Μεθοδολογία για την Αξιολόγηση και την Πιστοποίηση Αύγουστος 2011 This project has been funded with support from the European Commission. This publication [communication] reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.510375-llp-1-2010-1-pt-grundtvig-gmp i
STRESSLESS Partners: Sociedade Portuguesa de Inovação Sara Brandão E-mail: sarabrandao@spi.pt URL: http://www.spi.pt Health Education Milada Krejčí E-mail: krejci@pf.jcu.cz URL: http://www.pf.jcu.cz/ University of Nottingham Stavroula Leka E-mail: Stavroula.Leka@nottingham.ac.uk URL: http://www.nottingham.ac.uk/ University of Patras Konstantinos Poulas E-mail: kpoulas@ath.forthnet.gr URL: http://www.upatras.gr/ Latvian Adult Education Association Sarmite Pilate E-mail: sarmite.pilate@laea.lv URL: http://www.laea.lv Association Européenne des Enseignants Jean-Claude Gonon E-mail: jean-claude.gonon@aede.eu URL: http://www.aede.eu/ MBO Raad Manfred Polzin E-mail: M.Polzin@mboraad.nl URL: http://www.mboraad.nl/ Vedoma Olga Pregl E-mail: olga.pregl@siol.net URL: http://www.vedoma.si/ ASSOCIATED PARTNER: European Trade Union Committee for Education Susan Flocken E-Mail: Susan.Flocken@csee-etuce.org URL: http://etuce.homestead.com/ ETUCE_en.html Haute École d'ingénierie et de Gestion du Canton de Vaud Ariane Dumont E-mail: ariane.dumont@heig-vd.ch URL: http://www.heig-vd.ch/ Βρείτε περισσότερα για το έργο στο: www.spi.pt/stressless www.facebook.com/stressless ii
Περιεχόμενα 1. Περίληψη... 1 2. Το έργο STRESSLESS... 3 3. Workshops... 6 4. Αξιολόγηση... 8 4.1. Διαδικασία... 9 4.1.1. Αντίδραση/Ικανοποίηση... 9 4.1.2. Μάθηση... 10 4.1.3. Μετάδοση... 11 4.1.4. Αποτελέσματα... 12 5. Πιστοποίηση... 13 5.1. Διαδικασία... 14 6. Παραρτήματα... 15 6.1. Παράρτημα 1: Ερωτηματολόγιο Αντίδρασης/Ικανοποίησης και Μάθησης Εκπαιδευόμενοι 16 6.2. Παράρτημα 2: Αντίδραση/Ικανοποίηση Εκπαιδευτικοί... 18 6.3. Παράρτημα 3: Φύλλο Γνώσης... 21 6.4. Παράρτημα 4: Ερωτηματολόγιο Μετάδοσης/Αποτελεσμάτων... 23 iii
1. Περίληψη 1. Executive Summary 1
Το ακόλουθο έγγραφο αποτελεί μέρος του έργου STRESSLESS Βελτιώνοντας την Ανθεκτικότητα του Εκπαιδευτικού στο Άγχος. Το STRESSLESS έχει ως στόχο τον εφοδιασμό των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με ένα χρήσιμο, πρακτικό και επικυρωμένο εργαλείο (το Εγχειρίδιο), έτσι ώστε να προαχθεί η αντοχή τους στο άγχος και να ενισχυθούν οι ικανότητές τους, σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των ψυχολογικών κινδύνων, οι οποίοι ενέχουν στον εκπαιδευτικό τομέα κατά τη σημερινή εποχή. Ως μέρος του έργου, ο σκοπός αυτού του εγγράφου είναι η παρουσίαση των κατευθυντήριων γραμμών σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση και την πιστοποίηση των διαδικασιών, οι οποίες θα εφαρμοσθούν κατά την πιλοτική επικύρωση του workshop του Εγχειριδίου. Δομή της Αναφοράς Η δομή της αναφοράς αυτής είναι η εξής: Το πρώτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην παρουσίαση του έργου, το δεύτερο κεφάλαιο απασχολείται με την παρουσίαση των workshops, το τρίτο κεφάλαιο περιγράφει λεπτομερώς τη διαδικασία αξιολόγησης και το τέταρτο κεφάλαιο περιγράφει τη διαδικασία πιστοποίησης. 2
2. STRESSLESS Project 2. Το έργο STRESSLESS 3
Η βελτίωση της εκπαίδευσης και της εξάσκησης για τους εκπαιδευτικούς έχει καθιερωθεί ως προτεραιότητα στο πρόγραμμα εργασίας «Εκπαίδευση και Εξάσκηση 2010», από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το πρόγραμμα αυτό τονίζει τη συνάφεια της προσέλκυσης και διατήρησης ατόμων με προσόντα και κίνητρα με το επάγγελμα του εκπαιδευτικού. Η ποιότητα της διδασκαλίας και της κατάρτισης των εκπαιδευτικών αντιμετωπίζεται ως ένας βασικός παράγοντας για την αύξηση του μορφωτικού επιπέδου και την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας 1. Λαμβάνοντας υπόψη τις νέες απαιτήσεις που αφορούν τα εκπαιδευτικά επαγγέλματα, απαιτούνται νέες λύσεις για την αυξημένη κοινωνική πίεση στο εκπαιδευτικό σύστημα συνολικά και για την αύξηση του εργασιακού άγχος των εκπαιδευτών (τα οποία έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη διαδικασία και τα αποτελέσματα της μάθησης). Κατέχοντας τη δεύτερη θέση στα προβλήματα υγείας που προξενούνται από την εργασία, κατά τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, το άγχος αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα στον εκπαιδευτικό τομέα, απαιτώντας μία πολύπλευρη παρέμβαση, η οποία συνεπάγεται μία επαρκή ανάλυση κινδύνων και ένα συνδυασμό μέτρων, προσανατολισμένων στην εργασία και στον εργαζόμενο, χρησιμοποιώντας κατάλληλη εξωτερική εμπειρογνωμοσύνη, συμμετοχή των εργαζομένων και διαρκείς προληπτικές ενέργειες. Είναι αδύνατο να αγνοούνται τα συμπεράσματα που διατυπώνονται στην Αναφορά του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Κινδύνων (2009), η οποία δείχνει ότι το άγχος επηρεάζει περισσότερους από το 22% των εργαζομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ότι ο αριθμός των ανθρώπων, οι οποίοι υποφέρουν από περιστατικά που σχετίζονται με το άγχος, ενδέχεται να αυξηθεί. Όταν οι απαιτήσεις του εργασιακού περιβάλλοντος υπερβαίνουν την ικανότητα του εργαζόμενου να ανταπεξέλθει με αυτές ή να τις ελέγξει, το εργασιακό άγχος συνδέεται με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου και συνεπάγεται την εμφάνιση μίας αντίδρασης κατά του άγχους σε φυσικό και ψυχολογικό επίπεδο, όπως επίσης και σε επίπεδο συμπεριφοράς. Το εργασιακό άγχος ενδέχεται επίσης να επιφέρει μακροχρόνιες αρνητικές επιπτώσεις στους εργαζόμενους (προκαλώντας προβλήματα υγείας, 1 Όταν συναντήθηκαν οι αρχηγοί των Κρατών στην σύνοδο κορυφής της Λισαβόνας το Μάρτιο του 2000, οι αρχηγοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσίασαν μία νέα στρατηγική, βασιζόμενοι σε μία συναινετική απόφαση των Κρατών Μελών, να κάνουν την Ευρώπη πιο δυναμική και ανταγωνιστική. Η πρωτοβουλία έγινε γνωστή ως «Η Συνθήκη της Λισαβόνας» και κάλυπτε ένα μεγάλο εύρος πολιτικών γραμμών. Η στρατηγική ξαναπαρουσιάστηκε την Άνοιξη του 2005, αφού τα αρχικά αποτελέσματα ήταν μέτρια και εστιαζόταν περισσότερο στην ανάπτυξη και τα επαγγέλματα. 4
όπως είναι οι καρδιαγγειακές και οι μυοσκελετικές ασθένειες και επηρεάζοντας την ψυχική υγεία) και σε οργανισμούς (όπως αυξημένη απουσία και μειωμένη αποδοτικότητα). Λαμβάνοντας υπόψη την πολυπλοκότητα του εργασιακού άγχους, το έργο STRESSLESS - Βελτιώνοντας την Ανθεκτικότητα του Εκπαιδευτικού στο Άγχος στοχεύει στη χρήση μίας ολοκληρωμένης προσέγγισης, η οποία θα μπορεί να παρέχει στους εκπαιδευτικούς μονοπάτια για τη βελτίωση των γνώσεων και των ικανοτήτων τους, δημιουργώντας καινοτόμες απαντήσεις σε παλιά και αυξανόμενα προβλήματα και παράγοντας μία θετική επίδραση στην ποιότητα και την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας και της εξάσκησης, με την αντιμετώπιση του άγχους και την ενίσχυση της υγείας των εκπαιδευτικών. Ως εκ τούτου, το έργο STRESSLESS, μία πρωτοβουλία διάρκεια δύο χρόνων η οποία άρχισε το Νοέμβριο του 2010, αναγνωρίζει την ανάγκη ανάπτυξης αποδοτικών λύσεων για το εργασιακό άγχος, ιδιαίτερα στον τομέα της εκπαίδευσης. Επιδιώκοντας την ανάπτυξη ενός πρακτικού Εγχειριδίου, το οποίο θα βοηθά τους εκπαιδευτικούς και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να αντιμετωπίζουν τους ψυχολογικούς κινδύνους με ανθεκτικότητα, το έργο έχει ως στόχο την παραγωγή αποτελεσμάτων στους ακόλουθους τρεις βασικούς τομείς: Αύξηση της ευημερίας για άτομα και ιδρύματα. Μείωση άγχους για εργαζομένους και οργανισμούς. Βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. 5
3. Workshops 3. Workshops 6
Κάποια workshops θα οργανωθούν σε χώρες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν διαφορετικές θέσεις ανάμεσα στην κατάταξη του άγχους που σχετίζεται με τον εργασιακό χώρο, στον εκπαιδευτικό τομέα. Πιο συγκεκριμένα: Στη Σλοβενία και την Ελλάδα, όπου το σχετιζόμενο με τον εργασιακό χώρο άγχος βρίσκεται σε επίπεδα, τα οποία ξεπερνούν τη μέση εκτίμηση για τις Ευρωπαϊκές χώρες. Στη Τσεχοσλοβακική Δημοκρατία, όπου το σχετιζόμενο με τον εργασιακό χώρο άγχος βρίσκεται σε επίπεδα, τα οποία δεν ξεπερνούν τη μέση εκτίμηση για τις Ευρωπαϊκές χώρες. Στην Πορτογαλία, όπου το σχετιζόμενο με τον εργασιακό χώρο άγχος βρίσκεται σε επίπεδα, όμοια με τη μέση εκτίμηση για τις Ευρωπαϊκές χώρες. Επιπρόσθετα πιλοτικά workshops θα λάβουν χώρα στην Ελβετία και τη Βραζιλία, όπως επίσης και μία παρεμβατική συνάντηση στην Πορτογαλία (στην Αυτόνομη Περιοχή της Madeira). Τα workshops, τα οποία θα φιλοξενηθούν από διαφορετικούς οργανισμούς σε διαφορετικές χώρες (και περιοχές) έχουν αδιαμφισβήτητη συνάφεια με το έργο, εφόσον επιτρέπουν: Τη δοκιμή και επικύρωση της δομής και του περιεχομένου του Εγχειριδίου. Τη δοκιμή των διαφορετικών αποτελεσμάτων, όπως: το χρονοδιάγραμμα και τη δομή των workshops, τη μεθοδολογία αξιολόγησης/πιστοποίησης των συμμετεχόντων στα μαθήματα και τα εργαλεία και τα όργανα του μάρκετινγκ. Τη συλλογή ανατροφοδότησης (feedback) από την ομάδα ενδιαφέροντος, σε ό,τι αφορά το επίπεδο ικανοποίησής τους σχετικά με τα πιλοτικά workshops και τη μεθοδολογία μάθησης. Την αναγνώριση των αναγκαίων αλλαγών που θα υλοποιηθούν στο Εγχειρίδιο και την τελική διεθνή εκδήλωση, η οποία επιχορηγείται από το Grundtvig (σεμινάριο Grundtvig). Κάθε workshop, το οποίο απευθύνεται σε καθηγητές, εκπαιδευτές και υπαλλήλους εκπαιδευτικών ινστιτούτων (συμπεριλαμβανομένων των διευθυντών), θα συγκεντρώνει 12 έως 15 συμμετέχοντες και θα διευθύνεται από έναν εξειδικευμένο οργανωτή, ο οποίος θα πρέπει να διαθέτει παιδαγωγικές δυνατότητες, εκπαιδευτική εμπειρία και γνώση της επαγγελματικής ψυχολογίας. Η πραγματοποίηση των workshops, καθένα εκ των οποίων θα αποτελείται από 32 ώρες εκπαίδευσης, θα λάβει χώρα στο χρονικό διάστημα από τον Οκτώβριο του 2011 έως τον Ιανουάριο του 2012. 7
4. Evaluation 4. Αξιολόγηση 8
4.1. Διαδικασία Η διαδικασία αξιολόγησης, η οποία συμφωνήθηκε από όλους τους εταίρους, βασίζεται στο μοντέλο αξιολόγησης του Donald Kirkpatrick 2, το οποίο αποτελείται από τέσσερα επίπεδα, στα οποία μετράνε: 1. Αντίδραση/ικανοποίηση: Τι σκέφτηκαν και τι αισθάνθηκαν οι εκπαιδευόμενοι και εκπαιδευτές σχετικά με την εκπαίδευση; 2. Μάθηση: Η εκπαίδευση είχε ως αποτέλεσμα μία αύξηση στις γνώσεις ή τις ικανότητες, 3. Μεταδοτικότητα: Οι γνώσεις ή οι ικανότητες που ενισχύθηκαν, υλοποιήθηκαν η εφαρμόσθηκαν, 4. Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα από την εκπαίδευση επέφεραν αλλαγές. Η Εικόνα 1 παρουσιάζει την αλληλεξάρτηση ανάμεσα στα επίπεδα, όπως επίσης και στην εξακολουθητική δυσκολία συλλογής πληροφοριών για την υποστήριξη των συμπερασμάτων σχετικά με τα αποτελέσματα της κατάρτισης, αφού όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο, τόσο μεγαλύτερη είναι η εμβάθυνση της πληροφόρησης. Εικόνα 1 Το Μοντέλο του Kirkpatrick 4.1.1. Αντίδραση/Ικανοποίηση Μετά τη διεκπεραίωση του workshop, ο εκπαιδευτής θα παρέχει στους εκπαιδευόμενους ένα ερωτηματολόγιο αξιολόγησης, σχετικό με την ποιότητα του γεγονότος της εξάσκησης, τα περιεχόμενα 2 http://www.kirkpatrickpartners.com/ 9
της εξάσκησης, τη χρησιμοποιούμενη μεθοδολογία, τα χρησιμοποιούμενα διδακτικά και τεχνικά μέσα, την οργάνωση του μαθήματος, κλπ. Τα αποτελέσματα αυτού του ερωτηματολογίου επιτρέπουν την αξιολόγηση της αποδοτικότητας και της ποιότητας όλων των προαναφερθέντων στοιχείων, τα οποία ορίζουν τη διαδικασία της εκπαίδευσης (δηλαδή του workshop). Ταυτόχρονα, κάθε οργανισμός που υλοποιεί το workshop θα παρέχει στους εκπαιδευτές ένα ερωτηματολόγιο αξιολόγησης προς συμπλήρωση, για να ελεγχθεί ο τρόπος με τον οποίο διεξάχθηκε η διαδικασία εξάσκησης, όπως επίσης για να υπάρξουν προτάσεις πιθανής βελτίωσης των περιεχομένων. Το ερωτηματολόγιο αυτό θα αξιολογήσει διαφορετικά στοιχεία της διαδικασίας εξάσκησης από την άποψη του εκπαιδευτικού, όπως είναι τα διδακτικά και τεχνικά μέσα που χρησιμοποιήθηκαν, τη χρησιμότητα ή τη μη χρησιμότητα των δραστηριοτήτων που πραγματοποιήθηκαν, την καταλληλότητα του αριθμού των μαθητών που συμμετείχαν στο μάθημα εξάσκησης, τη συμπεριφορά του μαθητή, τις εγκαταστάσεις, τον αριθμό των ωρών, κλπ. Όλες αυτές οι πληροφορίες θα ληφθούν υπόψη κατά την ανάπτυξη του σεμιναρίου Grundtvig. Πίνακας 2 Σύνοψη του Επιπέδου 1: Αντίδραση/Ικανοποίηση Τι σκέφτηκαν και τι αισθάνθηκαν οι εκπαιδευόμενοι και εκπαιδευτές σχετικά με την εκπαίδευση; Πότε; Ποιος; Τι; Στο τέλος του workshop Εκπαιδευτικοί, Εκπαιδευόμενοι Περιεχόμενο της Εκπαίδευσης, δομή, χρονοδιάγραμμα, δραστηριότητες; εγκαταστάσεις, εξοπλισμός, παιδαγωγικοί πόροι, υποστήριξη από τον διοργανωτή, απόδοση (εκπαιδευτικοί και εκπαιδευόμενοι)... Πώς; Ερωτηματολόγιο (Παράρτημα 1 και Παράρτημα 2) 4.1.2. Μάθηση Η αξιολόγηση της μάθησης θεωρείται ένα ζωτικό κομμάτι της διαδικασίας διδασκαλίας-μάθησης. Ανάλογα με τις παραμέτρους αναφοράς, ένα ή πολλαπλά χαρακτηριστικά της διαδικασίας εξάσκησης αξιολογούνται και επικυρώνονται. Ο(ι) εκπαιδευτής (-ές) είναι υπεύθυνοι για τη διαδικασία αξιολόγησης της μάθησης, παρέχοντας ασκήσεις και περιπτωσιακές καταστάσεις για πρακτικές εφαρμογές κατά τη διάρκεια των workshop. Παράλληλα με τη διαδικασία εξάσκησης, ο(ι) εκπαιδευτής(-ές) θα πρέπει να πραγματοποιούν μία συνεχή αξιολόγηση των εκπαιδευομένων, με σκοπό να γνωρίζουν το επίπεδο της προόδου κάθε εκπαιδευόμενου σε κάθε χρονική στιγμή (στη αρχή, κατά τη διάρκεια και στο τέλος του workshop), έτσι ώστε να είναι σε θέση να διαπιστώσουν εάν τα αποτελέσματα της μάθησης είναι ρεαλιστικά και να 10
μπορούν σταδιακά και προοδευτικά να επιλύσουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευόμενοι ομαδικά ή ατομικά. Έτσι, οι εκπαιδευόμενοι μπορούν επίσης να γνωρίζουν τα ακαδημαϊκά τους επιτεύγματα σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή. Η διαδικασία αυτή δεν αφορά μόνο την αξιολόγηση της θεωρητικής έννοιας της μάθησης, αλλά και την αξιολόγηση της διαδικασίας εκμάθησης ικανοτήτων και συμπεριφορών. Η αξιολόγηση βασίζεται σε πραγματικό περιεχόμενο και διευκολύνει την ανατροφοδότηση ανάμεσα σε αυτούς που συμμετέχουν στη διαδικασία. Για να επιτευχθεί η απόκτηση γνώσης, ο(ι) εκπαιδευτής (-ές) θα πρέπει να χρησιμοποιούν τεχνικές αξιολόγησης, όπως είναι η άμεση παρατήρηση, τα αποτελέσματα των ομαδικών ή ατομικών ασκήσεων, η επίλυση πρακτικών περιστατικών, κλπ. Στο τέλος του workshop, χρησιμοποιείται επίσης το ερωτηματολόγιο αξιολόγησης, σκοπός του οποίου είναι η αξιολόγηση των ποσοστών ικανοποίησης, για να εκτιμηθεί η αντίληψη των εκπαιδευομένων σχετικά με την επιτυχία, η οποία σημειώθηκε κατά τη διαδικασία της μάθησης. Ένα επιπρόσθετο όργανο αναμένεται να αναπτυχθεί για την αξιολόγηση της αποκτηθείσας/ενισχυμένης γνώσης. Πίνακας 2 Σύνοψη του επιπέδου 2: Μάθηση The training produced an increase in knowledge or capability? Πότε; Στο τέλος του workshop Εκπαιδευτικοί, Εκπαιδευόμενοι Ποιος; (αυτοαξιολόγηση) Τι; Γνώσεις, Ικανότητας Ερωτηματολόγιο (Παράρτημα 1) και Φυλλάδιο Πώς; Γνώσης (Παράρτημα 3) 4.1.3. Transference Εφόσον η κεντρική αρμοδιότητα του workshop είναι πολύπλοκη και περιλαμβάνονται πολλές μεταβλητές σε αυτό, η έκφραση της διαδικασίας μάθησης σε ό,τι αφορά την αλλαγή συμπεριφοράς εμφανίζει δυσκολίες δύσκολα μπορεί να υλοποιηθεί σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Παρ όλα αυτά, οι εταίροι θεώρησαν ότι σε μία περίοδο τριών μηνών, οι εκπαιδευόμενοι θα μπορούσαν να παρουσιάσουν ορισμένα παραδείγματα υλοποίησης/εφαρμογής των γνώσεων και των ικανοτήτων που απέκτησαν ή ενίσχυσαν κατά τη διάρκεια των workshop. Αναμένεται επίσης ότι οι εκπαιδευόμενοι θα μπορούν να αναγνωρίσουν ορισμένους παράγοντες, οι οποίοι συμβάλλουν ή αναστέλλουν τη 11
διαδικασία της μετάδοσης. Αυτή η αυτοαξιολόγηση θα υποστηριχθεί από τη χρήση ενός ερωτηματολογίου. The training produced an increase in knowledge or capability? Πίνακας 3 Σύνοψη του επιπέδου 3:Μετάδοση Πότε; 3 μήνες μετά το τέλος του workshop Ποιος; Εκπαιδευόμενοι Τι; Αλλαγές στις πεποιθήσεις, στη στάση και τη συμπεριφορά; πρακτικά παραδείγματα υλοποίησης/εφαρμογής της γνώσης και των ικανοτήτων που αποκτήθηκαν Πώς; Ερωτηματολόγιο (Παράρτημα 4) 4.1.4. Αποτελέσματα Σύμφωνα με το μοντέλο αξιολόγησης του Kirkpatricks, το τελευταίο επίπεδο, που είναι και το πιο δύσκολο, αφορά τα αποτελέσματα της εξάσκησης. Στο πλαίσιο του έργου STRESSLESS, οι εταίροι θεώρησαν ότι τα αποτελέσματα απεικονίζονται στο βαθμό στον οποίο η κατάρτιση συντέλεσε στη δημιουργία νέων λύσεων στις υφιστάμενες ανάγκες και στην αξιολόγηση των αλλαγών που παρατηρήθηκαν σε σχέση με τους στόχους που είχαν τεθεί αρχικά. Παρά το γεγονός πως οι εταίροι γνωρίζουν τους περιορισμούς που έχει μια αξιολόγηση των αποτελεσμάτων μετά από τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, αποφάσισαν να συμπεριλάβουν αυτό το επίπεδο στο ίδιο ερωτηματολόγιο με αυτό που χρησιμοποιήθηκε για την αξιολόγηση της μεταδοτικότητας. Ως εκ τούτου, τρεις μήνες μετά το τέλος της κατάρτισης, οι εκπαιδευόμενοι θα βρίσκονται σε θέση να παρέχουν ορισμένες πληροφορίες σχετικά με τις αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν σε ατομικό ή σε επίπεδο οργανισμού, χάρη στη συμμετοχή τους στο workshop. The training produced an increase in knowledge or capability? Πίνακας 4 Σύνοψη του επιπέδου 4: Αποτελέσματα Πότε; 3 μήνες μετά το τέλος του workshop Ποιος; Εκπαιδευόμενοι Τι; αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν ατομικά ή σε επίπεδο οργανισμού σχετικά με τις ήδη υπάρχουσες ανάγκες Πώς; Ερωτηματολόγιο (Παράρτημα 4) 12
5. Certification 5. Πιστοποίηση 13
5.1. Διαδικασία Οι μαθητές, οι οποίοι παρακολούθησαν τουλάχιστον το 75% των ωρών εξάσκησης θα λάβουν ένα πιστοποιητικό παρακολούθησης των workshops από τη συντονιστική ομάδα. 14
6. Annexes 6. Παραρτήματα 15
Πολύ δυσαρεστημένος Δυσαρεστημένος Ούτε ικανοποιημένος ούτε δυσαρεστημένος ικανοποιημένος Πολύ ικανοποιημένος 6.1. Παράρτημα 1: Ερωτηματολόγιο Αντίδρασης/Ικανοποίησης και Μάθησης Εκπαιδευόμενοι 1. Παρακαλείσθε να σημειώσετε με Χ την επιλογή, η οποία αντιστοιχεί στο επίπεδο ικανοποίησής σας σε ό,τι αφορά τα ακόλουθα: Η διαδικασία εξάσκησης, γενικά: Στόχοι του workshop Ενδιαφέρον των περιεχομένων Χρησιμότητα των περιεχομένων Αλληλουχία των περιεχομένων του workshop Ισορροπία ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη Το επίπεδο της πολυπλοκότητας των περιεχομένων Διάρκεια του workshop Η απόδοση του εκπαιδευτή: Τομέας των περιεχομένων Σαφήνεια όσον αφορά την παρουσίαση του περιεχομένου και των δραστηριοτήτων Διαπροσωπικές σχέσεις με τους εκπαιδευτές Ικανότητα παροχής κινήτρων στην ομάδα Μέθοδοι και τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν στις συνεδρίες Παρεχόμενο βοηθητικό υλικό Παιδαγωγικοί και διαδραστικοί πόροι που χρησιμοποιήθηκαν στις συνεδρίες Τυπικότητα Η ομάδα των συμμετεχόντων: Διαδραστικότητα Σεβασμός στους βασικούς κανόνες Συμμετοχή Η οργάνωση του workshop Εγκαταστάσεις Εξοπλισμός Τεχνική υποστήριξη 16
2. Παρακαλείσθε να διατυπώσετε τα σχόλιά σας σχετικά με τα ακόλουθα: Τα πιο θετικά στοιχεία του workshop Τα πιο αρνητικά στοιχεία του workshop Προτάσεις και σχόλια 3. Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία μάθησης, σε ποιο βαθμό θεωρείτε ότι έχετε αυξήσει τις γνώσεις σας και τις ικανότητές σας (σημειώστε με X την πιο κατάλληλη για εσάς επιλογή): Δεν έχω μάθει τίποτα 1 2 3 4 5 Έχω μάθει πάρα πολλά Ευχαριστούμε για τη συμμετοχή σας! 17
Πολύ δυσαρεστημένος Δυσαρεστημένος Ούτε ικανοποιημένος ούτε δυσαρεστημένος ικανοποιημένος Πολύ ικανοποιημένος 6.2. Παράρτημα 2: Αντίδραση/Ικανοποίηση Εκπαιδευτές 1. Παρακαλείσθε να σημειώσετε με Χ την επιλογή, η οποία αντιστοιχεί στο επίπεδο ικανοποίησής σας σε ό,τι αφορά τα ακόλουθα: Η διαδικασία εξάσκησης, γενικά: Στόχοι του workshop Ενδιαφέρον των περιεχομένων Χρησιμότητα των περιεχομένων Αλληλουχία των περιεχομένων του workshop Ισορροπία ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη Το επίπεδο της πολυπλοκότητας των περιεχομένων Η ομάδα των συμμετεχόντων: Διαδραστικότητα Σεβασμός στους βασικούς κανόνες Συμμετοχή Η οργάνωση του workshop Εγκαταστάσεις Εξοπλισμός Τεχνική υποστήριξη 2. Παρακαλείσθε να αξιολογήσετε την απόδοσή σας: 18
19
3. Παρακαλείσθε να διατυπώσετε τα σχόλιά σας σχετικά με τα ακόλουθα: Τα πιο θετικά στοιχεία του workshop Τα πιο αρνητικά στοιχεία του workshop Προτάσεις και σχόλια Ευχαριστούμε για τη συμμετοχή σας! 20
6.3. Παράρτημα 3: Φύλλο Γνώσης 1. Δώστε τρία παραδείγματα ψυχολογικών κινδύνων. 2. Τι είναι ο ψυχοκοινωνικός κίνδυνος; Εξηγήστε με ένα παράδειγμα. 3. Αναφέρετε τρία στοιχεία του μεταβαλλόμενου κόσμου της εργασίας. 4. Αναφέρετε τρία είδη εργασιακού άγχους που βιώνουν πιο συχνά οι εκπαιδευτικοί. 5. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 89/391/EEC, ποιος είναι ολοκληρωτικά υπεύθυνος για την τήρηση της νομοθεσίας σχετικά με το εργασιακό άγχος? a. Ο εργαζόμενος b. Ο εργοδότης c. Ο(ι) εκπρόσωπος(οι) του εργαζομένου 6. Ποιος οργανισμός παρέχει συμβουλές για την υγεία και την ασφάλεια στην Ευρώπη; 7. Τι είναι ο ETUCE? 8. Η διαχείριση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων αφορά (επιλέξτε αυτά που ισχύουν) a. Την αναγνώριση και την εκτίμηση των κινδύνων b. Την ανάπτυξη παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση κινδύνων c. Την υλοποίηση παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση κινδύνων d. Την αξιολόγηση της αποδοτικότητας των παρεμβάσεων, οι οποίες υλοποιήθηκαν για την αντιμετώπιση των κινδύνων e. Την πραγματοποίηση σχετικών οργανωτικών αλλαγών 9. Τι είναι το μοντέλο P-E Fit για το εργασιακό άγχος; 10. Στο μοντέλο Απαιτήσεις-Έλεγχος του εργασιακού άγχους ποιο είδος εργασίας θεωρείται το πιο επικίνδυνο για την υγεία; a. υψηλές απαιτήσεις με χαμηλό έλεγχο επαγγέλματα με χαμηλή πίεση b. υψηλές απαιτήσεις με υψηλό έλεγχο ενεργά επαγγέλματα c. χαμηλές απαιτήσεις με υψηλό έλεγχο επαγγέλματα με υψηλή πίεση d. χαμηλές απαιτήσεις με χαμηλό έλεγχο παθητικά επαγγέλματα 11. Εξηγήστε τις βασικές αρχές του μοντέλου ανισορροπία Προσπάθειας - Ανταμοιβής για το εργασιακό άγχος 21
12. Η αποτελεσματική πρόληψη και διαχείριση του εργασιακού άγχους περιλαμβάνει: (επιλέξτε αυτά που ισχύουν) a. Πρωτοβάθμιες παρεμβάσεις b. Δευτεροβάθμιες παρεμβάσεις c. Τριτοβάθμιες παρεμβάσεις 13. Δώστε τρία παραδείγματα πρωτοβάθμιων παρεμβάσεων για το εργασιακό άγχος. 14. Τι είναι η ανθεκτικότητα? 15. Ποια είναι τα τρία στοιχεία του εσωτερικού διαλόγου; 16. Πώς θα αντιμετωπίζατε τις αρνητικές σκέψεις; 17. Αναγνωρίστε και δώστε παραδείγματα τριών συνηθισμένων λανθασμένων τρόπων σκέψης. 18. Οι άνθρωποι που διαθέτουν μία εσωτερική πηγή ελέγχου είναι λιγότερο ανθεκτικοί από αυτούς που διαθέτουν μία εξωτερική πηγή ελέγχου. Σωστό ή Λάθος; 19. Συμπληρώστε τα κενά στην ακόλουθη πρόταση: πιστεύουν ότι τουλάχιστον ένα μέρος της ευθύνης για τα αρνητικά γεγονότα κατέχουν καταστάσεις πέρα από τον έλεγχό τους, ότι η αιτία του γεγονότος είναι, και το αρνητικό αποτέλεσμα του γεγονότος περιορίζεται σε ορισμένες ειδικές καταστάσεις. 20. Με ποιον τρόπο μπορούν να βοηθήσουν οι εργαζόμενοι στη μείωση ή την αποφυγή του εργασιακού άγχους; Δώστε δύο παραδείγματα. 22
6.4. Παράρτημα 4: Ερωτηματολόγιο Μεταδοτικότητας/Αποτελεσμάτων 1. Σχετικά με τη διαδικασία μεταδοτικότητας, σε ποιο βαθμό έχετε εφαρμόσει τις γνώσεις και/ή τις ικανότητες που αποκτήσατε κατά τη διάρκεια του workshop στη καθημερινή σας εργασία ή προσωπική ζωή; (σημειώστε με την πιο κατάλληλη για εσάς επιλογή): Δεν έχω εφαρμόσει τίποτα 1 2 3 4 5 Έχω εφαρμόσει πολλά 2. Κατά τη γνώμη σας, ποιοι ήταν οι κύριοι παράγοντες, οι οποίοι ενίσχυσαν (εάν η απάντησή σας στην προηγούμενη ερώτηση ήταν πάνω από 1) ή εμπόδισαν (εάν η απάντησή σας στην προηγούμενη ερώτηση ήταν η 1) τη διαδικασία μεταδοτικότητας (παραδείγματα: διαθέσιμα μέσα και πόροι, προσωπικά κίνητρα, δεκτικότητα του περιεχομένου ). 3. Εάν η απάντησή σας στην πρώτη ερώτηση ήταν πάνω από 1, παρακαλείσθε να διατυπώσετε μερικά παραδείγματα εφαρμογής της γνώσης και των ικανοτήτων, τα οποία ενισχύθηκαν κατά τη διάρκεια των workshops. 4. Σχετικά με τα αποτελέσματα της διαδικασίας εκμάθησης, σε ποιο βαθμό θεωρείτε ότι έχουν πραγματοποιηθεί αλλαγές σε ατομικό επίπεδο; Δεν παρατηρήθηκαν αλλαγές. 1 2 3 4 5 Παρατηρήθηκαν πολλές αλλαγές. 5. Σχετικά με τα αποτελέσματα της διαδικασίας εκμάθησης, σε ποιο βαθμό θεωρείτε ότι έχουν πραγματοποιηθεί αλλαγές σε ομαδικό επίπεδο; Δεν παρατηρήθηκαν αλλαγές. 1 2 3 4 5 Παρατηρήθηκαν πολλές αλλαγές. 23
6. Εάν η απάντησή σας σε τουλάχιστον μία από τις τελευταίες ερωτήσεις ήτα πάνω από 1, παρακαλείσθε να περιγράψετε ορισμένα παραδείγματα των αλλαγών που παρατηρήθηκαν, οι οποίες μπορούν να συσχετισθούν με κάποιο τρόπο με τα εξής: αυξημένη ευημερία για άτομα και ιδρύματα, μειωμένα ποσοστά εργασιακού άγχους, βελτιωμένη ποιότητα στο ίδρυμα. 7. Εάν διαθέτετε επιπρόσθετα σχόλια, παρακαλείσθε να χρησιμοποιήσετε τον ακόλουθο χώρο: Ευχαριστούμε για τη συμμετοχή σας! 24