµασία του περιουσιακού στοιχείου για χρήση ΛΠ 38 8
Το στοιχείο επιµετράται στην εύλογη του περιουσιακού στοιχείου που παραλήφθηκε εκτός αν : (α) η συναλλαγή ανταλλαγής στερείται εµπορικής ουσίας (β) δεν µπορεί να επιµετρηθεί αξιόπιστα η εύλογη αξία ούτε του περιουσιακού στοιχείου που παραλήφθηκε ούτε του περιουσιακού στοιχείου που παραχωρήθηκε. Αν το περιουσιακό στοιχείο που αποκτήθηκε δεν επιµετράται στην εύλογη αξία, το κόστος του επιµετράται στη λογιστική αξία του παραχωρηθέντος περιουσιακού στοιχείου ΛΠ 38 9
Η εσωτερικώς δηµιουργούµενη υπεραξία δεν θα αναγνωρίζεται ως ένα περιουσιακό στοιχείο εάν: δεν είναι µία αναγνωρίσιµη πηγή πόρων (δεν διαχωρίζεται) δεν ελέγχεται από την οικονοµική οντότητα (δεν προκύπτει από συµβατικά ή άλλα νοµικά δικαιώµατα) δεν µπορεί να επιµετρηθεί αξιόπιστα στο κόστος ΛΠ 38 10
Στάδιο Έρευνας (Research Phase): καταχώρηση στα έξοδα Παραδείγµατα : (α) δραστηριότητες που αποσκοπούν στην απόκτηση νέων γνώσεων, (β) η αναζήτηση, εκτίµηση και τελική επιλογή, εφαρµογών πορισµάτων έρευνας ή άλλων γνώσεων, (γ) η αναζήτηση για εναλλακτικά υλικά, συσκευές, προϊόντα, διαδικασίες, συστήµατα ή υπηρεσίες και (δ) η διαµόρφωση, ο σχεδιασµός, η αξιολόγηση και η τελική επιλογή των δυνατών εναλλακτικών λύσεων για νέα ή βελτιωµένα υλικά, συσκευές, προϊόντα,διαδικασίες, συστήµατα ή υπηρεσίες. ΛΠ 38 11
Στάδιο της Ανάπτυξης (Development Phase): αναγνώριση στα άυλα περιουσιακά στοιχεία (κεφαλαιοποίηση) υπό προϋποθέσεις: (α) την τεχνική δυνατότητα ολοκλήρωσης του άϋλου περιουσιακού στοιχείου, ούτως ώστε να είναι διαθέσιµο προς χρήση ή πώληση. (β) την πρόθεσή της να ολοκληρώσει το άϋλο περιουσιακό στοιχείο και να χρησιµοποιήσει ή πωλήσει αυτό. (γ) την ικανότητα της να χρησιµοποιήσει ή να πωλήσει το άϋλο περιουσιακό στοιχείο. (δ) πως το άϋλο περιουσιακό στοιχείο θα δηµιουργήσει πιθανά µελλοντικά οικονοµικά οφέλη. (ε) τη διαθεσιµότητα των κατάλληλων τεχνικών, οικονοµικών και άλλων πόρων για να ολοκληρώσει την ανάπτυξη και να χρησιµοποιήσει ή πωλήσει το άϋλο περιουσιακό στοιχείο. (στ) την ικανότητα της να επιµετρά αξιόπιστα τις αποδοτέες δαπάνες στο άϋλο περιουσιακό στοιχείο, κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του. ΛΠ 38 12
Τα στάδια της έρευνας και ανάπτυξης πρέπει να διαχωρίζονται ευκρινώς, διότι αν δεν συµβαίνει αυτό, όλες οι δαπάνες ως έξοδα καταχωρούνται στα αποτελέσµατα. Το κόστος ενός εσωτερικώς δηµιουργούµενου άϋλου περιουσιακού στοιχείου εµπεριέχει κάθε άµεσα επιρριπτέο κόστος που απαιτείται για τη δηµιουργία, την παραγωγή και την προετοιµασία του περιουσιακού στοιχείου για τη λειτουργία που έχει προσδιορίσει η διοίκηση. ΛΠ 38 13
απάνες για ένα άϋλο περιουσιακό στοιχείο αναγνωρίζονται ως έξοδα, όταν αυτές πραγµατοποιούνται, εκτός αν αποτελούν µέρος του κόστους ενός άϋλου περιουσιακού στοιχείου που πληροί τα κριτήρια αναγνώρισης Σε µερικές περιπτώσεις, πραγµατοποιούνται δαπάνες για να παρέχουν µελλοντικά οικονοµικά οφέλη σε µία οικονοµική οντότητα, αλλά κανένα άϋλο περιουσιακό στοιχείο ή άλλο περιουσιακό στοιχείο δεν αποκτάται ή δηµιουργείται το οποίο µπορεί να αναγνωριστεί. Παραδείγµατα: δαπάνες για δραστηριότητες εκκίνησης δαπάνες εκπαίδευσης δαπάνες διαφήµισης και/ή προώθησης δαπάνες για επανεγκατάσταση ή αναδιοργάνωση µέρους ή του συνόλου µιας οικονοµικής οντότητας. ΛΠ 38 14
Μέθοδος του Κόστους Μέθοδος της Αναπροσαρµογής Αναπροσαρµογή Απόσβεση τους κόστους κατά τη διάρκεια της ωφέλιµης ζωής Απόσβεση των αναπροσαρµοσµένων αξιών κατά τη διάρκεια της ωφέλιµης ζωής ΛΠ 38 15
Τα άϋλα περιουσιακά στοιχεία µπορούν να επιµετρώνται σε αναπροσαρµοσµένες αξίες µόνον εφόσον υπάρχει ενεργός αγορά, από την οποία µπορούν να αντλούνται τέτοιες αξίες. Ενεργός αγορά (Active Market) είναι µία αγορά για την οποία συντρέχουν αθροιστικώς τα κατωτέρω: (α) Τα αντικείµενα διαπραγµάτευσης της αγοράς είναι οµοιογενή. (β) Μπορούν να βρεθούν αγοραστές και πωλητές ανά πάσα στιγµή και (γ) Υπάρχουν διαθέσιµες τιµές στο κοινό. Η διαφορά αναπροσαρµογής σε περίπτωση αναπροσαρµογής της αξίας άϋλου περιουσιακού στοιχείου, τυγχάνει του ιδίου χειρισµού µε την αναπροσαρµογή των ιδιοχρησιµοποιούµενων ενσωµάτων παγίων ( ΛΠ 16) Πρακτικά, στην χώρα µας η µέθοδος αναπροσαρµογής δεν έχει εφαρµογή διότι για κανένα άϋλο στοιχείο δεν υπάρχει ενεργός αγορά. ΛΠ 38 16
τα άϋλα περιουσιακά στοιχεία διακρίνονται σε αυτά που έχουν περιορισµένη ωφέλιµη ζωή (finite life) και σε αυτά που έχουν απεριόριστη ωφέλιµη ζωή (indefinite useful life) αν έχουν περιορισµένη ωφέλιµη ζωή, αποσβένονται µέσα στην ωφέλιµη ζωή τους µε τις µεθόδους απόσβεσης που περιγράφονται στο ΛΠ 16 «Ενσώµατα πάγια». Συνήθως χρησιµοποιείται η σταθερή µέθοδος και δεν αναγνωρίζονται υπολειµµατικές αξίες. αν έχουν απεριόριστη ζωή δεν αποσβένονται, εξετάζονται όµως τουλάχιστον ετησίως και οποτεδήποτε υπάρχουν ενδείξεις, για τυχόν αποµείωση σύµφωνα µε το ΛΠ 36 ΛΠ 38 17
(α) Αν τα στοιχεία αυτά έχουν περιορισµένη ή απεριόριστη ωφέλιµη ζωή και τις ωφέλιµες ζωές ή τους συντελεστές απόσβεσης αυτών που έχουν περιορισµένη ωφέλιµη ζωή. (β) Τις µεθόδους απόσβεσης των άϋλων περιουσιακών στοιχείων που έχουν περιορισµένη ωφέλιµη ζωή. (γ) Τις λογιστικές αξίες κατά την αρχή και το τέλος της περιόδου. (δ) Την γραµµή των αποτελεσµάτων της περιόδου (κονδύλι), στο οποίο έχουν αναγνωρισθεί οι αποσβέσεις. (ε) Συµφωνία µεταξύ αρχής και τέλους περιόδου η οποία δείχνει: (ι) Προσθήκες, µε διαχωρισµό σε εσωτερικώς αποκτηθείσες και εξωτερικώς αποκτηθείσες µε περαιτέρω διαχωρισµό σε προσθήκες εξατοµικευµένων άϋλων περιουσιακών στοιχείων και στοιχείων που αποκτήθηκαν µέσω ενοποίησης επιχειρήσεων. (ιι) Άϋλα περιουσιακά στοιχεία που προορίζονται για πώληση σύµφωνα µε το.π.χ.π. 5 «Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία που προορίζονται για πώληση και διακοπείσες εκµεταλλεύσεις». (ιιι) Αναπροσαρµογές. (ιv) Αποµειώσεις. ΛΠ 38 18