ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΙΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΘΕΜΑ: ΓΙΑΤΡΟΙ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΩΝ: ΤΟΠΟΥΖΟΓΛΟΥ ΕΛΙΦ ΦΟΛΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΝΑ ΨΗΤΟΥ ΑΣΗΜΙΝΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΚΥΠΑΡΙΣΗ ΛΑΡΙΣΑ2011
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΟΡΙΣΜΟΣ.2 ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ.2 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ.3 ΔΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.4 Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ.4 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ..5 ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ..7 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.10 1
ΟΡΙΣΜΟΣ Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι μια διεθνής, ανεξάρτητη, ιατρική, ανθρωπιστική οργάνωση που στόχο έχει την παροχή ιατρικής βοήθειας οπουδήποτε υπάρχει ανάγκη χωρίς καμία φυλετική, θρησκευτική, πολιτική ή άλλη διάκριση. Δεσμεύονται να προστατεύουν τους πληθυσμούς που περιθάλπουν ενημερώνοντας την κοινωνία για όσα βλέπουνε να συμβαίνουν στις περιοχές όπου εργάζονται και καταγγέλλοντας την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ 1. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσφέρουν τη βοήθειά τους σε πληθυσμούς που βρίσκονται σε κατάσταση επείγουσας ανάγκης στα θύματα που προκαλούνται είτε από φυσικούς είτε από ανθρώπινους παράγοντες, σε όσους υποφέρουν εξαιτίας εξεγέρσεων, χωρίς καμία φυλετική, θρησκευτική, φιλοσοφική ή πολιτική διάκριση. 2. Εργαζόμενοι με ουδετερότητα και πλήρη αμεροληψία, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα διεκδικούν, στο όνομα της παγκόσμιας ιατρικής ηθικής και του δικαιώματος στην ανθρωπιστική προσφορά υπηρεσιών, την πλήρη και απόλυτη ελευθερία στην άσκηση των δραστηριοτήτων τους. 3. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι υποχρεωμένοι να σέβονται τις δεοντολογικές αρχές του επαγγέλματός τους και να διατηρούν την πλήρη ανεξαρτησία τους απέναντι σε οποιαδήποτε εξουσία, ή σε οποιαδήποτε θρησκευτική, πολιτική ή οικονομική δύναμη. 4. Εθελοντές οι ίδιοι, μετρούν τους κινδύνους των αποστολών που θα φέρουν εις πέρας και δεν διεκδικούν για τους εαυτούς τους καμία άλλη ανταμοιβή πέραν αυτής που η Οργάνωση είναι σε θέση να τους προσφέρει. 2
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Οι διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις έχουν μια ιστορία που χρονολογείται τουλάχιστον από το 1839. Εκτιμάται ότι μέχρι το 1914 υπήρχαν 1083 ΜΚΟ. Οι διεθνείς ΜΚΟ ήταν σημαντικές για το κίνημα κατά της δουλείας και το κίνημα για την ψήφο των γυναικών και κορυφώθηκε κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Διάσκεψης Αφοπλισμού. Ωστόσο, η φράση «μη κυβερνητική οργάνωση" τέθηκε σε λαϊκή χρήση με την ίδρυση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών το 1945 με τις διατάξεις του άρθρου 71 του Κεφαλαίου 10 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών για έναν συμβουλευτικό ρόλο για τις οργανώσεις που δεν είναι ούτε οι κυβερνήσεις ούτε τα κράτη μέλη - βλέπε Συμβουλευτικό Καθεστώς. Ο ορισμός των διεθνών ΜΚΟ "(INGO) είναι η πρώτη που αναφέρονται στο ψήφισμα 288 (Χ) του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου στις 27 Φεβρουαρίου, 1950: αυτή που ορίζεται ως «κάθε διεθνής οργανισμός που δεν στηρίζεται από διεθνή συνθήκη». Ο ζωτικός ρόλος των ΜΚΟ και άλλων "μεγάλων ομάδων" στην αειφόρο ανάπτυξη αναγνώρισε επίσης στο κεφάλαιο 27 της Ατζέντας 21, που οδηγεί σε έντονες ρυθμίσεις για μια συμβουλευτική σχέση μεταξύ των Ηνωμένων Εθνών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων. Η ταχεία ανάπτυξη του μη κυβερνητικού τομέα εμφανίστηκε στις δυτικές χώρες, ως αποτέλεσμα των διαδικασιών αναδιάρθρωσης του κράτους πρόνοιας. Η περαιτέρω παγκοσμιοποίηση της διαδικασίας αυτής σημειώθηκε μετά την πτώση του κομμουνιστικού συστήματος και ήταν ένα σημαντικό μέρος της συναίνεσης της Ουάσινγκτον. Η παγκοσμιοποίηση κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα προκάλεσε το ενδιαφέρον των ΜΚΟ. Πολλά προβλήματα δεν μπορούν να επιλυθούν μέσα σε ένα έθνος. Στις διεθνείς συνθήκες και τους διεθνείς οργανισμούς όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου θεωρήθηκαν [από ποιον;] πάρα πολύ ότι επικεντρώνονται στα συμφέροντα των καπιταλιστικών επιχειρήσεων. Κάποιοι [ποιος;] υποστήριξαν ότι σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσουν αυτή την τάση, οι ΜΚΟ έχουν αναπτυχθεί για να τονίσουν τα ανθρωπιστικά ζητήματα, την αναπτυξιακή βοήθεια και την αειφόρο ανάπτυξη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού είναι το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ, το οποίο είναι μία αντίπαλη σύμβαση με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ που 3
πραγματοποιείται κάθε χρόνο τον Ιανουάριο στο Νταβός της Ελβετίας. Στο πέμπτο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας, τον Ιανουάριο του 2005 συμμετείχαν αντιπρόσωποι από περισσότερες από 1.000 ΜΚΟ. [απαιτείται Παραπομπή]. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι σε φόρουμ όπως αυτά, οι ΜΚΟ πρέπει να πάρουν θέση στο τι πρέπει να ανήκουν σε λαϊκά κινήματα των φτωχών. Άλλοι υποστηρίζουν ότι οι ΜΚΟ είναι συχνά ιμπεριαλιστικές στη φύση τους, που μερικές φορές λειτουργούν με ρατσιστικό τρόπο σε κυρίαρχες χώρες, καθώς και ότι πληρούν μια παρόμοια λειτουργία με εκείνη του κλήρου κατά τη διάρκεια της υψηλής αποικιακής εποχής. Ο φιλόσοφος Peter Hallward ισχυρίζεται ότι είναι ένας αριστοκρατικός τύπος πολιτικής. Σε κάθε περίπτωση, η διεθνική δικτύωση των ΜΚΟ είναι πλέον εκτενής. ΔΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Το Ελληνικό Τμήμα ξεκίνησε τη δράση του το 1990. Μέχρι σήμερα περισσότεροι από 450 Έλληνες γιατροί, νοσηλευτές, διοικητικοί και τεχνικοί έχουν συμμετάσχει σε προγράμματα σε πάνω από 40 χώρες όπως το Κουρδιστάν, η Λιβερία, το Ελ Σαλβαδόρ, το Ιράκ, η Αιθιοπία, η πρώην - Γιουγκοσλαβία, η Ρουάντα, η Κένυα, η Σρί Λάνκα, η Αϊτή, το Αφγανιστάν, η Ακτή Ελεφαντοστού και άλλες. Σήμερα, το Ελληνικό Τμήμα συνεργάζεται μαζί με το Ισπανικό Τμήμα των ΓΧΣ μέσα από το Κοινό Επιχειρησιακό Κέντρο Βαρκελώνης - Αθήνας (OCBA). Μέσα στα πλαίσια αυτής της συνεργασίας, το Ελληνικό Τμήμα των ΓΧΣ λειτουργεί σήμερα προγράμματα στη Ζάμπια, το Νίγηρα, τη ΛΔ Κονγκό και το Μαρόκο, ενώ έχουν ολοκληρωθεί προγράμματα στο Μαλάουι, τη Λιβερία, την Αρμενία, τη Γιουγκοσλαβία, την Παλαιστίνη, τη Γεωργία, τη Ρωσία, το Καζακστάν, την Μοζαμβίκη, την Ινδία και την Τουρκία. Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ Το Ελληνικό τμήμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα διοικείται από ένα επταμελές διοικητικό συμβούλιο το οποίο εκλέγεται στην Ετήσια Γενική Συνέλευση και αποτελείται από εθελοντές. Φροντίζει για την εφαρμογή των 4
γενικών προσανατολισμών και την γενική πολιτική της οργάνωσης, όπως αυτή ορίζεται από τη Γενική Συνέλευση. Στην Ελλάδα οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι αναγνωρισμένοι ως μη κερδοσκοπικό σωματείο από το Δεκέμβριο του 1990 (αρ. αποφ. Πρωτοδικείου Αθηνών 3780/1990). Η έδρα της Οργάνωσης είναι η Αθήνα. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ Στην προσπάθειά μας να διασφαλίσουμε την ανεξαρτησία μας και να ενδυναμώσουμε τους δεσμούς μας με την κοινωνία, προτεραιότητά μας είναι να διατηρήσουμε υψηλά ποσοστά ιδιωτικών πόρων. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΕΞΟΔΩΝ Προγράμματα Αντιπροσωπεύουν το άμεσο κόστος της παροχής ιατρικής και ανθρωπιστικής βοήθειας στους πληθυσμούς που έχουν πληγεί από ένοπλες συγκρούσεις, φυσικές καταστροφές, επιδημίες και ξεχασμένες ασθένειες. Περιλαμβάνουν τις δαπάνες για το διεθνές και ντόπιο προσωπικό, για τη λειτουργία των γραφείων στις αποστολές, τις ιατρικές και επισιτιστικές δραστηριότητες, την τεχνική υποστήριξη και την υγιεινή, τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες και τις μεταφορές. Υποστήριξη προγραμμάτων στα κεντρικά γραφεία Αντιπροσωπεύει τις δαπάνες για την επιχειρησιακή υποστήριξη των προγραμμάτων από τα κεντρικά γραφεία τα οποία φροντίζουν μέσα από την τεχνική και ιατρική τεχνογνωσία για την αποτελεσματική διαχείριση των προγραμμάτων και την ποιότητα της παρεχόμενης ιατρικής βοήθειας. 5
Μαρτυρία/δραστηριότητες ευαισθητοποίησης Αντιπροσωπεύει τα έξοδα επικοινωνίας και δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης που στοχεύουν στην δημοσιοποίηση των συνθηκών διαβίωσης των πληθυσμών σε ανάγκη. Αυτές οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν εκδόσεις, εκθέσεις, εκστρατείες, κλπ., όπως για παράδειγμα την Εκστρατεία για την Πρόσβαση στα Βασικά Φάρμακα, η οποία ασκεί πιέσεις για τη μείωση στις τιμές των φαρμάκων στις αναπτυσσόμενες χώρες και την υπερνίκηση των εμποδίων στην πρόσβαση στα βασικά φάρμακα. Άλλες ανθρωπιστικές δραστηριότητες Αντιπροσωπεύουν τα έξοδα που σχετίζονται με την Πρωτοβουλία DNDI Φάρμακα για τις Ξεχασμένες Ασθένειες, που στοχεύει στην έρευνα για ανάπτυξη φαρμάκων και άλλων εργαλείων για τους ασθενείς που υποφέρουν από τις ξεχασμένες ασθένειες έρευνα που όμως δεν είναι πλέον επικερδής. Ανεύρεση πόρων Αντιπροσωπεύει τα έξοδα που σχετίζονται με τις προσπάθειες ανεύρεσης πόρων από ιδιωτικούς και θεσμικούς δωρητές. Προκειμένου να επιτύχουμε οικονομική ανεξαρτησία, η οποία μας δίνει την ελευθερία να βασίζουμε τις παρεμβάσεις μας στις πραγματικές ανάγκες πληθυσμών και όχι σε πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα, οι ΓΧΣ πραγματοποιούμε διάφορες δραστηριότητες ανεύρεσης πόρων, όπως αποστολές εντύπων, τηλεοπτικές καμπάνιες, κλπ. Διοίκηση και γενική διαχείριση Αντιπροσωπεύει τα έξοδα για τη διοίκηση και τη γενική διαχείριση της οργάνωσης, που διασφαλίζουν ότι τα πάντα λειτουργούν με αποτελεσματικότητα. Περιλαμβάνουν τα έξοδα της διοίκησης, των ανθρώπινων πόρων, των οικονομικών υπηρεσιών και των 6
δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη σωματειακή ζωή της οργάνωσης. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ Ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν στις αποστολές μας Υγειονομικοί Γιατροί Νοσηλευτές/τριες Μαίες Ειδικοί Ψυχικής Υγείας Τεχνικοί Ιατρικών Εργαστ. / Μικροβιολόγοι Χειρουργοί Αναισθησιολόγοι Μη υγειονομικοί Τεχνικοί Οικονομικοί διαχειριστές Ειδικοί εξυγίανσης του νερό Προϋποθέσεις συμμετοχής σε αποστολή Αναγνωρισμένο στη χώρα έκδοσής του πτυχίο (για τους νοσηλευτές ΤΕΙ & ΑΕΙ) 2ετή επαγγελματική εμπειρία μετά τη λήψη του πτυχίου Τουλάχιστον 12μηνη διαθεσιμότητα παραμονής στον τόπο της αποστολής Πολύ καλή γνώση αγγλικών και γαλλικών ή/και αραβικών Άνεση στη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή 7
Διαδικασία επιλογής Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα επιλέγουν τους υποψήφιους εθελοντές μετά από μια συνέντευξη όπου εκτιμώνται η επαγγελματική επάρκεια και εμπειρία, τα κίνητρα του υποψηφίου για εργασία στους ΓΧΣ, η συγκροτημένη σκέψη, η ικανότητα στην επικοινωνία και στις διαπροσωπικές σχέσεις, το ομαδικό πνεύμα, η διαθεσιμότητα για συμμετοχή σε αποστολή με τους ΓΧΣ. Η συνέντευξη αυτή γίνεται με την Υπεύθυνη Ανεύρεσης Εθελοντών. Αν το αποτέλεσμα της συνέντευξης είναι θετικό, ο υποψήφιος θα κληθεί να συμμετάσχει στο ειδικό σεμινάριο προετοιμασίας των ΓΧΣ. Μετά τη λήξη του σεμιναρίου που διαρκεί μια εβδομάδα, και εφόσον το αποτέλεσμα είναι και πάλι θετικό, ο υποψήφιος θα ειδοποιηθεί στο αμέσως επόμενο διάστημα, περίπου τέσσερις μήνες, για να φύγει σε κάποια αποστολή. Τι καλύπτουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα Έξοδα μετακίνησης προς και από τον τόπο της αποστολής Έξοδα διαβίωσης στον τόπο αποστολής: στέγη, διατροφή, μετακίνηση Ασφάλειες: Μια σειρά ασφαλειών (κοινωνική -ΤΣΑΥ, ΤΣΜΕΔΕ, ΤΕΒΕ- και ιδιωτική) θα σας καλύπτουν όσο θα διαρκέσει η αποστολή σας: Κάλυψη εξόδων ενδονοσοκομειακής νοσηλείας Εφάπαξ σε περίπτωση αναπηρίας Επαναπατρισμός με άμεση αερομεταφορά για λόγους υγείας Αποζημίωση: Οι βασικές αποζημιώσεις κυμαίνονται από 700 έως 1477 ευρώ το μήνα. Η αποζημίωση κατατίθεται σ' έναν ελληνικό τραπεζικό λογαριασμό και σαν σκοπό έχει να καλύψει έξοδα κατά την απουσία του εθελοντή. Επίσης, δίνεται ένα μηνιαίο επίδομα (per diem) το οποίο υπολογίζεται βάσει του κόστους ζωής στη χώρα της αποστολής για την κάλυψη προσωπικών εξόδων κατά τη διάρκεια της αποστολής. 8
Τέλος, πολιτική των ΓΧΣ είναι η διαρκής κατάρτιση και επιμόρφωση των εθελοντών ανάλογα με το προφίλ τους (γιατροί, νοσηλευτές, διοικητικοί, τεχνικοί) και σε σχέση με τα προγράμματα της οργάνωσης. 9
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://www.msf.gr/ http://el.wikipedia.org/wiki/μη_κυβερνητική_οργάνωση 10