ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 27.6.2016 COM(2016) 421 final 2016/0194 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της κυβέρνησης του Καναδά σχετικά με την εφαρμογή του δικαίου τους περί ανταγωνισμού EL EL
1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης Η πρόταση απορρέει από εντολή του Συμβουλίου της 9ης Οκτωβρίου 2008, με την οποία η Επιτροπή εξουσιοδοτήθηκε να αρχίσει διαπραγματεύσεις για την επικαιροποίηση της υφιστάμενης συμφωνίας συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του Καναδά σε θέματα ανταγωνισμού. Σκοπός είναι να συμπεριληφθούν διατάξεις που να δίνουν τη δυνατότητα στις αρχές ανταγωνισμού αμφοτέρων των μερών να ανταλλάσσουν αποδεικτικά στοιχεία που συνέλεξαν κατά τη διάρκεια των αντίστοιχων ερευνών τους. Η ισχύουσα συμφωνία συνεργασίας με τον Καναδά χρονολογείται από τον Ιούνιο του 1999 και, την εποχή εκείνη, η ανταλλαγή αποδεικτικών στοιχείων μεταξύ των μερών δεν θεωρήθηκε αναγκαία. Στο μεταξύ, η διμερής συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Καναδικής Υπηρεσίας Ανταγωνισμού έχει καταστεί συχνότερη και βαθύτερη όσον αφορά την ουσία. Η αδυναμία ανταλλαγής πληροφοριών με την καναδική αρχή ανταγωνισμού θεωρείται μείζον εμπόδιο για την αποτελεσματική συνεργασία. Οι προτεινόμενες αλλαγές στην υφιστάμενη συμφωνία θα δώσουν τη δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Καναδική Υπηρεσία Ανταγωνισμού να ανταλλάσσουν αποδεικτικά στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει αμφότερα τα μέρη κατά τις έρευνές τους. Αυτό θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε όλες τις περιπτώσεις στις οποίες η εικαζόμενη αντιανταγωνιστική συμπεριφορά επηρεάζει τις διατλαντικές ή τις παγκόσμιες αγορές. Πολλές παγκόσμιες ή διατλαντικές συμπράξεις περιλαμβάνουν τον Καναδά και, μέσω του Καναδά, η Επιτροπή θα έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει πρόσβαση σε πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τις εν λόγω συμπράξεις. Συνοχή με ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής Η συνεργασία με τις αρχές ανταγωνισμού τρίτων χωρών αποτελεί πλέον συνήθη πρακτική στο πλαίσιο διεθνών ερευνών σε υποθέσεις ανταγωνισμού. Πέραν της συμφωνίας με τον Καναδά, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συνάψει ειδικές συμφωνίες συνεργασίας με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, την Κορέα και την Ελβετία. Η πλέον προηγμένη είναι η συμφωνία με την Ελβετία, η οποία περιλαμβάνει ήδη διατάξεις σχετικά με την ανταλλαγή αποδεικτικών στοιχείων και η προτεινόμενη επικαιροποίηση θα φέρει τη συμφωνία με τον Καναδά στο ίδιο επίπεδο με τη συμφωνία που έχει συναφθεί με την Ελβετία. Συνοχή με άλλες πολιτικές της Ένωσης Η πολιτική ανταγωνισμού έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι οι αγορές παρέχουν περισσότερα οφέλη στους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία στο σύνολό της. Ως εκ τούτου, η πολιτική ανταγωνισμού συμβάλλει στην επίτευξη των ευρύτερων στόχων της Επιτροπής, ιδίως στην τόνωση της απασχόλησης, της ανάπτυξης και των επενδύσεων. Η Επιτροπή επιδιώκει την επίτευξη αυτού του στόχου με την επιβολή των κανόνων ανταγωνισμού, την επιβολή κυρώσεων για παραβάσεις και την προώθηση πνεύματος ανταγωνισμού σε διεθνές επίπεδο. EL 2 EL
Η προτεινόμενη συμφωνία θα βελτιώσει τη διοικητική συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Καναδικής Υπηρεσίας Ανταγωνισμού. Τέλος, οι καταναλωτές τόσο στην ΕΕ όσο και στον Καναδά θα επηρεαστούν θετικά αν οι παραβάσεις των κανόνων ανταγωνισμού εντοπίζονται καλύτερα και επιβάλλονται κυρώσεις, πράγμα που επίσης θα συμβάλει στην ενίσχυση της αποτροπής. Η αποτελεσματικότερη επιβολή των κανόνων ανταγωνισμού έχει ως αποτέλεσμα πιο ανοικτές και ανταγωνιστικές αγορές, στις οποίες οι επιχειρήσεις ανταγωνίζονται πιο ελεύθερα και αξιοκρατικά, ώστε να παράγουν πλούτο και να δημιουργούν θέσεις εργασίας. Επίσης, έτσι παρέχεται στους καταναλωτές μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων σε χαμηλότερες τιμές. 2. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ Νομική βάση Η νομική βάση για τη δράση της Ένωσης είναι τα άρθρα 103 και 352 της ΣΛΕΕ. Το άρθρο 103 αποτελεί τη νομική βάση για την εφαρμογή των άρθρων 101 και 102. Το άρθρο 352 αποτελεί τη νομική βάση του κανονισμού 139/2004 («κανονισμός συγκεντρώσεων») και η προτεινόμενη συμφωνία καλύπτει επίσης τη συνεργασία στο πλαίσιο ερευνών σε υποθέσεις συγκέντρωσης. Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας) Η πρωτοβουλία εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ, δεδομένου ότι αφορά τους κανόνες ανταγωνισμού που είναι αναγκαίοι για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Συνεπώς, η αρχή της επικουρικότητας δεν εφαρμόζεται. Αναλογικότητα Η δράση της ΕΕ δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου πολιτικής για τη βελτίωση της διεθνούς συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Καναδικής Υπηρεσίας Ανταγωνισμού. Αυτή η βελτιωμένη διοικητική συνεργασία μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω διεθνούς συμφωνίας που θα συναφθεί μεταξύ της ΕΕ και του Καναδά. Η προτεινόμενη συμφωνία ρυθμίζει τη διοικητική συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Καναδικής Υπηρεσίας Ανταγωνισμού και αφορά μόνο τις υποθέσεις που χειρίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η προτεινόμενη συμφωνία δεν αφορά την επιβολή του δικαίου περί ανταγωνισμού από τα κράτη μέλη, δεδομένου ότι δεν εφαρμόζεται στις υποθέσεις που χειρίζονται τα κράτη μέλη. Επιλογή του νομικού μέσου Η Επιτροπή χρειάζεται ρητή νόμιμη εξουσιοδότηση για να διαβιβάσει πληροφορίες που προστατεύονται από τον νόμο στην Καναδική Υπηρεσία Ανταγωνισμού. Οι μη δεσμευτικές νομικές πράξεις όπως ένα διοικητικό μνημόνιο συμφωνίας δεν αρκούν για να υπερκεράσουν τις διατάξεις περί επαγγελματικού απορρήτου του άρθρου 28 του κανονισμού 1/2003 και του άρθρου 17 του κανονισμού 139/2004 («κανονισμός συγκεντρώσεων»). Συνεπώς, ο προβλεπόμενος στόχος μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω επίσημης διεθνούς συμφωνίας. EL 3 EL
3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Εκ των υστέρων αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας ισχύουσας νομοθεσίας Άνευ αντικειμένου. Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη Τα κράτη μέλη ενημερώνονται τακτικά για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενημερώνεται επίσης σχετικά με την πρωτοβουλία. Συλλογή και χρήση εμπειρογνωσίας Η πρωτοβουλία εφαρμόζει την εντολή του Συμβουλίου του Οκτωβρίου του 2008. Η εντολή βασίστηκε στις πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν κατά την πρακτική εφαρμογή της συμφωνίας του 1999 από αμφότερες τις αρχές ανταγωνισμού. Εκτίμηση των επιπτώσεων Δεν ήταν αναγκαία η διενέργεια εκτίμησης των επιπτώσεων. Η προτεινόμενη συμφωνία ακολουθεί τις οδηγίες της εντολής του Συμβουλίου και δεν υπήρχαν άλλες επιλογές για την εφαρμογή της εντολής. Καταλληλότητα του κανονιστικού πλαισίου και απλούστευση Άνευ αντικειμένου. Θεμελιώδη δικαιώματα Η διατύπωση της προτεινόμενης συμφωνίας έχει προσαρμοστεί έτσι ώστε να αντικατοπτρίζει τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή νομοθεσία περί προστασίας των δεδομένων από τότε που τέθηκε σε ισχύ η υφιστάμενη συμφωνία του 1999. Επιπλέον, δεδομένου ότι τα αποδεικτικά στοιχεία που θα ανταλλάσσονται μπορεί να περιέχουν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, έχουν συμπεριληφθεί λεπτομερείς διατάξεις σχετικά με την προστασία των δεδομένων σε παράρτημα της συμφωνίας (παράρτημα Γ). Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα δικαιώματα της υπεράσπισης θα τηρούνται πάντα, το σχέδιο συμφωνίας προβλέπει ότι η διαβιβάζουσα αρχή οφείλει να επαληθεύει ότι οι πληροφορίες που διαβιβάζει θα μπορούν επίσης να χρησιμοποιούνται μόνο στις δικές της διαδικασίες σύμφωνα με τα οικεία διαδικαστικά δικαιώματα και προνόμια (άρθρο VII παράγραφος 7). EL 4 EL
4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η προτεινόμενη συμφωνία δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις. 5. ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Σχέδια εφαρμογής και παρακολούθηση, αξιολόγηση και ρυθμίσεις περί υποβολής εκθέσεων Δεδομένου ότι η συμφωνία αφορά μόνο τη διοικητική συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και της Καναδικής Υπηρεσίας Ανταγωνισμού, δεν θα είναι αναγκαία η εφαρμογή από τα κράτη μέλη. Επεξηγηματικά έγγραφα (για οδηγίες) Άνευ αντικειμένου. Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης Τα μέρη των διαπραγματεύσεων άφησαν το κείμενο της υφιστάμενης συμφωνίας καταρχήν αμετάβλητο και πρόσθεσαν μόνο τις αναγκαίες διατάξεις για τον καθορισμό του πλαισίου της συζήτησης, της διαβίβασης και της χρήσης των πληροφοριών που προστατεύονται από τον νόμο. Σε περιπτώσεις που κρίθηκε απαραίτητο, το κείμενο επικαιροποιήθηκε με βάση τις νομοθετικές εξελίξεις (θέσπιση νέας νομοθεσίας περί ανταγωνισμού, νέα αρίθμηση της ΣΛΕΕ) και οι παρωχημένες διατάξεις απαλείφθηκαν. Οι αλλαγές αντικατοπτρίζουν επίσης τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή νομοθεσία περί προστασίας των δεδομένων από τότε που τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία. Το άρθρο I στοιχείο στ) ορίζει την έννοια των «πληροφοριών που λαμβάνονται κατά τη διαδικασία έρευνας», οι οποίες θα υπόκεινται στον προσφάτως συμφωνηθέντα μηχανισμό ανταλλαγής πληροφοριών. Το άρθρο VII καθορίζει τις προϋποθέσεις και τους όρους ανταλλαγής πληροφοριών: Τα μέρη μπορούν να συζητούν και να ανταλλάσσουν απόψεις σχετικά με όλες τις πληροφορίες που λαμβάνονται μέσω της διαδικασίας έρευνας (άρθρο VII παράγραφος 2). Όταν αμφότερες οι αρχές διερευνούν την ίδια ή συναφή συμπεριφορά, μπορούν να διαβιβάζουν στην άλλη αρχή, κατόπιν αιτήματος, τα αποδεικτικά στοιχεία που έχουν ήδη στην κατοχή τους και που προέκυψαν κατά τη διαδικασία έρευνας για ενδεχόμενη χρήση τους ως αποδεικτικών στοιχείων (άρθρο VII παράγραφος 4). Τα μέρη δεν μπορούν να συζητούν ούτε να διαβιβάζουν αποδεικτικά στοιχεία που προστατεύονται από τα δικαιώματα ή τα προνόμια τα οποία προβλέπονται στις αντίστοιχες νομοθεσίες των μερών (π.χ. το δικαίωμα μη EL 5 EL
αυτοενοχοποίησης ή το νομικό απόρρητο, άρθρο VII παράγραφος 7) ή που λήφθηκαν στο πλαίσιο των αντίστοιχων οικείων διαδικασιών επιεικούς μεταχείρισης ή διευθέτησης διαφορών (εκτός εάν υπάρχει παραίτηση του μέρους που υπέβαλε τις πληροφορίες αυτές) (άρθρο VII παράγραφος 9). Η απόφαση για τη διαβίβαση πληροφοριών εναπόκειται πάντοτε στη διακριτική ευχέρεια της διαβιβάζουσας αρχής δεν υπάρχει καμία σχετική υποχρέωση (άρθρο VII παράγραφος 8). Το άρθρο VIII προβλέπει υποχρεώσεις εμπιστευτικότητας και τους όρους υπό τους οποίους μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον παραλήπτη οι πληροφορίες που διαβιβάζονται δυνάμει του άρθρου VII: Οι πληροφορίες που συζητούνται ή λαμβάνονται πρέπει να παραμένουν εμπιστευτικές και μπορούν να κοινοποιούνται μόνο σε περιορισμένες περιπτώσεις (άρθρο VIII παράγραφος 2). Το άρθρο VIII προβλέπει ότι οι πληροφορίες μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο για τους σκοπούς που καθορίζονται στο αίτημα και για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού από την παραλήπτρια αρχή (άρθρο VIII παράγραφος 8). Σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 του Συμβουλίου (της 16ης Δεκεμβρίου 2002, για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπονται στα άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης), η Επιτροπή δεν μπορεί να διαβιβάσει πληροφορίες σε μια αρχή ανταγωνισμού κράτους μέλους προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ενδεχομένως κατά φυσικών προσώπων για την επιβολή στερητικών της ελευθερίας κυρώσεων. Δεδομένου ότι ο Καναδάς διαθέτει ποινικό σύστημα επιβολής της νομοθεσίας για συμπράξεις, ήταν απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι η συμφωνία δεν υπερβαίνει τις ρυθμίσεις ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αρχών ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνεπώς, το σχέδιο συμφωνίας ορίζει ότι καμία από τις πληροφορίες που διαβιβάζονται βάσει αυτής δεν χρησιμοποιείται για την επιβολή στερητικών της ελευθερίας κυρώσεων σε φυσικά πρόσωπα (άρθρο VIII παράγραφος 9). Δεδομένου ότι τα αποδεικτικά στοιχεία που θα ανταλλάσσονται μπορεί να περιέχουν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, το άρθρο VIII παράγραφος 5 και το παράρτημα Γ περιλαμβάνουν λεπτομερείς διατάξεις σχετικά με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Το άρθρο IX εφαρμόζεται ειδικά στην ΕΕ και ρυθμίζει τη διαβίβαση εγγράφων μεταξύ της Επιτροπής και των εθνικών αρχών ανταγωνισμού των κρατών μελών και μεταξύ της Επιτροπής και της Εποπτεύουσας Αρχής της ΕΖΕΣ. Παρότι η υφιστάμενη δομή της συμφωνίας έχει παραμείνει αμετάβλητη, ο αριθμός των αλλαγών είναι τόσο μεγάλος που δεν θα ήταν πρακτική η σύνταξη συμφωνίας στην οποία θα αναφέρονταν όλες οι αλλαγές άρθρο προς άρθρο. Ως εκ τούτου, από τεχνική άποψη, θα είναι αναγκαίο να συναφθεί νέα συμφωνία που να αντικαθιστά την υφιστάμενη συμφωνία και όχι απλώς να επιφέρει αλλαγές στην υφιστάμενη συμφωνία. Το άρθρο XIV παράγραφος 5 προβλέπει, επομένως, ότι η προτεινόμενη συμφωνία αντικαθιστά την υφιστάμενη συμφωνία του 1999. EL 6 EL
2016/0194 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της κυβέρνησης του Καναδά σχετικά με την εφαρμογή του δικαίου τους περί ανταγωνισμού ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 103 και 352, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 5, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Στις 9 Οκτωβρίου 2008, το Συμβούλιο εξουσιοδότησε την Επιτροπή να αρχίσει διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση του Καναδά για μια συμφωνία σχετικά με την εφαρμογή του δικαίου τους περί ανταγωνισμού. (2) Οι διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση του Καναδά έχουν ολοκληρωθεί. (3) Η συμφωνία θα πρέπει να υπογραφεί, με την επιφύλαξη της σύναψής της, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Η υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της κυβέρνησης του Καναδά σχετικά με την εφαρμογή του δικαίου τους περί ανταγωνισμού εγκρίνεται εξ ονόματος της Ένωσης, με την επιφύλαξη της σύναψης της εν λόγω συμφωνίας 1. Άρθρο 2 Η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου καταρτίζει την πράξη εξουσιοδότησης του(των) προσώπου(-ων) που θα ορίσει ο διαπραγματευτής της συμφωνίας για την υπογραφή της, με την επιφύλαξη της σύναψής της. Άρθρο 3 Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει από την ημερομηνία έκδοσής της. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο O Πρόεδρος 1 Το κείμενο της συμφωνίας θα δημοσιευθεί μαζί με την απόφαση για τη σύναψή της. EL 7 EL