Γράφει: ρ. Τιµολέων Τερζής, Ωτορινολαρυγγολόγος, Διευθυντής Ρινολογικής Ομάδας Αθηνών Η φωνή µας παράγεται από την κίνηση και τη δόνηση δύο µικρών µυών, των φωνητικών µυών, που λέγονται φωνητικές χορδές. Όπως φαίνεται στην εικόνα 1, οι µύες αυτοί είναι στερεωµένοι µέσα στο χόνδρινο σκελετό του λάρυγγα µε τέτοιο τρόπο, ώστε όταν αναπνέουµε αποµακρύνονται στο οπίσθιο άκρο τους σχηµατίζοντας ένα «Λ» και όταν µιλάµε πλησιάζουν, σχηµατίζοντας µία λεπτή σχισµή. Μέσα από αυτή τη σχισµή περνάει ο εκπνεόµενος αέρας, προκαλώντας τη δόνηση που παράγει τον ήχο της φωνής. Για να είµαστε πιό ακριβείς, η φωνή παράγεται από την κυµατοειδή δόνηση το καλύµατος (βλεννογόνου) αυτών των µυών. Εικόνα 1: Φυσιολογικός λάρυγγας. Οι φωνητικές χορδές αποµακρύνονται όταν αναπνέουµε (αριστερά) και πλησιάζουν δονούµενες όταν µιλάµε (δεξιά) Οτιδήποτε εµποδίζει την ελεύθερη δόνηση αυτών των µυών και του βλεννογόνου τους, εκδηλώνεται σαν διαταραχή της φωνής. Έτσι, δυσκολία στην κίνηση (παράλυση φωνητικών χορδών) εκδηλώνεται συνήθως σαν αδυναµία φωνής. Πάχυνση του βλεννογόνου είτε γενικευµένη (πολυποειδής εκφύλιση) είτε εντοπισµένη (κοµβία ή πολύποδας) εµποδίζει την οµαλή σύγλιση και επαφή των φωνητικών χορδών και εκδηλώνεται συνήθως σαν βραχνάδα. 1 / 5
Συνηθισµένες παθήσεις που προκαλούν διαταραχές της φωνής είναι: Κοµβία των φωνητικών χορδών Πρόκειται για λειτουργική πάθηση, που οφείλεται στην κακή ή υπερβολική χρήση της φωνής και ταλαιπωρεί επαγγελµατίες της φωνής, όπως τραγουδιστές, εκπαιδευτικούς, δικηγόρους, κλπ. Στην καθηµερινή γλώσσα λέγονται και «κάλοι των φωνητικών χορδών», όχι άδικα, αφού προκαλούνται από την τριβή των χορδών µεταξύ τους. Συνήθως είναι δύο, ένα σε κάθε χορδή, και προκαλούν τραχύτητα φωνής ή βραχνάδα. Η αρχική τους θεραπεία είναι η λογοθεραπεία. Αν µεγαλώσουν πολύ συνήθως σκληραίνουν (ινώδη κοµβία) και απαιτούν χειρουργική αφαίρεση (εικόνα. 2). Εικόνα. 2: Τα κοµβία (κάλοι) των φωνητικών χορδών είναι παχύνσεις του ελεύθερου χείλους τους που οφείλονται στην κακή χρήση της φωνής Πολύποδας Οι πολύποδες των φωνητικών χορδών είναι εντοπισµένες παχύνσεις του ελεύθερου χείλους που προκαλούν βραχνάδα ανάλογα µε το µέγεθός τους. Η θεραπεία είναι χειρουργική. (εικόνα 3) 2 / 5
Εικόνα 3: Πολύποδας της δεξιάς φωνητικής χορδής Πολυποειδής εκφύλιση Στην πολυποειδή εκφύλιση ο βλεννογόνος που καλύπτει τις φωνητικές χορδές χαλαρώνει και πρήζεται. Έτσι όταν οι χορδές συγκλίνουν δεν έχουν «καθαρή» γραµµή επαφής, η µάζα τους είναι µεγαλύτερη και η φωνή είναι πιό βαρειά και βραχνή. Κακή χρήση της φωνής και κάπνισµα ενοχοποιούνται δύο πιθανές αιτίες. Η θεραπεία είναι χειρουργική. (εικόνα 4) Εικόνα 4: Εικόνα στο χειρουργικό µικροσκόπιο πολυποειδούς εκφύλισης των φωνητικών χορδών πριν (αριστερά) και µετά την εγχείρηση (δεξιά). Λευκοπλακία Η χρόνια φλεγµονή των φωνητικών χορδών καταλήγει συχνά σε σχηµατισµό λευκών πλακών πάνω στο βλεννογόνο. Η λευκοπλακία θεωρείται προκακοήθης κατάσταση και πρέπει πάντα να χειρουργείται, γιατί µπορεί να κρύβει επιφανειακό καρκίνωµα. Κάπνισµα και κατάχρηση οινοπνευµατωδών ποτών είναι δύο από τους παράγοντες που µπορεί να οδηγήσουν σε λευκοπλακία αλλά και σε καρκίνο των φωνητικών χορδών. 3 / 5
Καρκίνωµα Ο καρκίνος των φωνητικών χορδών αρχίζει σαν επιφανειακή αλλοίωση στο κάλυµα της χορδής και εξελισσόµενος διηθεί τους ιστούς φτάνοντας µέχρι και τον φωνητικό µυ. Αν είναι σε θέση που επηρεάζει την ελεύθερη δόνηση της χορδής ή του βλεννογόνου της, προκαλεί βραχνάδα από τα πρώτα στάδια. Γι' αυτό κάθε βραχνάδα που διαρκεί περισσότερο από δέκα µέρες πρέπει να εξετάζεται από τον ειδικό. Σε έναν επιφανειακό καρκίνο, µία απλή χειρουργική διαδικασία υπό το µικροσκόπιο και µε κλασικά ή σύγχρονα εργαλεία, όπως το Laser, θα λύσει δια παντός το πρόβληµα, χωρίς να χρειαστεί µία µεγάλη εγχείρηση. Λειτουργικές δυσφωνίες Πολλές φορές δεν υπάρχει βλάβη στις φωνητικές χορδές, αλλά σπασµός του λάρυγγα κατά τη φώνηση, οπότε η φωνή παράγεται από δόνηση των νόθων φωνητικών χορδών, που είναι πτυχές πάνω από τις γνήσιες χορδές. Πρόκειται για λειτουργικό πρόβληµα, που χρειάζεται λογοθεραπεία και συχνά ψυχιατρική υποστήριξη. Πρόληψη των διαταραχών Τι πρέπει Τι δεν πρέπει Χαλαρώστε: Η χρήση της φωνής µε τάση στους µυς του τραχήλου ταλαιπωρεί τις Μη φωνητικές φωνάζετε: χορδές Η δυνατή φωνή ταλαιπωρεί τις φωνητικές χορδές και αυξάνει τον κίνδυνο για αιµατώµατα, κοµβία και πολύποδες. Αναπνοές: Το σωστό µέτρηµα των αναπνοών κατά την οµιλία ή το τραγούδι είναι το πρώτο πράγµα που διδάσκουν οι δάσκαλοι φωνής. Μη ψιθυρίζετε: Ο ψίθυρος τεντώνει τις φωνητικές χορδές και αυξάνει τον κίνδυνο προβληµάτων. Η οµιλία σε κανονική ένταση φωνής είναι πολύ πιό ξεκούραστη για το λάρυγγα. Υγρασία: Αν µιλάτε πολύ στη δουλειά σας ή τραγουδάτε, πίνετε πολύ νερό. Η τοπική υγρασία στο λάρυγγα ξεκουράζει τις φωνητικές χορδές Μην και καπνίζετε: παράγει καθαρή Ο φωνή. καπνός είναι ένας σοβαρός τοπικός ερεθισµός για τις χορδές, ιδιαίτερα για τους επαγγελµατίες της φωνής, και αυξάνει τον κίνδυνο για ανάπτυξη καλοήθων αλλά και κακοήθων παθήσεων του λάρυγγα. Η κατάχρηση οινοπνευµατωδών ποτών έχει βρεθεί ότι είναι ένας σοβαρός επιβαρυντικός παράγοντας για τις κακοήθεις παθήσεις των φωνητικών χορδών. 4 / 5
ρ. Τιµολέων Τερζής, Ωτορινολαρυγγολόγος Διευθυντής Ρινολογικής Ομάδας Αθηνών www.art-orl.com ρ. Τιµολέων Τερζής, ιευθυντής Ωτορινολαρυγγολογικής Κλινικής του Νοσοκοµείου Metropolitan Joomla SEO powered by JoomSEF 5 / 5