ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Η Πνευματολογία Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογία
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Πνευματολογία
Περιεχόμενα ενότητας 1. Εισαγωγικά 2. Πνεύμα και Θεός 3. Πνεύμα κι Ιησούς Χριστός 4. Πνεύμα σωτηριολογία ανθρωπολογία 5. Το πνεύμα ως «αρραβών» 6. Οι δωρεές του Πνεύματος 7. Πατήρ Υιός Πνεύμα 8. Το Πνεύμα ως ανεξάρτητο πρόσωπο 5
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Πνευματολογία
Εισαγωγικά Θεμέλιο της παύλειας σκέψης είναι η ανάσταση του Ιησού και η παρουσία του Αγίου Πνεύματος στη ζωή των πιστών Η εμπειρία της σωτηρίας συνδέεται άμεσα με τη μετοχή στη ζωή του Πνεύματος και στις δωρεές του Το Πνεύμα προσδίδει νέα ποιότητα στη ζωή των πιστών 7
Πνεύμα και Θεός Το Πνεύμα είναι το Πνεύμα του Θεού, εκπορεύεται από αυτόν (Α Θεσ 4,8 B Κορ 1,21-22 κ.ά.) Συνδέεται άμεσα με την ανάσταση του Ιησού Χριστού (Β Κορ 3,6 Α Κορ 15,45) Απελευθερώνει τους πιστούς από την αμαρτία και τον θάνατο (Ρωμ 8,9-11) Το Πνεύμα καθορίζει την ζωή και την ύπαρξη των χριστιανών Σημείο της σωτηρίας 8
Πνεύμα κι Ιησούς Χριστός Ο Ιησούς Χριστός αναστήθηκε εκ νεκρών δια Πνεύματος Αγίου Χριστός και Πνεύμα είναι κατά κάποιον τρόπο ισότιμα (Β Κορ 3,17) Σύνδεση του Πνεύματος με τον Χριστό και πριν την ενσάρκωσή του (Α Κορ 10,4) Σύνδεση και με τον αναστημένο Ιησού (Α Κορ 15,45) Σώμα πνευματικόν (A Κορ 15,44) οι πιστοί γίνονται μέλη αυτού του σώματος (Α Κορ 6,17) Άρρηκτη σύνδεση μεταξύ τους -> Ρωμ 8,9 9
Πνεύμα σωτηριολογία - ανθρωπολογία Οι πιστοί δέχονται στην παρούσα ζωή το Πνεύμα ζουν σε κοινωνία με τον Χριστό βιώνουν τη σωτηρία (Α Κορ 2,12) Οι πιστοί δεν βρίσκονται πλέον υπό το κράτος της σαρκός, του θανάτου και της αμαρτίας Το Πνεύμα η πρόγευση των εσχάτων (Β Κορ 1,22) Μία νέα ποιότητα ζωής Πρόσληψη του Πνεύματος διά του βαπτίσματος (Ρωμ 8,14 Α Κορ 6,11) Οι πιστοί ζουν στο κράτος του Πνεύματος Χαρίζει επίσης μία νέα κατανόηση του κόσμου και της σχέσης με τον Θεό (Α Κορ 2,12) 10
Το πνεύμα ως «αρραβών» Το Πνεύμα «ἀρραβὼν» (Β Κορ 1,22 5,5) και «ἀπαρχή» (Ρωμ 8,23) Το Πνεύμα εγγυάται την εσχατολογική πληρότητα κι είναι δωρεά των εσχάτων Χαρίζει την αιώνια ζωή (Γαλ 6,8) Σημαντικό λόγο τόσο στην πρωτολογία όσο και στην εσχατολογία (Ρωμ 8) 11
Οι δωρεές του Πνεύματος Με το βάπτισμα όλοι οι πιστοί γίνονται αποδέκτες των βασικών δωρεών του Αγίου Πνεύματος: ελευθερία (Β Κορ 3,17) υιοθεσία (Ρωμ 8,15) αγάπη το κατεξοχήν χάρισμα του Πνεύματος (Α Κορ 13) ενότητα της Εκκλησίας ομολογία του Ιησού Χριστού (Α Κορ 12,1-3) μία σειρά από χαρίσματα και καρπούς που σκοπό έχουν την οικοδομή του σώματος της Εκκλησίας 12
Πατήρ Υιός - Πνεύμα Όχι ανεπτυγμένο τριαδικό δόγμα Στοιχεία όμως που δηλώνουν τριαδική αντίληψη της θεότητας Ο θεοκεντρικός χαρακτήρας της σκέψης του Παύλου Διάκριση Ιησού Χριστού και Πνεύματος Ο ενοποιητικός χαρακτήρας του Αγίου Πνεύματος (Ρωμ 8,9) το Πνεύμα πιστοποιεί τη σωτηρία που προσφέρει ο Θεός διά του Ιησού Χριστού οδηγεί στην πίστη στον Ιησού Χριστό και στην ομολογία του αγιάζει τα μέλη της Εκκλησίας οδηγεί στην εσχατολογική τους μεταμόρφωση 13
Το Πνεύμα ως ανεξάρτητο πρόσωπο Το Πνεύμα όχι υποδεέστερο του Θεού και Ιησού Χριστού Αποτελεί μία ξεχωριστή οντότητα δε δηλώνεται αυτό ευθέως: οδηγεί στον Πατέρα και διδάσκει τους πιστούς να τον προσφωνούν ως Αββά μεσολαβεί για τους πιστούς στον Θεό διερευνά τα βάθη του Θεού (Α Κορ 2,10) Το Πνεύμα έρχεται στους πιστούς από τον Θεό κατά το βάπτισμα και συνδέει τους πιστούς με τον Θεό διά του Ιησού Χριστού 14
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τέλος Ενότητας Επεξεργασία: Μουρατίδου Αναστασία Θεσσαλονίκη, Εαρινό εξάμηνο 2013-2014