ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 31.5.2016 COM(2016) 353 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΤΟ 2015 EL EL
Πίνακας περιεχομένων 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 2. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ... 3 3. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ... 4 4. ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΤΟΥ ΤΕΕΤΣΕ ΤΟ 2015... 5 5. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΣΟΥ ΣΤΟΧΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΤΟΥ ΤΕΕΤΣΕ... 5 2
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η νομική βάση για την παρούσα έκθεση είναι ο κανονισμός (ΕΕ) 2015/1017 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2015, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων, τον Ευρωπαϊκό Κόμβο Επενδυτικών Συμβουλών και την Ευρωπαϊκή Πύλη Επενδυτικών Έργων και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων 1 («κανονισμός ΕΤΣΕ»). Η συμφωνία για τη διαχείριση του ΕΤΣΕ και τη χορήγηση της εγγύησης της ΕΕ («συμφωνία ΕΤΣΕ») υπογράφηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (εφεξής «ΕΤΕπ») στις 22 Ιουλίου 2015. Το άρθρο 16 παράγραφος 6 του κανονισμού ΕΤΣΕ προβλέπει ότι η Επιτροπή υποβάλλει, έως τις 31 Μαΐου κάθε έτους, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο ετήσια έκθεση σχετικά με τη διαχείριση του ταμείου εγγυήσεων του ΕΤΣΕ (εφεξής «ΤΕΕΤΣΕ») κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος, συμπεριλαμβανομένης αξιολόγησης της επάρκειας του ποσού στόχου και του επιπέδου του ΤΕΕΤΣΕ και της ανάγκης για τροφοδότησή του. Η εν λόγω ετήσια έκθεση περιέχει την παρουσίαση της χρηματοοικονομικής κατάστασης του ΤΕΕΤΣΕ στο τέλος του προηγούμενου ημερολογιακού έτους, τις χρηματοοικονομικές ροές κατά τη διάρκεια του προηγούμενου ημερολογιακού έτους καθώς και τις σημαντικές συναλλαγές και οποιεσδήποτε σχετικές πληροφορίες για τους χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς. Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης πληροφορίες σχετικά με την οικονομική διαχείριση, τις επιδόσεις και τον κίνδυνο για το ΤΕΕΤΣΕ στο τέλος του προηγούμενου ημερολογιακού έτους. Ο κανονισμός ΕΤΣΕ προβλέπει επίσης, στο άρθρο 16 παράγραφος 2, ότι η ΕΤΕπ, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (το «ΕΤΕ»), κατά περίπτωση, υποβάλλει χωριστή ετήσια έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με τις χρηματοδοτικές και επενδυτικές δραστηριότητες της ΕΤΕπ που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό («πράξεις ΕΤΣΕ»), η οποία δημοσιοποιείται. Η ΕΤΕπ δεν έχει ακόμη εκδώσει την ετήσια έκθεση για το 2015. 2. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Η εγγύηση της ΕΕ καλύπτει τις χρηματοδοτικές και επενδυτικές πράξεις που έχουν υπογραφεί από την ΕΤΕπ στο πλαίσιο του σκέλους υποδομής και καινοτομίας και από το ΕΤΕ στο πλαίσιο του σκέλους για τις ΜΜΕ. Μέρος των εν λόγω πράξεων καλύπτεται από την εγγύηση της ΕΕ, ενώ ένα μέρος γίνεται με ανάληψη του κινδύνου από τον ίδιο τον όμιλο ΕΤΕπ. Το 2015, το σύνολο των δανείων που υπογράφηκαν στο πλαίσιο του ΕΤΣΕ ανέρχεται σε 3 δισ. ευρώ που καλύπτουν 19 κράτη μέλη, εκ των οποίων τα 1,2 δισ. ευρώ υπογράφηκαν από την ΕΤΕπ (10 πράξεις) και 1,8 δισ. ευρώ υπογράφηκαν από το ΕΤΕ (83 πράξεις). Από αυτές τις εν λόγω υπογραφείσες πράξεις, έως το τέλος του 2015, 1 553 εκατ. EUR καλύπτονταν από την εγγύηση της ΕΕ (1 155 εκατ. EUR από την ΕΤΕπ και 398 εκατ. EUR από την ΕΤΕ). Η συνολική εκκρεμούσα έκθεση που καλυπτόταν από την εγγύηση της ΕΕ όσον αφορά τις εκταμιεύσεις ήταν περίπου 202 εκατ. EUR. Η ΕΤΕπ και το ΕΤΕ είναι υπεύθυνα για την εκτίμηση και την παρακολούθηση του κινδύνου 1 ΕΕ L 169 της 1.7.2015, σ. 1. 3
των μεμονωμένων ενεργειών και ενημερώνουν την Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 3 του κανονισμού ΕΤΣΕ τον Μάρτιο του 2016. Βάσει της εν λόγω έκθεσης, η Επιτροπή θα επανεξετάσει την επάρκεια του ποσού στόχου και του επιπέδου του ΤΕΕΤΣΕ. Σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 2 του κανονισμού ΕΤΣΕ, η ετήσια έκθεση της ΕΤΕπ προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο περιέχει συγκεκριμένες πληροφορίες για τον συγκεντρωτικό κίνδυνο που συνδέεται με τις χρηματοδοτικές και επενδυτικές δραστηριότητές της που εκτελούνται στο πλαίσιο του ΕΤΣΕ καθώς και για τις περιπτώσεις κατάπτωσης εγγυήσεων. Σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού ΕΤΣΕ, το ΤΕΕΤΣΕ συνίσταται σε ένα αποθεματικό ρευστότητας από το οποίο η ΕΤΕπ πληρώνεται σε περίπτωση κατάπτωσης της εγγύησης της ΕΕ. Σύμφωνα με τη συμφωνία ΕΤΣΕ μεταξύ της ΕΕ και της ΕΤΕπ, οι καταπτώσεις εγγυήσεων πληρώνονται από το ΤΕΕΤΣΕ εάν το ύψος τους υπερβαίνει τα κεφάλαια που έχει στη διάθεσή της η ΕΤΕπ στον λογαριασμό ΕΤΣΕ. Ο λογαριασμός ΕΤΣΕ, τον οποίο διαχειρίζεται η ΕΤΕπ, έχει συσταθεί για το σκοπό της είσπραξης των εσόδων της ΕΕ που προέρχονται από εγγυημένες πράξεις του ΕΤΣΕ και από ανακτηθέντα ποσά και, στο βαθμό που υπάρχει διαθέσιμο υπόλοιπο, για την πληρωμή των περιπτώσεων κατάπτωσης της εγγύησης της ΕΕ. Το ΤΕΕΤΣΕ τροφοδοτείται σταδιακά λαμβάνοντας υπόψη την αύξηση της έκθεσης που καλύπτεται από την εγγύηση της ΕΕ. Οι πόροι του ΤΕΕΤΣΕ είναι υπό την άμεση διαχείριση της Επιτροπής και επενδύονται σύμφωνα με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης με βάση τους κατάλληλους κανόνες προφύλαξης. 3. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ Δεν υπήρχαν κεφάλαια στο ΤΕΕΤΣΕ στις 31 Δεκεμβρίου 2015. Κατά συνέπεια, οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2015 δεν περιέχουν το ΤΕΕΤΣΕ. Απαίτηση ύψους 1 399 423 EUR, που αντιστοιχεί στα καθαρά έσοδα της ΕΕ που απορρέουν από τις εγγυημένες πράξεις του ΕΤΣΕ το 2015 καταχωρίστηκε στις οικονομικές καταστάσεις της ΕΕ 2015 και πιστώθηκε στον λογαριασμό ΕΤΣΕ τον Ιανουάριο του 2016. Η εγγυημένη έκθεση της ΕΕ σε σχέση με τις εκταμιευθείσες εκκρεμείς πράξεις του ΕΤΣΕ ανήλθαν σε 201 899 614 EUR στις 31 Δεκεμβρίου 2015, από το συνολικό ανώτατο ποσό των 16 000 000 000 EUR που καλύπτεται από την εγγύηση της ΕΕ (άρθρο 11 του κανονισμού). Το ποσό των 201 899 614 EUR καταχωρίστηκε ως ενδεχόμενη υποχρέωση στις σημειώσεις των οικονομικών καταστάσεων του 2015 της ΕΕ. Σημαντικές πράξεις Πίστωση του προϋπολογισμού ύψους 1,35 δισεκατ. EUR δεσμεύθηκε το 2015 για την τροφοδότηση του ΤΕΕΤΣΕ το 2016 και το 2017. Δημοσιοποιείται στο κεφάλαιο «εκκρεμείς δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων που δεν έχουν ακόμη δαπανηθεί» του προσαρτήματος στις οικονομικές καταστάσεις της ΕΕ για το 4
2015. 4. ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΤΟΥ ΤΕΕΤΣΕ ΤΟ 2015 Στις 21 Ιανουαρίου 2016, η Επιτροπή εξέδωσε την απόφαση C(2016)165 σχετικά με την έγκριση κατευθυντήριων γραμμών για τη διαχείριση των στοιχείων ενεργητικού του Ταμείου Εγγυήσεων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων. Δεν υπήρχαν κεφάλαια στο ΤΕΕΤΣΕ σε οποιαδήποτε στιγμή το 2015. Κατά συνέπεια, η πρώτη έκθεση σχετικά με την οικονομική διαχείριση, τις επιδόσεις και τον κίνδυνο για τα στοιχεία ενεργητικού του ΤΕΕΤΣΕ θα υποβληθεί το 2017 για το έτος 2016. 5. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΣΟΥ ΣΤΟΧΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΤΟΥ ΤΕΕΤΣΕ Στο τέλος του 2015, υπεγράφησαν από την ΕΤΕπ δέκα πράξεις καλυπτόμενες από την εγγύηση του ΕΤΣΕ για συνολικό ποσό ύψους 1 155 εκατ. EUR, εκ των οποίων εκταμιεύθηκαν 202 εκατομμύρια EUR. Σε περίπτωση ζημιών που οφείλονται σε αυτές τις πράξεις, οι ζημίες θα καλύπτονται από την εγγύηση της ΕΕ, σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται στη συμφωνία ΕΤΣΕ. Ειδικότερα, η εγγύηση της ΕΕ στο πλαίσιο του σκέλους υποδομής και καινοτομίας χορηγείται υπό μορφή κάλυψης πρώτου τμήματος ζημιών χαρτοφυλακίου για τις πράξεις χρέους της ΕΤΕπ και υπό μορφή πλήρους εγγύησης για τις πράξεις μετοχικού κεφαλαίου/μετοχικού τύπου στις οποίες η ΕΤΕπ επενδύει με δική της ευθύνη επί ίσοις όροις το ίδιο ύψος πόρων. Οι πράξεις του ΕΤΕ που υπογράφηκαν το 2015 υπό εγγυητική κάλυψη του ΕΤΣΕ ανέρχονται σε περίπου 398 εκατ. EUR σε περίπτωση ζημιών που οφείλονται σε αυτές τις πράξεις, αυτές θα καλυφθούν κυρίως από τις εισφορές του μηχανισμού εγγυήσεων για ΜΜΕ InnovFin και του μηχανισμού εγγύησης δανείων του προγράμματος COSME. Σύμφωνα με τον κανονισμό ΕΤΣΕ, το ποσό στόχος του ΤΕΕΤΣΕ ορίζεται σε 50 % των συνολικών υποχρεώσεων της εγγύησης της ΕΕ, οι οποίες επί του παρόντος ανέρχονται σε 16 δισεκατ. EUR. Δεδομένου του σχετικά περιορισμένου επιπέδου των υπογραφών και των εκταμιεύσεων έως το τέλος του 2015, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να επιτρέπουν την αξιολόγηση της επάρκειας του ποσού στόχου με βάση τις τρέχουσες δραστηριότητες. Κατά συνέπεια, η πρώτη έκθεση για την αξιολόγηση της επάρκειας του ποσού στόχου και του επιπέδου του ΤΕΕΤΣΕ θα υποβληθεί στις 31 Μαΐου 2017 για το έτος 2016. Επί του παρόντος, στον προϋπολογισμό της ΕΕ προβλέπεται ότι περίπου 500 εκατομμύρια EUR θα καταβληθούν στο ΤΕΕΤΣΕ κατά τη διάρκεια του 2016. Δεδομένου ότι το μέγεθος του χαρτοφυλακίου των πράξεων του ΕΤΣΕ αναμένεται να αυξηθεί αισθητά με την πάροδο του χρόνου, καθώς και υπό το πρίσμα των δημοσιονομικών περιορισμών κατά την περίοδο προγραμματισμού του ΕΤΣΕ, λεπτομερέστερες αξιολογήσεις θα διενεργηθούν από την Επιτροπή στο μέλλον. 5